Kunst en Wetenschap.
IJIXXEXLAXI).
STADSNIEUWS.
Van
tot
12 w
11"
10a
YL A AKI)] XGEN.
Te Montevideo houdt het gerucht aan, dat de
regeeringstroepen \an Uruguay door de opstan
delingen onder Lamas zijn verslagen.
De Koninginnen.
De Koninginnen btachten gisteren in den
voormiddag een bezoek aan het museum van
kunstgeschiedenis en zullen hedenmiddag bij
aartshertog liainer dineeren.
In den namiddag ondernamen IIII. MM. een
rijtoer. Vergezeld van de prinses van Waldeck-
Pyrmont. begaven zij zich naar het Lainzers
slot om aan keizerin Elisabeth haar deelneming
te betuigen over den dood van de hertogin van
Alenpon, haar zuster. Wegens dit droevig over
lijden werd het dejeuner, dat gisterenmiddag
door den Keizer er» de Keizerin ter eere der
Nederlandsclie vorstinnen iu tiet Lainzer slot
zou worden gegeven, afgezegd.
Naar inen verneemt, zal er ter gelegenheid
van de troonsbestijging van II. M. de Koningin
een fonds worden gesticht in bet belang der
krankzinnigenverpleging.
Het fonds zal den naam dragen van »Wil-
hclminafonds".
De lieer Stanford Newel uit Minnesota is
blijkens een telegram tot gezant van de Repu
bliek der Vereenigde Staten bij het Nederland-
sclie hof benoemd.
Op 13 Mei e.k. zal te Straatsburg eene con
ferentie worden gehouden van het üeutsch
Eisenbahn Verkehrs Vei band, waaraan ook
door Nederiandsche Spoorwegen zal worden
deelgenomen.
Instructie-bataljon.
In verhand niet de jongste gunstige bepalingen
betreffende de dienstneming van jonge lieden als
volontair, wordt het volgende ter algemeene kennis
gebracht:
Öp elk garnizoensbureel (plaatsbureau) worden
alle gewenschte inlichtingen aangaande de dienstne
ming als volontair bij het instructie-bataljon ver
strekt. In hoofdzaak ziju de voorwaarden van toe
lating als volgt: leeftijd tusschen 15"9 en 19 jaar;
geschiktheid voor den dienst; voor den dienst hier
tc lande het bewijs vim Nederlanderschap iVoor den
Indisehen dienst wordt dit bewijs niet vcreischt)be
wijs van goed gedrag sedert het 10e levensjaar;
de noodigc schoolkennis.
Wendt men zich onder duidelijke opgave vau adres
tot den commandant vau het Instructie-Rataillon te
Kampen om verdere inlichtingen, dan worden die in
den regel per koerende post verstrekt onder toezen
ding van een gedrukt exemplaar „Inlichtingen aan
gaande het Instrnctie-Bataillon".
Inzonderheid verdient het de aandacht, dat dc
leeftijd van toelating verminderd is tot 151/9 jaar:
en voorts dat de aspirant zich noodeloozc reiskosten
kan besparen door, nadat de voor dienstneming be-
noodigde bescheiden door voornoemden commandant
in orde zijn bevonden, zich op een garnizoensbureel
aan te melden tot het aangaan van eene voorloopige
verbintenis.
Op vertoon van den z. g. oproepingsbrief en van
dc genoemde bescheiden wordt hij dan in het hos
pitaal ter plaatse geneeskundig onderzocht en bij
goschiktbevinding als hij zulks wenscht, dadelijk
voorloopig aangenomen. Daarbij wordt hem des-
verlangd tevens een kosteloos vervoerbewijs met
reiswijzer naar Kampen benevens 75 ets. daggeld
rerst'ekt. Te Kampen aangekomen, meldt hij zieh
aan de kazerne van het instructie-bataljon, waar
hem gelegenheid wordt gegeven te overnachten, om
den volgenden dag de eigenlijk gezegde dienstver
bintenis aan tc gaan.
Op die wijze worden niet slechts kosten voorkomen,
die het onvermijdelijk gevolg zijn van ongeschiktbe-
vinding bij het geneeskundig onderzoek of van het
niet in orde zijn vaja de stukkenzooals nog maar
al te veel voorkomt doch ook veel noodeloos ge
schrijf en moeite bespaard.
S\S r
OVERSCHIE, 6 Mei. Op de lijst der hoogstaan
geslagenen in 's Rijks directe belastingen kotnen
twee inwoners uit deze gemeente voor.
ROTTERDAM, 6 Mei. Op 75-jarigen leeftijd is
alhier overleden de heer L. N. II. Croissant, een der
oprichters van dc Rotterd. Verceniging voor Katho
liek onderwijs, een man, die in Katholieke kringen
hoog was aangeschreven. 40 jaar lang w as hij werk
zaam bij de firma Gebr. Jacobson.
Antlrevolutonnaire Kiesvereeniging.
Gisteiavond vergaderde de antirevolutionnaire
kiesvereeniging hier ter stede in llusis Sacrum,
De voorzitter opent de vergadering met gebed
er» geeft het woord aan den spreker den heer
De Wilde, redacteur van de Hollander, terwijl
hij mededeelt dat er gelegenheid zal zijn tot
debat, wat op de aanplakbiljetten vergeten was
aan te kondigen.
De heer De Wilde, daarna het woord ver
krijgende, meent dat het doel der uitnoodiging,
tot hem gekomen, beoogt het maken van eenige
op- en aanmerkingen, niet het aan- of afraden
van candidaten.
Spr. wijst op het streven om scheuring te
veroorzaken in alle partijen.
Ook in de liberale partij, die eens opper
machtig was, maar thans door die scheuring
veel van haar macht verloren heeft,
En spr. twijfelt er aan of de leus anti-
protectionisme en anti-ciericaiisme alle liberalen
wel bijeen zal kunnen brengen.
De katholieken hebben wel één programma
en c-r is eenheid naar schijn niaar óók onder
de roomseh-katholieke Kamerleden bestaat
groot verschil.
Hetzelfde is ook het geval met de anti-
revolutionnairen, waarover spr. niet uitweidt.
Ook onder de werkliedenvereenigingen bestaat
grooie splitsing. Yóor tien jaar dacht men, dat
de sociaal-democraten een toekomst in ons
vaderland zouden hebben; zelfs werd Domeia
Nieuwenhuis naar do Kamer afgevaardigd.
En thanjti Ook de sociaal-democraten zijn
uiteengespat en in groepen uiteengevallen.
Zoo ook het Nederlandsch Wei kliedenverbond,
eens zoo bloeiend, heeft zijn tijd gehad.
«Patrimonium" gaat nog steeds in bloei
vooiuit; maar ook vau Patrimonium zijn man-
npn overgeioopen naar den Christelijken Werk
mansbond.
Moet dit uiteengaan worden betreurd? De
mogelijkheid bestaat, dat het voorgestane prin
cipe dit eischt. Maar waar men in hoofdzaak
het eens is, daar moet die splitsing worden
betreurd.
Spr. wijst op de twee pas opgerichte ver
eenigingenDe Chiistelijke Volksbond, opge
richt door ds. Quast, te Utrecht, die wilstrij
den tegen Rome, dat hier te lande misbruik
van macht maakt. Spr. wil er als anti-revolu-
tionnair tegen opkomen, dat die Bond niet blijft
op maatschappelijk terrein, maar zich ook
plaatst op politiek gebied, door mannen te
willen brengen in de Volksvertegenwoordiging,
die de beginselen van den Bond huldigen. Maar
welke zijn die beginselen. Protesiantsche Er
is te groot verschil tusschen mannen, die zich
protestant noemen. Voor dien Bond kunnen
anti-revolutionnairen geen sympathie gevoelen.
Ook is opgericht- de Christeiijk-Ilistorische
Bond, een naam, die der. antirevolutionnairen
aangenaam in de ooren klinkt. Reden genoeg
voor de autirevolutionnairen, om dien Bond
nader in 't oog te schouwen.
Spr. leest in het programma van dien Bond
verscheiden dingen, die de oprichters van dien
Bond had moeten brengen onder het vaandel
der antirevolutionnairen, n.l. liefde voor Oranje,
liefde voor de zending, bescherming der Ilerv,
Keik.
Uitvoerig blijft spr. stilstaan bij de beschul
diging dat de antirevolutionnairen de gevaar
lijkste vijanden zijn der Hervormde Kerk, da ir,
wanneer zij aan 't bewind kwamen, op grond
van art. 20 van liet Program van Beginselen
de tracternenten der Hervormde predikanten
zouden geschrapt woiden. En dan herinnert
spr. er aan, dat dr, de Visser dit te Naaldwijk
een ramp, prof. Van Veen daarentegen in de
Vaderlander het een zegen noemde.
Hieruit blijkt, volgens spr., ten duidelijkste,
dat de beschuldiging tegen de antirevolution
nairen onjuist is. De antirevolutionnaire partij
bemoeit zich niet met kerkelijke vraagstukken.
Wat wil dan art. 20? Niets anders dan ka
pitaliseering der tracternenten, die nu worden
uitgekeerd.
Jhr. De Savornin Lobman en prof. De Geer
wilden indertijd eerst door den rechter zien
uitgemaakt, dat de Hervormde kerk recht had
op die uitkeeiing. Maar dr. Kuyper en jhr.
Beelaerts van Blokland wilden om een geld-
quaestie geen scheuring in de antirevolutionnaire
partij en lieten daar om de rechtsquaestie rusten.
Ook met dit. punt zyn de antirevolutionnairen
het eens.
Daarentegen niet met een ander punt in het
programma van den Christ.-Hist. Bond, n.l. de
christianiseering der openbare scholen. Groen
van Prinsteren had dit ook eerst gewild maar
men merkte, dat dit niet mogelijk was en
daarom willen de antirevolutionnairen de vrije
school.
Ook met art. 1 van het programmaeer
biediging van de beginselen van het evangelie
van Jezus Christus, kan de antirevolutionnair
zich niet vereenigen.
Spr. acht dit niet voldoende: hij wil liever
de leus der antiievolutionnairen: de eeuwige
eerbiediging van Gods Woord.
Alle werklieden, die eerbied hebben voor
Gods Woord, behooren bij de antirevolutionnaire
paitij. Tornen wij aan Gods Woord, laten wg
ons dan noemen liberaal, niet Christelijk His
torisch, want dit beteekent geheel iels anders.
Spr. wijdt om dit aan te toonen eenige woor
den aan het ontstaan der antirevolutionnaire
party hoe na de Fransche onderdrukking men
wel de overheersching wilde kwijt wezen, maar
niet de Fransche, revolutionnaire beginselen;
hoe mannen als Schotsman en Bilderdijk op
stonden en voor de oude gereformeerde be
ginselen Ijverden; hoe zij om zich verzamelden
studenten als Elout van Soeterwoude, Groen
van Prinsleren, Wassenaar van Katwijk, ook
Da Costa en Capadose, twee joodOche studenten,
die Christenen werdenhoe Da Costa uitgaf
zijn «Bezwaren tegen den geest dezer eeuw";
hoe men allengs beter predikanten kreeg, en
zich weer de oude degelijke godsdienstzin
openbaarde.
Ook leefde bij da Costa reeds een onbe
stemd idee van een partij, die pal zou slaan
voor de christelijke beginselen.
Maar daartoe kwam het onder da Costa c.s.,
loutere gevoelsmenschen, niet.
Eerst Groen van Prinsteren wees op de roe
ping van het Nederlnndsche volk, ook als bur
gers van het vaderland. Hij nam positie in
tegen den geest dezer eeuw, tegen de revolutie,
d.w.z. tegen alles wat afweek van Gods Woord.
Hij legde den grondslag voor de antirevolu
tionnaire partij door het oprichten van kies-
vereenigingen, die hij «Nederland en OraDje"
noemde.
Ook liet hij zich afvaardigen naar 's lands
raadzaal.
Zijn taak is voortgezet door zijn opvolger,
dr. Kuyper, die op den door Groen gelegden
grondslag het gebouw der nutirevolutionnaïre
partij optrok.
Spr. wijst er op, dat de antirevolutionnaire
party nog jong is, dat het dus geen reden van
ontmoediging mag zijn, dat er nog slechts
weinige aanhangers der antirevolutionnaire
partij in de Kamer zijn.
Spr. keert daarna terug tot den Christelijk
IlistorNchen Kiezersbond. De antirevolutionnai
ren zijn tegen de revolutie dit is een negatieve
riaam, maar daarenboien zijn zij Christehjk-
Historiseh. Christelijk wil zeggen aanvaardende
Gods woordmet historisch bedoelt men de leiding
die God aan Nedei lands historie heeft gegeven,
vooral in de 16de eeuw.
Daarom noemt spr. de leuze van den «Chris
telijk Iiistorischen Bond" een gestolen leuze,
die toekomt aan de antirevolutionnairen.
Spr. spoort dan ook alle antirevolutionnairen
aan, voor hunne beginselen te waken en er
voor te strijden.
Spr. verdedigt nog de antirevolutionnairen
tegen het verwijt, dat zij marionnetten zouden
zijn in handen van dr. Kuyper.
Met een warmen wensclr voor den bloei der
Vereeniging «Nedei land en Oranje", ook ten
bate der antirevolutionnaire partij en van het
vaderland, einiigt spr. zijn voordracht.
Van de gelegenheid tot debat werd gebruik
gemaakt door den heer Van der Most.
Hij heeft ook prof. Van Leeuwen gehoord,
die de antir. partij niet besprak, maar wel het
verwijt, dat den antir. dikwijls wordt gemaakt,
n.l. het samengaan met de katholieken. Hij
zou gaarne willen, dat spr. daaraan nog eenige
woorden wijdde.
De heer De Wilde spreekt zijn verwondering
uit, dat niemand der Chiistelijk-Historischen,
noch der liberalen met spr. van gedachten wil
wisselen.
Wat de vraag van den heer Van der Most
betreft, die vraag is eigenlijk niet van actueel
belang. De deputaten-vergadering hpeft besloten
bij eerste stemming voor den dag te komen
met een eigen candid,rat, en of de katholieken
dien willen steunen, daarover behoeft men zich
niet druk te maken.
Daarentegen kan er wel sprake zijn van
samenwerking bij herstemming. Dan moet een
keus geschieden tusschen twee candidate», en
dan neemt men riatum lijk dien candidaat, die
den antir. het meest in het gevlei komt.
Spr. wil nog verder gaan en als zijn persoon
lijke opinie zeggen, dat hy zoo dit geval
zich voor mocht doen geen consciëntiebe
zwaar zou hebben tegen samenwerking mei
katholieken Hij beroept zich daarbij op een
uitlating van prof. Oosterzee. Spr. waarschuwt
tegen anti-papi-me haat deugt nooit; de diijf-
veer moet zijn liefde voor een beginsel. Calvijn
dacht daar ook zoo over.
Ook Groen zag eenige overeenkomst met de
katholieken, waar het gold den strijd tegen het
ongeloof.
De heer Van Es heeft niet hooren noemen
de Commissie van Advies.
De heer De Wilde ziet groot verschil tus-
-chen die Commissie en de Christ.-Hist. Bond.
Zij vallen niet aan de beginselen der antir.
partij. Voor zoover het verschil zich openbaarde,
betrof dit de leiding der antir. partij.
Er is verschil, een verschil in bijzaken. Dit
verschil is te betreuren. Spr. heeft met blijd
schap gezien, dat de deputaten-vergadering
verzoening wil en samenwerking zal beproeven
by de stembus.
De voorzitter gaf hun, die het met de anti
revolutionnaire beginselen eens zijn, gelegenheid
lid der kiesvereeniging te worden, waarna hy
met een woord van dank aan den spreker ds.
Hoekstra verzocht de vergadering met dank
zegging te willen sluiten.
De kiezerslijst dezer gemeente bevat na de
wijziging, door het Gemeentebestuur daarin
aangebracht
3260 kiezers voor de Tweede Kamer.
3243 Provinciale Staten.
2136 den Gemeenteraad.
Naar wij vernemen zal de spoorbrug over de
Sehiedamsche Schie in deze gemeente, gedu
rende den zomerdienst, behoudens onvoorziene
omstandigheden, geopend zijn voor de scheep
vaart:
(Tijd van Greenwich.)
1152
1 923 (beh. in den nacht van
Zondag op Maandag).
1250
432 (beh. in den nacht van
Zondag op Maandag).
<x
1155
1937 (m cien nac''t van
Zondag op Maandag).
<32 (in den nacht van
Zondag op Maandag).
<c
445
oc
507 (behalve Dièsdags).
455
(Dinsdags).
5~7
«c
5*2 (behalve Dinsdags).
5-127
55® (Dinsdags).
<s
615
026
1054
<c
1154
1210
113
120
551
559
732
746
75b
8!1
«tc
95-J
<c
1048
lOjjj (beh. Zondags).
UW
1127
De uren in de eerste kolom duiden het
begin der opening, de uren in de tweede
kolom het begin der sluiting aan.
De uren tusschen 5.59 's avonds en 0 uur
's morgens ziju aangegeven door onderstreping
der minuut cijfers, bijv. '1152.
Wanneer de fac. treinen niet loopen, kan
de brug op de tijden, dat zij hiervoor gesloten
moet worden, geopend blijven.
Op de lijst van hoogstaangeslagenen in 's rijks
directe belastingen in de provincie Zuid-Holland
komen 7 stadgenooten voor.
Door den gemeenteraad van Amsterdam is
gisteren tot derden onderwijzer aldaar benoemd
onze stadgenoot de lieer P. L. van Amerom.
Uit achterstaande annonce van de II. IJ. S, M.
blijkt, op welke uren er op verzoek treinen
stoppen aan de Buiienkerklaan het zijn drie
treinen in do richting naar Schiedam, en één
trein iu dr richting SchiedamDelft.
Hedenmorgen aan de vischmarkt aangevoerd,
een partij schol, de prijzen waren vanaf f 0.40.
tot f 1.40 per koop.
BURGERLIJKE STAND.
Gehuwd6 Mei. P. J. M. Schoonheyt, 26
jaar, en H. B. J. Bomert, 27 jaar.
«-«boren 1 4 Mei. Leendert, zoon van P.
Zuidgeest en H. Groeneweg, Singel. Johan
nes, zoon van L, Burgeren M. Eysberg, Broers-
veld Gerardus Nicolaas Antonius, zoon van
J. P. van Dijk en A. M. Keiklaan, Noordvast.
5. Arnold us, zoon van F. D. Roeters en C. A.
M. de Gioot, Noordvestsingel.
Overleden: 5 Mei. Geertruida Verweerde,
oud 37 jaar, echtgenoote van F. W. van Krug-
ten, Lauronstraat. Jannetje Moor, echtge
noote van A. Kreuger, oud 33 jaar 2 maanden,
Singel.
Het getal onzer stadgenooten voorkomende
op de lijst van de hoogstaangeslagenen in deze
pioviiicie bedraagt vier.
Vrijdag 7 Mei a. s, des avonds ten 8Va ure
zal de Kiesvereeniging «Nederland en Oranje"
eene ledenveigadering houden tot het bespre
ken en stellen van een candidaat voor het
lidmaatschap van de Tweede Kamer,
B U R G E R L IJ IC E S T A N D.
Geboren: 5 Mei. Neeltje Jacoba, dochter
van B. V ersteeg en N. J. Pleijsier, TVestnieuw-
land.
Gemeenteraad.
Zitting van 5 Mei 1897, 's namiddags 3 uur.
Tegenwoordig zijn 12 leden. Afwezig de hceren
v. Linden v. d. Heuvel, Hurnmeliiick en IJzermans.
Bij afwezigheid van den secretaris wordt diens
functie waargenomen door den heer Schuytmaker.
Na opening der vergadering worden do notulen
ongewijzigd goedgekeurd.
Ingekomen zijn: van God. Staten goedkeuring van
het raadsbesluit tot verhooging der gemeentebegroo-
ting dienst 1897; bezwaarschriften tegen de schatting
der huurwaarde van lokalen met vergunning.
Op voorstel van B. en W. wordt besloten aan een
speciale commissie het onderzoek dier bezwaarschrif
ten op te dragen. Tot leden daarvan werden benoemd
de heeren Versteeve, Schippers en Hoogendijk.
Verzoek van Joh. v. d. Berg om een perceel grond
in erfpacht aan de geprojecteerde straat die uitloopt
op de boerenlaan. Wordt gesteld in handen van de
commissie voor de gemeentewerken om advies.
Verzoek van L. M. Muns tot het hebben van een
gebouw met houten wanden in de Arnold Hoogvliet
straat G 568. Uit zijn adres blijkt dat dit bestemd
is tot inrichting van oen photogrnfisch atelier en
dat hij gaarne zeer spïcdig een beslissing op zijn
verzoek ontving. Op voorstel van B. en W. besluit
de Raad tot dadelijke behandeling, waarna op zijn
verzoek gunstig wordt beschikt, onder voorbehoud
dat bet gebouw worde voorzien van metalen be
dekking.
Met het oog op het alhier te houden gymnastiek-
feest vragen B. en W. beschikbaarstelling van een
bedrag van f25, om voor dat feest van gemeente
wege te kunnen beschikbaar stellen een medaille.
De raad vereenigt zieh daarmede.
Hierna komt aan de orde dc aanbesteding van den
onderbouw van de brug in de Oosterhavenkade.
Die aanbesteding heeft Zaterdagmiddag plaats ge
had en daarbij bleek (zie ons nummer van Zaterdag
avond) dat de beide laagste inschrijvers alhier waren
Gebr. Kijne voor f59.000 en Maarieveld en Dc Lange
f61.538.
Deze bedragen blijken do raming belangrijk te
overtreffen, waarom B. en W. bezwaar maken het
werk to gunnen. Zij stellen den Raad daarom voor
die beide inschrijvers in de gelegenheid te stellen
hunne inschrijvingssommen vóór 's avoDds 8 nur te
verlagen.
De heer Schippers stelt voor, om hierover in be
sloten zitting te spreken, waartoe wordt overgegaan.
Na heropening stelt de Voorzitter voor, om de
gelegenheid open te laten tot des avonds 9 uur, om
de inschrijvingssom te verlagen.
Hiertoe wordt besloten.
De vergadering wordt vervolgens gesloten.
Door den president der Zuid-Afrikaansehe Repu
bliek, den heer Raul Kruger, is het beschermheerschap
aanvaard van het XXIVe Taal- on Letterkundig
Congres, dat van 23 tot 26 Aug. a. s. te Dordrecht
zal worden gehouden.
Blijkens de Maandeïijksehe Mcdedeelingen van het
bestuur van den Ncderlandschen Journalistenkring
heeft de heer I. A. Lamping, oud-hoofdredacteur van
de N. Rott. Ct., zich bereid verklaard, indien zijn
gezondheidstoestand geen beletsel stelt, den Kring
op het te Stockholm to houden Journalistencongres
te vertegenwoordigen.
