51"* jaargang.
Dinsdag 22 Juni 1897.
i°. 9350.
herschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Kennisgeving.
FËUILLtiTON.
GROOTVADER^"
UITGEVER: II. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
Abonnementsprijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
n n omliggende plaatsen, p. kwart. -1.05
franco per post, p. kwartaal. 1.30
Afzonderlijke nommers.
0.02
BUREAUBOTKKSTBAAT TO, Teïephoon Jfo. 133.
Advertentieprijs- van 1—5 gewone regels met inbe
grip van ecne Courantf 0.52
Iedere gewone regel meero.lO
Bij abonnement wordt korting verleend.
D£ BURGEMEfSTER VAN SCHIEDAM,
Brengt bij deze ter kennis van de ingezetenen:
Dat de kohieren voor de belasting op bedrrjfs- en
andere inkomsten, No 5 en G dezer gemeente, over
het dienstjaar "1896 97. door den heer directeur der
directe belastingen te Rotterdam op den dOden Juni
1897 executoir verklaaid, op heden aan den ontvan
ger der directe belastingen, ter invoidering zijn over
gemaakt.
Voorts wordt bij deze lierinneid, dat een ieder ver
plicht is, zijnen aanslag op den bij den wet bepaalden
voet te voldoen; alsmede dat heden de termijn van
ses wéken ingaat, binnen welken de reclames tegen
dezen aanslag belmoren te worden ingediend.
En is hieivan afkondiging geschied, waar het be
hoort, den illsten Juni 1897.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 21 Juni '97,
Den 20en Juni 1837 ovei leed koning Willem
IV van Engeland. Zijn nicht Victoria, dochter
van den hertog van Kent, toen 18 jaar oud,
volgde hem op.
Zestig jaren lang draagt zij thans de Engelsche
kroon, en bij die koninklijke heeft zich gevoegd
de keizerlijke kroon van Indië.
Heeft het Engelsche volk, heeft de wereld
reden om met dankbaarheid terug te zien op
liet lange tijdvak van haar regeering?
Het is niet gemakkelijk die vraag terstond
te beantwoorden, waar het geldt de draagster
der Kroon in een bij uitstek constitutioneel
rijk als Groot-Britannië en Ierland.
Veel is gedurende haar regeering gebeurd.
Engeland, reeds een der machtigste rijken,
heeft zicli de eerste plaats weten te vetoveren
in de rij der landen, die naar de suprematie
over den aardbol dingen.
Vóór zestig jaren -reeds een groote koloniale
mogendheid, is nochtans het aantal Britsche
koloniën van 32 gestegen tot 65. Ontzaglijk
is de uitbreiding geweest van Engelands han
del, industrie en scheepvaart.
En als prima inter pares staat Engelands
vorstin thans bovenaan onder de beerschers der
volkeren.
Aan veel van wat geschied is, heeft koningin
Victoria part noch deel gehad, bij opper
vlakkige beschouwing althans. Maar streng
constitutioneel, staande boven de partijen en
raadptegende mannen van verschillende inzich
ten, alleen om den wille der belangen van het
land, kiezende haar raadslieden met wys be-
Roman door Jonas Lie.
21)
ï7oo vlug als je maar kunt," herhaalde Paul.
»Je weet, Ingwald, je blijft dezelfde of je in
Amerika of Australië zit of hier. Alleen je om
geving is anders."
«Ja, maar in een vreemd land schiet je meer
op. Ik meen het, hoor, 't is me ernst, ik heb de
heele vacantie zitten blokken, dag en nacht. En
in den eerstkomenden winter maak ik, dat ik op
do technische school ben."
«Nu ja, in de boeken neuzen kun je overal,'
viel Paul in. «Maar het land, waar je komt, moet
je opnieuw gaan bestudeeren. Je eigen land ken je
natuurlijk als een boek, dat heb je in je opge
nomen met de moedermelk, dit land dus ken je
zoo door on door, als je nooit een ander zult
kennen. Ik raad je sterk af in den vreemde te
trekken. Hier ben je thuis, 't zal je heusch niet
meevallen, geloof me."
ïEi wat."
Ingwalds's oogen fonkelden.
«AU ad ik het er tienmaal slechter dan hier,
weg wil ik en weg zal ik."
nik kom nog met een appél op het goede ge
heugen van den heer inspector," viel hem Paul in
de rede, terwijl zijn oog over don tuin en de ven
ters ging,
«De Sü lermannsche erfenis, die nu gedeeld is
abn, kleine Tenia zit in den toren der jonkvrouw
leid en met terzijdestelling van persoonlijke
sympathieën of antipathieën, heeft zij door
ernstigen en onvermoeiden ai beid, gepaard aan
een veelal juist inzicht in Britsche belangen,
Engeland weien te maken tot het toonbeeld
van ?en democratisch-monarclialen staat.
Ook ten opzichte der constitutionele mo
narchie, in de eerste plaats in Engeland,
maai ook als voorbeeld voor alle landen met
gelijken regeeringsvorm, zijl haar verdiensten
groot geweest.
Het huis Hannover heeft \óor haar nooit de
liefde des volks weten te winnen; integendeel
had bet wangedrag der drie George's en van
Willem IV de monarchie in minachting Ge
bracht.
En thans Nergens voorzeker rust de mo
narchie op hechter grondslagen dan in Enge
land, nergens bestaat inniger gevoel van loyauteit
en liefde voor het regeerende huis dan in het
Britsche weieldrijk.
Het Engelsche volk viert feest, het huldigt
zijn hoogbejaarde vorstin, en de gansche wereld
voegt haar hulde bij die van Harer Majesteits
getrouwe onderdanen.
De feestelijkheden in Engeland zijn gisteren
op waardige wijze begonnen met plechtige
dankdiensten in de Westminster Abdij, de St.-
Margaietha-kerk en de St -Pauluslterk. Ook in
de katholieke kathedraal weid een plechtige
mis gecelebreerd.
Zaterdagavond is voor het kasteel van Wind
sor in tegenwoordigheid der Koningin, van
Keizerin Frederik en andere leden der konink
lijke familie een militaire taptoe met fakkels
gehouden.
Vrijdagavond werd den ministers der ver
schillende koloniën een feestmaal aangeboden
door de leden van het Imperial Institute.
Daar werden de ministers der Britsche ko
loniën toegesproken door den prins van Wales,
waarna ook lord Salisbury en lord Roseberry
het woord voerden. De groote beteekenis van
Groot-Brittaanië als koloniale mogendheid kwam
hier bijzonder sterk uit.
De hertog van Cambridge heeft de betrek
kingen tussohsn Engelschen en Hollanders be
sproken op liet jaarlijksche Zuid-Afrika-diner,
dat door hem werd gepresideerd.
De hertog drong aan op een politiek van
wederzijdsche concessies tusschen Engelschen
en Hollanders. Beide rassen zijn veel minder
krachtig wanneer zij gescheiden handelen.
Daarom behoorde vriendschap tusschen hen te
bestaan.
Sir John Gordon Sprigg, de eerste minister
der Kaap-kolonie noemde in zijn antwoord den
toestand van Zuid Afrika gunstiger.
De heerschappij der Koningin behoorde te
worden gehandhaafd door versterking der
marine, zonder daardoor de staten van het
binnenland te bedreigen.
te naaien," viel hij zich zeiven in de reden en hij
liep naar de schuur om haar mee te krijgen.
«Grootvader vindt het zoo aardig als jij er bij
zit. Dat schijnt gunstig op zijn geheugen te wer
ken. Op de stemming daar komt het juist aan.
Mij dunl.t, wij moesten samen gaan wandelen, dan
krijgen wij hem wel aan het praten. Want wezen
lijk, het is mij veel waavd wat uit hem te krij
gen hoe kwam, vraag ik maar bij mij zelve, die
familie SbJermann aan haar fortuin De stichter
van dien rijkdom heeft naar ik hoop zijn leven
in de gevangenis geëindigd, 't Is al een heoi zon
derlinge geschiedenis, er loopt ook nog een liefdes
historie onder door. Of wi! je het liever niet hooren 7"
Wel neen, 'tis immers alles even akelig om te
hooren. Laat ons over wat anders praten."
Zij legde haar naaiwerk weg en volgde hem.
sik wi! maar een enkelo opmerking maken,"
zeide hij en liet de oogen op haar rusten terwijl
zij over de binnenplaats ging.
«Nu?" zij blaef staan,
nik heb nooit iemand zoo zien gaan, zoo
merkwaardig.onbegrijpelijk jij loopt niet,
je springt nietje, je
«Maar ik kom toch verder, wil je zeggen", zeide
zij lachende.
«Paul moet publiek hebben, grootvader", zei zij
plagend en zette haar hoed op.
«Nu, laat ons dan een wandeling gaan doen.
We zullen dan nu heelemaal ingewijd worden in
de familiegeheimen der Södermanns."
»Ja juist, die erfenis der Sbletmanns is nu ge
deeld", zei Paul opgewekt.
Zij namen den boschweg naar den molen.
«Wat is het hier een heerlijk gezicht' zei
grootvader.
«Ja, wel een heerlijk gezicht", bevestigde Panï.
De eerste minister van Natal, Escombe, ver
klaarde dat de Hollanders allen beieid zijn
mede te wei ken met het Britsche rijk. De
federalistische beweging is slechts voor liet
oogenblik opgeschort, meende hij.
't Is maar jammer, dat van dm vriendschap
pelijke gezindheid van Engelsche zijde zoo
bedroevend weinig blijkt.
Alle Duitsche b!a !en, van de Nordd. Alg.
Zeit. tot de socialistische Vonoarts toe, betreu
ren levendig het ontslag van dr. von Bodicker,
den veidiensteiijken piesident van het Jieichs-
versichernngsamt.
De Ind. Beige eindigt zijn mededeeling over
iiet ontslag aldus:
Hij dioomde er van aan Duitscliiand een
complete oiganisaiie te schenken op het gebied
der arbeidswetgeving, en door practisclie en
milde hervormingen voet voor voet het socia
lisme te bestrijden. Hij is daarin verhinderd
door de bureaucratische traagheid en de lauw
heid der regeeringspersonen, en thans gaat hij
zijn kennis stellen in dienst der particuliere
industrie.
»Het tijdvak der sociale hervormingen, door
Wilhelm II geopend, schijnt thans gesloten.
»Zal pen icactie der Jorikerpaitij nu volgen
Ook de EMn. Zig. betreurt zijn aftreden ten
zeerste.
«De president van het Reichsversichorings-
amf" zoo schrijft het blad agaat heen uit
een functie, door hem in de eerste plaats ge
schapen en met buitengewoon succes acht jaren
lang vervuld, ongeveer op denzelfden leeftijd als
admiraal Ilollmann en terzelfder tijd ongeveer,
dat het altreden van zijn superieur dr. Von
Bötticher als minister van binnenlandsche zaken
voor de deur staat.
»De heer Bodicker, die, naar men verneemt,
een particulieren weikkring gaat aanvaarden,
neemt uit zijn tot nu vervuld ambt met zich
de reputatie van een werkkracht te zijn, van
uitnemende begaafdheid en rijk aan kennis, en
een populariteit, die hij door zijn initiatief in
den dienst der sociale wetgeving, door woord
en schrift, zich ver over de grenzen van het
rijk heeft verschaft,
»Een sprekend bewijs daarvan leveren de
uitingen van vakvereenigingen, en men begrijpt
het leedwezen, waarmede men hem zijn be
stuurstaak ziet neei leggen."
Van de veranderingen, die nog verwacht
worden in de bezetting der verschillende regee-
ringsambten, is intusschen nog niets bekend.
De Nordd. Alg. Zig. geeft zelfs een zeer
stellig geschreven bericht, volgens hetwelk
alle mededeelingen beti effende de veranderingen
in het hoogste staats- en rijksbestuur voorloopig
onjuist zijn.
Er is nog geen enkel definitief besluit ge
nomen.
sik heb drie exetnplaien van tantes", ging hij
schertsend voort, sik geloof, zij hebben mij die tic
voor curieuse histories ingeboezemd."
sLolo Hoëg lie, ja, wie heeft die getrouwd
vie! grootvader in en rommelde in het kasije van
zijn geheugen.
»Met den consul en stadskapitein Biünnow van
hier. Zij en tante Rina en tante Moppchen hebben
nu plaats voor al het hare in het opothekershuis:
en ik de apoihekersjongen ben er aardigjes door
haar uitgebonsd."
sHeb ja dan je moeder gauw verloren?" vroeg
grootvader.
sik heb nooit mijn moeder gekend, enkel mijn
tante. Mijn moeder stierf bij mijn geboorte en
toen kwam mijn vaders oudste, ongetrouwde zuster,
tante Rina, van hare woonplaats, die in een heel
andere streek van bet land lag om mij in haar
Hoegsche armen te koesteren en ik weid er in
gekoesterd tot tante Lola weduwe werd en in de
beide kamers die op den tuin uitzien, daar waar
het Elsternest onder den dakgoot staat, daar zijn
haar tamme vogels. Daar was ik reeds zoo groot,
dat ik me op kon winden enkel en alleen uit
jaloerscbheid. En toen kwam spoedig mijn vaders
jongste zuster Moppchen. Zij is nu spoedig vijftig
jaar, maar zij behield dat vleinaampje, dat zij
kreeg toen zij vier jaar oud was. De anderen vra
gen elkander 's morgenssWeet je ook, hoe
Moppchen van nacht geslapen heeft 7"
«Zij is dus niet getrouwd?"-vroeg grootvader
nieuwsgierig en ging op zijn gemak in de scha
duw zitten.
«Zij i3 jaren verloofd geweest. Maar haar aan
staande was een doordraaier, die de boel vet deed
en sterk dronk. De familie ontfermde zich telkens
over hem, maar er was geen helpen aan. Ein-
Niettemin wordt het vrij zeker geacht, dat
Von iMiquel in de eerstvolgende periode de
leidende gee«t in de Duitsche regeering zal zijn.
Zelfs wordt hij aangewezen als de toekomstige
opvolger van den rijkskanselier Von Ilohenlohe.
Hoe de pailementaire crisis in <le Oosteniijk-
sche monarchie tot een oplossing kan geraken, is
moeilijk in te zien.
In tegenspraak met het Vaterland, waarin
beweerd weid, dat graaf Badeni een verzoening
wilde trachten tot stand te brengen en bij mis
lukking daarvan iri den herfst het parlement
zou ontbinden, verklaart het Fremdenblatt, dat
de minister president zich tegenover niemand
in dien geest heeft uitgesproken.
Het Vaterland houdt evenwel zijn bewering
staande, en wil zijn mededeeling van iioogst
vertrouwbare zijde ontvangen hebben.
Hiermede in overeenstemming is zeker het
beiicht uit Weenen, dat graaf Badeni reeds
begonnen ia met ondei handelingen tusschen
Tsechen en Duitschers in Bohemen.
Zelfs zou hij hun voorstellen hebben gedaan
om te Praag een conferentie te iiouden en
daar een compromis uit te wei ken, gegrond
op gelijkstelling der twee nationaliteiten.
Aan dit bericht wordt echter terstond toege
voegd, dat men sterk betwijfelt, of die onder
handelingen we! tot een bevredigend resultaat
zullen leiden.
ft ft
De onderhandelingen te Konstantinopel over
den vrede sciiieten niet erg hard op.
Zaterdag is er [weder een bijeenkomst ge
houden, maar men is niet tot een resultaat
kunnen komen, daar de rapporten der "ver
schillende commissies nog niet gereed waren.
Waarschijnlijk zal de commissie ter onder
zoek van den toestand in Thessalië wel spoedig
haar rapport indienen.
In dat rapport wordt, naar men wil weteD,
de door de Turken aangerichte schade zeer
groot geuoemd.
Wat de oorlogsschatting betreft, heeft de
Grieksehe regeering aan de mogendheden ge
vraagd, die geheel te doen vervallen.
Uit het rapport der commissie voor de oor
logsschatting is n.l. gebleken, dat Griekenland
onmogelijk iets kan betalen. Bovendien beroept
het Grieksehe gouvernement zich er op, dat
Turkije den oorlog heeft uitgelokt, en dat graaf
Muravieff heeft verklaard, dat geen der partijen
bij den oorlog voordeel zou mogen behalen.
De regeering te Athene gaat ook nog steeds
voort te protestecren tegen de geweldenarijen
der Turken in Thessalië.
Haar protest is gegrond op rapporten der
Thessalische overheidspersonen.
De Kroonprins van Griekenland heeft aan
Edhem-pacha voorgesteld de gevangenen uit te
wisselen, maar de Porte heeft Edhem-pacha
bevolen, daartoe niet over te gaan.
delijk moest het engagement eenvoudig saf" ge
maakt worden. Zoo kwam ook Moppchen onder
vaders dak. Daar hebt u al drie oorlogen en vrede
sluitingen,"
«Jawel, jawel," bevestigde grootvader,
sWij kunnen hier wel onder den boom gaan
zitten," zei Terna, «dan kan Paul eindelijk losko
men met zijn Söiertnannsche histories."
«Ach, het is waar ook" hij schudde somber
met het hoofd, »jawe), ik zal het opgeven, als
tante Lolla zegt. Daar is iets dat me terughoudt,
ik weet niet wat", zeide hij terneergeslagen.
«En in den grooten apothekerstuin regeerden
hunne drie verschillende karakters op zeer ver
scheiden wijze, Eene wil rozen hebben en de
andere lelies kweeken. De ander enkel moes voor
de keuken, erwten en boonen. De dei de artsenij
kruiden, die bij een apothekershuis beliooren."
x>Zij hebben alle drie zulke groote, oude ge
zichten," zei Terna, «zoo lang ik klein was, schenen
ze mij stijf en streng, maar zij kunnen zoor harte
lijk lachen, als ze zoo bij elkander zitten."
Paul trok eens aan het haidekruid.
»Ja," zeide hij blijkbaar onthutst, «men is om
zoo te zeggen in zijns vaders wonderlijken tuin
groot geworden. En zoo wordt men onwillekeurig
zelve wat zonderling. 5Ien wordt wat eenzelvig
en houdt zich van de anderen liefst op een afstand,
evenals, als
Hij plukte een paar erica-blaadjes en sprong op
«Neen, ik moet weg ik heb me verlaat."
«Je komt toch gauw eens weer, Paul," zei Terna
met iets bevends in de stem.
«Dankje, ja, ik beloof het," riep hij terug en
groette met de hand,
Wordt vervolgd.)
