51'" jaargang.
Woensdag 23 Juni 1897.
9351.
feuilleton.
GROOTVADER.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Een dreigend gevaar afgewend.
I
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
Aboksksiestspbijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
n omliggende plaatsen, p. kwart. -1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BTKEAtr: BOTKRSTRAAT ?0, Tcïepliocm No. 133.
An vtrtestiedmjsvan 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regei meer0,10
Bij abonnement wordt korting verleend.
1
s
Onder dezen titel schrijft de heer J. C. van
Marken het volgende in de Fabrieksbode van
20 Juni, het bekende orgaan van de Delftsche
Gist- en Spiritusfabrieken.
Verleden Zaterdagmorgen werd onze directie
onaangenaam verrast door een bericht van de
heeren Hudig Sc Pieters, agenten van de
Harwicb-booten, die een groot gedeelte zoowel
\an onze gist als van de gist uit Schiedam
naar Engeland vervoeren. De Engelsche dou
ane-beambten zouden bevonden hebben dat de
Hollandsche gist spiritus of alcohol bevat, en
wel in die mate, dat bij den invoer voortaan
een accijnsrecht zou worden gevorderd van 4
shillings per 100 Engelsche ponden, dat is
ƒ5.30 per 100 kilo. De douane-beambten zou
den dagelijks bij aankomst het gewicht van
elke zending controleeren en een monster nemen,
waarvan het alcohol-gehalte zou worden be
paald. Maar reeds dadelijk bij den invoer zou
alvast een zeker bedrag moeten worden gestort
tot zekerheidsstelling voor de betaling van het
recht, dat na het onderzoek zou blijken ver
schuldigd te zijn. Slechts met moeite hadden
de heeren IIüdig Pieters verkregen, dat do
maatregel niet onmiddelijk was ingevoerd; 17
Juni zou echter de fatale termijn zijn waarop
het recht zou worden geheven in het eenige
land waar tot dusver aan onze gist neg een
vrij toevluchtsoord was verzekerd.
Ruim 5 cents per kilo, 1,38 per mandje:
waarlijk geen kleinigheid bij de reeds zoozeer
gedaalde prijzen, die thans, naar gelang van
kwaliteit en merk, van G tot f 12 per mandje
bedragen I Onze gistpakkers ziillen wel weten
uit te rekenen hoe vele tienduizenden guldens
deze maatregel aan onze fabriek kosten zou!
Natuurlijk dan ook lieten wij over deze
mededeeling geen gras groeien en reeds den
zelfden middag ontving Z. Ex. de Minister van
Buitenlandscbe Zaken een adres, waarin wij het
dreigend gevaar voor onze industrie in het licht
stelden en 's Ministers steun inriepen om het
af te wenden. "Wij wezen daarbij op het feit
dat de gist verkregen wordt uit een alcohol
houdende vloeistof, die echter door het »was-
schen" sterk wordt verdund en dan zooveel
mogelijk van de gist wordt afgescheiden door
persing, waarbij de laatste terugblijft als een
stopverfachtige massa, als s droge" gist, maar
die altijd nog ongeveer* 70°/0 vocht bevat. Dit
vochtgehalte is door verdere persing niet te
verwijderen en wordt vooral inwendig in de
eivormige gisteelletjes teruggehouden, De aard
nu van deze levende organismen zoowel als de
herkomst van de gist uit het alcoholhoudend
beslag, wettigen het vermoeden dat de «droge"
bandelsgist altijd nog alcohol bevat, maar hoogst
waarschijnlijk slechts sporen en zeker niet
hoeveelheden, die een recht van 4 shilling per
100 Eng. pond zou wettigendan toch zou de
Roman door Jonas Lie.
22)
Men was druk bezig op Solid. De tuin moest
netjes geschoffeld zijn als de arts morgen terugkwam
vun de manoeuvres.
Mevrouw Stephanie wilde huis en tuin voor Gun
nar schoon gemaakt en versierd hebben.
Ingwaid had, zeide hij, «gewerkt ais een paard,"
maar nu was hij dan ook klaar.
En nu wildo hij, om zich te vertreden, een wan-
doling naar Laviken gaan maken.
Hij had sinds 6 uur gestudeerd en daarom wilde
«ij dien middag het er nu maar eens van nemen.
nDat is toch een zonderlinge inval van je, juist
nu het lmis te wilien verlaten, nu we juist je hulp
noodig hebben."
'Zoo? mag ik vragen waartoe."
weet beslist, dat er iets was," klonk het
geürgerd, terwijl zij een oogenbük nadacht: »0 ja,
tu weet ik het al. Twee flesschen goede, zachte
.cognac moeten we hebben, opdat je vaderen groot
vader een warme toddy kunnen maken de avonden
"JU al zoo koel. Je moet om drie uur met de
■stoomboot gaan, Ingwaid, zoodat je met de laatste
noot terug kunt, dan heb ik je hier noodig."
- He koffie werd om deze reden wat vroeger ge-
.*at en mevrouw Stephanie maande haar zoon
Fortdurond aan, niet.te Iaat aan den steiger te
orDen- Zij stond voor het venster en zag naai'
gist ruim 2°/0 absoluten alcohol (van -100°)
moeten bevatten, hetgeen volstrekt onaanne
melijk is.ij hebben echter den Minister
medegedeeld, dat in ons laboratorium onder
zoekingen zullen worden gedaan om de juistheid
van deze beweringen te staven. Uit de proeven
\rn Dr. B VRENDitroiiT, die in allerlei richtingen
worden voortgezet, is dan ook reeds gebleken,
dat het alcoholgehalte onzer bandelsgist zelfs
niet één percent bevat, terwijl dezelfde uit
komst is verkregen door den scheikundige dor
Schiedamsche Vereeniging van Gisthandelaren,
die zich bij ons adres aan den Minister heeft
aangeslotenDit beroep en wie onzen tegen
vvoordigen Minister van Buitenlandscbe Zaken,
Jhr. Boell kent, mocht er niet aan twijfelen
is niet te vergeefs geweest. Nog denzelfden
dag werd door Z. Ex. geseind aan onzen gezant
te Londen, Baron Van Goltstein, en gisteren
mochten wij van het Departement van Buiten-
landsche Zaken de officeele bevestiging ont
vangen, dat de invoering van den maatregel,
in afwachting van de uitkomsten van nadere
ouderzoekingen, voor onbepaalden tijd is uitge
steld. Deze onderzoekingen kunnen slechts tot
het resultaat leiden, dat wij verwachten en
zullen ons vermoeden wettigen, dat de geheele
beweging waarschijnlijk in het leven is ge
roepen door den naijver onzer Engelsche con
currenten, die door de hetfing van een recht
op den alcohol in de van het buitenland inge
voerde gist, eene verkapte protectie voor hunne
industrie ten nadeele van de onze trachten in
het leven te roepen.
De Minister was zoo welwillend ons mededee
ling te doen van de stukken, die over deze
zaak tusschen zijn departement en de verte
genwoordigers van Nederland te Londen zijn
gewisseld.
Uit de mededeelingen van onzen consul-ge
neraal, den heer Maas, blijkt, dat de Engelsche
douane de toepassing van dezen nieuwen maat
regel ontleent aan de bepalingen van de Wet
op de heffing van invoerrechten (Customs Tariff
Act) van 1876, waarin men leest
sBij den invoer van goederen, bij de fabri-
katie waai van spiritus wordt gebezigd, zal over
zoodanige hoeveelheid spiritus, als ten genoege
van de schatkist (the Treasury) zal blijken te
worden gebruikt in de fabrikatie van zulke
goederen, een recht worden geheven, overeen
komstig het recht dat over diezelfde hoeveel
heid spiritus zou worden geheven bij invoer in
het Vereentgd Koninkrijk."
De Engelsche accijns op alcohol bedraagt 10
sh. 10 d. per proofgallon, d. i. 6,50 per 4,543 liter
57° of 2,5'J liter a 100°. Het recht van 4 sh. of
f2,10 zou dus een alcohol-gehalte onderstellen van
0,956 liter 100" in 100 Engelsche ponden of 45,36
kilo, hetgeen overeenkomt met 2,1 liter in 100 kilo.
Dus 100 [kilo ght zou niet meer of minder moeten
bevatten dan 2,1 liter alcohol van 100' of 4,2 liter
alcohol van 50"
hem en toen hij den hoek om was, ging zij haastig
weg en nam den verrekijker van den muur.
Er was iets onrustigs in haar, hetgeen grootvader
opviel.
Zij zat stil en keek en keek en zocht maar met
den verrekijker.
Het moest Ingwaid zijn, die haar interesseerde
of hij nog op tijd aan boord gekomen was, want de
stoomboot was op het punt van te vertrekken ge
weest.
Neen, dien kant richtte zij den kijker niet uit,
zij scheen de schepen te zoeken. Zij wierp den
verrekijker wel wat hard op de sopha en liep weg.
Een oogenblik later zag gsootvader Stephanie
in haar mooie promenade japon, de roode parasol
in de hand, de nieuw aangeplante allee ingaan
en op de namiddagwandeling, waarvan zij hield
en die zij meostat koos, den weg naar Suden in
slaan.
Gunnar had haar aangeraden en haar dringend
verzocht vooral flinke wandelingen te maken.
En vaak, als het goed weer was, kwam zij eerst
's avonds terug.
Grootvader kreeg ineens een zonderling ver
moeden. Hij keek naar het kijkglas, keek naar het
venster.
Op eens nam hij don verrekijker op, op een
wij re, waaruit de geheele tolinspector sprak.
Dij richtte het glas naar den zeekant.
Onbewegelijk stond hij daar.
Een siddering ging hem door de loden, het ghts
beefde in zijne handen.
Een zeilboot gleed langs de laatste scheer door
de Lavigsbocht.
Hij schoof den verrekijker met geweld ineen
en vergat hem in den haak te loggen meld
hem nog in de hand, nadat hij de trap-opgegaan
Nu werd den consul medegedeeld, dat in
sommige gistsomten tot 7 en zelfs 0% alcohol
wordt aangetroffen.
Zoo werden '27 April II. te Belfast, voor de
bekende gistfabriek liish Distillery Company,
uit Rotterdam aangevoerd twee vaten gist, en
op 7 Mei 11. wederom twee vaten gist, die
ongeveer 4° alcohol bleken te bevatten.
Uit het woord »vaten", in verband met hunne
bestemming voor eene gistfabriek, meenen wij
de gevolgtrekking te mogen maken, dat het in
beide gevallen gold vloeibare of ongeperste
biergist tot liet m gisting brengen van het
beslag, dus zoogenaamde sstclgist."
Onze Consul mocht echter de geruststellende
verzekering ontvangen, dat nmen geensz.ins de
bedoeling had den handel onmogelijk te maken
of een recht te heffen indien de alcohol tot
sporen (bv niet liooger dan 1% beperkt bleef.
Men wil alleen treffen de gist- die een hooger
percentage alcohol aanwijst, en naar het schijnt
gebruikt wordt voor het maken van licht bier
(lager beer)."(?)
Geheel overeenkomstig de resultaten van
het voorloopig onderzoek van Dr. Barendrecht
werd onzen Consul »van de zijde van koop
lieden te Londen medegedeeld, dat het alcohol
gehalte van de gist, die door broodbakkers
wordt gebruikt, altijd beneden 1% blijft. Van
dezelfde zijde werd (hem) het gerucht mede
gedeeld als zou een brouwer over vreemde
concurrentie geklaagd hebben en aldus aan
leiding tot de moeilijkheid hebben gegeven,
doch de juistheid van dit bericht kon (hij) niet
nagaan en aan het kantoor der Customs (douane)
wiide men zich daarover niet uitlaten, ofschoon
daar werd opgemerkt, dat de vreemde gist
concurreert met het Engelsche products' Wij
cursiveeren deze laatste woorden, die nieuw
voedsel geven aan het vermoeden, door ons in
ons adres aan den Minister geuit, dat niet slechts
«een brouwer" is in het spel geweest, maar
dat veeleer de beweging op het getouw is ge
zet door* Engelsche gistfabrieken tegen den
vrijen invoer van vreemde, vooral Hollandsche
gist. De door onzen Consul ontvangen verze
kering der douane-autoriteiten, in verband
met de uitkomsten van de voorloopige onder-
zoekeningen, die in ons laboratorium zullen
worden voortgezet, geven ons alle hoop dat de
toeleg onzer Engelsche concurrenten mocht
hij werkelijk hebben bestaan zal worden
verijdeld. In elk geval is de Nederlandsehe
nijverheid oprechten dank schuldig aan onzen
Minister van Buitenlandsche Zaken en aan onzen
Nederlandschen Consul-Generaal te Londen,
voor de voortvarendheid en het beleid waar
mede zij in deze hebben gehandeld. Op ons
rust nu de plicht door nauwkeurig en volledig
onderzoek onze Nedeilandsche Regeermg vol
ledig te wapenen met afdoend wetenschappelijk
bewijsmateriaal en met alle gegevens, die de
Engelsche douane-autoriteiten moeten over-
was en hijgend op zijn sofa in zijn kamertje
zat.
Hij had zich dan niet vergist liet was Win-
gaards zeilboot, die nu aan den Lavigssteiger lag.
«Zoo, zoo, dat waren ^nu die wandelingen.
«Arme Gunnar, arme beste kerel."
Hoofdstuk VIII.
De nieuwe herfstdienstregelingen werden met
groote letters in de bladen, in de stoomboot-expe
dities bij de steigeis aangeplakt en nu daar do
landhuizen de een na de ander verlaten werden,
was het zeer de vraag of de stoombonten nog
zouden varen in het vervolg. Zoo gebeurde het,
dat de arts later op den dag dan men verwacht
had, thuis kwam op Solid en de deur binnentrad.
«Hartelijk gegroet, Christientje, hartelijk gegroet
Terna! maar waar is moe," zeide hij, terwijl het
oog langs hen beiden voorbij het klavier zocht,
waar boeken, kranten en anderen dingen, die met
muziek niets hadden uit te staan, opeengehoopt
lagen.
«Moe, moe, daar is vader!" liepen zij naar
binnen, maar de arts vooikwam hen en begroette
zijn vrouw, dio de deur van haar slaapkamer opende.
Hij greep hefiig haar beide handen, ging voor
Stephanie staan en keek haar aan of hij haar door
en door wou zien. Zij lachte, maakte zich los en
wierp zich om zijn hals.
«Als ja eens wist, in welke onrust ik hier ver
keerde toen je van morgen niet kwaarot, Gunnar!"
«De schuld van de stoomboot, Stephanie. Dus heb
je gewacht?"
Er schitterde iets in zijn oog.
«En wat zie je er goed uit, Fanny, je bent er
bepaald gezetter op geworden en je tint is ook
tuigen tan de onjuistheid barer opvatting,
de onredelijkheid tan haren eisch. Waar
onze Nederlandsehe nijverheid uitsluitend op
eigen kracht en energie is aangewezen en
zonder steun tan boven op eigen wieken
moet drijven, rust zeker op on/e Regeering
de plicht te waken dat onze producten in
den vreemde overal volgens eene loyale toe
passing van 's lauds wetten worden behandeld
maar ook op grond van de volledige gastvrij
heid, die de productei, der buitenlandscbe in
dustrie hij het overschrijden onzer grenzen tot
dusver in Nederland hebben genoten, heeft
Nederland het zedelijk recht te eisehen, dat de
voortbrengselen zijner nijverheid niet door chi-
caneuze uitlegging van wetsbepalingen in het
internationaal verkeer nog meer worden be
lemmerd en feitelijk, in strijd met den zin van
bestaande overeenkomsten, in het buitenland
worden geweerd, tot zelfs daar waar het vaan
del van het vrije ruilverkeer nog heet te wor
den hooggehouden.
Algemeen oTcrziciit.
Schiedam, 22 Juni '97.
De aandacht der geheele weield is op dit
oogenbük gevestigd op Londen, waar men feest
viert, liet feest van Engelands vorstin, die zestig
ja'-en den schepter zwaait.
En niet alleen het Engelsche volk huldigt
zijn koningin, niet alleen de altijd Britten blij
vende landgenooten in den vreemde, maar ouk
vorsten en regeeringen ea de organen der pers
brengen hun eerbiedige hulde aan haar, die
het diamanten jubileum viert.
Gistermiddag te twaalf uur heeft hare Majes
teit Windsor Castle verlaten. De straten van
Windsor waren versieid, vlaggen wapperden,
en onder het gejuich der menigte is de Koningin
naar de hoofdstad vertrokken, vergezeld door
keizerin Frederik en de prinsessen Beatrice en
Clnistiaan.
Te Londen juichte langs den geheelen weg
van Paddington-station naar Buckingham Palace
een ontzaglijke menigte de vorstelijke personen
toe.
Geheel Londen is in feestdos, overal vlaggen,
guirlandes, wapenschilden, en de lachende zon
wierp over dit bonte tafereel een bekoorlijken,
vrooiijken gloed.
Op Buckingham Palace aangekomen, werd
eerst in den huiselijken kring het lunch ge
bruikt, waarna de Koningin te 4 uur in de
drawing room van het paleis de vorstelijke
en andere gasten ontving en daarna de Indi
sche prinsen, die haar door den staatssecretaris
voor India werden voorgesteld.
Vervolgens verleende II. M. audiëntie aan de
vertegenwoordigers der vreemde mogendheden,
die haar door lord Salisbury werden voorge
steld.
gezonder, je bent lang zoo bleek niet meer. Heb
je flink gewandeld?"
«Ik heb alles gedaan, wat je mij gezegd hebt,
Gunnar.
«Wat zou ik anders doen hier in de eenzaamheid,
terwijl jij weg waart en jij je amuseerde bij ai
die officieren," klonk het klagend.
«Dus je beschuldigt mij, dat ik mij geamuseerd
heb."
Zijn gezicht helderde meer en meer op.
«Dat is al het laatste, dat ik deed," zeide hij
vermoeid en wierp den mantel op den stoel. «Daar,
kind, hang hem weg. Dus ik heb mij geamuseerd."
«Neen," ging hij voort met stralend gezicht,
«maar nu, Stephanie, nu amuseer ik me."
En hij ging plotseling op haar toe en kuste
haar. «Nu, je vergeeft je doordraaier van een man,
niet waar?"
Nu kwam ook grootvader binnen.
«Mevrouwtje hier beschuldigt mij, dat ik weg
geweest ben en mij met de officieren geamuseerd
heb," zei do arts vroolijk lachende. «Ja, je moogt
paatje vrij gelooven, 't is een heei lijk gevoel weer
thuis te zijn," zejde hij en nam haar op zijn knieen.
«Jij wordt groot en zwaar, beste meid, en jij
Ingwaid, die me zoo'n aardigen brief hebt ge
schreven en mij hebt medegedeeld, dat het je vast
plan is te maken dat je dezen winter op de
technische school komt. Alsof ik je vet lof zou
weigeren. En dat jij me hier de heele vacantie
van den vroegen morgen tot den laten avond zit
te studeeren. Wat drijft dien jongen toch, vader
Ik heb van mijn leven nooit meer wilien leeren,
dan ik absoluut moestEn jij, Terna je bent
nu haast een flinke naaister. Nu, kind, dat kan
nooit kwaad do tijden zijn van dien aard, dat
(Wordt vervolgd.)
