Woensdag 28 Juli 1897.
51"e jaargang.
N°. 9381.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
FEÜILLETON.
DE SCHIPBREUKELINGEN.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
BINNENLAND"
Abonnementsprijs roar Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. -1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BUREAU: BOTERSTRAAT 70, Tclcplioon ïïo. 123.
AnvtRTEKTrEPKUB: van 1—5 gewone regels met inbe
grip van ccno Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht,
Schiedam, 27 Juli '97.
Het debat in het Engelsciie Lagerhuis over
het ondeizoek der Zuid-Afrikaansche commissie
heeft de verwachtingen niet beschaamd.
Toch, al was de uitslag der discussie bij
voorbaat te zeggen, is het een teleurstelling
voor den weidenkenden, onpartijdigen waar
nemer der Zuid-Afrikaansche toestanden, dat
het Lageriiuis nog niet ter elfder ure een aan
drift tot het oefenen van rechtvaardigheid zon
der aanzien des persoons heeft gevoeld.
- Het debat liep over de motie-Stanhope, be
treurende dat het rapport der Zuid-Afrikaan
sche commissie niet tot eenig resultaat leidt,
en verzuimt zoowel bepaalde maatregelen aan
te bevelen betreffende Rhodes, als om onmid
dellijk rapport op te maken van Hawksley's
weigering om de telegrammen over te leggen,
waarbij dan had moeten worden gevraagd dat
Hatvksley bevolen mocht worden alsnog inzage
te geven der telegrammen.
Stanhope verdedigde zijn motie en betreurde
het feit, dat de regeering ze gesplitst had
willen hebben. Hij vroeg welke belofte is ge
daan omtrent het charter der maatschappij.
Hij had gevvenscht, dat men een blijk van af
keuring had gegeven door Rhodes te schrappen
als lid van den Privy Council.
Zoolang de telegrammen van Hawksley niet
zijn overgelegd, zal het publiek denken, dat er
iemand is, wien de hand boven 't hoofd moet
worden gehouden.
De motie van Stanhope vond steun bij Nor
ton en ook Labouchère verklaarde zijn stem
te zullen verleenen aan de motie. Rhodes was
zoo betoogde hij door de commissie niet
alleen schuldig bevonden aan samenzwering
tegen de regeering van een bevriende mogend
heid, maar bovendien aan verraad jegens Cham
berlain, het bestuur der Chartered Company
en hen, die betrokken waren in den inval.
De houding der commissie werd in een lang
plridooi verdedigd door den heer Hicks-Beach.
Het eerste deel harer taak had de commissie
voltooid en daarover rapport uitgebrachtvoor
het tweede deel had zij den tijd gemist.
Het Huis kon dus het rapport renvoyeeren
naar de commissie of eeu nieuwe commissie
benoemen (hetgeen hij nochtans hoopte dat
niet zou geschieden), maar berispen, neen dat
ging niet.
Wat rïien der commissie verweet, kwam
volgens den heer Ilicks-Beach hierop neer, dat
de commissie niet had willen meedoen aan de
lasteringen tegen Chamberlain en het depar
tement van koloniën.
Het was de taak der regeering te overwegen,
of er maatregelen tegen Rhodes zullen moeten
worden genomen; bij die overweging zullen
echter ook Rhodes' verdiensten in aanmerking
worden genomen.
Door J, C. Bieunatzki,
2)
Hoofdstuk II
liet was een stille, prettige namiddag, dio van
den 9den September 1824; de heldeie hemel weer
spiegelde zich in het gladde zeevlak, dat zich heden
schooner dan ooit door dien weerschijn afteeken-
de, zoo rein en duidelijk, dat zelfs het doorschijnend-
ste wolkje, dat een zachte schaduw op zijn helder
heid wierp, ook op het spiegelbeeld zichtbaar ge
worden zou zijn; maar noch wolkstiepen noch
gekuifde golven verdonkerden de klaarheid.
Maria zat met hare moeder, eene bedaagde
weduwe, in de kleine, lage kamer harer woning
bij het spinnewiel. De grootste reinheid, de blauw
en rood beschilderde wanden en vensterbanken,
de met blank metaal versierde kast, dio een schat
van linnen, feestkleedij en zijden doeken bevat'.1,
die de flallingvvoner zoo zeer liefheeft, gaven aan
het geheel een vriendelijk aanzien, waai toe de met
veelkleurig schilderwerk gesierde deuren der bed
steden in bet bijzonder bijdrcegen. Toch waren de
met losse kussens belegde stoelen en de tafel, die
door haar grootte de overblijvende ruimte in de
kamer wat al te gering maakte, slechts van iuw
ongeverfd hout en dankten hun glans alleen aan
het voortdurende poetsen.
Slechts zelden brak een enkel woord uit den
Het was in het belang van den vrede, thans
het ondeizoek te eindigen.
Na deze herinaldeiijk luid toegejuichte rede
werd de commissie nog aangevallen door
Courtney en Gibson Bowles, terwijl sir Wil
liam Harcourt èn de commissie èn Chamber
lain warm verdedigde.
Ten slotte stelde Birrel voor het eerste deel
vau Stanhope's motie weg te laten, zoodat
alleen vvprd aangedrongen op de overlegging
der telegrammen.
Maar daarmede was de regeering niet content.
Balfour en Ilicks-Beach verklaarden beiden, dat
het Huis zich duidelijk behoorde uit te spreken
of het al dan niet de commissie wenschte te
berispen, terwijl Ilarcourt ook in het tweede
deel der motie een negatieve berisping zag.
BirreI's voorstel werd met 333 tegen 74, en
daarna de motie van Stanhope met 304 tegen
77 stemmen vei worpen.
Een schitterende overwinning yoor de Rlio-
deskliek dus
Overigens werden de betrekkingen met Trans
vaal door den heer Chamberlain beter genoemd.
Deze deelde n I. mede dat het arbitiage-
voorstel van het Transvaalsche gouvernement
van 7 Mei nog onderzocht weid. Maar de
quaesties, waarover oneenigheid bestond, zijn
feitelijk uit den weg geruimd, door de vernie
tiging der immigratie-wet en de wijziging der
wet op de uitzetting van vreemdelingen door
de Transvaalsche regeering.
Mits uu maar niet het edele tweetal, Rhodes
en dr. Jameson, die weer in Rhodesia bijeen
zijn, opnieuw den vrede van Zuid-Afrika aan
hun eer- of geldzuchtige plannen wagen.
De Westminster Gazette vraagt reeds, of
Jameson nu maar, alsof er niets is voorgeval
len, weer bestuurder der Chartered Company
zal worden
Het heeft er zeker allen schijn van.
Uit Weenen komt het heugelijke bericht, dat
men tegen Donderdag de teekening van het
vredesverdrag verwacht.
Dit bericht zal wel eenigermate optimistisch
zijn, maar zeker is het, dat de onderhandelin
gen thans geregeld voortgaan.
Omtrent de oorlogsschatting en de capitula-
tiën hebben de gezanten een tegenvoorstel inge
diend, maar tot overeenstemming is men nog
niet geraakt.
Ook is de Duitsche tekst van liet oorspronke
lijke ontwerp der oorlogsschatting gewijzigd, eu
wel ten gunste der Turken.
Van zijne zijde schijnt ook Turkije meer tot toe
gevendheid geneigd. Althans Djevad-pacha heeft
gehoor gegeven aan het verlangen der vloot
voogden voor Kreta en is hun zijn opwachting
komen maken aan boord van het Italiaansche
admiraalschip.
Daarna hebben de admiraals een contra-visite
aan Djevad-pacha gebracht.
Nog een bewijs voor de vredelievende ge
zindheid der Porie ziet men inde uitvaardiging
mond van de vlijtige spinsters de stilte af, welke
door de snorrende raderen met hun eentonig ge
raas werd verlevendigd. Stil zat ook de witte
herdershond op de vensterbank en blikte met zijn
heldere en verstandige oogen door de kleine in
lood gevallen ruiten naar de zee, zonder dat daar
iets op te merken viel, wat zijn opmerkzaamheid
kon spannen.
Doch ook Maria wierp tusschenbeide wanneer
haar werk haar dat verooiloofde, een blik op de
zee. Want na negen jaar afwezigheid zou eindelijk
in deze week Godber terugkeeren, die na een lange
zeereis het laatst van Hamburg uit had geschreven,
dot hij een klein kapitaal had bijeengegaard
om de plaats van zijnen vader aan te koopen,
en dat hij er vurig naar verlangde naar zijn llaliig
en naar zijn Maria terug te keeren,
Maria was aan Godber, naar de gewoonte van
het land reeds sedert bare vroegste kindsheid ver
loofd en had voor hem stil en trouw deze liefde
blijven koesteren, die wel is waar van die onge
duldige hartstocht, welke vele harer lijdgenooten
als een noodzakelijke eigenschap der liefde schenen
te beschouwen, verre was verwijderd, maar die des
niettemin door haar diepte en innigheid samen
smolt met Maria's gansche bestaan, elke andere,
ook slechts vluchtige neiging geheel buitensloot,
en alle gedachten en ondervindingen dezer jonk
vrouw de stelligste en meest besliste richting naar
hare plichten als de biuid en de toekomstige echt-
genoote van Godber reeds lang had gegeven. Wel
kwam in de brieven van Godber menigerlei voor, wat
ver boven het bevattingsvermogen van zijne eenvou
dig opgevoede bruid ging, en kon zij zich niet geheel
ontdoen van een zekere schuwheid voor hem, die
van een keizerlijk iracló, waarbij de bespoedi
ging der ontwapening van de Muzelman«che
bevolking te Konstantinopel wordt gelast.
Volgens de Standard hebben te Konstanti
nopel talrijke arrestaties plaats gevonden.
Het gerucht omtrent gepleegde aanslagen op
Edhem-paclia ondervindt officieele tegenspraak.
liet schijnt, dat na de sluiting van d?n vrede
een groote verandering zai plaats vinden in
het diplomatieke corps te Konstantinopel.
Behalve de Russische gezant Nelidolï zullen
waarschijnlijk sir Philip Currie en Cambon, de
ambassadeurs van Engeland en Frankrijk, op
eigen verzoek overgeplaatst worden.
Als opvolger van sir Philip noemt men reeds
sir Horace Rumbold, thans gezant te Weenen,
vroeger te 's-Gravenhage.
Gemengde MededecIIngen.
Te Londen is men weinig gesticht over de
aanstaande komst van 28 verbannen Spaansche
anarchisten,
Dondeidag a. s. wordt de koning van Siam
te Londen verwacht, waar hij vijl of zes weken
zal vei toeven.
Een werkstaking is uitgebroken op de
Zweedsche handelsvloot.
In de haven van Stockholm wordt slechts
op twee schepen gewerkt.
De Italiaansche generaal Sismondi en de
kolonel Mazzitelli zuilen eerstdaags naar Mar
seille gaan, om prins Henri van Orleans namens
generaal Albertone uit te dagen.
De Figaro wil weten, dat de Paus, met het
oog op de belangstelling var, tal van geestelijken
voor sociale politiek, eerstdaags een nieuwe
encycliek zal uitvaardigen, waarbij de Heilige
Vader zich scherp uitlaat over geestelijken, die
de arbeiders vvèl wijzen op nun rechten, maar
niet op hun plichten.
De regeering van den Congo-staat heeft
brieven en telegrammen ontvangen uit Afrika,
waaruit blijkt, dat de toestand aluaar in Mei 1.1.
niet ongunstig was.
De conferentie over de runderpest in Zuid-
Afrika zal 2 Augustus te Pietoria geopend
worden.
De landdrost van Pretoria zal het voorzitter
schap waarnemen.
De leden van de industrieele enquête-com
missie zijn naar Pretoria geroepen om hun
rapport te onderteekenen.
In dat rappoit wordt aanbevolen naasting
der sporen door den Staat en verlaging dei-
invoerrechten op levensmiddelen en machines
voor de mijnen met een bedrag van een half
millioen p. st.
De laatste maatregel is door de regeering
reeds goedgekeurd.
Naar de New- York Herald weet mede t
zoovee! gezien en zooveel geleerd moest hebben,
wij! hij zoo verstandig kon schrijven maar zij had
ook weder aan hot geluk gedacht, wanneer hij thans
de wereld achter zich afsloot, en alleen voor zijn
Ilalhg en zijne Maria ging leven, om al het bonte
en drukke doen en laten op deze kleine, vreedzame
ruimte, aan de zijde eener geliefde echtgenoote te
vergeten. De gedachte daaraan tooverde haar een
hoopvol verschiet voor oogen, waarbij zij enkele
eigenaardigheden in zijne brieven gemakkelijk over
het hoofd zag.
s Vandaag moet hij ktmen," sprak zij tot hare
moeder, sik heb er een voorgeioel van."
Onderwijl spon zij even ijverig voort als anders,
want zij, gelijk al hare zusters op die eilanden, wist
niet van eene liefde, die aan de eerste, bescheiden
plichten haier bezigheid ontrouw maakte.
«Vandaag zou ik niet graag willen dat Godber
op zee was," merkte de moeder op, «want er is
een storm in aantocht. Hoor je de meeuwen niet
schreeuwen 7"
«Moeder," riep Maria, »dat zal de lieve God niet
willenIk heb God trouw gebeden, en hij heeft
mij een zoo rustig en vroolijk gemoed gegeven,
dat ik weet, dat het niet zal gebeuren."
sWat zal er niet gebeuren?" vroeg de moeder.
«God laat geen storm komen om Godber in het
verderf te storten. Hij laat slechts de winden los
om zijne zeilen te vullen en hem snel voort te
dragen naar mij naar ons."
«Hij handelt naar Zijn welgevallen," zeide de
moeder plechtig. Kom, Spits is al van de venster
bank gesprongen en ivacht vol ongeduld op ons.
Laten wij de schapen naar binnen drijven, vóór
het slechte weer komt."
dpelen, behelst het antwoord van Japan op
Sherman's nota betrekkelijk Hawaii, dat Japan
onmogelijk kan berusten in de waarschijn] ij ka
gevolgen, die eene opheffing van de Hawaiische
souvemmleit na zich zou sleeperi.
Volgens Zondag te San Francisco ingekomen
berichten, zijn vijf Japansche oorlogsschepen
naar Honolulu gezonden.
In den staat Florida wordt, naar uit New-
York aan de Correspondencia wordt bericht,
een sterke vrijbuitersexpeditie uitgeiust naar
Cuba.
Het nieuwe Kabinet.
Naar men ons uit 's-Gravenliage bericht,
hebben de nieuwbenoemde ministers, \oor zoo
ver zij in de Residentie aanwezig waren, zich
heden naar Het Loo begeven om den eed in
handen der Regentes af te leggen.
Hedenavond worden zij vandaar te 's-Graven
hage teruggewacht.
Reservekader.
Bij liet op den 21n Juli jl. gehouden toelatings
examen tot het reservekader der infanterie en
der vesting-artillerie, is liet bewijs van weten
schappelijke geschiktheid uitgereikt aan G8
adspiranten.
Maatschappij ran Weldadigheid.
Uit het jaarverslag van de Maatschappij van
Weldadigheid over 189G blijkt, dat de bevolking
der koloniën op 31 Dec. 1896 bestond uit iGl6
zielen, verdeeld over 170 vrijboer-gezinnen, 91
arbeidersgezinnen en '174 bestedelingen, terwijl
er 45 sterfgevallen en 33 gebooiten in den loop
van het jaar hadden plaats gehad. Bovendien
werden verhuurd 37 vrijboerhoeven en 59 wo
ningen aan particulieren en arbeiders. Aan
giften en legaten kwam in een totaal bedrag
van f G675.
Wal de inrichtingen van onderwijs betreft,
de G. A. van Swieten Tuinbouwschool telde op
1 Januari '9G 25 leeilingen, van wie 10 uit de
Maatschappij van Weldadigheid. De nieuwe
cursus begon S September met 27 leerlingen.
Da G. A. van Swieten Boschbouwschocl had op
1 Januari '91 6 leerlingen en 4 toehoorders,
terwijl de G. A. van Swieten Landbomoschool
"12 leeilingen had op 1 Januari '9G. Van deze
laatste schrol namen 6 leerlingen aan het
eindexamen deel, die allen slaagden. De resul
taten van het onderwijs in het algemeen worden
in het verslag geroemd.
Tentoonstelling van Vrouwenarbeid.
De commissie voor de historische afdeeling-
(retrospeetieve kunst) van de nationale tentoon
stelling van vrouwen-arbeid, in den zomer van
1898 te houden, is samengesteld uit de navol
gende leden Mevrouw C. A. WorpRoland
Holst, presidente mej. A. M. de Man, vice-
Zij gingen naar buiten naar het veld, waar de
hond, die reeds lang, hetzij doordat hij de gewone
voorteekenen had opgemerkt of door eene slechts
voor zijne zenuwen merkbaar verandering in as
temperatuur, een voorgevoel gekregen had van den
komenden storm, met snelle sprongen hen vooruit
ijlde en door ijverig geblaf de schapen bij elkaar
dreef.
Reeds gingen enkele windstooten als da voorbode
van den storm over de golven heen. Onwillig
mischten deze op, en langzaam zonken zij weder
neder, als waren zij te traag om zich tot den strijd
te verheffen.
In het Zuidwesten stond nog de avondzon, maar
slechts naar boven wierp zij hare stralen; beneden
aan den horizon was een wolk opgekomen, wier
randen in rossen gloed stonden.
Plotseling ruischteeen steike luchtstroom voorbij,
die echter nog mot onzekere kracht over de zee
trok, zoodat slechts hier en daar een enk-'e golf
schuimend omhoogspattedan was alles weder
stil.
Weldra echter, als in het leven geroepen door
een onzichtbare macht, kwamen er zwarte wolk
massa's voor den dag, die de zon voor hot gezicht
verborgen. Steeds sneller en heftiger volgden de
windstooten op elkaar, steeds onrustiger schudden
de golven de donkere koppen. Dan streek het
duistere, zware schaduwbeeld aan den rand van
den horizon als 't ware lange armen uit, die steeds
verder en verder den nog lichten hemel omvatten,
en wier machtige schaduwen over den oceaan heen
joegen.
Wordt vervolgd.)