5. 9392.
51,tó jaargang.
Dinsdag 10 Augustus 1897.
FETJILXjBTON'.
DE SCHIPBREUKELINGEN.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
UITGEVER: II. J. C. ROELANTS.
HERHALINGSSCHOOL
BUITENLAND.
Abohxestehtspeot voor Schiedam, pet kwartaal f 0.90
0 omliggende plaatsen, p, kwart. - 1.C5
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers- 0.02
BUREAUISOTERSTRAAU fO, Uclepïsoon Mo. 1.23.
ADVEMENTrEriujswan 15 gewone regels met inbe
grip van ccoe Courant
Iedere gewone regel meer
Bij abonnement wordt korting verleend.
f 0.32
- 0.10
verbonden aan dc openbare school met uitgebreid
leerplan voor jongens (vroeger talencursus).
Voor den aanstaanden CURSUS dezer school,
beginnende G September e.k.. bestaat tot 15
Augustus a. s«, dagelijks, van 's morgens
tot 's nam. 1 uur, gelegenheid zich aan te
melden bij liet hoofd dier school, den heer
A. H. E. Tul.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 9 Augustus '97.
Be moord op Canovas.
Opnieuw heeft het reeds zoo sterk beproefde
Spanje een zware slag getroffen.
Toen de minister-president Canovas gister
middag zijn woning op de badplaats Santa
Agueda, waar hij zijn vacantie doorbracht, ver
liet, trad een onbekende hem te gemoet en
loste op hem een drietal revolverschoten.
Doodelijk getroffen zakte de minister voor
de voeten zijner vrouw ineen.
De volksmenigte snelde onmiddellijk naar de
plaats van den aanslag.
Terstond zijn woning binnengedragen, gaf
de heer Canovas te 1 uur den geest.
Zijn laatste woorden, van een innig patrio-
tisme getuigend, waren: iLeve Spanje!"
Inmiddels had een deel der menigte zich
onmiddellijk na den aanslag ten taak gesteld
den moordenaar, die poogde te ontsnappen,
achterna te zetten.
Het gelukte dan ook den dader te vatten.
Hij bleek te zijn een Napolitaansch anarchist,
Michel Angine Golli geheeteu.
Het beiicht van dezen aanslag bracht te
Madrid een ontzaglijke opwinding te weeg.
Een saamgepakte menigte begaf zich naar
Jiat ministerie en bleef daar den geheelen mid
dag op nieuwe bijzonderheden aangaande het
droevig feit wachten.
Terstond na het bericht van den aanslag zijn
de ministers bijeengekomen en hebben maat
regelen getroffen met het oog op den toestand.
De minister van binnenlandsche zaken is
belast met het interimair premierschap.
De bijeenkomst der ministers werd ook bijge
woond door den kapitein-generaal van Madrid.
•ft
Don Antonio Canovas del Castillo was in
1826 te Malaga geboren. Hij deed het eerst
van zich spreken als dichter en kreeg wegens
zijn geschiedkundige en belletristische geschrif
ten een zetel in de Academie.
In 1851 werd hij hoofdredacteur van de
Door J. C. Biernatzici.
13)
Hij wilde alleen zijn, alleen met deze gelukkige
dooden en zijn ongelukkig hart. Zijn smart loste
zich in dezen stil te op in weemoedige tranen. Zijn
gansche gelukkige kindsheid, zijn spelen met Maria,
do gelofte, dio bij had gedaan, de brieven, die hij
haar had geschreven, de droomen van een sshoone
toekomst aan hare zijde, die hij gedroomd had te
midden van de gevaren der zee, te midden van de
drukke bezigheden van zijn boroep, de eenzame
nachten, die hij had doorgebracht bij het roer,
als de golven der vreemde zeeën als groeten uit
het vaderland om de kiel ruischten, en de sterren
aan het firmament spraken van de vredigheid van
zijn geboortelanddat alles trok zijn geest voorbij
als beelden uit een verloren paradijs.
Waarom kon hij dit paradijs niet terugvinden
Waarom de boeien, die de ontrouw had geklonken
niet verbreken Hij vroeg liet zich bij herhaling
af en Idaüa's beeld vermocht niet ook slechts een
oogenblik zijn geest in hare kluisters terug te
brengen.
In hem ontwaakte een oneindig veilangen om
Maria, zijne Maria weder te zien.
Te middernacht verliet hij de sterfkamer en trad
zachtjes naar buiten.
De sterren blikten zoo vriendelijk lachend op
hem neer, als wilden zij zijn gang zegenen.
conservatieve Pafria; drie jaar later werd hij
tot lid van de Cortez gekozen. De diplomatie
leerde hij kennen als gezant te Rome en van
I860 tot 1864 maakte hij herhaaldelijk deel
uit van het liberale kabinet.
Canovas stelde zich aan het hoofd der partij
die na de afdanking van koningin Isabella
(1870) de jongere linie der Bourbons met
Alfonso van Astuiie op den troon wilde bi en-
gen. Toen hem dit na vier jaar strijd eindelijk
gelukt was, benoemde koning Alfonso XII hem
tot minister-president.
Later viel hij in ongenade omdat hij weigerde
den wensch des konings te vervullen en diens
dochter te benoemen tot prinses van Asturië.
In Maart 1881 legde hij zijn minister-porte
feuille neder en vergenoegde hij zich met het
leiderschap der conservatieve partij in de Cortez.
In 1884 werd hem nogmaals de leiding van
's lands zaken opgedragen, maar in 1885 na
den dood van den koning, trad hij opnieuw af
en hielp hij de regentes een liberaal ministeiie-
Sagasta vormen dat, naar zijn meening, meer
dan een conservatief kabinet geschikt was om de
aaneensluiting van alle gematigde monarchisten
tegenover de Carlisten en de republikeinen te
bewerken.
In 1888 kozen de Cortez hem tot haar voor
zitter en twee jaar later, nadat hij zich uit
naam van de conservatieve partg voor algemeen
stemrecht had verklaard, werd hem voor de
derde maal de samenstelling van een ministerie
opgedragen. Hij regeerde slechts kort; wegens
oneenigheid in zijn party moest hij in 1892
weder plaats maken voor den heer Sagasta.
Den 13en Maart 1895 riep oe regentes den
verdienstelijken grijsaard nogmaals aan deregee-
ring en ditmaal was het voor liet laatst.
Niet altijd en allerminst in de laatste
jaren was Canovas' taak een gemakkelijke
en bevredigende. Men denke slechts aan den
desolaten toestand der Spaansche financiën, aan
Cuba en aan de Philippijnen.
Daarbij in het binnenland onrust door Car-
listen en anarchisten.
De wraak der laatsten heeft Spanje beroofd
van een krachtig en kundig staatsman, de
conservatieve partij van een eminenten leider.
De ramp te Rustschuk»
Vrijdagmiddag, juist toen de trein, die prins
Ferdinandt van Bulgarije naar Sofia zou terug
voeren van zijn bezoek aan den Rumeenschen
koning, het station van Rutschuk binnenstoomde,
bracht een donderende knal overal ontsteltenis
aan. Een patronenfabriek, waarin 320 personen
werkzaam waren, was in de lucht gevlogen.
Aanvankelijk vermoedde men dat men te
doen had met een aanslag op het leven van
den Bulgaarschen vorst, doch dit vermoeden
is niet bewaarheid.
De ontploffing had plaats in een houten
barak, gelegen in de onmiddellijke nabijheid
van de stad Rustschuk. Voor rekening van de
gebroeders Iwanow, die hun domicilie hebben
te Sofia, waren 320 personen, voor het meeren-
Met snellen tred ging hij vooruit, sprong over
eenige siooten om niet door eon omweg tegen
gehouden te worden. Van verre scheen liem reeds
een lichtglans uit de verlangde woning te gemoet.
Het viel hem niet op, dat het reeds zoo iaat was
hij roeende, dat het zoo zijn moest, dat zij op
hem wachtte, dat zij hem daardoor den weg tot
terugkeer toonde tot zijne gelofte van trouw.
Haastig maar toch behoedzaam, eik geiuisch ver
mijdend, besteeg hij de werst. Een steen, waarop
hij ging staan, veroorloofde liem door het raam
te zien.
Daar zat Maria bij de legerstede barer moeder,
de handen gevouwen in den schoot, met neerge
slagen oogen, als droomend.
Als vastgenageld bleef Godber staan, den adem
inhoudend, zijn oog onafgewend op het meisje ge
richt, dat hem thans als eene hemelsche verschij
ning vergeleken bij Idalia vootkwam.
Lang bleef hij in dezelfde houding staan.
Maria's hoofd zonk telkens, als zij door slaap
overmand werd, neer, en Godber's hart klopte
hoorbaar van angst, dat zij zou vallen.
Toen zij de oogen weder opsloeg, wachtte hij of
zij hem ook zien zou en als op den eersten dag
met den uitroep Godber, Godber, ben je daar weer,
op hem zou toeijlan.
Was het heden dan niet do eerste dag?
Het kwam hem voor, als had hij slechts zwaar
gedroomd en als was hij eerst vandaag op de Hallig
aangekomen,
Maar Maria nam het licht op, lichtte zorgzaam
de legerstede harer moeder bij en lette op hare
ademhaling.
deel vrouwen en kinderen, bezig met het kruit
te halen uit eenige miliioenen oude militaire
patronen.
Waarschijnlijk door onvoorzichtigheid van een
jongen ontplofte een der patronen, waardoor
een brand ontstond, die in korten tijd den
grooten voorraad kruit en patronen bereikte en
de verwoesting der barak tengevolge had.
Vreesriijk was nu le ontploffing, die uren ver
in den omtrek, tot uren ver over don Donau,
werd gehoord. De gansche barak vloog in de
lncht; in alle nabij liggende huizen werden de
ruiten verbrijzeld.
De personen, die zich in de barak bevonden
en, zoodra de brand uitbrak, zich trachtten te
redden, deden wanhopige pogingen om naar
buiten te komen, doch slaagden daarin niet,
omdat het gebouw maar c-en uitgang had. Alle
andere uitgangen waren zorgvuldig dicht ge
maakt op bevel van de gebroeders Iwanow, die
vreesden dat patronen en kruit zouden worden
gestolen.
Slechts aan twintig arbeiders gelukte het,
tijdig te ontkomen alle anderen zijn met de
barak in de lucht gevlogen. Diie honderd per
sonen zijn als offers gevallen van de ontploffing
thans reeds zijn 130 lijken gevonden, waarvan
de meeste onkenbaar waren; 150 mannen,
vrouwen en kinderen zijn naar het hospitaal
vervoerd met zulke ernstige verwondingen, dat
slechts enkelen het leven zullen behouden.
Een aantal werklieden is naar den dichtbij
gelegen Donau gesneld en sprong met bran
dende kleeren de rivier in. Vermoedelijk zijn
ook hierbij eenigen omgekomen.
De stad Rustschuk bezit geen ziekenwagen,
daarom moesten de arme g- vonden in huur
rijtuigen en vrachtwagens naar het vier kilo
meter verder liggende hospitaal worden vervoerd.
Mijten ver was het gejammer der ongelukkigen
hoorbaar; het vleesch viel den stakkers van
het lichaam, toen zij werden opgenomen.
De menschenmenigte heeft zich op afschu
welijke wijze tegenover de slachtoffers gedragen.
Talrijke nieuwsgierigen trokken de dooden
de huid van de vingers, om die tot aandenken
en als amuletten te bewaren.
Vorst Ferdinand begaf zich onmiddellijk met
den minister-president naar de plaats van het
onheil en bezocht later de gewonden in het
hospitaal. Zijn plan om naar Varna door te
reizen gaf hg op, ten einde tegenwoordig te
zijn bij de begrafenis der slachtoffers.
Op de overheid rust in zoover een deel der
schuld daar volgens politieverordening zulke
werkzaamheden als in de groote tent plaats
hadden, slechts mogen geschieden in kleine,
van elkaar gescheiden hutten, in elk waarvan
hoogsten zes kinderen mogen werken.
De Duitsche Keizer in Rusland.
Zaterdagmorgen is het Duitsche eskader met
liet keizerlijk echtpaar aan boord terreedevaa
Kroonstad aangekomen.
Om 12 uur verliet het keizerlijk Russische
jacht de Alexandria Petershof, en wierp het
Zoo verliepen er uren: voor Godber waren het
minuten. De morgen begon reeds aan te breken
voor Godber was het middernacht.
.Huiverend stond hij daar, bevangen door de
koelte, die het opgaan der zon voorafgaat.
Hij merkte liet nietslechts werden zijne ge
dachten daardoor van Maria op de oorzaak van
baar waken gebracht.
Zeker is hare moeder ziek, dacht hij, en ik, ik
alleen draag de schuld. Ik breng de moeder in het
graf en de dochter hij kon niet voleinden
zal haar volgen.
Naar binnen moest hij, aan hare voeten zijn
berouw uitstorten, aan hare borst weder tot nieuw
leven ontwaken.
Reeds bad hij zijn hand aan de deurklink.
Daar kraaide de haan In den stal, den morgen
begroetend.
Hij schrikte als een betrapt misdadiger.
Petrus de verrader, mompelde hij dof.
Snel trok hij de hand van de klink terug en
zag wild om zich heen.
De sterren waren ondergegaan en een grauwe
neve! verheelde nog het eerste ochtendgloren.
Met volle, snelle teugen ademde hij da zware
lucht in.
Op eens voelde hij alle banden weder, waarin
hij verward was geraakt.
Voort ijlde hij.
Ademloos kwam hij weder in de doodenkamer.
De lamp was bijna uitgebrand en verspreidde
nog slechts een zwak licht.
In zijn haast sliet hij tegen een doodkist; dof
dreunden de droge planken.
anker uit naast de II oh enz oil er n. Onmiddellijk
gingen de Czaar, de Czarina en grootvorst
Alexis Radolin aan boord van het Duitsche
jacht, waar Keizer Wilhelm hen tegemoet-
sneide.
De beide Keizers omhelsden elkaar herhaal
delijk; eveneens de Keizerinnen.
Daarop begaf hetgeheele hooge gezelschap zich
aan boord van de Alexandria, dat de Keizer
lijke gastheeren en gasten overbracht naar het
paleis Peterliof,
Bij de begroeting aan boord van de JBfohen-
zollern had de Czaar Keizer Wilhelm nog ge-
lukgewenscht met zijn benoeming tot eere-admi-
raal der Russische vloot.
3 De Duitsche kolonie te St. Petersburg was
het Duitsche eskader 's morgens met verschil
lende booten te gemoet gestoomd.
Van alle schepen werd geestdriftig gejuicht.
Gistermorgen te elf uur kwam het Duitsche
keizerpaar aan de landingsplaats te St. Petersburg
aan, waar den hoogen gasten door een deputatie
uit de stedelijke overheid brood en zout werd
aangeboden. De burgemeester heette Hunne
Majesteiten in het Duitsch welkom en bood der
Keizerin een ruiker aan.
De stad was prachtig versierd.
Op Peterhof vond gistermiddag het groote
gala-diner plaats.
Daar dronk Czaar Nicolaas in de volgende
woorden op zijn hoogen gast:
„Het zijn van TJwo Majesteit en van Hare
Majesteit do Keizerin-Koningin onder ons be
reidt mij een zeer levendige vreugde; ik wil
u daarvoor oprecht dank zeggeD.
„Dit nieuwe blijk van dc traditioneele ban
den die ons vereenigen, en van de goede be
trekkingen die zoo gelukkig zijn aangeknoopt
tusschcu onze beide naburige rijken, is terzelfder
tijd een kostbare waarborg voor do handhaving
van den algemeenen vrede, die het doel is van
ons voortdurend streven en van onze vurigste
wcnschen.
;,Ik drink op de gezondheid van Zijne Majes
teit ICeizer-koning Wilhelm, van hare Majesteit
do Keizerin-soningin en van hun doorluchtig
Huis".
Even daarna hief keizer Wilhelm zijn glas
op en sprak zijn dank uit voor de hartelijke
ontvangst en de vriendelijke woorden van wel
kom bovendien voor de bijzondere onderschei
ding voor hem en zijne marine door zijne
opneming in de Russische vloot.
Keizer Wilhelm vervolgde daarop aldus:
„Ik zie in mijn benoeming tot Russisch admi
raal niet enkel een eerbewijs aan mijn persoon,
maar een nieuw bewijs voor het voortbestaan
van onze traditioneele betrekkingendie op
onwankelbare grondslagen zijn gevestigd, en van
de betrekkingen tusschen onze beide rijken.
„Het onwrikbaar besluit van Uwe Majesteit
om evenals tot dusver uw volk den vrede te
handhaven, vindt ook bij mij levendig weerklank.
Zoo zullen wij, te zamen dezelfde wegen bewan
delend, vereenigd er naar streven, onder den
zegen van den vrede, de geestesontwikkeling
van onze volkeren to leiden.
„Vol vertrouwen kar ik opnieuw In handen
van Uwe Majesteit do belofte afleggen ca
daarbij staat, dat weet ik, mijn geheele volk
achter mij dat ik Uwer Majesteit bij Haar
Bewusteloos stortte hij ter aarde.
Na zulk een nacht moest de volgende dag voor
Godber een ware marteling zijn.
De volstrekte uitputting zijner lichaamskracht
droeg er toe bij aan zijn phantasie de volle heer
schappij te geven. Hij zag en hoorde in alles slechts
toespelingen op zijn trouwbreuk.
In deze kerk had Maria gebeden voor zijn
gelukkigen terugkeer; bieiheen had hij gedacht zijn
eersten gang aan hare zijde te doen. Deze geheele
gemeente wist immers van zijne gelofte; uit aller
blikken sprak de diepste verachting; uit alle hei
melijke gesprekken bleek, dat zij niet meer roet
hem to doen wilden hebbenaller schreden wend
den zich van hem af.
Willoos werd hij na den lijkdienst als drager van
de viag in den stoet medegenomen.
Maar de viag van het aan zijn hand toever
trouwd geweest zijnde schip werd in zijn hand
tot een groote, machtigo golf, die voor hem uit
rolde en hem meetrok.
Hij klemde zijn hand zoo vast om den stok,
dat zijn arm hem pijn deed, doch iioe meer hij
pijn voelde, des te vaster drukte hij zijn vingers
samen, want des te duidelijker vv^rd het hem, dat
hij in de golven geslingerd, de laatste plank van
het verbrijzelde schip gegrepen had.
Driemalen had hij door beangstigende beelden
gefolterd den zwaren gang moeten makennu trad
hij aan het geopende graf.
Hij staarde naar beneden en spande vergeefs zijne
oogen in om den afgrond te pijlen. Steeds dieper
werd voor hem de bodemlooze groeve.
{Wordt vervolgd.)