5f'e jaargang.
N°. 9414,
1 Tmlarei aan iel Michipnmeer.
Zaterdag 4 September 1897.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
uitgeverT h. j. c. roelants.
FBTJJXiLETON".
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Abonnementsprijs voor SciJedam, per kwartaal f 0.90
ti Ti omligge^? plaatsen, p. kwart, -1.05
franco per post, p. kwartaal. 1.30
Afzonderlijke Dommere0.02
BUREAUBOTERSTRAAT ff», Telephoon STo. 123.
Advertentieprijs: van 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 3 September '97.
Men herinnert zich, dat wij gisteren melding
maakten van eene curieuze rede van Keizer
Wilhelm II te Coblentz gehouden, waarin hij
het Koningschap bij Gods genade" besprak.
Deze poëtische en pakkende redevoering heeft
niet nagelaten, zooals wij reeds voorspelden,
indruk te maken, en bereids hebben zich hiel
en daar stemmen verheven tegen dit optreden
des Keizers, waarin hij zich als Lodewijk XIV
op den voorgrond stelt.
De moderne opvatting van het koningschap
zegt de Koln. Ztg. wil, dat het recht der
vorsten berust op eene prozaïsche en van alle
mystieke schittering ontdane staatsinrichting;
wij, vervolgt het monarchale blad, hechten aan
een strijden over het bij Gods genade", slechts
een academische waarde. Wanneer een vorst
als Keizer Wilhem II bezield is met gloeienden
ijver om de welvaart van zijn volk te bevor
deren, dan is het onverschillig of hij aan God of
zijn volk verantwoording meeDt schuldig te
zijn, want in beide gevallen is het gebod van
verantwoording voor hem gelijk, om n.l. de
zware plichten van eenen heerscher tot heil
van het algemeen en binnen de perken der
gerechtigheid te vervullen. De woorden, meent
dan ook de Koln. Ztg. mogen misschien ver
schillen, de zin blijft dezelfde. Slechts in zoo
verre zou een sterk de klemtoon leggen op een
koningschap van Gods genade bedenkelijk zijn,
als daarmede het fundament van het koning
schap werd ondermijnd.
Het vroegere Staatsraison, de noodzakelijk
heid van een monarch in een staatsvorm, welke
zich aan Duitschland aanpast, is een gebod,
waaraan zich een verstandig mensch gaarne
onderwerptde romantisch-mystieke verheer
lijking van een heerscher als een hooger wezen
vindt in den tegenwoordigen tijd weinig aan
hangers meer en wordt slechts welkom geheeten
door spotters en vijanden van den staat.
Wilde men deze theorie doorvoeren, liet volk
zou stil moeten dulden, als ooit een goddeloos
heerscher het vertrapte met de opheldering
Dat gaat niemand aan; dat heb ik alleen voor
God te verantwoorden. Schoon staat daar het
woord van Frederik den Groote, dat hij de
eerste dienaar van den Staat is, en practisch
handelt Wilhelm II naar het woord van zijn
grooten voorvader; en dat is ten slotte toch
van meer belang dan verbleekte theorethische
uiteenzettingen.
Zooals men ziet, spreekt het invloedrijke mo
narchistische blad met groote waardeering over
den Keizer, doch in de plechtige woorden gaat
niet geheel en al verloren de waarschuwing
aan den Keizer om niet in hoogheidswaanzin
verdwaald te raken.
Wij willen u zien als onzen Koning bij Gods
genade, zoo ge wilt; schijnt het artikel ons te
zeggen, maar weet wel, wat het volk onder
Naar
Balduin Molliiausen,
4)
«Opdat ge ziet, dat ik geen wantrouwen in uwe
woorden koester," sprak zij zachtjes, terwijl zij
zijne hand greep, «al steeg het blood u ook wer
kelijk naar het hoofd, dat is geen reden tot voort
durende vijandschap."
«Ik dank u van harte, miss Charitas," ant
woordde Frank, terwijl hij uit vrees voor den toover
harer groote blauwe oogen voor zich keek, en hij
zijn hand slap naar beneden liet zinken, zoodra
Charitas die losliet; «nu echter wil ik den terug
weg aannemen, tevreden nu ik weet, dat ge mij
mijn gedrag niet meer kwalijk neemt."
Langzaam richtte hij zich naar de plaats, waar
een pad tiisschen het dichte struikgewas naar het
strand leidde. Charitas hield gelijken tred met hem.
Een buitengewone onrust lag er over haar gelaat
en onzeker zwierven hare blikken over het meer.
Zij zocht blijkbaar eene aanleiding om het gesprek
met hem te hervatten doch eerst op het laatste
oogenblik, toen Frank juist het pad wilde inslaan,
nam zij een besluit.
«Ge vaart nog altijd op de Koningin van hel
Westen 7" vroeg zij gedwongen onverschillig, en
van een struik een tak met bloesems plukkend,
«de Gods genade" te verstaan heeft. De tijden
van Lodewijk XIV met zijn Vftal c est moi zijn
voorbij.
Uit Engelsch-Indië is weinig nieuws.
Een post in Beloedjestan is in den nacht
van 29 op 30 Augustus aangevallen. De inland-
sche recruten, die zich te weer stelden werden
gedood, evenals vele reizigers.
De politieke agent van het Britsche rijk heeft
zich om de aanvallers te vervolgen aan het
hoofd geplaatst van eene afdeeïïng cavallerie.
De laatste berichten melden, dat de opwinding
vermindert. Wel hebben de opstandelingen
zich in grooten getale op een paai punten samen
getrokken.
Door het succes van sir Bindon Blood zijn
de rebellen in de Swat-vallei zeer ontmoedigd.
Een Engelschman, die eenigen tijd onder de
Afridis in Indië heeft doorgebracht, schrijft over
dezen volksstam het volgende
De Afridis zijn in een aantal stammen ver
deeld. De hoofdstammen zijn de «Jawakki", de
sGalli" en de «Adam Kei". Hun regeering is
zuiver democratisch. Hun hoofd, de gekozen
Malik, kan niets tegen den uitgesproken wensch
van de stamgenooten ondernemen. De dorpen
zenden vertegenwoordigers in den stamraad.
Door dit bestuur worden weder afgevaardigden
benoemd voor den »Sept", welke de hoogste
overheid vormt.
De besprekingen dezer regeeringsliehamen
zijn steeds zeer heftig, en niet zelden vloeit
er bloed. Er mag niets zonder algemeene een
stemmigheid besloten worden. Is de minderheid
klein, dan neemt de meerderheid vaak geweld
te baat. Heeft het hoogste regeeriogscollege
een beslissing genomen, dan wordt onvoorwaar
delijke gehoorzaamheid verlangd. Op verzet
staan de zwaarste straffen. Voor een Afridi
bestaan slechts drie strafbare misdadenonge
rechtvaardigde moord, echtbreuk en verzet tegen
een raadsbesluit.
De Afridi's willen van de Afghanen ni<_. weten
en de Afghanen niet van de Afridi's. Grichoon
de Afridi's een zeer Joodsch type vertoonen, zijn
zij Mahomedanen. Zij laten zich zeer gewillig door
de Mullahs leiden. Hun gansche leven wordt
door bijgeloof beheerscht. Hun bedrijf is rooverij
en daarnaast een beetje landbouw. Zij liggen
steeds in twist met buurman en vriend.
Lichamelijk zijn de Afridi's prachtige kerels,
als gemzen klauteren zij tegen de rotsen op.
Hun huidskleur is lichter dan die van de meeste
Oosterlingen. Ze zijn geboren krijgslieden. Men
vertelt, dat een hunner voorvaderen hen met
dezen vloek belast heeft«Steeds vrij, maar
nimmer eenstemmig".
Ciemcngde Mcdcdcclingen.
Sedert lang liepen er geruchten dat Hohen-
lolie als Duitsehe rijkskanselier zou aftreden.
De Daily Telegraph heeft van haren Berlijn-
schen correspondent bericht ontvangen, dat et-
van zoodanig aftreden geen sprake is.
bekeek zij de kleine, dichtineengedrongen kelkjes
met buitengewone opmerkzaamheid.
Frank lette scherp op een zeil in de verte.
«Op de Koningin van hal Westenantwoordde
hij als terloops, «en daar zal ik op varen zoolang
er nog een plank van over is."
«Het moet een oud en slecht schip zijn," ging
Charitas op den zelfden toon voort, «ik heb het
ten minste van mijn oom gehoord."
«Er zit geen gezond stuk hout aan," bevestigde
Frank, «alles is vei rot en vergaan. Als de zee
hoog staat dan trekt het water er in als in een
spons de verf is er nog het mooiste aan."
Charitas scheen de bloesems nu geteld te hebben
en keek onverschillig op.
«Waarom neornt ge geen dienst op een minder
gevaarlijk schip vroeg ze opgewekt«is de
Kmungin werkelijk zoo onsecuur, kan het onmo
gelijk nog door de herfststormen heenkomen 7"
Frank haalde de schouders op eri keek spiedend
naar een ander schip in de verte.
«Als het nieuw en secuur was," begon hij, «dan
zou de eenvoudigste kajuitsjongen het kunnen
sturen en hij hoefde niet te letten op atortzeeen
en wervelwinden. Maar omdat het gevoeliger is
dan een eierschaal moet een kundige hand het
roer hanteerenom met den boeg de golven
halverwege tegemoet te komen. En daarbij zijn
dei tig dollars op zoo'n ouden zielverkooper mij
liever dun de helft op het mooiste oorlogsschip van
de Unie."
«Zoo meende Churitas, terwijl zij haar takje
met bloemen aan haren boezem stak. Dan ging
zij op levendiger toon voort, «wanneer er menschen
Er is beweeid dat de lieer Hohenlohe zou
aftreden, omdat hij met den keizer van meening
verschilde.
De Fransche ministerraad heeft besloten tal
van door burgerlijkeen militaire gerechten ver
oordeelden in vrijheid te stellen naar aanleiding
\an den gelukkigen afloop van de ieis van pre
sident Faure.
Felix Faure heeft aan alle ministers, die niet
rneemoehlen naar Petersburg een cadeautje ge
geven de een kreeg een paar gouden manchet-
knoopen, de ander gouden overhemdsknoopjes;
op alle waren twee vrouwenfiguren gegraveerd
voorstellende Rusland en Frankrijk.
Erg lief van den President
Zaterdag had de Zweedsche regeering de
beleefdheid, de Pothuau, aan boord waarvan
zich de president bevond, met saluut te ont
vangen. Als antwoord daarop heeft de president
het volgende telegram aan koning CLcar ge
zonden
Ik verzoek Uwe Majesteit de betuiging van
mijn meest oprechten dank aan te nemen voor
de vriendelijke oplettendheid, die mij op mijn
voorbijvaart zoo aangenaam was. Ik gevoel
behoefte om aan Uwe Majesteit uit te drukken,
hoe diep ik getroffen ben, en mijn geluk- en
vriendschapswenschen te hernieuwen.
Den 7den September zal de zaak-Arton dooi
de betrokken rechtbanken onderzocht worden.
De te Rome gevestigde correspondent der
Times vermoedt, dat na den terugkeer van
koning Humbert uit Duitschland het ministerie
zal worden gewijzigd in radicale inrichting.
Enkele Italiaansche bladen beweren, dat de
Paus het voornemen zou hebben een rondschrij
ven te richten aan alle Europeesche mogend
heden om met kracht te protesteeren tegen
den wensch door het Sionistisch Congres te
Bazel uitgesproken om Palestina van hetTurksch
gouvernement terug te koopen.
Het Katholieken-congres te Milaan is heden
gesloten. Het schijnt dat de onverzoenlijke
partij den strijd heeft gewonnen.
Men bericht uit Sofia, dat bij den terugkeer
van vorst Ferdinand er een klein ministerieel
crisisje zou uitbreken de minister van finan
ciën zou n.l. aftreden.
In Uruguay, waar onlangs de president ver
moord werd, heerscht nu groote opwinding.
Men vreest een oproer.
Bezoek van Oud-Antwerpens Magistratuur aan
„Oud-Hordt".
Het aangekondigde bezoek van de magistra
tuur van ïOud-Antwerpen" aan «Oud-Dor-
drecht" had gisternatniddag plaats. In een
zestal rijtuigen kwam het gezelschap van 22
dames en heeren burgemeester, schepenen,
zijn, die tegen een klinkende schadeloosstelling
hun leven voor de Koningin van hel Westen op
het spel zetten, waar krijgt het dan nog de pas
sagiers vandaan, die hun levensgevaar met hun
goede geld willen betalen
Weer haalde hij minachtend de schouders op,
en spottend lachend vei klaarde Frank:
«Passagiers gaan niet meer met ons mee, en
dat kan ons ook weinig schelenwij varen alleen
vrachtgoed, en het is gemakkelijker in geval van nood
de bemanning te redden, dan de booten met jam
merende vrouwen en kinderen tot omslaan toe te
overvullen."
«Hoe lang zal men nog voortgaan het gevaar op
deze geweteniooze wijze te trotseeren?"
«Ik kan het niet zeggen," luidde het korte ant
woord.
Charitas beet zich op de lippen en brak opnieuw
een bloesem van het takjedaarop zeide zij als
bij zich zelve: «tot men op een goeden dag hooit,
dat de Koningin van het Westen met man en muis
is vergaan."
«Langer zeker niet," zeide Frank zorgeloos, en
eveneens een bloem afplukkend stak hij die op
zijnen hoed; «bah, wat kan het mij schelen of
dat vroeg of laat gebeurt, beneden in het meer
slaap je ook al met slechter dan in den drogen
grond."
Hij wilde gaan toen Charitas, van boosheid
rood wordend weer begon: «als ik koopman was,
dan zou ik ook nog geen pond koffie aan dat ellen
dige vaartuig toevertrouwen."
«Waartoe zijn er veizekeringsmaatsehappijen,
als het niet was om de menschen voor verliezen op
oudr.idün, poorters en pooi lei es--en liet ten-
toonsteihiigstei rein binnenrijden, aan den ingang
door de muziek van liet 2e regiment infanterie
uit 's-Ileitogeribosch met de Brabarifonne ver
welkomd.
Aan het Chalet Sui-se stapte liPt gezelschap
uit, dat orn zijn schitterende 10e eeuwsche
kleedij zeer de aandacht trok. Alleilei standen
waren in dezen kring veitegenwoordigd, van
edellieden tot rederijkers eu eenvoudige poor
ters toe.
Door twee leden der magistratuur van «Oud-
Dordrecht" werden zij ontvangen, waarop 't in
optocht, de muziek voorop, naar »Oud-Dordt"
rri n<r
o ra
Aan de Riedijksche poort was een wacht
van acht man van het vendel opgesteld die
de gasten, onder liet luiden der Stadhuis-
klok, naar de oude beurs geleidde, de magis
tratuur van »Oud-Dordt" verbeidde daar zijn
collega's uit het Zuiden. De oud-Ilollandsche
kapel speelde toen de «Leeuw van Vlaanderen".
Op de beurs nam de burgemeester van «Oud-
Antvverpeu", de heer De Beukelaar, allereerst
het woord om te bedanken voor de gulle ont
vangst, een toespraak die de muziek met het
Wilhelmus, oude zetting, begroette.
Nadat de burgemeester van Oud-Dordrecht,
den heer Ilidde Nijland, eveneens het woord
had gevoerd, overhandigde hij den burgemeester
van «Oud-Antwerpen" den gedenkpenning van
«Oud-Dordrecht" als een herinnering aan het
bezoek.
De heer Lebon, eerste secretaris van het
gilde der poorters van Oud-Antvverpen, hield
hierop een toespraak, die hij besloot met de aan
bieding aan den magistraat van sOud-Dordt"
van den gedenkpenning van »Oud-Antwerpen".
De gasten teekenden eeae opdracht in het
gedenkboek van sOud-Dordt":
De eerewijn werd nu rondgediend. De burge
meester van Oud-Antwerpen stelde een dionk
in op de gezondheid van onze Koningin en de
Koningin-Regentes, die met het Wilhelmus
werd begroet, wat door den burgemeester van
»Oud-Dordrecht" beantwoord werd met een
toost op koning Leopold, welke door de Braban-
fonne werd opgevolgd.
Te vijf uur werd aan de Vlamingen een
feestdiner aangeboden. De tweede-secretaris van
het Antvverpscbe gilde bood aan de broederschap
van Oud-Dordrecht een fraai gebonden boek
aan, dat de handteekeningen bevat van de leden
van het Oud-Antwerpsche gilde.
Tijdens den maaltijd werden telegrammen
verzonden aan de Koningin-Regeutes en aan
den Koning der Belgen.
De vroedschap van Oud-Antvverpen nam
gisteravond om 8 uur afscheid.
Het iuteruaüonaal coöperatief congres.
De centrale commissie voor het derde inter
nationaal coöpeiatief congres te Delft, dat 13
September geopend zal worden, hield gister
middag onder leiding van den heer J. C. van
Marken, haren len voorzitter, eene ledenverga-
zee te vrijwaren 7" spotte Frank bitter, «maar de
tijd gaat voorbij en ik heb nog een verren weg
af te leggendaarom, miss Charitas, vaarwel,"
en met zijn gesierden hoed vroohjk zwaaiend, be
gon hij naar het strand neer te dalen.
«Vaarwel, rar. Frank," antwoordde Charitas en
zich gedwongen kalm houdend, voegde zij er bij
«gaarne had ik mijne plichten der gastvriendschap
nagekomen ge moet wel moede zijn frissche
honing en melk heb ik in huis, ook nog een stuk
reebout
«Dank u, dank u, miss Charitasklonk het
van beneden, «drie dagen en drie nachten onaf
gebroken wandelen zouden mij niet vermoeien,"
en nog slechts hot ruischen der struiken verried
de richting, welke de jonge zeeman had ingeslagen.
Een poosje bleef Charitas nog wachten of Fiank
ook zou terugkeeren. Toen zij echter eindelijk zijne
gestalte op het stiand kon ondeischeiden en zich zelfs
kon ovet tuigen, dat hij niet eens een laatsten blik tot
afscheid op den vuurtoren wierp, maakte de uitdruk
king van ernstige spanning op haar schoon gelaat
plaats voor hevige boosheid. Haie oogen vulden zich
met tranen, nare lippen beefden, als hadden zich
hare gevoelens in luide woorden baan willen breken,
en het bloemstiuikje van haren boezem rukkend,
wierp zij het minachtend op het pad, waarover
Frank vóór haar geloopen had. Haastig keerde zij dan
naar het huisje terug, miar verschrikt bleef zij
onmiddellijk weder staan, toen zij eenen man ont
dekte, welke juist achter de tuinmuur te voorschijn
trad en op de bank een zwaar pak goed neei-
plaatste.
{Wordt vervolgd.)