51*,e jaargang.
Zondag 5 en Maandag 6 September 1897.
1ST. 9415.
Tweede Blad.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
uitgeyerThTTcTroelants.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Burger-Avondschool.
FEXJTT iLETOISr.
De Bedrieger Bedrogen.
Pastoor Kneipp en zijn kuur.
AbohotmentspmjS voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
i) omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BUREAUROUERSTRAAT SO, Tcleplioon A'o. 133.
Advertentieprijs: van 15 gewone regels met inbe
grip van ccne Courantf 0.52
Iedere gewone rcgc! meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
E N
WETHOUDERS
Burgemeester
van Schiedam,
Voldoende aan het bepaalde in art. 57 der verorde
ning op de brandweer binnen die gemeente
Brengen ter openbare kennis, dat bij hun besluit
van den 2den dezer, aan den brandmeester VAN
DER MOST, op zijn verzoek eervol ontslag uit die
betrekking verleend is, met ingang van 1 Januari 1898.
Schiedam, 4 September 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
Be secretaris,
VE"NÈDE.
Kleinhandel in sterken drank.
Burgemeester en wethouders van Schiedam,
brengen, ingevolge art. 5 der wet tot regeling van
den kleinhandel in sterken drank en tot beteugeling
van openbare dronkenschap, Staatsblad no. 118 van
1885), ter openbare kennis, dat bij ben een ver
zoekschrift is ingekomen van G. J. B HERTEN, alhier,
om vergunning tot verkoop van sterken drank in het
klein voor het huis staande aan de Broersvest no. 1.
Schiedam, den 4den September 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
VERSTEEG,
De secretaris,
VERNÈDE.
Vrijwillige Oefeningen in den Wapenhandel.
Alle jongelieden, die den leeftijd van 17 jaren heb
ben bereikt en den mihtieplichtigen leeftijd nog niet
hebben ove> schreden, kunnen na de loting voor de
nationale militie
KOSTELOOS onderricht in den wapenhandel
ontvangen.
Zij, die aan dat onderricht wenschen deel te nemen,
behooren zich uiterlijk vóór of op den 11 den September
a. s. aan te melden ten bureele van den majoor com
mandant der d d. schutterij alhier (St. Joris Doele)
op werkdagen des namiddags tusschen 1 en 2 uur.
Schiedam, den 4den September 1897.
.De Burgemeester
VERSTEEG.
De DIRECTEUR der BURGER-AVOND
SCHOOL geeft hiermede kennis dat de lessen
op Baandag; C September e.It., 's avonds
S uur weder zullen beginnen.
De Directeur voornd,,
J. A. HINGMAN.
(Ingezonden.)
II.
Het onderzoek, dat we in het vorig opstel
naar de oorzaken van 't op 't lage peil houden
De man, die mijn dochter trouwde, zou haar
dadelijk wegjagen, als zij haar sluier had wegge
nomen, dat weet ik zeker, en tegen dien smaad
wil ik haar vrijwaren.
En waarom zou je schoonzoon je dochter repu-
diëeren
Wilt u het weten
Pas op, dat je den spot, niet met me drijft;
dat zou je duur te staan kunnen komen.
Mehemed Agha deed, alsof hij nog altijd aar
zelde om een groot besluit te nemen. Eindelijk
zei hij zacht en langzaam
Aidjeh zou gerepudieerd worden omdat zij oud,
leelijk, mismaakt en arm is.
De kadi nam een teug koffie, en zei op be
schermenden toon, terwijl hij ter nauwernood een
glimlach van zijn gelaat kon weren
Komaan, ik wil je een dienst bewijzen, u en je
dochter, door haar als te vrouw nemen, en mij
*e verbinden haar niet te repudiëeren.
en 't verlagen der onclerwijzerssalarisseii instel
den, leidde tot de conclusie, dat geringschatting
van den arbeid van den klasse-onderwijzer
hiervan de ongenoemde oorzaak is. Bij 't be
spreken der verhoudingen van hoofden tot
klasse-onderwijzers zullen we bovengenoemde
conclusie nog met meerdere argumenten rug
steunen. V\e willen voor ditmaal een paar
onderdeel en der salaris y>w:geling" wat van
naderbij beschouwen
in October 1891 wendden een 17-tal onder
wijzers en onderwijzeressen zich tot den Raad
met een adres, waarin zij op een betere regeling
der salarissen aandrongen. Eén der grieven tegen
de bestaande regeling was ook, «dat de onder
wijzeressen hetzelfde salaris genieten als de
onderwijzers, hoéwei zij gemiddeld vijf uur per
week onderwijs geven in de handwerken bui
ten de gewone schooluren." Dit werd neerge
schreven in de vaste meening, dat de onder
wijzeres, die dezelfde opleiding geniet en den
zelfden arbeid verricht als de onderwijzer, voor
de school niet minder waarde heeft dan hij.
In onderwijskringen is dan ook deze vraag geen
kwestie meer. 1) De plaatselijke schoolcom
missie en 't dageiijksch bestuur was evenwel
van meening, dat de onderwijzeres arbeid van
minder gehalte le.vert en dus door meerdere
uren een tegemoetkoming voor 't geringe per
centage «geestelijken neerslag" per uur moest
leveren. We willen de onjuistheid van dit
verouderd standpunt hier niet nader aantoonen
dit is trouwens reeds gedaan in 't antwoord,
dat de schoolcommissie op haar «advies" werd
toegezonden en ook niet wijzen op de plaatsen,
die de uren buiten den gewonen schooltijd ge
geven, afzonderlijk beloonen. Neen, we willen
ons voor een oogenblik op 't boven bedoelde
standpunt plaatsen en vandaar uit even criti-
seerend rondwaren.
De onderwijzeressen aan de kostelooze school
en de Tussehenschool worden bijgestaan door
vijf helpsters. Deze dames, die geen van allen
bevoegd zijn, doen precies hetzelfde werk en
't ligt dus voor de hand, dat zij dezelfde be
looning ontvangen. Dit is evenwel niet 't geval,
twee der vijf ontvangen f 100 en de drie
anderen genieten f50.
Eenige maanden geleden April '97
stelden B. en W. voor 't onderwijs in de hand
werken aan de Meisjesschool, tot heden onder
do gewone schooluren gegeven, in een afzon
derlijken schooltijd te doen genieten. Oninge-
wijden zouden wellicht kunnen meehen, dat
voor dat onderwijsevenals op de andere
scholen, de onderwijzeressen zouden aangewezen
worden. Doch niet alzoo. B. en W. stelden
voor een geëxamineerde helpster op een wedde
van f 100 te benoemen. Naar welken maatstaf
hadden B. en W. deze belooning berekend
In hun toelichting op dat voorstel bepleiten
zij een salaris van f100 in verband met het
aantal lesuren (4 uur per week). Gaan wij
even na of f100 bij 4 uur »past".
De gezamenlijke schooltijden bedragen per
week ruim 25 uur. Het salaris voor een gewoon
onderwijzer is f600. De nieuwe helpster zal 4
uur per week of ongeveer Vc van 25 uur les
geven; haar belooning zal daaraan evenredig
en dus Vc van f600 is f100 zijn. Als
1) Hier en daar hebben wc geput uit een memorie
van den heer v. d, Brugge, geplaatst in de notulen
van don 20. April '97.
Kadi EITendi, zei de timmerman op droevigen
toon, gij hebt mij geruïneerd door de driehonderd
pond verbeurd te verklaren, die mijn heele ver
mogen uitmaken. Maar waarom bespot gij nu ook
nog een armen drommel, die door u tot den bedel
staf gebracht is?
Zie ik er dan uit, alsof ik spot? Ik spreek in
den hoogsten ernst.
Laten we dan een goede regeling maken. Gij
wilt mijn arme, mismaakte, leelijke en oude dochter
als vrouw, en verbindt u haar niet te repu
diëeren.
Het is, zooals gij zegt.
En als gij haar dan toch repudieert?
Dan zal ik u als schadevergoeding een groote
som geids betalen.
Wat noemt gij een groote som
Gij kunt die zelf bepalen.
De timmerman scheen in diep nadenken ver
zonken te zijn. Eindelijk zei hij met veel nadruk:
Ten bewijze, dat uw voorstel oprecht gemeend
is, en dat gij niet schertst ten koste van een
armen man en zijn dochter, moet gij voor den
imam herhalen, wat gij gezegd hebt: dat gij
Aïdjeli wilt trouwen, hoewel ik u verklaard heb,
d§t zij gebocheld en leelijk is. En gij zult mij
maatstaf voor hare belooning is dus het salaris
van een onderwijzer genomen. Hieruit zou
men conclutleeren, dat de arbeid van een onder
wijzeres gelijk gesteld wordt met dien van een
onderwijzer als bovengenoemde feiten de
logica het zwijgen niet oplegden. Voor de in
functie zijnde onderwijzeressen ligt er iets
grievends en beleedigends in dit nieuwe door
den Raad goedgekeurde voorstel. Voor haar
heeft het toch te beduiden, dat de nieuwe collega
beter arbeid zal leveren, dan zij, die reeds jaren
tot ieders tevredenheid in functie zijn. De
onderwijzeressen ontvangen f 600 voor ,'SO uren
arbeid per week; volgens deze cijfers toch zou
de nieuwbenoemde Vso van föOO of in een
rond getal f'75 moeten ontvangen. D. en W.
schijnen blijkbaar van plan den noodlottigen
climax in de ongerijmdheden niet te willen
loslaten. Na 't boven vermeld geval heeft een
der onbevoegde helpsters ontslag genomer er
is in haar plaats een geëxamineerde benoemd,
die 5 uur les te geven heeft. Haar salaris
is f50
liet ligt voor de hand, dat een dergelijke,
grof willekeurige wijze van handelen, van sollen
met de belangen van de onderwijzeressen, bij
deze een geest van misnoegdheid moet kweeken.
Bezien we nu nog even het tweede der in
den aanhef bedoelde onderdeden. In 't staatje,
voorkomend in 't eerste opstel, stipten wij
terloops reeds aan, dat de jaarwedde bij 't ver
krijgen der hoofdakte met f 100 wordt verhoogd.
Een dergelijke bepaling treffen we in verschil
lende gemeenten aan, Rotterdam. Amster
dam, den Haag, enz. enz., de grootten dei-
sommen loopen natuurlijk uiteen, hoewel f 100
regel is. Op zich zelf beschouwd zijn er dan
ook geen grieven tegen dat «stukje regeling"
aan te neren, Men is algemeen van oordeel,
dat de hoofdakte, «een bewijs van grondiger
en breeder studie dan de onderwijzersakte",
het onderwijs ten goede komt en vindt 't daarom
billijk er een extra duitje voor te geven. Deze
gedachtengang geeft echter maar gedeeltelijk
de meening weer van de Vlaardingsche vroed
schap en hare adviseurs. Zij toch zijn, blijkens
de feiten, van meening, dat die studie alleen
der jeugd ten goede komt als zij hier ter
stede, is verrichtAlleen de hoofdakte hier
behaald geeft recht op f 100 verhooging. Yoor
zoover ons bekend is, is dit een gansch eenige
«regeling". Alle andere plaatsen kennen ook
de verhooging toe, indien de akte elders is
behaald, omdat het haar om 't resultaat der
studie.
In zeker opzicht is deze doordachte regeling
een premie op de luiheid. Wat toch kan zich
gemakkelijk voordoen. Twee jongelui behalen
gelijktijdig de onderwijzersakte. De een zet
direct zijn studie voort cn verwerft na een
drietal jaren de hoofdakte de ander gaat in
verschillende zaakjes liefhebberen en maakt
geen haast met zijn vakstudie. Beide personen
solliciteeren hier en worden benoemd beide
op f 600 de één met ue ander zonder hoofd
akte. De minder voortvarende broeder gaat nu
aan 't werk en verwerft 't radicaal van hoofd
onderwijzer; zijn salaris wordt nu f700 terwijl
dat van zijn ijverige collega steeds f 600 blijft
Men zegge nu niet, dat dit fantastische gissingen
zijn, waarmee do praktijk spot.
Neen, de praktijk heeft op die redeneersng
het stempel der waarheid gedrukt. Het be
hoeft geen betoog, dat dergelijke -wanver-
dadelijk honderd tien pond betalen om mij schade
loos te stellen voor de onkosten en het verdriet,
mij door het huwelijk mijner dochter bezorgd.
Het zal geschiedenLaat den imam roepen
Ik loop naar mijn huis, en binnen een klein uur
ben ik terug met de honderd tien pond.
Dat is nog niet alles, kadi EITendi,
Wat wil je nog meer?
Ik wil, dat gij mij in tegenwoordigheid van
den imam een verbintenis overhandigt van dezen
inhoud«In geval ik Aïdjeh repudieer, de dochter
van Mehemed Agha, dan zal ik laatstgenoemden
tweehonderd twintig pond betalen. En onderaan
dit stuk zult gij uw zegel stellen, en de iraam
zal getuigen, dat gij zonder eenigen dwang hebt
gehandeld, en in weerwil van mijn herhaalde ver
klaringen betreffende Aidjeh's leelijkheid. Als ge
het met mij op deze punten eens zijt, ga dan
naar uw huis, en haal de honderd tien pond. Ik
zal u met den imam hier afwachten. Is het u
alleen te doen om den gek met mij te steken,
dan zal ik het u, gelijk het overige, vergeven.
De kadi ging naar zijn huis met een haast, die
kwalijk in overeenstemming was met zijn ambtelijke
deftigheid. Hij was vol vreugde bij de gedachte,
dat de schoone Aïdjeh zijn vrouw zou worden, en
houdingen nadcelig op 't ouderwijs reageeren.
In October "91 brachten de onderwijzer-- dan
ook den Raad liet bovenstaande onder 't oog.
En wal werd hierop geantwoord Eenstemmig
werd op advies der schoolcommissie verklaard
Wij achten de beslaande regeling der jaar
wedden van de onderwijzers in hel algemeen
billijk cn juist."
Jan Haring.
Er is in den laatsten lijd in de medische
pers een strijd gevoerd over de beleekenis van
pastoor Kneipp en zijne methode van zieken-
beh,indeling. Onder den tile! eeu bona fide
kwakzalver had liet Tijdschrift voor Genees
kunde er een hoofdartikel over, en daarin werd
herinnerd aan een uitspraak van de Munchener
Ued. Wochenschrifl, Dit had zeer waardee-
renile woorden aan Kneipp gewijd, maar zich
toch verplicht gevoeld te verklaren dat «zijn
werk in het algemeen heilloos was, en het ge
val der verknoeiden van de kans op genezing
beroofden, groot". Het Tijdschrift sloot zich
hierbij aan, en betoogde dat het goed was, al
zou met den dood van Kneipp zijn systeem ook
wel den weg gaan van andere kwakzalverij a
la mode, steeds indachtig te zijn dat zelfs een
zoo humaan en begaafd man een kwakzalver
was, en dat hij veel kwaal heeft gedaan.
Dr. Soer, uit Ginneken, kwam legen deze
uitspraak in verzet. Om liet oordeel der Miin-
cliener medici geeft hij niet veel, omdat die
partijdig waren. Andere doctoren laten zich zeer
waardeerend uit, en de heer Soer meent dat
men goed op weg is om een wetenschappelijken
giondslag te vei krijgen voor wat door pastoor
Kneipp werd in praktijk gebracht. Daarom moet
er tegen gewaakt worden dat geen onbevoegden
de zaak in handen nernen.
Het Tijdschrift is het hiermede eens, en meent
dat dan wel blijken zal, dat hetgeen in handen
van een wetenschappelijk man, van het systeem
overblijft, geen aanmoediging zal zijn om den
titel Kneipp-arts aau te nemen, «alleen een
goed praeclicaat voor een medicus, waaraan een
kwakzalver is verloren gegaan."
Deze woorden, die aan duidelijkheid niets te
wenschen laten, vinden weerklank in een ge
schrift van dr. Baudet, uit Den Haag Augustus
nummer der Geneeskundige Bladen). Wij hopen
dat ook niet-medici deze merkwaardige brochure
lezen zullen. Onder den titel Ilydrotherapie en
Kneippkuur geeft zij allereerst een zeer duidelijke
uiteenzetting vari de beteekenis en het doel der
koudwaterbehandeling en van hare gevaren en
daarna bespreekt ze dt' beteekenis van den arbeid
van Pastoor Kneipp. «Die bestaat," zoo luidt
de conclusie, «uit een reeks van bekende oudere
en nieuwe procédés, zonder goede diagnose,
zonder inzicht in physiologische processen met
groote autoriteit aangeprezen, en als een nieuwe
uitvinding, een nieuw systeem opgehemeld."
Wat de heer Baudet mededeelt, is wel ge
schikt om de overtuiging te geven dat het
vonnis billijk is, al is het hard.
Kneipp zag 70 tot 80 nieuwe patiënten in
het uur, tot een 300 daags. Zij komen met de
diagnose van den assistent-geneesheer, maar de
pastoor nam daar nauwelijks notitie van en gaf,
zijn eigenliefde voelde zich niet weinig er door
gestreeld, dat hij de poging van dien vader om
hem te bedriegen had weten te verijdelen. Ja, hij
was een uitgeslapen kadi. Nog was er geen uur
verloopen, of hij vas bij den timmerman terug,
die hem in gezeis mp van den iman opwachtte.
Alles werd nu geregeld in tegenwoordigheid van
den man der wet, overeenkomstig Mohemed Agha's
voorstellen. De kadi kon zijn ongeduld nauwelijks
bedwingen, toen zijn aanstaande schoonvader weer
begon met het treurig verhaal van de lichamelijke
gebrekon zijner dochter. De stijfhoofdigheid van
den ouden man om hem bij voorbaat een afkeer
in te boezemen van de arme Aidjeh maakte hem
nu kwaad.
Ik bid u, zeide hij, zwijg nu hierover. Ik heb
nu tot walgens toe gehoord, dat uw dochter oud,
ieelijk en gebocheld is Ik neem haar, zooals
zij is; de imam Effendi is er getuige van. Hier
is uw geld en neem het stuk in ontvangst, waarin
ik me verbind om u tweehondeid twintig pond te
betalen in geval ik Aidjeh repudieer. Ik verlang,
dat het huwelijk morgen plaats vindt.
Nu is alles in orde, zei de timmerman. Morgen
het huwelijk. Ik dank u voor de onverdiende eer,
die gij mij en mijn dochter bewijst.
