geenIpatriot.
b1ste jaargang.
Vrijdag 24 September 1897.
N°. 9431.
Eerste Blad
Verschijnt dageiyks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
Naar aanleiif ng van „Een Protest".
FEUILLETON.
UITGEVER":" ÈlT C. ROELANTS.
BUITENLAND.
Abonnementsprijs roer Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BUREAU: BOTERSTRAAT 70, Teleplioon Ifo. 123.
ADvnnTBNTtEriujs: van 15 gewone regels met inbe
grip van ecnc Courant. f 0.B2
Iedere gewone regel meer- 0 10
Bij abonnement wordt korting Tcrleend.
De Nieuwe Schiedamsche Courant antwoordt
ons op ons nprotest", dat wij uitspraken naar
aanleiding .van een in dat blad opgenomen
correspondentie.
Onder ons Persoverzicht zal men dit ant
woord meer uitvoerig vinden.
Met een enkel woord slechts komen wij er hier
nog even op terug, meenende dat er voor
eene diepgaande discussie over een onachtzaam
en ter kwader ure door de redactie van de
N, S. Ct. in haar blad toegelaten tirade van
een correspondent, geen reden is.
Ten eerste dus dit, wat ons protest in het
algemeen betreft
Wij spraken er onze afkeuring over uit, dat
een fatsoenlijk blad dergelijke gezag-ondermij-
nende woorden in hare kolommen opnam
en wat antwoordt het blad pOns, katholieken,
behoeft de eerbied voor het gezag niet te
worden geleerd."
Wij richtten ons niet tot »ons Katholieken".
Het gaat ons in deze niet aan of de Nieuwe
Schiedamsche Courant is een katholiek orgaan
of nietwij noemden zelfs het woord katholiek
niet, omdat het hier slechts de vraag gold: is
de verdachtmaking juist of onjuistnietstaat
ze in een katholiek of in een met-katholiek blad.
Niets doet dit ter zake, en dergelijk scheiden
kan er slechts toe dienen om den pennestrijd
onzuiver te maken.
Dit slechts hierover. Wat ons verder trof
is het volgende:
Wij plaatsten het bericht in denzelfden vorm,
waarin het ons gezonden werd aldus de
N. S. Ct. omdat het den diepen indr-k weer
gaf, die de beslissing te Kethe! had gewekt.
Mogen wij er de redactie van de JSf. S. Ct.
even op wijzen, dat hierdoor niets van hare
verantwoordelijkheid afgaat. Niet de corres
pondent, maar de redacteur, die een bericht
toelaat, draagt die ten volle. Aan hem is het
reciit al of niet opname te weigeren, en laat
nu de redactie b.v. eens aan den hoofdredacteur
van eenig gezaghebbend blad vragen, of hij in
zijn blad de verantwoordelijkheid voor eene
dergelijke correspondentie zou willen dragen.
Wij hebben er voorts niets op tegen dat het
vonnis te zwaar wordt geachtieder heeft hier
toe het vrije oordeel, maar men hoede zich er
"Vertelling
door
JOHANNES WILDA.
3)
Uren verliepen aldus. De duisternis van den nacht
verdween. Tromgeroffel en hoornsignalen kondigden
het voortrukken van de Denen aan. Reeds begonnen
moeder en zoon te herademen, toen de hond woe-,
dender dan te voren aansloeg. Onmiddellijk daarop
•klonken harde slagen op de deur van de deel.
De blinde strekte hare magere handen naar den
hemel uit. Onderwijl was de bovenste helft van de
deur der deel door het stooten bezweken. Vloekende
Deensche soldaten stonden daarvoor. Het waron
buitzoekende achterblijvers, bovendien nog beschon
ken. Dergelijke ruwe gezellen bedreven ook in dezer;
oorlog dikwijls hunne buitensporigheden zoo zij
betrapt werden, kregen zij wel is waar een zware
straf, want de tucht bleef gehandhaafd bij de Denen,
hoewel zij de provincie slechts als een in opstand
verkeerend Jand beschouwden.
De binnengedrongen kerels pakten Jakob bij de
keel. Zij verlangden geld van hemzij hadden weinig
tijd; vlug moesten zij alles hebben, anders....
Goed, jullie zult geld hebbe», zei Jakob na eenig
nadenken, noaar op een voorwaar de, dat je me het
huis niet verder omhaaltanders kun je me in
stukken houwen en ik zeg heelemaal niets.
voor, dat men dat oordeel vestige op deze
schandelijke reden ndat een der heeren rechters,
die gevonnist hebben, een eigen broeder is van
hem, die de aanklacht indiende."
Dat is verdachtmaking van de ergste soort,
en al staat er bij sook om reden", ons oordeel
blijft onveranderd en het uitdrukken van ons
bezwaar achten wij noch »ver gezocht", noch
sparadeeren" met een protest.
Toen voor eenige jaren, naar aanleiding van
de vonnissen tegen Friesche socialisten gewezen,
de >->bedenkelijke circulaire" haar protest tegen
die vonnissen deed hooren, en eerbiedig op
verzachting aandrong, ging er één kreet van
verontwaardiging, vooral door de conservatieve
pers, hoewel dat protest op heel wat deugde
lijker gi onden gebaseerd was dan op verdacht
making.
Waarom dan niet eerlijk erkend De corres
pondentie is aan onze aandacht ontsnapt.
Wij hadden dit ilinker, loyaler gevonden dan
het afdrukken van eene bombasterige tirade over
den eerbied van het gezag van de katholieken
ïgetuige 's Lands historie". Daar hadden wij
het immers volstrekt niet over.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 23 September '97.
't Loont wel de moeite nog even terug te
komen op den dronk, dien de Duitsche keizer
aan het gala-diner Dinsdagmiddag instelde op
zijn grijzen bondgenoot.
De groote vereering, die uit 's Keizers woor
den spreekt, doen goed waar het den eerbied-
waardigen persoon van Frans Jozef geldt.
i> Wat op mij", zoo besloot keizer Wilhelm
zijn toast, sgedurende mijn verblijf in Honga
rije en vooral bij de ontvangst te Pest den
diepsten indruk heeft gemaakt, dat is de geest
driftige vereering van den Hongaar voor Uwer
Majesteits doorluchtigen persoon.
»Maar niet alleen hier, in geheel Europa en
in de eerste plaats bij mijn volk gloeit dezelfde
geestdrift voor Uwe Majesteit, waarin ook ik
mag deelen, terwijl ik als een zoon tot Uwe
Majesteit als mijn vaderlijken vriend opzie.
sDank zij Uwer Majesteits wijsheid bestaat
ons verbond, tot heil onzer volken gesloten,
vast en onverbreekbaar en heeft den Europee-
schen vrede reeds lang gehandhaafd en zal dit
ook verder doen.
»De geestdriftige vereering van Uwe Majes
teit, daarvan ben ik overtuigd, gloeit ook thans
in de harten der zonen van A rpad, evenals toen
zij Uwer Majesteits groote vrouwelijke voorzaat
(Maria Theresia), hun nMoriarnur pro vege
nostro (Laat ons voor onzen koning sterven
toeriepen.
De kerels schenen werkelijk grooten haast te
hebben.
Vooruit dan! Vooruit! Als jo het bare geldons
geeft, zullen wij je verder met rust laten, boer,
antwoordde de aanvoerder der marodeurs.
Jakob ging naar de deur van de woonkamer
hij verzocht de soldaten achter te blijven; daarin
hadden zij echter geen trek, zij vermoedden daar
een soort schatkamer en drongen hem na.
De in het bed zittende boerin, die ondertusschen
den grooten Bijbel met de knipsloten had voor den
dag gehaald, staarde hen met hare glazige oogen
aan; zij wist we! wat er thans zou gebeuren.
Het taikiicht was nu afgebrand tot een walmen
de pit. In het vertrek, waarvan de vensterluiken
gesloten waren, heerschte eene onzekere schemering;
grillige schaduwen vielen tegen de muur. Een der
Denen wilde de oude vrouw aanvallen. Jakob echter
sprong tusschenbeide.
Terug van het bedDat is mijn oude, blinde
moeder! schreeuwde hij.
Onwillekeurig trok de kerel zijn hand terug.
Jakob woeide het stroo om; dan legde hij de
zware kussens met geld op de tafel naast het
taikiicht.
Dat is bij mijn zaligheid alles water is. En hier
is nog wat zilverwerk. De lepels scheen de aan
voerder niet ts willen hebbenhij gooide ze weg,
zoodat ze rinkelend op den grond vielen.
Zullen wij hiermede tevreden zijn, kameraden?
wendde hij zich tot zijne gezellen.
Ja, dat willen wij. Misschien zit er echter nog
wel een kous in het stroo Toen. sloeg Jakob het
dekbed weg, sloeg een paardendeken om zijn moeder
eu beurde haar uit het bed.
süiting gevende aan dit gevoel tv'den wij
alles wat wij voor Uwe Majesteit vermogen te
voelen, denken en bidden, samenvatten inden
kreet, dien ieder Hongaar tot den laatsten adem
tocht uitroept: EI jen a Kiro.li/(Leve de
Koning
Vóór het diner had keizer Wilhelm nog een
bezoek gebracht aan het parlementsgebouw en
liet paleis van justitie.
's Avonds om 8 uur vond in de opera een
gala-voorstelling plaats, na afloop waarvan de
liooge personages een rijtoer door de stad
maakten om een blik te slaan op de schitte
rende verlichting.
Om 10 uur was het oogenblik van vertrek
gekomen.
Het afscheid was zeer hartelijk, en onder de
geestdriftige kreten van sEljen Eljenver
liet de Duitsche keizer de llongaarsche hoofd
stad.
Op 82-jarigen leeftijd is gistermorgen over
leden generaal Bourbaki, een der populairste
figuren in het Fransche leger.
Met hem gaat weer een der mannen heen,
die vooral aan de treurige debacle van 1870/71
hun bekendheid danken.
Bourbaki was een zeer verdienstelijk officier.
Charles-Denis Sauter Bourbaki was de zoon
van een Griekschen officier, die in 1827 in den
vrijheidsoorlog den dood vond.
Geboren in 1816 te Pau, kreeg de zoon zijn
opleiding te Saint-Cyr en had zich reeds bij
het regiment zouaven in Algerië onderscheiden,
toen de Italiaansche oorlog uitbrak.
Ook daar was zijn houding uitstekend, en
vooral in den slag bij Solferino onderscheidde
hij zich buitengewoon.
Minder gelukkig was hij, als zoovele bekwame
officieren, in den Fransch-Duitsehen oorlog.
Met Bazaine werd hij binnen Metz opgeslo
ten door het Duitsche leger.
Gemachtigd om de belegerde stad te ver
laten, begaf hij zich naar Chislehurst om met
keizerin Eugénie onderhandelingen aan te
knoopen over de staking der vijandelijkheden.
Zijn zending mislukte totaal, en Bourbaki
nam weder dienst in het leger, dat bij Tours
stond.
Tevergeefs beproefde hij toen met het le
Loire-leger de keten der Duitsche troepen vóór
Bourgcs te verbreken.
Uit wanhoop over den noodlottigen uitslag
van den veldtocht schoot hij zich toen voor het
hoofd, maar schoon hij verscheiden dagen in
doodsgevaar zweefde, herstelde hij ten slotte
van zijn wonde.
Van Lyon, waarheen hij eerst was gebracht,
werd hij naar Zwitserland getransporteerd
waar ook het grootste deel van zijn leger een
wijkplaats had gezocht en door de Zwitsersche
grenstroepen ontwapend was.
Na den vrede keerde Bourbaki naar Frank
rijk terug, waar Thiers hem in'1871 tot opper
bevelhebber van een legercorps benoemde.
De boerin bewoog onhoorbaar hare sidderende
lippen en hield den Bijbel vast. Nu deed de zoon
arm voor arm het stroo op de deel, tot de planken
van het bed bloot kwamen.
Er is niets meer in, verklaarde de aanvoeder.
Vooruit!
Lachend verdwenen zij ijlings. Jakob zag niet
boe oen hunner achteloos op de deel zijn pijp uit
klopte en ook niet, dat de nog brandende tabak
in het droge hooi gevallen was.
De zware schreden klonken in de verte. Jakob
droeg de blinde vrouw weer in bed, haar zorgzaam
toestoppend.
De oude jammerdeEn nu zijn wij arm. Waarom
had hij het geld in huis gebracht? Buiten zouden
zij het niet gevonden hebben. Heer Zebaoth, tuchtig
en verderf hen. Dat ik de lepels en den Bijbel heb
gehouden, is nog het eenigste O mijn God, mijn
God!
Wees maar stil, moeder; het geld zullen wij we!
terugverdienen.
Nu begaf hij zich voorzichtig over het erf naar
het bakhuis.
Ondertusschen begon het in het hooi te smeulen.
Op eenmaal sloeg een vlam uit, die met razende
snelheid over het hooi en stroo tot het dak over
sloeg.
Het bij uitzondering zich in den sta! in plaats
van in de weide zich bevindende vee begon aan
de ketens te rukken en te springen en te brullen.
Tbans speelde een tongetje tot den nok, bliksem
snel dansten de vlammen langs het droge stroodak
en weinige minuten later sloeg een vlammenzee
naar den zonnigen hemel.
Daar kwam Jakob uit het bakhuis aanstormen.
In 1879 nam hij zijn ontslag uit don actie ven
dienst, en sedert dien tijd leefde hij in totaio
vergetelheid.
De Madrileensclie correspondent der Itid.
Beige stoort zich niet aan do besliste tegen
spraak, die zijn alarmeerend bericht over do ver
houding tupfehen Spanje en de Ycreenigde
Staten, in beide landen heeft gevonden.
Integendeel is zijn laatste nieuws nog in
stelliger en meer verontrustende bewoordingen
vervat.
Gisteren seinde hij n.l. aan zijn blad
sik boud ten stelligste staande dat generaal
Woodford in zijn onderhoud met den hertog
van Tetuan een ultimatum beeft gesteld, waarin
geëischt wordt, dat tegen het einde van Octo
ber een einde moet zijn gemaakt aan den oorlog
met Cuba,
»De interventie der Yereenigde Staten schijnt
onvermijdelijk tot een oorlog te moeten leiden."
't Oogenblik daarvoor zou voor Spanje al zeer
slecht gekozen zijn.
De groote oneenigheid der partijen verzwakt
de kracht der regeering, en het conflict met
de geestelijkheid maakt de positie van het
ministerie nog vvankelender dan ze reeds was.
Ook dienaangaande meldt di- berichtgever
van het liberale Belgische blad niet veel goeds.
Yolgens hem zouden de ministers gisteravond
vergaderen op verzoek van den minister van
financiën.
Deze vvenschte n.l. zijn ontslag in te
dienen omdat de Regentes zou weigeren alle
besluiten van den minister van financiën te
onderteekenen, zoolang Navorro Reverter aan
het hoofd van het departement staat.
Ook de anarchisten blijven de regeering
gioocen last veroorzaken.
Weder hebben zij een aanslag gepleegd, en
wel door een bom op de lijn Artemisia-Megos
te doen ontploffen, juist toen een trein passeerde.
De machinist, de stoker, een luitenant en
twee soldaten werden gewond.
Althans men schuift maar vast dezen aanslag
op rekening der anarchisten.
Toch kan 't nog wel blijken, dat hij van
anderen is uitgegaan.
Ook Sampan, de dader van den aanslag op
den commissaris van politie te Barcelona, werd
terstond een anarchist genoemd, schoon hij
later bleek andere overtuigingen te bezitten.
Op grond daarvan heeft dan ook hetUooge
Militaire Gerechtshof, naar men wil weten,
het vonnis der militaire rechtbank vernietigd,
zoodat tbans zijn zaak opnieuw, ditmaal voor
den gewonen rechter, zal behandeld worden.
Met Turkije hebben de gezanten het thans
over de vredesvoorwaarden klaar gespeeld.
De Sultan heeft het praeliminaire verdrag
geteekendde ministerraad heeft hem reeds
voorstellen gedaan over de te benoemen gevol
machtigden voor de onderhandelingen over den
Zijn knieën sidderden, hij hief de handen boven
zijn hoofd en zijn bieeke lippen uitten den angstkreet
Groote God, ook dat nog! Dan sprong hij de
in vlam staande woning binnen.
Toen hij, de Minde vrouw naar buiten dragend
op het erf gekomen was, riep zij nog altijdBrand I
Brand! Jakob! Het vee! Water! Water! Haren
Bijbel had zij niet losgelaten.
En weder stormde hij naar binnen. Blusschen?
Onzin. Wat hadden een paar emmers mooten helpen?
Maar het vee mocht niet verbrandenEn het ver
brandde tochDoor merg en been drong het brullen
der dieren.
Het eenigste wat hij naar buiten kon brenger.,
was een jong rund en daarbij stond hij midden in
den vuurpoel, want het dak was al neergevalleu
en overstroomde hem met een regen van vonken.
De haren gezengd de tallooze kleine brandwonden
niet tellend, stond hij nu als gebroken naast zijne
in veiligheid gebrachte moeder en onmachtig zag
hij de vernietiging der boerderij aan.
Wat zal Johan er wel van zijn zeggen, moeder
Alles, wat anders in hof en huis was gebeurd,
had hij altijd dadelijk aan zijn broeder medegedeeld
en het was hem, als moest hij voor alle dingen
dezen het eerst opzoeken
De blinde verstond hem niet meerhare gedachten
waren geheel verward geworden. Zij bad in afge
broken zinnen, vervloekte de Denen en begon
dan luid te zingen, alsof zij in de kerk met de
gemeente zong. De vlammen grepen bet oude, uit
gedroogde bakhuis, waarover de vonken reeds lang
heengevlogen waren aan.
Wordt vervolgd.)
