j
BINNENLAND.
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
YLAABDÏNUEN.
Kerk en School.
Ned. Hbuv. Kerk.
0c miHoenen-rede.
De Minister van Financiën heeft heden de
Staatsbegroting voor 1898 aageboden met de
gebruikelijke rede waaruit o.a. blijkt hot vol
gende:
De mededeelingen over de dienstjaren 1895,
1890 en 1897 zijn over het geheel zeer gunstig.
Wel bedroeg het nadeeÜg slot over 1895
f 144.000 meer of f 839.105.50, maar het feit
dat het tekort voor 1895 geraamd werd op
ongeveer 11 miliioen geeft reden tot tevreden
heid. Gunstig laten zich ook de uitkomsten
aanzien van 189G. Er is bijna 4K miliioen
meer ontvangen dan waarop gerekend was, en
de uitgaven worden nog op 3 miliioen 2 ton
minder geraamd, met het gevolg dat er irr
plaats van een tekort van 2'/s miliioen ver
moedelijk een overschot zal zijn van f 1.870.000.
Vermoedelijk zal de dienst van 1S97 een tekort
opleveren van f 5.100.000.
De jaren 1892—90 waren in hun geheel
zeer gunstig. Het totaal der tekorten over 1893
en 1895 overtreft dat der overschotten over
de drie andere jaren met f3.40G.0G1.293.
In aanmerking nemende dat in die 5 jaren
f 14.805.305 besteed zijn voor buitengewone
werken dan is het saldo tekort van ruim 13
ïp illioen 4 ton over 1892—96 zeer gering te
noemen.
Voor 1898 zijn de middelen geraamd: de
zoogenaamd gewone op ruim f121 miliioen 9
ton, de overige op f l2.52G.000.te zamen
f 134.432.350.Het totaal bedrag der uit
gaven op f 141.743.746.06. Het geraamd tekort
bedraagt dus f 7.311.39G.0G. Onder de uitgaven
is opgenomen 1 miliioen wegens kosten der
verbetering van liet kanaal Gent-Terneuzen.
Deze som wordt door België volgens overeen
komst teruggegeven en komt dus ook onder de
middelen voor. Trekt men haar daarvan af, dan
krijgt men een geraamd bedrag aan middelen
van f 133 432.350 of f 2.038.385 meer dan voor
1897. De gewone middelen zijn f2.123.615
booger, de overige f 85.230 lager.
De hoogere raming is gerechtvaardigd door
het op 1 September in werking treden der
suikerwei, die £1,300,000 boven de raming van
1S97 doet verwachten, voorts door eene hoogere
raming der invoerrechten ad 5 ton. Verder
worden hooger geraamd grondbelasting, poste
rijen en loodsgelden. Ware niet van de perso-
neele belasting minder opbrengst te wachten,
de middelen zouden nog 6'/a ton hooger heb
ben kunnen geraamd worden.
Dat desniettemin het tekort f 7,300,000 be
draagt. ligt bij de meerdere uitgaven, gevorderd
door de nieuwe regeling der financieele ver
houding tusschen rijk en gemeenten.
Voor uitkeering aan gemeenten moet meer
geraamd worden f2,848,543.De verhooging
van het eindcijfer der begrooting is feitelijk
11,560,588.-—. Met het oog op het aanzienlijk
bedrag aan uitkeeringen en de lagere opbrengst
van 't Personeel, (vermoedelijk zal het slechts
f 8,700,000 opbrengen) was de Regeering tot
bijzondere zuinigheid verplicht, te meer omdat
loodswezen en posterijen, tengevolge van meer
dere baten, meer uitgaven eischen. Hooger zijn
geraamd hoofdstuk II (27,794; hoofdstuk IV
(Justitie) f5,271.30, hoofdstuk V (Binnenl.
Zaken) f32,902.25, hoofdstuk IX (Waterstaat
en2.) f 177,102.67 en hoofdstuk X (Koloniën)
f51,136.623, totaal f3,155,588,845, waartegen
over staan lagere ramingen op andere hoofd
stukken tot een bedrag van f 1,598,000 40.
O. a. is de raming van Oorlog verminderd
hoofdzakelijk omdat voor aanmaak van nieuwe
geweren ditmaal geen post is uitgetrokken.
Door de voorgenomen concentratie van land
bouwbelangen bij Binnenl. Zaken zjjn op dat
hoofdstuk vele uitgaven saamgelrokkeu vroeger
op andere hoofdstukken voorkomende.
Wat nu het tekort betreft, valt gemiddeld
jaarlijks 3 miliioen vrij. Verder zijn f 3.126.278
buitengewone uitgaven (directiegebouw Rijks
postspaarbank, spoorwegen en verlegging Maas
mond) waartegenover staan deze buitengewone
posten onder de middelen ad f292.30.
Docli na aftrekking van de buitengewone
middelen van de buitengewone uitgaven blijft
er nog een deficit over van f 1.477.558.00,
waarin door versterking van middelen moet wor
den voorzien. Al is die uitkomst niet bevredi
gend, nu de uitkeeringen aan de gemeenten
met 36 ton zijn verhoogd en de personeele be
lasting met ongeveer 3 miliioen is verlaagd,
is liet toch een teeken van bloei onzer financiën,
dat het tekort niet meer bedraagt dan 1M
miliioen.
Tot versterking der inkomsten komt ver-
liooging der directe belastingen uit den aard
der zaak niet in aanmerking en richt zich het
oog op liet tarief van invoerrechten, welks
herziening in den bekenden geest reeds ter hand
genomen is.
Ook van andere middelen kan de opbrengst
stijgen zonder dat zij daarom te drukkend wor
den. Dit alles is in onderzoek.
Atjelx.
Omtrent de beide onlangs te Atjeh gesneu
velde officieren geeft Het Vad. de volgende
bijzonderheden
De le-luitenant der infanterie G. van Greu-
ningeu was reeds ongeveer drie jaar achtereen
te Atjeh en hoewel hij in dien tijd nimmer in
de gelegenheid is geweest om zich voor den
vijand zoodanig te onderscheiden, dat hem een
Koninklijke belooning te beurt viel, stond hij
toch als flink en degelgk officier bekend, bemind
en geacht zoowel door superieuren als inferieu-
ren. Het leger verliest in (hem een flink officier,
de collega's verliezen in hem een goed kameraad.
De le-luitenant der infanterie C. F. A.
Wagener was ook reeds geruimen tijd te Atjeh
en het laatste l!/a jaar ongeveer bij het korps
marechaussee. De plaatsing bij dit dappere
kleine korps moet zoowel voor minderen als
officieren als een onderscheiding worden be
schouwd. Daar toch groote voortvarendheid en
dapperheid gepaard moeten gaan met een sterk
gestel om de vele vermoeienissen en ontberingen
te kunnen doorstaan, wordt in de aanvulling
van dit corps voorzien door de beste uit de goeden.
Het is voornamelijk bij dit korps dat de
luitenant Wagener herhaaldelijk deelnam aan
gevaarlijke excursion tegen den vijand. In den
nacht van 29 op 30 Juni 1896 nam hij o. a.
deel aan de overrompeling van de door ons
verlaten en door de Atjehers wederom bezette
en goed versterkte benting Anak Galoeng.
De overrompeling mislukte gedeeltelijk, daar
onze troepen op pi. m. 300 M. van Anak Galoeng
door den vijand ontdekt werden. Een onstui
mige aanval onzerzijds volgde op die ontdekking.
Als altijd waren de marechaussee en de com
pagnie repeteergeweren in de voorste linie. Het
vuur des vijands bout partant afgegeven op
de stormende troepen, bleef onbeantwoord, om
toch maar zoo spoedig mogelijk openingen te
kunnen kappen in de vele chicanes waarmede
de benting omgeven was.
Onder degenen, die 'teerst hetN.-O.bastion
binnendringeu, zien wij luitenant Wagener, op
den voet gevolgd door een paar soldaten, die
evenwel onmiddellijk buiten gevecht raken.
De positie van dezen officier, geheel alleen
tegenover een 20-tal Atjehers, bezield met den
moed der wanhoop, was uiterst hachelijk. Aan
wijken dacht hij echter niet.
In het nachtelijk duister (het was 's morgens
om 5 uur) zag Wagener opeens de hem bekende
forsche gestalte van luitenant Rijnen, van de
compagnie repeteergeweren naast zich. Ook deze
officier werd door eenige manschappen gevolgd,
die echter spoedig buiten gevecht werden gesteld.
Alsof iiet strijden tegen zulk een overmacht
niet moeilijk genoeg was, werd den luitenant
Wagener de duim doorschoten, en kort daarop
zonk Rijnen neer, zwaar gewond door een kogel
in het been en een klewanghouw over den rug
Aan de benarde positie dezer beide officieren
kwam gelukkig spoedig een einde, doordat onze
troepen op verschillende plaatsen de vijandelijke
versterking binnendrongen.
Niettegenstaande Wagener zelf een zeer pijn
lijke wond aan de hand had, trok hij toch den
zwaargewonden Rijnen uit de gevaarlijke om
geving, nu en dan een revolverschot lossende
om den opdringenden vijand van zich af te
houden.
De vele neergevelde Atjehers op de plaats,
waar die beide officieren gestaan hadden, be
wezen afdoende hun gedrag gedurende den
strijd.
Dat het dien morgen warm was toegegaan,
bewijst het feit, dat de onzen 120 doode At
jehers binnen de versterking vonden.
Drie van de vier officieren der marechaussee
waren buiten gevecht gesteld.
Voor hun gedrag tijdens dit gevecht werden
Wagener en Rijnen beiden benoemd tot ridder
der Militaire Willemsorde 4e kl. Wagener ver
zocht om bij zijn korps niet te worden vervangen
en dit werd ook toegestaan en spoedig, zelfs
nu nog niet geheel genezen van zijn wond, zien
wij hem wederom deelnemen aan de krijgs
verrichtingen.
Het patrouillegevecht, waarvan de nadere
details nog niet bekend zijn, maakte een einde
aan zijn levenliet Indische leger verliest in
hem een goed en dapper officier.
Sinds het verraad van Oemar is Wagener
de tweede officier van het kleine korps mare
chaussee die gesneuveld is.
O. M. de Koningin-Regentes heeft gister
voormiddag de commissie uit de Tweede Kamer
ontvangen, belast niet de aanbieding der candi-
daten-lijst van het voorzitterschap der Kamei,
Gisteren werd in het atelier van den heer
Zimmermans te s-Gravenhage eene photogra-
phie van de Koningin gemaakt.
De katholieke Kamerclub heeft haar bureau
herkozen. Voorzitter bleef dus de heer Dobbel-
man, onder-voorzitter de heer Bahimann en
secretaris de heer Michiels.
Te Enkhuizen is een volkskiesvereeniging
opgericht, sVooruitgang" genaamd, welke, in
dien zij in het district genoegzamen steun
vindt, den heer C, V. Gerriteen candidaat zal
stellen voor liet lidmaatschap der Tweede
Kamer.
Bij Koninklijk besluit van 23 September 1897
no. 4G is tot voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, voor het tijdperk der tegen
woordige zitting, benoemd mr. J. G. Gleichman.
De kolonel jhr. H. Laman Trip, commandant
van het reg. gren. en jagers, zal eerstdaags
worden bevorderd tot generaal-majoor.
De gemeenteraad van Almelo heeft besloten
zich bij de beslissing van Ged. Staten van
Overijsel neer te leggen, en den lieer D. Mei-
bergen Izn. toe te laten als gemeenteraadslid.
De heer mr. S. J. van Royen |is voornemens
nog vóór de aanstaande wintervergadering der
Provinciale Staten zijn betrekking als lid van
Gedeputeerde Staten van Overijsel neder te
leggen.
Bij Kon. besluit ziju herbenoemd tot kantonrecht.-
plaatsverv.in het kanton Leeuwarden mr. C. Beek
huis, m het kanton Bols ward P. Peereboom, in het
kanton Onderdendam mr. W. Janssonius, in het kanton
Hulst L. J. M. van Waesbergbe, in het kanton Haarlem
mr. A. Kist en in het kanton Goes jhr. E. Lewe
van Nijenstein,
Bij Kon. besluit zijn bij de Koninklijke Nederlandsche
marine-reserve
lo. bevorderd tot adelborst der ie klasse de buiten
gewone adelborsten W. Krol, H, Smitten L. C. Lagaay;
2o. benoemd tot buitengewoon adelborst de heer
T. W. Sinit.
Bij Kon besluit is aan den ijker der maten en
gewichten, Ft. Zwier, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend uit gemelde betrekking.
/Openbare vergadering voor de Kroningsfeesten.
Tegen half negen uur vulde zich gisteravond
allengs de groote zaal der Officieren-Vereeniging
met belangstellenden, die gehoor hadden ge
geven aan de roepstem der voorloopige com
missie voor de Kroningsfeesten.
Aan de bestuurstafel nemen plaats de leden
van het voorloopig comité voor zoover aanwezig.
De heer G. Visser Bz. voert het presidiaat,
terwijl de heer J. C. Sander als secretaris
fungeert.
De voorloopige voorzitter opent de vergadering
en heet de talrijke aanwezigen hartelijk wel
kom, daarbij de hoop uitsprekende dat deze
avond tot een resultaat zal leiden.
Spr. wijst op de a.s. Kroningsfeesten en
herinnert aan de vroegere nationale feesten te
Schiedam gevierd, en hij vertrouwt dat ook
nu nog in Schiedam een warm hart klopt voor
het Vaderland en de Koningin. {Applaus.)
Daarna deelt spr. mede, dat zich een voor
loopige commissie voor de feesten heeft gecon
stitueerd, die ook de vrijheid heeft genomen
deze vergadering bijeen te roepen, en leest de
namen der lieeren voor, die in deze commissie
zitting hebben genomen.
Spr. vraagt of deze commissie een blijvende
zal zijn en het vertrouwen der vergadering beeft.
Door applaus geeft de vergadering haar ver
trouwen te kennen in de voorloopige commissie;
mede door applaus belooft de vergadering haar
steun aan de commissie, die door den Voor
zitter wordt gevraagd.
Spr. doet dan mededeeling van de plannen,
waarover de commissie haar gedachte heeft
laten gaan. Zij heeft gemeend, dat er een flinke
en aangename feestviering moest zijn, zonder
in al te groote kosten te vervallen.
Daarom had de commissie van een historischen
optocht zooals vroeger afgezien. Men had gedacht
overdag een bloemencorso, verbonden met een
allegorischen optocht en een kinderoptocht te
doen plaats vinden, en 's avonds een optocht
van vakvereenigingen met verlichting, waarbij
voor de beste verlichting prijzen zouden worden
uitgeloofd.
De kinderfeesten stelde de commissie voor
een paar dagen later te houden.
Verder zou men zorgen voor vuurwerk, mu
ziek enz.
Spr. verzoekt de verschillende vereeuigingen,
buurlcommissie's enz. op te willen geven, met
wie de commissie zich in verbinding kan stellen
om tot samenwerking te komen.
Vervolgens deelt spr. mede, dat de Burge
meester het eere-voorzittersehap heeft aanvaard,
terwijl de overige leden van het Dagel. Bestuur
liet eere-Iidmaatschap der commissie heeft
aangenomen.
Door applaus geeft de vergadering haar
instemmg hiermede te kennen.
Spr. wil dan het officieele gedeelte sluiten;
de commissie zal daarna nog blijven om aan
wie dit verlangt inlichtingen te geveo, en tevens
om aan de vertegenwoordigers van vereeni-
gingen gelegenheid te geven zich bij de com
missie op te geven.
Maar voordat hij dit officieel gedeelte sluit,
noodigt spr. de aanwezigen uit eeu driewerf
hoera! uit te brengen op onze Koningin.
Alle aanwezigen verrezen van hun stoelen en
een geestdriftig gejuich werd aangeheven.
Later maakten velen van de gelegenheid ge
bruik om inlichtingen te vragen en hun ver-
eenigingen op te geven aan de commissie.
De heer Van Ge r ven bracht nog zijn
hulde aan het geachte comitéhij had van
harte ingestemd met het driewerf hoera 1 op
de koningin door den Voorzitter voorgesteld, en
hij hoopte, dat ook eens een driewerf hoera
persoonlijk zal kunnen worden toegebracht aan
Hare Majesteit in Schiedams straten.
Deze wensch ontmoette luiden bijval.
Allengs gingen nu de aanwezigen uiteen,
druk pratende over de a.s. feesten, over plannen
en verwachtingen.
Het comité bestaat thans uit de volgende
heeren
Eere-voorzitterde burgemeester, de heer
H. J. Versteeg. Eere-ledende heeren S. A.
Maas en J. W. J. van Harwegen den Breems,
wethouders, en S. A. Vernède, secretaris der
gemeente.
Voorzitter: de heer G. Visser Bz,secretaris:
de heer J, C. Sander; penningmeester: de heer
Th. A. 3. Zoetmulder. Ledende heeren P.
Boas, P. Loopuijt, A. H. W. van Luijk, I. T. J.
Melchers, D. Visser, G. M. Meijer, J. M. van der
Schalk Jr., Th. Kudders, Dr. B. deBruijn, I.B.
A. M. Beukers, Dr. D. N. Janssen, N. F. Elze
vier Dom, G. W. Snel, E. M. Beukers, J.A. J.
Nolet, H. J. C. Roelants, D. Ris, C. J. Willeman,
A. Gouka, W. Brouwer, F. van Waas, Dr. K.
Heeringa, A. J. J. de Groot, J. H. van Westen
dorp, J. A. M. Zoetmulder, J. D. S. Steenberg,
Door B. en W. is praeadvies uitgebracht
over de bezwaren door Gedeputeerde Staten
dezer provincie ingebracht tegen de verordening,
regelende de verdeeling en bezoldiging der onder
wijzers en onderwijzeressen aan de scholen voor
O. L. O. alhier. Deze bezvvaren waren ingebracht
door den inspecteur van het L. O. en den districts
schoolopziener, van wie Gedeputeerde Staten ze
overnamen, zonder echter de verordening daarom
af te keuren, omdat die hunne goedkeuring
niec behoeftzij betroffen
lo. het eventueel optreden van een onder
wijzeres als plaatsvervangend hoofd. B. en W.
stellen voor, zich niet te richten in deze naai
den wensch van Ged, Staten, omdat nocli de
wet, noch de billijkheid dit vorderen.
2o. het verleenen van eene jaarwedde van
f 300 aan de onderwijzeressen in vak 7c. Ged.
Staten meenen, dat die bezoldiging bij elke
benoeming afzonderlek behoort te geschieden,
in verband met het aantal lesuren. Daar ook
in deze B. en W. de geopperde bezwaren niet
deelen, wordt voorgesteld het artikel te behou
den gelijk het nu luidt.
Voorts stellen B. en W. voor in vevband met
1». de bepaling omtrent het salaris der onder
wijzeres-plaatsvervangend hoofd te handhaven en
de regeling der jaarwedden van het onderwij
zend personeel aan de jongensschool met uitge
breid leerplan in te trekken en aan art. 9 der
verordening toe te voegen.
Tevens wordt ingetrokken de regeling van
»de jaarwedden, vervat in art. 4 van het raads-
»besluit van 9 Juli 1895, goedgekeurd door de
»Gedep. Staten der provincie den 13n Augus
tus d. a. v.; met dien verstande evenwel,
s dat zoolang de tegenwoordige titularissen aan
»de herhalingsschool werkzaam zijn, zij iD het
»genot blijven van de verhooging van jaarwedde
volgens gezegde regeling.'"
Door B. en W. is thans in druk verzonden
het praeadvies betreffende het inrichten van
een gedeelte der Beurs tot telephoonkantoor.
Het rijk draagt de verbouwingskosten, er. be
taalt f 100 's jaars.
Iemand van elders, waarschijnlijk uit Owr-
sehie, geraakte op het stationsplein alhier onder
het paard, waarmede h'y daar met een tentwagen
stond en dat b(j bestrafte. Hierbij ontving l\ij
waarschijnlijk een trap van tiet dier, want mot
een bloedende wond kwam hij weder onder lie»,
paard uit. Haastig werd de man in de tent
wagen opgenomen en nog haastiger reed men
weg, waarschijnlijk beangst voor een onderzoek
der politie of de nieuwsgierigheid van een ver
slaggever. Zij hebben met hun haast dan ook
bereikt dat naam noch woonplaats is bekend
geworden.
Gisteravond was aan de visciimarkt aange
voerd 1 partij schol; de prijzen waren vau
f 0.40 tot 10.60,
Hedenmorgen waren aan de visciimarkt aan
gevoerd 6 partijen schol, bot en spieringde
prijzen waren voor schol van f 0.427» tot f 0.80
bot van f0.35 tot f 1.50; spiering van f0.37'/s
tot f 0.75, alles per koop.
BURGERLIJKESTAND.
Ondertrouwd
23. J. F, Kropmans, 23 jaar, en E. M. Riet
bergen, 25 jaar. E. A. F. de Groot, 24 jaar,
en M. J. Hoefman, 24 jaar. C. H. M. van
der Tuijn, 34 jaar, en C. M. Vredenbregt, 29
jaar.
Clcboren .-
22. Johannes, zoon van L. Meerhof en P.
Vrijland, Houtstraat.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd
24 Sept. Gerrit Akkerman en Maria Katha-
rina IJdo, Abraham van Minnen en Adriana
Pontier.
Clcboren
24 Sept. Huiberdina, dochter van A. H. Noor-
lander en G. Broek, Liesv. laan. Pieter, zoon
van P. Smid en J. v. d. Thoorn, Mïjkeslraat.
Beroepen: te Elburg H. A.Heijcr, te Liendcn
te Wilhclmlnadorp (gein. Kattendijke) J. B. Ledebocr,
eand. te Loenen a. d. Vecht; te Souburg G. van Dis,
eend.te 's-Gravenhage ds. J. H. Gcrretsen, te Dti-
demsvaart.
Aangenomen: naar ürmond door W. van
Deursen, te Sckagcrbrug.
Bedankt: voor Vierpolders door H. Schuttevaer,
te Abbékexk c. a.
B.-K. Kerk.
De bisschop vau Roermond heeft op zijn verzoek
eervol ontslag verleend aan den heer P. H. Marres,
als professor in 't groot seminarie te Roermond, en
in diens plaats benoemd den heer J. Keulier, thans
professor te Rolduc.
Nog zijn benoemd tot professoren te Rolduc, de
heereu J. P. Hilgers en F. R. Petiy, uit het groot
seminarietot kapelaan te Oirsbeek de heer JSchool
meesters, thans professor te Rolductot kapelaan te
Afferden, de heer N. van den Berg, thans te Blitters-
