EEN MOEDIG SOLDAAT.
leeraar in is Olie Talen.
5f'c jaargang.
Zondag 3 en Maandag 4 October 1897.
N°. 9439.
Tweede Blad.
FEUILLETON.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
LOTUNG
ationale 3Militï<e.
Kennisgeving.
Gymnasium te Schiedam,
Czaar Nicolaas II en de Polen.
Abonnementsprijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
n n omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
n franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso,02
BUREAU; BOTERSTItAAT TO, Tcleplioon IVo, 123.
Advertentieprijs: van 15 gewone regels met inbe
grip van eenc Courant.
Iedere gewone regel meer
Bij abonnement wordt korting verleend.
f 0.52
- 0.10
VOOR DE
Burgemeester en wethouders van Schiedam,
geven bij dezen kennis, dat de LOTING der in het
loopend jaar voor de lichting der Nationale Militie
voor 1898 ingeschrevenen in deze gemeente, door den
heer Commissaris der Koningin in deze Piovmcie, bij
besluit van 18 September 1897, A, no. 2438 (2de
Afd.l JProv. Blad no. 58, is bepaald op
Zaterdag en Maartdag, den 23sten en
25sten October ISO",
telkens des voormiddags ten lö'A ure.
De belanghebbenden worden mitsdien opgeroepen om
op gemelde dagen te verschijnen m het gebouw de
St. Joris Doele, aan bet Doeleplein alhier, alwaar de
loting zal worden gehouden, en wel'
voor de lotehngen wier geslachtsn noen beginnen
met een der letters A tot en met K, op ZA TERDAG
23 OCTOBERen
voor de lotehngen wier geslachtsnamen beginnen
met een der letters L tot en met Z, op MAANDAG
•25 OCTOBER 1897.
Gedurende vijf dagen, te rekenen van den dag
waarop de loting heeft plaats gehad, kunnen tegen de
wijze, waarop zij is geschied, bij Gedeputeerde Staten
dezer Piovmcie bezwaren worden ingebracht door be
langhebbende lotehngen, of door hun vader of voogd,
bij veizoekschrift op ongezegeld papier, onderteekend
door hem die de bezwaren inbrengt; welk verzoek
schrift moet worden bezorgd bij den Burgemeester
dezer gemeente.
Voorts wordt ter kennis van de lotehngen gebracht,
dat op Zaterdag 20 en Maandag 22 November 1897,
telkens des vooi middags van 10 tot 12 ure, ten raad-
huize der gemeente, zitting zal worden gehouden tot
het opmaken van de getuigschriften, bedoeld bij alinea
2 en 3 van art. 53 der wet betrekkelijk de Nationale
Militie van 19 Augustus 1S01 staatsblad no. 72), en
wel tot het opmaken van de getuigschriften ter beko-
ming van vrijstelling wegens broederdienst op eerst-
gemelden dag en voor het opmaken van die ter beko
ming van vrijstelling als eenige we'tige zoon op laatstge-
melden dag.
De betiokken lotelingen zullen tot dat einde moeten
verschijnen met twee ter goeder naam en faam staande
meeiderjarige ingezetenen dezei gemeente, die dever-
eischte getuigenis kunnen afleggen en het aldaar op
te maken getuigschrift kunnen onderteekenen.
Tevens worden de lotehngen er uitdrukkelijk op
gewezen, dat het opgeven van de redenen van vrij
stelling bij gelegenheid der loting aan den Mihtie-Com-
missans, en het indienen van de noodige bewijs
stukken aan den Burgemeester of ter secretarie, niet
voldoende is om zich de vrijstelling te verzekeren, waar
op zij meenen aanspraak te kunnen maken, maar
dat hun belang medebrengt om bovendien de vrijstel
ling te vragen in de eerste zitting van den mihtieiaad,
die zitting zal houden in de maand December a.s,
op een nndei bekend te maken dag.
En is hieivan afkondiging geschied, vvair het be-
hooit, den 2den October 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
VERSTEEG,
De secretaris,
VLRNÈDE.
Nedergebukt op den met sneeuw bedekten weg,
roet het geweer tusschen de schier krachtelooze
beenen, woonde een zouaaf liet treurige schouw
spel bij van het voorbijtrekken der Fransche troepen,
die in den oorlog van 1870 op Orleans retireerden.
Met blooten bals en slap langs het lichaam
hangende armen, zag de soldaat van het uit Afrika
ontboden legioen in zijne gehavende uniform met
somberen blik de troepen vooi bij zich heen trekken,
die na een bloedigen, gedurende drie dagen met
de grootste hardnekkigheid gevoerden strijd, door
de overmacht tot den terugtocht gedwongen waren.
Uitgeput door het geleden gebrek en de doorstane
vermoeienis, met bleeke vermagerde gezichten, aan
moedeloosheid en wanhoop ten prooi, sleepten zij
zich voort over den besneeuvvden weg, terwijl in
de akkers aan weerszijden over de hard bevroren
voren, met een eentonig geratel van raderen, zich
met moeite hortend en hotsend de kanonnen voort
bewogen, die door magere, op geraamten gelijkende
paarden met inspanning hunner laatste krachten
werden voortgetrokken.
In de greppels langs den weg een hartver-
Den 1 November a.s. vaceert de betrekking van
Sollicitanten naar deze betiekkin"1 worden
verzocht de bij de wet gevorderde stukken
vóór 9 October a. s. in te zenden bij den
President-Curator.
Aan deze betrekking is verbonden een salai is
van ƒ1900; het wordt verhoogd met 5%
voor het bezit van den doctoralen graad en kan
worden verhoogd met 5 na driejarigen en
daarenboven met lO na tienjariqen dienst
tijd bij het Hooger of Middelbaar Onderwijs te
Schiedam of elders.
Schiedam, 2S Sept. 1897.
Mr. H. M. C. POORTMAN,
President- Curator.
C. J. LONCQ,
Secretaris- Curator.
Sedert den laatsten Poolschen opstand heeft
de vroegere hoofdstad aan de oevers van den
Weichsel driemaal den Czaar binnen haar
muren gezien.
In den nazomer van 1878 hield Alexander
II zijn intocht in Warschau. De huizen droe
gen het voorgeschreven aantal vlaggen; alle
vensters waren gesloten, de kelders verzegeld;
op de straten zag men slechts rijen soldaten,
ambtenaren en schoolkinderen. Omringd door
een eerevvacht van hooge officieren reed het
keizerlijk rijtuig zoo snel voorbij, dat het «hoera
den soldaten en den kinderen bijna in de keel
bleef steken.
In Augustus van het jaar 1884 bezocht
Alexander III de stad. Weder had de politie
alle mogelijke voorzorgsmaatregelen getroffen.
Weder vertoonden straten en huizen alleen de
voorgeschreven versiering, en door een heg van
bajonetten reed de Czaar de stad door.
Niet aldus den lsten September van dit jaar
bij den intocht van Czaar Nicolaas III en zijn
gemalin.
Een geheel ander beeld bood Warschau toen.
Straten en huizen waren rijk getooid met
bloemen, guirlandes en vlaggen. Op de balcons
en aan de open vensters wachtten feestelijk uit-
gedoschte menschen. Op de straat van het
station tot aan het keizerlijk paleis Lazienski
hadden adel, koopmanschap, gilden en sport-
vereenigingen op eigen kosten prachtige eere
poorten opgericht. Men zag geen soldaten en
juist zooveel politie-agenten als noodig waren
om de menigte op de trottoirs te houden. In
plaats van rijen soldaten drommen burgers
De geestdrift was niet kunstmatig opgewekt,
maar de vrije, oorspronkelijke uiting der volks
stemming. Gedurende de drie dagen van hun
verblijf hebben de Czaar en Czarina aller harten
veroverd, uitgenomen die der verwoede over
geblevenen van 4863, die verbitterd zich aan
de feestvreugde onttrokken.
Nu zijn de keizerfeesten van Warschau voorbij.
De Czaar heeft te Bialystock aan de manoeu-
sciieurend tooneel van gewondenmet door pijn
verwrongen gelaat en in gebogen houding sleepte
de een zich met een verminkt been, de ander met
een verbrijzelden arm voortwederom anderen met
verbanden om het hoofd steunen op hun gejveer
als op een kruk en strompelen zoo met moeite
verder, en telkens zagen zij om en wierpen woeste,
angstige blikken in de richting van den vijand.
Nu en dan weeiklonken in de verte de door
dringende tonen van trompet en hoorn welke door
den afstand slechts flauw tot hen doordrongen,
maar die nochtans den moed dier beklagenswaar
dige soldaten eenigszins aanwakkerden, en hen
aanspoorden hun weg te vervolgen.
Bij tusschenpoozen liet zich het korte commando
van een officier hooren
«Sluit de gelederen sluit op sluit op I
Na het dorp Saint Loiye doorgetrokken te zijn,
moest de troep den marsch door een uitgestrekt
bosch voortzetten.
Onbewegelijk op zijne plaats, alsof de koude
hem in een steenen beeld veranderd had, vestigde
de zouaaf zijn groote donke oogen op de vreeselijk
geteisterde bataljons op de zwijgende kanonnen,
op al die uitgeputte mannen en schier bezwijkende
paarden, en van woede knarste hij op de tanden.
Een grappenmaker (mpn vindt ze altijd en
overal) riep hem in het voorbijgaan toe
tres deelgenomen, en is daarna in het oer
woud van de Bialowiezerheide op oer-o«sen en
elanden gaan jagen.
Na het enthousiasme herneemt het nuchtere
verstand zijn rechten, en vraagt men zich af
Wat hebben de Polen door het bezoek van den
Czaar bereikt, en wat kunnen zij verwachten
Ilec antwoord laat zich in weinige woorden
samenvatten. De Polen hebben het vertrouwen
van den Czaar weder gewonnen, dat zij dooi
de opstanden van 1862 en 1864 hadden ver-
beurd.
Op den prachtigen schotel, dien de burgerij
van Warschau den Czaar heeft aangeboden,
zijn afgebeeld de keizerlijke paleizen in de Pool-
sche hoofdstad, verder een sireno, het wapen
der stad, en in 't midden een Justitia, de godin
der gerechtigheid.
Deze allegorische figuur moest thans niet,
zooals door vijanden van Polen is beweerd,
herinneren aan de onrechtvaardige behandeling,
die het Poolsche volk tot nu toe had onder-
vondeumaar zij drukte deze gedachte uit
wij hebben gezondigdwij hebben straf ver
diend en ondergaannu is echter onze over
treding geboet.
Aan die gedachte gaf eveneens markies Wie-
lopolski uiting bij de overhandiging van een
inillioen roebels, bijeengebracht door de Poolsche
bevolking, en waarmede ter herinnering aan
het bezoek van den Czaar een inrichting van
weldadigheid zal worden gesticht. Maar de
markies ontwikkelde ook het programma zijner
partij eenigszins nader, door er bijzonderen
nadruk op te leggen, dat het Poolsche volk
zich bereid verklaart, z:cb met het machtige
Russische volk te verbinden, smet behoud van
zijn geloof, zijn taal en zijn nationaliteit."
Het woord van den Czaar: sik heb een
volkomen, onbegrensd vertrouwen in de zuiver
heid van uw gevoel", heeft de harten der Polen
vervuld met vreugde en meer of minder hoog
gespannen verwachtingen voor de toekomst.
Een groot succes terstond na de troonsbe
stijging van Czaar Nicolaas II, was reeds voor
de Polen het ontslag van de beide mannen,
die bij het Poolsche volk wel het meest gehaat
warende militaire gouverneur Gourko en de
curator van onderwijs Apouchtin.
Beiden zagen als onvervalschte aanhangers der
absolute regeering hun levenstaak in de russi
ficeering der Polen op de omneedoogendste wijze.
Graaf Schuwalofl' was te kort gouverneur-
generaal, dan dat hij hervormingen van eenigo
beteekenis had kunnen invoeren, en dat men
die zelfs kon verwachten. Hoewel Schuwaloff.
een diplomaat die geheel doordrongen was van
de vvestersche beschaving, een humaan bestuur
beloofde, stond hij niettemin te veel onder den
invloed van het verledene, dan dat hij zich
tegenover de Polen tot groote concessies liet
verleiden.
Zijn opvolger, prins Imeritinsky, is een spruit
uit een doorluchtig, vorstelijk geslacht en het
beeld van een edelman van den ouden stempel.
Eenvoudig en bescheiden in zijn optreden, wars
van vleierij en kruiperij, openhartig, rechtvaar
dig en eerlijk, wanneer het noodig blijkt kracht
dadig en resoluut, is hij de rechte man op de
rechte plaats. Zijn welwillendheid en zijn
»He, Afrikaan I Op wie wacht je daar, op
je liefje V'
Het schaterend spotgelach hoorend, dat deze
misplaatste scherts deed opgaan, riep een sergeant
der jagers hem toe
«Vooruit, kameraad, vooruit De Pruisen ver
volgen ons
Een kapitein, dien alleen achterbhjvenden man
bemerkend, zag hem wantrouwig aan en zeide
«Die guit ziet er uit alsof hij wii deserteeren."
Een fiere glimlach plooide de lippen van den
zouaaf.
En terwijl de laatste gelederen der achterhoede
dan pas versnelden om hun afstand te hernemen,
riep hij zich gedurende een enkel plechtig oogen-
bhlc zijn leven voor den geest, sedert den dag
waarop zijn regiment naar den reeds door den
vijand overschreden grens was opgerukt
"Weissenburg en het roemvol moorddadig ge
vecht der Algiersche jagers Reichshoven en
den bloedigen hardnekkigen strijd, waarin het
Afiikaansche corps verslagen werd... Sedan! de
woede der gevangenschap, de ontvluchting... De
slag bij Artenay, diedagelijkscheschermutselingen
de wond, welke hij in den schouder voelde bran
den, en eindelijk den vreeselijken, den verwoeden
veldslag van twee dagen geleden.
Hij zag zich weder opgeruimd en vol moed te
midden van den kruitdamp, van het knetteren der
geweerschoten, van de losbarstingen der mitrail-
diplomatieke tact wisten de kloof tusschen
Polen en Russen te overbruggen.
Aan hem hebben de Polen het in hoofd/aak
te danken, dat Apouchtin als curator van onder
wijs werd ontslagen en andere te strenge en
te ultra-Russische ambtenaren hun ontslag
kregen en door mannen met een vrij er en blik
werden vervangen.
De Poolsche pers, die tot nu toe onder een
onnoodig scherpe censutir stond, kon zich vrijer
ontwikkelen, en de Poolsche taal verkreeg in
liet publieke verkeer weer eenige rechten. Bij het
jongste bezoek van den C/aar aan Warschau
mochten de bladen niet alleen eigen berichten,
maar zelfs hoofdartikels bevatten; zij behoef
den zich niet zooals vroeger te bepalen tot het
nadrukken der artikels van de officieele Rus
sische Warszmuski Dniewnik.
't Is waar. de eerst door den gouverneur-
generaal gegeven vergunning, om op transpa
ranten en eerepoorten opschriften in het Poolsch
te plaatsen, werd weder op bevel der politie
te niet gedaan zelfs ging men zoo ver, een
transparant te laten wegnemen dat in stede
van den voorgeschreven Russischen letter N
(Nicolaas) den latijnschen letter M in het
Poolsch luidt Nicolaas nl. Mikolaj vertoonde.
Maar de bevolking mocht tocli in plaats van
het Russische «hoera in het Poolsch Nieck
zyga 1 (Zij zullen levenroepen, een zeer
groote vooruitgang vergeleken bij vroeger.
Verder hebben de Polen het aan prins Imeri
tinsky te danken, dat bij den intocht van den
Czaar de eerevvacht uit burgers mocht bestaan,
en dat bij het feest ten paleize Poolsche kun
stenaars scheppingen van Poolsche componisten
mochten uitvoeren.
Deze gunsten schijnen hem, die verre van
Polen staat, van heel weinig beteekenis toe;
maar wie de droeve tijden der onderdrukking
in Warschau heeft meegemaakt, moet erken
nen, dat er zeer veel is bereikt, al ware het
slechts dit, dat men niet meer de rechten
der Polen als mensch en als natie loochent.
De gematigde partij, die nu nog bovendrijft,
en aan welker hoofd markies Wielopolsky en
Gorski staan, heeft voorloopig ongeveer deze
wenschen: dat de stad Warschau en de andere
steden van het koninkrijk Polen evenals de
steden van het Russische keizerrijk een duma
d. w. z. eigen bestuur zullen krijgendat het
getal der openbare scholen vermeerderd en te
Warschau een polytechnische hoogeschool zal
opgericht wordenen dat de Russische onder
danen van Poolsche geboorte in den staatsdienst
dezelfde rechten zullen genieten als alle andere
Russische onderdanen.
Daarentegen is er ook een partij van Poolsche
heethoofden, die niets minder willen dan auto
nomie voor Polen onder de Russische regeering.
Het gevaar dreigt, dat deze laatste partij
geen geduld zal oefenen, tot allengs de her
vormingen worden ingevoerd, en dat zij zich
zal laten vervoeren tot manifestaties, die weder
noodlottig zouden kunnen worden voor de toe
komst.
Dat dit gevaar inderdaad bestaat, bewijst
het geval met Jnng en zijn kameraden,
Jung, de zoon van een immigrant uit Duitsch-
land, volkomen Pool geworden, en, zooals rene-
leuses, te midden der als leeuwen vechtende
mannen.
Hij zag den kommandant, een reusachtige ge
stalte, met zijn woest om het hoofd golvende rosse
haren en zijn adelaarsblik hij zag de jonge,
dappere soldaten rondom het met moed verdedigde
vaandel nedervallen, weggemaaid door 's vijands
vuur.
Hij zag eindelijk in den avond van dien dag, bij
zijn tot de helft weggecmolten bataljon, de meeste
soldaten gewond en met bloed bevlektHet
vaandel, waarvoor hij het geweer presenteerde, was
aan flarden geschoten. Zijn hart was vol trots,
gramschap en droefheid.
Ja, hij was een flink en aapper soldaat, de
zouaaf, die zich thans daar alleen bevond op den
besneeuvvden weg tusschen het dichte geboomte
van het bosch.
Alleen want ook de gewonden en vermink
ten waren verdwenen.
In noordelijke richting gaat langzaam een dof
gedruisch op, juist daar wa.ir zich de vijand op
houdt. Het gediuisch komt nador. Een donkere hjn,
waarin op onheilspellende wijze het staal schittert,
teekent zich helder af tegen den besneeuvvden
achtergrond. Het gedruisch wordt duidelijker. Het
is als een gelijkmatig, in geiegelde tijdmaat zich
bewegend gegons, welks rhytmus den Afrikaansehen
soldaat zoo goed bekendis. Een regiment infanterie
