BUITENLAND.
sal-iie-
BINNENLAND.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 13 October '97.
l)p minister van buitenlawDche zaken van
Spanje is gereed met zijn nntwo ml op de nola
van generaal Woodford, den gezant der Yer-
eenigde Staten, en «pi adig zal in een minister
raad de definitieve redactie worden vastgesteld.
Dit antwoord zal ongeveer van den volgenden
inbond zijn.
Do v»" iinsclie regeering kan met met juist
heid datum bepalen, waarop de veldtocht
op Cut 1 eindigen, schoon zij kan verzekeren,
dat die om niet meer in de verre toekomst
zal liggen, daar de toe-tand der rebellen kii-
liek is en de pogingen der Spaanscbe tioepen
op iiet punt van slagen zijn.
In aanmerking genomen deze stand van zaken
en de administratieve zeifregeering, die in
Januari a. s. zal zijn ingevoerd, hoopt de i egee-
ring, dat de tegenwoordige gebeurtenissen zui
len ophouden.
De Spaanscbe regering acht de hervormin
gen en de activiteit der troepen voldoende om
nari een oogenblikkelijke pacificatie te mogen
geloovendie pacificatie zou sneller zijn tot
stand gekomen, indien de lebellen niet gehol
pen waren door vrijbuiters die gedekt door de
Arrienkaan'Che vlag er toe hebben bijgedragen
orn den bestaanden toestand te bandhaven.
Ziedaar bet antwoord, dat de Spaanscbe
regeering zal geven.
Of het gouvernement te Washington er mede
tevreden zal wezen
Veel steun ondervindt de regeering intusschen
ook van Cubaansche zijde. Uit door haar ont
vangen depêches van Cuba en van New-York
blijkt, dat ile autonomistische part ij liet liberale
kabinet wil steunen.
"Wat de Dliilippijnen betreft, heeft de minister
raad besloten generaal Primo Rivera in het
opperbevel te handhaven.
Tevens is de vraag overwogen, of het incom
pleet der troepen zou kunnen worden aange
vuld door ontwikkelde irilandsche vrijwilligers.
Nog een besluit, de birinenlandscbe aange
legenheden betreffende, is door de regeering
genomen, nl. dat de minister van binnenlandsche
zaken op de te Monjuich gevangen zittende
anarchisten de wet van 1896, op het tegengaan
van anarchistische misdrijven en propaganda,
zai toepassen.
Krachtens deze wet kunnen de autoriteiten
de verbanning bevelen van personen, op wie
zware beschuldigingen rusten.
De maatregel, waarmede de Italiaansche
regeering heeft geantwoord op de groote onte
vredenheid over de drukkende belastingen, is
eenigszins zonderling.
Zij heeft de Romeinsehe socialistische ver
eeniging opgeheven.
Heel best, en zelfs kan worden aangenomen,
dat de socialisten in de relletjes de hand heb
ben gehad.
Maar op de ernstige manifestaties "van den
geheelen koopmansstand, niet alleen te Rome,
maar ook te Milaan, Pisa, Florence, Turijn,
Napels, Messina enz. heeft de regeering slechts
geantwoord met een phrase.
blijkbaar durft de minister-president op dit
oogenblik den fi«cus niet aan maar het spreekt
vanzelf, dat de opgewondenheid dan ook voor-
eeist niet zal luwen.
Gisteren zou een commissie bestaande uit
een wethouder van Rome, den voorzitter van
de Kamer van Koophandel en den voorzitter
der vereeniging van kooplieden, met den mi
nister-president een conferentie houden.
Intusschers is het te Rome weer rustig, maai
de ongeregeldheden van Maandag hebben een
diepen indruk gemaakt.
De meeste bladen verwijten de politie, dat
zij niet de gepaste maatregelen heeft genomen
om ongeregeldheden te voorkomen.
De persoon, die dcor de karabiuiers is dood
geschoten, heette Lambert Ghezsi en was 17
jaar oud.
Groot is intusschen de opwinding op Sicilië,
waar de ellende met den dag toeneemt.
Te Fiume-di-Nisi moest de gewapende macht
optreden om de orde te herstellen.
Het bezoek van Keizer Wilhelm aan Buda
pest schijnt van grooten invloed te zulDn zijn
op de inwendige politiek van Oostemijk-Hon-
De oppositie-partijen in Hongarije nl. wen-
sehen, dat de keizer van Duitschland voor zijn
bondgenootschap in de eerste plaats op Hon
garije zal steunen, en dat Buda-Pest dus zal
worden de spil, waarom de politiek der Oosten-
rijksch-Hongaarsche politiek draait.
Frans Jozef dus in de eerste plaats koning
van Hongarije!
Dat streven is merkwaardig en verdient alle
aandacht, te meer nu Oostenrijk verscheurd
wordt door het streven naar autonomie der
verschillende rassen.
De Slavische bevolking van Oostenrijk en
deze beheerscht thans den toestand wil liever
een verbond met Rusland dan met Duitschland.
Daarom zou ook, volgens de Hongaarsche
oppositie, Keizer Wilhelm zelf wenschen, dat
de Hongaarsche invloed ten minste de buiten-
landsche politiek zal beheerschen.
De oppositie wil daarom een groote ver
andering van regeeringspersonen.
Baron Banfly, de Hongaarsche minister
president, is niet opgewassen tegen de zware
taak, die hem zou wachten, ingeval de wenschen
der Hongaren tot werkelijkheid werden. Som
migen willen hem vervangen door graaf Apponyi.
Ook graaf Goluchowski, de minister van bui-
tenlamPclie zaken, deugt niet, en zijn plaats zou
men willen vervuld zien door S/ögyeny, thans
gezant te Berlijn.
AS deze combinaiie's zijn natuurlijk voorbarig.
Maar wanneer het vraar is, dat de liberalen in
de Hongaarsche Kamer, ongeveer 100 in getal,
dit streven der oppositie steunen, dan wordt
de reeds zoo verwarde staat van zaken in Oos-
tenrijk-Hongarije nog moeilijker op te lossen.
Gisteren is de Hongaarsche regeering in de
Kamer geïnterpelleerd door Kossuth over de
vredesonderhandelingen tus«clien Turkije en
Griekenland.
De minister-president baron Banfly beant
woordde de interpellatie en zette uiteen, hoe
uit de feiten blijkt, dat de mogendheden steeds
getracht hebben den vrede te herstellen. Alleen
aan de eensgezindheid der mogendheden, die
liet Euiopeescli concert vormen, was het dan
ook te danken dat de vredespraeüminairen tot
stand konden komen.
De minister kwam toen op Kreta, en ver
klaarde dat de mogendheden hun best doen
om in den kortst rnogelijken tijd aan liet eiland
zekere mate van autonomie te schenken onder
handhaving der suzereiniteit van den Sultan.
Aan de benoeming van den heer Numa Dioz
tot gouverneur van Kreta denken de mogend
heden niet meer.
De Kamer nam akte van deze verklaring van
den minister.
Intusschen is de Kretenzische quaestie nog
hij lange niet geregeld.
Nogmaals heeft de Porte een rondsclu ijven
gezonden aan haar vertegenwoordigers, om bij
de Europeesche regeeringen aan te dringen op
een spoedige regeling.
Volgens hetzelfde bericht, ontleend aan de
Times, zou de Poite voorstellen de geheele
Mohammedaansche en Christelijke bevolking te
ontwapenen en een Turk van den Christeiijken
godsdienst als gouverneur aan te stellen. De
Porte zou dien onder goedkeuring der mogend
heden benoemen.
Uit Kanea wordt dienaangaande nog bericht,
dat de Porte gunstig gestemd is voor de auto
nomie de militaire bezetting van het eiland
zou verzekerd worden door de samenwerking
der Europeesche eskaders en de Turksche troe
pen. De mogendheden zouden er niet op tegen
hebben, dat een Turksch gouverneur van den
chiistelijken godsdienst werd aangesteld.
Evenmin als met Kreta is tusschen Grieken
land en Turkije alles weer in het reine.
Thans heeft de Grieksche regeering, naar de
Times mededeelt, zich beklaagd over de niet-
toelating van twee Grieksche scheppn in de
haven van Smyrna om te lossen. Zij heeft
daarover een nota gericht tot de gezanten en
de tusschenkomst der mogendheden ingeroepen.
Zoo wordt ook uit Athene bericht, dat de
Tui ken het Grieksche eskader belet hebben de
golf van Ai'ta te verlaten, onder voorgeven dat
de vredespreliminairen alleen spreken over vrije
vaart voor koopvaardijschepen.
Uit Volo komt het bericht van liet samen
trekken der Turksche troepen, hetgeen be
schouwd woidt als een bewijs, dat spoedig met
de ontruiming van Thessaiië een begin zal wor
den gemaakt.
Volgens de jDaily Chronicle moet de bevol
king zich evenwel i.iet bijzonder op haar gemak
gevoelen, omdat zij plunderingen van de Turken
vreest.
Kcmengde Mededeel tngera.
Keizer Wilhelm zal vermoedelijk spoedig in
alle stilte een bezoek brengen aan zijn groot
moeder, koningin Victoria, op haar kasteel
Balmoral in Schotland.
Men acht het te Konstantinopei zeker, dat
keizer Wilhelm in liet voorjaar een bezoek zal
brengen aan den Sultan. Er worden reeds toe
bereidselen gemaakt voor zijn ontvangst,
De Belgische Kamer is bijeengekomen.
Allereerst komen aan de orde de vakver-
eenigingen.
Koning Alexander van Servië heeft plannen
tot verandering der grondwet.
Servië zou dan verdeeld worden in vijf kreitsen
en vijftig districten, waai bij de administratieve
indeeling zou samenvallen met de kerkelijke en
de militaiie.
De Kamer zal dan bestaan uit 120 geko
zenen afgevaardigden, de Senaat uit 60 leden,
waarvan er 20 benoemd worden door de Kroon
en 20 door de Skupschtina.
Het gerucht gaat, dat koniDg Menelik van
Abessinië aan koning Umberto van Italië zou
hebben geschreven, dat hij voornemens is in
1899 een" bezoek aan Rome te brengen.
Volgens besluit van den Egyptischen minis
terraad zal de spoorweg van Abou Hamed tot
Berber worden verlengd. Er zai terstond aan
worden begonnen.
President Kruger vierde gisteren opgewekt
en in welstand zijn 72sten verjaardag.
Hij ontving tal van gelukwenschen.
De commissie uit den Volksraad, die belast
is met het uitbrengen van een definitief rapport
over de voorstellen der industrieeie commissie^
zal niet zoo spoedig met haar arbeid gereed
zijn. Waarschijnlijk zullen de prijs van het
dynamiet en de spoorwegtarieven een vermin
dering ondergaan.
De autoriteiten van den Oranje-Vrijstaat en
de Znid-Afnkaansche Republiek en de hoofd
redacteurs der voornaamste Hollandsche biaden
hebben de uitnoodiging geweigerd, om de
opening van den spoorweg van Buluwayo, welke
binnenkort zal plaats hebben, bij te wonen.
De Orakzaï's hebben besloten de Britsch-
Indische tropppn de bergengte van Samyaglia
te betwisten.
De expeditie van generaal Lockhart begint
op te trekken en zijn reeds meer dan 30.000
man gemobiliseerd.
Verschil van opinie.
Uit een paar levensberichten omtrent wij
len mr. J. Heemskerk Azn.:
De N. li. Ct»a!s staatsman, als beoefenaar
van ietteren en redenaar door zeer weinigen
geëvenaard,
Het Vaderland: »Missschien geen groot
staatsman; deze weinig imponeerende
litruur, die vrij slecht sprak (een sprekende
figuuren weinig correct schreef."
Het Handelsbl.«als begaafd spreker
en scherpzinnig schrijver."
De Telegraaf: »Hij sprak gevoileerd, zonder
eenige rhetorïek; zijn stijl maakte geen aan
spraak op hooge vlucht."
Ieder zaak heeft twee handvatten, dat blijkt
al\veer,
Mr. des Atnoric van der Hoeven, f
Mr. H. A. des Amorie van der Hoeven, lid
van den Raad van State, is naar men ons seint,
heden te 's-Gravenhage overleden.
De overledene, die in 1885 benoemd was tot
lid van den Raad van State, was o. a. voor dien
tijd iid der Tweede Kamer voor Breda. Hij
was ridder in de orde van den Nedei landschot)
Leeuw.
Ditvaart Tan den heer Heemskerk.
Men seint ons uit 's-Gravenhage:
Volgens den wensch van den overledene
droeg de begrafenis van den Minister van Staat
Heemskerk, die hedenochtend plaats had, een
zeer eenvoudig karakter. In den rouwstoet
merkte men liet hofrijtuig op met den vertegen
woordiger van H. M. de Koningin Regentes;
voorts vele ministers en oud-ministers, staats
raden, leden van de beide Kamers der Staten-
Generaal en hoogwaardigheidsbekleders.
Aan de geopende groeve huldigde de premier,
de heer Pierson, de groote begaafdheden, de
Oranjeliefde, de werkkracht en liefde voor het
vaderland van den overledene, die eerst later
door de geschiedenis naar recht zal kunnen wor
den beoordeeld.
Nog werd het woord gevoerd door den ver
tegenwoordiger van het hoofdbestuur van de
Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank
en door de directie van de landsdrukkerij.
Eene commissie uit de werklieden dier inrich
ting legde een krans op de lijkbaar als dank
bare hulde voor hetgeen de overledene vroeger
speciaal voor het Pensioenfonds had gedaan.
Een zoon van den betreurden doode dankte,
inzonderheid den vertegenwoordiger van H. M.
de Regentes voor de betoonde laatste eer.
Verkiezing te Enkhtiizen.
Voor de verkiezing van een lid voor de
Tweede Kamer in flet district Enkhuizen zijn
op de officieele candidalenlijst geplaatst de
heeren C. V. Gerritsen (rad.), A. Kool (lib.),
H. Raat (kath.) en N. Sluis Pz. (antirev.)
Vrïj-Anti-rei olntionnairen.
Verschillende bladen zegt de antir.
Nederlander hebben het bericht meegedeeld,
dat de heer De Geer van Jutfaas zijn ontslag
genomen heeft als voorzitter der Commissie
van Advies en de vergadering van verleden
week te Utrecht niet heeft bijgewoond. Dit
bericht is juist. Maar nu dat in verband wordt
gebracht met de berichten omtrent die verga
dering, en een blad, anders niet om zijn bijzon
dere discretie beroemd, dat bericht zóó onge
looflijk vond, dat het 'tniet heeft durven
meedeelen, voegen wij er even aan toe, dat
de vergadering te Utrecht is bijeengeroepen op
last van de Utrechtsche Commissie van Advies,
die in haar laatste vergadering besloten had
om, alvorens haar werkzaamheden te beëin
digen, dezen stap te doen ter organiseering
van de vrij-antirevolutionriairen. Die vergadering,
gehouden den 17en Juni jl., werd gepresideerd
door prof. De Geer en het besluit werd met
algemeene stemmen genomen. Eenigen tijd
daarna heeft de heet' De Geer zijn ontslag
genomen, omdat zijn hooge leeftijd hem belette
zich, bij het intreden van deze nieuwe phase,
aan het hoofd te stellen of de leiding op zich
te nemen.
h'edcrlarnlsche Zendlngs-Conferentie.
In den huize »Vondel" te Amsterdam werd
gisteren de 11e algemeene Nederlandsche
Zendings-Conferentie gehouden, onder leiding
van ds. J. P. G. Westhoff, vice-voorzitter, afge
vaardigde van de Nederlandsche Hulpvereeniging
voor de Rijnsche Zending.
Bij wijze van inleiding dezer vergadering, was
den vorigen avond in de Nieuwezjjds Kapel een
openbare samenkomst gehouden, waarin als
sprekers optraden ds. W. L. "Weiter .Tz„ herv.
predikant te 's-Gravenhage dr. J, W. Pont,
Luth, predikant te Utrecht: en dr. J. H.Ger-
retsen, herv. predikant te Dedemsvaart.
Na een welkomstwoord van den Voorzitter
en een gebed, sprak ds. C. F. Gronemeijer,
van Amsterdam, over »De inrichting van Zen-
ilingsbidstonden.
Spr. wilde liever den naam zendinguren, en
wenschte die op eenvoudige aangename wijze
ingericht, waartoe hij in herinnering bracht
hoe gezellig het kon zijn in het kerkje van
Heemstede, wanneer Beets daarin optrad. Daarom
achtte spr. een lokaal te verkiezen boven een
kerk, en beval hij het vertoonen van lichtbeel
den aan. Eveneens cursussen in zendingsge
schiedenis en een zending.sgebed bij de kerk
dienst.
Niet alle aanwezigen ware het met den in
leider eens, zooals bleek uit het debat, waarbij
de bidstonden door enkelen warm werden ver
dedigd.
In de middagzitting werd door den heer S.
van Eendenburg, zendeling-leeraar te Penghare-
pan-Soekaboemi (Java), ingeleid: »De organi
satie der Protestantsehe Kerk in Ned.-Indië
in verband met de Evangelische zending".
Spr. noemde de aanieiding tot het aan de
orde stellen van dit onderwerp het indringen
der Roomsehen op de terreinen der Evan
gelische zending op Java. Daarbij was de
aandacht gevestigd op de verhouding der Protes
tantsehe Kerk i.t Ned.-Indië tot de Evangelische
zending.
Spr. wees er op hoe gering de belangstelling
in het vaderland is voor de Protestantsehe kerk
in Ned.-Irtdië, schoon het de historische kerk
is, waartoe allen behooren, die zich in Ned.-
Indië protestanten noemen.
Het aantal leden op ultimo Dec. 1895 was
49.321 Europeanen en daarmee gelijk gestelden,
en voorts kunnen tot, haar worden gerekend de
gevestigde Inlandsche Christengemeenten, ten
getale van 276 met 236.014 zielen.
Aan de hand der geschiedenis toonde spr.
aan hoe de tegenwoordige organisatie der
Protestantsehe kerk in Ned.-Indië is ontstaan,
en dat door die organisatie de conditie, waarin
de Protestantsehe kerk in Irtdië verkeert, niet
overeenkomt met de Protestantsehe beginselen.
Die organisatie belet ook de samenwerking
in organisch verband met kerk en zending.
Spr. noemt dit feit verootmoedigend, bescha
mend en een slechte economie. De Roomsche
kerk en de Roomsche zending zijn één. Op
ui". December 1895 waren er in Indtë 51,984
belijders van den Roomschen godsdienst en 33
bezoldigde Europeesche geestelijken, d. i. 1 op
1575 zielen. Diezelfde cijfers zijn voor de
Protestanten I 400.000 en 69, d. i. 1 op de
5700 zielen.
Ook over dit onderwerp voerden nog enkele
aanwezigen liet woord, waarna mr. W. B.
Bergsma, te Apeldoorn, de vraag inleiddeHoe
kan de inwendige zending in Ned.-Indië het
best worden behartigd
In verband met den vorigen inleider wees
deze spr. er op hoe moeilijk de arbeid is van
den predikant, door de groote afscheiding van
ambtenaren en kooplieden, Indo's en het leger,
die toch tot dezelfde kerk behaoren. Daarom
is bijstand voor de predikanten noodig, vooral
ook voor den pastoralen arbeid onder de
militairen.
Spr. noemde in dit verband Militaire Tehuizen,
als op Lombok, den arbeid van Logehers te
Fort de Koek; vooral den steun van vrouwen
achtte spr. van weldadigen invloed.
Daarna ging spr. na hoe het is gesteld met
de opleiding van kinderen vao een Europeeschen
vader en een inlandsche moeder, en betoogde
dat die Indo's zeer laag staan.
Spr. somde op, welke inrichtingen van op
voeding en onderwjjs er voor Indo's bestaan
hij noemde den arbeid onder onze stam- en
geloofsgenooten een even heiligen plicht als die
onder de heidenen en Mohammedanen, trou
wens ook noodig om den laatsten plicht te
kunnen volbrengen.
Daarom spoorde spr. aan om nog meer in
die richting te werkenook vrouwen moeten
uitgaan als opleidsters van meisjes en als zie
kenverpleegsters.
Nadat ook hierover eenige gedachtenwisseling
had plaats gevonden, stelde de heer Callenbach
de vraag of het comité voor de zending in
Indië niet een onderzoek zou willen instellen
tegen het volgend jaar naar de volgende punten:
Wat kan er gedaan worden om tot betere
organisatie der Indische kerk te komen en te
verkrijgen meer verband tusschen kerk en
zending?
Hoe krijgen we meer eenheid tusschen de
verschillende comité's, die op christelijk gebied
in Indie werken?
Het bestuur beloofde dit te zullen doen,
waarna de vergadering met dankzegging werd
gesloten.
Farijsche tentooslelling.
Men schrijft ons: Het is gebleken dat er vete
ïndustrieelen gevonden worden, die niet aan de
Parijsche wereldtentoonstelling in 1900 deel
nemen, omdat zij meenen, dat de beschermende
rechten van Frankrijk verhinderen aldaar
handelsrelatiën aan te knoopen.
Tegenover die opvatting staat echter dat te
Parijs bij gelegenheid eener wereldtentoonstel
ling miliioenen uit andere landen te zamen
komen met wie met vrucht in relatie kan
getreden worden.
