Dinsdag 26 October 1897.
N". 9458,
51"° jaargang.
De Reinigingsdienst.
FEUILLETON.
RAMUNTOHa
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: II. J. C. ROELANTS.
Abonnementspwjii voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco por post, p. kwartaal. 1,30
Afzonderlijke nommerso.qo
BUREAU! ROTERATUA.IT ÏO, Tclcpftoon No. 123.
ADvrnTE5TcErnijB: van 1—5 gewone regels mot inbe
grip van ceno Courant. f 0.52
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
De gemeenteraad staat morgen eene beslis
sing te nemen omtrent een punt van gemeente
lijk beheer, dat niet van belang ontbloot is.
Het betreft tien reinigingsdienst in de stad.
Zooals men weet, wordt thans in de/.e een
pachtsysteem gevolgd, indien men het aldus
kan noemen, waarbij voor een zeker aantal
jaren het verrichten tan den stedelijken reini
gingsdienst en wat daarmede 5u onmiddellijk
verband staat, wordt opgedragen aan dengene,
die zich daarvoor als de laagste inschrijver doet
kennen.
Op dit oogenblik is de paebtster de wed. 0.
de Groot alhiei voor f 23495 per jaar. Ilaar
pachtcontract vervalt met 1 Januari a.s.
Burgemeester en Wethouders hebben hunne
aandacht aan deze aangelegenheid reeds sedert
1 .ng gewijd, en het resultaat hunner onder
zoekingen is geweest dat zij den gemeenteraad
voorstellen hebben gedaan den reinigingsdienst
in eigen beheer te nemen.
Eeu veibiijdend feit; want al willen wy niet
afkeurend oordeeien over de tegenwoordige
uitvoering der reiniging, omdat ons daartoe de
gegevens ontbreken, het wil ons voorkomen,
dat de gemeente dergelijke functies van gemeen
telijk beheer zelve het best, en bij goed toezicht
ook het goedkoopst kan uitvoeren, terwijl ook
de belangeu der ambtenaren en beambten bij
die branche annex, bij de gemeente stellig niet
minder behartiging zullen vinden, dan bij parti
culieren,
In dezen tijd is dit een factor, die niet over
het hoofd gezien mag worden.
Gelijk wij reeds in dit blad meldden, hebben
B. en W. over deze aangelegenheid adviezen
ingewonnen, en we! van eene commissie van
vier raadsleden, die een drietal gemeenten van
ongeveer gelijke grootte als Schiedam bezochten,
om daar ter plaatse het vraagstuk der reiniging
te bestudeeren, en van den heer Renkema,
directeur der gemeentelijke reiniging te Utrecht,
De resultaten waartoe B. en W., de raads
commissie en de heer Renkema komen, loopen
nogal uiteen; terwijl de eersten tot een totaal-
kosten van f 22288 komen, brengt de raads
commissie (waarvan één lid minder pessimis
tisch is gestemd) het tot f 27000, en neemt
de heer Renkema aan, dat het gevorderde
bedrag zal zijn f 10513 plus uitbaggeringskosten,
totaal ongeveer f19000; sornmen, die percents
gewijze dus nogal belangrijk uiteenioopen.
Het meest nabij den vermoedelijke» uitslag
komend, en bet minst gelegenheid biedend voor
ontgoocheling, achten wij de cijfers van B. en
W. Daar zijn de kosten ruim berekend, de
baten laag, en is de kans op tegenvallers uiterst
gering.
Roman door
Pierre Loti,
lid der «Académie Franpaise",
24)
Zij, Gracieuse, betreurde de maand van Maria,
den dienst van de Maagd, in de kerk, waar de
reine bloemen geurden. Bij schemering, als 1 et niet
regende, ging men onder de voorhal der kerk
zitten, tegen don lagen muur van het kerkhof, van
waar men een heerlijk gezicht had op de dalen
beneden. Daar speelden zij hun kinderlijke spelen
en voerden hun eenvoudige gesprekken.
Daar voerde men ook de lange en vreemde
overdenkingen, wanneer men niet speelde of niet
meer piaatte, overdenkingen, waaraan het vallen
van den avond, de nabijheid der kerk, de graf
tomben mot hunne bloemen een plechtigheid gaf,
los van de wereld en vrij van elke zinnelijke ge
dachte. In hare eerste mystieke meisjesdrooroen,
geïnspireerd door den plechtstatigen ritus van den
eeredienat, door de orgeltonen, door de blanke bloe
men, door de duizend kaarslichten, waren bet wel
is waar slechts beelden, die bij haar oprezen, maar
toch schitterende beelden van altaren en taber
nakels, en orgelgeruisch en engelenwiekslag. Maar
langzamei hand maakten die visioenen plaats voor
ideeën; zij zag den vrede en de bpgeerlijke zelf
verloochening, die de verzekerdheid van een on
eindig hemelsch leven geven zij voelde op een
verhevener wijze dan vroeger de droeve vreugde
om alles te verlaten om niets anders te zijn dan
Wij mogen hierop dan ook onze redeneer!ng
veilig bouwen.
Wordt volgens hun plan besloten, dan za!
de jaarlijksche bate voor de gemeente f 1500
zijn, een niet te versmaden som, terwijl zeer
zeker de reiniging zelve er niet minder op zal
worden.
Om niet te uitvoerig te worden, willen wij
dat hier met een enkel voorbeeld aantoonen.
Thans het is de raadscommissie bestaande
uit de heeren G. Visser Bzn., J. J. G. Nulet
en J. II. van Westendorp, die het vermeldt
is hier van straatvegen geen sprake,
omdat daarvoor geen personeel beschikbaar is.
Bij een goed georgaiusoerden reinigingsdienst
is dit een absurditeit en in de berekening van
B. en W. (die goedkooper is dan nu het ver-
pachtings-systeem) komei. hiervoor dan ook 6
man beschikbaar. Reeds hieruit blijkt, hoe ge
heel onvoldoende thans de uitvoering der rei
niging is, en met verbazing vraagt men zich af,
wat dan n u we! de reinigers doen, als B. en W.
een derde hunner zullen kunnen zetten aan een
werk, dat thans ten oenen male niet geschiedt.
Het enkele feit, dat thans elk toezicht ont
breekt zal dit misschien duidelijk maken, maar
dan ook tevens aanwijzen, dat er voor minder
geld meer kan verricht worden.
Voor minder geld
Voor veel minder waarschijnlijk.
"Want schriel hebben B. en W. hun bere
kening niet gemaakt. Vooreerst niet wat de
inkomsten betreft; immers terwijl in geen
enkele stad de opbrengst van het opgehaalde
straatvuil, faeces enz. daalt betreden 20 ct. ruim
per persoon en per jaar, maar het gemiddelde
der gecontroleerde steden meer clan 50 ets. be
draagt, rekenen B. en W. voor deze inkomsten
slechts 14 ets. per jaar en» per inwoner.
In Vlaardingen is de opbrengst 52l/ir ct., in
Delft 44 ct., in Groningen ruim 80 ct., in
Utrecht 72 ct.; welke billijke reden is er om
hier de opbrengst beneden het gemiddelde van
Vlaardingen en Delft, twee gemeenten vlak in
de buurt, eveneens met veel gracuten, te plaatseri
Indien de opbrengst zeer belangrijk minder is,
welnu, dan zal het beheer niet deugen. Niet, dat
wij de berekening van B. en W. refuteeren in
tegendeel, het is zaak de baten zoo laag mogelijk
te ramen, maar het is volstrekt niet onmogelijk,
dat de opbrengst zal zijn 50 ct. per persoon en
per jaar, zijnde dus f 13000 ruim en clan zal
dus bet voordeelig verschil met liet thans ge
voerde beheer klimmen tot ruim f 10.000.
Voorts zijn de uitgaven niet te schraal be
rekend. Voor elk paard wil men hier f 1.35
per dag uitgeven. De heer Renkema wees et-
in zijn rapport reeds op: dit is een exhorbi-
tante prijs. In Utrecht kost elk paard 85J£ ct.
per dag, in Alkmaar S6V2. Welke geldige reden
kan er zijn om hier die som met ongeveer 60
°/0 te verhoogen. Is de haver hier duurder,
de ligging, het toezicht, de veterinaire dienst?
sen onpersoonlijk deel diergenen, die een reus
achtig en onophoudelijk gebed doen opgaan naar
den hemel voor de zonde der wereld.
Echter, zoodra de avond gehec-l en al gevallen
was, kerr.ie de loop liarer gedachten iederen avond
weder terug naar sterfelijke dingen. Het wachten,
het koortsachtige wachten begon, van minuut tot
minuut ongeduldiger. liet duurde haar schier te
lang, ear hare gezellinnen in het klooster waren
teruggekeerd, oer zij alleen was in hare kamer,
vrij in bet buis, waar men reeds was ingeslapen,
gereed om het venster te openen en te letten op
het zachte geluid van Ramunteho's voetstappen,
Dan kustoit zij elkander teeder en lang.
Hoofdstuk XX.
Dien avond was Ramuntcho vroeger dan gewoon
lijk op da plaats, waar zij hadden afgesproken,
gekomen met meer omzichtigheid in zijn loop
dan anders, omdat men op deze Juniavonden vaak
paartjes van jongelieden aantreft Jangs de wegen
en bij verscholen boschjes, die verliefd zijn.
Bij toeval was zij reeds alleen, naar buiten ziend,
zonder bom nog te verwachten.
Onmiddellijk bemerkte zij zijn opgewondenheid,
waarvan zij echter niet kon gissen uit welke oor
zaak zij voortsproot. Niet te zeer durvende naderen,
gaf hij haar een teeken, dat zij vlug moest komen,
uit het venster springen en in de donkere laan
komen, waar men zonder vrees samen kon spreken.
Dan zoodra zij bij hem was, sloeg hij zijn arm
om haar midden, en zonder vertoef vertelde hij het
groote nieuws, dat sedert den ochtend hemzelven
en zijne moeder Franchita het hoofd in verwarring
bracht.
Oom Ignacio heeft geschreven
Wat? Oom Ignacio?
Indien Hit indmlavl 200 is, welnu men ga na.
van waar men in Utrecht of Alkmaar zijn
lm ver, zijn slroo betrekt, wat de stalling kost,
wat het toezicht van den paardenarts, en zoelce
en verbetere de fout.
Aan de hand van het rapport van den heer
Renkema die zijn cijfer van 85Vi of 86V2 in
onderdeden splitst is dit gemakkelijk genoeg.
B. en W. berekenen f420 per paard, de heer
Renkema bijna f320. Waarom zou ook hier
geen bate van f 900 kunnen binnenkomen,
ook al blijft de raadscommissie op haar stand
punt van f 1,35 per paard en per dag staan?
Het deskundige rapport van den heer Renkema
achten wij inderdaad niet gering en wij kennen
er de groote waarde aan toe, die het zonder
twijfel heeft.
Wat nu de overige uitgaven betreft, deze
geven minder aanleiding tot opmerkingen en
zijn ook van minder belang, behalve de loouen
der arbeiders.
B. en W. willen d-\» op f 9 vastgesteld
zien, althans daarnaar 1 ebben zij hun kosten-
begrooting ingericht. Th; ris ve-dienen zij min
der, en de heer Renkena oordeelt, dat een
geringer loon voldoende kan geacht worden.
Wij zijn dit in zooverre riet met hem eens,
omdat het straatreiriigersbeurijf, mits goed ge-
legeld, een ambacht mag fit eten, ook al wordt
daarvoor slechts geringe keniis geëischt, en aan
liet loon dezer dignitarissen willen wij dan ook
niet tornen; slechts wihen wij er op, dat zij
thans hier minder ve>-henen, en geen uitzicht
hebben op pensioen, iets waar in de berekening
van B. en W. ook op gelet is, geheel ten rechte.
Nog op één punt willen vrij hier wijzen. De
raadscommissie schat het uitbaggeren dei-
grachten en havens (ouder den reinigingsdienst
hier ter stede begrepen) op f 5500, B, en W.
op f 8000. De commissie zal voor haar cijfer
we! goeden grond hebben en zich hebben over
tuigd, dat voor dien prijs het baggerwerk inder
daad voldoende kan geschieden is dit het geval,
ook hierdoor zouden de uitgaven weder met
f 2500 dalen.
Men zou dus kuunen krijgenmeerdere
opbrengst f9000 (50 ct. per inwoner, inplaats
van '14 ct, volgens B. en W.) Mindere uit
gaven baggerwerk f 2500; paarden f 900;
totaal f3400. "Voordeelig verschil f 12.400;
zoodat zonder dat er nog iets buitengewoon
voordeeligs boven het gemiddelde van andere
plaatsen behoeft te geschieden de gemeente
reiniging aan de gemeente kost de som van
ongeveer f 14.000, zijnde ongeveer f 10.000
minder dan thans.
Verwondering behoeft dit voordeelig verschil
niet te wekkenreeds de baten zijn in Deveuter
en Zwolle, plaatsen van Schiedam's grootte,
f 14.000 en f17.000 hooger geraamd dan hier;
is er eeu enkele reden bij te brengen, waarom
men te Schiedam de baten zoo oneindig lager
moet ramen Indien het beheer goed is, kan
Ook zij wist, dat deze reislustige oom in Amerika,
die sedert zooveel jaren verdwenen was, tut op dit
oogenblik er niet aan had gedacht eenig ander
bericht te sturen dan zoo nu en dan door een
naar huis terugkeerend matroos.
Ja! En hij heeft geschreven, dat hij daar eigen
dommen heeft, die verzorging noodig hebben,
greater werden, troepen paardendat hij geen
kinderen heeft, en dat als ik lust heb mij bij hem
ie komen vestigen met een aardig Baskiscb meisje
als vrouw, hij ons beiden zou willen aannemen. Ik
geloof, dat moeder ook zou komen als je dus
wilt, dan zouden wij kunnen trouwen. Wij zijn
jong, maar dat hindert niet; er zijn er meerjeng
getrouwd. Als ik door mijn oom wordt aangenomen,
en een goede positie heb, dan zal je moeder baar
toestemming wel geven, denk ik. Maar de militaire
dienst zal het loodje leggen, niet waar
Zij gingen zitten, op de bemoste steenen, die
daar waren, geheel in de war door bet onver
wachte geluk, dat zij deelachtig zouden worden.
Aldus zou het geen onzekere toekomst zijn na zijn
diensttijd, maar bijna dadelijk zou het geluk komen
binnen twee maanden, binnen een maand misschien
zouden zij elkaar voor altijd bezitten. Nooit hadden
zij bet zoo nabij gedacht, en zij legden hunne
hoofden tegen elkaar, die vol waren van allerlei
gedachten, eensklaps vermoeid als het ware dooi-
een waanzin van geluk.
Rondom hen steeg de Juni-bloemengeur uit de
aarde op en vervulde den nacht met een buiten
gewone zoelheid. De jasmijnen, de kamperfoelie
geurden men zou gezegd hebben, dat ongeziene
handen wierookvaten met bloemengeur zachtkens
deden schommelen.
Er zijn overal geheimzinnige zinsbekoringen, die
dit niet zooveel bedragen, ook al is elders de
afnamo door de boeren gtooter en voordceliger.
Waar takken van beheer als de gemeente
lijke reiniging zuinig gevoerd worden, daar
zul de belastingbetalende burgerij daarvan de
voordeelen ondervindon op de meeste plaatsen
van Schiedam's grootte is dan ook de inkom
stenbelasting beneden 3en bestaat daar
nevens geen andere gemeentelijke belasting.
Met groote vreugde hebben wij de voordracht
van B. en W. dan ook ontvangen cn aangenaam
doet het ons aan, dat zij zich door de bezwaren
van het rapport der raadscommissie niet uit
het veld lieten slaan. Wij verwachten zeer stellig,
dat het voordeelige verschil bij de verpachtings
systeem zich niet zal bepalen tot een goede
f1000, behalve liet voordeel nog van betere
uitvoering, maar dat dit bij zuinig en correct
beheer zal klimmen tot zulk een som, waarop
billijke vergelijking metandere steden recht geeft.
Een andere vraag, die zich in dit verband
in ons opdringt is dezeof zelfs de geheide
reiniging uit de inkomsten niet zou kunnen
worden bestreden.
Thans haalt de gemeente gratis de kool-
asch op der fabrieken, en gevraagd mag worden
of hiervoor het heffen eener kleine retributie
niet billijk is. Het gratis ophalen dier asch is
zeker een geheel exceptioneel geval en wekt
niet meer verbazing dan indien de gemeente
de steenkool ook gratis zou aanvoeren. Konden
de kosten der koolaschrijders gebracht worden
ten laste van dat kleine deel der burgerij dat
daarvan profiteert, na aftrek der koolasch-
opbrengst, dan kan de uitgavenrekening nog
met f'1000 verminderd worden, en dus ook de
schadepost der gemeente, die uit den reinigings
dienst voortspruit.
Indien
mocht ontmoeten, omdat de druk onze industrie
opgelegd niet wel kan verzwaard worden, welnu
men zie er van af, om daardoor de voordracht
van B. en W. niet te doen stranden onbillijk
zou dergelijke heffing zeker niet zijn cn het
beialea voor iets, waarvan men direct de voor
deelen ziet is wel liet minst drukkend. Derge
lijke retributiëa komen trouwens meer voor,
in Deventer heeft men verleden jaar een belas
ting op de privaattonnen ingevoerd, die f4500
opbrengt en ongeveer niet drukt. Yoor een
bagatel heeft men veel genot.
Slechts in het voorbijgaan, en als een zaak
die voor uitbreiding vatbaar is men lette
b.v. op het gratis gebruiken van gemeente
grond voor opslagplaats van vaten, bergplaats
van karren enz. roeren wij dit punt aan.
Het is niet noodig het te beschouwen in
onmiddellijk verband met de thans aanhangige
voordracht. Moge deze met algemeene stemmen
worden aangenomen en B. en W. aldus de
vruchten zien van hun keurig exposé.
echter dit idee gewichtige bezwaren
uit de natuur zelve schijnen te ontspruiten, bevo
len door een onbekende macht, volgens onbekende
plannen, om ons op onzon weg naar den dood te
geleiden.
Je antwoordt niet, Gracieuse, je zegt niets?
iiij zag wel, dat ook zij in zinsbedwolming ver
keerde, evenals hij, en evenwel giste hij, naar
hare wijze van doen door zoo lang het stilzwijgen
te bewaren, dat schaduwwolken zich opstapelden
boven zijn heeilijke en schoone droom.
Maar, zeide zij eindelijk, je naturalisatie-papieren,
heb je die a! ontvangen
Ja, die zijn de vorige week al gekomen, dat
weet je wel; en jij hebt mij in elk gei al gedre
ven ora die stappen te doen.
Maar dan ben j» toch op het oogenblik Fransch-
man, en dan vervul je je dienstplicht niet, en ben
je deserteur.
Drommels ja, dat is waar. Neen, geen deser
teur, maar niet opgekomen, heet dat, geloof ik
maar daarom ben ik er dan niet beter aan toe,
want ik kan niet toiugkeeren; daaraan had ik
niet gedacht.
Wat had zij er op dit oogenblik een spijt over,
dat zij hem zelf tot die daad had aangezet, die
thans zulk een dreigende schaduw wierp over zijn
nog nauwelijks overziene vreugde. Mijn hemel, hij,
Ramuntcho, deserteur dat wilde dus zoggen, voor
altijd verbannen uit zijn geliefd Baskiscb vader
land. En zijn vertrek naar Amerika werd hem
plotseling eene verschrikkelijke gedachte ais aan
den dood, omdat een terugkeer onmogelijk zou
zijn. Wat moest hij dan doen
Wordt vervolgd.)