52,te jaargang.
Dinsdag 10 Mei 1898.
N°. 9622.
CU BA LIBRE.
on- en Feestdagen.
FEUILLETON.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
VaHOAfiïïti# ffonoltilro
w ti guilijiu uwyuiijna, uii\|Ci.uilUCl U
coum
roer Schiedam, psr kwartaal f 0.00
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco pet post, p. kwartaal. - 1.80
Afzonderlijke nommera- 0.02
BVREiV: BOTERSTBAAT ÏO, Telephoon Wo. 123.
ABvcaTraiiKrnijo; Tan 5 gewone regels met inbe
grip Tan ecne Conrant0.58
Iedere gewone regel meero.lO
By abonnement wordt korting verleend.
Algemeen eterrtcbt.
Schiedam, 9 Mei '98.
De oorlog.
Eindelijk is het rapport van admiraal Dewey
te "Washington ontvangen. Het adviesjacht Mc
Culloch heeft het relaas van de gebeurtenissen
voor Manilla naar Hongkong overgebracht, en
vandaar is het naar het Witte Huis te Washing
ton geseind.
De admiraal constateert dat den lsten Mei
hij het aanbreken van den dag, zijn schepen
de baai van Manilla zijn binnengedrongen en
dat zij het Spaansche eskader zonder eenige
aarzeling aangrepen.
Vernield zijn de volgende Spaansche schepen
Isla de Cuba, Reina Cristina, Castilla, An
tonio de Ulloa, Don Juan d'Austria, Marquis
del Duero, Isla de Mandoa en Isla de Luzon.
Het verlies aan dooden en gewonden, door
de Spanjaarden geleden, kent Dewey niet.
Maar hij spreekt van 150 dooden, waaronder
Louis Cadarso, de kapitein der Reina Cristina,
en verklaart 250 gewondene Spanjaarden als
gevangenen aan boord zijner schepen te hebben.
Volgens den correspondent der N.-Y. Herald
die aan boord van het admiraalschip den slag
bijwoonde, hadden de Spanjaarden 200 dooden
en 500 700 gewonden.
Wat de Amerikanen betreft, hun verlies
is zeer gering.
Admiraal Dewey deelt in zijn rapport voorts
mede dat hij zich meester heeft gemaakt van
de versterkingen van Cavita en er een detache
ment troepen heeft ontscheept.
Hij voegt er nog aan toe dat Manilla aan
hem overgeleverd is, en dat hg het elk oogen-
blik zou kunnen nemen, maar dat hij bij ge
brek aan landingstroepen er geen bezit van heeft
kunnen nemen.
De admiraal constateert nog dat hij zelfden
telegraafkabel heeft doorgesneden om den autori
teiten op de Philippijnen elke verbinding met
Spanje af te snijden.
Te Manilla is volgens het rapport de opge
wondenheid zeer grootde admiraal heeft de
vreemdelingen onderzijn bescherming genomen.
De New-York Herald geeft nog het volgende
verhaal van don slag bij Cavita.
Vijf maal voer admiraal Dewey de Spaansche
schepen voorbij. De verliezen der Amerikanen
varen weliswaar onbeteekenendmaar het
hevige vuur, waaraau de Amerikaansche sche
pen bloot stonden, bewees hoe dapper de ver
dediging der Spanjaarden was.
Op het eerste schot, dat door dezen gelost
werd, antwoordden de Raleigh en de Concordia.
Een granaat van de Concordia sprong juist
boven een Spaansche batterjj en bracht die tot
zwijgen.
Het Amerikaansch eskader bevond zich, toen
DOOR
THEODOR DUIMCHEN.
13)
Terwijl de vader zich met de beide Amerikanen
onderhield, wijdde de dochter zich in hoofdzaak
aan den doctor. Zij behandelde hem reeds volkomen
als een vertrouwden vriend des huizes en meer dan
dat, als een goeden kameraad Zij vertelde hem weer
van haar broeder. Sedert tien jaren had zij hem
niet gezien. Zij was maar een kind van acht jaar
geweest, hij een jongeling van twintig en eenige
jaren, toen hij kort voor het uitbreken van den
opstand verdween; hij was een der ijverigsten ge
weest om dien voor te bereiden en te organiseeren.
Zij moest reeds toen mot hartstochtelijke liefde
aan hem gehecht zijn geweest, en die genegenheid
had zich intusschen ontwikkeld tot een even teeder
als bewonderend opzien tot den held, don strijder
voor de vrijheid. Zij was destijds juist door haar
vader voor haar opvoeding naar Europa gezonden.
Zij was te Madrid, Parijs, Londen en Dresden op
de eerste scholen geweest, en die voortdurende
verandering, haar studie, de talrijke indrukken
hadden haar de scheiding niet doen gevoelen. Zij
had steeds gehoopt in een bevrijd vaderland te
zuilen terngkecren en haar broeder als een der
overwinnaars in de armen te kunnen sluiten. En
nu was zij reeds meer dan twee jaar terug en de
opstand die zoo groot en zoo krachtig begonnen
was, scheen toch slechts te zuilen eindigen door
de dag aanbrak, op vijf mijlen van Manilla.
Men bemerkte toen het Spaansche smaldeel
dat zich in beweging zette.
Allereerst voeren toen de Amerikanen Ma
nilla voorbij, waar drie batterijen haar kanonnen
lieten werken. Het zware geschut der Concordia
beantwoordde dit vuur. Dicht bij Cavita spron
gen twee mijnen vóór het admiraalschip. Men
denkt dat dit de eenige mijnen waren.
De batterijen openden toen een goed onder
houden vuurde kogels kwamen dicht bij de
Amerikaansche schepen neer. De Amerikaansche
matrozen hieven de kreet aan «Denkt aan de
Maine 1" Admiraal Dewey stond met zijn staf
op de brug van het admiraalschip en gaf liet
bevel het vuur te openen.
Een later telegram uit Hongkong zegt nog
dat de zeeslag bij Cavita begon om half zes
in den morgentegen twaalf uur was hij
geëindigd met de vernietiging der geheele
Spaansche vloot. Het arsenaal ontplofte, waarbij
velen werden gedood. In het geheel verloren
de Spanjaarden meer dan duizend man aan
dooden en gekwetsten.
Dewey heeft van den minister van marine
Long het volgende telegram ontvangen
Ȇit naam van het Amerikaansche volk zegt
de President u en al uw officieren dank voor
uw schitterende overwinning. Hij bevordert u
tot den rang van admiraal (Dewey was nog
slechts commodore, een rang ongeveer gelijk
aan die van schout-bij-nacht bij onze marine.
Red.) en zal aan het Congres voorstellen u
zijn dank uit te spreken."
Omtrent admiraal Dewey's verdere plannen
bestaat te Hongkong het vermoeden dat hij zoo
noodig de Spaansche overheden op de Philippijnen
zal dwingen de Amerikaansche suzereiniteit aan
te nemen teneinde wanordelijkheden te vermij
den. De tegenwoordige sregeering" der opstan
delingen is ten eenen male ongeschikt om aan
het bestuur deel te nemen, maar de Ameri
kanen zullen waarschijnlijk haar hulp als raad
geefster inroepen.
Men meent dat president Mc Kinley onkel
wenscht onmogeljjk te maken dat de Philip
pijnen Spanje zullen helpen, maar als de Span
jaarden onhandelbaar blijken, moeten de Ameri
kanen trachten zelf de eilanden te besturen.
Het adviesjacht Mc Culloch heeft inmiddels
gistermiddag om drie uur, na een levendige
wis-eling van telegrammen met Washington,
Hongkong weder verlaten. Men denkt dat het
in de Mirs-baai, noordelijk van Hongkong, op
instructies blijft wachten.
Van Spaansche zijde wordt aangaande den
toestand op de Philippijnen het volgende ver
nomen.
Een telegram van den commandant-generaal
Biscaye uit Libuan zegt
uNa een gevecht van vier uur heb ik mij
meester gemaakt van Panay, het voornaamste
uitputting van beide partijen. Ook haar vader
hoopte reeds niet meer op do bevrijding van het
eiland van het Spaansche juk, maar alleen nog
hierop dat men in een eervollen vrede een flink
stuk zelfstandig bestuur zou kunnen redden. Nu
wilde zij tenminste haar broeder terug hebben van
vvien men niets geboord had, geen enkel woord
in al die iange jaren.
«Alleen mijn hart zegt mij, dat hij leeft, don
Adolfo, dat hij gezond is; en hij komt teiug, ik
weet het zoo zeker alsof ik iederen dag bericht
van hem kreeg. Zij moesten maar vrede sluiten
het land bloedt dood en wij hebben Rodriguez
hier noodig. Is do vrede gesloten, dan houden al
die lage voorzorgen op die men nu mnet nemen
Zij brak af. Haar "ader had haar tersluiks met
de oogen gewenkt. Zij hief de tafel op. Do heeron
gebruikten hun koffie, terwijl zij op de veranda
hoen en weer wandelden. Terwijl da sigaren wer
den aangestoken, liet don Eusebio een rijtuig voor
de beide Amerikaansche heeren vooi komen en de
rijpaarden voor zich en den doctor. Het was half
zes geworden.
«Wij rijden met ons beiden vooruit, indien U
het goed vindt. Binnen anderhalf uur zijn wij er
zeker; de heeren zullen er met het rijtuig iets
langer overdoen. U hebt don veldtocht tegen Frank
rijk als ublaan meegemaakt, heb ik mij door
mijnheer Löber laten vertellen, toen ik hem na
onzen rit van onlangs van de verwonderlijke rij
kunst van mijn chemicus verhaalde. Ik heb mid
delerwijl mijn best gedaan voor U een paard te
vinden dat bij uw gestalte past. Dat was niet zoo
heei gemakkelijk," voegde hij er lachend bij. sliet
is een flinke handbreedte hooger dan Wat wij hier
een groot paard noemen. Ik veroorloof mij het
II ten geschenke aan te bieden. Maak er een
brandpunt van den opstand. De oproerlingen
verloren 172 man op de plaats en een colonne,
die ik te hunner vervolging heb afgezonden,
doodde er meer dan vijfhonderd. Deze operatie
zal van groot gevolg zijn voor de bevrediging
der eilanden. De Spanjaarden verloren 2 officie
ren en 45 soldaten."
Voorts seinde generaal Biscaye aan generaal
Augusti, den kapitein-generaal der Philippijnen,
dat de vijand zich ten gevolge van de vernieti
ging van het eskader, zou hebben meesterge
maakt van Cavite en het arsenaal. Het Ameri
kaansche eskader zet nu een strenge blokkade
voort, maar zal op verzoek van den consuls
voor het oogenblik Manilla niet beschieten.
Verder meldt generaal Biscaye dat te Libuan
ongeveer duizend matrozen zijn aangekomen.
Het Spaansche eskader is geheel vernietigd.
Be overheden zijn bijeengekomen en hebben
besloten invloedrijke agenten naar de provincie
te zenden om de bevolking en iri het bijzonder
de gendarmen te bewerken om zich af te
scheiden van de opstandelingen.
t
Meer en meer wordt het waarschijnlijk dat
de Spaansche vloot, die van de Kaap-Verdische
eilanden is vertrokken, rechtstreeks koers heeft
gezet naar de Antillen.
Zelfs bestaat de mogelijkheid, dat admiraal
Sampson reeds met de Spanjaarden slaags is
geraakt.
Een particulier telegram Zaterdag uit Gi
braltar te Madrid ontvangen, maakt reeds
melding van het gerucht dat de Spaansche en
Amerikaansche eskaders elkander ontmoet
hadden op den Atlantischen Oceaan. De uitslag
van den slag zou bevredigend voor Spanje ge
weest zijn.
En gisteren ontving de New-Yorksche World
een telegram uit Puerto Plata op San Domingo
van dezen inhoud
«Ambtenaren op San Domingo rapporteeren
dat zij bij Monte Cristi, aan de Noordkust van
het eiland, een zware kanonnade hebben ge
hoord.
»Men gelooft dat het eskader van admiraal
Sampson slaags is geraakt met het Spaansche
Atlantische eskader. Het geschutvuur begon
omstreeks negen uur hedenmorgen en was
bijzonder hevig."
Omtrent verdere oorlogsverrichtingen hoort
men weinig. Twee Amerikaansche oorlogs
schepen die op de Cubaanse.he kust een visschers-
boot achtervolgden en daarbij tot op 5 mijlen
het land naderden, werden door de forten bij
Havanna beschoten en bekwamen eenige averij.
Een expeditie naar Cuba schijnt spoedig te
zullen vertrekken. Te New-York is althans
bevel ontvangen alle beschikbare schepen voor
het transport van veertig duizend man te char
teren. De schepen moeten binnen vijf dagen te
Key-YVest zijn.
Ook is onmiddellijke afzending van groote
vlijtig gebruik van tusschen Lis Caobas en Ma-
rianao. Hij heet «Cycloon"."
Möbius was zeer verrast over deze attentie. En
zoo'n prachtig dier. Een rijpaard is wel op Cuba
niet zulk een groot geschenk als het in Europa
zou zijn; buiten de stad toch heeft iedereen er een
noodig en bezit er ook een. Maar deze fiere jonge
hengst, donkerbruin met geen enkel vlekje, was
todi, zelfs in een paardenland, iets ongewoons.
En de oude heer liet hem niet eens den tijd om
zijn dank uit te spreken. «Zadel en tuig behooren
natuurlijk bij het paard," ging hij voort, sik heb
een Engelseh zadel genomen aan onze pakzadels
zou u niet gemakkelijk gewend raken. Alleen heb
ik den stalen stijgbeugel vervangen door onze
houten met de leeren kap; dat zal n wel bevallen
een metalen stijgbeugel is onder de tropische zon
niet uit te houden."
Donna Barbara was eveneens de trappen der
veranda afgekomen. Het scheen voor haar geen
verrassing te zijnzij glimlachte toen zij zag hoe
verheugd Möbius was over het schoone dier.
«Bevalt het u, don Adolfo?" vroeg zij, terwijl
zij het paard op den slanken nek klopte en het
een groot stuk suiker voorhield, dat het begeerig
uit haar hand hapte.
«Buitengewoon", zeido hij, terwijl zij reads
achteruit trad en hij zich op don Eusebio's ipues
vamos" in den zadel wierp. Nog een tot weerziens
en de beide heeren vlogen heen over den breeden
weg, gevolgd door het kalm achter hen aan rollende
rijtuig.
Möbius was verrukt over zijn paardhij zat er
op als op stalen veeren. Ook don Eusebio had een
uitmuntend rijdier. Even voorbij Marianao daalt
de weg om over den geweldigen viaduct het diepe
dal te overschrijden De paarden vei meden het hard
hoeveelheden levensmiddelen uit Chicago naar
Chatfanoaga bevolen.
Daarentegen zal de blokkade van Porto-Rico
wellicht vooreerst niet doorgaan.
De Parijsche editie der New-York Herald
verneemt n.l, uit Kingston, dat de Amerikaan
sche consul der regeering heeft verzocht de
blokkade van Porto-Rico uit te stellen tot de
ontscheping van het Amerikaansche expeditie
korps. Bovendien heeft hij om wapenen en
munitie voor 50,000 inlanders gevraagd.
De World ontving een telegram uitTampa,
meldende, dat, volgens het bericht van een
Cubaansch officier, majoor Smitt. die den 24en
April te Carbarun landdeom een aantal
dagbladcorrespondenten te geleiden naar het
kamp van Maximo Gomez, gevangen genomen
en onthoofd is. Het lot der journalisten is
onbekend.
Uit Key-West wordt aan hetzelfde blad be
richt dat onder de Amerikaansche matrozen,
die op het buitgemaakte Spaansche schip Arr/o-
nauta zijn geplaatst, vier gevallen van gele
koorts zijn voorgekomen. De genee=heeren
verklaren dat de ziekte nog slechts sporadisch
voorkomt. De Argonauta is in quarantaine
gesteld.
In de Spaansche Kamer duurt de strijd der
partijen voort. Na Romero Robledo, die de
liberale regeering heftig aanviel, enSihela,die
mede de politiek der regeering aan critiek onder
wierp, was het Zaterdag de royalist Mella, die
de kranige redevoering van den minister van
koloniën Moret y Prendegast, op een vinnige
wijze beantwoordde.
Hij herinnerde er aan, dat hij reeds in 1890
den tegenwoordigen oorlog had zien aankomen
en er voor gewaarschuwd had en wraakte het
in de regeering dat zij geen aansluiting had
gezocht bij Frankrijk cn Rusland.
De autonomie was niet de vredejuist de
mislukking der autonomie had den oorlog uit
gelokt. De verschillende Boodschappen van
president Mc Kinley onderwierp de redenaar
aan scherpe critiek. Zij hielden alle beleedi-
gingen en bedreigingen tegen Spanje in, waarop
de Spaansche regeering nooit had geantwoord.
Mella verweet den minister Moret het leger
te hebben beleedigd in zijn besluit tot afkon
diging der autonomie. Tegenover Weyler's po
pulariteit stelde hij dat Moret, wanneer hij
uitging, geëscorteerd moest worden door politie.
Ten slotte riep hij, gedachtig aan het bijbel
woord, uit«Ongelukkig de volkeren die door
vrouwen en kinderen geregeerd wordenDe pro
feet heeft het gezegdop hen rust de vloek
Gods 1"
Levendige protesten gingen van alle zijden
tegen die woorden op. De minister-president
Sag.ista noemde ze ongepast, hetgeen Mella
bestreed. Een nadere verklaring van zijn woor
den weigerde hij.
geplaveide middengedeelte der brug en kozen hun
weg rechts, vlak langs de leuning, waar de stort
regens zand en stof tot een zacht tapijt hadden
gemaakt. De leuning reikte nauwelijks tot aan de
kniezij was lager dan de stijgbeugels der paarden,
en dr. Möbius' jong paard schoof zóó dicht langs
de balustrade dat zijn rechter voet boven den afgrond
zweefde. Maar het dier stoof zóo zeker met wijd
uitgeworpen voorpooten voort, dat er geen vrees
in hem opkwam, ofschoon hij uit den zadel langs
•zijn rechter been ver benelen zich de rotsblokken
van den bergstroom zag.
Zij legden den weg naar de plantage in zeer
korten tijd af. Maar de zon was toch roeds aan
't ondergaan toen zij op Las Caobas aankwamen.
De oude heer lachte toen hij afsteeg.
«Hij loopt goed, uw Cycloon; het heeft mijn
braven schimmel moeite genoeg gekost mee te komen
wat spoort eerzucht niet tot buitengewone praesta-
ties aan, zelfs paarden."
Eenige slaven snelden toe om de paarden aan
te nemen. De opzichter der plantage bracht den
doctor en de beide Amerikanen, die koit daarna
in liet rijtuig aankwamen, naar hun kamers, die
voor hen in gereedheid waren gebracht in het
vroegere woonhuis dat nu als administratie-ge
bouw dienst deed. De beambten werden aan den
nieuwen administrateur voorgesteld en dr. Möbius
aldus in zijn betrekking ingeleid. Da twee Ameri
kanen gaven bun wenschen te kennen, hoe den
volgenden dag begonnen zou moeten worden met
het werk, en nadat de heeren vervolgens nog een
uurtje onder een brandy-soda en een goede sigaar
bij eikander hadden gezeten, ging men vroegtijdig
te ruste; want den volgenden morgen wachtte hen
een zware dag.
Wordt verruigd.)