52*'cjaargang.
Woensdag II Mei 1898.
N°. 9623.
CUBA LIBRE.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
FEUILLETON".
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
CHE
COUl/liT.
f 0.90
- 1.05
- 1.30
- 0.02
BVKEAÜ: BOTEKSTBAAI 70, Telephoon STo. 1C3.
Adtbetestiepeijs: van 15 gewone regels met inbe
grip Tan eene Courantf 0.58
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
wegingen der Spaansche vloot geheim moesten
gehouden worden, en dat hij met discretie
behoorde te werk te gaan.
Op Cuba beginnen de insurgenten zich thans
te roeren.
De New-Yorksche World publiceert een brief
van Maximo Gomez, waarin hij de Vereenigde
Staten dankt voor de bescherming die zij de
insurgenten hebben aangeboden en die een
band vari solidariteit en broederlijke vriendschap
zal knoopen tusschen beide volkeren.
Gomez, en het voorloopig bewind der opstan
delingen met hern, verklaart zich bereid het
aangeboden bondgenootschap aan te nemen. Hij
verwacht de komst vaa een vertegenwoordiger
van generaal Miles.
Ten slotte zegt Gomez het dat generaal Miles
bekend moet wezen dat het onnoodig is de
Avnerikaansche schepen in gevaar te brengen,
daar de insurgenten alleen ammunitie noodig
hebben om met de Spanjaarden af te rekenen.
De toestand te Havanna maakt het, volgens
hem, onmogelijk voor de Spanjaarden om een
krachtig beleg zes maanden uit te houden.
Aan den anderen kant echter zit maarschalk
Blanco ook niet stil. Volgens een telegram van
den correspondent der Herald bij het leger
der opstandelingen, heeft Blanco alle troepen
in het binnenland samengetrokken bij de trocha
teneinde te beletten dat Maximo Gomez zich
vereenigt met de strijdmacht van Calixto Garcia.
Naar hetzelfde blad uit Washington ver
neemt, zou Mc Kinley besloten hebben geen
landing op Cuba te doen geschieden, voordat
admiraal Sampson heeft afgerekend met de
Spaansche vloot hetgeen, naar men verwacht,
binnen acht dagen zal zijn geschied.
Maar de Portugeesche bladen zeggen dat een
smaldeel van 9 schepen Zondagmiddag gezien
is bij Kaap Espichel, 21 mijlen zuidelijk van
Lissal'on, koers zettende naar het zuiden.
Indien dit smaldeel hel Kaap-Ymlische
eskader is, dan kan admiraal Sampson blijkbaar
nog lang wachten.
TJit de rapporten van admiraal Dewey om
trent de gebeurtenissen in de wateren van het
Yerre Oosten geeft het volgende uittreksel
vrijwel een beknopt overzicht van het gebeurde.
Maandag, 25 April. Dewey krijgt bericht
van de oorlogsverklaring en verlaat de Engel-
sche wateren.
Woensdag. Hij zet koers naar Manilla met
die snelheid, dat de transportschepen met
steenkolen de vloot kunnen bijhouden.
Zaterdagnacht. Hij passeert de batterijen aan
den ingang der baai van Manilla.
Zondag. De geheele Spaansche vloot wordt
vernield, de vuren worden gedoofd, drie batte
rijen vernield.
Maandag. Dewey bezet het arsenaal, laat zes
batterijen aan den ingang der baai in de lucht
vliegen, snijdt den telegraafkabel af, opent de
blokkade van Manilla en verjaagt de Spaansche
troepen uit Cavita.
Dinsdag en Woensdag. Dewey ruimt de
torpedo's op in de baai, schenkt zijn equipage
een welverdiende rust en zendt depêches naar
Hongkong.
De verliezen der Spanjaarden zijn in het
geheel 10 oorlogsschepen, verscheiden torpedo-
booten, 2 transportschepen, het arsenaal, 9
batterijen en ongeveer 1200 dooden en ge
wonden. De waarde der vernielde of veroverde
eigendommen bedraagt 25 millioen francs.
De Amerikanen hadden 8 gewondende aan
hun schepen toegebi achte schade wordt op niet
meer dan 5000 francs begroot.
Het lapport van den correspondent der N.- Y.
Herald bevestigt ten volle het rapport van
Dewey, waaruit nog der vermelding waardig
zijn deze mededeelingen
«Indien de Spanjaarden gereed waren ge
weest om ons te ontvangen, zouden zij ons veel
kwaad hebben gedaan. Maar zij waren niet van
plan bij Cavita slag te leveren. Onder de pa
pieren, die op het bureau van admiraal Montejo
in beslag zijn genomen, komt voor een besluit
van den krijgsraad om de kanonnen met de
schepen te concentreeren in de baai van Subig,
waar de omstandigheden veel gunstiger zijn
voor verdediging. Er zouden slechts enkele
dagen noodig zijn geweest om de kanonnen van
Cavita naar Subig over te brengen, waar de
nauwe ingang en het lage water onze over
winning zouden bemoeilijkt hebben. Maar onze
snelle overtocht heeft dit plan verijdeld."
Toch heeft men zich in marine-kringen er
over verwonderd dat de Amerikaansche vloot
zoo lang heeft gedaan over den afstand van
Hongkong naar Manilla Maar de Ra'teigh kreeg
onderweg mankement aan een der pompen,
terwijl de transportschepen niet harder konden
loopen. Anders zou er reeds des Donderdags
slag zijn geleverd.
Onmiddellijk na de nederlaag der Spanjaar
den hebben de inboorlingen zich meester ge
maakt van Cavita en de plaats geplunderd.
De Amerikanen hebben door eenige prijs-
gemaakte schepen de zieken en gewonden laten
halen en naar Manilla doen overbrengen.
Intusschen heeft president Mc Kinley een
boodschap aan het Congres gezonden, waarin
hjj het parlement uitnoodigt om admiraal Dewey
Jank te betuigen voor diens overwinning in de
zaak der rechtvaardigheid die een groote schrede
is in de richting van den gewenschten vrede.
Beide Kamers hebben onmiddellijk in dien
geest een motie aangenomen.
De nadere bijzonderheden omtrent den slag
bij Cavita hebben in Spanje zulk een diepen
indruk gemaakt dat de positie der regeering
zeer wankel is geworden.
Zooals meer in dergelijke gevallen geschiedt,
wordt een zondebok gezocht en de aangawezen
AfiOKWEMENTaPBijs voor Schiedam, per kwartaal
omliggende plaatsen, p. kwart.
franco per post, p. kwartaal.
Afzonderlijke rommera.
Algemeen orerricht.
Schiedam, 10 Mei '98.
Be oorlog.
Met groote hardnekkigheid blijven er geruch
ten loopen omtrent een zeeslag, die in de An
tillen zou geleverd zijn. Van verschillende
plaatsen zijn berichten gekomen omtrent oor
logsschepen die men gezien, kanongebulder dat
men gehoord heeft, maar ten slotte weet niemand
met stelligheid iets omtrent een slag.
Men weet alleen dat admiraal Sampson aan
de regeering te Washington kennis heeft ge
geven van zijn aankomst ter hoogte der west
kust van Porto-Rioo. Hij zal daar wachten, tot
een der verkenningsschepen hem meldt dat de
Spaansche vloot is komen opdagen.
Verschijnt deze uiterlijk heden niet, dan
zullen dc marine-autoriteiten al hun aandacht
wiyden aan de Oregon, de Marietta en de
Nicthcroy, waarover men wel eenigszins on
gerust is.
Want nu men nog sieeds niets verneemt
omtrent het Spaansche eskader, nu dit nog
steeds niet is aangekomen in de Antillen, waar
het toch reeds lang had kunnen zijn, vreest
men dat de drie Amerikaansche schepen, op
hun reis van Rio-de-Janeiro naar het Noorden,
op dit eskader zijn gestooten of nog zullen
stooten.
Althans wanneer het Spaansche eskader zoo
danig koers heeft gezet, dat het de drie Ame
rikaansche bodems, die van bet Zuiden komen,
den pas afsnijdt.
Een klein échec heeft de Amerikaansche
kruiser Montgomery geleden.
De bemanning van het Fransche schip OUnde
Rodriguez, dat zich Zaterdagavond bij Haiti
bevond, verklaart een grooten Spaanschen kruiser
te hebben zien jacht maken op de kleine
Montgomerydie deel uitmaakte van het eska
der van admiraal Sampson,
"Volgens de Fransche zeelieden werd de Mont
gomery geducht et faire genomen door den
Spanjaard, op te grooten afstand echter dan dat
zij den uitslag van den strijd konden consta-
teeren,
Terzelfder tijd evenwel zeggen andere be
richten, dat de Montgomery naar Key-West
is teruggekeerd met belangrijke averij. Som
migen vermoeden dat er op de kust van San
Domingo of van Haïti een partieel? slag is
geleverd, waarvan men een grooten zeeslag
heeft gemaakt.
Een te Key-West van Cap Haïtien ontvangen
depêche zegt nog dat de gouverneur van San
Juan op Porto-Rico bevel heeft gekregen levens
middelen gereed te maken voor 40.000 man.
Op zjjn vraag, wanneer die proviand gereed
moest zijn, werd hem geantwoord, dat de be-
DOOR
THEODOR DUIMCHEN.
14)
Het was verscheiden maanden later. De Duitsche
doctor stond in de morgenschemering op de asotea,
het platte dak van het huis.
Dat was zijn lievelingsplaatsje geworden evenals
van de andere heeren. 's Avonds na zonsondergang
zat men te zamen hier boven om zich te vermeien
in het zachte koeltje en een paar uren te verpraten
Möbius evenwel ging dikwijls reeds 's morgens
vroeg geheel alleen naar boven, en steeds vond hij
nieuwe verrukking in de majesteit en de pracht
van den tvopischen zonsopgang.
Ook heden had die hem weer overweldigd.
Het huis stond op den kam van den heuvelr ug,
die de grens der bezitting vormde van het dak
zag men ver over het land rondom. Zoo even was
het nog zoo donker dat de doctor de suikerfabriek
in de laagte, de huizen en de hutten der slaven
en der koeli's, de loodsen en schuren alleen onduide
lijk had kunnen waarnemen. Maar nu verscheen
een lichtpunt in het oostenhet schijnsel wies
spoedignog weinige oogenblikken en de geheele
oosterkim was verlicht. En nu schoten ook reeds
gouden stralen boven den horizon op, en een
oogenblik later snelde een mat geflonker over de
velden nog een minuut, en het was of een
onafzienbare drom ruiters met gouden harnassen,
flikkerend, vlammend, schitterend, kwamen aan
rijden, snel als de wind.
Het licht slurpte de schaduw op en omgaf hem
met zijn glans. Zoo juist was nog slechts de boven
rand der zon to ziennu stond reeds do geheele
vlammende schijf aan den hemel. Hij iimest de
wijk nemen op do azotea onder het uitgespreide
zonnescherm. Nog eenige minuten, en overal was
het de volle, klare, brandende dag der tropen.
Reeds stond de zon hooger aan den diep donker-
blauwen hemel dan hij haar in zijn Duitsch vaderland
maanden lang had gezien. Het was overweldigend,
een onvergelijkelijke triomt; voorwaar, hier was
Sol de eerste onder de goden.
Beneden ontwaakte het leven al spoedig. De
groote, gillende stoomfluiten van de fabriek wekten
de aibeiders; de opzichters ordenden de kolonnes
van uitrukkende veldaibeiders; in de suikerfabriek
begon hut geraas de.' machines en in de groote
loodeen waren honderden handen in beweging om
de voortgebrachte suiker te verpakken en gereed
te maken voor den verkoop.
Achter de gebouwen daalde het land nog een
eindweg; in de laagte glinsterden da kronkelingen
der beekeen smal zilveren lint, waarvan men
niet zou zeggen dat het in den regentijd een don
derende stroom was geweest. Daarachter begonnen
de bouwlanden; alleen aan de linkerzijde strekten
zich langs het riviertje de van oudsher beroemde
koffietuinen der bezitting. Overigens zag men, zoo
ver het oog reikte, suikerriet. Möbius zag met zijn
goeden verrekijker, hoe in de verto de arbeiders
aan het werk togenhij zag het flikkeren der
macheta's, der kapmessen waaru ede de negers de
rietspruiten afhaktenhij zaf, de wagentjes, ge
duwd door Oliineezan, vlug over de smalle rails
van het verplaatsbare spoor loopen en zich aan
de paden vereenigen tot Unge treinen, die een
muildier vlug naar de loodsen der fabriek trok.
Tot aan den horizon behoorde alles aan Pacheco
en overal was rijkdom en overvloed.
't Was merkwaardig; die uitgestrekte voistolijke
bpzitting drukte hem neer. Ook nu weer wenteldo
het zich als een zware last op zijn ziel, nu hij
daar van boven af toezag hoe die duizenden in de
weer waren voor één man, en hoe hij zelf slechts
een rad was, zij het ook een belangrijk, in dit
samenstel. Iedere flikkering der messan daar buiten
beteekende suiker, meer suiker voor don Eusebio.
Een visioen rees als het ware voor hem op; elk
der wagentjes die daar over de rails voortiolden,
was als een nieuw glinsterend goudstuk, en zij
rolden en rolden in onafgebroken reeks de rails
langs en de fabriek binnen en kwamen aan de
andere zijde er weer uit en werden verpakt en
zwommen den Oceaan over en werden opgestapeld
in de onderaordsche kelders der banken van
Frankrijk en Engeland. In de bureau's zaten grijs-
gebaarde mannen voor groote boeken en berekenden
hoeveel macht don Eusebio Pacheco daarvoor zou
hebben. En zijn Europeesche zaakgelastigden schre
ven hem wat er van het geld hier en wat er van
het geld daar zou besteed worden; de electrische
vonk snelde over den bodem der zee en over vele
landen om zijn bevelen over te biengen; bedrukte
vellen papier werden m bijzondere vakken gelegd
waarop de naam Eusebio Pacheco stond, en tot
in lengte van dagen moesten nu ook in Engelscho
weverijen, in Duitsche fabrieken, in Spaansche
mijnen vele honderden en nog weer honderden
menschen, mijnwerkers, werktuigkundigen, schei
kundigen en directeurs voor don Eusebio en die
na hem kwamen, ai beiden, evenals daar in de
verte de negers en de Chineezen en de Spaansche
opzichters en bij, de Duitsche doctor.
Dr. Möbius kwam zich zelf zeer klein voor, en hij
personen daarvoor zijn de ministers\ari marine
en van koloniën.
Men spreekt reeds van een nieuw ministerie
onder Martinez Campos; volgens anderen zou
het liberale kabinet gereconstrueerd worden.
Maar Sagasta schijnt niet geneigd zijn ambt-
genooten van marine en koloniën te laten vallen.
Ook ovet de positie der dynastie blijven
alarmeerende geruchten loopen. Opnieuw wordt
gezegd, dat te Weenen in een der Keizerlijke
paleizen reeds vertrekken in gereedheid zijn
gebracht voor Alfonso NIH en zijn moeder, de
Koningin-Regentes.
De onlusten breiden zich over geheel Spanje
uit, maar vooralsnog blijven zij van localen
aard. Op verschillende plaatsen is de staat van
beleg afgekondigd.
Gemengde Mededeelingen.
De volledige uilslag der verkiezingen in Frank
rijk is dat gekozen zijn 183 republikeinen,
'104 radicalen, 41 socialisten en 47 monar
chisten Er moeten 181 herstemmingen plaats
vinden.
De republikeinen winnen nu reeds 22 zetels
en verliezen er 16; van de radic.uen zijn die
cijfers 8 en '11, van de socialisten G en 4, van
de monarchisten 4 en 3.
Onder de niet-herkozenen komen voor de
bekende socialisten Jaurcs en Guesde en Joseph
Reinach.
De berichten uit Milaan zijn weer minder
gunstig. De spoorwegen in den omtiek zijn
opgebroken. Kanongebulder werd bij de Porta
Ticinese gehoord. Een aantal studenten, die van
Pavia naar Milaan getrokken waren, werden
door Bersaglieri verstrooid, waarbij twee stu
denten gedood werden.
Niettemin schijnt de opstand vrijwel be
dwongen te zijn. Verscheiden fabrieken te
Milaan hebben haar werkplaatsen weer geopend.
Er zijn 8000 man militairen in de stad.
Ook te Napels en op andere plaatsen zijn
opstootjes voorgekomen.
Karditzi en Georgi, de daders van den aanslag
op den Koning van Griekenland, zijn gister
morgen ter dood gebracht.
De Koninginnen.
Men seint aan het Vaderland, uat de Ko
ninginnen in welstand te Innsbruck in het hotel
Tirol zijn aangekomen
De Minister van Financiën maakt bekend,
dat liet saldo van 's rijks schatkist op 7 dezer
bedroeg
bij de Nederlandsche Bank f 146,633.76'/a
bij de betaalmeesters.... -1,647,641.58
Te zamen /'l,794,275.34!/3
begreep niet waar hij somtijds den moed van daan
gehaald had en zijn hoop zijn dwaze stoutmoe
dige hoop.
Zeker, noch donna Barbara noch don Eusebio
lieten hem ooit voelen dut zij aan dit alles in den
omgang met hem dachten. Hij vergat dan ook zelf,
wanneer hij in hun beider gezelschap was, dat hij
niet een vriend des huizes, een bondgenoot voor
een groot gemeenschappelijk belang, maar dat hij
een ondergeschikte was, die zijn arbeidskracht en
zijn weten aan den ander bad verkocht; dat het
beste in hem zelfs hem zelf niet meer toebehoorde
maar den ander.
De oude heer was er gisteravond nog geweest
hij kwam bijna iedere week eens naar de plantage
en de doctor was bijna dagelijks te Marianao, Don
Eusebio had met hem gesproken bijna als met een
zoon. De aanleiding tot het bezoek van Pacheco
was eigenlijk hierin gelegen, dat Möbius met mon
sters suiker van den nieuwen oogst zelf nai r Ha
vanna zou gaan om daar eenige polarisatie-analysen
te doen op het kantoor der makelaarsflrma die al
sinds jaren met den verkoop der Las Oaobas suiker
belast was. Maar toen dat was afgedaan, had het
eene woord het andere gehaald en da oude hem- had
met hem gesproken over zijn p Bitieke inzichten,
over zijn hoop op den vrede, over hetgeen men van
Las Caobas wilde maken en o\cr zijn zoon; hoe
hij naar hem verlangde; hoe hij er zeker van was
hem te zullen weerzien; hoe hij zich daarover ver
heugde, en hoe zijn zoon en de doctor zeker goede
viiendon zouden worden Alles heel mooi. Eu donna
Baibara sprak juist zoo en was zoogoed en zoo lief
tegen hem.
Wordt vcrmlgd.)
