52*" jaargang.
Woensdag 25 Mei 1898.
IM°. 9634.
CUBA LIBRE
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
VERWEER.
BUITENLAND.
Abo^kmbktspbijs voor Schiedam, per kwartaal 1 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommere- 0.02
BUREAUBOTERSTKAAT 70, Tclephoon No. 133.
Advertentiet-rijs: van 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewono regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Zonder een enkel woord van verweer willen
wij, wat gisteren de Nieuwe Schiedamsche
Courant schreef naar aanleiding van onze op
wekking tot steuning der candidatuur-Gouka,
niet voorbij laten gaan.
Nu de stembus nog gesloten is.
Minder om ons zeiven hierdoor te rechtvaardi
gen, wat wij inderdaad onnoodig achten, dan
om op de kaak te stellen met wat aehter-
dochtigen geest sommige bekrompen inenschen
hier ter stede nog bezield zijn, en waarvoor
zij slechts in de historie dezer stad een zwak
excuus kuunen vinden.
Men herinnert zich misschien ons aanbeve
lingswoord het was een eenvoudig betoog,
hierop vooral zich baseerend, dat thans, nu
zooveel gewichtigs door de gemeente wordt
ondernomen, een z. g. politiek-gelijkgezind Da-
gelijksch Bestuur noodig is, opdat men niet
-aldus schreven we somtrent andere
punten in verderfelijker! strijd zal geraken."
Zuiverder het geval stellen vermochten wij
nietmeer liberale, meer loyale houding was
ons niet denkbaar. Voor de toekomst wilden
wij niets praejudiceeren, Bslechts een liberale
meerderheid zal een liberaal wethouder kunnen
geven, en dien kunnen wij, althans in
liet eerste jaar, niet missen", zoo waren
onze woorden.
Doch ziet de redactie van de N. Sehied. Ct.
Wij geloofden inderdaad onze oogen niet, toen
wij zagen wat zij uit ons artikeltje wist te
distilleeren, beter dan eenig distillateur.
stloe het ook zij, echt il-liberale onverdraag
zaamheid, door tal van drogredenen bedekt,
spreekt uit het geheele artikel" dit is de
beschuldiging. Slechts een voor eene redactie
al te geringe mate van onderscheidingsver
mogen kon haar zoo doen schrijven. Die is
inderdaad hier aanwezig. Eén voorbeeld slechts,
maar een teekenend.
»Bijzondere opmerking" aldus de N. S. Ct.
^verdient ook de uitlating, dat men een
liberaal wethouder, althans in het eerste jaar
niet missen kan. Moet men daaruit opmaken,
dat men (sic) voor den eerstvolgenden tijd meer
het bevorderen van partijbelangen dan het be
hartigen van het algemeen welzijn op het oog
heeft?"
Wij hadden zoo gemeenddat in onze
woorden het tegendeel van onverdraagzaamheid
aanwezig was; wij hadden ons zelfs gevleid,
dat elke eenvoudige van geest met ons aldus
dacht, vooral waar wij uitdrukkelijk vermeldden,
»dat wij eene eventueele meerderheid gaarne
de vrijheid zouden willen laten van de macht,
die zij bezat". Een goed verstaander, had dunkt
ons hier niet meer noodig.
Edoch er blijken ook slechte verstaanders te
zijn, en dat nog wel op plaatsen, waar men
die niet zou meenen te mogen zoeken.
Meer wenschen wij niet te zeggen; het is
een hopeloos strijden tegen wie in alles boos
heid en idrogreden" ziet!
DOOR
THEODOR DUIMCHEN.
24)
(Slot.)
Het was een gewichtige dag voor Jlarianao dien
de volgende morgen bracht.
Ten eerste werd de moordaanslag op de brug
bekend. Nog des nachts hadden de Duitsr.her en
don Pancho den leniente del pueblo opgeklept.
Ook Pablon was met een volkomen verbrijzelden
schedel, het breede mes nog in den krampachtig
gesloten vuist, dood gevonden Cycloon's hoeven
hadden goed werk gedaan. De vormelooze massa
die eens Fiancesco Moreno was geweest, was iangs
een langen omweg naar boven gebracht. Meester
en knecht lagen in het buisje dat zij bewoond
hadden, bewaakt door de overheid. Möbius' verhaal
van he.t voorgevallene was zonder meer volkomen
geloofd. Ingeval een verder verhoor nog noodig
mocht blijken, zou de tenicnle hem door don
Eusebio een dagvaarding doen toekomen.
Dan was ook de verloving bekend geworden. Zij
moest wel publiek gemaakt worden, want donna
Barbara, die door de bedienden reeds gehoord had
wat er gebeurd was, was den doctor, toen deze
al heel vroeg, nadat de noodige aangifte en het
Algemeen overzicht.
Schiedam, 24 Mei '98.
Be oorlog.
Het gaat niet naar den zin der jingo's met
den oorlog. Er wordt hun inziens te veel ge
talnul en gedraald er wordt te lang gewacht
met de vernietiging der Spaansche vloot cn de
verdrijving der Spanjaarden van Cuba.
Nu evenwel schijnt er kans te zijn dat de
dans begint.
Immers, naar de New-York Herald, van zijn
correspondent te Washington verneemt, is het
vliegend eskader onder commodore Schley Don
derdag j.l. van Key-West naar Santiago de
Cuba vertrokken, waar men meende dat hij
Zondag zou aankomen. Admiraal Sampson is
Vrijdagnacht in allerijl vertrokken. Men meende
dat deze gisteren te Santiago kon zijn.
Vermoedelijk zal het dus spoedig tot een
treffen komen, ten minste wanneer admiraal
Cervera nog te Santiago is. Maar dit is lang
niet zeker. Volgens sommigen het klinkt
inderdaad ermakelijkbewijst het bericht
uit Madrid dat Cervera te Santiago is aange
komen, juist dat hij daarnt'ef is. Voigensanderen
is hij wel te Santiago geweest, heeft zich daar
in verbinding gesteld met maarschalk Blanco
en is daarna weer vertrokken, waarschijnlijk
naar de wateren van Martinique.
Voordat er een beslissende zeeslag is geleverd,
kon er moeilijk iets ondernomen worden tegen
Cuba, ook al acht men het regenseizoen geen
bezwaar.
Toch zegt de correspondent der Herald te
Washington dat, volgens het oerdeel der ambte
naren van het departement van oorlog, er geen
enkele hinderpaal meer is voor een poging om
nog deze week een inval op Cuba to doen. De
personen die met de leiding der zaken zijn
betrouwd, zegt de correspondent, zullen geen
rekening houden met het ongunstige seizoen.
Maar daartegenover zijn er die hun invloed
doen gelden op president Mc Kinley om de
campagne uit te stellen tot het najaar.
In ieder geval zal er toch rekening moeten
worden gehouden met de opstandelingen op
Cuba met wie het volgens den voorzitter der
junta van de provincie Cardenas, allerellendigst
gesteld is.
Zondag kwam de Cubaan te Ivey-West aan
en deelde mede dat de insurgenten in diep-
treurige omstandigheden verkeerden, daar zij
niet zooals vroeger levensmiddelen kunnen smok
kelen uit de steden, die nu zelf aan den honger
ten prooi zijn.
Hij voegde er nog bij dat de verliezen der
Spanjaarden bij de beschieting van Cardenas
zeer ernstig waren geweest; een enkel projectiel
van de Wilmington zou dertien personen ge
dood en een aantal gewond hebben. Alle in de
haven aanwezige schepen en verscheiden maga
zijnen werden vernield.
De heer Castro zoo heet deze Cubaansche
insurgenten-magistraat verzekerde nog dat
onderzoek ter plaatse was afgeloopen, naar de villa
kwaro, zoodra zij hem in 'toog kreeg, tot vóór
de poort der villa tegemoet gesneld en was hem
op straat om den hals gevlogen.
Kort daarop kwam bij het plaatselijk bestuur
de telegraphische opdracht in om het sluiten van
den vrede bekend te makpn. 's Middags luidden de
klokken en buitengewone uitgaven van de ofiicieele
Gazeta de la Habana, de vredesvoorwaarden be
helzende, waren in ieders handen.
's Middags kwam met den trein van vier uur
van Havanna een heer aan. Hij was in wit piqué,
met een fijne xipixacastroohoed, en over 't geheel
onberispelijk gekleed. Op het eerste gezicht scheen
hij tot de beste kringen te behooreti, maar toch
keek iedereen naar hem om, toen hij op de para-
dero uit de eorste klasse stapte. Zijn gelaatskleur
was blijkt aar die van een man van blanke afstam
ming, maar toch maakte zij een schrikwekkenden
indruk: donkergroen, olijfkleurig was het scherp
gesneden, magere, met diepe voren bedekte gelaat;
tusschen de diepliggende fonkelende oogen liep van
het voorhoofd een litteeken in een breede roode
streep dwars over het gelaatde houw van een
zwaren ruitersabel of van een bajonet.
De aangekomene glimlachte, toen hij naast en
om zich hoorde fluisterenMire un insuredo, Uit
den waggon para personas de color kwam nu een
gekleurde bediende naderbij, aan wien hij zijn klein,
elegant, Engelsch, leeren valies gaf. Zij sloegen
den weg naar de villa van don Eusebio in. Daar
herkende een oude neger hero. sYiva don Rodri
guez l" riep hij uit. Terstond werd hij omringd
er heel wat Cubanen waren overgeloopen naar
de insurgenten, tengevolge van Blanco's besluit,
waarbij alle Cubanen bij het Spaansche leger
werden ingelijfd. De insurgenten-aanvoerder
Bartholomeo Masso heeft een proclamatie uit
gevaardigd waarin hij alle Cubanen aanspoort
zich bij het bevrijdingsleger te voegen, terwijl
hij verzekeit dat er spoedig een beslissende
slag zal worden geslagen, en hen, die riiet aan
zijn oproeping gehoor geven, waarschuwt dat
zij later verbannen zullen worden.
Dat er gebrek aan levensmiddelen op Cuba
dreigt, of reeds is, blijkt ook uit het besluit der
koloniale regeering, waarbij de invoer binnen
alle havens van het eiland vrij wordt gesteld.
De Spanjaarden zijn nog steeds ontstemd
over den aanval van Amerikaansche schepen
onder Spaansche vlag op een der Cubaansche
havens. De minister van binnenlandsche zaken
deelde gisteren in de Senaat mede, dat de
regeering van dien aanval kennis had gegeven
aan de mogendheden.
Intusschen gaat men in de Vereenigde Staten
voort met net uitrusten van troepen. Die voor
de Philippijnen bestemd, zijn voor een deel ge
reed. Generaal Otis heeft, naar uit San-Francisco
wordt vernomen, dit contingent bevel gegeven
zich aan boord der City of Peking in te schepen,
terwijl een ander deel der troepen per Australia
en City of Sydney zouden vertrekken. Gis
teren en heden zouden deze 12000 man scheep
gaan.
Ook admiraal Dewey zal dus, wanneer de
landingstroepen hem bereikt hebben, aan den
slag kunnen gaan, In het geheel zullen hem
waarschijnlijk 20.000 man worden gezonden.
Verkiezingen.
De uitslag der herstemmingen in Frankrijk
is een tegenvaller voor de regeering. Haar
hoop om een volstrekte meerderheid van gema
tigde republikeinen in de Kamer te krijgen is
teleurgesteld. De samenstelling der Kamer beeft
geen belangrijke wijziging ondergaan. Méüne
en de zijnen kunnen aan het bewind blijven,
maar alleen steunende op de rechterzijde zooals
vroeger.
Terwijl de oude Kamer bestond uit 250
republikeinen (liberalen en progressisten), 236
radicalen en socialisten, 57 monarchisten en
23 ralliés, zal de nieuwe Kamer zijn samen
gesteld uit 246 regeeringsrepublikeinen, 247
radicalen en socialisten, 58 monarchisten, '15
ralliés en 3 wilden.
Over het geheel is dus de positie der regee
ring, in cijfers uitgedrukt, niet sterker gewor
den, maar moreel is haar positie nog meer
verzwakt.
Immers, een lid van het Kabinet, de minister
van koloniën André Lebon, is gevallen evenals
de onderstaatssecretaris voor posterijen Delpuech.
Beeds heeft Lebon zijn ontslag aangeboden
de ministerraad heeft echter nog geen beslis
sing dienaangaande genomen.
Maar ook in andere politieke kampen betreurt
men zware verliezen.
De radicalen missen in Goblet een hunner
groote mannen, en ook de nederlaag van dezen
door de menigte en juichend vergezelde men hem
tot aan de poort van het landhuis.
Eenige oogenblikkan later lag hij in de armen
der zijnen.
Het huwelijk van donna Barbara met den Duit-
schen doctor werd spoedig daarna gevierd. Nu
leeft het paar aan een Duitsche universiteit, waar
dr. Móbius zich sedert jaren heeft gevestigd. Door
zijn voor Duitsche toestanden fabelachtigen rijkdom
geheel onafhankelijk, wijdt hij zich alieen aan de
wetenschap en zijn gezin. Zijn kinderen zijn lief
tallig, de oudste heet Rodriguez, evenals zijn oom.
Oom Rodriguez I De kinderen hooren vee! van
hem en in hun gesprekken speelt hij een groote
rol. ofschoon geen van hen hem ooit hpeft gezien.
Den dag na zijn terugkomst reeds had de opstan
deling tot zijn zwager gezegd: s De vrede is slechts
een wapenstilstand, want de Spanjaarden zullen hun
woord niet houden."
Geen uur liet hij verloren gaan; overal knoopte
hij nieuwe banden aan en zorgde voor de stevigheid
der oude; hij ging de betrouwbaarhoid van alle
vrienden zijner zaak na en verzuimde geen gele
genheid om nieuwe vrienden te werven voor de
eens komende vrijmaking.
Las Caobas, waarvan de opbrengst onder de lei
ding van zijn zwager aanmerkelijk was toegenomen,
word voor een Imogen prijs vei kocht, toen zijn
vader de oogen had gesloten.
Zijn zuster en haar man huiverden van de
sombere vastberadenheid, waarmede hij, de laatste
oud-minister is een moreel échec, voor den
Kamer-president Brisson n.l., die sterk voor
Goblet's herkiezing heeft geijverd.
Wat de socialisten aangaat, het is waar, zij
hebben uitnemende krachten verloren, maar
in grooter aantal, 8 man sterker dan vroeger,
keeren zij in het Paleis Bourbon terug. Ook
de radicalen wonnen enkele zetels.
Groote reden tot tevredenheid hebben zeker
de anti-semieten. De Dreyfusards zijn over de
geheele linie geslagen. Joseph Reinacli moest
wijken, Tbiébaud is gevallen, de socialist Gérault-
Richard keert niet in de Kamer terug.
Wil men nog andere bekende namen die,
vooreerst althans, niet meer in het verslag dei-
Kamerdebatten zullen gevonden worden Dar-
lan, oud-minister van justitie. Develle, de
monarchist de liernis, de graaf doTailleyiand-
Périgard, de muzelmanschc dr. Grenier. Niet
gekozen is Maurice Barrës.
Sog eens Zola.
Het nieuwe proces tegen Zoia en tegen Per-
reux,- don uitgever der Aurore, beeft weinig
belangwekkends opgeleverd. Men had er veel
van Verwacht, maar waarschijnlijk onder den
invloed der verkiezingen, waarvan de uitslag
wel te voorzien was, is de zaak vrijwel tot
niets verloopen. Men wist dit de laatste dagen
reeds, en het bleek uit de betrekkelijk geringe
warmte voor de zaak.
Voorzorgsmaatregelen waren er te Versailles
anders genoeg genomen. De Parijsche garden,
de gendarmerie van Versailles en genie-soldaten
handhaafden de orde. Verschillende straten
waren afgezet.
Slechts een gering aantal personen, onder
wie de dames Zola en Labori, woonden de
zitting bij. Er werd alleen toegang verleend
op door den president van het Hof afgegeven
entree-biljetten.
Zola kwam met de advocaten Labori en
Clémenceau en Bruneau in een automobiel om
half twaalf aanrijden. Perreux was er toen reeds.
Labori stelde terstond zijn conclusion, dat
het Hof van Versailles onbevoegd was om kennis
te nemen van de zaak.
De procureur-generaal bestreed de conclusiën
in een heftige rede waarin hij verklaarde dat
het land genoeg had van deze agitatie.
Het Hof verwierp de conclusiën, waarop
Labori onmiddellijk in cassatie ging van dit
arrest.
De zaak was daarmede afgeloopen en de zit
ting werd gesloten.
Toen de getuigen de leden van den krijgs
raad die Esterhazy vrijsprak, waren opgekomen
het Paleis van Justitie verlieten, werd er
uit de menigte geroepensLeve het leger weg
met de Joden!" Maar toen Zola met zijn advo
caten verscheen, klonken ook d« kreten»Leve
ZolaLeve Labori
Picqard, die mede aanwezig was, werd
daarentegen, toen hij in gezelschap van Gabriel
Monod, in den trein stapte, beleedigd en uitge
jouwd, en aan het station St. Lazare te Parijs
ontging hij slechts met moeite aan mishan
deling.
vun zijn naam, scheidde van de oude, heerlijke
bezitting zijner voorvaderen. iMijn vermogen heb
ik voor Cuba noodigik zal nooit trouwen," zeide
hij koelbloedig. »Zal ik een nieuw geslacht telen,
om door de Spanjaarden onderdrukt en uitgezogen
te worden Gij beiden zijt zeer rijkgij moet
naar Duitscbland gaan, want vrij wff ik zijn, vol
komen vrij van iederen band en iedere zorg, wanneer
weer het krijgsgeschreeuw der zonen van het
eiland, wanneer weder het Cuba libre! over onzo
velden en door de straten onzer steden schalt."
Hij is onvermoeid op het pad, rusteloos bezig
geweest. Het heeft lang geduuurd, meer dan vijf
tien lange jaren. Zijn haar is vergrijsd in zorg en
gevaar; steeds harder, hard als staal is hij gewor
den, strijdend en werkend en wachtend op den dag
der toekomst.
Zijn dag is gekomenhij was de ziel der samen
zwering die den opstand voorbereidde, en toen die
eindelijk uitbrak en in een oogwenk over het ge
heele eiland opvlamde, toen Cuba zich weer ver
hief, toen werd hij de beste aanvoerder en de
meest onverzoenlijke.
Ilij scheen het doel zijns levens zeer nabij
dreigend stonden zijn troepen voor de poorten van
Havanna. Toen velde hem een Spaansche kogel.
Was het een bloot toeval of een goedgunstige
beschikking
Zal Cuba in vrijheid bloeien of zal het weder,
verkwanseld en verraden door zijn vrienden, te
gronde gaan en tot ellende worden gebracht