Kunst en Wetenschap.
Rechtzaken,
Kerk en School.
Ned. Herv. Keek.
De Hooge Raad heeft evenwel 's kantonrech
ters beslissing gehandhaafd uit overweging dat
de kantonrechter omtrent het opleggen en den
inhoud van den eed geheel vrij is gelaten en de
bedoelde bepalingen van het wetboek niet van
toepassing zijn.
Uitslag der Statenverkiezing te Brielle.
Uitgebracht 2052 stemmen. Gekozen mr. G.
J. Goekoop (lib.) met 14GS stemmen. De heer
D. Breesnee (lib.) kreeg 358, de heer A. R-
van Beckum Maurisse (antir.) 184 stemmen.
Kamer van Arbeid.
Bij Kon. Besluit is voor de gemeenten Dor
drecht, Zwijndrecht en Dubbeldam eeue Kamer
van Arbeid opgericht, waarin vertegenwoor
digd zullen zijn de navolgende bedrijven: het
bewerken van hout, steen of metalenhet ver
vaardigen en bewerken van glas; het leggen
van eloctrische geleidingen of van gas- en wa
terleidingen het scliilders-, stoffeerders-, be
hangers-, beiers-, stukadoors-, mandenmakers-,
kurksnijders-, riet werkers-, aard werkers- en
straatmakersbedrijfhet ontwerpen van en het
houden van toezicht bij het uitvoeren van
bouwplannen, en desgelijks eene Kamer van Ar
beid, waarin vertegenwoordigd zullen zijn de
navolgende bedrijven: do brood-, koek-, be
schuit-, suiker- en banketbakkerijende eaeao-
en de chocolade-, de meel-, do zuivel- en de
kunstboterfabrieken, benevens die van verduur
zaamde levensmiddelen; de tabak- en sigaren
fabrieken; de bierbrouwerijen, de jenever- en
de likeurstokerijen, de mineraalwater- en azijn-
fabrieken; de slagerijen; de zoutziederijen, de
rijstpellerijen, de veekoeken- en de kunstmest-
stoffenfabrieken.
Landbouwrcrslag.
Zooals men weet, berust van af het verslag
over 1892, de bewerking van het verslag over
den landbouw in Nederland sinds 1S93
in handen van het dagelijksch bestuur van het
Nederlandsch Landbouwcomité.
Dit heeft thans uitgegeven het verslag over
1894 en 1895, omvattende: akkerbouw, tuin
bouw, vruchtenteelt, boomkwoekerij, bloem- en
bloembollenteelt, boschbouw en veehouderij.
Het besluit om het verslag zoo nauwkeurig
mogelijk te doen zijn, geeft tot velerlei corres
pondenties aanleiding, terwijl aan het onder
werp coöperatie, als aankoop van zaai- en poot-
goed, meststoffen, voedermiddelen, bewerken
van grondstoffen van land en weide, enz., eene
bijzondere zorg wordt besteed, om ook dit
hoogst belangrijk onderwerp tot zijn recht te
doen komen.
Het Bestuur hoopt thans do belangrijkste
bezwaren te hebben overwonnen, zoodat 't het
vertrouwen uitspreekt, dat het le gedeelte van
het verslag over 1896/97 nog in den loop van
het volgend jaar (1898) zal verschijnen.
Het tweede gedeelte over 1894 on 1895 om
vat koop- en huurwaarde van gronden, afkoop
van tienden, hypotheekbanken, verschillende
onderlinge verzekering-maatschappijen, stoom
fabrieken, stoomgemalen, stoomwerktuigen op
bedrijven van landbouw en veeteelt, coöperatie
ve vereenigingen, waaronder de zuivelfabrieken,
mestverzameling en invoer van mest, woeste
gronden, hoog veen, laag veen, ontginningen
enz.
Bij de aanbieding aan den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken van het tweede gedeelte van
het verslag, betuigt het Dag. Bestuur Zijne
Excellentie inzonderheid dank voor de welwil
lende en krachtige medewerking van ZExc. on
dervonden, alsmede aan de lieeren Commissa
rissen der Koningin in de verschillende provin
ciën, die het verkrijgen van juiste gegevens
van heeren burgemeesters vergemakkelijkt heb
ben, waardoor de landbouw-statistiek hoe langer
zoo meer tot haar recht zal komen.
Bovendien wijst het Dag. Bestuur er op dat
bestuurders van vereenigingen en maatschap
pijen op het gebied van veeteelt, akker- en tuin
bouw, van coöperatieve aankoop- en verkoops-
vereenigingenvan coöperatieve zuivel- en an
dere fabrieken enz.eigenaars van inricktif- n
en ondernemingen, bijna zonder uitzondei 0,
de gevraagde inlichtingen hebben verschaft en
ook voor het verslag hunnen gewaardeerden
steun en hulp hebben toegezegd, zoodat ook ten
dezen opzichte van grooten vooruitgang is te
gewagen.
Sterftecijfers.
Volgens de „Revue des assurances" hebben
Nederland en Engeland de gunstigste sterfte
cijfers van alle Europccsche staten.
De sterfte bedraagt volgens dat tijdschrift in
Nederland per 1000 inwoners jaarlijks 18.6, En
geland 18.8, België 19.5, Zwitserland 19.7,
Frankrijk 21.6, Duitschland 22.1, Italië 25-3,
Oostenrijk 27.6, Hongarije 29.6 en in Spanje
39.7.
De minste geboorten komen voor in Fran
krijk, namelijk 22.6 per 1000 nwoners, de mees
te in Hongarije: 41.5.
In Nederland bedraagt het aantal der ge
boorten 32.8 per 1000het overtreft het aan
tal geboorten in Frankrijk, België, Engeland en
Zwitserland.
De zaak-Hogerlrals.
Zonder opgewektheid zet ik mij aan de ver
vulling der mijzelf opgelegde taak, schrijft de
hoogleeraar Simons in sHet P. v. J.": »Immers,
na aandachtige en ernstige overweging van de
te mijner beschikking staande stukken liet
arrest van het Ilof, de verslagen van de behan
deling in eerste instantie en hooger beroep,
de beschikking van den officier van justitie en
eindelijk de beschouwingen en mededeelingen
van mr. Troelstra gevoel ik mij buiten staat
eene welgevestigde overtuiging voor t8 dragen.
Gaarne had ik het anders gewenscht.
Ware het mijne overtuiging geworden, dat
de veroordeelden onschuldig zijn gevonnist, ik
zou mij gelukkig hebben gerekend mijrie stem
ten hunnen gunste te kunnen verheffen en
hunne invrijheidstelling te helpen bevorden
ware elke twijfel aan hunne schuld bij mij
verdwenen, ik zou eene poging hebben kunnen
beproeven om dien twijfel ook bij anderen weg te
nemen en aldus eene beweging te doen ophouden,
die het rechtsgevoel van velen pijnlijk aaudoet.
Noch in de eene noch in de andere richting
zie ik mij in staat eene besliste conclusie te
verdedigen en ware het niet, dat ik na het
vroeger geschrevene spreken als mijn plicht
beschouwde, ik zou hebben gezwegen, niet bij
machte eenig licht te brengen in de nog beer-
schende duisternis. Docli nu ik eenmaal in dit
blad verklaard heb mijne meening te zullen
zeggen, mag ik die niet terughouden. Anders
handelen ware flauwhartigheid."
De hoogleeraar geeft daarna een zeer uit
voerig overzicht van de behandeling der zaak
en van hetgeen daarbij is aan het licht ge
komen. Zijn conclusie is
»Ik blijf ook na overweging der nieuw bijge
brachte aanwijzingen bij mijne overtuiging, dat
aan de schuld van de Hoogerhuizen twijfel
allerminst uitgesloten is."
Echter laat de hoogleeraar hierop volgen,
wanneer hij deze conclusie nader heeft toege
licht, en heeft medegedeeld dat bij de stellige
tegenover elkaar steunende getuigenissen, slechts
het gebruik maken van het gratierecht voldoe
ning kan geven
sDe onschuld der Hogerhuizen is niet geble
ken die het anders beweert, overschat de
feiten, die ten hunnen gunste spreken", en
zegt de heer Simons ten slotte»Twijfe! be
staat een twijfel, die, voor zoover hij steunt
op reeds voor het arrest bekende omstandig
heden, geen recht geeft dit, op wettig en naar
het oordeel der rechters ook overtuigend be
wijs steunend dictum aan te tastenvoor zoover
hij in nieuwe feiten zijn grond vindt, een nieuwe
rechterlijke uitspraak zou kuonen rechtvaar
digen thans en naar ons recht moet leiden tot
eene beslissing van de Kroon, gebaseerd op liet
advies van den rechter.
Leidt die beslissing tot handhaving van het
arrest ook in zijn gevolgen, voor hen, die aan
de onschuld gelooven, bljjtt de hoop bestaan,
dat de toekomst het ontbrekende onschuldsbe-
wijs zal brengen en voor hen, die als ik twij
felen, de innige wensch, dat die toekomst, in
welke richting dan ook, het volle licht moge
doen opgaan over deze nog niet geheel tot
klaarheid gekomen zaak."
De tentoonstelling te Parijs.
Voor eenige dagen heeft vanwege het Fran-
sche tentoonstellingsbestuur voor de Wereld
tentoonstelling te Parijs in 1900 de eerste aan
wijzing plaats gehad van ruimte in het tentoon
stellingsgebouw op de Esplanade des Invalides
en wel voor de groepen „decoration et mobilier
des edifices publics et des hatitations" (XII) en
„Industries diverses" (XV).
De aan Nederland toegekende ruimte vormt
een geheel op de eerste verdieping, en is zeer
gunstig gelegen naast de Fransche afdeeling
voor kunstnijverheid.
Daar er een spoorweg komt op de hoogte van
de eerste verdieping, zal men zeer gemakkelijk
de Hollandsche afdeeling kunnen bereiken.
De Centrale Commissie heeft ten aanzien van
het landbouwvraagstuk aan allen, die inlichting
kunnen verschaffen, 16 vragen ter beantwoor
ding gezonden.
Yercenlglng voor Gemeentebelangen.
De Nederlandsclie Vereeniging voor gemeen
tebelangen houdt 3 Augustus hare algemeene
vergadering te Utrecht in een der lokalen van
het gebouw voor kunsten en wetenschappen.
In die vergadering moeten twee bestuursleden
worden benoemd wegens periodieke aftreding
van mr. J. G. Patijn en den heer R. A. Ver-
ploegh Chassé, en zal in bespreking komen een
opstel van mr- Zimmerman, secretaris van Dor
drecht, betreffende de „gemeente-administratie
en hare pers."
Aan het den leden toegezonden verslag van
het in 1898 gehouden examen voor aspirant-
gemeentesecretaris of ambtenaren ter secreta
rie, wordt het volgende ontleend.
Van de gelegenheid om den Iaatsten dag van
het mondelintr examen als toehoorder te wor
den toegelaten, werd door 21 personen gebruik
gemaakt.
Van de 100 candidaten, die aan het schrif
telijk examen hadden deelgenomen, werden 45
het mondeling examen als toehoorder te wor-
slaagden.
Het gehalte van de toegelatenen was dit jaar
over het algemeen iets gunstiger dan in de
twee voorgaande jaren.
Van de 100 deelnemers behoorden 47 afge
wezenen van do vorige jaren. Van deze slaag
den 24, van dc 53 voor het eerst verschenen
candidaten 15-
De oorlam.
In eenige opvolgende nommers van het
»Sociaal Weekblad" heeft mr. A. Kerdijk de
resultaten neergelegd van een uitgebreid onder
zoek, door hem ingesteld bij verschillende
reederijen in het buitenland over het schenken
van jenever aan boord van schepen.
In zgne conclusie laat de schrijver de vraag
ter zijde, of het geraden wezen kan, in zeer
bijzondere omstandigheden van weer en wind 1
als uitzondering, een oorlam te geven ter op
wekking.
JiZij schijnt mij van voel minder belang, dan
deze; dient het geregelde dagelijkschejenever-
rantsoen op onze oorlogsbodems te worden be
stendigd Mij dunkt, dat er. op grond van het
geheei der gedane mededeelingen, reden is om
èèk van den minister van marine een ontkennend
antwoord te verwachten. Maar dan ook zijner
zijds de daad, die bij dat antwoord past. Hij
verklaarde immers op 4 Mei jl. tot afschaffing
van het rantsoen bereid te zijn, bijaldien wei d
aangetoond, dat het kan zonder overgroot be
zwaar. Welnu, ik vlei er mij mede, door hem
erkend te zuilen zien, dat dit bewijs geleverd is.
Afgezien toch van op zichzelf staande ervaringen
van enkelen, is gebleken, niet alleen, dat de
minister een heel eind zich vergiste, toen hij
opmerkte, dat nog geen builenlandsche oorlogs
marine het zonder de jenever, ook ais dage
lijksche verstrekking, meent te kunnen stellen
maar tevens, dat de Britsche handelsvloot ge
heel, of zoogoed als geheel, met die verstrekking
gebroken heeft. Mag dan niet - ik herhaal het
van hetgeen is geconcludeerd worden tot
hetgeen kan?
Wat ik bovendien herhaal, is, dat de zaak
niet van het standpunt van den afschaffer be
hoeft en behoort bekeken noch beoordeeld te
worden, 't Is hier niet een quaestie van sdiin-
ken", maar van sschenken". Of nog juister
uitgedrukt: van toekenning van sterken drank
sals deel van het rantsoen, door de overheid
uitgereikt".
Er zijn gronden aan te voeren voor de stelling,
dat aan de bemanning niet alle gelegenheid,
om aan boord met haar eigen geld eenigen
sterken drank in geringe boeveelheid te koopen,
behoort te worden onthouden. Men kan wijzen
op de onbillijkheid, om in dit opzicht tegenover
het gewone scheepsvolk anders te handelen dan
tegenover de officieren. Men kan er ook op wijzen,
dat rekening dient te worden gehouden met
den soms langen tijd, gedurende welken de
menschen niet aan wal komen. Men kan einde
lijk er op drukken, dat de overheid geen voor
zienigheid heeft te spelen voor meerderjarigen.
Zoo valt er te pleiten voor het te-koop-stellen
van jenever, op soortgelijke wijze als zulks ge
schiedt in de cantines van het legermits
natuurlijk onder deugdeiijken en waarlijk
gemakkelijk genoeg te verkrijgen waarborg
tegen drankmisbruik. Persoonlijk zou ik on
gaarne daartoe aanzettenmaar in elk geval
ligt deze quaestie buiten het onderwerp, het
welk ik behandeld heb.
Dat de overheid harerzijds jenever doet uit
reiken als deel van den dagelykschen mondkost
tot de menschen als 't ware zeggend, dat
jenever een dagelijksche levensbehoefte is
dit is de grief, met het oog op de jongeren
onder het scheepsvolk een dubbel ernstige grief,
die hoe eer hoe liever worde weggenomen."
Notarieel examen.
Geslaagd te 's-Gravenhage voor het notarieel
examen eerste gedeelte de heerenP. Th. van.
den Berg, te Heerenveen.H. J. L. D. van.
Doesburgh, te Zetten; W- J. van Dusseldorp,
te Waspik; W. A. Th. Warren, te Utrecht;
J. van der Werf, to Heerenveen; J. D. Vrie-
sendorp, G. Sluis en W. Wachtel', allen te
Hoorn. Tweede gedeelte de heeren :A. J. H.
van Clarenbeek, to Berg-en-Dal; jlir. A. E. H.
Roëll, te ArnhemJ. C. Dalebout, te Tholen
Pli- B. Libourel, te Oosterhout; J. Klopper,
te Amsterdam; R. Zijlstra, te Makkinga; P.
C. J. Kruijs, te 's-GravenhageP. W. van der
Ploeg, te Helder, én J. L. van Deven, te 's-Her-
togenbosch.
Ingevolge de bevelen van Hare Majesteit is
de datum van de grooto revue vastgesteld op
21 Sept. aanstaande.
Van de groot© troepenmassa, die in Septem
ber de groote manoeuvres in Gelderland zal hou
den, wordt liet grootste gedeelte ingekwartierd
te Apeldoorn, Beekbergen en Loenen, terwijl
tentenkampen zullen betrokken worden op do
heide op twee plaatsen nabij Apeldoorn en een
te Boenen.
Op Hot Loo wordt de verplegingstrein inge
kwartierd.
Ook in Velp, Rheden en Worth-Rheden zul
len troepen-afdeelingen verblijven.
Na de afkondiging in het Staatsblad van de
wet tot wijziging der militiewet, waardoor de
dienstvervanging afgeschaft werd, zal overeen
komstig art. 28 der statuten van die Vereeni
ging do Anti-dienstvervangingsbond moeten
worden ontbonden na een bijna 23-jarig be
staan. Het hoofdbestuur, waarin van de bij de
oprichting van den Bond benoemden alleen nog
de heeren jhr. I. W. D. Roëll te 's-Gravenhage,
vice-voorzitter, M. A- Perk, pred. te Amster
dam en W. F. Wilkens, oud-kol. der d. d. schut
terij te Rotterdam, over zijn, wenschte tot ont
binding op plechtige wijze in een algemeene ver
gadering op den verjaardag van H. M. de Ko
ningin-Regentes den 2 Augustus a.s. over te
gaan, daarbij hulde to brengen aan de nage
dachtenis van den stichter van den Bond wijlen
luit.-generaal M. D. graaf van Limburg Stirum
door het leggen van een palmtak op diens graf
ter Algemeene Begraafplaats aan het Kanaal,
waarheen men zich in optocht zal begeven na
het sluiten der algemeene vergadering, en een
gemeenscbappelijken maaltijd in 't Kurhaus te
Scheveningen te houden. De huldebetuiging op
het graf van generaal Van Stirum zal omstreeks
to half vijf uren geschieden.
Naar het „Weekblad van. het Recht" ver
neemt, heeft de minister van koloniën ingevolge
koninklijke machtiging aan den heer mr. J.
Sliugenberg, advocaat te Amsterdam, laatste
lijk ^werkzaam als secretaris bij de thans ont
bonden staatscommissie tot liet ontwerpen van
een wetboek van strafrecht voor de European
nen in Nederlandsch-Indië, thans opgedragen
de samenstelling van liet ontwerp van een wet
boek van strafrecht voor de inlanders, zoomede
het ontwerpen der algemeene verordeningen,
noodig voor en verband houdende met de in
voering der nieuwe strafwetgeving in Neder-
landsch-Indië.
D<- lieeren mi'. S. van Houten en prof. mr.
H. Krabbe hebben voor de Vereeniging voor do
staatnuishoudkunde en de statistiek prae-ad-
viezen uitgebracht over „de werkzaamheid van
staat en gemeente ter verbetering der volks
huisvesting."
De „Hollander" deelt mede, dat dr. Kuyper
half Augustus naar Noord-Amerika vertrekt,
om in enkele groote Amerikaansche steden,
zelfs in het verre Westen, zijn toegezegde voor
lezingen te houden.
Deze voorlezingen hebben ten doel. een prin-
cipieele uiteenzetting te leveren van het Calvi
nisme op ieder gebied.
Hoofdzakelijk zal dr. Kuyper zich, om den
breeder! kring zijner toehoorders te kunnen be
reiken, bedienen van de Engelsche taal. De Hol
landsche volkplantingen dringen er echter, naar
de „Hollander" schrijft, op aan, dat dr. Kuyper
voor zijne landgenooten in Amerika dezelfde
voorlezingen ook in het Hollandsch zal houden.
Het hoofdbestuur der posterijen en telegraphie
heeft het personeel der posterijen er op gewezen,
dal, hoewel de aanduiding van het beroep op
de adreszijde der briefkaarten geoorloofd is,
deze aanduiding zoo kort mogelijk behoort te
zijn en dat het niet geoorloofd is, daarin op
te nemen eene opsomming van tal van artikelen
of voorwerpen, waarin handel wordt gedreven,
of van firma's, Maatschappijen, enz., welke in
de een of andere hoedanigheid door den afzen
der worden vertegenwoordigd.
Hoewel tot dusverre in bedoeld opzicht eenige
vrijgevigheid is betracht, is echter thans ge
bleken, dat de aanduidiugen langzamerhand
hier en daar zulk een omvang aannemen, dat
beperking daarvan dringend noodig is, mede
om te voorkomen, dat de adreszijde wordt over
laden met medeelingen en aankondigingen, welke,
niet strikt betrekking hebbende op het beroep
van den afzender, door de ruimte welke zij
innemen, slechts schade doen aan de duidelijk
heid van het adres.
Aan hen, die briefkaart-formulieren in voor
raad hebben, welke niet aan de boven om
schreven eischen voldoen, zal eene opgave
worden gevraagd van het voorhanden aantal
exemplaren, waarna zal worden overwogen ge
durende welken tijd nog gelegenheid zal worden
gegeven om dien voorraad te gebruiken.
Tot secretaris van do „Billiton-Maatschap-
pij" is benoemd de heer M. W. G. Krop, sedert
1884 boekhouder dier maatschappij.
Burgerlijke Stand van Overschle.
G e b o r e n 10. Annigje, d. van A. Groeneweg
Oh. L. Kühne. 12. Arie, z. van J. Verkade en J.
Lecflang. 13. Nellij, d. v. M. C. Speelman en II.
Poot. 14. Jacob, z. v. A. Post en MVoogt.
Overleden: 7. J. Jacobsen 29 j.
Tot redacteur van „De Volksbond", orgaan van do
„Vereeniging tegen drankmisbruik", is inet iugang
van .1 Juli j.l. benoemd de beer W. C. van Haeften Jr.
te Utrecht.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft gcappfobeerd
bet vonnis van den krijgsraad te Leeuwarden, waarbij
de gewezen 2e-luiteDant dor infanterie L. C. J. P.
de Bourbon, wegens desertie is veroordeeld tot een
militaire gevangenisstraf voor den tijd van vier
maanden, met ontzegging voor den tijd van vijfjaren
van het recht om hot Kijk als militair of als militair ge-
employeerde te dienen.
Gisteren is voor de rechtbank te Dordrecht de zaak
behandeld tegen den varensgezel Antonie de Jol, die
den 4 Juni zijn stiefvader Pieter Plaisier een wonde
met een mes toebracht, waaraan deze bezweek.
Indertijd hebben we omtrent deze treurige zaak
de bijzonderheden medegedeeld. Jol trok partij voor
zijn moeder, die een ongelukkig leven had bij haren
man, die nogal misbruik van sterken drank maakte.
Ook dien avond was dat het geval, waarbij een wor-
Bteling ontstond en bekl. den noodlottigen steek
heeft toegebracht.
Bekl. erkent op de vraag des voorzitters dat do
wijze waarop zijn stiefvader hem aangreep niet zoo
danig was, dat het zich verdedigen met een mes
bepaald noodig was.
De moeder legt omtrent bekl. gunstige getuige
nissen af.
Met het oog op dc omstandigheden waaronder het
feit is gepleegd, vroeg het O. M. eene gevangenisstraf
van S maanden, wegens mishandeling den dood ten
gevolge hebbende.
Daarna hield de toegevoegde verdediger van bekl.,
mr. Eekhout, een overtuigend pleidooi voor zijn ongo-
lukkigen cliënt, voor wien hij vrijspraak vroeg, sub
sidiair eene lichtere straf.
Beroepen: Te Jaarsveld cn Streefkerk, H. A.
Heijer, te Lienden.
Aangenomen: Naar Stavenisse, door J. Haring,
cand. te Utrecht.
Bedankt: Voor Sas van Gent,doorJ.F.Tisser,
