52"" jaargang. Vrijdag 5 Augustus 1898. N°. 9695. Tweede Blad. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. UITGEVER: H. J. C. ROELANTS. UIT DE PEItS. FEUILLETON. H. J. SCHIMMEL BINNENLAND. ABOjJKSsfKunsPHijg voor Schiedam, pei kwartaal omliggend# plaateen, p. kwart. franco per poet, p. kwartaal. Afzonderlijke nommers BPBEAP! BOTERSTRAAT ÏO, Telephoon lïo. 123. Advertehtieprij*van 1—5 ffiwem# regels met ink». grip van eeno Conrant0.8J Iedere gewone regel meero.lD Bij abonnement wordt korting verleend. De Hogeuiiuis-enqukte. Zooals bekend, lieeft liet „Volksdagblad" een enquête ingesteld in zake de veroordeeling der gebroeders Hogerhuis. Het blad. heeft aan een groot aantal bekende personen in den lande hun meaning over de zaak gevraagd en bun ant- woorden gepubliceerd. De „Amst. Ct." maakt naar aanleiding dezer gehouden enquête de volgende opmerking. „Nu cloct zieh dit opmerkelijk verschijnsel voor, dat juist dezen, wier sententie het meest indruk zou maken, bij voorkeur zwijgen of niet dan met allerlei voorzichtig voorbehoud zich partij stellen. Alleen prof. Simons oordeelt anders. „Zijn" opinie kunnen voor- en tegenstanders elkaar eeuwig blijven toekaatsen. Zegt gij„de hoog leeraar vindt dat er toch veel in het voordeel der Hogerhuizen pleit" het wederwoord is „ja, maar hij acht him onschuld niet bewezen." Men beroept zich op „professor" Simons, op den „hoogleeraar", die toch vindt dat veel m het voordeel der Hogerhuizen pleit. Wij erken nen het gezag niet enkel van den niet een toga beldeede, van den door de Regeering tot „hoog leeraar'' gestempelde, maar vooral van don oud advocaat, die een zoo ervaringrijke praktijk van strafzaken achter zich heeft. Maar pleit ge op „zijn" gezag, dan moet ge toelaten dat ook op liet „gemis van anderer gezag" wordt gewezen. Zoo „hij" hoog staat, zoo „zijn" oordeel waarde heeft, erkent ge dat het op speciale kennis hier pankomt. Maar daaruit volgt dan toch ook, dat wie die speciale kennis mist, wel zwijgen kon. Do „hoogleeraar" spreekt noch een beslist „schuldig", noch een stellig„onschuldig" uit. De „advokatcn" verklaren zich onbevoegd of hellen tob het schuldig over of aarzelen. Maar de „leoken" weten beterDe oud-predikant, ex- joumalist v. Locnen Martinet decreteert dat de twijfel „in werkelijkheid niet is te niet ge- daan". Do journalist. Geerke gelooft dat er hier een „partipiis" in het spel is. De Haagsche bakkersgezel Mol houdt de mannen voor geheel „onschuldig". Een katholiek schoolhoofd in Gro ningen acht den twijfel „.redelijk", omdat im mers Troelstra er zooveel bij waagtDe beer Ketelaar, oud-onderwijzer, thans Kamerlid voor IJ IJ, heeft altijd getwijfeld. En de heer P. Nolting twijfelt. Do billijkheid gebiedt trouwens met waar deering te erkennen dat anderen, ook uict- juristen, of zich onthouden of alleen zeggen ik neem zooveel twijfel waar, dat ik maar wen sell dat dc- zaak kan het door een nieuwe behandeling zijn worde opgehelderd. Of het vonnis wèl gemotiveerd is, weet ik niet, zegt prof. Bolland. En K. Katerik weet In „Do Hollandsche revue" komt deze maand een karakterschets voor van Hendrik Jan Schimmel, den ouden romanschrijver en dra maturg, die onlangs zijn Tosten verjaardag vier de en die gelukkig nog niet heelemaal vergeten is, zooals blijkt uit de nieuwe uitgaaf met pla ten van „Sinjeur Semeyns", die tegenwoordig in afleveringen bij de firma II. A. M. Roelants verschijnt. Dat desniettegenstaande het jubilee van Schimmel op zoo bijzonder bescheiden wijze herdacht werd, wijt de heer Netscher in de eerste plaats daaraan, dat onze kunstenaars door collega's, publiek en overheid weinig in het openbaar gewaardeerd worden, maar ook draagt do heer Schimmel zelf een beetje de schuld daarvan, doordien hij, wetende hoe liet bij dergelijke groote huldebetoogingen gewoon lijk toegaat, op alle manieren getracht heeft zich er aan te onttrekken, o. a. door liet ver zwijgen of verkeerd opgeven van zijn geboorte datum. Aardig is het, te liooren, lioe Schimmels toe leg toch mislukte. De oude heer Roelants, zegt de „Revue", zijn vriend van jaren en uitgever, raakte bij een zijner bezoeken met 'sheeren Schimmels echt genoot© aan den praat over den leeftijd van onzen historieschrijver, en ofschoon hij zijnen juisten ouderdom nog niet te weten kwam, vernam hij toch, dat hij eenige jaren zijn oude re was. Daar de heer Roelants zelf de zeventig al gepasseerd was, lag de conclusie dus gemak te wt Ik vü, onbevt niet, di veld, m. een leek rator Bo het hem Vos. Ik oc twijfelt zoo deling zou zaak om antwoord te geven, ilen met mij) ben „volkomen >lt dr. Barnouw. Ik geloof 'dig zijn, zegt dc heer Kou- 1 is niet ongegrond. Ik ben iet, zegt de Haagsche lite- r C. de Goede llzn. zegt ui beu ik, meent dr. Do \V. Jansen, maar men wel een nieuwe behan- m is ook juist mijn opvat- tng, antwooim het Raadslid Den Hertog. En daar komt mijn conclusie zoo ongeveer ook op neer, voegt dr. Hk Vries, er bij. En de mijue. zegt mej. V. d. Meij. Maar andere leeken spreken stelliger. Zoo dr. Vitus Bruinsma, de lieer Z. Middelkoop, dr. C. L. Treffers, do beer J. A. Tom-s. Dezen zeggen met zooveel woorden dat zij den twijfel genoeg gegrond en algemeen genoeg achten om tot eeiie nieuwe behandeling over tc gaan... Docli genoeg, besluit het blad. In vogelvlucht overzien, springt uit de bonte verscheidenheid dit merkwaardig feit altijd weer naar voren dat do hoogleeraar Simons aarzelt; dat overi gens niet één jurist in twijfel aan de schuld grond voor nieuwe behandeling zietdat de be sliste uitspraken ten bate der gebroeders en dei- agitatie alleen door leeken gegeven worden. Toch ondervraagt men nopens de draag kracht van een brug niet een pasteibakker. Inhuldigingsfeesten. Omtrent den intocht van H- M. de Koningin te Amsterdam kan het volgende gemeld wor den Do stoet draagt een militair karakter. Voorop gaan de troepen, nl. lo. marechaus sees; 2o. huzaren; 3o. rijdende artillerie; 4o. vesting-artillerie5o. koloniale reserve60. mariniers; 7o. grenadiers en jagers; 80. ma trozen 9o. schutterij v'an Amsterdam. Dan volgt het eerste gedeelte van de eerewacht te paard. Daarna komt de eigenlijke koninklijke stoet bestaande uit Zeven rijtuigen getrokken door 2 paarden. Vier rijtuigen getrokken door 4 paarden. Het koninklijk rijtuig getrokken door 8 paar den. In liet Koninklijk rijtuig zijn gezeten Ko ningin Wilhelmüi.a en de Koningin-Regentes. Naast het Koninklijk rijtuig rijden do chef van het Militaire- Huis der Koningin, C. H. F- graaf du Monceau, do gcneraal-majoor, bevel hebber der eerste militaire afdeeling \V. Roose boom, do adjudant-generaal van H. M. de Ko ningin, de commandant en de ondercommau- dant der eerewacht. Achter het koninklijk rijtuig volgt het twee de deel van de eerewacht te paard; dan komt kelijk voor de hand, dat Scliimmel niet ver van de 75 kon zijn. E11 om nu zekerheid tc hebben, sclrreef liij om inlichtingen aan den burgemees ter van 's Graveland, zijn geboorteplaats, en ver nam toen door diens tusschenkomst, dat Schim mel het licht had gezien op 30 Juni 1823- Het oogenblik om een schets van Schimmels leven en kruist te geven is goed gekozen, nu op S September a.s. bij de galavoorstelling die ter gelegenheid der inhuldigingsfeesten zal worden gegeven, Schimmels „Oranje en Nederland" weer wordt opgevoerd. Do lieer Netscher her innert er aan dat dit stuk in 1849 gemaakt is 0111 opgevoerd te worden bij de inhuldiging van Koning Willem III. „De naam van den te huldigen Vorst.", sclu-eef Schimmel later, „deed mij denken aan den grooten Stadhouder, die ons land in 1672 had gered, die naar Engeland was getogen en dit land de wijheid en de grootheid luid ge bracht. Het grond-denkbeeld was geboren, het gold nu maar den vorm er voor te vinden. De ervaring had mij geleerd dat die vorm als op onzichtbare wieken komt aangesneld zoodra de gedachte bstaat. Ik zette mij daarom, hoewel nog onzeker hoe ik zou uitspreken wat in mijn binnenste schier onherkenbaar rondwoelde en opbruisclite, voor mijn schrijftafel en ontleende aan het grootste drama, dat de historie van 1672 ons te aanschouwen gaf, eenige fragmen ten, welke ik tot een geheel trachtte te vervor men en samen te smelten." En zoo schreef hij „Oranje en Nederland', dat met zijn echt Hollandsche figuren, Wil lem III, De Ruijter, Tromp, Van Bermingen, bijzonder geschikt was, eerst om in 1879 bij de feesten voor het tweede huwelijk van koning een stoet adjudanten van de Koningin en daar na do Indische vorsten in hunne s. bitterende uniformen, allen tc paard. De stoet wordt door militairen gesloten. In de Sarphatistraat, op het Frederiksplein en in de Raadhuisstraat worden de werklieden- vereeuigingen opgestelddeze vereenigingen zijn -15 in getal en tellen omstreeks 6000 perso nen de ioagons-eerewacht „Klein maar Dap per" wordt opgesteld voor dc tribune op het Koningsplein, het Keurenvendel „Prins Mau- rits" op den Dam aan den rechtervleugel van hot Koninklijk Paleis. Schutterij, militairen en politie zijn langs den weg geschaard voor handhaving der orde. Aangaande do Inhuldiging in do Nieuwe Kerk vernemen wij het volgende De plechtigheid draagt uitsluitend een staat kundig karakter. Voor dc godsdienstige wijding van de groote gebeurtenis houdt de Koningin later een dankdag in Den Ilaag, In tie kerk houdt de Koningin ecne korte toe spraak, daarna doet H. M. den eed, waarna de voorzitter van de Eerste Kamer en daarna alle leden der Eerste en Tweede Kamer één voor één den eed van trouw afleggen. Voor dc huldiging worden de Rijksinsigniën naar de Nieuwe Kerk gebracht, met uitzonde ring van het Rijkszwaard en den Rijksstan daard, die in den stoet van het Paleis naar dc Kerk worden gedragen, het zwaard door gene raal Karei van der Heijden, de standaard door den vice-admiraal Ten Bosch. Manoeuvres. Aan de groote najaars-manoeuvres van 15 tot 22 September in Gelderland te houden, zul len deelnemen de 2e divisie infanterie, beslaande uit het le, 5e en 8e regiment infanterie, elk a 4 veld bataljons, de koloniale reserve uit Nij megen, 5 eskadrons van het le regiment huza ren, 6 batterijen van hut le regiment veld artillerie, 2 batterijen der rijdende artillerie, en 1 compagnie genietroepen 3e divisie infanterie, bestaande uit het 2e, 3e en Ge regiment infanterie, elk a vier veld- batailjons, 5 eskadrons van het 2e regiment huzaren, 6 batterijen van het 3e regiment veldartillerie en 1 compagnie chenietroepen, zoodat totaal aari de manoeuvres zullen deel nemen, 25 batailjons infanterie, 10 eskadrons cavailerie, 14 batterijen en 2 compagnies genie troepen met een vermoedelijke sterkte van circa 17.000 man. Daar liet een oefening geldt welke een oor logstoestand zooveel mogelijk nabij moet komen wordt aan de rnanoeuvreerende troepen eerst daags te voren de ligging der terreinen bekend gemaakt, daar een en ander met tevoren mag wor den bestudeerd. Broederschap van notarissen In Nederland. In „de Harmonie" te Groningen liield do Willem III, nog weer te worden gegeven, en nu om nog eens gespeeld te worden bij de inhuldi ging van koningin Wlhelmina. Het is het werk van een 26-jarige De heer Netscher merkt liier nog op, dat het toch wel kenmerkend is, dat in de laatste 50 jaar na Schimmel er niemand in geslaagd is en dat er onder het geslacht van heden ook nie mand gevonden is, che het talent of wil men een minder grootcloend woord? de handig heid en tooneelgave bezit, om voor zoo'n gele genheid een bruikbaar, tooneelvvaardig stuk tc schrijven! Dit vooral, zegt de „Revue", is een veer op den hoed van dezen ouden dramaturg. Dc heer Netscher herinnert aan Schimmels werken voor het Tooneelverbond, aan zijn his torische romans en eindigt met een groote waar deering van Schimmels kunst, een waardeering dio geboren wordt, niet in heftig voelen, maar uit denken en begrijpen. „Hij is onze Hollandsche kunst, geen passie- mensch geweest, werkend onder heftige aan drongen, zijn papier zengend door de harts- tochthittc zijner woordengeen gloeiend en gil lend enthousiasme heeft liij aan zijne histori sche helden verspild. Maar hij heeft, als een lettré, door „lioofd"-werk zijn kunst mooi op gebouwd uit de solide en vernuftige qualiteiten van een degelijk en geestig schrijver." Schimmels beste werken, „Sinjeur Semeyns" en „De Kapitein van de Lijfgarde" zullen naar de meening van den lieer Netscher hoog en steenhard nog lang, heel lang boven dezen tijd blijven uitsteken. En als zij, die na ons komen, eindigt de „Re vue", deze werken door gelezen hebben, zullen zij mogelijk zijn andere boekeu ook wel eens ter hand nemen. Zijn zij dan na eenige bladzijden over den eenigszins vreemd aandoenden opzet „Broederschap van Notarissen in Nederland" gisteren hare joarlijksche algemeen© vergade ring.. Bij afwezigheid van den president, den lieer J. C. G. Pollones, werd liet voorzitterschap waargenomen door den heer J. Maarschalk, van Boskoop. Uit het verslag van den algemecneii secre taris bleek o. a., dat de broederschap thans 461 leden telt. De lieer air. A. J. G- Jonge ja 11 te Amster dam werd herbenoemd tot lid van het hoofd bestuur, tevens tot lid van het Dagelijksch Be stuur. In plaats van den heer J. Maarschalk, die aan de beurt van aftreding en met herkiesbaar was, wei J tot lid van het hoofdbestuur benoemd dc 1, >er N. lmmink, tc Deventer. De volgende algemeen© vergadering zal tc M; astieht gehouden worden. Na de vergadering, che niet publiek was, ver- eenigden de notarissen, ruim zestig 111 getal, zich aan een gemensehappelijken lunch onder de veranda van den Ilarmonietuin. Vervolgens werd een rijtoer gemaakt van Groningen over de Punt naar Paterswolde. Te 6 uur te Groningen teruggekeerd, ver- eenigden de hoeren zich aan een gemeenschap- pelijken maaltijd in de Harmonie. Politiebond. De XVIIde algemeen© vergadering van den Algemeenen Nederlandscheu Politiebond zal worden gehouden op Woensdag 21 September, in het gebouw voor Kunsten en Wetenschap pen te 's-G raven hage. Behandeld zullen o. a. worden Voorstel van de afdcehng Gelderland om op nieuw aan Z.E. den minister van justitie dc in trekking tc verzoeken van het verbod dat de dienstmedailles door de rijksveldwacht worden gedragen. Voorstel van de afdeeling Gelderland om dc direction der spoorwegmaatschappijen te ver zoeken dat de politie, naar vast te stellen rege len, evenals dc militaii en, plaatskaarten kan be komen voor de helft van den gewonen prijs. Voorstellen van de afdeeling Zuid-Holland en Noord-Brabant om pogingen aan te wenden, bevorderlijk voor het bekomen van pensioen ten behoeve van de gemeentelijke politie. Voorstel dienaangaande van het hoofdbe stuur. Voorstel vau de afdeeling Zuid-Holland om liet bondsorgaan „De Nedcrlandsclie Politie" uit te geven in boekformaat, ten einde daarin op te nemen de wetten en in het „Staatsblad" geplaatste koninklijke besluiten, waarvan debe- koudheid voor de politie gewenscht is. Voorstel van liet hoofdbestuur tot het uit schrijven ecner prijsvraag door den Bond, be treffende den meest doelmatigen vorm voor handboeien. neen dien zij zullen loeren appreciecren als behoorende bij en geheel in den toon van het historische genre van zijn tijd dan zullen zij de degelijke eigenschappen van zijn roman kunst weten te waardeeren- Het stevige, gra- nictachtige, massale van den vorm; de harmo nische gecquilibreerde dooreenwerking van hot historische en het fanlastisch-ideëele in de in- houdsgeschiedeniszijn kijk op, zijn intuitieve gave om de physiek zijner figuren in hun his torisch milieu te houdenzijn gevoel voor het grootsche en epische in eenige der voornaamste helden uit onze geschiedeniszijn scherpe, pit tige en geestige dialogenzijn mooien opbouw van historische meermalen als groote brokken kunst geworden geschiedenis dit alles- en nog méér zullen zij in zijn werk blijven bewon deren. De bewondering zal wel niet over lien komen, aldus gaat de heer Netscher voort, als een ril ling, als een gloed van opstijgend bloed, als een overdonderende sensatie die op je neerslaat, plotseling, heftig, maar kort en verganke lijk. Maar bet zal een begrips- en denkbewonde- riug zijn, die, langzamer mogelijk in dc op komst, uit de diepere vermogens van ons inner lijk kunstwezen opgroeiend, zich voor goed in onze appreciatie zal vasthechten. „Schimmel is een artist van „kunst die blijft"niet in haar gehéél natuurlijk, maar in haar essence, zooals die in eenige zijner top punt-werken is saamgetrokken. „Het zal zelfs „nu" reeds opnieuw gewaar deerd worden door de jongere generatie, die na dc voorbijgegane drukte van 18S5 zich zelf weer is gaan verstaan."

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1898 | | pagina 1