52"° jaargang.
Vrijdag 19 Augustus 1898.
N". 9707.
,-k
Eerste Blad
VROUWENSTRIJD
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
FEUILLETON.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
KRONlNGSBltlEYEN.
BUITENLAND.
Aih*k»xmk*tspbu* voer Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
BüREir: R9TE11STRAAT ÏO, Telejilioon No. 123.
ADTEETBNTmPKij!van 1—5 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf o,.">2
Iedere gewone regel meerq.ïO
Bij abonnement wordt korting verleend.
Amsterdam, 17 Augustus.
,,'t Is alles pais en vree
,,En boter tot den boóm
de timmerlieden, een oud Amsterdamseh spreek
woord toepassende: „'li» onmogelijk vechten
tegen de bierkaai" hebben liet hoofd er bij neer
gelegd en timmeren en hameren nu lustig aan
de versieringen, die overal omhoog stijgen.
De dynamietbom, die de -tunsterdamsche cor
respondent van het ..TJtrechtsch Dagblad" in
zijn Zondagschen brief te midden onzer klim
meride feestaandoeningen wierp, de mededee-
iing dat B- en W. met den oppcr-eeremonie-
moester van Hare Majesteit op een minder goe
den voet zouden staan, omdat de gemeenteraad
niet voor de plechtigheid van de Kerk was uit-
gerióodiget. en B. en W. uit weerwraak zooveel
•hofdignitarissen mogelijk bij de gala-voorstel
ling in tien Stads-schouwburg zouden thuis la
ten, blijkt gelukkig een onschuldig voetzoeker
tje te zijn, dat zijn aanzijn alleen had te danken
aan het feit, dat op den dag, toen genoemde
correspondent zijn brief schreef, de uitnoodi-
gingen nog niet waren ontvangen.
Het komt me zoo voor dat de correspondent
\an het „Utreclitsch Dagblad" gesuggereerd is
geweest door de vrouw van een raadslid. Reeds
lang geleden was toch den leden door een dei-
wethouders beloofd, dat zij toegang zouden heb
ben ieder niet één dame, en daar die dame bij
deze gelegenheid in een nieuwe japon moet pa-
raisseeren, was zij bang dat deze niet gereed
zou komen. Hirsch en De Meyere, Bahhnan en
Smkel kunnen nu aan het werk gezet worden,
want het Haagsche „Dagblad" werd gemachtigd
mede te deelen, dat dit bericht geheel bezijden
de waarheid was. Toch waren Maandag de uit-
noodigingcu nog niet ontvangen en nu komt het
me voor dat de vrouwen van de Amstcrdanische
raadslieden toch wel reclit hadden op een beetje
égards met het oog op haar toilet. Zij kunnen
toch niet in haar „gewone stofjenaar de in
huldiging gaan.
De werkstaking dus geëindigd en de vroede
vaderen van Amsterdam niet gekwetst in het
geen zij het meest liefhebben, hun waardigheid
en hun vrouwen. „Tout est pom- le mieux dans
Je meilleur des mondes!"
Toen we nog op school gingen vertelde men
ons, dat Amsterdam geheel op palen was ge
bouwd. Zelfs heb ik het aantal palen gekend
waarop het Paleis nog lieden ten dage rust. Het
is erg ondankbaar en zeer on vaderlandsch lie-
vend van me dat ik het aantal vergeten heb,
maar ik heb er vaak op gebluft, tegenover den
vreemdeling dat wij op dat gebied zoo knap
waren. Indien deze nu in Amsterdam kwam,
hij zou wanen, dat ze nagenoeg allen uit den
grond waren gerezen, want men ziet op liet
DOOR
HEKDIASiK HKIBJSBG.
72)
En wijd ojien stonden de vleugeldeuren in den
eenen wand naar hetzelfde vertrok, waar zij toen
den gekwetsten hond had neergelegd. Vo! oniustig
verlangen wierp graaf Dehn ook hierin een haasti
gen blik. Het behang bestond uit gewerkte rose
zijde, alle stoelen waren overtrokken met sneeuw
wit rips, en de overige meubels waren schit
terend wit gelakt, met dunne gouden randen.
De woonstede eerier prinses, de woonstede van
een rein, onschuldig schepselSlechts over de
legerstede van zoo eene kon zooveel reine, onbe
vlekte schoonheid liggen uitgespreid. En daarnaast
een slanke, van de zoldering tot op den grond
reikende spiegel in eon witte omlijsting en een
toiletspiegel omgeven door gordijnen en kant tegen
-n rose achtergrond. En toen graaf Dehn uit het
venster keek, lag het park en lag Kneedeholm
voor hem als een paradijs, achter hem blauwde
de homo», en over alles lag een goud-doorwoven,
stil-zalige vrede.
Was het mogelijk dat een mensch, dat een jong,
opgewekt meisje dat alles vrijwillig prijs had ge
geven om in slapelooze nachten bij van pijn steu
nende zieken te waken, wonden te verbinden, in
smerige hutten te kruipen, om armen en nood-
druftigen te verplegen, zich te ternedei en to:
(«ogenblik niet anders dan palen. Palen in allerlei
kleur, met schilden aan den top en driehoeken
"til halve manen, afhangende oranjekleurige
i-wasten, ..cordelières" zegt mijn oudste dochter,
en men krijgt een idee dat uit dit alles iets
meer of min fraais moet groeien, naarmate de
architecten, die de plannen ontwerpen, meer
of mm geïnspireerd worden door hun leiden
van het .schoonheidsgevoel.
Alleen do bocht van de Heerengracht maakt
een uitzonderingbij den eersten indruk zou
men wanen dat hier de zonen van Gog en Ma
gog met reuzenheugels op bruinvissclien aan het
hengelen waren, maar bij nader inzien be
speurt men dat hier iets hoog-artistieks moet ko
len. den Boclit in elegantie en kostbaarheid
waardig, en verre verheven boven de aanmer
kingen van Pmtbelman Broinineyer.
Gister verrees voor de Beurs de eerste paal
een evenement mooi ia kleur met een
gouden versiering aan den top in het voetstuk
van Mejonkvruuw Eendracht ziet men zoo lang
zamerhand met hout omhullen, wat aan het ge
denkstuk van onzer vaderen moed bij Bauter-
sem, Hasselt en Leuven een meer dragelijk voor
komen moet geven. De groote schutting die liet
geheel verbergt en den aannemer f 6000 op
brengt, hem betaald door een pachter van seliut-
tingoppervlakte voor reclame, verbiedt ons iets
meer te zien want deze arbeid gaat uit van Pu
blieke werken, en Publieke werken, dit heeft
deze afdeeling bij de nieuwe beurs getoond,
houdt van mysterie-
Zoo bouwt men overal of liever richt men
palen opeerebogen verrijzen in den grondverf,
en ik verzeker it, men zal klaar zijn eer onze
jonge Koningin vol gratie lieur hoofdstad zal
betreden.
Als er iets van de versieringen te zeggen zal
zijn. zullen wij het doen.
Zoo maakt iedereen zich gereed. Tot het
oogenblik dat men de ill ceil „Maison de la
Presse" getransformeerde „Eensgezindheid" op
het Spui zal kunnen betrekken, welker zalen
door de heeren Vos en Le Grand gemeubileerd
en gestoffeerd zullen worden, zijn de hooge gasten
van de „Nederlandsehe Journalistenkring" of
liever van het buitenlandsch comité waardig-
que diantre, er zijn zelfs twee Russische prin
sen onder heeft het comité voor de ontvangst
van binnenlandsche journalisten, dank zij de
welwillendheid van de directie van het „Nieuws
van den Dag" zich ook een voorloopig „home"
kunnen scheppen, wel niet zoo grootsch als dat
an liet buitenlandsch comité op den Singel, waar
men nauwelijks durft binnen te komen uit vrees
\an een kamerheer of een gouverneur-generaal
in ruste te ontmoeten, maar wel zoo gezellig.
Binnenlandsche journalisten die komen om te
erken, kunnen daar van half vier tot vijf uur
allerlei inlichtingen en zoo noodig raadgevingen
ontvangen.
In één zaak zullen de binnenlandsche journa
listen met de buitenlaudsehen gelijk staan. We
krijgen hetzelfde pers-insigne, dat het teeken is
geringe diensten en de ondankbaarheid der menigte
op zijn schouders te laden.
Waar millioenen met begeerige handen naar
zouden grijpen, naar een zoo welliehagelijk leven
naar zulk een tooverslot, zulk een wereld van rijk
dom, van prettige, aangename en gelukkige afwis
seling, dat alles had zij met haar onbaatzuchtig
hart als nutteloos speelgoed van zich geworpen.
En toch hield zij van die genietingennatuur,
muziek, schoono kunsten, toch zat zij met behagen
op haar paard en vloog door de omliggende land
streek, toch greep zij graag zeil de teugels en
dwaaide duor hot gebied van het landgoed met
zijn verrukkelijke bosschen en meien.
»0, In.gjor, lieve Imgjor, gij laadselachtige en
toch zuo klare, reine ziel, gij edel, bedrogen, het
gewoel der wereld veibitterd en zich terugtrek
kend bait.
En neerknielend in deze vonr hem heilige plaats,
fluisterde de man»Geef haar, groole God, ik
smeek het u, de innei lijke kracht en ook de kracht
des liclmams weer! Schenk haar hier oen blij ge
nieten, vreugde aan de niensehheid in het kleine,
het inzicht dat wel is waar de verstandige mensch
zijn geest op de sterren moet richten, maar daar
niet dwaselijk naar grijpen."
Terwijl graaf Dehn nu hier op de bank zat en
de herinneringen der laatste uren aan zijn geest
liet vooibijtrekken, dacht hij na over demogelijk
heid van een goeden uitslag of van een nieuw,
voor hem verpletterend besluit.
Imgjor Lavard was stilzwijgend verzoend met
de haren. Allen wachtten haar af, tot zelfs graaf
Knul daar ginds in het dorp en Fiederik, die met
zijn gewonen eerbied en dienstvaardigheid rondliep.
De vogels konden geen welkomstliederen aan
heffenzij waren leeds naar het zuiden getrokken,
voor de politic, om den drager zeker faciliteiten
te bezorgen. De thans bestaande „boutons de
presse" zullen voor den tijd der feesten niet
meer gelden.
En mi gaan we timmeren en versieren, vlag
gen en groen vastbinden, tot de groote dag daar
zal zijn. De commissie- en sub-commissieleden
krijgen het met den dag drukker en een .spot
vogel wilde dat de apothekers groote voorraden
bromkalium insloegen, opdat bij het te verwach
ten toenemende gebruik de zenuwen wat kalmer
zouden worden.
De «erewacht manoeuvreert dagelijks door de
stad en dc politie heeft gedurende de werksta
king zich goed kunnen trainen.
Arme politie, deze zal liet moeten kunnen
Op den dag van den intocht zal men reeds be
ginnen om des morgens te tien uur den Dam te
ontruimen, waarbij zestig huzaren dienst zul
len doen. liet zal drie uur zijn eer de Koningin
op den Dam komt. Ook de schutterij moet reeds
des morgens te negen uur aantreden en to elf
uur zal de geheele weg zijn afgezet.
Stel eens voor dat weder de thermometer zoo
als tlnins 85 gr. in den schaduw wijst!
Algcutceu ovcrr-lclit.
Schiedam, '8 Augu-lus '98.
De overgave van Manilla, juist voor het be
Lend worden aldaar van de teekening van het
M'edesprolocol zal op het definitief vredesver
drag van grooten invloed zijn. De geheele Ame
rikaansche pers is het er over eens, dat daar Ma
nilla niet tot op het laatste oogenblik Spaanseh
is gebleven, maar veroverd is door geweld der
Amerikaansche wapenen, er nu voor de repu
bliek geen sprake van mag zijn om van het
grootste deel der Philippijnen afstand te doen
maar dat zelfs de Amerikaansche onderhande
laars bij de vaststelling van. het verdrag den ge
beden archipel moeten weten te bedingen. Ze
ker is het, dat de overgave der stad, na een
bombardement van vier uren aan de Amerika
nen een zeer ernstig wapen in handen heeft ge
geven.
Ondanks de officieele tegenspraak schijnt het
overigens dat er tusschen de Kabinetten van
Washington en Berlijn vrij wat verkoeling ont
staan is. Levendig blijven do Amerikanen de
Duitsehers verwijten, dat zij van het begin tot
liet einde van den oorlog Spanje hebben voorge
trokken, en met name, dat zij do vlucht begun
stigd hebben van generaal Augusti, die, gelijk
men weet op de Ka i s e r i n Augusta te
Hongkong is aangekomen. Hierbij komt nog
een andere grief, dat zij namelijk hebben ge
holpen om te Havanna een bekend sigarenfabri
kant, den heer Bock aan land te zetten, wiens
lading door de Amerikanen met alle moeite
werd verhinderd, omdat hij sommige dingen
wist, die voor de ingesloten Spanjaarden van
groot belang waren.
maar de vanen der Lavard's waaiden van do tin
nen, en van Oerebye was oen muziekkapel besteld,
die Imgjor den eersten morgen in de vroegte van
liet park zou begroeten.
En kwam zij nu als een genezene, een verlan
gende, eene die naar vrede zoekt, of was er toch
weer iets in haar opgeweld dat den band nog liet
bestaan tusschen haar en de wereld Niemand op
Rankhohn wist het, en ook graaf Dehn wist geen
gevolgtrekking te maken aangaande baar hart.
Langzamerhand wandelde hij naar liet kasteel
teiug. Nu zag hij wat er rondom hem gebeurde.
Toen hij het bosch verliet en om zich heen zag,
ging de zon juist ter ruste en wierp zulke toover-
achtige glansen op woud, weiden en akkers, dat
hij als betooverd bleef slaan. Van het dorp drong
het vriendelijk gebeier van een klokje door de
stilte: vroohjk hondengeblaf weerklonk, en ook het
vei langend loeien der huiswaarts keeronde runderen
drong tot zijn oor door.
Dat waren do stemmen van het land!
Kon men dat alles vrijwillig verruilen voor de
warreling der groote stad met haar haasten en
haar dringen, haar engheid en bekrompenheid,
haar onnatuurlijkheid en haar jacht naar genot 7
Hij zelf was immers steeds in staat geweest
zijn leven geheel naar eigen welgevallen in te
richten, ilij had in de groote steden geleeld en
medegedaan aan de buitensporigheden zijner starid-
genooleti hij had aan de speeltufel, op de renbaan
in lichtzinnig gezelschap een vermogen kunnen
verliezen, zonder daardoor eenigszins beperkt te
worden in zijn middelen. Hij was toch ook jong,
levenslustig en ontvankelijk voor lederen voorbij-
gaanden indruk. Maar neen er was iets in hem
dat hein bond aan den aardbodem; een gevoel
van verwant ve zijn aan het leven in het complex
Omtrent dc overgave van Manilla zijn thans
enkele bijzonderheden bekend gewin den, on
danks dc stilzwijgendheid, die de officieren der
Jtainüi'i n August a te Hongkong in acht.
namen.
Tegelijk met den aanval te land openden de
i orlogsscliepen het vuur op Mnlate. dc zuid
westelijke voorstad van Manilla, langs de baai.
De O ly nip ia deed het eerste sviiot. Zater
dagmorgen vóór tienen en een aanhoudende
maar niet zeer levendige kanoiinade werd voort
gezet tot over elven. Het snelvuur van de K a-
p i d o. een kleine Spaanscbe kanonneerboot,
door de Amerikanen buitgemaakt, braiht den
Spanjaarden veel verlies' t<x>. Te half twee
het-sell de Spaanscbe commandant de witte vlag.
iii de voorsteden duurde het struatg.v echt tus
schen de opstandelingen en de Spanjaarden nog
(enigen tijd voort.
De Spanjaarden beantwoordden bet bombar
dement niet, maar de landmacht der Amerika
nen werd door bet Spaanscbe vuur bestookr.
Ongeveer 70U0 Spanjaarden gaven zich o\er.
Zij zullen in de posities, welke door de Amen-
kanen bezet zijn, hun wapens uitleveren, be
halve in het Noordelijke deel der stad, waai
de Spanjaarden in de verschansingen mogen
blijven; bevel is gegeven de opstandelingen op
een afstand te houden.
Het aantal gesneuvelde Spanjaarden woult
geschat op 150. dat der gewonden op 500. Aan
Amerikaansche zijde moeten gesneuveld zijn 5
wan en gekwetst 45.
Amerikaansche en Spaanselm officiereu heb
ben nu broederschap gesloten in de café'.-.
Nog wordt gemeld aan de „New-Yoik He
rald". dat de Amerikanen moeilijkheden hebben
gehad met de troepen van Aguiiialdo, welke on
tevreden zijn niet. te kunnen deelen in de voor
dcelen van de overgave van Manilla. De invur-
genten sloegen aan liet muiten en vielen de
Amerikanen in de verschansingen aan. De Span
jaarden hadden als voorwaarde voor de overga
ve gesteld, dat zij beschermd zouden worden te
gen de opstandelingen.
Het overige oorlogsnieuws is weinig. Enkele
op zich zelf staande berichten volgen hier nog.
Zoo deelt generaal Wilson mede, dat nadat de
Spaansche troepen Zaterdag G'iales hadden ver
laten, de inwoners de Ainerikaansche ving hc-
schen. De Spaatische troepen keerden terug,
haalden de ving neer, en doodden DU personen
met machetes.
Aan de „Temps" wordt gemeld, dat generaal
Augusti, de bevelhebber van Manilla zoo spoe
dig mogelijk naar Spanje zal verlre.-.keu. en
aan maarschalk Blanco en de andere geiieia.ds
ip de Antillen bevel is gegeven op hun pusten
te blijven om de ontruiming te leiden.
Eindelijk wordt te Madrid beweerd, dat de
Curtez 15 September zullen bijeenkomen.
De quaestie van het voorloopige compromis
tusschen Oostenrijk en Hongarije is. zooals wij
der natuur, dat hem vasthield m dn reino heer
lijke lucht der wouden nn bei gen, een poedn geest
die beschuttend on beschermend aan rijn rijde «ing
en zijn schrede ver weg voerde van d<> dwaalwege i
der nninschen, van den hreeden \vg des leven*,
waarop zij een vluchtig genet nijig-u nul tan
weggedrongen te worden naar de smalle, steile
do,.rnenwegen, waarover onbevredigde genotzucht,
ori leugd en berouw zich voortslepen.
Ook hem, den knappen, rijken, onnflttn kei ijken
graal Dehn, was do verzoeking in iedere gestalte
genaderd en had haar gouden weefsel om hem
gespannen, terwijl z:j hem van vei re een leven
ol woel le en afwisselende vreugde toonde. Eu
wat in vereeiliging tuut z:jn jeugd een bijna onweer
staanbare macht uitoefen 'e. htd geen heerschappij
over hom kunnen voikrijgen: iuj li 11 weerstand
geboden aan de vei lokkingen van hel leven. Hoe
was hei dan mogelijk, dat een zeo schoono jonge
vrouw die voor de weiefd nog altijd freule Lavard
en een njke eifgaimuie was, me dat steeds had
kunnen zijn en ondanks de omhulling hirer ge
boorte ook altijd had kunnen blijven, wanneer zij
maar gewild had dat zij, Imgjor Livard, in de
lente haais levens vrijwillig afstand deed van de
schittering, den rijkdom, het genot, niet om in
den besloten, kuischen kring van baar tehuis stil
te leven en te welken als hij, maar oin af te dalen
naar de schaduwzijde des levens, in den nacht, in
vuilheid en armoede, in de hutten der ellende,
aan welker deuren honger, ziekte en dood met
knokigen vinger kloppen, in wolker vensteropeningen
verschrikking en nacht naar binnen staren
(Slol volgt.)
