c$m
52s'6 jaargang,
Woensdag 14 September 1898.
N°. "9729.
m
M
I
Tweede Blad
Een Journalistenuitstap.
f
li
l
tl
BINNENLAm"
Verschijn! dagelijks, uitgezonderd Zon» en Feestdagen,
FEXJILLETOjST.
illM-isfeiSsuii* i, 'X
I
«s
C|
■5l
/(il
jg
fi
UITGEVERH. J. C. ROELANTS.
1 o.so
- 1.05
- 1.80
0 O" S5Ü2EEAST: WreRfïMAÏ 99, 'ffeüeptmon Wo. 123.
°P
i v
7 A
U-
v 3
w.
"•«•J
<f£
lü
<3J
J)
fU
■ill
tv%
f/K
il;1'
Asdhkbhentspkus voor Schiedam, por kwartaal i
omliggende plaatsen, p. kwart.
/>«mco peur poat, p. kwartaal.
Afzonderlijke commers.
Adres van den Christ. Werkmansbond.
Vanwege den Christ. Nat. Weikmansbond is
aan H, M. de Koningin bij gelegenheid Unrer
inhuldiging een adres aangeboden. Dit adres
was van den volgenden inhoud
Geëerbiedigde Koningin
Nu het gansche volk, in tal van georgani
seerde groepen, Uwo Majesteit zijne eerbiedige
hulde komt aanbieden, kan en wil de Christe
lijke Werkmansbond niet achtei blijven in de
zichtbare betooning van zijne innige gehecht
heid aan de Vorstin van Nederland. De 7000
arbeiders die tot hem behooren, eeren in Uwe
Majesteit het huis van Oranjo, waaraan ons
volk naast God, zijne vrijheid en zijne zelfstan
digheid te danken heeft.
Bovendien begroeten zij, f.u gepaste onder
danigheid, in U, hunne Koningin, de schild-
draagster voor de rechten der natie. Ja, deze
onvergetelijke dagen, beziende in het licht der
historie, zoowel als in het licht der Goddelijke
Voorzienigheid, huldigen in U de Pi irises van
Oianje, de Koningin bij - Giatie Gods. Het is
daarom niet slechts hun hcht, maar ook hunne
eer, zich Uwer Majesteitgehoorzame onder
danen te noemen en Uwe Majesteit de verzeke
ring aan te bieden, dat zij pal zullen staan in
trouw aan tioon en kroon.
Maar daarnevens is bot hun eene beboette,
voor Uwe Majesteit de bede op te zenden tot
Hem, die het lot van Vorsten en volken be
stuurt, dat Uwer Majesteit's langdurige regee
ring zich moge kenmerken door vrede, welvaart
en orde, en het Nederlandsche volk rijk gezegend
worde onder de heerschappij van Zijn geliefde
Koningin Wilhelmiria 1
Uwer Majesteit's getrouwe onderdanen.
Hierop volgden de handteekeningen van bijna
alle leden van den Werkmansbond. Het eigen
aardige hiervan is juist, dat de leden zelf hun
naam geschreven hebben.
Daarvoor diende het reepje papier, dat eik
lid ontvangen heeft Al die reepjes zijn nu
netjes opgeplakt en achter het adres gevoegd.
Dat hierdoor een reuzenalbum onstaan is, kan
iedereen nagaan.
Woensdag is bet album, ter audiëntie op bet
Paleis te Amsterdam, aan Ilare MajosteiL aan
geboden door dr. J. Th. de Vissor, eoie-voor
zitter, W. A. Genneken, voorzitter, A. van Ooij,
secretaris en J. W. Meijer, penningmeester.
Een album voor de Koningin.
Door de Zusteis Ursulinen van het Perisi-
ouaat-Jerusalem te Vernaai werd aan II, M.
de Koningin bij H, D. kroning een album aan-
w - v
f 1 hl*
aBcazaaasGsaoai
t
t
Men schreef ons uit Amsterdam van 11 Sep
tember.
f Gister bobben wij don dag goed besteed. Door
de zorg van liet Buitenlandsch Comité der pers
was aan onze vreemde gasten con voor hen. zeld
zaam. genot bereid en wel een bezoek aan Edam,
Volendam en Marken. Ik kende het land, waar
heen wij togen; mob con kleine vanant op een
der Braga-gediehten kan ik zeggen
„Mijti wieg stond tussclion koemostvaalton
,",En verselr bereide kaasjes in"
maar heb was mij toclr een genot, om, toen de
extra-trein, die ons naar Kwadijk bracht, langs
het station Oostzaan reed, en do vreemdelingen
de smalle strooken land als liet ware op liet wa
ter zagen drijven, dezen to vertellen, dat in de
zestiende eeuw, in liet begin van den taclitigjari-
gen oorlog, in dezo streken oen geslacht van vrij-
buiters woonde, die onder aanvoering van hun
dapperen kapitein 'blloen, gezeten in Jiun snel-
varondo melksehuiten, waarvan het model tot
beden bewaard is gebleven, het Amsterdam, dat
toen nog do zijde der Spanjaarden hield, zeer
lastig maakten, en met hun lange ganzenroeren
i «enmaal een geheel regiment zware Spaansche
ruiterij, dab langs den TJdijk naar Haarlem toog,
terwijl zij van beide zijden don dijk bezetten,
geheel vernietigden.
"IToen wij Purmerond voorbijreden Icon ik hvra
K verhalen, lioo dit stadje gebouwd is op een soort
van zandbank, gelegen op een plek, waarlangs
few m
ADvrniTEOTrai-Mja; van 1—5 gewone regels met inbe
grip van cone Couranto.gg
Iedere gowone regel meer0 10
Bij abonnement wordt korting verleend.
geboden. Dit album is gebonden in rooile Bor
deaux-zijde, waarop liet Nedeilandscho wapen
keurig in goud is beweikt. [let eerste blad in
't album vei toont eon Oranjeboom in een om-
hegden tuin, bewaakt door den Noderlandsclien
Leeuw, waalhoven een passend gedicht van
Vondel,
De oveiigo bladen bevatten de geteekende
wapens der pi ovinciun en voornaamste steden
waai uit kinderen 't pensionaat bezoekendaai bij
zijn toepasselijke spreuken aangebracht. Verder
komen er de wapens van Fiankrijk, Duitschland,
Engeland, België, Transvaal on Ned. indie in
voor, daar ook uit deze landen leeilingen de
lessen volgen. De wapens zijn verder omgeven
door siei lijk geteekende zinnebeeldige guiilandes,
waar tusscben vet meld staan de Pensionairen,
die tot voornoemde rijken, provinciën en steden
behooren. Vooral verdient vermeld te wolden
de provincie Limburg, wam bij geteekend zijn:
de St. Sm vatiuskei k van Mansti ielif, rle Mun-
steikeik ie Roprmond en 't Pensionaat Jeru
salem te Venraai.
Alles is bewerkt met de pen en men weet
bepaald niet wat men 't meest moet bewon
deren do hoogst artistieke uitvoering of 't ge
duld, dat dit juweeltje schiep. Ilat geheel vormt
een bewijs, tot welke hoogte in de kunst onze
ecrw. Zusters liet gebracht hebben.
liet geschenk zal dooi tusschenkomst van
luitenant-generaal J, W. Beigansius, inspecteur
der artillerie, aan II. M. oveihandigd worden.
Een dochter van den gewezen Minister is vóór
eenigen tijd in dit idoo3ter in de oide der II.
Ursuia opgenomen. («L. IC")
Rijkspostspaarbank.
In bijvoegels tot de aSt.-Ct." van heden is
opgenomen het Verslag betrekkelijk den dienst
der Rijkspostspaarbank over 1897, Daaraan is
liet volgende ontleend
«Personeel." Onder den directeur was, aan
het einde van 1897, ter directie werkzaam
het navolgende personeel1 onderdirecteur
2 commiezen; 6 adjunct-commiezen; 13 kler
ken der 1ste klasse; 21 klei ken der 2de kl.;
1 concierge (waarnemend) van het hoofdge
bouw; 59 tijdelijke ambtenaren, van wie één
als portier in het hoofdgebouw dienst doet, en
Uvee de beliekkiug van concierge in de bijge
bouwen der directie vervullen.
«Uitkomst over 1897". De uitkomsten waren
hoogst bevi etligd. Het getal der inlagen bedroeg
976135, tegen 916519 in 1896; het ge/amen-
lijk bedrag dier inlagen f 31,736,335.6Q5, legen
f 28.040,184.12"' in 1896; dus meer in 1897
59916 inlagen, tot een gezamet'ijk bedtag van
(3,095,851.48.
«Terugbetalingen." In vei houding tot het ge-
heele aantal inlagen, is het aantal inlagen 'ut
zegels, in 1896 6.5 pet. bedragende, in 1897
vermindeid met 0.9 pet. Ook het gezamenlijk
do verbindingswegen to water der toen nog niet
ingedijkte meren Beemster, Purmcr en Wonner
liepen on hoo dit oorspronkelijko visschersdorp,
dat reeds omstreeks 1200 de in dio meren gevan
gen paling naar Londen uitvoerde, waar op de
visehmarkb nog een bank bestaat, dio Puimer-
banlc heet, latei', toen de drie meien speciaal mot
Amstercuunsch geld, gewonnen in den handel op
„den Grooten Oost", waren, ingedijkt, een
bloeiend landstadje werd, inet ecu uitgebroiden
kaashandel en in het buitenland beroemde mark-
ton v>or vee.
Zoo kwamen wo te Kwadijk, waar ons zestig
wagentjes wachtten, de meesten van Ubrechtsch
model, benevens oen viertal Noordhollandsclio
sjeezon, liet rijtuig, dat vroeger in Nederland
zoo algemeen in gebruik was, dat ook do vader
er zich van bediende, wanneer bij do dili
gences bestonden toen zelfs nog niet zijn zoon,
die wat veel op de academie zwierde, naar lrais
baalde.
De burgemeester Calkocn van Edam en eon
zijner wethouders, de heer Tuin, ontvingen bier
gasten, die vreemd rondom
do buitcnlandscho
zich koken in dezo woestijn van gras en nog eens
gras, doorsneden met smalle zich in de verre
horizont verliezende sloten, waaruit hot dorpjo
Kwadijk als een oase omhoog stijgt. Laat ik
niededcelen dat Kwadijk is een proponenteplaats
en dat elko domino, die daar ooit getracht heoft
zijn boeren tot lioogere idealen op te heffen, zoo
spoedig als hij kon de klei van zijn voeten
schudde, om. elders de menschheid beter to ma
ken.
Er stond nog een cerepoorb bij liet station,
waaronder wo moesten door rijden. Op don
31sten Augustus stond daarop to lezen: „Leve
"Wdbelmina", nu lozen wij het woord „Wei-
aantal inlagen beneden f 10 verminderde weder,
nl. met 1.4 pet. Die ver minderingen beliepen
in 1896 respectievelijk 0.4 pet. en 0.9 pet.
Over 1897 bedroegen de terugbetalingen 28 9
pet. van de som der inlagen over dat jaar,
vermoei derd met bot saldo tegoed over de vórige
jaien. Die vei houding bedroeg in 1896 29.1 pet.
liet getal iechtstreek"^che tei ugbetalingon,
iu vei houding tot dal der tei ugbetalingon op
oi dors, verminderde in 1897 met 1.6 pet.
liet derde kwartaal van 1897 was, zoowel
ten opzichte van de inlagen als ten aanzien
van de tei ugbetalingon, hot gunstigste.
«Rente. Tegoed". Onder de terugbetalingen
is begrepen, wegens aan dc inleggers uitge
keerde rente op geheel afbetaalde boekjes, eenc
som van f46,236.55. Wegens rente werd aan
het einde des jaars op de boekjes bijgeschreven
een bcdiag van f 1,407,020.09, zoodat du som
der uitgekeerde en bijgeschreven rente bedraagt
f 1,453,25664. Over 1896 bedroeg die som
f 1,229,442.13. Dus meer iu-1897 f223,814.51.
Met inbegrip van de boven vei melde som,
wegens bijgeschreven rente, bedroeg liet geza
menlijk tegoed der inleggers aan het einde van
1897 f 61,646,480.53Vj. Aan bet einde van
-1896 bedroeg het f 52,863.4S7.76Vs, zoodal het
vermeeiderde met f8,782,992.77.
«Belegging". Wegens belegging van gelden
werd in 1897 eene gezamenlijke icnte verkre
gen van f 1,811,127.84. Waarvan werd uitge
heeld of bijgeschreven ten behoeve van de
inleggeis (zie boven) f '1,453,256.64, zoodat
aan rente meer werd ontvangen dan uitgegeven
f357,871.20.
In 1896 bedioeg dit f364,693.35Vs, dus min
der in 1897 f6,822.151/».
Iletgomiddeki renlebcdrng in de jaren 1881
1897, verkregen, was
a. wegens insein ij vingen op de grootboeken
en andere NedeilandscheStaatsschuld, 2.91 pOt.
b. wegens effecten en pandbrieven, 3.28 pOt.
c. wegens prolongation, 3.03 pOt.
Het gemiddeld rentebedrag over 1897 verkre
gen, was 3.09 pCt., tegen 3.14 pCt. in '1896.
«Overzichten, statuten en tabellen", liet ver
slag bevat de volgende bijlagen
'lo. overzicht van liet aantal kantoren, inleg
gers, inlagen en tei ugbetalingon, van het geza
menlijk cu gemiddeld beding der inlagen en
terugbetalingen, en van tegoed voor elke pso-
viricie afzonderlijk en over het geheele rijk
2o, staat, aanwijzende bet bedrag der inlagen
en ter ugbetalingon, alsmede het voor- of na-
deelig saldo, aan het einde van elke maand
3o. staat, aanwijzende het aantal in omloop
zijnde boekjes en het tegoed der inleggers aan
liet eiode der jaren 18811S97
4o. staat, aanwijzende liet aantal der op uit.
Dec. '1897 in omloop zijnde spaarbankboekjes,
gesplitst naar het bedrag van het tegoed
5o. beroepsstatistiek over 1897
kom" en ik bewonderde den practischon geest
van mijn „landsjes", dio aldus de waarde van
con versiering wisten te schatten en te ver
dubbelen.
Ik had aan mijn Parijsclie reisgenooten, met
wien ik de coupé in den extra-trein en thans
liet Utrechbsche wagentje dab ous reed, deelde,
wel bemerkt dat zij mij niet altijd begrepen.
Een polder was voor bon, wat wij een water
schap noemen, een zekere uitgestrektheid gronds,
waarom heen eon dijk ligt, dat te hoog water
moet keoren. Op de brug gekomen, die don Pur
ine!' met den weg naar Kwadijk verbindt, toon
de ik hun aan hoeveel hooger het water in de
ungsloot stond, dan het weiland was gelegen dat
wij aan den dijk voor ons zagen liggen.
Nu werd voor hen duidelijk do boteckenis van
liet „oude land" dat er altijd geweest is, en van
den drooggomaak ten polder en toen ik hun in
de verte den schoorsteen vail een stoomgemaal
aanwees, dat het binnenwater in den polder op
een zeker peil moet houden, kwamen zij tot de
overtuiging dat wij waren „dans uu. pays mcr-
veillenx".
Op een boerenplaats, die don naam droeg van
„Uit en Thuis" en waarvan do lieer H. Boes de
bewoner was, werden aan de vreemdelingen de
geheimen van het „Keezen" (kaasmaken) ont
huld; veel begrepen zij er niet van, omdat wel
licht ook aan den uitleg iets haperde, maar de
buitenlandsche dames interesseerden zich in het
bijzonder voor het hoofdtooisel van do vrouw
van den heer Boes, die den „gouden kap met
juweelen voomanld en jmveelen spelden" droog,
terwijl de kant van de muts echt was. Een snoer
koralen zoo groot als knikkers, met gouden slot
tooide haar hals en liet goede monsch liet zich
door liet polyglotiscli damesgezelschap bekijken
6o. oveizicbt der uitbetaalde rente op geheel
afbetaalde boekjes en der bijgeschreven ïente
over 1897;
lo. staat, aantoonondo de percentsgewijze
vei houding van iict aantal inlagen doormiddel
van formulieren met aangehechte zegels (post-
of spaarbankzegels) en van liet bedrag dier
inlagen tot liet totaal-
So. oveizicbt van de volstrekte en percents
gewijze vermeerdering der in omloop zijnde
boekjes en vau het tegoed dei inleggers over
1881—1897;
9o. oveizicbt van het aantal en bedrag der
inlagen en terugbetalingen, liet aantal uitgege
ven en albotaulde boekjes over 18811897,
zoomede van liet saldo-tegoed en de in omloop
zijnde boekjes aan liet einde dier jaren een en
ander betreffende purlieu hete inleggers en
vereenigingen
lOo. twee tabellen, aanwijzende de verkre
gen rente a. wegens belegging iu Nederland-
sclio Staatsschuld, benevens in effecten en pand-
biieven; b. wegens belegging op prolongatie;
11 o. twee tabellen, aanwijzenden. do aan-
koopen van Nationale Schuld, ten behoeve van
inleggers; l. de door bemiddeling der Rijks
postspaarbank ïngevordeide rente der ten be
hoeve van inleggeis aangekocht Grootboek-
inschrijvingen.
«Bedrijfskosten". Ter aanzuivering van de
som, door de Rijkspostspaaibank verschuldigd
wegens de te haren behoeve door het Rijk ge
dane voorschotten over 1896, werd in den loop
der maand Juni 1897 een bedrag van 224,687.41 '/n
aan 's Rijks schatkist terugbetaald.
De kosten per operatie bedroegen in 1897
f O.I7Va togen f 0.17 in 1896, die per inleg
ger beliepen over 1897 f 0.38 tegen f 0.38 in
1896.
De »St.-Ct." bevat de volgende kennisgeving
De ondergeleekende heeft de eer de civiele
autoriteiten, deputation en beuren particulieren,
welke 7ich voor de cour van gelukwensching op
14 Sept. a.s. hebben aangemeld, te verzoeken,
niet volgens de mededeeling in de «Ned. Stct."
van 4 en 5 Sept. j.I. te 8.30 maar eerst te
9.30 ten paleize aanwezig te zijn.
Bovenstaande verandering in uur betreft
echter niet de leden der hofhouding, de ge
wezen ministers, de giootkruiseu in de Neder
landsche orden, de Staten-Generaai den Raad
van State, den Hoogen Raad der Nederlanden
en de Algemeene Rekenkamer.
's-Giuvenhage, '12 Sept. '98.
Z>a opperceremonicnt. v. 'II. M. de Koningin,
Baron du Tour van Bellinchave.
Bij Kon. Besluit is benoemd in de orde van
Oranje-Nassau, tot olficier (met de Zwaarden),
de kolonel J. F, Diemer, kommandant van bet
2e regiment veld-artillerie.
en met vragen bestormen, waarvan zij echter
niet één kon beantwoorden.
Edam had zich in feesttooi gestoken. De vlag
gen wapperden ren do lage huizen, soms voor
de koppen der paarden, terwijl wij onzo „joyeuss
ontrée" deden, voorafgegaan door drie stadsdien-
ders op een fiets en zoo kwamen wij, na een
toer door de stad op do kaasmarkt.
Edam mogo zijn naam aan de kaas gegeven
hebben, ofschoon men in Noord-Holland altijd
spreekt van Noord-Hollandscho kaas, als kaas
markt heeft het weinig of geen bcteelconis. Ei-
stonden daar dan ook hoogstens tien of twaalf
stapels kaas, maar toch had do bvugemeeslerons
een verrassing bereid, welke ik had gehoopt dat
in 't aJgemeon meer door de vreemdelingen zou
gewaardeerd zijn.
Nabij het Hecrenloffomenb had hij een ten
toonstelling van voo uit don omtrok weten te
organiseeren, waaronder vooral het Beomstervee
uitmuntte. Wij bewonderden daar eon stier van
anderhalf jaar oud, toebehoorende aan den hoer
H. do Goede, secretaris van dc Bcemstervcrecni-
ging, welles huid zoo zacht was als zijdo en die
edeler afstamming kon bogen clan de moesten
onzer, wier namen m geen. stamboek zijn iuge-
schreven.Do Beemster melkkoeien, welker melk
door een paar „sneuigo" Beemster boerinnetjes
aan de dames werd aangeboden, waren ook
prachtstukken, maar zooals ik zeide, de belceke-
nis van dezo stamvadexs en stammoeders van
een tockomstigen praclitigen veestapel ontging
den mecsteu dor buitenlandsche journalisten.
Alleen do vrouw vau den redacteur van een groot
Duitsch financieel blad zag dc waarde van dit
prachtige vee zeer goed in en nop uit: vcu nu
wil men ons nog wol in Duitschland wijs maken,
