52"' jaargang.
N°. 9751.
/rv tki 'W
DE GELDDUIVEL.
Zondag 9 en Maandag 10 October 1898.
Eerste Blad.
,#V"
I' '/Om
K e n ii i s g* e v i n g.
BUITENLAND,
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. EO EL ANTS.
Ad0SNT!MENT3pmj3 voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.80
Afzonderlijke nommerso.oü
jllt numtner bestaat uit drift blatlen.
Collecte ten beboete van het ondersteunings
fonds voor behoeftige oud-strijders.
Ou uuuansjUESTMi van Sgiukua»,
Gezien een bij hem ingekomen schrijven van het
hoofdbestuur der Verceniging „Trouw aan Koningin
en Vaderland", waarin het mededeelt dat het bij
Koninklijk besluit van a Augustus j.l. no. 20 ge-
isaehtigd is tot het houden van eeue Hollede door
Act geheele Kijk
Brengt ter openbare kennis dat die Collecte binnen
deze gemeente zal gehouden worden op
Dinsdag, den lln October a.s.
Waar do opbrengst dezer Collecte strekken moet
den ouden van dagen, die, toen zij in den bloei
hunner jaren waren, hun leven voor Koning en Va
derland veil hadden, thans, nu zij door ouderdom in
gebrek verkeeren, huu lot cenigszius to verzachten,
mag elke aanbeveling om die Collecte te steunen,
overbodig geacht worden. Allerminst zou zij in deze
dagen op hare plaats zijn, nu als het ware een nieu
we0band gelegd is tusseben Nederland en Oranje, cn
hij ieder rechtgeaard Nederlander hot hart sneller
zal kloppen voor deze mannen, die voor bijmiTO jaren
de eer van onze vlag hoog hielden.
Ook Schiedams ingezetenen zullen ongetwijfeld
weten te toonen, dat ze in deze eerste dagen van
de regeering onzer beminde Kouingin ccne feestgave
over hebben voor de arme oud-strijders, op wier
horst het welverdiend eermetaal prijkt.
Schiedam, 8 October 1898.
De Butgtmeebler voornoemd
VKltöïKKG.
Algemeen owes utehs,
Scüiiujam, 8 O3tuber '98.
Andermaal is do Droyf us-aa ugelogenheid een
tijdperk van rust en afwachting ingetreden. De
„Counter du Soir" alleen kondigt do spoedige
opheffing der algeheel® afzondering van Pic-
quard aan, als gevolg van Labori's protest; an
der nieuws van belang is or niet.
Dat de raadsheer Bard, aangewezen tot rap
porteur in het revisie-proces, als rapporteur in
hot cassatie-beroep van Picquard scherp het
schorsen der vervolging van. Du Paty do Clara
heeft gecritiseerddat do man dio aan Clémen-
ceati liet aanbod deed zich aan to melden als do
schrijver van hetpetit bleu", Marin heet, reeds
meer gestraft en thans na een verhoor en-het in
beslag nemen van dc op hem gevonden papieren
in vrijheid is gesteld; dat naar do „Soir" be-
DOOR
8. VVÜllIsIlÜb'IfliK.
28)
„Mijnheer Wolfram! Goddank, dat ukomt!"
Het klonk als een onderdrukte juichtoon;
Ruth stak hein beido handen toe. „Heeft u
een kwartier voor mij over!''
„Wanneer en waar u wil, juffrouw Assmann."
„O ik dank u."
Zij deed do deur van de bibliotheek open en
ging hem voor.
„Mijn ziel verlangde naar u, mijnheer Wol
fram ik dacht gedurende do laatste uren alleen
aan u en dat u mij zou helpen."
Ruth weende; zij liet het toe dat Erik haar
beide handen in do zijno vatte. „Wat beu ik
ongelukkigsnikte zij.
Hij had tot nu too gezwegen om. den storm
in zijn ziel met geweld to doen bedaren het
beven van zijn stem zou hem hebben moeten
Verraden. Nu kuste hij de kleine hand.
„Wat is u overkomen, juffrouw Assmann?
Zeg mij maar alles; ik ben uw voogd en zal
Voor u opkomen waar het noodig is."
„Dat wist ik. En toch hot gaat eigenlijk
alleen om een gewetensvraag, U moet voor mij
beslissen, mijnhe-.r Wolframu vertrouw ik als
geen ander mensch."
Hij kuste weder zwijgend haar hand. „Nu
ik ben nieuwsgierig,"
RuJi's schoon, schuchter gelaat werd als mot
purper overgoten.
BSTRTCAtTTeSeplioon IVo. 123.
Advertentieprijs: van 1—5 gewone regels met inbe
grip van cene Courant0.52
Iedere gewone regel meer0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
weert, Scheuror-Kestner voor zijn landgenoot
Picquard een baantje gereed zou hebbendat
Zola's inboedel den liden. onder den hamer
komt; dat een nummer van do „Jugend" we
gens een voor Zurlindcu beleedigende plaat in
beslag is genomen ziedaar eenig onbelangrijk
krantengeschrijf, het eenige bijna wat op het
enblik over d o zaak to vinden is.
Waar houdt men zich dan in 's hemels naam
te Parijs mee bozig?
Allereerst met de groote werkstaking, dan
met Fashoda, eindelijk mot don aanstaanden
„keizer der Fransclieu". Een aardige combina
tie, niet waar?
Wat do strike betreft, blijft de toestand zeer
ernstig. De oorzaak is eigenlijk do ontevreden
heid der aardwerkers, met mune die arbeiden
aan de werken voor de groote tentoonstelling.
Nu hebben de patroons, op voorstel van den
Parijsehen. gemeenteraad, een groote concessie
gedaande grondwerken zrdlen ouder beheer
van den gemeenteraad door dezen aan do arbei
ders zelf worden toegewezen.
Gistermorgen zijn daarop in de arbeidsbeurs
drie vergaderingen gehouden door do aardwer
kers, do sloopei's en do sjouwerlieden. Allo drie
die vergaderingen zijn gesloten onder den kreet:
„Leve dc algemeetie werkstakingzoodat blijk
baar geeri overeenstemming met de patroons
was verkregen.
En ze worden lastig, do stakers, of liever, ze
zijn het al geducht. Do geheelo politie en do ro-
publikeinscho garde heeft de handen vol om de
orde te bewaren, maar bovendien zijn cr niet
minder dan 4000 man troepen, infanterie en ca
valerie, op da been om verschillende werken te
behoeden voor vernieling, do rust in de straten
te handhaven en de arbeiders dio nog aan 't
werk zijn te beschermen. Hier en daar komt net
tot een botsingdan worden er eenigen gear
resteerd en worden er wat klappen uitgedeeld;
maar daarbij blijft het gelukkig.
Onrust behoeft de toestand echter niet te ver
wekken, cn het getal vreemdelingen te Parijs is
juist dit jaar buitengewoon groot.
[Men zie ook het telegram hierachter. R e d.J
Intussehen houden de bouapartistcn zich ern
stig bezig met het gewichtige vraagstuk wie de
man zal zijn van den toekomstigeu staatsgreep.
Zal het ziju de pretendent prins Victor of
diens broeder Louis-, de kolonel in Russischen
dienst, aan wieu de eerste afstand zou Hebben
gedaan van zijn recht?
Volgons baron Legoux, een der voornaamste
bouapartistcn dien de „Liberie" naar aanleiding
der loopendo geruchten heeft geïnterviewd, is
er geen sprake vau dat Victor Napoleon zijn
rechten heeft afgestaan aan zijn jongeren broe
der.
Toch zijn er vele bonapartisten dio het oog
gevestigd houden op den jongsten kleinzoon van
den koning van Wostfalen, den bloeder van den
grooten Corsicaan.
„De handelsraad Lissauer heeft aanzoek ge
daan om mijn hand," zeide zij halfluid.
„Eu u heeft hem toeli terstond afgewezen,
wil ik hopen? Niet waar?"
Ruth knikte. „Ik heb het gedaan, maar
was dat wel goed gehandeld? Dio man heeft
Hans Adam's lot in handen. Hij dreigde."
„Weet de baron wat cr tusseheu u en den
handelsraad is voorgevallen, juffrouw Ass-
inaun
„Hij was tegenwoordig en heeft alles ge
hoord."
„En
„Zweeg. Hans Adam denkt in het diepst van
zijn ziel dat ik het offer moet brengen; hij
spreekt het alleen niet uit. De handelsraad zeide
dat hij uitstel zou verleunen ik begrijp dat
niet goed en dat hij juist nu een ander, nog
veel aanzienlijker landgoed heeft gekocht. Hij
wil er van afzien Moldt te koopen en dwang
maatregelen tc treffen, als ik zijn aanzoek aan
neem. Wat moet er uu gebeuren, mijnheer Wol
fram '1 O, ik dacht met zoo'n verlangen aan u."
Hij haalde dieper en zwaarder adem en toch
waren liet zeer gemengde gevoelens waarvan hij
vervuld was. Ruth had den vaderlijken vriend
noodig, den raadgever in gewetenszaken, in een
aangelegenheid waarbij haar hart betrokken
was hij doorzag volkomen wat zij voelde.
„Een offer, juffrouw Assmann zeide hij met
gedempte stem. „Wat het dat waaraan u
dacht 1
„Moet ik niet? Ben ik niet een heel slecht
en zelfzuchtig schepsel wanneer ik mijn nabe
staanden door hot ongeluk laat overstelpen zon
der to helpen?"
„Dat geloof ik nooit. Wildo u dan uw geheele
Immers, de 34-jarigo prins Louis, thans ko
lonel bij de keizerlijke garde te St. Petersburg
en adjudant van de czarina Pedorowna, was
door zijn vader aangewezen als do erfgenaam
van den keizerlijken troon, mot voorbijgaan van
zijn ouderen broeder.
Evenwel, do familie Bonaparta gaf geen zier
om deze wilsuitingendo oudste zoon, prins Vic
tor, werd krachtens zijn eerstgeboorterecht dc
troonpretendent. Daar echter prins Victor, twee
jaren ouder dan ziju jongeren broeder, niets an
ders cloet dan to Brussel of elders hot loven lei
den van een vorstelijken „snob" en nooit iets
van zich laat hooren, hebben velo bonapartisten
al hun hoop gevestigd op prins Louis.
Nu achten velen van hen do tijden dor ver
vulling nabij, en volgens hen was do „Keizer"
bereid aan zijn jongeren broeder, van wien de
zer dagen werd gezegd dat li ij alleen bij een
ovontueelo verandering van regecringsvorm in
Frankrijk, den steun van Rusland zou genieten,
zijn rechten op den troon af te staan.
Om deze zaak in, 't reine te brengen zou prins
Louis onlangs uit Rusland zijn vertrokken, al
lereerst naar Engeland om de ex-keizerin Euge
nie te bezoeken cn zich met haar te verstaan.
Daarna is hij naar Parijs gegaan, waar hij de
gast was van zijn tante, prinses M.ithilde, en
te haren huizo werd hem in do nfgeloopeii week
do adhaesie betuigd van allo hoofden der bona-
partistische partij, ook van Paul do Gassagnac;
geestdriftige adressen werden hem aangeboden.
Toen ook hier alles geregeld en afgesproken
was, is do prins naar Italië gegaan om op het
kasteel Moncalieri zijn ouderen broeder cn zijn
moed t, prinses Clotilde, to treffen.
Binnen eenige dagen zal nu altijd volgens
deze geruchten prins Louis uit de handen
van prins Victor het preteiiclentscliap ontvan
gen en een krachtige proclamatie richten tot
„zijn onderdanen".
Dit zal zijn heb herleven van het bonapar-
tisme. Alen zal beginnen met gebruik te maken
van heb kiesrecht; prins Louis zal zich bij olke
verkiezing candidaat stellen en, daar do wet
tegen do families die in Frankrijk geregeerd
hebben, alleen den pretendenten eu hun kinde
ren krachtens hnn eerstgeboorterecht liet ver
blijf in Frankrijk ontzegt, zal men alles in bot
werk stellen om hem in de Kamer gekozen te
krijgen. Zit hij eenmaal in do Kamer, dan zal
men wel verder zien. Men hoopt dab de natie
dan wel het overigo zal doen.
Dit is liet vei haal dat van mond tot mond
gaat. Of het met de waarheid overeenkomt, is
moeilijk to zeggen en wordt door baron Le
goux, zooals wij zagen, ontkend.
Prins Louis is te Parijs geweest, en het
schijnt dat de regeering zijn „faits et gestes"
zorgvuldig heeft laten nagaan.
Wat de Fn»hoda-quae»tie betreft, begint do
besliste houding der Engelsehe bladen ook de
Fransehe pers, die zich in heb eerst betrekkelijk
toekomst overleveren aan do wanhoop, alleen
om den baron een laatste uitstel te verschaf
fen? Hans Adam en ik zijn vrienden; ik
acht ziju goede hoedanigheden zeer hoog, maar
dat hij ooit zal loeren rekenen, grioof ik niet.
Indien u hein. en uw zuster hot vreeselijke offer
werkelijk had gebracht na verloop van tijd
zou het toch vergeefs ziju geweest."
Ruth sloeg do oogen neer; zij slaakte een
diepen zucht.
„Dat geloof ik ook," gaf zij toe. „Het zou ver-
geefseh zijn."
„Juist, juffrouw Assmann, vooral daar do be
loften van zulke menschen als de handelsraad er
een is, tocli weinig of geen werkelijke waarde
bezitten. Later zou er gemakkelijk een voor
wendsel ziju to vindon om alles te kunnen terug
nemen."
Ruth zag Erik met een uitdrukking van kin
derlijk vertrouwen in 't gelaat.
„Ik dank u," zeido zij. „Er is mij een steen
van het hart genomen."
„En u belooft mij u van geen zijde to laten
overhalen, u door niemand een belofte te willen
laten afdwingen, juffrouw Assmann?"
„Ja dat beloof ilc u."
„Geef mij er cle hand op, Hw helofte zal voor
mij gelijke waarde bezitten als het eerowoord
van een man."
Haar kleine hand lag in do zijne.
„U weet, ik lieg nooit, mijnheer Wolfram."
„Dat weet ik, Goddank," zeido hij. „Eu nu,
vaarwel voor vandaag, mijn angstig, klein pu
pilletje. Als mijnheer do handelsraad voor de
tweede maal komt, dan verwijst u hem maar
naar mij."
„Dab zal zeker et-beuren,"
zeer kalm hield, tot een bitser toon te prikke
len, en nu beginnen ook do koloniale vereeiugin-
gen zich met deze aangelegenheid te bemoeien.
Karakteristiek daarvoor is de ontvangst, dio
bet Aardrijkskundig Genootschap bij monde
van prins Roland Bonaparte den gouverneur
van Ubauglii, Liotarcl, heeft bereid, dio een
zeer groot aandeel heeft gehad in do voorberei
ding der expcditie-Marchand. Nog karakteris
tieker zijn echter de verklaringen van Liotard
zelf die liet als een vanzelf sprekend feit be
schouwt dat Fashoda in liet bezit van Frankrijk
Mijd.
Nu is 't waar, het Aardrijkskundig Genoot
schap is Frankrijk niet en is nog minder do
Fransehe regcering; maar het is een gewoon
verschijnsel dat, wanneer een beweging in
Frankrijk maar eenmaal groolero afmetingen be
gint aan tc nemen, do regcering steeds genood
zaakt is, althans tot op zekere hoogte daarmede
rekening te houden. In ieder geval wordt het
haar daardoor moeilijker gemaakt too Le geven,
waartoe zij ten slotte toch zal dienen to beslui
ten. Dat Engeland af zou zien van het bezit van
Fa-hoda, mag wel als ten eenemuale buitenge
sloten worden beschouwd.
Diplomatieke onderhandelingen tussehen
Frankrijk en Engeland zullen tot een beslissing
moeten leiden, cn volgens de „Politique Colo-
male" zou reeds door de partijen besloten zijn,
in November te Parijs do Fashoda-quneslie to
behandelen.
De ChineeseliQ regcering heeft ook thans weer
aan de eischeu der vreemdelingen moeten toe
geven.
Do „Time»" vernam reeds gisteren uit Peking
dat liet Tsung-li-Yamen aan liet verzoek der ge
zanten om soldaten naar Peking to laten komen,
gehoor heeft moeten geven.
Eu reeds ziju gisteren 30 kozakken, 3G Rus
sische mariniers met tweo veldkanonnen, 25
Britscho matrozen en 30 Duitsdie matiozeu to
Peking aangekomen. Zij rukten de stad binnen
omringd door een groote menigte. Do intocht
liep zander incident af.
„De Chineezen gaven blijken van vrees,"
voegt het telegram van Reuter er bij.
Ook Japan laat zich tcgeuovcr de jongste ge
beurtenissen niet onbetuigd. Hot heeft besloten
Lvoe kruiser» naar de Ohineesehe wateren te
zenden om zijn onderdanen te beschermen.
Zelfs de Spaauscho regcering heeft, volgens
den Madrileensdieu correspondent dor „lnd.
Beige", aanleiding om zich met den toestaud in
China bezig te houdenook voor Spanje levert
die gevaren op.
De minister-president Sagasta vreest nl. dat,
wanneer de bij China belanghebbende mogend
heden met elkaar in conflict komen, daaruit
moeilijkheden zouden kunnen voortspruiten in
de Middelinndsehe Zee. En dan moet Spanje
ernstig op zijn Aerdcdising bedacht zijn.
Sagasta. meent dat Rusland bezig is een over-
r*suat«c5a:siA» sou.
Toen bracht Ruth den gast naar de kamer
van den baron cn het do beide hoeren alleen.
Hans Adam bekeek liet vóór twee luenschenge-
slachtcn door de hand vau zijn grootvader op
gestelde document; hij hoorde do geschiedenis
er van, eu ziju eerste ingeving was, het geld
van de hand te wijzen.
„Ik neem niets aan, Wolfram."
„Jo neemt wat het jouwo is, en wat ik nu
meteen hierheen heb gebracht, Hans. Het moet,
ook voor mij zelf; dat zie je zelf wel in."
„Maar dan alleeu ter leen," stribbelde de ba
ron tegen. „Ik betaal je het geld met do rente
terug."
Een lichte glimlach speelde om Erik's lippen
„Wij willen het hopen," zeido hij alleen.
„God geve het,"
Hans Adam liep met groote stappen in do
kamer op en neer; ziju geest was reeds mi we
der met de meest hoogvliegende plannen bezig.
„Twaalf duizend Under'" zeide hij. „Dio som
wordt mij als door den hemel in don schoot ge
worpen. Dc lievo God laat toch geen Duiteeher
ill den steek."
„Daar heb je allereerst mijn arme Cecilia,"
ging hij voort; „zij moot naar Nizzo, God zij
geloofd dat liet geld voldoende is om haar ver
blijf iu liet Zuiden mogelijk te maken! En
dan mijn overstroomden Voorshands laat ik de
groote schuur tot woningen inrichten en in do
lente gaan wij bouwen, alleen stevige huizen na
tuurlijk. Ik geef den menschen den grooten ha
verakker cadeau, tot zoover dringt liet water
nooit door. Na dio twee voornaamste verplich
tingen komt een plan aan do beurt dat ik reeds
lang koesterde, da
Wordt vervolgd.)
