N°. 9756.
52"" jaargang.
Zaterdag 15 October 1898.
1
DE GELDDUIVEL.
'1
wz
'1
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
H
5I
1
-41
Anomfflini «tophus veer Schiedam, per kwartaal i f 0.90
omliggende plaatsen, p.kwart. -1.06
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
- 0.02
h
v,
Afzonderlijke nommers.
BUREAU: 1SOTEK9TRAAÏ1 70, Telephoon No. 123.
AnvERTENTiEPnijfl: van 1—5 gowono regels mot inbo-
grip van cono Courantf 0.52
Icdoro gewone regel meer0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
SCHIEDAM, 14 October '98.
De „Soir", geheel de militaire partij in Frank
rijk toegedaan, bracht reeds eergisteravond de
medcdeeling dat do minister-president Brisson
in den ministerraad verklaard bad kennis te
hebben gekregen van aanslagen dio bferaamd wa
ren tegen do veiligheid van den staatmen bad
daaraan evenwel geen geloof geschonken.
Heb blad trachtte do zaak belachelijk voor
tc stellon. Mam' gister-morgen kon men in alle
republikeinsche ochtendbladen de volgende g e-
lij k 1 u i d e n d e verklaring vinden
„Aan de samenzweerders! Verontrustende ge-
nichten waren sedert verscheiden weken in om
loop, dat een misdadige partij die voor de nood
zakelijkheid was gesteld te kiezen tusschen liet
bagno en het oproer, den burgeroorlog heeft ge-
aganiseerd. Do dag daarvoor was bepaald op
'Zaterdag in de vroegte. Maar de voorbereidin
gen voor den staatsgreep zijn bekend geraakt.
Men beschikt over nauwkeurige on overtuigen
de gegevens. De regeering is gewaarschuwd;
alle noodige maatregelen zijn getroffen."
Blijkbaar doelt dezo mededeelmg op de mili
taire partij, de mannen van den generalen stal.
Voor dc waarheid er van schijnt te pleiten de
eenstemmigheid van alle republikeinsche orga
nen. Een reeks van bijzonderheden zal ongetwij
feld spoedig do bladen overstelpen. Zoolang die
nog niet bekend zijn, is alle verdere besproking
vrij doelloos.
[Zio Telegrammen hierachter. Red
De werkstaking te Parijs heeft een eenigs-
zins vreemd verloop. Terwijl in de vakken, waar
in wegens verschillende grieven het werk werd
neergelegd, do arbeid gaandeweg wordt hervat,
is er anderzijds een neiging om over te gaan tot
een algemeen© werkstaking in alle bedrijven.
Aanvankelijk ging het nl. alleen om de inwil
liging van verschilLende eischen, met name om
do meer algemeene invoering van het voor de
stad Parijs voor de arbeiders, die de stad direct
of indirect in dienst had, ingevoerde loontarie
ven. Later zijn er ander© eischen ter tafel ge
bracht, die het bewijs leverden dat de strike
een geheel ander karakter begon aan te nemen
men sprak van achturigen werkdag enz.
En daarin ligt ook ongetwijfeld de ernst van
den toestand. Er wordt een poging gedaan tot
bet organiseeren van een algemeene werksta
king, een staking van het „proletariaat".
Gisternacht heeft de raad van bestuur van
het syndicaat van spoorwegarbeiders, waarvan
de algemeene secretaris Guérard de ziel is, een
vergadering gehouden in de arbeidsbeurs en
daar is met 12 van de 24 stemmen besloten tob
de algemeene werkstaking. Evenwel, dit besluit
is genomen tegen de beslissing in der provin
ciale afdeelingen; van deze toch waren er 28
vóór en 38 tegen de werkstaking, terwijl van 14
BOOB
S. WÖRISHÜFFER.
h
t£
33)
Een oogenblik had het toch den schijn of do
geheele kamer in razende snolheid met hem
ronddraaide om haar eigen as. Als Lissauor
hem nu eens dagvaardde voor de som van zesti.
duizend thalers!
Wat dan?
Instinctmatig ging de baron weer op de ca
napé liggen. De knecht kwam leeds de trappen
op; bet was niet noodig hem te laten blijken,
welke angst hem op dit c-jenblik verteerde.
Het stak en het gloeide' in iitt> brein van den
baron; zijn handen trilden; hij kon er slechts
met de grootste inspanning in slagen, schijnbaar
kalm in een courant te kijken.
„Wel, Fischer, wat is er?"
,Een heer die mijnheer den baron
wenscht te spreken."
„Heeft hij zijn naam niet genoemd?"
„Zijn naam?" herhaalde de bediende. „Neen,
mijnheer de baron."
„Goed, breng hem maar hierheen, Fischer."
Twee minuten later stond de man met de
noodlottige zending voor den baron. In zijn hand
hield hij een papier, dat hij nu den heimelijk
sidderenden arristocraat aanbood.
Dood en leven hing aan hetgeen nu zou vol-
afdeelingen twijfelachtige antwoorden inkwa-
mon.
En er gaan geruchten dat heb besluit van den
raad van bestuur nog veel ernstiger isvolgens
mededeeling van sommigen zou er besloten zijn
tot gewelddadige werkstaking op de spoorwegen
met roof.
lteeds zijn ernstige maatregelen genomen om
het verkeer te beschermen on de orde te bewa
ren. Te Parijs, te Amiens, te Lens, te Atrecht,
te Béthune, te Lyon, to Gronoblo en op tal van
andere plaatsen bezetten soldaten het station
of worden de troepen in de kazerne geconsig
neerd.
De rechter van instructie to Parijs heeft do
commissarissen van politie hij zich ontboden en
met hen geconfereerd Op zijn last heeft daarop
een huiszoeking plaats gevonden toh kantore
van het spoorwogwerkerssyndicaat, waar de cor
respondentie en een groot aantal papieren in be
slag zijn genomen.
Tegen het bestuur is een vervolging ingesteld
wegens inbreuk op de wetten.
Het gerucht, dat de arbeidsbeurs zou gesloten
worden, deed gisteravond eemge volksverzame
lingen ontstaan, die door de politie gemakkelijk
verstrooid werden. De prefect van politie ver
klaarde daarenboven heb gerucht voor onge
grond.
Do zaak-Dreyfus doorloopt thans een vrij
kalm stadium. In afwachting van heb rapport
van don raadsheer Bard en de procedure voor
het Hof zelf, lieerschb er betrekkelijke rast in
do beide vijandelijke kampen. Toch zitten de
vrienden van Dreyfus en Picquard want hot
zijn er thans twee, voor wie de strijd gevoerd
wordt niet stil, getuige Clémencoau's mede-
deelingen in de „Aurore" over heb dossier-Ber-
tulus, een betoog van Joseph Roinach in. de
„Siècle" dat Esterhazy onmiddellijk geklapt
heeft, toen. Cavaignac liem het vallen, ten ge
volge waarvan Henry door de mand viel, en an
dere meer of minder belangrijke aanvallen op
de mannen van den generalen staf.
In do „Siècle" wordt nu deze geheimzinnige
vraag gesteld
„Is de brief of bever de photografie van den
ïcf van keizer Wilhelm aan graaf von Mun-
»ter gevoegd bij heb dossier dat het Hof van
Cassatie nu heeft?
„Ilob stuk moet er zijn. Het dossier moet
compleet zijn."
Wellicht zal mevrouw Dreyfus' rechtsgeleerde
raadsman, mr. Momard, zich hiervan kunnen
overtuigen. Er wordt ten minste gezegd dab op
diens verzoek om van het dossier kennis te
nemen door den rapporteur Bard gunstig is be
schikt.
Do tegenstanders der revisie beproeven echter
zooveel mogelijk de voortschrijdende waarheid
tegen te houden. Reeds eenige dagen wordt bijv.
beweerd dat nu algemeen de herziening van het
proces-Dreyfus als onvermijdelijk wordt be
schouwd, er voortdurend van gedachten wordt
gewisseld tussclien de ministers en de raads-
heeren van het Hof van Cassatie, dat het
gen. Hans Adam had nauwelijks de kracht het
papier open te vouwen.
„Een wissel?" stamelde hij geheel buiten zich-
zelvcn.
„Ja, mijnheer. Betaalbaar op zicht. Do heer
Lissauer laat het accept presenteeren."
„Lissauer? En hoeveel ik meen
„Zes duizend tlialer, mijnheer de baron."
Een last, zoo zwaar als een rotsblok werd den
baron van het hart genomen. Zes duizend tlia
ler 1 Een bagatel dus. Dat kon niet moeilijk bij
elkaar te brengen zijn.
Hij gaf den deurwaarder liet papier ongovou-
wen terug,
„Ja, mijn waarde heer in huis liob ik zoo
veel gold niet."
De ambtenaar haalde de schouders op. „Het
spijt mij zeer, mijnheer de baron, maar in
flit geval mag geen uitstel verleend worden. Het
accept moet mergen geprotesteerd worden,"
„Morgen al?"
„Helaas ja, mijnheer de baron.'
„Goed. Ilc ben vóór den middag bij u."
De deurnaarder ging heen, en Hans Adam
was weer alleen. Aan dit accept liad hij sedert
maanden reeds niet meer gedacht, ja, hij had
liet volkomen vergeten. Hoe kwam Lissauer in
het bezit van liet accept dat meer dan een lialf
jaar geleden door hem aan den paardenkooper
was ter hand gesteld voor een fraai vierspan
Dio ellendige kerel! Jarenlang had hij van
hem alles betrokken war hij noodig had, en
altijd fatsoenlijk betaald; nu, bij de eerste ge-
rechterlijk college de eenvoudige revisie „de
plano", dus zonder onderzoek gelaste.
Dan zou de krijgsraad dus opnieuw do zaak
geheel in handen krijgen.
Naar het schijnt, zegt de „Siècle", zijn dio
mecledeolingen meer overeenkomstig de waarheid
dan men wel denkt. Inderdaad worden er bij do
crimtuecle kamers dagelijks stappen ondernomen
om ctit te bereikenmaar vermoedelijk zullen zij
geen resultaat opleveren.
De „Malin" heeft het over liet onderzoek te
gen kolonel Picquard en uit de mededeohngen
van het blad blijkt het volgende.
De rapporteur van den krijgsraad heeft Pic
quard verscheiden malen verhoord en ook do
getuigen a charge, o a. do vroegere minister
van oorlog, Billot, den gewezen chef van den ge
neralen staf Boisdeffre en den gewezen onder
chef Gonse. Hun getuigenissen waren evenwel
niet van dien aard dat men de beschuldiging
van valschlicid in geschrifte heeft kunnen hand
haven.
Bleef over de telastelegging van gebruikma
king van oen valsch stuk (hot „petit bleu") Ook
hiertegen verdedigt Picquard zich energiek
maar de rapporteur meent de bewijzen te heb
ben dat Picquard beproefd heeft dit stuk togen
Esterhazy te gebruiken.
Nu heeft Picquard nooit ontkend dat hij hot
„petit bleu" beschouwde als oen bewijsstuk te
gen Esterhazy; het komt er thans slechts op
aan vast te stollen of liet petit bleu" dat de
kolonel toen tot zijn beschikking had (niet liet
nieuwe dat thans volgens sommigen voor den
dag is gekomen), een valseh of r„n echt stuk
was.
In zijn zitting van gisteren heeft do minister
raad zich eindelijk bezig gehouden met de vraag
of mr. Labori 1 at recht heeft bij zijn dient te
worden toegelaten. De „Éclair" doet nog wan
hopige pogingen om aan te toonen dat de advo
caat daartoe met het recht heeft.
Wat er besloten is weet men niet. Generaal
Chanome was niet aanwezig; hot heette wegens
ongesteldheid, volgens de „Soir" evenwel om zich
aan de bespreking over Chanoinc te ontrekken.
Keizer Wilhelm is op weg naar het Heilige
Land. Reist Zijne Majesteit voor zaken of voor
pleizier Een vraag die nog altijd heel wat pen
nen in beweging brengt en heel wat hoofden,
vooral van Franscho chauvinisten, warm maakt.
Waarschijnlijk is hot hoofdmotief van 's Keizers
reis de groote drang naar zien en weten, naar
ruime ervaring en gioote algemeene kennis,
waarvan Wilhelm II steeds blijk heeft gegeven.
Of daarom to Konstantinopel niet de gelegen
heid zich zal voordoen om het een of andore
zaakje af te sluiten, blijft af te wachten In
ieder geval rekent de Keizer er wel op, dat er
misschien iets tc contracteeren. of voorloopig af
te spreken zal zijn; want de staatssecretaris
Yon Billow gaat mede.
Gistermiddag om kwart vóór eenen zijn de
keizerlijke toeristen met talrijk gevolg te Ve
netië aangekomen, waar zij aan het station wer
den ontvangen door koning Umberto, konin
gin Margherita, den prins en de prinses van
legenheid de boste, werd hij als dank daarvoor
verraden en overgeleverd aan dien bloedzuiger.
Hans Adam smoorde een vloek die noch erg
christelijk, noch erg netjes zou geklonken heb
ben,
Lissauer trok het net al steviger en steviger
dicht, zonder twijfel met een bedoeling en vol
gens een volledig, van te voren opgezet plan. Of
schoon de baron dat volkomen doorzag, was dio
ontdekking toch anderzijds voor hem zeer aan
genaam en geruststellend. Do handolsraad wilde
geenszins opeens een lompen slag toebrengen,
maar zijn wild langzaam in 't nauw drijven,
steeds bestuurd door do hoop van misschien
halverwege een anderen weg te kunnen inslaan
en geheel anders te mogen handelen.
Ruth zag wellicht het gevaar in, waarin haar
naastbestaandeu zweefden on kon het over zich
verkrijgen minder preutsch den ongewenschteu
vrijer af te wijzen. Tijd gewonnen was ook hier
alles gewonnen
En de baron glimlachte reeds weerhij strek
te zich behagehjker uit en stak een nieuwe si
gaar op. „Zouden er dan geen zes duizend thaler
meer ziin op te schommelen? Bah, een ba
gatel 1'
Eigenlijk maar vijf duizend; want liet zesde
lag nog contant in de kast, het laatste van de
twaalf die Erik hem zoo onverwachts had ge
bracht. Hans Adam schudde het hoofd. Waar
was al dat geld'gebleven
'tls waar, huwelijk en begrafenis, do bam-
steengraverij en de zorg voor de door do over-
Nap ,1s, den minister-president generaal Polloux,
den minister van buitenlandscho zaken Cane-
vaio en een aantal andere dignitarissen.
Na de gewone begroeting begaf dc vorstelijke
stoet zich in gondels naar het koninklijk paleis.
O iderweg werd do keizerlijke gast begroet
met artillerie-salvo's en do „Wacht am Rhein",
terwijl dc schepen in het bassin van St. Marcus
tot in den top van den mast gepavoiseeid wa
ren. De bevolking juichte don Keizer en den Ko
ning w.u.ii toe, vooral op hot plein van Sb.
Marcus, zo,, dat do vorstelijke personen, na het
paleis to zijl. binnengetreden, op liet balkou
moesten verschijnen.
In het paleis vond een dejeuner plaats.
Na afloop van het dejeuner onderhield dc
Keizer zich met generaal Pelloux, admiraal Cn-
nevavo en do andere ministers, terwijl koning
Humbert zich met den Duilschen minister Von
Bulow bezig hield.
Daarop vertrokken de keizerlijke gaston en
begaven zich aan booid van de „Hohenzollern"
die spoouig liet anker lichtte, tot M.üamocco be
geleid door Itahnansche schepen.
Koning Umberto keerde met do Koningin
naar Monza terasr.
O
Een medcdeeling van het centrum zegt naar
aanleiding van de terugroeping van den Prais.-
schen gezant bij het Vaticaan Von Bulow:
„Ten slotte zijn de begeerlijkheid en de on
beschaamdheid der FraiBchen de schuld van de
geheelo verwikkeling, net gaat niet om een
kerkelijk recht of om een kerkelijk belang, many
om niets anders dan om politieke bogeerte der
Fransehon. Her plan om aan liet Diutsciio Rijk
het natuurlijk en volkenrechtelijk gewaarborgd
recht van bescherming te ontnemen van Duit-
sehers in den vreemde was reeds van te \orcu
totaal zonder kans van slagen. Maar nu de oj>
voogdijschap beluste Franschen zich toch in dit
zondeilinge avontuur hebben gewaagd, hadden
zij er zich althans voor moeten wachten den
Heiligen Stool en de belangen der Kerk ie ver
warren met hun blinden ijver om de nationale
ijdelbeid tc bevredigen
„Nu de kardinaal-staatssecretaris Rampolla
ziet, dat zijn tegemoetkomen aan Eratisehe wen-
sthen ondanks zekere bedachzaamlieid do ha-
langen dor Kerk dreigt te bonadeclen, :al hij
er zeker wel voor zorgen, dat niemand voortaan
van de politiek van het "Vaticaan durft zoggen,
dat dio meer clan behoorlijk is geïnfluenceerd
wordt door Frauseh© politieke begeerten."
Als opvolger van Von Biilow als gezant bij
hot Vaticaan wordt genoemd von Rotenhaii,
thans gezant van hot Duitscho Rijk te Bern, die
vroeger zaakgelastigde is geweest bij den Heili
gen Stool en daarna onderstaatssecretaris van
buitenlandsche zaken is geweest.
•Gemengde Dlcdcdccllngen.
Tot onder-staatssecretaris van buitenlandscho
zaken is in de plaats van Curzon benoemd St.
John Brodrick, thans ondersecretaris van oorlog.
In sommige Engolsche bhden begint men wat
strooming van al heb hunne beroofden hadden
groote sommen verslondendaarbij kwamen dan
nog verscheiden stoommachines en cl© salarissen
cler employe's, bovendien
Maar waartoe zich heb hoofd te breken? Daar
mee kwam toch geen stuiver terug in zijn kas.
Er is geen onvruchtbaarder werk ter wereld,
dan berouw dab klagend, maar nutteloos achter
dc daad komt aanstrompelen.
In het ergste geval had de bezitter van Moldb
toch ook nog crediet genoeg om bij den con of
anderen geldschieter het bagatel op te nemen,
zij het zelfs tegen twintig percent. Op kleinig
heden mag bij zoo'n gelegenheid niet (relet
worden
Hans Adam blies de blauwe rookwolken in do
lucht. Slechts één gedachte hinderde hem. Als
Cecilia van de zaak hoorde, dan had je weer
een onaangename scène met tranen en allerlei
gewetensvragen. O, wat had hij daar het lan 1
aanLiever den loop van een pistool voor zich
dan do gewrongen handen van een weenendo,
belcedigde vrouw.
Zijn voorhoofd werd door diepe rimpels ge
groefd. Er viel niet to denken aan geheimhou
den. aan verzwijgen; dat wist hij maar al te
wel. Alle bedienden hadden den deurwaarder
gezien, en op do een of andere wijze zou liet
nieuws wel in Cecilia's kamer zijn doorgedron
gen.
Wordt vervolgd.)