52:"' jaargang.
Donderdag 8 December 1898.
N°. 9802.
DE GELDDUIVEL.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
UITGEVER: II. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
iMinmnirtKpxut v##r Sohied&m, par kwartaal f 0.90
omliggende plaatien, p. kwart. 1.C5
franco pet peet, p. kwartaal. 1.30
Afzonderlijk# nommere0.02
BUREAUBOTERSTB1AT ÏO, Tclepboou Wo. 123.
ADvnRTE5Tn:rMjB: van 1—5 gewone regels mot inbo-
grip van eeno Courant0.52
Iedere gowone regel meero,10
B|j abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 7 December '98,
In de Witte Zaal van het keizerlijk paleis
vond gistermiddag te ruim 12 uur de plechtige
opening van den Duitschen Rjjksdag plaats,
nadat vooraf in de slotkapel en in de Katho
lieke St.-Hedvvigskerk godsdienstoefeningen
waren gehouden.
liet ging plechtiger nog dan anders toe. De
Keizer verscheen met geheel z';n schitterenden
hofstoeten een luister rijk militair gevolg. De chef
van den genenden staf en commandeerende
generaals droegen de rijksinsigniën en de
Pruisische kroon voor den souverein uit.
De Keizer, de keizerlijke prinsen, de Bonds
raad en vee! generaals woonden de staals-
plechtigheid bijVan den Rijksdag was de groote
meerderheid aanwezig. De sociaal-democraten
-de Zuid-Duitsche democraten waren in het
jHieel niet, de vrijzinnige volksparty daaren
tegen ditmaal door een groot dee! barer leden
vertegenwoordigd.
Nadat het oudste lid in jaren, dr. Liugens,
als voorloopig voorzitter een shoeh 1" op den
Keizer had uitgebracht, las Z. M. de troonrede
voor,
Daarin wordt aangekondigd een herziening
der wet op de terzekering tegen invaliditeit en
ouderdom van arbeiders en een ontwerp be-
oogende de bescherming yan handelsbedienden
en leerlingen.
Dan wordt toegezegd een wetsontwerp dat,
zonder het recht van vereeriiging der arbeiders
aan te tasten, beoogt het zoo verderfelijke mis-
Kpuik te bestrijden dat van dit recht gemaakt
Is om de arbeiders, die willen, het wei ken te
verbieden.
Woordelijk sprak de Keizer hierover aldus:
«Het schrikbewind waardoor zij, die willen
arbeiden, verhinderd worden werk voort te
zetten of aan te nemen, heefteen omvang aan
genomen die het algemeen belang schaadt. Van
het den arbeiders gewaarborgde vereenigings-
recht, dat onaangetast moet blijven applaus
mag geen misbruik worden gemaakt om hel
hoozere lecht, te inheiden en van den aibeid
te leven, door bangnridking of bedreiging geweld
aan te doen.
«Ten deze de peisoonlyke vrijheid en zelf
standigheid van willen nadrukkelijk te bescher
men, is naar mijne overtuiging en die mijner
hooge bondgenooten de onafwijsbare plicht van
den staat."
Andeie wetsontwerpen, o. a. rakende de
veekeuring en de posterijen, worden nog aange
kondigd.
Vervolgens wordt nadrukkelijk geconstateerd
dat de ontvangsten van het Rijk steeds stijgende
zijn. De begrooting wijst de nocdige middelen aan
om de leger-organisatie te wqzigen, maar ook
ruimschoots de fondsen, die een voortgezette ver-
DOOR
S. WÖRISHÜFFER,
79)
Hans Adam schrikte zoo hevig dab het hem
moeite kostte staande te blijven, „Heeft hij
zicli daar niet laten zien?" herhaalde hij. „Dat
kan niet."
„Toch is het zoo. De boekhouder heeft twee
maal achter elkaar een boodschap naar ons huis
gestuurd, en voordat ik hierheen ben gegaan,
heb ik mij eerst persoonlijk overtuigd. Willi-
bald is niet op de bank geweest."
Hans Adam wischte zich hot zweet van het
voorhoofd, ofschoon er in het vertrek niet ge-
stookt werd, zoodat het er bitter koud was,
„Onbegrijpelijkzeide hij, en het kwam er
bijna stamelend uit.
Mies stond op. „God allee: weet wat er ge
beuld is of wat ons nog boven het hoofd hangt,"
snikte zij. „WiLhbald had in den laatsteu tijd
een goheimdaar ben ik heel zeker van. Ilij
hield een of ander onheil voor mij verborgen.
„Maar, mevrouw
„Ik weet wat ik zeg, baron. En indien uzelf
openhartig spreekt: is het u niet voorgekomen
dat mijn man geheel veranderd was? Kan u mij
niet helpeu dezo geheimzinnige zaak te door
gronden?"
Ilans Adam haalde weder do schouders op.
pjVillibald hooft mij geen enkele mededeeling
gedaan, mevrouw."
„Mij ook niet. Maar daardoor hoeft hij mij
betering van den toestand der midden- en
lagere klassen van ambtenaren noodig maakt.
Ook voor de behartiging van algemeene land-
bouw-bolangen, met name in de koloniën,
worden posten uitgetrokken. Dat daarvoor tot
een hooger bedrag dan in vorige jaren moet
worden geleend, vindt zyn verklaring in de
ongewoon hooge uitgaven in eens.
Aangekondigd worden dan twee wetsont
werpen ter voltooiing der organisatie van enkele
wapens en ter vermeerdering van het aantal
legercommando's. liij die aanvulling van leemten
in de inrichting des legers zal evenwel door
geleidelijke uitvoeiing rekening worden gehou
den met de draagksacht der natie.
De Keizer noemt de aanneming dier ont
werpen noodig, wil het leger zijn hooge tnak
kunnen vervullen, van nl. te zijn een betrouw
bare beschermer van den vrede en van het
vaderland.
Ook deze woorden werden luid toegejuicht.
De Keizer roemt dan de vriendschappelijke
betrekkingen met het buitenland; daartoe het
'zijne bij te dragen is het voornaamste doel van
's Keizers politiek.
Met warme belangstelling heeft de Keizer
het edelmoedige initiatief van zijn «dierbaren
vriend", den Keizer van Rusmnd, tot het bijeen
roepen van een internationale conferentie ont
vangen. Met «diepe smait en afschuw" herin
nert de Keizer aan de «vloekwaardige misdaad,"
die aan zijn «trouwen bondgenoot", keizer Frans
Jozef, zijn doorlachte gade heeft ontrukt.
Eu vervolgens wordt van de door den koning
van Italië bijeengeroepen conferentie tegen het
anarchisme gewag gemaakt. Het vaste ver
trouwen wordt uitgesproken dat deze niet alleen
opnieuw in theorie een juist evenwicht tusschen
rechten en plichten als onafwijsbaar vercischte
voor de vruchtbare ontwikkeling der inter
nationale betrekkingen, maar ook praotisehe
resultaten zal opleveren.
De Duitscbe koloniën koinen op vruclitdia-
gende wijze tot ontwikkeling; in 't bijzonder
wordt in de toekomst der Duitscbe belangen in
China vol vertrouwen uitgediukt.
Daarna spreekt de Keizer over zijn vei blijf in
Konstaritinopel, Palestina en Syrië; met name
worden genoemd de inwijding der Keik van
duo Vei losser, de schenking aan de katholiek» n
der «Doimition de la Vierge", en met vol
doening wordt er van getuigd hoe goejen
Klank du Duitselie naam in het Oosten heeft.
Ook deze passage weid met warmen bijval
begroet.
Onder het daverend «hoehl" van den Rijks
dag, waai toe graaf Leichenfeld, de gezant van
Deieren bij den Bondsraad, het sein gaf, veriiet
de Keizer vervolgens de zaal.
In enkele bladen is reeds deze troonrede
aan een bespreking onderworpen.
Het «Berliner Tageblatt" b.v. constateert dat
onmogelijk kunnen misleiden; ik heb altijd ge
weten dat eeu ongeluk voor de deur stond en
nu is het gekomen."
Zij sloeg haar voile neer en ging heen zonder
zich meer dan een paar minuten slechts opge
houden te hebben. Het rijtuig reed weg weer
stond Hans Adam alleen aan het venster, een
weerloozo prooi zijner kwellende gedachten, op
gewonden en angstig als nooit te voren.
Waar was WtUibald
Hij beproefde zeker de katastrofo te verschui
ven hij deed bepaald moeite om zieli het ont
brekende bedrag te verschaffen. Daar was tijd
voor noodig.
Misschien had Willibald er wel uitzicht op
dat iemand hem het geld ter leen zou geven.
Met alle macht klemde Hans Adam zich aan
die troostrijke gedachte vast, zonder haar niet
temin te kunnen vasthouden, Waar was Wil
libald?
En weer ging de zakdoek over zijn brandend
voorhoofd. Die onverdragelijko onzekerheid was
hem een kwelling, een marteling!
Een postbode kwam den heuvel op, en Hans
Adam snelde hem zelf tegemoet. Het kon liom
op dat oogenblik niet schelen wat zijn onderge
schikten wel zouden zeggen; hij wilde alleen
zoo spoedig mogelijk zekerheid hebben.
Twee brieven lagen iu zijn hand, beide van
advocaten uit de stad. Willibald had niet ge
schreven.
Nog altijd keek de baron naar de adressei
alsof hij zijn zinnen niet meer durf h. vuuotv
wen. Niets van Willibald'? Hoe ".as dat moge-
lijk?
Eu toon liet hij zijn rijtuig voorkomen. Hij
de troonrede geen enkele toespeling bevat op
het conflict met den graaf-regent van Lippe,
en dat ook de stoot aan het Diievoudig Yer-
boml toegebracht, met stilzwijgen wordt voorbij
gaan. De regeering schijnt zich eigenlyk alleen
tc bekommeren om de nieuwe legeruitgaven,
die de afgevnaidigden zeer nauwkeurig zullen
dienen te onderzoeken.
De «Vosrischa Zeituag" meent dat de krach
tige nadruk waarmede gesproken wordt over
de maatregelen om te beletten dat arbeiders
die werken willen, daarin verhinderd wor
den, schijnt nan te duiden dat de regeering
haar toevlucht zal nemen tot ontbinding vari
den Rijksdag indien deze weigeit de denkbeelden
der regeering goed tc keuien.
Heden zal de verkiezing van het bureau van
den Rijksdag plaats vinden. Volgens de «Ger-
mania" is Yon Ballestein, de candidaat van
het Centmm.
De conservatieve en nationnal-überalen zullen
ditmaal candulaten stellen voor liet rice-presi-
dentschap van den Rijksdag.
De sociaal-democraten schijnen van zins te
zijn zich in de thans geopende zitting duchtig
te roeren, De «Vorwiirts" zegt dat, daar de
Rijksdag nu de eenige plaats is, waar het
mogelijk is viijuit te spreken, de .socialisten
daarvan een mim gebruik zullen maken.
We hebben nu al de zank-Dreyfus en de
zaak-Ptcquartvolgens de «Radical" zal daar
nu nog bijkomen een zaak-Iienry.
Naar het blad vei haalt, heeft liet Hof van
Cassatie geconstateerd dat kolonel Henry jaar
lijks G0.00Ü francs veiteeide, ofschoon zijn
tractement maar 7 a 8000 francs bedroeg. Het
Hof van Cassatie heeft naar de bron gezocht
waaruit Henry die sommen heeft gekregen, en
zou tol de slotsom zijn gekomen dat dit geld
uit het buitenland kwam. Voorts zou het Hof
gebleken zijn, dut Esterhazy a's tusschenpersoon
optrad voor Henry, door de documenten naar
het buitenland te zenden, die hij van Heniy
ktceg; de twee officieren zuuden dus geza
menlijk g-liandeld hebben.
Men dient bieibij in 'toog te houden, dat
dergelijke bewei ingen niet tooi de eerste maal
haar weg in een of ander blad vinden.
In de «Autoi'e" heeft Clémenceau het even
eens over Ilemy. Hij verzekert dat president
Faure geweten heeft dat het document-llemy
een valsch stuk was, en dat het bewijs daar
van te vindeu is in het op het ministerie van
buitenlandsche zaken berustend z.g.n. diploma
tiek dossier.
Volgens Cldmenceau heeft Lemercier-Picaid,
«zooals bijna alle spionnen een dubbele ver
rader", dit stuk voor Ihnry vervaardigd, maar
vervolgens Schvvarlzkoppen gewaarschuwd, die
Panizzardi er van in kennis stelde. Deze wendde
zich tot den gezant graaf Tui nielli, die daarop
bij den minister Hanolaux de bekende stappen
hield het niet langer iu dezo zwijgende, dood
stille omgeving uit.
Aan de trap kwam tanto Anna hem tege
moet.
„Hans, beste jongen, zou je niet eens kun
nen infonneeren, of zij ook warnier kleeren noo
dig heeft?"
Hij zag do oude dame in het gelaat zonder
haar te begrijpen. „Zij, tante? Zij Over wie
heeft u 't nu?"
„Mijn hemel, natuurlijk over Ruth. Is het
dan niet wegens haar zaak dat je naar stad.
rijdt?"
„Ook daarvoor," stamelde hij in volslagen
verwarring. „Ook daarvoor."
„En kan je dan daarbij nog aan andere din
gen denken, Hans?"
„Dag, tante. Ik heb op 't oogenblik geen
tijd."
„Eu zal je dan eens infonneeren V' riep zij
hem nog na.
„Zeker."
„Laat do paarden flink uithalen," beval hij
den koetsier. „Over een half uur moeten wij er
al zijn."
„Waarhoen, mijnheer?"
Een donkere blos overdekte het gelaat van
den baron. „Ja waarheen?"
„Rijd maar naar de uitspanning, Frederik."
Het rijtuig vloog weg, en Hans Adam liet
het hoofd op de hand rusten. Waar moest hij
Willibald zoeken?
En meer en meer werd het in zijn verbijster
de ziel tot een verpletterende zekerheid dat er
eon ongeluk, een verschrikkelijk ongeluk moest
gebeurd zijn.
deed, met het gevolg dat deze plechtig ver
klaarde dat er geen gebiuik van het vahche
stuk zou worden gemaakt. Maar terstond daarop
maakten Mëline, Billot, Boisdefi're met Fclix
Faure, die evenals de anderen was ingelicht,
er toch gebruik van om Zola te doen veroor-
deelen.
Onmiddellijk gaf graaf Torn iel li aan de Itali-
uansche regeering den wenseh le kennen om
als gezant teruggeroepen te worden, en niet
dan met moeite slaagde Visconti-Venosta er in,
hem op dat besluit te doen teiugkomen. Niette
min bestaat het feit van die ontslngaanyiage en
ook biervan zyn de bewijzen te vinden in bet
diplomatieke dossier.
Ivalm zet inmiddels hot Hof zijn onderzoek
voort. Gistei en heeft de strafkamer een be
langrijk getuige gehooid, den rechter van in
structie Bertulus.
Generaal Lecleic is te Tunis gedagvaaul als
getuige il décharge bij de behandeling der zaak-
Picquart voor den krijgsraad. Waarschijnlijk
zal de generaal moeten getuigen over do bevelen
die indertijd aan Picquart zijn gegeven om
naai de grens van Tripoli te gaan.
Bij den Raad van State is eindelijk een
klacht ingekomen van Esterhazy, dat Cavaignuc
zijn bevoegdheid te builen is gegaan, door den
majoor te ontslaan.
De Pressemé gaat voort met in meetings liet
woord te voeten. Nu weer heeft hij te Mont-
pellier gesproken ten gunste van Piquart. Eenige
nationalisten werden de deur uitgegooid.
(•eniengdo Medcdcelingen.
De Britsche gezant te Parijs, Sir Edward
Morison, heeft Dinsdagavond in de Londensche
Kamer^ van Koophandel een rede gehouden,
waarin hij Frankrijk uitnoodigde niet langer
Engeland door speldeprikken le tergen.
De redevoering beeft in Frankrijk een zeer
onaaugenamen indiuk gemaakt.
Piesident Faure heeft gisteren, vergezeld van
den minister-president Dupuy, een bezoek ge-
biacht aan Villers-Cotterets.
Prinses Fried rich van Wurternb 'rg, de moeder
des
is
gi-tnren op 77-jaiigen leeftijd
Konings,
gestorven.
De sluiting van een rumoerige weiklieden-
veigadeiing door de politie te Kiel heeft aan
leiding gegeven tot een botsing, waarbij de
politie van haar wapens gebruik maakte en
verscheiden personen wondden.
In de gisteren gehouden conferentie der
Ilongaarsche regeeiingspartij is op voorstel van
Koioman Tisza en met instemming van den
minister-president besloten dat tegenover de
obstructie in het pat lament opheffing der grond
wet mogelijk was, maar dat het pailement
daarin diende gekend te worden. Barifiy liet
Toen hij iu de stad was aangekomen, begaf
hij zich allereerst naar ue bank. Do boekhouder
ontving hem met een gezicht, waarop de ont
roering te lezen stond, en antwoordde op de
haastige vraag naar den directeur, dat deze er
met was.
„Is mijnheer er vandaag nog niet geweest?"
bracht do baron met moeite uit.
„Neen."
„Maar ik meende dat er een revisie
De boekhouder baalde de schouders op. „Is
u persoonlijk bij de zaak betrokken, baron?"
vroeg hij.
„Zeer nauw zelfs."
„Dan kan ik u niededceien, dat de kelders
en de kas verzegeld zijn. Morgen komen ver
moedelijk de directeuren der hoofdbank bior
om verdere beschikkingen te treffen.'
Ilans Adam groette zwijgend en ging been.
Er ligt iets huiveringwekkends in, zoo de eer
ste voorbereidingen bij te wonen voor een droe
ve gebeurtenis; liet is of 11a de vree» tot waar
heid is geworden, of rondom iedere uitweg ver
sperd is.
Ilans Adam waagde zich niet in bet buis te
gen de glooiing van den heuvel aanmaar hij
zocht wel den omtrek van liet huis op, eerst
links, toen ïeelits, daar waar men in liet open
veld kwam. Hier was Willibald in den morgen
van ik uzelf den dag gezien.
„Mijnbeer was alleen," zeide een sigarenwin
kelier. „Hij scheen niet veel haast te hebben;
maar waar hij eigenlijk heen wilde, was mij
raadselachtig. Ik zag hom daar ginds den weg
naar Mildenau inslaan."
Wordt vervolgd.)
