Gemengd Nieuws.
opgetrokken. Urenlang wachtte men op de
marschorder, die maar uitbleef. Wel kwam ein
delijk een ander bericht: er werd niet gemo
biliseerd.
Finantieel.
Yisscherij.
Scheepvaart.
Handel.
a e is at 0 a.
Dec. 1898 gehouden discus-riën, is unaniem van
gevoelen, dat de definitieve invoering van het
concept-uniform leerplan voor de Rijks Hoogvre
Burgerscholen met vijfjarigen cursus, lietweik
met Septemlwr 11. in de Zuidelijke inspectie bij
wijze van proef in werking trad, niet is aan. to
bevelen.
b. De overgroot© meerderheid der vergadering
acht het gewcnscht, dat, indien overeenstem
ming in de leerplannen der Rijks Hcogero Bur
gerscholen met vijfjarigen cursus wordt inge
voerd, deze voor de drie laagste klassen met
verder ga dan hot bepaalde in het leerplan voor
de gymnasia, zooals dit is geregeld bij het kon.
besluit van. den 21en Juni 1887, „Stbl." 105,
art. 4, lett. g.
A. Voor de vaderland sche geschiediendsin
de eerste tot en met de derde klasse, een over
zicht der vaderlandsche geschiedenis, tm min
ste tot 1789 voortgezet.
B. Voor de algemeeue geschiedenisin db eer
ste tot en met de derde klasse, een overzicht
der algemeen® geschiedenis, ten minste tot 1789
voortgezet.
In de aanstaande groote vacantie, en wel bij
voorkeur tegen een datum in de laatste helft
der maand Augustus, zal weder eene vergade
ring alhier worden geconvoceerd.
(„XI. II.")
De Rijkspostspaarbank.
Dit Amsterdam schrijft men ons:
Een der groote zalen van hst Paleis voor
Volksvlijt is sedert eenige dagen oen tooneel
van vlijtagen arbeid. Van 's ochtends half negen
tot 's avonds half elf wordt er door bij do hon
derd man, meest onderofficieren van infante
rie, .artillerie, marine en mariniers, gecijferd.
Het omvangrijk werk is de bijschrijving der
rentebedragen op de rekeningen-courant der in
leggers van de Rijkspostspaarbank. Deze reke
ningen-courant hebben dén vorm van losse kar
tons, en zijn feitelijk duplicaten der spaarbank
boekjes in omloop, met dit verschil, dlait men
op do kartons een afzonderlijken kolom vindt,
waarin een „rente-getal" verschijnt, verband
houdende met d'e gedurende het jaar plaats ge
vonden operatiën, en waaruit het bedrag dier
gekweekte rente door eene kleine rekensom is
op te maken. Het bedrag der rente wordt aan
het saldo-tegoed' van den inlegger toegevoegd en
dus terstond gekapitaliseerd, wat weer de op
neming van een nieuw „rentegetal" bij aanvang
van het nieuwe jaar vereisoht.
In het Paleis voor Volksvlijt gaan bij de zc-
venliondead-duizend vaa die karbons onder de
pennen der sergeants door. De viugstein onder
hen behandelen 1200 kartons per dag. Zij ont
vangen een vaste toelage, en buitendien eene
bepaaldte som voor het aantal door hen bewerkte
kartons. Om te voorkomen, dat deze premie tot
te snel en daardoor tot slordig werken zou lei
den, is op heb maken van. fouten boet© gesteld.
Op 31 December 1898 bedroeg het saldo-tegoed
der 700,000 inleggers, zonder da rente, onge
veer 70 miliioen gulden. Het gemiddeld te goed
per hoofd was dus niet hooger dan honderd
gulden, waaruit valt te conchidieoreii, dab d»
Rijkspostspaarbank beautwoordt aan het doel,
dat de webgever heeft willen bereiken.: dab zij
waarlijk is een© spaargelegemlieid voor den „klei
nen man". Wel' wordt zij door enkelen nog ge
zocht als een deposito-bank; zoo heeft zij ondier
hare inleggers ook vereend gingen, die hare kas
gelden niet zeiven willen belieereri. Maar die er
varing heeft geleerd, dat liet saldo-tegoed! der
inleggers slechts voor een zeer gering deel als
gedeponeerd geld en niet als spaarpeinninigem
beschouwd kan worden.
De rente onzer postspaarbank is bij de wet
op een maximum van 2.64 gebracht. Zij
wordt van de kartons overgenomen in de boek
jes, welke daartoe door de inleggers moeten
•worden ingezonden.
Uit het verschil van het totaal der bij te
schrijven rente, met de door de bank zelve ge
kweekt© rente, moeten de onkosten dier instel
ling bestreden, de voorschotten door het rijk
verstrekt, terugbetaald! eu gelden opgelegd wor
den tot vorming van een reservefonds. Dit re
servefonds moet vooral dienen om den Staat te
dekken voor verliezen, welke zouden kunnen
voortvloeien uit den volledigen Staatswaarborg,
den inleggers bij die wet verzekerd.
Met het oog op het belang van dm Staat bij
den aanwas van -t reservefonds lijkt het
vreemd, dat de regeering de bank met bijzon
dere financieel® lasten beeft bezwaard. Zoomoet
zij bijvoorbeeld jaarlijks 10 cents per inlegger
storten als vergoeding van vrijdom van port
voor de stukken, welke de directeur met zijne
inleggers wisselt. Die vergoeding beloopt dus nu
ongeveer tachtig duizend gulden per jaar.
Vermeld zij nog, dat de directeur van ons na
tionaal spaar-instituut de gewoonte heeft aan
genomen, een in, de F' ansche taal gesteld ex
tract zijner jaarverslagen in heb buitenland tc
verspreiden, met het gevolg, dat de instelling
in den vreemd© herhaaldelijk zeer gunstig is
besproken. („N. R. Ct.")
Zaak-Hoogerlrais.
De besturen, van Patrimonium en do R.-K.
Arboidersvereeraiging te Enschedé brengen, vol
gens besluit oener gecombineerd© vergadering
het. volgende ter kennis van liet publiek:
„dat zij niet meegaan met die agitatie tot
herziening van het vonnisHogerhuis, maar wel
hun volle instemming schenken aan het wets
voorstel Harte e. a., waardoor de herziening
mogelijk wordt
Zij gaan niet mee met genoemde agitatie
lo. omdat deze gedreven wordt op een wijze
als zouden de gebroeders Hogerhuis zeker on
schuldig zijn, terwijl onrkrgoteakendeii zich vol
strekt onbevoegd achten, daarover een vast oor
deel uit te spreken;
2o. omdat herziening van hot vonnis onmoge
lijk is, indien niet eerst de wet veranderd wordt.
Agiteeren voor herziening van hot vonnis, zon
der daarbij de verandering van de wet op den
voorgrond te stellen, staat gelijk met een span
nen van d© paarden achter den wagen-
Zij zijn echter beslist voor aanneming van
het wetsvoorstel-Harte, omdat het recht van
iedereen, wie het ook zij bun heilig en dierbaar
is, en omdat rechterlijke dwalingen (die altijd
mogelijk zijn) alsdan gemakkelijker hersteld
kunnen worden. In het bijzonder hopen, zij de
aanneming van heb genoemde wetsvoorstel, om
dat daardoor de deur geopend wordit voor de
herziening van het vonnis-Hogerhuis. Immers
nu eenmaal te recht of ten onrechte bij vden
de gedachte gerezen is dat d'e gebroeders Hoger
huis niet schuldig zijn aan het hun ten laste
gelegde, achten zij de herziening, cKe alsdan
langs wettelijken weg mogelijk is, zeer te wm-
schen.
Met het oog daarop hebben zij besloten: lo.
die leden en geestverwanten hunner vereendging
te verzoeken om niet te teekenen op de lijsten
die hun ter herziening der Hogerhuiszaak wor
den aangeboden; 2o. bij het centraal bestuur
van Unitas hot voorstel te doen eerstdhags eau
verzoekschrift aan de Tweede Kamer te zanden,
opdat het genoemde wetsvoorstel spoedig tot
wet worde verheven."
Bakkerij-Tentoonstelling.
De rekening en verantwoording betreffende
de Int. Tentoonstelling van Bakkerij, Kook
kunst en Maalderij, verleden jaar in den Die
rentuin te 's-Gravenhage gehouden, sluit in ont
vangsten en uitgaven met 28,007, waarbij een
tekort van 416. Ook het waarborgfonds van
11000 was opgebruikt, zooals wij reeds meld
den. Ontvangen werd voorts o. a. voor de plaats
ruimte 6380 en aan entreegelden 8240. On
der de uitgaven komen o. a. voor de pasten „on
kosten tentoonstelling" ƒ4615, „huur" ƒ7000,
„installatie jury en ontvangst" ƒ952, „medail
les en diploma's" 1350.
Kalenders.
Van de sloomsteendrukkeiij Sennefelder te
Amsterdam ontvingen wij een uitnemend uit-
gevoerden wandkalender, naar een teekening
van Van Caspel.
Veelbelovend.
Bij een twist op den Loosduinschen weg te
's-Gravenhage tusschen twee jongens van onge
veer acht jaren, heelt de een den ander een
steek met een mes of ander scherp voorwerp
toegebracht.
Het werktuig drong door de kleederen in de
zijde van het kind en veioorzaakte een vrij
gevaarlijke wonde met veel bloedverlies. De
toestand van den knaap, die naar zijne woning
in het Westeinde werd gebracht, is niet zonder
zorg.
Andrée.
Een bekend Deensch reiziger, kapitein Daniel
Brunn, heelt besloten, tegen den aanstaanden
zomer een expeditie uit te rusten om in den
omtrek van de Oostkust van Groenland naar
sporen van Andrée te zoeken. De expeditie zou
van IJsland uitgaan.
65 jaar.
Zondagvoormiddag werd in een der syne-
gogen te Berlijn een plechtige dienst gehouden
ter eere van een echtpaar dat al 65 jaar ge
huwd is. Na de keikeiijke plechtigheid las de
rabbijn een schryven voor, waarin de keizer
zijn hartelijke belangstelling in dit zeldzaam
feest te kennen gaf en het grijze jubelpaar Gods
zegen toewenschte.
In brand geraakt.
Zondagavond werd te Verviers een drama
tische en musicale soirée gegeven, waarin een
leerlinge der Opera-schoei aldaar, mej. Massa
medewerkte.
Zij had bijna de groote aria uit de ïHuge-
nolen" ten einde gezongen, toen zij het onge
luk had te dicht bij het voetlicht te komen,
waardoor haar japon vlam vatte.
Een hevige paniek ontstond onder het publiek
dat zich gereed maakte te vluchten, terwijl het
meisje, in vlammen gehuld, wanhopige kreten
slaakte.
Gelukkig snelden de leiders der uitvoering
nog bijtijds het tooneel op om de vlammen te
dooven en het publiek tot bedaren le brengen.
Mej. Massa verscheen eenigen tijd later ten
tooneele en zong haar nummer tot levendige
voldoening van het publiek.
Geen Raadhuis,
De burgemeester van een dorp in Zuid-
Frankrijk is onlangs tot 46 maal 6 francs boete
veroordeeld, omdat hij even zoovele huwelijken,
in sttjjd met de wet, buiten het gemeentehuis
had voltrokken. In honger beroep werd hij
echter vrijgesproken, nadat hij tot zijn ver
ontschuldiging had bewezen, dat zijn gemeente
geen raadhuis bezit!
Mobiel
Groote opschudding ontstond de vorige week
io een aantal plaatsen van Oost-Silezië. De ge
meenteboden liepen de buizen al met de tijding:
nEr wo» dt gemobiliseerd." De dienstplichtige
maunen verlieten den arbeid om zich naar het
raadhuis te begeven en wapens te halen.
Moeders en vrouwen waren radeloos en pak
ten in allerjjl allerlei beooodigdheden bjjeen.
Maar niemand wist tegen wie moest worden
Er was enkel tot het gemeentebestuur van
hooger hand, gelijk van tijd tot tijd gebruike
lijk 'is, onverwachts de vraag gericht of alles
voor een mobilisatie gereed was. Die vraag
hadden de burgervaders verkeerd verstaan en
aldus hun gemeentenaren in rep en roer ge
bracht I Met groot gejuich werd hel »Die
Wallen nieder 1" begroet.
JDe noodlottige vrouw.
Te Turijn heeft een vrouw, Cateriaa Ghetto,
die vier mannen te grond© had. gericht, rich met
haar laatstern minnaar van. het leven beroofd.
Zij begon met haar eigen man aan lager wal te
helpen, die, door gedachten aan zelfmoord ge
kweld, deze eindelijk buitenslands ontvluchtte.
Vervolgens was rij de oorzaak dat, na eenigen
tijd met baar omgegaan en het hunne doorge
bracht te hebben, zekere Accamaseo, rijk mole
naar, 35 jaren oud en een jongen van 15 de
band aan richzelven sloegen, en een' man van
75 in een krankzinnigengesticht moest worden
opgesloten. Eindelijk eeft een ambtenaar bij de
posterijen Panda, 40 jaar, gehuwd en vader
van zes kinderen, met „de noodlottige vrouw",
zooals rij in de wandeling heette, ten einde raad
den dood gezocht.
Levend legrav:
'tls een griezelig verba-dat van John
Clark, een oud-gediende uit het invalidegestoht
te Dodge City (Kansas), die twee dingen levend
begraven is geweest. Clark had typ heuse koort
sen gehad' en zijn dokter verldaardo, dat hij
dood was. Clark werd met militaire eer graf
waarts gedragen en begraven. Maar eenige ka
meraden hadden daar geen vrede meêClark
was altijd een slachtoffer geweest van flauwten
en zijn laatste riekt© kon dit ziekelijk verschijn
sel wel ernstiger hebben gemaakt. Zij hielden
zoolang vol tot men bevel tot opgraving gaf en
al dadelijk bleek daarbij, dat Clark van houding
veranderd was. Men pastte alle denkbare mid
delen op hem toe en mocht het voorrecht smo
ken, den oud-gediende, die reeds zeventig was,
zoover op te knappen dat er alle kans is, dat
hij nog jaren irn rijn invahdegestidht kan blij
ven.
't Gebeurde in Amerika, waaruit volgt dar
Clark, dadelijk toen hij weer op de been was,
geïnterviewd werd. Zijn gewaarwordingen rijn
te merkwaardig om ze niet woordelijk mee te
doelen. „Ik ben geen oogenbhk geheel mijn be
wustzijn verloren en ik gaf mij zelf zeer goed
rekenschap, dat ik levend begraven was. 't Was
een verschrikkelijke gedachte, en toch kon ik
niet schreeuwen, geen beweging maken; ik was
geheel machteloos.
„Toen ik dacht te zullen sterven, kreeg ik
een welbehagelijk gevoel. Ik voaldte goeau pijn,
niets dat mij hinderde en ik verbeeldde mij een
andere wereld binnen te gaan. Toen ak weer tot
mijzelf kwam, merkte ik, dat ik nog in een
doodkist lag en ik begreep dadelijk, dat ik niet
gestorven was, want ik had honger."
JEen botsing.
Zal de aarde op 13 November van dit jaar
vergaan De weerprofeet Falb heeft op de
mogelijkheid gewezen, dat op dien dag onze
planeet in onzachte aanraking kon komen met
de komeet, door Biela in 1823 ontdekt.
Over dit geval heeft de heer Lützen de vo
rige week in Berlijn een voordracht gehouden
en daarin aangetoond, dat de botsing beden
kelijk genoeg kan zijn voor... de komeet. Het
is een feit, dat men door den sterksten staart
van een komeet nog de sterren kan zien, ter
wijl een gewone rookwolk dit belet.
De komeetstof is dus uiterst ijl en vooral
bij die van Biela heeft men dit waargenomen,
zoodat zij bij een omloopstijd van G'/s jaar in
't laatst niet meer kon worden waargenomen.
Hare deelen schijnen allengs in het heelal ver
strooid te zijn. Dit is niet gelijkmatig geschied
en zoo komt de aarde slechts nu en dan met
overblijfselen in aanraking, en wel in de jaren
33, 66 en 99 van elke eeuw.
De komeet heett dan iets van een mugge-
zwerm, waardoor de aarde veilig heenvliegt en
er slechts enkele deelen van vasthoudt die zich
voor ons oog als vallende steiren vettoonen.
Men zal dus in November een prachtigen
stenenregen kunnen waarnemen als in 1833
en 1866. In het eerstgenoemde jaar telden
Humboldt en zijn adsisleuten er 25,000 inéén
uur.
Mare'orama.
Wij hebben reeds in algemeene trekken en
kele der clou's van de aanslaande wereldten
toonstelling beschreven. Een nieuwe aantrek
kelijkheid belooft te worden het ïMaréorama,
wat vertaald zijnde, zeegezicht genoemd zou
kunnen worden.
Het houdt het midden tusschen een panorama
en een tooverspel, en is de uitvinding van den
schilder Hugo d'Alesi, die zekere vermaardheid
heeft vanwege zijn bekende reclameplaten, die
aan de statiorismurer» de reizigers op een reisje
naar de zonnige Middeliandsche Zeekusten ver
lekkeren.
Dit ïMaréon, »a" zal geheel de illusie geven
van een reis van Marseille naar Sfax, Venetië,
Napels en Konstnntinopel. De toeschouwers, ot
beter gezegd de reizigeis, zullen plaats nemen
op een zeer natuurlijk nagebootst scheepsdek;
masten, rookende schoorsteenen, bemanning,
alles is er te vinden.
Op het sein van vertrek worden de ankers
gelicht, de stoomfluit gilt, de golven schuimea'
om het schip, de wind waait den reizigers in
het gelaat. En te gelijk ontrolt zich voor hunne
opgetogen blikken het heerlijke panorama, dat
men van zee op Marseille heeft. De geheele
zuidkust van Frankryk trekt voorbij. Het rol-
scherm is een kilometer lang en v'yftien meter
hoog.
Doch dit is nog niet alles. De werkelijkheid
moet nog zuiverder worden nagebootst. Aan
den voor- en achterkant van het schip zijn toe
stellen aangebracht om het istampea" en vslin-
geren" te verkrijgen. Ja, men wil het zoover
brengen, dat het op commando van den kapi-
tein zal gaan stormen I
Het succes moet volkomen worden en de
toeloop reusachtig. Uitgezonderd misschien voor
die tentoonstellingbezoekers, die, eens zuchtend
in de klauwen van de zeeziekte, plechtig ge-
zworen hebben, nooit meer een zeereis te
zullen maken.
Faillissementen.
Uitgesproken:
6 Jan. D. M. Goetgeluk, koopman, te Delft. Rechter
commissaris, jhr. rar. J. F. Schnurbeque Boeije. Cura
tor, mr. J. M. van Monnik rede, advocaat-procureur.
Delft.
Opgeheven:
S. van Soest, aannemer, timmerman en metselaar,
te Mijdrecht; H. Braakhuis, bakker te Amsterdam;J.
Breemer, broodslijter en winkelier, en W. F. Steiner,
meubelmaker en stoffeerder, beiden te Dordrecht; J,
ter Wal, vroeger sigarenfabrikant te Zelliem.
Rehabilitatie.
B. J. hleve, bakker en molenaar te Hengelo (G)
Procureur van requestrant, mr. Th. Evekink, Zutphen.
SCHEVENINGEN, 11 Januari. Heden werd alhier
van IJmuiden en Nieuwediep aangevoerd ruim 200
mand versche visch.
Tarbot gold tl tot f2.50, tongen f0.50 tot f0.65,
levende sehelvisch f0.38 tot f0.75, doode f0.18 tot
f0.30, kabeljauw f0.70 tot f 1, bunschol f 0.30 tot
f 0.60 per stuk, kleinschol f 3.2a tot f 7.40, scharrea
f2.50 tot f3, kleine sehelvisch f3 tot f3.75 per mand
IJMUIDEN, 11 Januari. Heden waren hier aan de
inarkt 7 kotterloggers met 200—350 tongen, enkele
tarbot griet, 5—10 mandjes mid.schol, 515mandjes
kt. schol en 5—13 mandjes schar. Verder 2 stoom
trawlers, Onion en Julie, met partijen sehelvisch,
tongen, tarbot groot, midd. en kleine schol, kabeljaaw
en wieling en 7 sloepen met 7001000 groote schel-
visiehen en 500900 kl. id. en enkele kabeljauwen.
De prijzen waren: gioofe tong 7085 ct, mid id.
4055 ct., kl. id 2025 ct., groote tarbot f8—11,
ki. tarbot griet f3.254 25 per stuk; gr. schol f 11
14.50, mid. id. f6 50—8, kl. id. f4 255, schar f2—3
per mand; lev. kabeljauw 76 85 per stuk, gr. let.
sehelvisch per 30 st. f 1823, kl. lev. id. per 40 st,
f 1315, gr. doode id. per 40 st. f 1214, kl. doode
id. per 30 st. f5—6.25.
Hoogwater te ttchiedam.
Jan. 13v.m. 4.54 n ra. 5.13
14: 5.42 5.49
Zon en Naan.
'onsopgang Jan, 13: 8.07 v.m. ondergang 4.08 n.m.
*14: 8.07 4.10 i
Eerste kwartier 18 Jan. Volle Maan 26 Jan.
ANTWERPEN, 11 Januari.
Petroleum onverand. Dadelyk fr. 195/g, Januari fr.
19%, Febr. fr. 19%.
PARIJS, 11 Januari.
Tarwe. Loopende maand fr 21.75 Febr. fr. 21.90,
Maart/April fr. 21.90, 4 mdn. van Maait fr. 22.prijsh.
Rogge. Loopende rnsaud fr 14.35, Febr, fr. 14.50,
Maart/April fr. 14.50, 4 mdn. van Maart fr, 14.50, kalm.
BUDAPEST, 11 Januari.
Tarwe zwak.
BERLIJN, 11 Januari.
Spiritus. Loco 39.50.
HAMBURG. 11 Januari
Petroleum loco 6.95 brief, dito -.geli. Spiritui
per Jan. 19%, Febr./Maart 18%. Stemming kalm.
NEW-YORK, 11 Januari.
Ta r w e.
Jan. Feb, Maart. ApriL Mei. Oct.
11 Jan. 78%751/4
10 78% 74%
9 761/g78%751/4
M a 1 s.
Jan. Feb. Maart. April. Mei. Oct.
11 Jan.4l7/8
13 Jan. Gr. Sehouwb. Rotterdam, Mijnheer en
mevrouw Mongodin, 8 uur.
14 5 Volkshuis, Schiedam, Kinderavondje,
57 uur.
14 Adelphismus, Schiedam, Koppei leest.
Officieren vcreeniging, 8% uur.
14 j> Groote Sehouwb. Rotterdam, Ital.
Opera, Mefistofele, 8 uur.
14 t Tivoli, Rotterdam, Kindervoorstelling,
Oranje-Nassau-Cantate, de Woud-
koningin, 2 uur.
15 d Volkshuis, Schiedam, Tooverlanlaarn
en muziek, 7 uur.
15 Groote Sehouwb. Rotterdam, Cathe
rine, 8 uur.
Tivoli. Rotterdam, Tommy Dodd, 8 uur.
17 Zaal Nut, Rotterdam, Sonatenavond,
8 uur.
19 j Quartet-Beunderman, Musis, 8 uur.
Te Rotterdameiken avond Circus Variété,
Stationsplein, 8 uurCasino Variété, Coolsingel,
8 uurPschorr Dameskapel, Korte Hoogstr., 8 u.
