BUITENLAND.
STADSNIEUWS.
hooge prijzen van de Kon. Vereen, vaststelt.
Wie geeft ie Amsterdam f3.voor een revue
op de eerste plaatsen
Voor minder dan de helft kan men mede
lieden avond de vereenigde Itott. tooneelisten,
met medewerking van Willem v. Zuijlen, in
«onze Don Juaus" gaan toejuichen, dat lijkt er
beter naar. En dit zijn maar extraatjes, die
behalve de wekelijksche uitvoeringen van drie
opera-gezelschappen en van .«het Ned. Tooneel'
het uitgaand publiek op rantsoen stellen,
geen wonder dus dat sommigen hunner teleur
gesteld huiswaarts keeren. Het is hier geen
'«stad van zaken", derhalve heeft men hier in
den wintertijd niet dat ruime verschot van
personen, die, voor hun zaken op reis zijnde,
den avond in de schouwburgen gaan door
brengen. De theaters alhier moeten 't bijna
geheel van de eigen bevolking hebbeD.
Die bevolking uw lezers zullen 't reeds
weten heeft in '98 de »twee ton" niet ge
haald. Wij zijn tusschen 199 en 200.000 blij
ven staan en zijn dus nog niet verplicht naar
C nieuwe raadsleden om te zien, gelukkig 1
Zoolang er zulk een tegenzin bestaat om een
zetel ten stadhuize in te nemen, daalt men hier
rnaar al te zeer af tot hen, die in geestelijken
zin de middelmaat nauwelijks bereiken, al be
staan er natuurlijk enkele zeer eervolle uit
zonderingen. Een wezenlijk verlies voor den
Raad was ten vorigen jare de heer Seret, die
wegens vertrek uit de gemeente ontslag moest
nemen. Hij behoort niet tot mijn geestverwanten,
maar gaarne erken ik dat wij mannen als hij
dubbel betreuren, waar het aantal van hun ge
halte in onzer, gemeenteraad zoo bedroevend
klein is.
In een vorigen brief maakte ik gewag van
de ontworpen verbouwing der Witte Sociëteit,
hieraan kan ik nog toevoegen dat de volgende
week met de slooping der beide belendende
huizen, waar de nieuwe vleugel verrijzen moet,
een aanvang zal worden gemaakt. De aanbe
steding is niet medegevallen, de laagste in
schrijver eischt '179000, d. i. een 30 mille
boven de raming. Hierbij komt natuurlijk nog
een groote som voor meubilair. Ook de termijn
van oplevering valt tegen, aanvankelijk meende
men dezen op 1 Nov. te kunnen steilen, maar
dit is nu op 1 Febr. '1900 bepaald.
De toestand van den Minister van Mariu e is
redelijk gunstig. Maar vrij algemeen acht men
't niet verstandig van den admiraal, dat hij
bepaald voornemens is, zoodra zijn toestand
't eenigzins mogelijk maakt, zijn ambtswerk te
hervatten. Ai wat irriteert is na een aanval
van beroerte zeer bedenkelijk en wie kan mi
nister zijn en buiten irriteerende waagstukken
blijven? Het zal dan ook zeker niet met goed
keuring van zijn arts wezen, wanneer de heer
Röell zijn wil in dezen doordrijft. Maar zoover
zijn wij nog niet.
Ais de Kamer eerlang weder aan 't werk
gaat zal denkelijk de revisie-wet wel 't eerst
aan de orde komen. Wat daarna komt weten
wij niet. Feitelijk is er nog niet veel in staat
van wijzen. Of er hij den tragen gang der wet
geving in dit zittingjaar wel veel kans is op
de openbare behandeling van den leerplicht,
zelfs maar in één der Kamers, schijnt mij zeer
twijfelachtig. Evenwel «desespereert niet".
De werkwaardige verzameling «Prentkunst",
in de zaal van den Kunstkring tentoongesteld
moet ik, om geen misbruik van uw plaatsruim
te te maken, in dezen brief onbesproken la
ten. Wiens weg over de Heerengrscht alhier
voert zal 't zich niet beklagen, wanneer hij
in die wel verlichte zaal met de teekeningen
van Steinlen, Maurim en vele anderen kennis
maakt.
Algemeen overzicht.
SCHIEDAM, 16 Februari '99.
De Fransche regeering zet er spoed achter,
naar het schijnt, De minister van justitie heeft
last gegeven, dat ter Landsdrukkerij alle zeilen
moeten worden bijgezet, om te maken dat het
do-sier van liet aanvullend onderzoek der straf
kamer in druk kan verschijnen, zoodra de
Senaat liet regeeringsontwerp heeft behandeld.
Het Hof van Cassotie kan dan terstond zijn
arbeid beginnen.
Volgens de «Echo de Paris" zal president
Mazenu, onmiddellijk na aanneming der wet
door den Senaat, de Kamers van het Hof bij
eenroepen om liet dossier te onderzoeken. De
procureur-generaal Manau zal daarbij niet tegen
woordig zijn.
Daarna zal het Hof allen die gehoord willen
worden, alsnog voor zich laten verschynen. Het
blad noemt o. rn. Esterhazy, terwijl kapitein
Cuignet en de lieer Paléologue het geheime
dossier zullen toelichten. Generaal Roget zal
met Picquart worden geconfronteerd.
Men zou hieruit mogen afleiden aanne
mende dat de mededeeling der «Echo de Paris"
juist is, wat nog aan eenigen twijfel onderhevig
is dat het onderzoek der strafkamer niet
voldoende, of liever niet ten volle betrouw
baar wordt geacht.
Daartegenover staat de conclusie die men wil
trekken uit de aankondiging dat het Hof zgn
arrest nog voor Paschen, dus tegen het eind
van Maart denkt te wijzigen.
Men is geneigd daaruit op te maken dat het
Hof zijn uitspraak zal gronden op het onder
zoek der strafkamer.
Volgens de «Matin" verwacht de minister
president het arrest van het Hof zelfs nog eerder.
Dupuy zou n.l. dezer dagen met den afgevaar
digde Binder een weddingschap hebben aange
gaan dat de zaak vóór den 20steo Maart door
het Hof afgedaan zal worden.
Laat ons hopen dat Dupuy zija weddenschap
wint; het wordt tijd dat er een eind kome
aan de zaak.
Over het door de Kamer goedgekeurde regee
ringsontwerp is men intusschen nog geenszins
uitgepraat.
De «Droits de I'Homme", het bekende voor
de revisie strijdende blad, houdt vol dat de
regeering de zaak in de doofpot wil stoppen,
en wel om president Fuure en Dupuy te sparen.
Men weet dat, toen Casimir-Périer piesident
der Republiek was, zijn opvolger Faure als
minister van mavine zitting had in het kabmet-
Dupuy.
Het blad beweert nu dat zoowel Dupuy als
Faure geweten hebben, dat op onwettige wijze
mededeeling aan den krijpraad is gedaan van
het geheime dossier, hetgeen uit de door gene
raal Meicier en Casimir Perier voor de straf
kamer afgelegde verklaringen is gebleken.
Het regeeringsontwerp, waarover de Senaat
nog zijn oordeel moet vellen, zou niets anders
beoogen dan op slinksche wijze de openbaar
making dier verklaringen te voorkomen.
Naar men zegt wil de regeering de «Droits
de riJomme" wegens deze aantijging vervolgen,
waartegen zeker niemand bezwaar zal hebben,
wanneer dau maar tevens vervolgingen worden
ingesteld tegen de organen der nationalisten
en revisionisten die voortgaan de raadsheeren
van het Hof met slijk te gooien.
En niet alleen de leden der strafkamer. Neen,
wat voorzien werd, begint reeds bewaarheid te
worden. Men m takt reeds berekeningen op
omtrent de stemming der leden van de andere
kamers van het Hof.
Zoowel voor- als tegenstanders der revisie
houden zich daarmede bezig, en inen mag ver
wachten dat de anti-revisiouisten, wanneer zij
overtuigd zijn vac een meerderheid ten gunste
der herziening, niets oubeproefd zullen laten
om de zaak geheel aan de berechting van het
Hof te onttrekken.
De regeering, die den eersten stap heeft ge
zet op den verderflijken weg, die reeds ten
opzichte der strafkamer in een <le rechtspraak
rakende quaestie heeft toegegeven aan neen"
publieke opinie, zal tegenover dergelijke po
gingen machteloos staan.
Gelukkig dat er telkens nog van die kleine
trekjes te vermelden vallen, die liet bewijs
leveren dat niet alle Franschen in blinde ver-
eering van liet leger geneigd zijn de hechte
zuilen waarop een geordende staat rust, door
te zagen.
Gisteren kwam de vervolging wegens smaad
voor, door Picquart ingesteld tegen de «Jour"
en de heeren Palli en Possien, de schrijvers
van drie voor den kolonel beleedigende stuk
ken. De correctioneele rechtbank, de couclusiën
van mr. Habert, den advocaat der gedaagden,
verwerpend, verklaarde zich competent en steide
de zaak veertien dageu uit.
Een groot aantal advocaten gingen Picquart
de hand drukken. Enkelen zeiden tot hem:
«Wij achton ons te geiukkiger u de hand te
drukken, omdat wij zoons.van officieren zijn",
waarop Picquart antwoordde dat juist daarom
hun sympathie hem te aangenamer was.
Te Weenen is gisteren de kroonraad gehou
den die, naar verwacht werd, beslissen zou over
het lot van den Hongaarsclien minister-president
baron Banfly.
Van de Hougaarsche staatslieden, meer in
't bijzonder Banfly, de ministers van oorlog en
finantiëu Fejervary en Lukacs, en eindelijk
Koiomau von Szell, den vertrouwden raadsman
van koning Frans Jozef, kon in den laatsten
tijd veilig gezegd worden dat ze óf naar Wee
nen zouden gaan óf juist vandaar teruggekeerd
waren óf wel in de Oostenrijksehe hoofdstad
vertoefden.
De vraag die in Hongargeallen bezig houdt,
is thans: zal het de laatste maal zijn dat
Banfly in den keizei lijken salon wageu de reis
tusschen de beide hoofdsteden heeft afgelegd?
Sommigen meenden dat Frans Jozef, al zijn de
onderhandelingen met de oppositie mislukt, toch
Banfly andermaal zijn vertrouwen zou schenken.
Maar grooter is het aantal dergenen die van
oordeel waren dat in den gisteren gehouden
kroonraad tot Banfiy's aftreden besloten zou
worden.
De vraag was, wie hem zou opvolgen. Fe-
jervaiy soms? Dat zou beteekenen een minis
terie Banfly zonder Banfly. De oppositie zou in
haar verzet blijven volhardende parlementaire
crisis zou vermoedelijk voortduren.
Daarentegen zou een ministerie-Szeli, dat
dichter bij de oppositie staat en niet steunt
op de groep der gehate Tisza's, waarschijnlijk
meer levensvatbaarheid hebben. Szell zou er
wellicht in slagen het vergelijk met Oostenrijk
tot stand te brengen.
Een andere oplossing zou zgn, dat het Oos
tenrijksehe ministerie eerst aftrad. Een gema
tigder Oostenrijksch Kabinet en een Hongaarsch
ministerie-Fegervary van Banfly wil de
oppositie niets meer weten zouden, wanneer
van beide zijden wat water in den wyn werd
gedaan, het misschien wel tot een vergelgk
kunnen brengen.
Maar dat graaf Thun heengaat, daaraan valt
voorloopig niet te denken. [Men sie intusschen
hit telegram hierachter.']
In Oostenrijk heerscht nog altyd parlementaire
stilstand. Maar de partyen zijn steeds aan het
werk, het krachtigst wel de Tsechen, die het
eene voordeeltje na het anderen weten te be
halen. Zoo hebben zij gedaan welen te krijgen
dat Stremayr, de voorzitter van het hoogge
rechtshof, zijn plaats heeft moeten ruimen aan j
den ondervoorzitter Habietinek.
En al is Stremayr een dier Duitschers die
eigen voordeel steeds stelden boven het belang
der Duilsclie zaak, als behoort Habietinek tot
de gematigde Tsechen, dit neemt niet weg dat
thans aan het hooggerechtshof, het gerechtshof
en de rechtbank te Praag Tsechen den voor-
zitterstoel innemen.
En nog altijd heerscht onder de Duitschers
groote verdeeldheid.
Gemengde Mededeclingen.
Ia de begrootings-commissie van den Duitschen
Rijksdag verklaarde de minister van oorlog
Von Gossler overtuigd te zijn dat de twee
jarige diensttijd zou blijven bestaan. Zeker is
dat men niet van plan is terug te keeren tot
den driejarigen diensttijd; over mogelijke wijzi
gingen echter kan bij gebrek aan ervaring
niets worden medegedeeld.
Een tweede vergadering, door ongeveer 2090
personen bijgewoond, van den Bond voor het
Fransche Vaderland vond gisteren plaats onder
voorzitterschap van Francois Coppé, die mede
deelde dat de Bond reeds 30,000 leden telt. Hij
prees Quesnay de Beaurepares en verklaarde
dat de Bond zich by voorbaat buigt voor de
beslissing van het Hof in vereenigde zitting.
Ook voor het vervolg za! de Bond ijveren voor
de herziening van gebrekkige wetten. Toen hij
liet leger verheerlijkte werd iemand die pro
testeerde, de zaal uitgewerkt.
Marcel Dubois, ptolesmr der E./bonne, sprak
daarop over patriolisme.
Rocbefort en Régis hebben door i.un aan
komst te Marseille weer aanleiding gegeven
tot wanordelijkheden. Rocbefort vertrok teistond
naar Beaulieu bij Monte Carlo; Régis bleef in
de stad.
Te Marseille is een priester door manifestan
ten lastig gevallen. Hij moest in een kerk
vluchten. De ruiten werden daar en in andere
kerken, ook in de synagoge, ingeworpen.
In het Engelsche Lagerhuis wees Mac Neill
er gisteren op dat van 44 ministers 25 com
missarissen van naamlooze vennootschappen zijn.
Hij stelde voor het commissaris-zijn eener maat
schappij onvereenigbaar te verklaren met het
ambt van minister.
Campbell-Bannermann, de leider der liberalen,
steui.de het voorstel dat door den minister Dil-
four bestreden werd. Deze zag er geen gevaar
in dat een minister commi saris eenei eerlijke
maatschappij is, mits dat ambt hem niet te veel
ly <1 kost.
Het voorstel werd met 247 tegen 143 stem
men verworpen.
In de Spaaiwclie provincie Castellon is een
kleine gewapende bende verschenen. Gendarmes
en infanterie uit Morella vervolgen haar.
Don Carlos schijnt voor goed afgezien le
hebben van alle revolutionnaire plannen.
In tegenspraak met een bericht aan de «Ind.
Beige" uit Rome noemt de »Tribuna" liet min
stens voorbarig dat reeds een overeenkomst lot
stand is gekomen over een stoomvaartlijn van
Italiaansche havens naar China, of dat Italië
voornemens is een vlootstation aan de Chinee-
sche kust te pachten.
Bijna 73 jaar oud is do sultane Adilé, tante
van den Sultan, overleden. Zij %vas de eenige
nog in leven zynde dochter van sultan Mah-
moua, den vader van sultan Abul-Medjid. Sul
tane Adilé, die gehuwd is geweest met Mehern-
med Ali Pacha, storid in hoog aanzien bij'den
Sultan.
De Amerikaansche Senaat heeft den rang van
«admiraal der zeemacht" ingesteld. De eerste,
die met dien rang bekleed zal worden, moet
admiraal Dewey zijri.
Keizer Wilhelm is «admiral of the fleet"
bij de Briische marine.
Luna, een lid der Fhilippynsche junta, die
op weg is naar Liverpool, verklaarde te Hali
fax in een interview dat de Philipino's zullen
strijden zoolang er nog één Amerikaanse!) sol
daat op de Philippijnen is. Zy stellen zich
alleen tevreden met onafhankelijkheid.
Over het doel zijner reis naar Europa wilde
hij niets loslaten.
Admiraal Dewey bericht dat de Amerikanen
bij de inneming van Ilo-Ilo geen gevangenen
hebben gemaakt. De verliezen der insurgenten
waren gering. Het Amerikaansche en het
Duitsche consulaat zijn verbrand.
De neef van Aguinaldo, die het ambt van
minister van oorlog bekleedde, is bij Calocan
gesneuveld.
Te Kaapmuidert (Z. A. R.) is weer een ver
dacht ziektegeval voorgekomen by een Indiër.
De regeering neemt maatregelen.
Op de Zuid-Kolar-goudvelden in Voor-Indië
heeft de verschijning der pest een paniek ver
oorzaakt; 2500 koelies vluchtten. Er zijn 60
ziektegevallen, waarvan 45 met doodelyken
afloop voorgekomen.
C Handenarbeid.
De jaarlijkscbe openbare les de 15<u
sdert het bestaan van den Cursus jn Ham
denarbeid, die gisteravond in het Sokaal boren
de beurs werd gehouden, mocht zich evenals
vorige jaren in de belangstelling van een aantal
stadgenooten verbeugen.
Zooals gebruikelijk werd bij deze gelegenheid
tegelijk een kleine tentoonstelling gehouden van
cartonnage-, houtsnij- en boetseerwerk, dateener-
zijds eeu duidelijken blik gaf op de methodische
ontwikkeling van het onderwijs en anderzijds
het bewijs leverde dat de leerlingen flink proü-
teeren van de leiding van den onderwijzer, den
heer L. Scheffers.
De resultaten van dezen Cursus mogen dan
ook bij voortduring zeer goed worden genoemd
Lust en bedrevenheid in handenarbeid worden'
ontwikkeld, kunstsmaak wordt gekweekt, liet
theoretisch onderwijs in menig opzicht dienst
baar gemaakt aan de practijk, liefde tot een
vak soms wakker geroepen. Van het laatste
gaven eenige fraaie werkstukken van een oud
leerling ten duidelijkste blijk. Zeer de aandacht
trokken ook het boetseerwerk van een veertien-
jarigec leerling.
De Cursus in Handenat beid heeft gisteravond
andermaal getoond eene taak te vervullen te
hebben en die op waardige wijze te vervullen.
Van vrouwenleed.
Zwart fluweel lijkt de nachtelijke hemel.
Dof-donker hangt het hemelfloers," zwaar en
ondoordringbaar, over de als in benauwend ge-
droom zwaar ademende stad. Een zwarten
koker, eindeloos en zonder vriendelijken licht
kring in het verschiet, boort de blik in lie,
duister. Geen ster, geen maanscliijnsel breekt
iu weifelende lichttrilling het donker. Een nacht
van droefenis, een nacht als een vijand die
naar de poorten der slapende veste sluipt, een
nacht voor samenzweerders en overtreders (let
wel
Stil, ais in verdooving ligt de stad aan de
samenvloeiing van SchieenMaas. Zmuwachtig
beven de gasvlammen in de straatlantaarn^
angstig vibreert het licht in de leege stiaten.
Als geblaas van een nijdige kat sueipt soms
de wind om een hoek, uit een steeg, en zoekt
naar een wien hij een huivering door de leden
kan jagen.
Overal is het stil. De mannen rustpn uit
van de dagtaak, velen om straks, slechts korte
uien na middernacht, een nieuwe taak ,e
beginnen. Overal stilte en rust.
Maar onder liet somber geboomte bij de oude
ruïne van liet huis Matenesse wordt het leven
dig. Daar luischt somber gefluister, daar wor
den zuchten gehoord, daar verneemt het oor
jammer en weedom.
Een droeve schare vrouwen, in rouwgewaad
gehuld, klompt saam om een lijkbaar. Wie
wordt in dit somber uur ten leven uitgeleid?
Wie is het die de harten der vrouwen doet
krimpen van smarte, nu hij heengaat uit dit
land? "Wie lokt een traan in het oog en een
klacht op de lippen?
'lis de oud-Hoilandsche zindelijkheid, die de
grachten leeg putte om straten in moerassen
om te zetten; 'lis de deöge zindelijkheid, die
de gevels deed druipen en de stoepen onder
water zette, die riolen eischte als zeearmen en
waterleidingen als kanalen; 't is de Koningin
in het Rijk van den blank geschuurden emmer
eu den stuggen bezem, van den blauwiooden
arm en den opgespelde» rok.
Bobbelend dekt de lijkwit de wapens der
vrouwen; droef scharen de in het hait ge
troffen priesteressen der schoonmaak zich achter
de baar.
Eeu reuzen-zeeslag -gelijk slingert zich de
lugubere optocht door de stratenvoort, steeds
voort gaat haar tocht, ver buiten de veste, tot
daar waar de watertoren als een stoere, onver
schillige zeebonk uitkijkt over het water, onbe
kommerd om weer en wind, de regendruppels
beklagend die te pletter slaan tegeu zijn harde
huid.
Daar hokt de stoet; aan den voet van den
onvermurwbren wateireus, hard als de Harten
van Schiedam's vroede vaderen, staan allen
rond de baar. Dreigend rijzen de handen in den
plechtige» eed der wrake^heilige siddering
vaart door de rijenzacht joelt de wind om
den toren die het hoofd in minachtende fier
heid naar de wolken heft.
Zacht zinken emmer en bezem neer in de
golven der Maas
En als de zon op rijst en met haar gouden
stralen vonken slaat uit de ruggen der golven,
dan is een nieuwe aëra voor Schiedam aan
gebroken; dan daagt de tijd van overvloed van
water voor drinkgebruik en reiniging des
lichaams.
De aflevering van de by de nationale militie
voor de lichting van dit jaar in te lijven man
schappen zal geschiedenvoor Schiedam, in
het Verkooplokaal aan het Oostveslplein te
Rotterdam, op Woensdag 8 Maart, 's morgens
te 9Vs uur.
Gisterenavond had de eerste feestavond plaats
ter gelegenheid van het 25-jarig jubilee der
kinder-zendingvereeniging «Het Mosterdzaadje".
Nadat door Ds. de Wilde een gebed was uitge
sproken en de aanwezigen een gezang hadden
gezongen werd een aanvang gemaakt met de
uitvoering van het programma. Afwisselend
werd
bleek
jngesU
Tuss
door v
terwijl
werd g
den, b
Zon, Z
op hoe
een kw
zending
tot star
Ook
Met dai
de nfge
i kindera
I heeft m
aan hij
Met
gespioki
wassene
sluiting
daar Iu
Hedet
hebben,
terwjjl i
avond v
Door
name v
155 litei
Nader
dat liet
Een i
«orden
schipper
te samei
Iloewt
luslje he
worden,
gemeld,
juist dm
wet gezo
sprake v
Klik,
dagen za
jnaikl. I
eerdienst
poot t, st
gen, wiei
menschel
Maar
Heeds is
jjierige f
de Li
forst-hen
men sc
Daar 1
5m den i
in streng
y-r
