r-
life -
If.
|i I
I
«V*
14
>3*#
|W
lïv -
14?.
lf$4
STADSNIE U WS7
YLAARDINGEN.
Gemengd N i e uw s.
E e c h t i? a k e n.
Laatste Nieuws.
«De beide, respectievelijk van Segli
en Selimoen uitgerukte colonnes be
reikten den léden dezer Tamsch.
Vijand ontruimde zijne stellingen in
den nacht van den dertienden zon
der verdediging. In verschillende
richtingen wordt gepatrouilleerd.
Gezondheidstoestand goed."
j.M-8
|*jt
ft
I
gyv tj
l&rii
Èfv 1»
J
k/vr"*
|#V?
f?J
u
De minister van ooilog hei-ft aan de auto
riteiten der Iandrnaclit een voorstel gezonden
tot uniform verandering, waaronder o. in.
voorkomt het vei vallen van den gouden
(zilveren) kraag der hoofdofficieren. Zy zou
den alsdan een kraag op de koi tejas dtugr-n
van dezelfde stof als de snbaltenie-officieren
van hun wapen, evenwel aan de Ingeruilde
omzet met een gouden galon van 15 mM.
breedte.
De Minister van Marine brengt ter kennis
van belanghebbenden, d it in dit jaar bij de
opleiding van leerlingen-machinist te He
voefslui«, na vergelijkend examen, twintig
jongelieden kunnen worden geplaatst als leei-
ling-machinisi.
Tot bedoeld examen kunnen alleen worden
toegelaten jongplmgen die geboren zijn tus-
schen I Juli 1882 en 1 Juli 1885.
Voor nadere bijzonderheden raadplege men
de »Sl. Cl." no G7.
De Tui ksciie gezant
Zondag voor ecnigen tiji
bij ons Hof, vei trok
I naar het buitenland.
Men meldt ons uit's-Ojnveiin.,ge van heden:
De heei Cecil Rhodes heeft zich gisteren
avond vari hier tiaar Londen begeven,
Tot directeur van de Veenendaalsche
Sloom Spin- en Weverij" te Veenendaal is
benoemd W. J. Elce, tydelijk aldau*.
Op 1 Januari 1899 waren er in Nederland
9S9 candidaat-notarissen, waarvan 525
werkzaam bij het notariaat.
K ETHEL EN SPA LAND. Ds. K. E. van
Griellmys-en Ilz., predikant bij de Ned. Herv.
Gemeente alhier, is beroepen te Hoogbloklaud.
IKed. R. K. Volksbond.
Gisterenmiddag te 12K uur werd door de
afd. Schiedam van deu li. IC, Volksbond een
algemeene veigadering gebonden in de zaal
der Officieren-Vereeniging,
Nadat het Harmonie-oikest nSt. Ambrosius"
een paar nummers had ten gelioore gebracht
en de voorzitter, de heer Willeman, de aan
wezigen en in het bijzonder den spreker van
dien middag
had toegeroepen, werden de notulen gelezen
en ongewijzigd vastgesteld.
Toen betrad pater Eimann het spreekge
stoelte.
Spr. begon met de mededecling dat leun
door een vriendenhand vooi een paar dagen
was toegezonden de skeurige en prachtige"
redevoering van ds. Schrij ver Over de Je/uiëten
en het doet spr. thans genoegen te kunnen
zien dat men in Schiedam nog niet zoo ban,
is om te komen luiste'en naar hem die nok
zoo'n Jezuïet is. Misschien, zegt spr., ineent
ge wel dat ik nu eveneens zal spreken over
de Jezuïten, maar dat zal een volgende maal
gebeuren, wanneer het onderwijs zal woiden
besprokenhet Jezuïtisme is allicht een
onderwerp waarover spr. ook mag •-pieken,
omdat hij zelf tot die orde behoort.
Daarna gnat spr. tot zijn eigenlijk onder
werp shet Hnwi'lijk in de tegenwoordige
samenleving" over, en aangezien kindei en
noch vrouwen tot deze vergndeiing zijn toege
laten zal spr. de dingen maar bij hun namen
noemen.
De tegenwoordige maatschappij, zegt spr.,
belet het huwelijk, vervahcht het, en zal
het ten slotte vernietigen. Spr. zal duidelijk
maken wat hot huwelijk volgens het Cfn is (on
dom is-en ook moet zijn, wil de maatschappij
niet ten gronde gaan.
Spr. deelt mede welke mannen de meeste
kans hebben om het meisje te krijgen dat zij
wenschen, waarvan spr. een staatje heeft
waarin die kansen percentsgewijze volgens
de beroepen, ambten enz. zijn bepaald, b.v
bankiers, makelaars 2 pCtdaarentegen een
baritonzanger en een luitenant 99 pCt,
Maar, zegt spr., de huwelijken worden met
den dag moeielijker en dikwerf onmogelijk. De
jongelui ontvluchten het huwelijk en dat aan
tal vluchtelingen neemt meer en meer toe;
zij beschouwen het als een slavernij want aan
men zich zooveel mogelijk moet onttrek kot
En dat is een droevig teeken, waar ïnon
weet dat zich dat ook voordeed in de dagen
van verval van Rome's grootheid. Twee voor
name oorzaken daaivan zijn naar spr.'s oor
deel het rusteloos voorijagen naar afwisseling
in zingenot bij den man en de zucht naar
weelde en pracht bij do viouw.
Een kuiseh leven bestaat bijna niet meer:
amen is maar eens jong," is de verontschul
diging en de jongelui zien in het huwelijk
een te zwaren band. Zij willen nvrij blijven"
dat is bun parool
De weelde der
Igksgezind jonkman om rekenmeester te wor
den en dau is de slotsom, wanneer hij een
lief en mooi gekleed meisje ziet: sdat is
wel mooi, maar duur! en ik ben geen mil-
Honnair."
De ongehuwde staat van den jongen man
van heden is een celibaat van zelfzucht.
Door de huwelijken uit berekening (mis
rekening), die meer en meer talrijk worden,
wordt liet huwelijk vervalscht. De beste
daaruit beginnen met een schijn van liefde
die weidt a slechts is plichtsbesef en een
streven om elkander ten minste ie verdra
gen. Maar ook treedt de bekoring nader; daai-
mede komt de verderfelijke roman binnen,
de liefde buiten den echt welt op en de
echtbreuk is daar. Dat is het gioote kwaad
dat is binnengeslopen.
Vroeger was de i chtbreuk een eeuwige
schande, thans een gewone zaak; de achting
voor het huwelijk is verdwenen. De gering
schatting van het huwelijk is mede een macht
san den rechtsgeleerde. Kant heeft het huwe
lijk tot een handcLwi tikel gestempeld, waar
door het huweljjk van onzen tijd is gewor
den een veieeniging van 2 personen, waarbij
stoffelijke behngen op den vooigrond staan.
Kinderen zijn niet meer het doel, maar de
toevallige, soms niet eens gewilde gevolgen
van liet huwelijk.
Het huweljjk staat in dienst der gemeen-
sclup en heeft ten doel de voortplanting van
het mensehclijk geslacht. Maar daarmede is
niet ge/egd dut het kind behoort aan de ge
meenschap. De ouders sluiten het huwelijk
uit vi ijen wil, niet als organen van de gemeen
ndiap, zoonls de socialisten en anderen be
weren. Deze opvatting berust op drie dvva
lingen.
De mensch behoort uit Vlijen wil tot de
gemeenschap, niet uit kiaclit van zijn bestaan
Jlij heeft du-, wel verplichtingen tegenover
haar, maar is niet absoluut aan haar onder
worpen. Den .staat is het niet onver=chiIli
wat met het Kind geschiedt, maar toch mag
/ij nil t ingrijpen in de rechten der ouders
die de aangewezen ouderwijzers en opvoeder
zijn. Dezen zijn echter verplicht die opvoedm
zoo te doen zijn dat de kinderen worden
nuttige leden der gemeenschap.
Het ontwerp op den leerplicht van minis
ter Goeman Boige-dus noemt spr. uil den
booze.
Het huwelijk is eeibiedwaardig en heilig,
Eei bied wam dig omdat liet reeds is ingesteld
by de schepping der weield Imilig omdat
het door God zelf is ingesteld, maar die eer
biedwaardigheid en heiligheid vvotdt ter zijde
gesteld waar het huwelijk in onze dagen
wordt beschouwd als een fli ma.
liet denkbeeld dut bij verschillen tusschen
man en vrouw des kantonrechters beslissing
zou moeten worden ingeroepen, zooals door
eenigen vvoidt verkondigd, komt spr. absurd
voor. Ook meerit spr. dat het protestantisme
In t huwelijk heeft naar beneden getrokken en
het gebracht lot een absoluut menschelijke
daad liet heeft het aan den rnerisch overge
laten om liet huwelijk te doen zijn een con
tract omdat het werd onttrokken aan de kerk
en gebracht onder de wetten van den staat
Ook do oplosbaarheid van het huwelijk woidt
loor spr. op verschillende gronden bestreden
De vrije liefde en de afschaffing van het
hu welijk zullen naar spr.'s meening daai van
de viuchten zijn. De uitspieken van ver
schillende sein ij vers en redennais worden
door spr. aangehaald, waaruit deze verwach
ting wordt bewezen.
Merkwaardig noemt spr. dat naast het
socialisme het feminisme in dezelfde richtin
-stuurt, waar toch iri de praktijk de vrouw
er het slechtst aan toe zal zijn.
Du viouw vei oude 11 liet sneKt, en wan
neer nu een man en vrouw eenige jaren
hebben samengeleefd en de viouw veroudeit,
dan kan de man weer een ander friscli
mei-je zich kiezen, en wel beeft de ver
ouderde vrouw daarnaast hetzelfde recht om
een nn ieren man te zoeken om samen het
leven door te gaan, nmiir de kans om daarin
te slagen is niet groot, zoon Is bij den man.
Men weet. zegt spr., dat God het huwelijk
als onoplosbaar heeft ingesteld en bij het
aangaan van het huwelijk weet men dit.
Echtscheiding maakt due meineedig.
Waar de huwelijken oplosbaar zijn, daar
vvotden de verschillen tusschen manen vrouw
licht tot gioote tweedracht uitgezet en Komt
men daardoor tot ongeluk en echtscheiding.
Maar, vraagt spr., wanneer men leeft in een
utigd klimaat, waar de barometer nu
eens mooi weer, dan veranderlijk en dan
weer stoim aanwijst, verlaat men dan het
klimaat om naar Nooid- of Zuidpool te ver
huizen? De menschelijke natuur is blootge
steld aan allerlei ontgoochelingen en is on
standvastig maar de tiouwe, eerlijke waar
achtige liefde en plichtbesef is daartegen
et middel en waar die zijn daar zal van
verkoeling en ontrouw geen spiake zijn.
Daar waar de oplosbaarheid van het huwe
lijk is gehuldigd daar is het volksbestaan
niet meer beveiligd.
De/e zeer doorwrochte rede werd door alle
aanwezigen met de giootste aandacht gevolgd
en aan liet slot luide toegejuicht.
De geestelijke adviseur van de afdeeling,
pater Van den Berg, brengt aan pater Ermann
den hartelyken dank der vergaderden voor
lu-t door hem gesprokene, dat een onderwerp
was waai bij de hoorders b -trokken waren.
De grootste dank, die aan den -pr. kan wor
den gebracht is dat de hooulers bet gehoorde
zullen bewaien ut hun hart, dat zij damnaar
un leven zullen inlichten en dat zij zorgen
dat hun huwelijk behoort tot de gelukkige.
feu slotte zegt spr. sik kan wel op uw
aller instemming rekenen wanneer ik pater
Ermann de verzekering geef dat hier no.: geen
Jezuïeten vrees heerscht en dat wy allen met
verlangen hem een »tot weerzien" toeroepen.
Leve de Jezuïeten, leve pater Erinan. Da
verend weerklonk deze ïoep door de zaal
toen de aanwezigen dien na deo spreker her
haalden,
erna verkreeg de vergadeiing een huis
houdelijk karakter.
laires omtrent een badinrichling hier ter
stede. Men had ons vei zocht er op te wijzen,
dat men heden een aanvang zou maken met
het verzamelen der inteekenbiljetten. Wij
voldoen daardoor alsnog aan dat verzoek.
Het bericht betreffende de tweede tus-
selienschool is ons bij nader onderzoek ge
bleken te berusten op een misvatting. Wel
zullen schoolwaudelingen gehouden worden,
maar waarheen, wanneer en hoe die zullen
zijn ingericht is nog niet bepaald
De trekkingslijst van de veetentoonstellings
loterij te Rotterdam is niet Dinsdag, zoo-
als eerst abusievelijk is gemeld, maar
W o e n s d a gavond ten onzen bureele te be
komen omstreeks zeven uur des avonds.
BURGERLIJKESTAND,
ficboren
18 Maart. Alida Cornelia, dochter van C.
J. Schouten en E. C. de Vries, Zalmstraat.
Johannes, zoon van J. van Dijk en P.
üuibrechtse, Stationstraat.
20 Maait, üendrikus Adiianus Josephus,
zoon van H. J. L. Biöklirig en G. J. Visser,
Rindcrluurt.
Overtellen
19 Maart. Jacoba Cornelia van E--, oud 7
jaren, Maasdijk. Johannes friezen, oud 17
maanden, BroersveU. Maria Rijnbende,
oud 1 maand, Ooslerstraat.
houden dat kapt. Vemer zonder den gering-
sten twijfel in een krankzinnigengesticht te
huis behoort. Ook deze deskundige was van
oordeel dat men zich al of niet kan herin
neren wat men in droomenden toestand ge
daan heeft.
Mej. Krugt, die als verpleegster bekl. had
waargenomen in het Huis van Bewaring,
v irklaardc dat hij kort van geheugen was
e i vreemd deed. Steeds klaagde hij over
diteruitzetting. Over zijn vrouw liet hij
2 ch steeds ongunstig uit. Aan simulatie ge
le 'fde do verpleegster niet. Bij het piano-
spel of bij bet dominospel was bekl. er dik
wijls uit. Hij leed ook aan duizelingen en
zakte eenmaal ineen.
Al de deskundigen vinden in deze verkla
ringen de bevestiging van hun opvatting.
liet O. M., bij monde van mr. Van den
Brandeler, wijzende op de niet-beslissende
verklaringen der deskundigen, achtte het
bewijs van krankzinnigheid niet geleverd en
handhaafde den vroegeren eisch tot veroor-
dceling tot 10 jaren gevangenisstraf.
Mr. J. Limburg, raadsman van den be
klaagde, stelde in het licht, dat de strijd
der deskundigen eigenlijk over de vraag
loopt of Yemor gedeeltelijk dan wel voor
7/8 krankzinnig is. Pleiter zou het betreu-
reu wanneer de Haagsche Rechtbank in het
stervensuur der negentiende eeuw een stap
achterwaarts zou zetten op den weg der cri
mineele psychiatie.
De uitspraak in de zaak zal 30 Maart
plaats hebben.
ad-
Gemeenteraad.
Be gemeenteraad zal Woensdag 22 Maart
a.s. 's namiddags te 2 ure eene ver
houden.
De onderwerpen zijn:
Voorstel van B. en W. tot gunning van de
pacht van den tol op den Scliiedainschen dijk
aan A. Bontebal te Schipluiden voor 15800
s jaais.
Vooistel van B. en W. tot wijziging der
verordeningen legelende de heffingen invor
dering vnn schoolgeld voor Openbaar L. O.
Rapport van do Commissie in zake Ge
meentewei ken op het verzoek van A.F. Vogel
en W. Don, om wijziging van ei fpnehtsvoor-
waarden.
Mcj. L. J. Berkhout alhier is geslaagd te
's-Gravenhage bij het examen m nuttige
handwerken.
Omtrent do afdeeling Vlaardiugen van
liet Ncd. Bijbelgenootschap wordt gemeld,
dat zij bestaat uit 7 leden en 71 begunsti
gers. Door do afdeeling werden 256 bijbels
uitgereikt. Het bestuur bestaat uit de hoe
ren ds. J. van 't Hooft, voorzitter, P, van
Geldercn Jr., secretaris, C. A. van Buuren
van Heyst, penningmeester.
Binnenkort wordt aan liet station alhier
het perronkaaitenstelsel ingevoerd. Nie
mand mag dan meer op het perron dan te
gen betaling van 2) cent, waarvoor men een
toegangskaart aan liet loket kan verkrijgen.
Do inrichtingen, noodig voor controle in en
buiten do vestibule, worden reeds gemaakt.
B U R G E li L IJ K E S T A N D.
CSeborcn t
18 Maart. Lijdia en Johanna, dochteis van
Westdijk en M. Don, Fransche Bad.
Cornells Willem, zoon vnn O. Hozeman e»
Brobbei, Fransche Bad.
19 Maait. Ca«per Jozef, zoon van G. A.
d. Knaap en G. M. Odijk, Markt. Dirk,
v. (I. Hoeven en A. Bruinooge.
v.
zoon van A.
Ged. Waal.
Overleden
19 Maart. Teunis Don, oud 46 jai en, echt
genoot van J. IJdo, Slillesteeg.
De zaak-Vemer.
De behandeling der zaak tegen den
gep. kapitein Vemer werd lieden voor de
Haags-clie Rechzbank voortgezet. De beklaagde
was aanwezig en gaf wederom blijken van
zeer zenuwachtig te zijn.
Aangevangen werd met de voorlezing van
het rapport van de nieuwbenoemde deskun
digen Dr. Cowan uit 's Gravenhage en Dr.
van Steenbergen, 2e geneesheer in het krank
zinnigengesticht te Delft. De getiee-dieeren
vrouw dwingt eik huvve»
De uitslag van de in deze vergadering ge
houden verkiezing van 4 bestuursleden is
geweest als volgt
Gekozen de heeren Mnrrevee met 197 st.,
Willeman rnet 204 st., Lansbergen rnet214
st. en Mouwens met *199 st. De beide eersten
zijn aft redenden.
Vooits werden uitgebracht op de heeren
Tons (aftr.) 186 st., Groenendaal 165 st.,
en Com brink *157 st.
In de laan der Officiereu-Vereeniging wer
den aan de binnenkomenden strooibiketten
uitgereikt ter aanbeveling van 4 der candi-
daten.
Bij het heden te VGravenhage gehouden
examen voor nuttige handwerken, slaagde
mej. C. M. Jansen, alhier.
Wederom
heeft het „Memento Mori"
door do eerste kostelooze school geklonken,
en wederom hebben twee klassen dier
school een laatste groet gebracht aan een
hunner medeleerlingen.
De 10-jarige Machiel Zonneveld werd he
denmorgen naar zijn laatste rustplaats ge
bracht, waar zijn medeleerlingen uit de
klasse waren opgesteld en waar de hoogste
klasse een paar liederen zong.
Een krans, door de kinderen aangeboden,
dekte de baar.
Tot ons leedwezen bleef Zaterdag een be
richt liggen omtrent de ophaling der circu-
komen tot de conclusie, dat de beklaagde
krankzinnig is. De deskundigen verklaren,
dat zij zouden gekomen zijn tot een meer
positieve wetenschappelijke diagnose omtrent
den vorm van krankzinnigheid, wanneer liet
onderzoek had plaats gehad in een gesticht.
Dr. Co wan verklaarde, dat bekl. zonder
eenigen twijfel lijdende is aan krankzinnig
heid en dat hij den moordaanslag heeft be
gaan in een staat van droomen waarin men
zich soms herinnert wat gebeurd is. Simu
latie tijdens het observeeringstijdvak achtte
dr. C. onmogelijk.
Dr. A. de Jong gaf toe, dat men in droo
menden toestand een manslag kan plegen,
die men zich nu eens wel, dan weder niet
herinnert. Dr. Le Rutte bleef bij zijn vroe
gere verklaring van gedeeltelijke ontoere
kenbaarheid en nam wel de mogelijkheid
van simulatie aan. Dr. C. antwoordde be
vestigend op de vraag of men in droomen
den toestand als waarin bekl. zou hebben
verkeerd, de personen kon herkennen, ge
lijk in c as u gebeurd is.
Het O. M. vestigde er de aandacht op,
dat bekl. zelf de vorige maal had verklaard
dat hij op 5 Juni als bij impulsie den aan
slag heeft bedreven.
Dr. C. beweerde dat dit zijn sustense niet
te niet doet.
De dokters De J. en L. R. nemen alleen
de mogelijkheid van epileptischen toestand
aan.
Aan den verdediger gaf dr. L. R. te ken
nen, dat in geen bepaalden vorm krankzin
nigheid bij kapitein Vemer wordt uitge
drukt, omdat hij niet tot opneming in een
gesticht kan adviseeren. Als de heer V.
krankzinnig moet worden verklaard, zou dit
van vele gedegenereerden moeten geschie
den.
Dr. Van Steenbergen bleef zijnerzijds vol-
Jirand vnn de Tterle te Ovevschie.
De Ned. Herv. te OveiscVie, die in den
aatsten tijd het onderwerp van een levendig
twistgeschrijf geweest is, naar aanleiding van
ie plannen over Iieibouw of le-tauratie en
daai door in d«n lande welbekend geworden
is, werd gisterenavond op het crnvei wachts
een piooi der vlammen.
Circa kwaslier voor negen ontlastte zich
een lievige Maartsclie bui boven liet doip.
Een felle bliksemstraal, oogenblikkelijk door
een horigen dondeislag gevolgd, deed ieder
vei schrikt opspringen. Nog een flauwe straal
werd even daarna waargenomen en de bui
dreef over. "Maar slechts enkele minuien
daarna klepte de biandklok, en wat niemand,
die op dat oogpnbiik binnenshuis was, ver
moeden kon, bleek het geval, de brandklok
zong haar eigen dooiKlied, De bliksem was
in den toren geslagen en had bi and veroor
zaakt, een brand, die door den (ellen Noord
westenwind aangewakkerd, weldra zulk een
omvang verkreeg, dat aan redden niet meer
te denken viel.
De brandweer moest Z'cli bepalen bij bet
nathouden der omliggende gebouwen, waar-
do pastorie inzonderheid groot gevaat
liep. Ook de oudjes uit het armhuis, waar
over een regen van vonken uitgestort werd
moesten in veiligheid gebracht woiden. Zij
vonden een vriendelijk onderkome bij den
heer P. M. van der Laan. Naar Rotterdam
weid getelefoneeid om een stoomspuit, die
ook met bekwamen spoed ter plaatse ver
scheen en dadelijk te vvoik werd gesteld.
Inmiddels greep het vuur al sneller om
zich heen. Het gesmolten lood stroomde
naar beneden e>~ weldi a zag men de wach
ter bij het kruis de haan op den toren
waggelen. Opmerkelijk is het, dat Ds. W.
van der Waal dien morgen juist over Petrus'
val had gepiedikt. Met donderend geweld
stortte de spits ineen er. verooizaakte in zijn
val gelukkig geen ongelukken, waar men
zeer terecht ernstig bevreesd voor was ge
weest.
In de kerk zelf had men inmiddels gered
wat nog te redden was. De bijbels loowei
van den preekstoel als uit kei kerauds- en
regeeiingsbanken werden in veiligheid ge-
biaclit. Het archief, ja zelfs (Se brandkast werd
weggedragen. Zelfs de boeken van den orga-
r.i-t werden gered, wat met levensgevaar ge
paard ging, daar het orgel in een nis onder
den tor en geplaatst is of liever was.
Tegen tien uur was de geheele keik in
een dikken rook gehuld en weldra sloegen
de vlammen naar alle kanten uit. Het ge
zicht dat de vuurzee toen bood is met geen
pen te beschrijven. De vlammen lekten als
vurige tongen aan en in en langs het ge
bouw, brullend, knetterend, gierend, oogver
blindend. En te midden van die vuurzee ging
de klok, die aan zoovelen liet uur van komen
en van gaan voorspeld had voort met den
tijd aan te wijzen, Zij sloeg negen uur, half
tien, tien uur en even nadat zy voor het
laatst haar metalen stem had doen hooren
en half elf geslagen had, zonk zij irieen,
stortten de wijzerborden naar beneden en
had zij afgedaan',
Thans vertoont het gebouw een giooriche
ruïne. Het metselwerk bleek liecht, want het
staat nog als het sinds eeuwen ges'aan heeft,
de toren sinds de elfde of twaalfde eeuw en de
kerk, die vroeger nog eens afgebiand is,
sinds 24 December 1594, toen zij ingewijd is
geworden.
Als men thans de ruïne binnengaat is het
treffend te zien, hoe van het schoor.e orgel,
dat in 1862 gebouwd werd, geen spoor
meer te vinden is. Ook bezat de kerk een
zeldzaam prachtig wetbord, indertijd circa
250 jaren geleden aan de kerk vermaakt
door zekere juffrouw de Vos. Men vindt er
nog enkele verkoolde overblijfselen van De
preekstoel is spoorloos verdwenen, een enkele
ijzeren bout wijst de plaats aan, waar hij
gestaan beeft. Een smeulende massa verkoold
hout bedekt den met zerken belegen grond.
Het koor is gedeeltelijk ingestort, daar
onder zipt men de geblakerde beenderen lig
gen van lien, die daar honderden jaren in
vrede hebben gerust. In den toren vindt u de
gebarsten klok met deD klepel, buiten den
toren ligt de koperen wijzerplaat
Persoonlijke ongelukken zyn gelukkig niet
te betreuren. De orde werd uitstekend ge
handhaafd en bewaard. De autoriteiten waren
allen zoo spoedig mogelijk ter plaatse aan
wezig.
Naar men verneemt is het gebouw met
toren voor 60.000 gulden verzekeid bij twee
verschillende maatschappiju.
Te een ure was het gevaar voor de aan
liggende gebouwen geweken, en te vier ure
kon de stoomspuit inrukken.
Een groote menschenmassa was uit de
omliggende gemeenten samengestroomd om
het zeld/ame en indrukwekkende schouw
spel van nabij gadeteslaan.
Naar vvy vernemen zal in de afleveringen
van »de Huisvriend", die Zaterdag a. s. en de
daarop volgende week verschijnen, eene uit
voerige historische beschryving van het kerk
gebouw en den toren worden opgenomen.
Een aantal reproducties van het in- en uitwen
dige dezer kerk zullen o, a, deze aitikelen
versieren. Eenige dagen voor den brand zijn
de photographiën biervoor genomen. Zeker
hebben ze nu dubbele waarde, te meer daar
ze uitnemend gelukt zijn en elke bijzonder
heid duidelijk doen zien, wat bij den herbouw
vari groot belang kan zijn.
Hotelbrand te New-York.
Omtrent de vernieling van Windsor-hotel
te New-York door brand kan nog het vol
gende worden medegedeeld.
Windsor-Hotel is een van de meest beken
de New-Yorksche hotels. Het werd in 1871
gebouwd en meet 200 voet langs de 5e Ave
nue bij 160 voet diepte, zich uitstrekkende
van de 46e tot de 47e straat. Het front was
acht verdiepingen boog bij 50 voet lengte
en werd geflankeerd door twee vleugels van
75 voet elk, die zeven verdiepingen hadden.
Het gebouw bevatte 600 kamers waarvan
bij het uitbreken van den brand zeer vele
gevuld waren met kijkers naar de St. Pa-
trick-processie. De kamers waren gebouwd
om een reusachtige centrale hal van waar
uit aan weerszijden breede trappen naar bo
ven leidden. Do hal en de trappen werkten
als een hardtrekkende schoorsteen.
Het hotel was een der beste van de stad
en werd dan ook geregeld bezocht door de
meer bevoorrechten der fortuin, zoowel uit
de Vereenigde Staten als uit Europa. Jaren
geleden was het een soort avondbeurs voor
brokers".
De brand brak uit Vrijdagmiddag om 3
uur. De meeste logeergasten waren op dat
uur aau de vensters om naar de processie te
zien die juist de 5e Avenue langs trok. Plot
seling zag men een gordijn op de tweede
verdieping vlam vatten, vermoedelijk door
dat het in aanraking was gekomen met een
brandende lucifer of een cigaar. Nog geen
vijf minuten later zag men buiten uit alle
vensters der tweede verdieping een dichte
rook komen. In het hotel ontstond een ge
weldige paniekalle kijkers renden naar de
naastbijzijnde trap, die de massa niet kon
verzwelgen en vele werden door de zware
rook die reeds de hal en de trappen vulde,
naar do kamers teruggedreven. De laatsten
zagen nog juist de vlammen langs de trap
pen omhoog schieten tot de bovenste ver
dieping.
Alle kamers waren voorzien van reddings-
touwen, maar vele vrouwen die gebruik er
van maakten, konden zich niet houden en
stortten neer. Anderen, die volkomen alle
zelfbeheersching hadden verloren, sprongen
uit de ramen, zelfs van de hoogere verdie
pingen en vielen te pletter, somtijds op per
sonen in de straat. Met meer geestkracht
bedeelden lieten zich langs de gordijnen af.
Het was een aanblik om de bezinning er
bij te verliezen.
De brandweer was zeer spoedig gewaar
schuwd, maar kon het tooneel van de ramp
moeilijk bereiken doordat eerst de processie
en later de lange reeksen gewonden die wer
den weggedragen, uen weg versperden. De
mannen verlieten de wagens en liepen met
ladders naar den brand om bij de redding
te helpen. Aan hun moed en doodsverach
ting is het te danken dat nog zeer velen aan
een wissen dood ontkwamen. Een der man
nen redde zeven vrouwen langs zijn brand
ladder.
Maar de voorgevel begon, al te wankelen.
Men zag den val aankomen en zocht luide
waarschuwend weg te komen, maar reeds
stortte de steenmassa in de 5e Avenue en
erpletterde eenige der redders mee de ge
redden die zij nog in veiligheid hoopten te
brengen. Een oogenblik later stortten ook
de achtermuur en een der zijmuren invan
het reusachtige gebouwwas nog slechts een
brandende en rookende puinhoop over, d'e,
wie weet hoeveel lijken bedekte. In veertig
minuten was het eerste bedrijf van het dra
ma afgespeeld. Deskundigen verklaarden
dat zij een zoo groote verwoesting in zulk
een korten tijd nog nooit hebben bijge
woond.
Het juiste aantal der dooden en gewon
den is nog niet bekend. De laatste berich
ten spreken van twintig lijken die gevonden
zouden zijn en meer dan vijftig gewonden,
terwijl nog 31 menschen worden vermist,
die naar alle waarschijnlijkheid onder het
puin begraven liggen. De broeder van pre
sident Mc Kinley, de heer Abners, Mc Kin-
ley, diens vrouw en dochter die eerst onder
de vermisten werden opgegeven, zijn gered
zij hadden een kwartiertje voor het uitbre
ken van den brand het hotel verlaten.
De materieele schade is nog niet te over
zien, maar wordt op vier xnillioen dollars
geschat. Het hotel was verzekerd.
Bij het departement van Koloniën is ont
vangen het volgende van 20 dezer gedag-
teekende telegram van den Gouverneur-
Generaal van Ned.-lndië, betreffende de
krijgsverrichtingen in Atjeh
Aan het „Handelsblad" werd heden nog
nader geseind dat de pretendent sultan zich
heeft overgegeven.
rv s
'3 .A
j. r w ri
