3 53"e Jaargang. Zondag 21, Maandag 22 en Dinsdag 23 Mei 1899. No. 9939. Eerste Blad De familie Hilbers. n ff a Bericht. BUITENLAND. ü&jI <5S r» jPPSSSBM SCHIEDAMSCHE COURANT. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en V 1 a a r d i n g e n fl. '1.25. Franco per post fl. 1-65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardjngen 40 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan liet bureau bezorgd zijn. BureauBoterstraat 68. Prijs der Advertentiën: van 17 regels 90 centsiedere regel meer 42>'2 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde hleine advertenfiëu opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intcrc. Telefoon Bio. 133. De „Scltledamsclic Courant" ver schijnt Maandagavond niet. Algemeen overzicht. SCHIEDAM, 20 Mei '99. Keizer Nicolaas heeft op zijn 31 sten ver jaardag een besluit genomen, dat zonder twijfel van zeer grooten invloed zal zijn op de verdere economische ontwikkeling van zijn rijk. In een vergadering van ter zake bevoegde autoriteiten gaf de Czaar zijn wensch te kennen dat onder voorzitterschap van den minister van justitie een com misse zal ge vormd worden om te overwegen door welke andere straffen de verbanning naar Sibeiië zal kunnen worden vervangen, en tevens alle vraagstukekn te bespreken die daarmede in verband staan. Een hoogst belangrijk besluit. De naam, die in Rusland zulk een vreeselijken klank heeft, die voor ons, Westerlingen, is de samen vatting van wreedheid en verschrikking, zal zijn geduchte beteekenis verliezen; Sibenë zal worden een geografisch begrip, niets meer. Men vraagt zich natuurlijk terstond af, of dit besluit van den machtigen mooarch een ui'ing is van karakter-goedheid of de Czaar wil breken met eeo barbaarsere rechtsple ging, een strafstelsel dat een land onwaardig is, welks regeerders het een plaats willen laten innemen irt de beschaafde wereld. Het antwoord moet, helaas! ontkennend luiden. Luistert slechts naar de wijze, waarop de Czaar zelf zijn besluit toelicht. De Keizer overweegt dat de sedert de 4 7e eeuw gebruikelijke verbanning van mïsdadigrs naar Siberië hoe meer het tand door vrij willige kolonisten bevolkt wordt, niet alleen ongewenscht, maar zelfs nadeelig voor Siberië is gebleken. Met de verbetering der verkeersmiddelen en de toenemende ontwik keling van Siberië, heeft de verbanning allengs het karakter van straf verloren (I), teiwijl bet nadeel voor Siberië door de verbanning van misdadigers daarheen, jaariyks giooter wordt. Nadat de Czaren Alexander II en Alexan der III zich reeds met het vraagstuk van de opheffing van dwangarbeid en verbanning hebben bezig gehoudeD, beschouwt keizer Nicolaas deze aangelegenheid als eeneifdeel zjjuer voorvaderen; in de verbanniDg ziet hij een ernstig beletsel voor de ontwikkeling van Siberië. Het spreekt vanzelf dat aldus eengcheele omwenteling in het strafrecht van Rusland wordt voorbereid, en dat vanzelf een stap voorwaarts zal geschieden op den weg der beschaving, is zeker. Maar in de eerste plaats DOOK E.VELY. 21) „Dat alles zal wel opgehelderd wordeu," zegt mevrouw Lohmann volkomen rustig. Slechts met moeite dringt Fransje met haar geleider door de menigte heen. De zaal is nog voller geworden. Laatkomers verdringen zich met frissche bewondering voor de kraampjes; verkoopsters die haar plaats hebben verlaten, flaneeren een oogen- blik met lieerenmen deelt elkaar de klin kende resultaten van het eerste uur mede. In een voorvertrek waar het leeger is, blijft Fransje Hilbers staan. i „Het was de diepste deemoediging mijns levens," barst zij uit. „Hoeveel leed ik ook reeds heb geleden, iets bitterders heb ik nooit ondergaan." „Maar, Fransje." Hij wil haar hand vat ten, maar zij trekt die terug. „En nooit, nooit kan ik mij rechtvaardi gen tegenover de vrouw die uw moe der is." „Laat dat maar aan mij over." Zij lacht bitter. „Wat u ook zal kunnen zeggen, zij zal en kan het niet gelooven," „Fransje." „Vaarwel!" En hartstochtelijk voegt zij er aan toe: „Ik won dat ik u nooit ont moet had." Zij verwijdert zich een paar schreden van hem, dan wankelt zij. „Ziet u wel," fluistert hij, „u moet mijn gezelschap nog voor lief nemen." Hij zorgt voor haar in de garderobe; hij brengt haar naar het rijtuig, helpt haar bij uet instappen en stapt zelf ook in. „IJ moet mij vergunnen mee te rijde*; ik kan u in behoort deze hervorming thuis op het ter rein der koloniale politiek. De deportatie naar Siberië vindt in verschil lende vormen plaats. Allereerst de dwangarbeid vroeger onderscheiden in mijn-, vesting- en fabrieksarbeid, die sedert dertig jaar vrij wel naar willekeur wordt toegepast en tegen- wootdig vooral geschiedt naar het eiland Sachalin, waar de gedeporteerden op het veld en in de steenkolenmijnen moeten werken. De straf wordt uitgesproken voor minstens vier jaar tot levenslang toe. Na afloop van hun stiat wordt den gestraften een woon plaats aangewezen in Siberië. Een nieuw ontwerp-siralwetboek wil de verbanning naar Siberië laten volgen op den eigenlijken dwang arbeid in tuchthuizen. De tweede soort deportatie wordt, vooral toegepast op misdaden, utt godsdienstige dreeperij begaan. Den gestraften wordt een gedwongen verblijfplaats aangewezen; de ge meenten waar zij moeten wouen, moeten hun grond verschaffen en oefenen een soort voogdij over hen uit. Na tien jaar wordt de gestrafte gemeente-burger. Even wel nog niet 1 pet. van hen brengt het zoover; de overigen gaan te gronde en ein digen als landloopers, bedelaars of erger. Voor de hoogere klassen der bevolking kent het Russische recht ook nog gedwongen woonplaats, maar ook niet meer, in een afge legen plaats in Europa of Siberië. Eindelijk bestaat nog de ïadininistratieve" verbanning, d. w. een verbanning zonder rechterlijk vonnis. De burgerlijke gemeente kan een der burgers, dien zij kwijt wil, eenvoudig naar Siberië zenden. In de laatste tientalien van jaren werden op deze verschillende wijzen ongeveer 49.000 personen per jaar verbannen. Het gebeele aantal gedeporteerden in Siberië bedraagt 200.000, d. w. z. ruim 5"/o der bevolking. Nu is het zeker, dat de deportatie van misdadigers nuttig kan zijn, waar liet geldt de eerste ontginning van onbevolkte, woeste streken. Zij brengt echter bijna altijd ge weldenarij en wreedheid met zich mede. Dat dit in Rusland het geval is geweest en nog is, weet ieder. En 'tis vooral de administra tieve verbanning, die met elk begrip van rechtvaardigheid den spot drijft. Dit is evenwel zeker: de gedeporteeiden van allerlei gading hebben van het begin dezer eeuw af Siberië vooruitgebracht jn zijn ontwikkeling, Hun arbeid heeft de exploi tatie van dit onmetelijk gebied voorbereid, die thans krachtig wordt bevorderd door den aanleg van den Trans-Siberischen spoorweg die ztju voltooiing nadert. Het besluit om de verdere ontwikkeling van Sibenë thans over te laten aan parti culier kapitaal en arbeid of wel aan den staat door loontrekkende aibeiders en be ambten, komt zeker niet te vroeg. Een ver gelijking met Austialié, ook eens een straf kolonie, geeft daarvan liet duidelijkst bewijs. De economische ontwikkeling van het Rus sische rijk doet nu een grooten slap voor waarts. Als de strafrechtspleging, die thans zoo'n stemming niet alleen laten gaan." Zij antwoordt niet; met de handen ge vouwen in den schoot zit zij daar. Hij doet geen poging om haar toe te spre ken alleen zijn zijn blikken onafgewend op haar bleek gelaat gevestigd. Eindelijk houdt het rijtuig stil. „Mag ik uw huissleutel?" Zij brengt dien met moeite uit den zak van haar mantel te voorschijn. Hij sluit de deur open, laat haar in het portaal gaan en steekt den sleutel van binnen in het slot. „Goeden nacht, juffrouw Fransje." „Adieu, mijnheer." En dan wordt het haar te machtig; zij barst in snikken uit. „Ik weet wel dat u het goed bedoelde. Maar „Of ik 't goed bedoelde!" herhaalt hij met zijn diepe stem. En dan buigt hij zich naar haar over: „Goeden nacht, Fransje." Zij sluit de deur achter hem, "blijft staan tot liet portier van het rijtuig dichtslaat en gaat dan met wankelende schreden het bin nenplein over. Vrouw Nottebohm heeft weer niet kun nen slapen door haar asthmazij staat aan het open venster. Zij heeft het rijtuig hoo- ren aanrollen; zij heeft hooren open slui ten; zij herkent Fransje, en het zachte snikken dringt tot haar door. „Kijk die hangt de brave uit, en wat was dat dan? "Wel, wel zoo'n nest dat menschen als wij altijd met den nek aan kijkt." Fransje heeft lang werk voordat zij de waslucifers uit haar zak heeft. Een paar weigeren bij het aanstekenhaar vingers beven zoo. Dan .gaat zij langzaam, de trap op het is of zij eSn lioogen berg opklimt naar een troostclooze eenzaamheid. Voort aan zal het dat nog meer dan vroeger om haar heen zijn Een paar naambordjes herzien dient, nu maar een even grooten sprong neemt om die van andere landen, welke haar vene vóór zijn, in te halen. De samenzwering van Johannesburg is gisteren in het Engelsche Lagerhuis nog maals ter sproke gekomen. De heer Chamberlain deelde mede, dat president Kruger tot den Dritsehen agent te Pretoria de opmerking had gemankt dat er geen bewijs bestaat dat de gevangen geno men samenzweerders Britsche officieren zijn in geen geva! zou geduld worden dat het incident de vriendschappelijke betrekkingen tussehen beide staten zou verstoren. De minister deelde nog mede dat rfe voor zitter van het Znid-Afrikaanscli Vei bond openlyk in naam van het Verhoud elke rechtstreeksche of indirecte verbinding met het aanwerverven van personen voor welk doel ook in eenigen staat of kolonie heeft ontkend. Het Lagerhuis nam nota van deze inlich tingen en ging tot 31 Mei uiteen. Inmiddels heeft de Transvaalsche regee ring officieel bekend gemaakt dat president Kruger naar Bloemfontein gaat, vergezeld door het lid van den Uitvoereoden Raad Wolmarans en den staatsprocureur mr. Smuts. Een slechten indruk is te Pretoria teweeg- gebiacht door liet besluit van den Volksraad om het kiesrecht te onthouden aan de bur gers wien bet beloofd was wegens hun dien sten tijdens den inval van Jameson. Men zal beproeven de zaak opnieuw aan de orde te biengen. Anders wotdt dit besluit natuur lijk een nieuw en krachtig wapen in handen der ontevredenen. De Petit Bleu" herinnert er aan dat mor gen de termijn van drie jaar afloopt, waar voor de Johannesburgsche vrienden van Jameson zich tegenover de Transvaalsche regeering verbonden hebben, zicli uiet met politiek te bemoeien. Zij kunneu dus weer aan 't wetk gaan. Terwijl in de Fiansche Kamer de eene interpellatie over Algeiië op de andeie volgt en de Algeiijnsche specialiteiten elkaar de schuld aan dc-n treuiigen toestand van ver warring in deze kolonie als een balletje toe werpen, is te Algiers liet lieve leventje leeds weer gaande. Men weet dat Max Regis, de afgezette buigemeester van Algiers en de dagblad uitgever Philippi te Grenoble terecht gestaan hebben wegens aanhitsing tot moord, ge weldpleging enz., en vrijgesproken zijn. Donderdagavond verspreidde zich het be richt van zijn vrijspraak als een loopend vuurtje door Algiers en terstond stroomde een groote menigte samen op de Place de la République onder geschreeuw van: vLeve de vrijgesprokenen! Weg met de Joden." De manifestanten tiokken naar de Place du Gouvernement, waar een café is dat nogal door joden wordt bezocht. Zij wilden de gasten, die daar op het terras zaten, ver jagen, maar dezen trokken zich in het café terug, dat door de politie gesloten en be waakt werd. schitteren haar op de verschillende trappor talen tegen namen die haar niets kunnen schelen. En dan is het weer of de muziek nog in haar oor klinkt, of de lieete lucht der feestzaal haar nog omgeeft. Haar kaars je gaat uit 'tis donker om haar heen; zij tast rond, haalt een nieuwen lucifer uit haai- zak en licht hij liet sleutelgat. Dan di aait zij zacht den sleutel om en glijdt bij het schijnsel van het wegkwijnende lichtje de nauwe gang door; wat hangt er een be dompte lucht. Luid gesnork achter de deur van de ouderlijke slaapkamer zegt liaar dat haar vader thuis is. Goed voor haar, waut als een van hen eens niet op tijd van een of ander pretje thuis komt en hij het hoort, dan is er herrie. Zij duwt de deur der woon kamer open en is zeer verbaasd daar nog licht op te vinden. Laurette zit half uitgekleed aan de tafel. Op alle stoelen liggen liaar kleeren onorde lijk verspreid hier een kleurige blouse, daar de groote hoed naast het corset; de handschoenen zijn op den grond gevallen, waar de rokken, waar zij uit is gestapt, zijn blijven liggen. Het licht der lamp werpt een paar stralen over de gladde oppervlakte der meubelen. Een groote ruiker violen is achteloos op tafel geworpen en vervult het gelieele vertrek met zijn geur. Het mooie meisje laat het hoofd op de hand rusten en lioudt in de linkerhand een voorwerp in welks bewondering zij verdiept is. Haar lippen bewegen zich als in gefluis ter; haar verwarde, donkere lokken wrie melen om haar voorhoofd. Een uitdrukking van blijdschap cn trots ligt op haar ge zichtje en geeft er een eigenaardige leven digheid aan. Zij hoort Fransje's zacliten tred met, en eerst als deze vlak naast haar staat, kijkt zij verrast op, maar sluit met een haar vingers om het blinkende voor werp in haar hand. i tótr/a» 1 f» fM- n't Ernstige voorvallen gebeurde er gelukkig niet; er werd geschreeuwd en gerumoerd, men maakt het den prefect Luthaud lastig, maar daarby bleef het. Intusschen is Régis' optolger als burge meester van Algiers, zijn medestander Voinot, nu ook geschorst. De man is, het vooibeeld van Régis volgend, tegen zijn superieuren onhebbelijk opgetreden, zoodat de prefect hem voorloopig aan den kant heeft gezet. Een anti-semietiseh lid vaii den algemeeiien raad is wegens beleediging van den prefect gevangen genomen. Clemengde MededecIIngen. De „Ind. Beige" spoort de liberalen aan de tegenpartij bij de behandeling van liet kiesrecht-ontwerp geen vrij spel te laten door zich aan de beraadslagingen te ont trekken. Het blad acht het een voldoende demonstratie wanneer de liberalen weige ren deel te nemen aan de eindstemming. Al laten de liberalen zich maar door één spre ker vertegenwoordigen, bijv. Lorand, den Jlinkan kampioen voor evenredige vertegen woordiging, dan is het blad tevreden. President Loubet seinde Donderdag aan den Czaar„Ik stel er prijs op Uwe Majes teit ter gelegenheid van liaar geboortedag mijn gelukwenschen cn de verzekering mij ner gevoelens van zeer levendige en diepe vriendschap uit te spreken". De Czaar antwoordde: „Ik dank u recht hartelijk, Mijnheer de President, voor uw vriendelijken gelukweusch en hernieuw u de verzekering van mijn onveranderlijke en oprechte vriendschap". Ordelijk hebben gisteren de brievenbe stellers te Parijs hun arbeid hervat. De staatssecretaris Mougeot heeft een paar der leiders ontslagenanderen worden discipli nair gestraft. De regeering neemt maatre gelen om bij een herhaling terstond in den dienst te kunnen voorzien. Roekefort tracht natuurlijk uit de brie- venbestellersquaestie weer munt te slaan. Hij collecteert voor de „door de regeering uitgehongerden" In welonderrichte kringen te Parijs ver zekert men dat Zola, zoodra het Hof van Cassatie uitspraak heeft gedaan, naar Pa rijs zal terugkeeren. In dezelfde kringen wil men weten dat de „Figaro" nog nieuwe bewijzen voor Es- terliazy's schuld in zijn bezit heeft, dte zelfs het Hof van Cassatie gezien noch on derzocht heeft. Mevrouw Esterkazy gaat nu ook proce- deeren wegens onbevoegden verkoop van een deel van haar huwelijksgoed door den majoor. Zij vraagt vernietiging van het ver koopcontract. De ongelukkige vrouw is er ellendig aan toe. Tot nu toe zond Esterha- zy haar maandelijks 500 frs. voor hun beide kinderen. Sedert zijn vrouw een" eiseh tot echtscheiding tegen hem heeft ingediend, zendt de majoor niets meer, zoodat zij met haar twee kinderen moet leven van de op- „O ben jij 't kom je nu eerst thuis V' vraagt zij, en ze ziet de binnentre dende onderzoekend aan „Dat zal je vader wel niet weten." Eu zij lacht spottend. „Hij was namelijk niet erg m zijn humeur, oom Hij wil altijd dat alles gebeurt zooals hij wil en zoo heeft liij mij, toen ik thuis kwam, een predikatie gehouden over de huiselijkheid zijner dochters. Dat komt van daag nu juist niet bijzonder uit." Fransje trekt haar mantel uit. „Wat ben je mooizegt het meisje ver baasd. „Waar ben je geweest?" „Op een concert." „Erg vroolijk schijnt het daar niet toe te zijn gegaan?" Fransje geeft geen antwoord. „Ik kan het aan je zien." „Och Laurette strekt haar blooten arm uit als een wegwijzer. „Jo hebt gehuild. Dat zie ik toch Bah, je kuilt mij uiet foppen." En dan springt zij op en gaat vóór Fransje staan. „Zeg heb je ruzie gehad met je vrijer?" „Dien houd ik er niet op na." „Wie 't maar gelooven wil," antwoordt Laurette lachend. „Ik ben zoo dom niet. Zooveel heb ik in Berlijn al geleerd dat als je mooi bent en jij bent mooi," voegt zij er met een stellig hoofdknikje bij. „Zwijg!" Laurette slingert liaar pantoffel op en vangt die weer op de punt van haar voet. „Dat zou iets voor mij zijnl Als ik uitga, wil ik vroolijk rijn." „Je schijnt me wel wat al te vroolijk, wat overmoedig too," zegt Fransje. „Men is maar eens jong en mij gaat het immers goed." En. haar jong gezichtje straalt. „Kind kind Fransje klemt de lip pen opeen. brengst van een landgoed dat 14,000 francs waard is. Weer wordt gewaagd van Carlistische woêrmgen in Noord-Spanje. De aanhangers van den Pretendent zouden groote wapen- voorraden bezitten, vooral oude Franscke geweren. Dc regeering weet er niets van en de Carhsten zelf misschien ook niet. De Italiaanselie Kamers zullen volgens de bladen te Rome den 25en dezer maand weer bijeenkomen. Bij iradé van den Sultan is de vorming van 585 nieuwe reserve-bataljons bevolen. Alle vrijstellingen van den militairen dienst worden afgeschaft Op Kreta duurt de landverhuizing der Muzelmannen nog steeds voort. Zij verkoo- pen huisraad en gereedschappen, laten den oogst in den steek en verlaten het land. Zij wantrouwen de regeering van prins George en zijn verbitterd over de weigering der ïe- geering en der vertegenwoordiging om de vluchtelingen die naar hun dorpen terug keeren, de geleden schade te vergoeden. Uit Peking verneemt de „Times" dat hit Tsung-li-Yamen den lOen Mei officieel ter konnis van het Britsche gezantschap bracht dat Rusland het recht had geèiseht om een directe spoorlijn van Mandschourije naar Peking aan te leggen, maar dat van Chinee- sche zijde nog geen stappen in deze aange legenheid waren gedaan. In diplomatieke kringen te Peking, al dus luidt liet verder, is men algemeen van meening dat de Engelsck-Russisclie o'-er- eenkomst meer bestemd is om de Britsche kiezers een rad voor de oogen te draaien dan dc betrekkingen tussehen beide mo gendheden in het Verre Oosten inderdaad te verbeteren. Aan de „Times" wordt dato 18 dezer uit Hongkong gemeld dat te Wut-scbau plak katen tegen do vreemdelingen zijn aange plakt, waarin de bevolking in heftige taai wordt aangezet .de vreemdelingen, en voor al de christenen, zonder pardon te dooden. Er wordt openlijk in verklaard dat der- oproepingen van de madarijnen en van alle klassen der bevolking uitgaan. De Amerikaansche regeering heeft van generaal Otis bericht ontvangen dat Agui- naldo en dc vertegenwoordigers der PhiJip- pino's zich twaalf mijlen van San. Isidoro hebben teruggetrokken. Zij zullen een. com missie benoemen om met de Amerikanen over den vrede te onderhandelen. Het schijnt dat do stand van zaken gunstig is voor het totstandkomen van een overeen komst. Het schijnt dat de Amerikanen voorloo pig Zamboango niet zullen bezetten, wan neer liet Spaansche garnizoen vertrokken is. Zoedoende zal Mindanao geheel in handen der Philippmo's blijven, totdat de Ameri kanen niet Luc;on klaar rijn. Generaal Brooke en Maximo Gomez, de Cubaansclie generaal, zijn het eens gewor- „Och," roept Laurette uit, „iaat dat maar. Dat is geen mode meer. Mon heeft recht op levensvreugde, en al het andere is uit den tijd. Wees toch niet onverstandig, Fransje." En zij riclit zich op haar teenen op en zegt„'t, Is nu zeker dat ik me aan de kunst ga wijden ik heb een bescher mer." „O verlaat je niet op wat „hij" je hier in huis zegt. Hij bouwt eiken dag nieuwe lnclitkasteelen." Laurette lacht. „Dat is het juist daar om was hij zoo boos. Het gaat buiten hei* om mijn vriend „Laurette „Ja zeker. Wil je hem zien? Ik wil hem jou wel laten zien Zij maakt liaar lin ker hand open; een glad gouden medaillon dat open staat, komt te voorschijn. „Kijk maar, is liij niet knap?" De photografie stelt Willy Lohmann voor. „Is die liet?" Fransje wijkt als verschrikt achteruit. Dan grijpt zij het meisje bij den pols. „Hoe heb je dien leer en kennen?" „Dat zal jou toch wel hetzelfde zijn," antwoordt het meisje bits. Fransje tracht zich eenigermate te be dwingen. „Zeker, hij wil mij aan het tooneel bren gen. Oom weet er van." „En je broer?" „Dien gaat het niet aan. Verwantschap is toevalper slot van rekening heeft hij me niets te verbieden. En als ik eens een groot kunstenares ben, dan zal hij het wel goed vinden." „Je hebt veel geleerd in den korten tijd dat je te Berlijn bent," zegt Fransje bitter. „Dat heb ik ook." (Wordt vervolgd.) i II .]N #,'3| Vï; Ii jitJJhp!

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1899 | | pagina 1