w '"11 fe I I Donderdag 25 Mei 1899. No. 9941. II rf ft I 53s" Jaargang. jEerste Blad. De familie Hilbers, .fit1 Si - BUITENLAND. BINNENLAND. p jyl fïH 'II pi fH ffl i ^*355 <^;r k z SGHIIEDAMSIIHE C0URA1T. Deze courant verschijnt dagelijks, rnct uitzondering van Zon- on Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen 11. 1.25. Franco per post fl. '1.05. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau Itotcrstraat. 68. Prijs der Advertentiën: Van 17 regels 11. 0.90; iedere regel meer I2i'n cents. Reclames 50 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. luiere. Telefoon \o, 133. Algemeen overzicht. SCHIEDAM, 24 Mei '99. Gisteren heeft de Eerste Volksraad der Zuid-Afrikaansche Republiek de voorstellen, van president Ivruger betreffende hot kies recht in behandeling genomen. Oom Paul opende do bespreking met een rede, waarin hij den Raad aanbeval de quaestie zonder vooroordeel te overwegen. Evenwel, de leden konden op het oogenblik niets doen, daar de quaestie moest worden uitgemaakt door het volk. Wat de regee ring wensebte te weten, was of de Raad het wanschelijk en volgens de wet oordeelde, Uat het ontwerp tot wijziging van de kies wet zou worden gepubliceerd. Natuurlijk lokte het onderwerp een wijd- scho bespreking uit, waarin president ICru- ger zich niet onbetuigd het. Ten slotte hechtte de Raad in beginsel zijn goedkeu ring aan de voorstellen in den vorm van het volgende besluit, dat met 15 tegen 9 stemmen genomen werd „De Eerste Volksraad, geboord de voor stellen der Regeering en overwegende, dat de zaak nog niet. in overeenstemming met de wet IV van 1894 aan bet volk is voorge legd, besluit de Regeering op te dragen, het ontwerp tot wijziging van de kieswet overeenkomstig de voorstellen van den Staatspresident te publiceeron en do zaak in de eerstvolgende gewone zitting aan den Raad voor te leggen." Het ware omtrent de Joliannesburgscbo samenzwering is nog altijd niet bekend. Een eigenaardige lezing van het doel der samenzweerders geeft de „Pall Mall Gazet- te". Het blad zegt dat er werkelijk een com plot lieeft bestaan, om een republiek te stichten, waarin het Engelsclie zoowel als het Boeren-element van bet bewind zou worden geweerd. Grooten indruk heeft in Engeland go- maakt het gevoelen van professor Westlake, die te Cambridge volkenrecht doceert, over het dynamiet-monopolie, dien steen des aan stoots voor Chamberlain en de imperialis ten. Westlake is van oordeel, dat dit mono polie in geen geval beschouwd kan worden als een inbreuk op de Londenselie Con ventie. Men meent nu in sommige kringen te Londen dat de regeering do vijandige poli tiek van het departement van koloniën niet wil volgen. Aan sir Alfred Milner, den rijkscommissaris, zou dan ook zijn opgedra gen president Kruger voor te stellen onder handelingen te openen over een nieuwe conventie, waarbij betere waarborgen zou den worden gegeven voor de onafhankelijk heid van Transvaal in ruil voor concessies der Transvaalsche regeering in zake liet kiesrecht. 't Klinkt te mooi om het voorshands te gelooven. Dit is evenwel zeker, dat de Afri kaander-partij in de Kaapkolonie hoe lan- DOOB E. VELY. 23) Een Zondagsch dejeuner a la fourcliette in do villa Clementinede eetkamer met haar lambriseering ziet er bebagelijk, het zilver en het kristal op tafel niet overdre ven pronkerig uit; bloemen prijken feeste lijk iu het midden en bij de vensters. De vrouw des huizes doet zich zoo frisch en le vendig voor alsof de vermoeienis van den afgeloopen avond en een deel van den nacht niet den minsten invloed op haar heeft ge had. Haar man zit tegenover haartusschen het echtpaar hebben de beide zoons hun plaats. Tusschen de stillevens diè de wan den versieren en een vroolijk aanzien geven aan het vertrek, dat 's avonds eleetrisch ver licht wordt, is één enkel portret opgehan gen dat van den vader van den heer des huizes. Het is een man geweest die hard heeft gewerkt; dab ziet men aan zijn gelaat met de nog jonge* maar reeds gerimpelde trekken; na zijn vroegtijdig overlijden heeft zijn weduwe zich alles ontzegd om haar eenigeu, talcnlvollen zoon het studee- ten mogelijk te maken. Toen zij zich op deze villa inrichtten, heeft de directeur gezegd„Hij moet onder ons zijn, daar waar de familie bijeen pleegt te zijn". Want zijn vrouw wilde het portret van August Lohmann, den gewezen zadel maker, op de studeerkamer van haar man hangen. „Mijn zpons," liad de directeur er hij gevoegd, „moeten om zoo te zeggen on der zijn oogen leven en aan hem herinnerd worden." ger hoe minder wil weten van de imperia listische politiek van Chamberlain en con sorten. De tegenstand dezer machtige partij is wel het grootste gevaar voor Engeland s heerschappij m Zuid-Afrika. Gemengde ülededecllngen. In Denemarken krijgen heden 30,000 man uit de bouwvakken gedaan. De pa troons hebben zich vereenigd om de macht der georganiseerde arbeiders te breken. Terecht zegt „Pohtiken" dat deze heftige strijd tusschen patroons en arbeiders voor Denemarken dreigt te worden „een ramp grooter dan eenige sedert menschenhcuge- nis". Op liet internationale mijnwerkers-con gres te Brussel is het voorstel behandeld van de „Miners Federation", waarbij de achturige werkdag werd voorgesteld. Tal rijke sprekers verdedigden en bestreden het voorstel, dat ten slotte met algemeene stem men, behalve die der afgevaardigden van Northumberland, werd aangenomen. Generaal Gallieni die heden van Mada gascar te Marseille aankomt, wordt daar namens den minister van koloniën begroet door kapitein Bengcr. Deze geleidt hem naar Parijs, waar de minister Vrijdag een diner ter eerc van Gallieni geeft. Marchand heeft te Suez zijn landgenoo- ten niet kunnen spreken. Wegens de qua rantaine is de boot buiten gemeenschap ge- bjevcii met den wat en zonder loods doorge gaan om hedenavond te Part-Said aan te komen. Een Russisch blad zegt dat don Jaime, de zoon van don Carlos, 200,000 roebels in een Russische loterij heeft getrokken. Nu generaal Pclloux zich bij de vorming van zijn nieuw ministerie nog meer naar rechts lieeft gewend, verwacht men dat de uiterste linkerzijde der Italiaanselic Kamer terstond den strijd tegen de regeering zal beginnen, en wel op grond der niet-inaclit- neming der parlementaire gebruiken bij do kabinctsvorniing. Do voorzitter der Kamer, Zanai'dolli, wil aftreden. Do regeering zal beproeven hem da... au terug te brengen. Kardinaal Vaughan, aartsbisschop van Westminster, heeft Rome weer verlaten. Het schijnt dat de prelaat vooral op het Vaticaan lieeft onderhandeld over de vesti ging van Engelsclie missies in Soudan. De. Porte lieeft haar gezanten te Parijs en te Londen opgedragen schriftelijk te protesteeren tegen de Engelsch-Franseho overeenkomst omtrent Afrika. Te Rome verzekert men dat Frankrijk aan Italië en Turkije concessies heeft toe gezegd ten opzichte van liet achterland van Tripolis. De civiele Amerikaansche commissie heeft den Philippino's een regeeringsstelsel aangeboden gelijk aan dat opiCuba. Er zal, althans voorloopig, een militair bestuur zijn. Hoe graag mevrouw Lolimann ook korte biografieën ten beste geeft van haar fa milie „mijn papa de regeeringsraad, mijn grootvader de president, van moeders zijde stam ik af van een Tliüringscke predikan tenfamilie, die wij tot de Hervorming kun nen volgen," weinig geeft zij om den stamboom van haar man. Zij loopt er altijd vluchtig overheen. „Ja, ja, ook uit de buurt van mijn geboorteplaats hij was een ijve rig student, mijn man wij zijn jong ver loofd geraakt en hebben, zooals dat vroeger mode was, moeten wachten tot we konden trouwen." Willy heeft een paar maal gegeeuwd en dan vlug achter elkaar een paar glazen wijn gedronken. „Werkelijk," zegt de directeur, verge noegd naar zijn vrouw kijkend, „hij is prachtig gelukt, je feestavond." „Dat heeft do minister van financiën en president von Broek en wel honderd ande ren me gisteravond al verzekerd." Zij glim lacht. „Maar dat neemt niet weg dat je waardeerend oordeel me ook genoegen doet. Wij hebben inderdaad een ongedacht schit terend resultaat bereikt vijf en twintig duizend mark netto-opbrengst.Zooeven te legrafeerde de penningmeester me dat." „Zoo," zegt haar jongste zoon. „Het is immers een weldadigheidsfeest, mama valt er niets af V' En hij steekt zijn knappe kop naar voren en laat zijn mooie tanden zien. „Ik zit weer „Willy!" „Nu ja charity begins at home! Er wordt voor iedereen gezorgd, maar zijn eigen vleesch en bloed laat men in den steek. Is u de beteekenis wel bekend van het schoone woord „geldgebrek" De bediende die de soep heeft rondge diend en nu aan mevrouw vraagt welke Het schijnt dat de kans op overeenstem ming nu zeer groot is. Generaal Gtis seint dat de toestand steeds beter wordt Naar dc „N.-Y. Herald uit Washington vei neemt, is president Mc Kinley niet ge neigd de Alaska-giensquaestie aan een scheidsrechterlijke uitspraak te onderwer pen, uit vrees dat aan Engeland dan een haven zal worden toegestaan. To Alexandria zijn in volkrijke buurten twee gevallen van builenpest voorgekomen. Er zijn voorzorgsmaatregelen genomen, ter wijl Italié en Griekenland reeds quaran taine hebben bevolen. De Koninginnen. II. M. de Koningin zal zich morgen voor middag ten 10 u. 37 min. per Staatsspoor naar het Loo begeven en aldaar ten 12 u. 52 min; aankomen. H. M. de Koningin heeft hedenmiddag den Russhehen ambassadeur, den heer de Staal in bijzonder gehoor ontvangen. De voorzitter heeft zich toen gekweten van de opdracht van zijn Souverein en H.M. de onderscheidingsteekenen van de St. Ca- tlierine-orde overhandigd. De Vredesconferentie. De le gedelegeerden ter vredesconferentie werden hedennnmiildag in het Paleis ont vangen, eerst door H. M. de Koningin en daarna door II. M, de Koningin-Moeder. De 5 afdeelingen, waarin de commission der Vredesconferentie onderverdeeld zijn hebben tot voorzitters gekozen de heeren Beernaert (België)van Karnebeek (Nederland)Mar tens (Rusland)Asser (Nederland) en Bour geois (Frankrijk). Mevrouw Waszclewickvan Seliilfgaarde verzocht het bericht tegen te spreken als zoude barones Von Suttner, mevr. Selenko en zij oen meeting houden op a.s. Vrijdag; cn zij voegt er bij, dat degenen, die als spreeksters genoemd werden, hot toch in dc eerste plaats moeten welen, doeli dat voor- loopig niets van dien aard geschiedt. Kecliten op Wijn en Gedistilleerd. De consul-generaal te Londen bericht dat, met ingang van 13 Mei 1.1., voorloopig de volgende rechten zijn vastgesteld bij invoer in Engeland van wijn en gedistilleerd "Wijn in vaten 30°. proef niet te boven gaand per HL. f 16.50; meer dan 80° maar niet meer dan 42° proef per HL. f39.60. Voor eiken graad of gedeelte van een graad boven 42° een bijkomend recht van Moussee- i enden wijn in ilesschen, behalve de boven genoemde rechten, een bijkomend recht van per HL. f33. Wijn in flessclien: behalve de bovengenoemde rechten, een bpomend ïecht van per HL f 13.20. soort wijn zij beveelt, schrikt bij dio woor den, maar weet terstond zijn houding te herwinnen, want zijn meesteres houdt van een automaten-gezicht. De directeur laat zijn soeplepel rusten. „Nu heb ik er genoeg van. Dat is toch al te gek „Als je niet eens meer een grapje hier in huis mag maken dat is toch wel wat erg vervelend!" roept Willy uit. „Houden wij zulke dwaze praatjes, Frits en ik 1 En wij zijn toch ook geen droogstop pels!" wordt hem geantwoord. „Frils, natuurlijk, Frits is een model- menschlacht de jongste. „Niet waar, maatje?" „Jullie bent ten minste verschillend ge noeg uitgevallen," geeft de directeur toe. „Gisteravond is mij overigens wel zesmaal minstens gevraagd, wat mijnheer mijn jong ste zoon tegenwoordig eigenlijk uitvoert. Ik kan toch moeilijk zeggen boemelen." „Maar, man!" „Waarom geeft u mij niet uw toestem ming om kunstenaar te worden?" vraagt Willy. „Omdat het een gril is, zooals andere." „Neemt u dan eens de proef." „Ik zal wel oppassen." Willy haalt de schouders op; zijn moe der maakt een vergoelijkend gebaar; hij grijpt haar vingers en brengt die aan zijn lippen. Frits en de directeur spreken intussclien over den val van een handelshuis. „De twee losbandige zoons dragen er de schuld van," zegt de directeur. „Zij hebben kolossaal veel geld verteerdzij hebben door hun levenswijze den goeden naam der firma benadeeld, en de zwakke vader had niet den moed hun paal en perk te stellen. „De Walters!" roept Willy uit. „Nu, die Gedistilleerd, inhevoerd in ilesschen met de aanduiding dat de steikte niet moet onder zocht worden, per HL f 13.20. (»Sl.-Ct") Nat. congres voor geheel-onthouding. Het Tweede Nationaal Congres voor ge heelonthouding werd gisteren te Amsteidam geopend door den vooizitter, prof. J. van Rees, die de afgevaardigden, leden en toe hoorders na 2Vs jaar tusschenpoos welkom heette en een overzicht gaf van den strijd voor geheelonthouding, vooial ook tegen hen die matigheid prediken. De vereeniging gaat vooruit, alle vereenigingen namen toe in afdeelingen en leden; de nieuwe Alg. Ned. Geheel-onthouders Bond telt reeds 27 atdee- lingen met 1000 leden. Spr. wees op tal van geschriften, op het verschijnen van het blad »De Wegwijzer", op de meerdere werkzaamheid van genees- kundigen-geheel-onthouders, op het demo cratisch karakter dat de beweging meer en meer aanneemt, waardoor in wijder kring het besef doordringt van het schadelijke van alcoholische dranken. Spr. herdacht de afgestorven strijders, met name Adama van Scheltema, en eindigde met een opwekking om moedig vol te houden in den strijd tegen den alcohol. Naafdoening van huishoudelijke weikzaam- heden leidde daarop de heer J. T. van Biuggen Jz. het onderwerp in »De drinkdwang in en om de werkplaats". Spr. wees daarin op de verleiding voor leerjongens op gebruiken die tot drinkpai tijen aanleiding geven, op gedwongen winkelnering in sommige bedrij ven en uitbetaling in kroegen, en conclu deerde dat het weoschelijk is dat de arbeids wetgever in deze beschermend optiede ten opzichte der leerlingen. In het debat wees de heer Schram nog op de slechte gewoonte van fooien geven bij eerste-steenlegging en het schenken van ster ken drank op karwei. Dr. M. A. Brants sprak daarna over de propaganda in allerlei vorm. Op de vraag hoe de propagandist zich heeft te houden tegenover hen, die tegen geheel onthouding bezwaar maken, doch zich bereid vei klaren tot beperking voor zich, of wel onthouding voor hunne kiuderen, antwoordde inleider dat men toch moet blijven aandrin gen op geheelonthouding. Hel voorbeeld is zoo gevaarlijk. "Wanneer men niet geheel elk gebruik van alcohol heeft afgezworen, blijft het gevaar voor misbruik bestaan, en het voorbeeld blijft van gelijke kracht. Half werk kan hier voor spr. niet gedaan worden. Deze meening werd door den voorzitter met nadruk ondersteund. »De drinkdwang in de samenleving" werd vervolgens ingeleid door ds. A. W. van Wijk, die de mode besprak om in gezellig samen zijn bedwelmende dranken te gebruiken een gewoonte die een dwingend karakter heeft aangenomen, die op den geheelonthouder alleen zijn invloed mist. Juist de strijd der geheel-onthouders evenwel geelt aan den drinkdwang zijn opzettelijk karakter. Hierop voelde prof. Is. van Dijk hel woord over»Zedelijkheidsbewustzijn en drinkge woonten", waarbij spr. echter wenscht te hadden, tocli wel liet recht zich voor rijk genoeg te houden." „Wat wil dat zeggen liet reclit?" vraagt de directeur. „Een paar rakkers die nog niet het minste gepraesteerd hebben, die niet alleen symbolisch steunen op den geld zak van huil vader, welke door diens liard werken gevuld, maar door een paatr onge lukken weer geleegd is. Ik zou toch wel don zonen der bezittende klasse het woord van Goethe willen toeroepen: „Wat gij geërfd van uwe vaad'ren hebt, verwerf het om het te bezitten." „Hm, geen prettig gebruik," merkt Wil ly op. „Overigens," en dc directeur buigt zijn grijs hoofd naar Willy toe, terwijl do be diende bescheidenlijk verdwijnt. Hij kent elke trek op het strenge gelaat van me vrouw Lohmann, en als het gesprek een voor haar pijnlijke wending neemt, gaat hij de kamer uit. Zijn tact heeft gemaakt dat hij 'zich reeds jaren lang in deze goede be trekking op de villa Clementine heeft kun nen handhaven. „Ik hen ook aan de grens gekomen, mijn heer Willy. En dat is niet alleen symbo lisch gesproken. Ik zeg je in allen ernst: tot hiertoe en niet verder. Mij zijn weer al lerlei dingen ter oofe gekomen en dezer dagen zullen wij eens een woordje met el kaar te spreken hebben." Willy werpt een vluchtigen, wantrouwen den blik over de tafel hec*i. „Ik ben tot uw beschikking. Overigens, praatjes en wie staat daar niet aan bloot? Uw goede vrien den die het hun plicht rekenen u allerlei nietigheden over te brengen, hebben een zoo nauw begrensden horizon gewoon be lachelijk." Hij drinkt in één teug een glas wijn leeg, trekt zijn das recht, draait den brillanten spreken van geweten, zoodat het onderwerp luidt: shoe komt het toch, dat in allerlei kringen het geweten zoo moeilijk aan het spreken is te krijgen ten aanzien van de drinkgewoonten Als oorzaken gaf spr. aan lo. de intellectualistische opvatting, d. w. z. Veillachung" en verarming van het leven, waaronder wij reeds zoo lang geleefd hebben. 2o. de gewoonte van velen, om steeds te vragenWat geeft liet voor nut 3o. de viaag van anderen: Zijn er slechts 25,000 geh. onth. in ons land? Nu, dan heeft die beweging ook niet veel voeten in de aarde I 4o. Tal van menschen redeneeren immoreel slordig. 5o. Velen houden hun geweten bui ten spel, door ons weik voor te stellen als dweperij. 6o. Er zijn mensehen met een slecht taalbegrip en die daardoor hun geweten builen de zaak houden. Het woord «matig" dekt een groot aantal gevallen van matig heid en onmatigheid Bovendien heerscht in den boezem der Christelijke gemeente vaak een waar fana tisme tegen geheel-onthouding, uit vrees voor ascetisme. De liefde van Christus moet echter prikkel en richtsnoer en bron van kracht in den strijd zjjn. Een rede van dr. A. N. J. Hanedoes van Almkerk over sAsyls"' werd hierop voorge lezen, daar de inleider verhinderd was tegen- woonlig te zijn. Daarna besprak mej. II. W. Crommelin «Toynbeewerk en Drankbestrijding", waarin zij deze stellingen ontwikkeldea. Toynbee- weik zoude doeltreffender zijn wanneer men er rechtstreeks de drankbestrijding aan paardeb. Het werk der geheelonthouding zou vooral bij jonge menschen beter resul taten opleveren wanneer de vereenigingen meer op de wijze van Toynbee werkten. De heer A. v. d. Heide handelde vervol gens over «Alcoholgebruik en volkshuisves ting", waarin hij het verband naging tusschen drankgebruik en de wijze waarop de menschen wonen. Al zijn juiste gegevens moeilijk te krijgen, meende spr. te mogen concludeeren dat, zoo goed als het krot den bewoner demoraliseert, het goede huis hem verheft. Het debat toonde aan dat vele aanwezigen over het algemeen niet zulk een nauw ver band zagen tusschen de woning en het drank- verbruik. De heer D. de Clereq wees er echter op, dat slechte loonen, slechte woningen, mindere ontwikkeling en laag zedelijk peil veelal samengaan. De vergadering werd hierop tot heden verdaagd. Fancy-fair te Utrecht. De op 31 Mei en drie volgende dagen te Utrecht in het gebouw van Tivoli te houden fancy-fair ten behoeve van een Volkssana torium in Nederland, zal omvatten de ten toonstelling van kunstvoorwerpen geschenken voor de verloting, schilderijen, aquarellen, etsen, beeldhouwwerk aardewerk van de fabrieken Holland, firma Mijnlieiï, Rozenburg Delft, en anderen zullen die tentoonstelling vormen, terwijl loten a f2.50 verkrijgbaar zijn gesteld. Verder zal er te zien zijn een Hollandsch huis bevattende de nationale voortbrengselen. In verschillende tenten zul len voorwerpen van kunst en smaak te koop ring aan de pink van zijn linkerhand o)m en ziet zijn moeder aan, die liem bij derge lijke gelegenheden altijd te hulp komt. „Het is Zondag, en we zijn aan tafel klinkt dan ook dc eenvoudige, vriendelijke vermaning van haar wier correcte houding aan liet hoofd der tafel haar tot ecu toon beeld van huismoederlijke waardigheid en zorg maakt. „Zondagsrust j „Papa zoekt altijd zulke eigenaai-dige oogenblikken uit om mij coram publico de les te lezen," roept Willy uit en hij schuift de glazen achteruit dat ze rinkelen. „Noem je je naaste betrekkingen zoo?" „Nu, de bedoeling is toch mij een jam merlijke rol te laten spelen tegenover mijn model-broer. Jou wijt ik het niet, Frits, dat weet je. Maar papa zou mij ten slotte toch alleen kunnen zeggen „Dat zal ook gebeuren, mijn zoon," valt de directeur in. „Van jou alleen zal ik op heldering en rekenschap vorderen, en wel zoo nauwkeurig mogelijk." Willy strijkt over zijn baardjeer komt ee°; ze."uwacktige trek op ziju gelaat, ter wijl hij glimlachend even buigt. „Tot uw dieust, papa." De advocaat wiens gelaat als altijd ern stig staat, tracht het gesprek op de laatste politieke gebeurtenissen te brengen. Me vrouw Lohmann laat haar man het beste op de schotels presenteeren en vermijdt het hem aan te zien. Zoolang de bediende weer heen en weer loopt biedt de tafel een beeld van vreedzame, ongedwongen huiselijkheid aan. Maar dan staat Willy plotseling op. „U excuseert me." (Wordt vervolgd.) fci an* 1 i ril iavA*-" i •Ck

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1899 | | pagina 1