Pm.
L
Laatste Nieuws.
Telegrammen.
In. de eerste plaats een woord van dank
aan. de door de Regeering betoonde belang
stelling, terwijl ik U Mijnbeer de referendaris
Baron van Lijnden, verzoek onzen, dank over
le brengen aan Z.Exc. den Minister van Bin
nenlandsche Zaken en de hoop uitspreek, dat
Let Z.Exc. moge behagen in den loop dei-
week zich zelf te komen overtuigen van de
belangrijkheid dezer expositie.
U, Mijnheer do Burgemeester, onzen dank
voor de welwillendheid waarmede U het
Eere-Voorzitterschap op U liebt genomen
Zeer gaarne ook had ik onzen geachten af
gevaardigde ter Tweede Kamer persoonlijk
bedankt voor het blijk zijner belangstelling,
maar helaasziekte belet Graaf van Limburg
Stirum hier aanwezig te zijn.
Ik ben overtuigd Uw aller meening te ver
tolken wanneer ik do hoop uitspreek, dat
een spoedig herstel moge volgen.
U, H.H. afgevaardigden ter Provinciale
Staten, zeg ik dank voor Uw tegenwoordig
heid, eu U, H.H. Raadsleden, daarbij dank
voor do toegestanen subsidie.
U, vertegenwoordigers van H.H. Gasfabri-
kanten en Waterleidingdireeteuren, onzen
dank voor Uw steun, gegoveu door opwek
king in schrift en woord,
U, H.H. Exposanten, dank voor Uw deel
neming aan. deze expositie.
En zoo zou ik door kunnen gaan dank te
zeggen, want velen hebben dien verdiend,
maar om het gevaar te ontloopon er één te
vergeten, meen ik niet beter te kunnen doen
dan te zeggen„dank aan allen the ons op
eenigerlei wijz© steunden.''
De lang verwachte dag, de dag te gemoet
gezien met hoop en vreeze, is daar en dank
baarheid vervult ons omdat de uitkomst onze
verwachtingen heeft overtroffen.
Wie uwer zou e-enige maanden geledon ge
dacht hebben, dat wij zoo spoedig hier sa
men zouden zijn om een tentoonstelling te
openen
Zeker niemand on vooral niet wij Schie
dammers die, levende onder den gedrukten
toestand waarin Schiedam verkeert, bogrij
pelijkerwijs wat pessimistisch gestemd zijn
en misschien alles wat veel van den donke
ren kant bezien.
Maar daarom ook verheugt het ons te
meer en vervult het ons met trots, te mogen
getuigen dat deze tentoonstelling geslaagd is
en wij een tijd beleven, dat Schiedam een
aantrekkingspunt zal zijn voor velen daar
buiten.
En dat, Dames en Heeren, hebben wij te
danken aan den man, die den eersten stoot
gaf tot deze ten toonstelling, den man die da
gen, weken, ja maanden krachtig heeft ge
werkt om alles tot een goed einde te bren
gen, den man dien men de ziel der tentoon
stelling zou kunnen noemen, onzen ijverigen
Secretaris de Bat-s.
Aanvaardt dan ook, Mijnheer de Bats, on
zen mnigen dank voor al uw werken en moge
de toekomst U de vruchten tooneii dezer ex
positie.
U op te sommen wa.t U straks te zien zal
gegeven worden waag ik niet, 't is ondoen
lijk maar bovendien ik wil U de verrassing
niet ontrooven.
Wel ben ik overtuigd, dat wanneer U in
de historische afdeeling de verlichtingsmid-
delen hebt gezien van voorheen en nu, dank
baarheid U zal vervullen jegens de weten
schap en liare beoefenaren, die zoovele ver
beteringen tot stand hebben gebracht en nog
steeds bezig zijn te verbeteren wat te verbe
teren valt.
En nu het doel, dat wij ons met deze ten
toonstelling voorstelden, zal heL bereikt wor
den 1
Zeker wanneer gij jn weners van Schiedam
en vooral wanneer gij dames op en door onze
tentoonstelling wordt overtuigd van liet nut
der aanwending van gas in de keuken, wan
neer het petroleumstel, de bron van zoo
veel ongelukken, door u uit den dienst
wordt ontslagen en het veel minder gevaar
lijke gas door u in veel ruimere mate wordt
aangewend.
Hartelijk hopen wij, dat gij allen die over
tuiging zult verkrijgen, dan is het doet dat
wij beoogden bereikt en zal de genmente
Schiedam de vruchten er van plukken.
Ik heb gezegd.
Toen het applaus voor deze rede, die nu
en dan door fanfares onderinoken weid.
verstomd was, tiad de Buigemeester, eeie-
voorzitter der Tentoonstelling, naar oren en
sprak ais volgt:
Mijnheer de Voorzitter
Als Burgemeester van Schiedam en Eere-
Voorzitter van Uw Comité is het mij weder-
keerig een aangename plicht om een woord
tot U to richten.
Ik heb van ganscher harte ingestemd in
Uw welkomstgroet aan de vele genoodigden
en in het woord van dank dat Gij aan allen
voor de betoonde belangstelling hebt ge
bracht.
Maar wat Gij niet hebt kunnen doen,
Mijnheer de Voorzitter, dat doe ik namens
allen die hier om mij vergaderd zijn.
Wij brengen U en Uw Comité onzen har-
telijken dank voor wat door Uw initiatief en
krachtig optreden, in zoo korten tijd is tot
stand gebracht.
Gij en Uw Comité hebt door beleidvolle
verdeeling der werkzaamheden en door een
drachtig samenwerken, als met een toover-
slag licht en warmte aangebracht en een
tentoonstelling doen verrijzen die het bezoek
van duizenden waard is.
Bij de uiting van Uwe vreugde over het
welslagen dezer tentoonstelling, trof mij de
sombere gedachte die daaraan voorafgegaan
is, nl. dat wij Schiedammers in gedrukten
toestand levende, pessimistisch gestemd zijn
en da zaken wat donker inzien.
Laat die gedachte bij dit resultaat nu voor
goed weggevaagd zijn en laat ons inzien, wat
eendrachtig samenwerken en een heilig wil
len vermogen.
Ik, Mijnheer de Voorzitter, ben en blijf
van meening dat Schiedam slechts in een
overgangstijdperk leeft.
En wanneer het weder ons gunstig is en
talrijke bezoekers naar onze tentoonstelling
stroomen, dan zullen zij, die onze stad nog
niet kenden, ontwaren hoe gunstig ze aan de
Maas is gelegen, met achoone oeveis, kaden
en aanliggende terreinen, alle gereed om han
del en indu-trie te herbergen.
En de resultaten zullen niet uitblijven.
Moge dit zoo zijn, dan heeft deze tentoon
stelling een dubbele beteekenis, en verwerft
Gij, Mijnheer de Voorzitter, en Uw Comité
een dubbele kroon op Uw werk.
Luide werden ook deze woorden toegejuicht
en een »Wien Neerlandici! Bloed" weer
klonk, door alle aanwezigen staande aan
gehoord.
Toen verkreeg de heer J. Blom Sr., voor
zitter van de Yereeniging van Gasiabrikanten
liet woord.
Spr. zeide hel als zijn plicht te beschou
wen bij di ze gelegenheid het Comité der
Tentooonsteliing geluk le wenschen met de
zoo welgeslaagde onderneming. Ilij sprak de
verzekering uit, dat elk lid zijner vereeni-
ging warm deelneemt in deze tentoonstelling,
omdat zij overtuigd zijn van haar algemeen
nut.
Hulde bracht spr. aan den secretaris, den
heer De Buts, die de noodzakelijkheid inzag
om deze tentoonstelling in Schiedam te doen
plaats hebbenhulde bracht spr. aan hen, die
de verlichting een vlucht hadden doen nemen,
aau een Auer, den grooten geleerde. Wie
het licht van vroeger en nu vergelijkt zal den
grooten vooruitgang merken. Spr. wijst er
op, dat het gloeilicht overal ten goede is ge
komen aan de arbeidersbevolking, die vroeger
een groot fornuis, vaak in een klein vertrek,
noodig had en thans voldoende heeft aan
twee gascomforen.
Ten slotte bracht spr. hulde aan allen,
die hier hadden samengewerkt,
De voorzitter, de heer Van Westendorp,
noodigde nu den eere-voorzitter uit door een
druk op een electrjscho knop het groote
hek, dat voor den ho ifdingang is geplaatst
te doen operipn; op onberispelijke wipe ge
hoorzaamde het hek aan den vvemch. Ibert a
maakte men een ommegang langs het ge
ëxposeerde.
Te tvvee ure, een uurtje later dan aan
vankelijk bepaald was, nam tie lunch een
aanvang.
Ken gi 'ellige tafel «a« gt-dekt in het lokaa',
anders als societeitslokaal in gebruik. Zonder
speeches nam deze maaltijd een aanvang.
Het volgende menu werd gediend
Hors d'oeuvre vané.
Consomrr d'Artor's.
Ciomesquis a ia polonaise.
Filets de soles -- Sauce crevettes.
Chateaubriands :ux champignons.
Petits pois.
Peidreaux lótis. Compote d'abiicots.
Homards frais en bellevue.
Salade. Mayonnaise.
Gelée de Parrtzig.
Petits Nougats.
Glace moulé.
Fruits.
Dessert.
Toen men eenigen tijd aangenaam bijeen
had ge/eten nam de burgemeester, als- hoofd
tier gemeente, bet wooid en bracht in korte
en krachtige termen een dronk uit op 11. M.
tie Koningin. Even later stond het hoofd der-
gemeente opnieuw op en bracht hij den dank
der aanwezigen aan tie Hooge Regeering, hun
vertegenwoordigd door baron Van Lijnden,
referendaris van Binnenlandsche Zaken.
De.ze antwooidde onmiddellijk met een
rede. Spr. zeide, ilat liet der regeering aange
naam was van hare belangstelling te kunnen
doen blijken. Hij bracht in herinnering hoe
ingeriieuse lieden de wetten tier natuur hadden
weien te verschalken, den nacht in den tlag
omtoovcrend, water brengend op tie dorste
plaatsen.
De voorzitter, tie heer Van Westendorp,
huldigde tie afgevaardigtlen voor het kies
district Schiedam Ier Provinciale Staten, die
zich zoo verdienstelijk ha ld en gemaakt.
Hierna nam de heer N. C. Vogel, voor
zitter van de Vereeniging van Watei leiding-
directeuren, het woord en herdacht de ver-
broedenng lunchen de tvvee elementen, gas
en water, in de vereeniging van Waterleiding
en Gasdit peteuren belichaamd.
Zijn geestig woord vond weer', lank bij den
lieer Blom, tien spreker van des middags, die
de Veieeniging van Watei leiding,lirecteur en,
de bébé in deze zijn sympathie betuigde.
Het officieele gedeelte was hiermede afge-
looj.en en men verspreidde zich inden Tuin,
waar een mal-cb regentje pen onnoodige
vei kwikking gaf.
Hedennamiddag diner van het bestuur der
Vereeniging van Gasfabrikanten en ge
noodigden.
Een kijkjeop de Tentoon
stelling.
Laat ons ook eens rondwandelen.
Maar vooraf een blik om ons heen ge
slagen, vooraf onze oogen even laten dwalen
door de groote zaal, de veranda's, tien tuin.
Waai lijk, onze tentoonstelling mag gezien
worden. De vreemdelingen kunnen komen;
Schiedam za! ze waardig ontvangen met deze
expositie. Veel is tentoongesteld, en onder
dat vele is heel wat moois en heel wat
nieuws vooral. En vaak kan gezegd worden
dat de attractie van het mooie en het nieuwe
samengaan.
De groote zaal ziet er keurig uit. De goede
zorg der exposanten heeft een vroolijk aan
zien gegeven aan het tentoongestelde. Smaak
vol arrangement, elegante decoratie, groen en
bloemen hebben saamgewerkt om het ten
toongestelde goed te doen uitkomen. En
overal koperglinstering en metaalglans, hier
wegschuilend achter groen, daar terugge
worpen door gla®. Vooral bij avond maakt
zaal een prettigen indruk.
De tentoonstelling binnentredend door den
horfdingang onder den toren, stemt het al
dadelijk aangenaam dat de inderdaad fraai
gedecoreerde toegang spreekt vanSchiednm-
schen arbeid.
Het in forsche lijnen, en toch verbazend
e'egant bewerkte groote inr'yhek der firma
G, J. Vincent Sc Co, doet prachtig tusschen
de met groen georneerde pilaren, waaruit
onze bekwame stads-oprichter, de heerDo-
minicus, die ook voor den bloemenaanleg om
de fontein zorgde, watervalletjes deed neer-
struomen over kunstrotsen, een werk dat
van een waarlijk goeden smaak getuigd.
Bronzen dierfiguren van den heer F. W.
Braat, te Delft, houden aan weerszijden vóél
den ingaDg de wacht.
In de vestibule prijkt een heerlijk proefje
van kunstsmeedwerk der firma G. J. Vin
cent Sc Co., een bioemenstandaard, evenals
liet hek ter opluistering ingezonden.
Treden w'y nu de zaal binnen. Twee sta-
tuetten, ingezonden door den reeds genoem
den heer F. W. Braat, die ook de fontein
in den tuin inzond, versieren den toegang
tot de hoofdafdeeling der tentoonstelling
Rechts afslaande vinden wij de uitgebreide
inzending gasmeters en instrumenten dei-
Compagnie Anonyme Continentale voor de
vervaardiging van gasmeters en andere toe
stellen te Parijs die hier te lande vertegen
woordigd wordt door een succursale. Wat
deze firma, een der oudste en best bekende,
hier exposeert, zijn vooral droge en natte
gasmeters van 2 tot GO lichten Alles is hier
te lande gemaakt.
Daarentegen zijn de gasfoi nuizen, die de
inzending der firma Bjuvy Phippens, te
Amsterdam, uitmaken, van Amerikaamchen
huize. Deze firma vertegenwoordigt nl. de
Detroit Jewel Stove Work®, die met veel
succes tegen Europeesche fabrieken schijnen
te concureereo. Wij vinden deze inzending
voor het tooneel recht®.
Het toorieel is in beslag genomen door de
Maatschappij ter vervaardiging van gasmeters
en toestellen voor gasfabrieken, te Parijs ge
vestigd, met een fabriek te Dordrecht. Even
als op de andere zullen wij later gelegenheid
hebben terug te komen ook op deze zeer
meikwaardige inzending van gasmeters, waar
onder een prachtige beglaasde meter, di uk-
aanwijzers en manometers, niet te vergeten
de llolland'che gasphotometer, een victorie
van Nederland®clie wetenschap. Maar nu reeds
mogen wij deze firma een woord van dank
brengen voor haar groot vertrouwen in het
welslagen onzer tentoonstelling. Immers, de
firma te Parijs steide ter beschikking der
Dortsehe fabriek een bedrag van 10,000 fis.
voor deze ixpositie, een som die vermcedehjk
wel niet toereikend zal zijn. Is het geen be
wijs dat onze tentoonstelling hoogehjk ge
waardeerd wordt
Links vóór het tooneel heeft de heer J.
Kemp, alhier, badtoesleüen geëxposeerd. Een
kleine, maar degelijke inzending, die een flii k
getuigenis geeft van wat de lieer Kemp op
dit gebie 1 vei mag te praesteeren. Want al
wat hij te zien geeft, is eigen fabrikaat. Ojk
hierover later meer.
Een groot deel van den langen wand, aan
weerszijden van den toegang naar <le kleed
kamer is in be®lag genomen door de gas
meter fabriek van den heer J. Wilson te
's-Gravenhage, de eerste geheel Neder land-clie
fabriek. Eigenlijk zijn 't twee exposities ééne
voor vakmannen, bestaande in ongeschildeide
natte en droge meters, en eene voor het
publiek: proef- en experimentmeters, dtuk-
kingsaanvvijzers, beglaasde meters enz. Niet
onvermeld mag bltjvi-n dat de fiima Pander
in Den Haag de zeer smaakvolle decoratie
van dezen stand leverde.
Het overige gedeelte van den langen wand
vertoont een uitgebreide collectie gaslampen,
gashaardjes en andere gas- en vvalerleidings-
artikelen der firma Bouvy Sc Philippens, te
Amsterdam.
In den hoek rechts van het buffet beeft
het Technisch Bureau van Minden, te Haar
lem, zijn tenten opgeslagen, of liever zijn
sierlijke kleine motors opgesteld ter ontwik
keling van luclitgas, waartoe de lucht door
in benzine gedrenkte villplaten gezogi-n wordt,
zoodat ze draagster wordt van koohvaters'of.
De firma bedient met haar motortjes 55
gasgloeilichtenhet gas moet bovendien voor
verwarming eD krachtontwikkeling geschikt
zijn.
Rechts van het buffet komen we op liet
gebied van acetyleen. De firma Merrem Sc La
Porto, te Amsterdam, die ook de muziektent
in den tuin met »Hera"-acetyleenliclit ver
licht, heeft hier haar ontwikkelingstoestellen
tentoongesteld. Te roemen valt de lieve deco
ratie.
De laatste inzending voordat wij wedei
den ingang bereiken, is die van Carl Gautsch,
de bekende gasgloeilicht-firma, die indertijd
door haar reusachtige processen de alleen
heerschappij der eigenaars van het Auer's
patent gebroken en het gasgloeilicht daar
door binnen het bereik van bescheiden beurzen
heeft gebracht. Natuurlijk is hierin de eerste
plaats al wat op gasgloeilicht betrekking
heeft, tentoongesteld. Daarnevens ook nieuwe
systemen gaskomforen en smeedijzeren kro
nen. Deze firma verlicht de ingangslaan van
den Tuin met 10 i mitatie-Denarouze-iantaarns.
In liet midden der zaal vormen een zevental
inzendingen een groot vierkant. Met het
leeuwenaandeel gnat de bekende Rotterdam-
sche firma R. S, Stokvis Zonen strijken.
Een smaakvol geëtaleerde inzending gas
haarden, badkachels, gaslichten enz. (aan de
buffetzjjde van het vierkant) is deze firma
niet genoeg. Zij beschikt ook nog over een
kiosk in den tuin, waar zij tal van gas- en
waterartikeien' exposeert. De brandkraoen
in de zaal en in de machinegalerijen zijn
mede van deze firma.
Links om wandelende, dus tegenover de
inzending van Wilson, vinden wjj achtereen
volgens eigengemaakte gaskomforen, gaska
chels en straal lantaarns van den heer N. S.
Polak te Gouda; automatische gerjzers, bad-
toestellen, soliede werk naar het schijnt,
een nieuw soort douche der firma "Van dea
Berg Co. te Amsterdam, en branders
en komforen van de heeren Reese Sc Co.,
ingenieur te Arnhem. Van de laatsten ver
dienen bijzonder de aandacht de volkomen
ronde stadslantaarns met mantels uit eeu
stuk, in één waarvan een kernbrander (gas
gloeilicht zonder cylinder) bijzonder mooi
licht verspreidt.
Tegenover het tooneel exposeert de Rot;
terdamsche jeugdige gasmeterfabriek Elster
Sc Co haar door slanke vormen uitmunten
de producten die in Duitschland reeds een
goeden naam hebben verworven; bovendien
een toestel tot het ijken van gasmeters van
eigen vinding.
Tegenover den hoofdingang merken wij
eenige belangwekkende inzendingen op. De
heeren Pot Sc Van Nes te Rotterdam zonden
een fraaie collectie gasverlichtings-artikeien,
voor 't meeiendeel rijkelui's-artikelen, mooie
kronen met nog mooier balonnetjes enz.
Naast haar vertegenwoordigt de firma
Friedrich Lux te Luiwigshaven a/R. de gas
wetemclmp met Laar zeer merkwaardige
Luxsclie gasweger ter bepaling var. het
speciGekgewici.t van gas, een instrument
van verwonderlijk fijne constructie. Voorts
gasmeters en instrumenten.
Nu begeven wij ons naar de kleedkamer
waar in de eerste plaats de historische af
deeling, bijeengebracht door den heer P. van
Groningen, lid van liet Comité, onze aandacht
verdient. Wij komen op deze afdeeling terug;
thans willen wij alleen zeggen dat zij de
verlichting in de 17de, 18de en 19de eeuw
omvat en zeer veel merkwaardigs, vooral
mooi geelgieterswerk, bevat. Ook Schiedam's
verhehtingshistorie, met name de brandweer,
is Hink vertegenwoordigd.
In de vestiaiie vinden wij nog goedkoope
gaskachels en gasfornuizen der Naamlooze
Vennootschap nlmport-Companie," te Rotter
dam, en de nieuwste vindingen gas- en bad
kachels van den heer J. G. Houben Sohn
Carl, te Aken, generaal-agent den heerA.J.
Ha(ken®chcid te Amsterdam.
Door de groote zaal gaan we thans terug
naar den hoofdingang, waaronder de veranda's
links en rechts zich de machinegalerijen be
vinden.
Uit de zaal komende luiks zien wij in
galerij A allereerst dat de Schiednmsche firma
Ingelse Sc Co. waardig voor den dag komt
met een gasmotor van 6 P.K., drijvende een
dynamo, die electrisch licht levert voor
4 booglampen, t.w. 2 aan den ingang der
laan aan don VI lardingschen dijk, 1 aan
den hoofdingang en 1 boven de fontein, en
een petroleummotor van 3lA P.K., beide uit
'de fabriek van Allen Sc Barker, die de firma
Ingelse Co. vertegenwoordigt.
Ividerlen Co. uit Amsterdam zond 4
Stockport-gasmotoren, van 2'A tot 25 P.IC.
voor lichtgas, Dowsongos eu aerolmegas.
Bovendien een Dow®ongas-inrichting die bij
zonder de aandacht verdient. De expositie
der heeren Kiderlen Co. is zeker wel een
van de merkwai r iigste.
Het eie-tio-technische bureau W. Haax-
man Sc Co., te Rotterdam, zond electrische
toestellen in, oa. de inrichting die bij de
opening der tentoonstelling is gebruikt. Voorts
een collectie gasbezuinigingstoestellen.
Nog exposeerden in deze galerij de heeren
W. van Steeden Sc Co te Rotteidam, roest-
weremle metaalverf, en den heer Ant. N.
Bouvy, te Amsteidam, geslepen glasplaten.
In de machinegalerij B, links uit den tuin,
rechts uit de zaal komende, di ijven een vlei tal
motoren der Dcutzer Gasmotorenfabriek ver
schillende toestellen der firma Vincent Co.,
'i Zijn een liggeude acelyleenmotor, een staan
de en een liggende ga«motor, elk van 3 P.K.
Vooial de acelyleenmotor is zeer mei kwaur-
dig. Nog is er uit dezelfde fabriek een P.K.
staande gasmotor, die het pompje van Vin
cent Co. diijft voor de watervalletjes be
zijden den hoofdingang.
In dezelfde galerij exposeereu de heeren
Nieuwmeijer, Heukelom Sc Co,, te Amster
dam, een gasmotor van 2 P.K., gedreven
met luehtgas, terwijl de Rolterdamsche firma
Post van der Burg Sc Co., wier reclameplaat
leistond de aandacht van den bezoeker trekt,
gasmotoren van Luwlon Parker zond.
De lieer J. J. Drukker, hoofd machinist der
Rottcrdamsche waterleiding, zond een water
motor van eigen vinding en eigen maaksel,
een prachtig stuk werk dat bijzondere ver
melding dient.
De heer Aug. Büchenbachcr Hz., te Am
sterdam, is vertegenwoordigd door heetc-
lucht motoreu van 'Ai en Vu P K.
Nog bevat deze galerjj op de deur water-
metess van de hoeren Meineke Co. te
Amsterdam en een verzameling teekeningen
en photografieën betreffende watergas der
firma Molijn Sc Co. te Gouda.
Een afzonderlijke galerij is gewijd aan
Acetyleen. Verschillende inzendingen op dit
gebied vinden wij hier van de heeren Mei-
rem La Porte, Arnhem; Ilarrenstein Sc
Mijnssen, AmsterdamBaumann Sc Kreu-
Ztnger, RotterdamW, van Steeden Co.,
Rotterdam de Nederlandsche Acetyleengas-
exploiialie, GroningenA. S. Keij, Rotter
dam zelfs vinden wij hier op gas gebakken
ïfijne wafebjes" der biscuitfabriek »Nutrix",
Van der Weide, Helder Co., te Leiden.
Op de hoogst-belangi-jjke Acetyleen-afdee-
ling, die nog op geen andere gastentoon-
stelling in ons land voorkwam, komen wjj
uitvoer ig terug.
De kleine veranda bij de kogelbaan is in
beslag genomen door twee inzendingeneene
uitgebreide collectie gasverlichtingsartikelen
der firma Kaufmann Landheer, en ver
schillende soorten gasartikelen van de firma
Van der Linden, beide uit Rotterdam.
E: hele exposities in den tuin dienen nog
genoemd. Behalve de reeds genoemde der
firma R. S. Stokvis Zonen nog een tweetal
kiosken. In de eene stellen de heeren Wijn
malen Hausman, te Rotterdam, een
uForward Otto" gasmachine van 9Vs P.K.
en vijf jIdeaal" gasmaclrines van 'k tot 1 'A
P.K. ten toonvoorts allerlei gasfittersge-
reedschap.
Een derde kio3k wordt broederlijk gedeeld
door twee Sehiedamsche firma's, de heeren
Ingelse Co. en Jurgens Sc Co., de eerste
met een petroleum-motor van 3'/s P. K., de
tweede met petrolenm-gloeilicht nWashing-
ton".
Nog vinden wjj in den tuin een Beutz-
gasmotor van 3 P. K. waarop werken een
zuig-, een pers- en een roteerende pomp
zonder raderen, waarmede de dikste vloei
stoffen kunnen worden opgepompt.
Het drijfwerk rust op een gesmeed-ijzeren
stoel, weder een keurig stuk werk van deze
exposar.te, de firma G. J. Vincent Co.
De tuin en de zaal zullen 's avonds schit
terend verlicht worden door de Nederland
sche Gasgloeilicht-Maatschappij, voorheen J.
Selten, te Amsterdam. In de zaal, waar men
ook verscheiden reclame-klokken van Seltea4
ziet, hangen 12 kronen der Mij. met ver
schillende branders die door haar worden
geleverd. In den tuin daarentegen geschiedt
de verlichting door presgas. Zeven lantaarns
hebben daarvoor te zorgen; elke lantaarn
heeft twee vlammen, elk van 700 normaal-
kaarsen. De verlichting zal dus schitterend
zijn.
De lantaarnsde palen zijn het eigendom
der gasfabriek zijn geleverd dour den heer
J. Kemp, alhier. Zij hebben zóo voldaan
boven andere, dat op deze lantaarns de keus
is gevallen voor de brugverlichting in onze
stad. Zeker een groote voldoening voor den
heer Kemp.
Dat de muziektent met acetyleen zal wor
den verlicht, zeiden wij reeds.
Over de luinversienng spraken wij reeds
terloops. De heer Dominicus verzorgde een
fraai bloembed om liet mooie fonteinije van
den heer F. W. Biaat te Delft, van wien wij
ook verschillende beelden vinden. De heer
Van der Linden Sc Zn. te Rotterdam, zond
nog een fonteinfiguur.
Zoo zijn wij dan aan 'teind van onze
haastige wandeling. Men begrijpt dat
wij hiermede niet afgerekend hebben met
de zeer belangrijke tentoonstelling, die een
eer is voor onze stad. Schiedam is dank ver
schuldigd aan allen wien die toekomt, voor
deze expositie die haar naam hoog houdt
die zoo gunstig naar buiten getuigt van
energie en goede zorg. Er zijn heel veel
factoren die tot het slagen van een tentoon
stelling mede wei kenmaar dit kan gezegd
wordenvoor zoover het Comiié en de
exposanten het in hun macht hadden, is
deze tentoonstelling zeer geslaagd. Zij heb
ben Schiedam gegeven een hoogst belang
wekkende en hoogst bezienswaardige expositie.
Over de Sehiedamsche iuzer.ders nog een
enkel woord. Velen in getale zijn zij niet;
maar wat zij iuzonden, mag geroemd worden.
Zij geven een uitmuntend-getuigon-s van wat
onze Sehiedamsche industrieelen vermogen.
Hedenmiddag te Ityj uur had Beije van
Noort, werkzaam ten huize van den heer
Wouterlood aan de Westvest, het ongeluk
om bij het zeernen van glazen, terwijl zij
een raampje wilde sluiten, het evenwicht
te verliezen en door de ruiten te vallen van
een gedeeltelijk uit glas bestaande plat waarop
zij stond. Zij bekwam daaibij ernstige kwet
suren wanrom geneeskundige hulp werd
ingeroepen. Nadat een verloopig verband ge
legd vva®, werd zij per brancard naar bet
ziekenhuis gebraclu.
Wederom moeten wy melding maken ian
het verdrinken van een kind, dat gisteren
middag te 51/2 uur dood werd gevonden.
Op aanwijzing van een merije dat klompjes
zag drijven in het Spuikariaal nabij de zwem
school snelde de arbeider Verzendaal daar
heen en zag een knaapje met het hoofd in
de modder in liet water staan.
Onmiddellijk haalde hij het op het droge,
bracht het in de zwemschool en met behulp
van een politie-agent werden de middelen tot
redding van drenkelingen toegepast, Spoedig
verscheen ook een dokter, die eveneens po
gingen in het werk stelde om de levensgeesten
op te wekken, doch te vergeefs.
Het knaapje bleek te zijn de 7-jarige Jan
van Pelt, wiens ouders in de Hagastraat
wonen. Het lijkje is daailiapn overgebracht.
BU RGERLIJ K E STA ND.
Geboren*
G Sept. Cornel is Jacobus, zoon van C. A
Tazidaar en A, M. van Hulst, Singel.
7 Sept. Johanna, dochter van C. H. van
Dijk en C. J. Luitwieler, Oostsingel.
Overleden
8 Sept. Petrus Tlieodorus Hendrikns Nijs
oud 3 maanden, Nieuwstranl. Jan van
Pelt, oud 7 jaar en 3 maanden, SluUweg.
Petronelia de Vlaming, oud 30 jaar en
11 maanlen, Proveniershuis.
Ter Amsterdamsche beurs liep heden
middag het gerucht, dat ook tot hier door
drong, als zou Dreyfus zijn vrijgesproken.
Uit onze telegrammen blijkt waarom dit
gerucht onjuist moest zijn, zooals wjj op
aanvragen aan ons bureau ook geantwoord
hebben.
AMSTERDAM, 9 September.
ICoffie gned ord. Java £5Santos 18l/j.
Suiker prijshoudon I.
Tarwe op levering zonder noteoring.
Roggn op levering zonder notoering.
PARIJS, 9 September.
Spiritus. Sept frs. 41.— Oct. frs, 38 25,
vier laatste maanden frs 38 25vier eersle
maanden fr. 38.25.
BERLIJN, 9 September.
Spiritus per loco 43.30.
Het Proces-Dreyfus.
RENMES, 9 Sept. De laatste zitting van
den krijgsraad vangt om 7 .u. 35 min. aan-
Dreyfus, uiterlijk kalm, komt met zijn g®"
wonen automatichen gang binnen. Hij lijk!
zeer verzwakt en vermoeid. Demange en La-
bori drukt hij met warmte de hand.
De mango begiust de hervatting van rijn-
pleidooi met de .opmerking dat niemand,
hier aanwezig, de stukken, kent die in het
borderel zijn. opgenoemd.
Daarna gaat hij over tob de technische
discussie van het borderel, bespreekt het
woord' voor woord en toont aan. dat de be
schuldigers met geen enkel bewijs zijn geh°"
men, maar slechts mot onderstellingen van
wat mogelijk zou kunnen zijn. Dat nu is niet
voldoende voor let geweten van de recht®?-
Met veel warmte bestrijdt Demaage de
ond
20U
dSgt
ond
en
iich
I
Lyc
ven
ovei
pat'
G
voh
ge»
drie
sign
ge 1
wijl
ziet
iedt
stre
nen
nali
vele
zijn
