53"e Jaargang. Donderdag 2 November 1899. No. 10079. Eerste Blad Maar een mensch! BUITENLAND. h t. st 'v -11' •C.» van rijzen 10 e., 15 c., per schol 0-2 .she!- 1001- 4.50 visch l. M. IM. >M. i M. f M, i.m. !ov. ep- md eer iar je- en jer ire 10. it »n ■r- SiMIIIEKMIM:IÜHE COURAMÏ Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en V 1 a a r dingen 11. 1.25. Franco per post 11. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur gei. aan het bureau bezorgd zijn. Bureau Boterstraat 08. Prijs' der Advertentiën: Van 17 regels (1. 0.90iedere regel meer 121/2 cents. Reclames 30 cents per regel. Grootc letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan liet Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde hleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intcrc. Telefoon Wo. 133. Algemeen overzicht. SCHIEDAM, 1 November "99. De oorlog. De overwinning .der Boeren. Ons vermoeden, opgewekt door de vreem de détails in, generaal White's eerste tele grammen, is boven verwachting gegrond ge bleken. De Boeren hebben vóór Ladysmith een groote overwinning behaald. Twee dui zend man plus een batterij bcrggeschut zijn in hun handen gevallen. Het is te begrijpen dat deze slag het trot- sclie Engelsche volk zwaar treft. .Want vol komen waar is de opmerking die de „Ti mes" misschien in liet voorgevoel van een overwinning der Boeren bij Ladysmith Maandag neerschreef „Het Britsche volk is sedert den Krrni- oorlog er aan gewoon geraakt een reeks overwinningen met matige verliezen te ver wachten. Het heeft vergeten dat alle ern stige krijgsoperaties groote offers met zich moeten brengen, en dat incidenten' als het gevangen nemen van een escadron en de te rugtocht uit een vooruitgeschoven positie geen uitzonderingen vormen. Indien Wel lington zijn troepen niet van Quatre-Bras had teruggetrokken, dan zou Waterloo niet zijn gewonnen." Nu is een eskadron niet te vergelijken met 2000 nvan plus een batterij, en Water loo zou ook door Wellington vermoedelijk niet zijn gewonnen, ware het Duitsche kotps onder Blücher von Walilstatl niet juist op tijd ter hulp gekomen. Maar de „Times" mag zich er mede ge- lukwenschen deze opmerking te hebben ge maakt vóór het bekend worden van liet groote échec: het City-blad kan nu posee ren als de wijze, hckïer-ziende voorlichter der natie. Het Engelsche volk zijnerzijds kan nit de wijsheid der „Times", zoo het dit vermag, troost putten. De indruk was zeer groot; de kranten werden uit de handen gescheurd en gingen weg in ontzaglijken getale. En overal was een bezorgde, treurige stemming o o o merkbaar, ook al is liet vertrouwen in de eind-overwinning geenszins geschokt. Eigenaardig is dat het publiek niet ont stemd is over White's beleid. Terwijl hij zijn manschappen verdedigt cn hun neder laag wijt aan het onhoudbare der stelling, neemt hij alle verantwoordelijkheid op zich, als de maker van het plan bij welks uitvoe ring de ramp geleden werd. Misschien heeft die flinkheid het publiek gewonnen. In militaire kringen daarentegen ont breekt geen scherpe critiek op generaal White's bekwaamheid. Men vond White niet den man om het hoofd te bieden aan de Boeren onder ongunstige omstandighe den; sommigen eiscliten zijn vervanging door generaal Hunter, den chef van zijn staf. Maar ook het ministerie van oorlog moest het ontgelden; stemmen werden luid, die de ramp weten aan de onvoldoende ver zorging met troepen voor het bezetten ©ener uitgebreide, moeilijke stelling als die in de lijn. Ladysmi'bhGlencoeDundee. DOOR IDA BOY-ED. 27) De brief trilde in Sabines hand. Zij liep nog vijf minuten vei der, zag een paaltje aan den weg staan en zotte er zich op neer. Zij las het volgende „Dierbare, innig vereerde Mevrouw, „Een onverwachte dienstzaak verhindert mij vandaag, naar den welstand van uw lie veling te komen vragen. Ik heb slechts de keus, u vruchteloos op mij te laten wach ten of een poging te wagen, u met deze re gelen bericht te doen toekomen. Mijn op passer is nog al schrander. Ik zal hem be schrijven, dat een slanke dame in een witte japon, en een zwart jacquet, met een zwar ten hoed op, waaraan witte brides zijn, hem vóór de Berlijnsche poort moet tegenkomen. U ziet, Mevrouw, dat ik het toilet ken, dat u bij mooi weer pleegt te dragen. Naar ik koop, zal u ook vandaag zóó gekleed zijn, en bovendien zal ik aan mijn oppasser zeg gen, dat u er heel andere uitziet dan alle andere dames van Mühlau. Dan kan hij niet het onheil aanrichten, den brief in ver keerde handen te doen komen. „Onmogelijk komt bet mij echter vpor, ten gevolge van. de zaak, die mij heden el- 6ers heenroept, in zes volle, lange dagen piiets van u en uw kinderen te hooren. Mag De oorzaken. Zou generaal White door misdadige eer zucht de ramp hebben uitgelokt? Sommigen beweren het en beschuldigen White dat bij vóór de aankomst van generaal Buller met versterkingen, zich door een overwinning op de Boeren hoopte te onderscheiden. Voorloopig is liet moeilijk uit te makem of White inderdaad zijn bataljons heeft op geofferd aan zijn eerzucht; weinig waar schijnlijk lijkt het echter, indien men aan neemt dat White alle verantwoordelijkheid op zich neemt zooals hij ook de eer van de overwinning bij Elandslaagte aan generaal French liet. Eerder is het denkbaar dat White een poging wilde wagen om den ijzeren ring die langzaam om Ladysmith werd gesmeed, te breken en zoodoende een aligemeenen aan val op de sbad te vertragen. Of daarbij van de zijde der Engelschen strategische fouten zijn begaan, of de Boeren White met suc ces in een strik hebben gelokt, daarover zul len nadere .berichten opheldering moeten en kunnen geven. Ook over het gevecht zelf. Voorloopig kan men zich nog geen juiste voorstelling vormen van het verloop van den strijd, die den Engelschen zoo duur tc staan is geko men. Volgens den correspondent der „Stan dard" die de verkenning" door White Maandag 11. meemaakte volgens een an der bericht is de man zelf in handen dor Boeren gevallen is hr' aldus toegegaan. Op de rechterflank i cliccrden drie re gimenten cavalerie, 4 batterijen artillerie en 5 bataljons infanterie ten aanvalin liet centrum drie batterijen artillerie, 2 regi menten cavalerie en 4 bataljons infanterie; op den linkervleugel de bataljons, die zich na ernstige verliezen hebben moeten overge ven. De coirespondent beschrijft White's mis lukt plan aldus „De generaal wilde zijn centrum op den vijand weipen, doch dit plan kon niet wor den uitgevoerd, daar de vijand de stelling, waarop het centrum aantrok, ontruimd had. De rechtervleugel werd daarop hevig bestookt en de kolonne moest van front ver anderen. Toen daarop het vijandelijk vuur minder werd, rukte de infanterie we°r vooruit door cavalerie gedekt. De aanval werd door den rechtervleugel zeer goed uitgevoerd en de Boeren moesten weldra Lombard's Kop verlatenvervol ging was echter onmogelijk daar het terrein te moeilijk was. Daar de artillerie de Boe ren niet kon verdrijven, trok de infanterie in tiraü'leurlinie vooniit, maar werd door een verschrikkelijk vuur ontvangen, dat haar deed terugdeinzen, waarop 'generaal White, die zich in het centrum bevond, zijn gehee,le kolonne te hulp zond, behalvle een regiment infanterie. Dc vijand voerde daarop een tegenaanval uit en aangezien hij veel sterker in aantal was, kreeg de rechtervleugel het bevel lang zaam terug te trekken. Het bevel werd zeer goed uitgevoerd onder dekking der Engel sche artillerie, die uitmuntend vuurde." De correspondent noemde de geleden ver liezen in dit gevecht van ongeveer 4 uur 80 a 100 manvermoedelijk is het cijfer ceht'er wel vier- a vijfmaal zoo groot. Over het lot dat den linkervleugel trof, spreekt hij niet. Vermoedelijk is deze kolon- ik het wagen, u het verzoek te doen, mij morgen een samenkomst toe te staan Ik ben in allen gevalle ter bestemder plaatse aanwezig en wacht dan op u. „TTw zeer toegenegene „A. V. K." Een gevoel van innig geluik maakte zich van Sabine meester. Deze regels, die eigen lijk toch veel minder zeiden, dan wat zijn mond, zijn blikken, zijn geheele voorkomen, reeds zoo dikwijls hadden gezegd, schenen haar als een onderpand, dat zij bij elkaar behoorden, als een zeer intieme toenade ring. De noodzakelijkheid, hem te moeten ant woorden, hem schriftelijk de een of andere plek bij Heinsdbrf als rendez-vous te moe ten aanduiden, vervulde haar met vreugde cn met schik tevens. Nog minuten lang zat zij en las zijn brief weder en weder, als kon haar een woord of een geheime zin ontgaan zijn, en verkwikte zich aan den aanblik van zijn groot, duidelijk handschrift. Toen snelde zij naar huis, onderweg be denkend, dat het bijna een onmogelijkheid voor haar was, heimelijk een brief te schrij ven en onmiddellijk op de post te bezorgen. Eli toch moest dat gebeuren. De post was de eenig mogelijke weg; de zekerheid, dat Arnold den volgenden dag vroeg haar brief zou ontvangen, bestond slechts als zij dezen nog heden in de bus stak. Haar ouders wis ten te nauwkeurig, dat Sabine slechts met drie menschen, met Suzanna Osterrotili, met haar- zwager Benno Von Zeutliera en met ne door de Boeren afgesneden van het cen trum en den rechtervleugel, toen deze ge dwongen werden op Ladysmith terug te gaan, gedekt door het zware scheepsgeschut der mariniers van de Powerful, die wel licht een totalen ondergang van White's troepen voorkomen hebben. De mogelijkheid bestaat ook, dat de Boe reu, aanvankelijk terugwijkende. White's hoofdmacht achter zich lokten, waardoor de linkerflank geïsoleerd werd en door een Boerenmaclit kon omsingeld worden. De gevolgen. De militaire medewerker der „Times" gaf Maandag, dus nog vóór liet bekend wor den van White's échec, het volgende oordeel over de positie te Ladysmith „Voor zoover men het ,van hier uit kan beoordeelen, schijnt Ladysmith een positie te zijm die met de strijdmacht welke sir George White ter beschikking heeft, met succes kan verdedigd worden. Het meer zui delijk aan de spoorlijn gelegen Colenso, be schermd .door de Tugela-nvier, moge groo- tere natuurlijke vooideelen aanbieden; maar er is tijd genoeg geweest om Lady smith in staat van verdediging te brengen, en iedere maatregel die er toe kan bijdra gen de positie te versterken, is .ongetwijfeld genomen. Voor het oogenblik dient alle on- noodig gevaar vermeden en tijid gewonnen te worden. Vallen de Boeren uit hun rol en grijpen zij Ladysmith aan, dan zullen zij ceii ernstige les krijgen." Het oordeel van dezen schrijver over White's beleid zal moeilijk anders dan af keurend kunnen luiden. White heeft zioli niet tot verdediging bepaald, maar is aan- vallendcrwijze opgetreden; hij heeft het gevaar opgezocht en is teruggeslagen. De Boeren hebben nu hun vorige posit'ie weder ingenomen cn bombardecren de stad, blijkbaar niet zonder succes, met hun ver dragend geschut. Met die beschieting van de noordzijde gaat, volgens de laatste En gelsche berichten, een aanval der Boeren van uit het Zuiden gepaard. Wordt dit bevestigd, dan is het duidelijk lat White te Ladysmith is ingesloten en dat er van terugtrekken geen sprake meel is. De vraag is nu of de Engelsche strijd macht het zal kunnen uithouden tegenover de overmacht der Boeren. Wamt tegenover ongeveer 10,000 Engelschen en deze schatting is eer te hoog dan ie laag staan d'e Boeren die volgens Engelsche opgaven tussclien 15,000 en 30,000 man sterk zijn. Met minstens 10 en vermoedelijk wel 15 a 20 is While's legermacht door liet échec van Maandag verminderd, waarbij in aan merking dient geno-men dat de gevangen bataljons in Engeland thans op niet meer dan 1500 man geschat gocJ ge oefende. geregelde troepen waren, terwijl onder de resteerende 10,000 begrepen zijn de Natalsche vrijwilligers en /de gewapende burgers van Ladysmith. Wij meenen dat generaal V.'hiie Lady smith niet zal kunnen houden, en wij ho pen dat de stad spoedig zal vallen. De Engelsche bladen stellen hun hoop op generaal Rcdvers Buller, en zij verwachten dat deze mot versterkingen tijdig genoeg zal aankomen om Whiile te ontzetten. Of wel zij verlangen dat Buller in snelle mar- sclien naar den Vrijstaat zal rukken om al dus de Boeren te dwingen een groote macht tegen Buller uit te zenden. haar oom Frits Osterroth in corresponden tie was en altijd 's avonds schreef. Met haar hoed nog op het hoofd, zettte zij zich aan haar schrijftafel neer en schreef, zonder zich te bedenken „Hooggeachte Heer Von Körlegg, „Ik mag u morgen namiddag niet aan de teleurstelling blootstellen, vruchteloos op mij te wachten. Wij vertrekken overmorgen naar Heinsdorf, namelijk de kinderen en ik; mijn lieve, best-e mama zou het zeker onbegrijpelijk vinden, als ik morgen met in pakken ophield en mij voor een halfuur ver wijderde. Op Heinsdorf zal mijn Leo, naar ik hoop, spoedig en geheel herstellen. Het is daar heel mooi. Ik vind er lievelingsplek jes uit mijn jeugd terug, vooral dat onder de Franschenlinde. waar ik zoo dikwijls ach, in nog gelukkige dagen dc zon lieb zien ondergaan. „Ik bedank u nogmaals voor uw vriende lijke deelneming gedurende Leo's ziekte. U weid mij daardoor in vele opzioliten tot een weldoener. „Uw „S. V. Z." Zij glimlachte, bijna trotsch over haar slimheid. Als zijn hart wilde begrijpen, zou hij de roepstem hooren vóór zonsondergang, bij de Franschenlinde verwacht ik u! En als zijn hart niet zoo begrijpelijk was, kon hij de laatste woorden als een vaarwel voor een onbepaaldeu tijd opvatten. O, ik kan deze Met name de „Westm. Gazette bepleit dit plan. Wij teeltenen hierbij echter aan. dat vóór dien tijd waarschijnlijk wel het lot van La dysmith beslist is. Er gaan een paar weken mede heen, voordat Buller een flink corps bijeen heeft. Weinig versterkingen zijn nu reeds aangekomen en van de 36 schepen die nog met troepen en krijgsvoorraad onder weg zijn, zullen de eerste niet vóór 6 Nov., de laatste op zijn vroegst 24 November aan komen. Vóórdat Buller zijn legercorps ge reed heeft, moet Ladysmith gevallen en het legerkorps onder White vernietigd zijn. De »Temps" verneemt dan ook dat Joubert c. s. alle beschikbare troepen om Ladysmith willen coneeutreeren, zoodat er tegen het eind van deze week 60.000 man bijeen zijn. Al lijkt dit cijfer wel wat overdreven, dat de Boeren alle kracht zullen inspannen om White zoo spoedig mogelijk niet tot den aftocht, maar tot capituleeren te dwangen, staat bij ons vast. Hun eerste doei moet bij de verdere ope raties zijn, zoo dit niet reeds is geschied, White den terugtocht af te snijden. Of sir Redvers Buller naar Natal doorreist is onbekendaanvankelijk was zijn plan voor loopig zijn hoofdkwartier te Kaapstad te ves tigen. En nu de indirecte gevolgen, die niet minder belangrijk zijn dan de directe. De moed der Afrikaanders in geheel Zuid- Afrika zal tia deze groote overwinning der Boeren klimmen. Misschien zullen zij zich nu in grooten getale aan de zijde der Boeren scharen, het vooi beeld volgend van tallooze Afrikaanders in Bechuana land, die openlijk de zijtie van Transvaal kiezen. Groot zal ook de indruk zijn die de over winning maakt op de zwarte bevolking. De Kafferstammen zien nu wat de Republieken vermogen, en zij zullen zich zeker wel beden ken voordat zij iets tegen Transvaal of den Vrijstaat ondernemen. Van de Westgrens. Een Donderdag per koerier uit Kimbeiley gezonden bericht van den ooi logscorrespon- dent der nüaily Mail" zegt dat de Boeren rm Woensdags Windsoiton, Klipdam en andere plaatsjes ten Noorden van Kimbei ley te hebben ontruimd, die latei* weder bezet hebben. De correspondent deelt verder mee, dat in het gevecht van Dinsdag 24 Oct. slechts twee soldaten van de Kaap«che politie en van de Kimberley Light Horse gedood zijn. De correspondente van de Daily Mail" te Mafeking, miss Sarah Wilson, moet uit Mafeking ontsnapt zijn en is te paard 200 mijl ver gereden. Men weel op het oogenblik niet waar zij zicli bevindt. Cronjé berichtte Zaterdag naar Pretoria dal hei garnizoen van Mafeking een bajonet- aanval op het laager van commandant Louw deed, doch teruggeslagen werd, met achter lating van zes dooden. Hun tallooze gewon den konden zij echter medevoeren. Kolonel Baden-Powell verzocht duarna een wapen stilstand ten einde hem in staat te stellen zijn dooden te laten begraven. Cronjé stemde daar aanstonds in toe en de Boeien hielpen zelfs mee, de dooden in wagens te plaatsen. Verspreide berichten. Chamberlain weigerde gisteren zich te regels gerust aan hem zenden, dacht zij ge rustgesteld. Mevrouw Deubeu stond in de keuken en besprak met Gusta, dat ze overmorgen aard- beiengclei zouden maken. Tot haar verwon dering zag zij Sabine, die tien minuten gele den voorbijgesneld was, nog eenmaal weg- loopen. „Wat is cr? Wat moet je?" vroeg zij nieuwsgierig. „Ik heb iets vergetenriep Sabme van de trap terug. En na verloop van nog eens tien minuten kwam zij thuis en wees op een pakje garen en band. ,,IIet is beter, dat men alles bij zich heeft, als de kinderen iets stuk maken." „Nu," zeide Mevrouw Deuben, „garen en band kan je toch ook wel in het dorp krij gen." Hoe gelukkig was Sabine, toen zij den volgenden dag haar intrek bij haar broeder nam. Reinald had. alles zoo mooi ter harer eere versierd, kransen hingen om de spie gels van haar drie kamers, en Martha, zijn aanstaande, had reusachtige bouquetten ge maakt. Zij was met haar moeder van Wen- dessen gekomen en bleef soupeeren. Dade lijk drong Sabine er op aan, dat Reinald van den volgenden dag af, zooals hij altijd gewoon geweest was, nadat het weifc afge- loopen was, naar Wendessen zou rijden. Niemand mocht door haar eenige stoornis ondervinden, met name mocht Martha het gezelschap van haar geliefden Reinald door haar toedoen niet missen. Mot een betoove- rend glimlachje vroeg zij verlof, nu en dan ook eens naar Wendessen mee te mogen laten interviewen. Volgens zijn vrienden is de minister echter zeer kalm en volkomen gerust op den uitslag van den oorlog. De telegraafkabel Lorenfo MarquezMo zambique is gestoord en alle telegiammen moeien nu over Kaapstad gaan. Waarschijn lijk zullen de berichten nu nog iets langer onderweg blijven dan eerst. Te Ladysmith is volgens Engelsche be richten een spion gevangen genomen. Een der beide Engelsche transportschepen, waarover men ongerust was, moet te Kaap stad zijn aangekomen. Uit Montreal wordt bericht dat 27 leden vau Fransche afkomst der Canadeesche Kamer hun mai.daat hebben neergelegd als protest tegen het zenden van een contingent Cana deesche troepen naar Zuid-Afrika, waarin het parlement van het Dominion niet is gekend. Te Parijs is nu door Monteil een comité gevormd dat een koips vrijwilligers zal vor men om de Boeren te helpen. Gemengde Medcdecltngen. De Belgische Kamer heeft gisteren de artt. 2, 3, 4 en 5 van liet kiesrecht-ontwei p der regeering ongewijzigd goedgekeurd. De Fransche ministeiraad heeft gisteren 14 November vastgesteld als den datum van bijeenkomst der Kamers. Terstond zal dan de wet op de^wei kliedenvereenigingen wor den ingediend. De regeering zal een pensioen aanvragen voor de weduwe van den in Sou dan gedooden kolonel Klobb. Volgens de sTemps" is ook besloten in deze zitting in te dienen de vroeger reeds besproken schoolwet, die het afleggen van examens aan staatsinrichtingen van onder wijs verplichtend stelt voor het bekleeden van ambten, en een wet op de krijgsraden en hun bevoegdheid in vredestijd. De Temps" meent te weten de generaals llervé en Langlois, ontslagen als leden van den oppersten raad van oorlog, benoemd zullen worden tot leden eener nieuwe speciale legei commissie. De Fransche Senaat zal 8 November als Hooggerechtshof in openbaie zitting bijeen- Volgeas de sEcho de Paris" zal de uit het proces-Dieyfus welbekende vertegen woordiger van minister Deleassé, Paléologue, benoemd worden tot gezant. De sNationnl Zeitung" zegt dat keizer Wilhelm eerst na het bezoek van den Czaar te Potsdam een definitief besluit zal nemen aangaande zijn voorgenomen reis naar En geland. Te Hagen zal 12 November feestelijk ge vierd worden, dat Eugen Richter 25 jaar lang dit kiesdistrict onafgebroken in den Rijksdag heeft vertegenwoordigd De minister van koloniën te Parijs heeft bericht ontvangen, dat de administrateur Bretonnet, een luitenant, een onderofficier en 27 Senegaleezen gedood zijn in Chari, in den loop vau een gevecht met den sultan Rabeh, Deze leed groote verhezen zijn zoon werd gevaarlijk gewond. Bretonnet was zonder versterkingen af te wachten met 30 Senegaleezen liet gebied van Baginni doorgetrokken en stiet op 7 a 8000 man onder Rabeh. gaan, als Leo weer wat beter* geworden was. Martha en haar moeder waren weder opge togen over de aanminnigheid van Sabinc. Nu kon dc idylle beginnen. Sabine wacht te er maar op, Jat de buitenlucht aan deti kleine goed zou doen en het samenzijn met haar geliefden broeder aan haar gemoed rust schenken. Maar reeds dadelijk op den volgenden dag bleek, dat broeder en zuster eigenlijk niet wisten, wat zij mot elkaar zouden beginnen. En dat wel ofschoon zij beiden een fijnbesnaarde ziel hadden. Maai bij hem was d:c aard tot een soort van ver legenheid geworden, bij haar tot volkomen innerlijke vrijheid en uiterlijke gemakke lijkheid in den omgang. Waren zij nn te zo men, dan gevoelde Reinald een soort van schuwheid, Sabine een zeker ongeduld. Toch hadiden zij elkander hartelijk lief. Voor de kinderen was Reinald alleraar digst. Zij hadden ook terstond Heinsdorf beschouwd, als bestond het alleen om hun nentwil. Zij liepen in den grooten tuin. rond en keken met nooit verminderde belangstel ling naar het vee in de stallen. Geen boe renwagen verliet het voorplein, zonder dat Leo trotsch op liet paard tot aan de poort meereed, door den knecht vastgehouden. Van Leo's behoefte aan verpleging was vol strekt geen sprake meer alle zwakheid had hij te Mühlau achtergelaten. Op den tweeden dag van hun. verblijf barstte er tegen den avond zulk een hevig onweder los, dat Sabine wel begreep, dat zij niet naar de Franschenlinde kon gaan. W'jrdt vervolgd.) w t,i v

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1899 | | pagina 1