53"" Jaargang Vrijdag 3 November 1899. No. 10080. Eerste Blad. Maar een mensch! ICen nisge y i n g. Ken n i s ge v i n BUITENLAND. SCHIEDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaar dingen -10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. BureauBoterstraat «8. Prijs der Advertentiën: van 1—7 regels 90 centsiedere regel meer 12Vs cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Itleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon Ko. 123. Inrichtingen uelkc gevaar, schade ol hinder kunnen veroorzaken. Burgemeester en wethouders van Schiedam, Galet op de bepalingen der Hinderwet Gever) kennis aan de ingezetenen dat op heden de navolgende vergunningen zijn verleend io. aan de firma 1NGELSE Co. en hare recbtveikrijgenden tot uitbreiding harer machine fabriek aan de Nieuwe Haven no. 139, kadaster sectie M no. 307 2o. aan de firma Gebrs. VAN DER WAL en bare rechtverkrijgenden tot oprichting vats een broodbakkerij in het pand non den Singel no. 203, kadaster sectie I no. -1647. Schiedam, den 2den November 1899. Burgemeester en tvelhouders voornoemd, VERSTEEG. De secretaris VERNÉDE. <r Kleiulinmlel in sterken drank. Burgemeester en wethouders van Schiedam brengen, ingevolge art. 5 der wet tot regeling van den kleinhandel in sterken drank en tut beteugeling van openbare thonkenschap (Staats blad no. 118 van 1885), ter openbare kennis, dat bij hen een verzoek is ingekomen van M. J. VREÜEBREGTom vergunning tot vei koop van sterken drank in het klein voor het pand aan de Boterstraat no. 31. Schiedam, den 2den November 1899. Burgemeester en Wethouders voornoemd, VERSTEEG. De Secretaris VERNÈDE. Algemeen overzicht. SCHIEDAM, 2 November '99. Be oorlog. De slag bij Ladysmith. Nog is het niet mogelijk den slag van Maandag in bijzonderheden te overzien; daar voor ontbreken ons nog de gegevens. Wij moeten ons verlaten op het laatste, wat uit voeriger rapport van White dat echter niet genoeg geeft om te kunnen constateeren welk doet White op het oog had met zijn «verkenning", en welke voordeden die voor hem, of waarschijnlijker voor de Boeren heeft opgeleverd Intusschen beschrijft zijn verslag de ramp spoed der gevangen genomen kolonne in dezer voege. Het is een eenigszins uitvoe riger beschrijving van het gebeurde dan het telegram in ons vorig nummer bevatte. DOOR IDA BOY-ED. 28) Op den derden dag wachtte zij koortsach tig den tijd af. Terwijl Lize de Ideinen naar bed bracht en Reinald naar Wendessen reed, verliet Sabine het voorplein. Dit was een vierkant, d'at gevormd werd door den voorgevel van het kasteel, de beide reusach tige schuren en vóór aan den straatweg het hooge traliewerk, waarin, een groote poort altijd openstond. Vlak daartegenover voer de van. den straatweg een landweg tusschen velden door naar een klein elzenibosehje. Op de velden stond het golvende graanbruin- achtig gekleurd verhieven sicli de aren uit de halmen. Het elzenboschje bestond uit eea paar dozijn oude boomeu, die zich onre gelmatig om een. vijvertje groepeerden. Ver der liep het terrein eenigszins op, en als tien den weg nog tien. minuten verder volg- ae> kwam men op een punt, dat de trots van heb landgoed Heinsdorf uitmaakte. Aldaar stond een overoude linde, waar onder eenmaal een Franschman doodge schoten moest zijn. Het met anos begroeide «tenen kruis naast den boom was, naar zeide, door zijn bloedverwanten opge dicht. Onder den Grooten Keurvorst was dit, volgens do legende, voorgevallen. Van th0°^ liep een smaal pad vrij steil naar .beneden. Men kon dit geheel overzien. Maar ;«an den rechter- en den linkerkant strekten bosseheu uit, waarvan de eerste boo rdt? dicht bij de linde stonden. aa de plek, waar de Fransclienii rade Generaal White dan meldt «De kolonne onder kolonel Carleton, be staande uit de Gloueesters en de lersche fuseliers, Zondagnacht uitgezonden om een stelling in te nemen tot bescherming van den linkervleugel, werd niet door den vijand verontrust, tot zij bij Nicholsons Nek aan kwam. «Toen schrikten de muilezeis, die gespan nen waren voor de munitiewagens van twee groote rotsblokken. De paniek deelde zich mede aan de muilezels van de bergbatterij en al de dieren gingen in vliegenden galop aan den haal. Het was onmogelijk om te zien waar zij bleven. En zoo ging het grootste deel van de munitie der batterij en de reserve munitie voor de troepen en de kanonnen verloren. «Intusschen plaatste de infanterie de bajo netten op de geweren en maakte zich meester van den heuvel op 2 mijlen afstand der stad, zonder veel tegenstand van den vijand te ontmoeten, j De kolonne bleef daar tot den ochtendstond van den 30sten. Zij hield zich bezig met het opwerpen van versterkingen. De vijand, die zeer versterkt was gewor den, deed een heftigen aanval. De Glouees ters leden vele verliezen en kregen last om terug te trekken. «Te 3 uren des namiddags was de munitie der troepen uitgeput en de positie door den vyand ingenomen. De overlevenden werden krijgsgevangen gemaakt. «De Engehche strijdmacht bestond bij dit treffen uit lO'/s compagnie en een bergbat terij. Het doel was orn 2ich van den Nichol sons Nek meester te maken en zoo den rechtervleugel des vijauds om te trekken. Het mislukken is te wijten aan de paniek onder de muilezels en het verlies der kanon nen dat daarvan het gevolg was," Volgens generaal White nu was het doel dezer kolonne de rechterflank der Boeren om te trekken. Anes ging goed lot de paniek onder de muildieren, die veroorzaakt werd door neervallende rotsblokken. De militaire medewerker der «Westminster Gazette" spreekt van «rotsblokken die van de hoogten op hen neer werden gerold". Het gevolg was dat kolonel Carleton zyn ammunitie en ook ziju geschut kwijt waselke man hield toen waarschijnlijk 100 patronen. Had Carletoo toen niet terug moeten trek ken Misschien wel, maar hij kan ook de gegronde hoop hebben gekoesterd zich op een heuvel te nestelen en het daar uit te houden tot generaal White hem hulp zond. Hg wist daarenboven dat White op hem lekende voor dekking van zijn linkerflank. Carleton heeft toen stelling genomen op een heuvel en dien inderhaast eenigermate verstrekt. Dit alles gebeurde Zondagnacht. Bij het aanbreken van den dag vielen de Boeren hem aan, aanvankelijk met weinig succes, maar later met een sterker macht. Orn 3 uur 's middags hadden Carleton's mannen hun ammunitie verschoten en moest hij zich overgeven, na groote verliezen te hebben geleden. Wij gelooven dat generaal White goed heeft gedaan door alle verantwoordelijkheid op zich te laden. Ons dunkt dat kolonel Carleton en zijn manschappen geen blaam stond, had men een prachtig uitzicht. Reedis stond de zon zeer laag. Aan een. wolkenloo- zen hemel neeg zij zich langzaam naar den horizon. Sabine zat op de bank te wachten, met het steenen kruis naast en den lindeboom achter zich. Het bosch werd donkerder, de lucht voch tiger. De zon was ondergegaan, en aan de lucht vertoornden zich nog si edits eenige rooskleurige witte wolkjes. Geen voetstap deed zich kooren. Nie mand kwam. Huiverend, met matheid in al haar leden, keerde Sabine naar huis terug. De teleurstelling verlamde haar ziel en li chaam. Zij gevoelde zich ziek. Dus had zijn hart toch niet begrepen Haar trots ontwaakte en bracht haar tot kalmitehaar slotwoorden waren immers een afscheid geweest. En toch bleef zij lij den. Teleurstelling scheen haar van alle kwel lingen des levens een der pijnlijkste toe. Uren. dagen, nachten zijn slechts te door worstelen geweest door een heimelijk, genot vol wachten op een oogenblik des geluks. Dit oogenblik komt; maar het geluk blijft uit. Ach, dat berokkende zeker aan aile menschen gelijkelijk smart 1 Mij vooral, dacht Sabine, ja, mij vooral; want ik heb zoo vurig verlangd en reeds zooveel gele den! Den volgenden dag vertelde Reinald reeds aan het ontbijt, met een van vreugde stra lend gezicht, dat zijn aanstaande schoon ouders met hun dochter dien avond een be zoek aan Heinsdorf zouden brengen. Ter nauwernood onderdrukte Sabine een mat glimlachje. Ee komen nog al dikwijls hier, die goede menschen, dacht zij. Met het vas te voornemen was zij opgestaan, dien avond treltwèl de leiders van deze operatie, wier doel nog ally J in een mysterieus waas is gehuld. Was het eene verkenning? Maar waartoe dan de luchtecheepvaart-afdeeling, die volgens belichten der oorlogscorrespondenten de laat ste dagen met succes aan het werk was. Of kreeg Ladysmith het te benauwd, had de Boeren-artillerie misschien een te gevaar lijke positie ingenomen Was het nadeel, dat de groote 40-ponders uit de fabriek van Creuzot in Ladysmith aanrichtten, wellicht min of meer zorgwekkend Hoe het zy, generaal White oordeelde het noodig uit te trekken tegen den vijand. Maar dan was het ook zijn plicht geweest het is de militaire medewerker van de uWeslm. Gaz.", die dit onzes inziens zeer juist opmerkt voor beter communicatie-middelen met de dekking van zijn linkervleugel te zorgen. Blijkbaar wist White n'tet in welk gevaar de kolonne-Caileton verkeerde. Of wist hij het en was hij buiten machte buip te verleenen Ook dit is mogelijk. Zijn terugtocht op Ladysmith maakt allerminst den indruk van kalm en ordelyk uitgevoerd te zijn; het zware marinegeschut heeft blijk baar ernstiger verliezen voorkomen. Aan de «Times" wordt uit Kaapstad ge meld dat het Engelsche marine-geschat een 40-ponder der Boeren van zyn affuit afschoot. Misschien schoten de Britsche artilleristen welmet spek. Zeker is de Engelsche correspondenten geven dit zeiven toe dat de Boeren hun geschut uitnemend bedienden, en met doods verachting stand hielden by de kanonnen, Toen generaal White omstreeks half negen met zyn staf op het slagveld verscheen richtte zich het vuur der Boeren terstond naar zijn kant. De opperbevelhebber ontzag het gevaar niet. Aangenaam doet het aan in in While's verslag de etkeuning te vinden dat de Boeren zich zeer menschlievend toonen teo opzichte der gewonden en der gevangenen. Wij wisten ditvoor ons was die erkenning overbodig. Maar het is goed dat het Engelsche volk zelf daarover naar waarheid wordt ingelicht. Later nieuws. Verschillende bladen brengen bijzonder heden over den slag van Maandag van hun oorlogscorrespondenten. Wij staan natuurlijk voor de waarheid niet in. De berichtgever der «Daily Mail" seint uit Pieterrnaritzburg dat de Boeren in groo ten getale waren. Hij schat hen op 20.000 man, geschaard in een halve maan. Om 6.45 u. was het gedonder van het zware geschut en het geknetter der geweer schoten verschrikkelijk. De top van een heuvel waarop de artillerie der Boeren was opgesteld, werd in een rookwolk gehuld door de bar stende Engelsche granaten, die met vreeselijk geraas sprongen. Kort vóór zeveneD werden de kanonnen der Boeren tot zwijgen gebracht, maar die der Engelschen zetten het vuur voort. Om kwatt voor achten begonnen de Boeren weer de stad te beschietenook richtten zij hun vuur op den ballon captif, maar weer werd liet tot zwijgen gebracht door de En gelsche artillerie. In de stad kwamen een in geen geval naar de Franschenlin.de te gaan om ztch niet aan de folteringen een er vernieuwde teleurstelling bloot te stellen. Nu zij met zekerheid wist, dab de omstan digheden haar zouden verhinderen om te gaan, dacht zij verbitterdDus ook hier al weer dwang! De vierde dag op Heinsdorf scheen zich in een kwellende eeuwigheid veranderd te hebben. Sabine zag er zóó bleek uit, dat Reinald zich ongerust over haar maakte. Hij vreesde, dat het haar aan verstrooiing ontbrak. „Zondag komen Hallcndorf en Blaser hier eten. Martha komt dan ook. Nu jij hier bent, 'kan zij dit heel goed. doen. Wij zullen een prottigen dag hebben. Hallen- dorf is een aardige kerel," vertelde Reinald. Op dezen dag ontbrak hot Sabine zelfs aan de kracht en aan de belangstelling om zioh veel met haar kinderen te bemoeien. 'Maar eindelijk neeg zich de dag ten avond, en. nu snelde Sabine met waggelen de schreden en een kloppend hart naar haar lievelingsplekje, zonder hoed, zonder mantel, als iemand, die maar voor vijf mi nuten den tuin wil ingaan. Zij had bij zich zelf uitgemaakt: komt hij vandaag niet, dan ben ik hem onverschillig eu wil ik ook mijn gedachten niet meer aan hem wijden. Daarbij gevoelde zij, dat dit plan een groote zelfmisleiding was. „Vijf minuten wil ik wachten, langer niet," zeide zij hij zich zelf. En toen zij nog drie schreden van de lin de verwijderd was, slaakte zij onwillekeurig een kreet. Daar zat hij. De oude stam hatd hem voor haar verborgen gehouden. Haar kreet drong tot zijn ooren door. Hij sprong op. Bleek, in ziunelooze opgewondenheid stonden zij te genover elkaar. Sabine dreigde neer te zij dozijn granaten aan die bijna geen schade aanrichtten. Getroffen werden alleen een muilezel en een tent. Zoo gaan de berichten der ooi logscorres- pondenten voort. !n de sDaiiv News" vinden wij b.v. hoe «Lange Tom", zooals de 40- ponder der Boeren door de Engelsche solda ten werd genoemd tot zwijgen werd gebiecht. Juister lijkt het ons wat de berichtgever van «Central News" zegt. Hij erkent dat de kanonnen van den vijand niet o ibtuikbaar konden gemaakt worden en dat de Boeren met nieuwe 40-ponders aankwamen. De mariniers werkten mooi, maar de Boeren waren niet minder flink, en de correspondent meent den slag te moeten qualificeeren als «niet bepaald beslissend." In de vrye vertaling beteekent dit: «ver loren". Deze correspondent voegt er het volgend» verwijt aan de Engelsche regeering aan toe: «Men is hier zeer ontstemd over de lang zaamheid der Tyksregeenng die, wetende wat er zou geschieden, verzuimde een leger in Zuid-Afrika te brengen dat tegen de Boeren was opgewassen. Overal in de stad en in het kamp hoort men bittere opmer kingen als deze: Honderd mijlen Britsch gebied en een dozijn Britsche steden zijn in de volkomen macht der Boeren, en de ver nedering zou voorkomen zijn door gewoon gezond beleid". Uit de bladen. Het oordeel der Engelsche bladen kent de lezer reeds en van de buitenlandsche pers geeft onze Engelsche correspondent heden een paar specimina, waarbij wij hier nog eenige kunnen voegen. Zoo acht de militaire medewerker der sNordd. Atlg. Ztg." het voor White mogelijk zich in het ergste geval op Pieterrnaritzburg terug te trekken, dat echter een heel zwak punt is in de Britsche defensie-positie. De bezwaren hiertegen zijn gelegen in het moeilijke om langs ééri spoorlijn een leger korps met zijn voorraden snel te vervoeren terw'yl een sterke vijand opdringt. Mogelijk is het ook wij wezen er herhaaldelijk op, en gelooven het dat de Boeren de terug tocht hebben afgesneden. Een kwaad teeken is zeker het uitblijven van berichten, ook over den Maandagavond hervatten en Dinsdag voortgezetten strijd. Men mag er in ieder geval uit opmaken dat de stad ingesloten is en de Boeren de tele grafische gemeenschap verbroken hebben. De «Figaro" is zeer voldaan over het succes der Boeren, maar vreest toch dat de Engel schen het op den duur zullen winnen. Het blad prijst de loyale houding van generaal White, die niet zooals andere (b.v, Fiausche) generaals na nederlagen gewoon zijn, hun kameraden van verraad te beschuldigen. De «Matin" denkt er evenzoo over en roemt het in de Engelschen dat zij hun ver trouwen niet terstond onthouden aan de autoriteiten. Ook de «Gaulois" oordeelt aldus. Dit blad raadt Kruger onmiddellijk de onderhandelin gen met Engeland te hervatten zeker zal hij de publieke opinie ook in Engeland voor een groot deel, op zijn hand hebben. gen. Hij sloeg den arm om haar heen en ge leidde haar naar de bank. „Acht dagen acht dagen!" mompelde zij. Ja, in acht dagen had zij hem niet ge zien. Heb wachten had haar weekhartig ge maakt. Zij dacht er niet aan, dat rij zich moest en wilde beheerschen, dat een vrouw zich niet zoo verraadt. Zij gevoelde slechts een zinneloos geluk, hem te zien, een harts tochtelijk geluk. Haar blikken vestigden zich onafgebroken op rijn gelaatstrekken, haar ijskoude hand drukte weder en telkens weder de zijne. „O mijn God 1" riep hij uit. Zij zaten zwijgend bij elkaar- Sabine keek hem aan, als kon zij nog altijd maar niet begrijpen, dat hij het was. Langzaam ver toonde zich een gelukkig glimlachje op haar gelaat, en de doodsbleek© kleur verdween daarvan. Arnold zat met vast opeengeklemde lip pen. Een ijzeren uitdrukking lag in zijn trekken. Ik moet man blijven! dacht hij wanhopig. Hij zag het, hij moest liet be grijpen, wat hij allang bevend gevreesd en gehoopt haddeze hartstochtelijke, mooie vrouw was werkelijk op hem verliefd „Hoe gaat het met Leo?" vroeg hij ein delijk. Weder heerschte er een diep stilzwijgen. „Gisteren ben ik hier tevergeefs geweest," zeide hij. „En ik eergisteren." Hij drukte haar de hand zij hadden elk aar nog niet losgelaten. De zon daalde al meer cn meer naar den horizon. Achter het bosch aan den rechter kant lag het dorp; men kon liet niet zien, maai' een gedruisch drong daaruit zwak tot hun ooren door. Door he» dal liepen een «Temps" en «Debals" gelooven in de eind zege praal der Engelschen. De «Ecbo de Paris" ziet in de nederlaag het begin vau het einde voor de Engelschen, Als de goed-geoefende keurtroepen de Boeren niet kunnen weerstaan, wat is er dan te verwachten van de reservisten en recruten uit het graafschap Lancashire, die niet den heldenmoed dezer ijzervreters bezitten. De clericale «Autorité" roept uit: «Leve de Boeren 1 Wel zullen zij eindelijk verhezen maar zij hebben reeds meer voor hun eer gedaan dan noodig was. Zy hebben een les gegeven aan geheel Europa, dat Engeland in zijn hart haat, maar terugdeinst zoodra het de tanden laat zien. Voor Frankrijk vooral, dat zoo smadelijk uit Fasbodn week, is het een les". «Aurore" en «Petit Répuolique" vallen Chamberlain's jingbisme aandaarentegen gaat Yves Guyot o jammerlijke aberratie van zulk een manin de »Siè«le" voort Chamberlain's politiek te verdedigen. «Eclair" en «Petit Bleu" zyn het er over eens dat de Engelschen in Natal verloren zijn. Wat de «Patrie" betreft, aan het bureau van het blad werden terstond deTransvaal- sche en de Vrijstaatsche vlag uitgestoken 1" Wie het nog niet wist, kan nü mei kon hoe innige haat het Fransche volk ia alle lagen koestert tegen Engeland. Intusschen hoort mea van Ladysmith voor- loopig niets meer. Wel loopeo er geruchten die vermoedelijk uit de lucht zijn gegrepen. Gezegd wordt dat generaal White gewond is, dat hij het bevel heeft overgedragen aan generaal Huuter, en dat deze daarop gecapi tuleerd heeft, zoodut de Boeren nu meester zouden zijn van Ladysmith. Verspreide berichten. De versterkingen die 9 November in Zuid- Afrika zullen zijn aangekomen, zijn samen, sterk 17.500 man, met 1100 officieren. De voigende week komen daar drie veld-batte rijen en een bereden battery aan. Men is ongeiust over de Nubia met 1500 man aan boord. Er loepen geruchten dat het schip vergaan is. Nader blijkt dat van het 18de eskadron huzaren te Glencoe vier man gedood en negen gewond werden, terwijl er 86 vermist, alias gevangen genomen werdentotaal dus 99 man. Naar Reuter meldt uit Kimberley, hebben de Boeren bevel gekregen in elk gevecht op de officieren te mikken. Daarom klaagt men er over dat de officieren door hun blinkende sabels en koppels op 1000 yards al te her kennen z'yn. Een telegram van «Central News" uit de De Aar meldt: «Aan de Westergrens is alles rustig; maar sir Redvers Buller's aankomst doet spoedige feiten verwachten. De troepen zijn voortdurend gezondook met de paarden heeft men geen last. De hitte is zeergroot. Stofwolken zyn de eenige zichtbare vijand. Ten Zuiden van Belmout is nog geen Boer gezien." In Canada is het bericht van de nederlaag bij Ladysmith met leedwezen vernomen. Men wil een tweede contingent hulptroepen uit zenden. De «Pioneer", bet bekende Engekch- paar arbeiders: zij gingen door het bosoh huiswaarts naar het doi-p toe. Sabine trachtte tot kalmte te komen. „Hoe is u hier gekomen? Toch niet te voet? Heeft u dit plekje gemakkelijk kun nen vinden?" vroeg zij. „Ik heb mijn paard bij den herbergier in het dorp gelaten. De Fransehen.] inde heb ik terstond, toen ik uw brief ontving, op do kaart van den general en stof opgezocht, vertelde hij. Nu wisten zij niets meer tegen elkander te zeggen. Datgene, wat hen geheel vervul de, moesten zij voor elkaar verzwijgen. Ieder ander woord scheen hun zoo banaal toe. Do gelieele wereld was te onbeteekenend, om over haar te spreken. De minuten gingen voorbij. Langzaam begon de duisternis te vallen. Zóó aarzelend week het licht, als wilde bet de mooie aarde niet graag verlaten. Arnold was ztcli het gevaar bewust, dat er in dit langdurige stilzwijgen opgesloten lag. Hoe zou het afloopen, zonder haar, zon der zich zelf wee aan te doen 1 Sabine was het, die het stilzwijgen plot seling verbrak. Weder was het haar geweest, als riep een klagende kinderstem: Pa pa en nog eenmaal, langzaam wegster vend Pa' Moest deze inbeelding haar dan steeds kwellen, haar ieder samenzijn vergallen „Heb wordt donker en koud," zeide zij en stond op. „Ja, donker en koud herhaalde hij gedachteloos. „Morgen kan ik hier niet naar too ko men, overmorgen ook niet. Dan krijgt mijn broer gasten," zeide zij. (Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1899 | | pagina 1