SnitolBieraini ea Graaastoterijea.
54"e Jaargang,
Woensdag 20 Juni 1900.
No. 10270.
9êéif
Tweede Blad.
m
\l>o
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en V 1 a a r d i n g e n fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
BureauBoterstraat 68.
ra l
y'Ërtp jrVt"» -v
Prijs der Advertentiën: Van 1 G regels fl. 0.92; iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
V V£rtZJ
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Jtleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, by vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon No. 123.
In een door ongeveer 140 personen, be
langhebbenden en belangstellenden, onder
wie de Burgemeester en de wethouder mr.
W. II. .lansen, bijgewoonde vergadering van
den Braodersbonct hield de heer II, J. Jansen
gisteren de volgende voordracht over uSui-
kerbescherming in verband met de Graan-
stokerijen
Schiedam, Rotterdam, Diifehaven en Delft
(Neder!. Gist- en Spiritusfabriek niet mede-
gerekend) telden 491 branderijen in 1882,
welke een waaide vertegenwoordigden van'
f 12,000,000. Aan deze. -branderijen waren di
rect verbonden andere bedrijven, als: mou-
terijietï, molens, etc., welke oen waarde ver
tegenwoordigden' van f 2,000,000.
Nu, Mei 1900, is bet aantal branderijen
ingekrompen tot 177 en da waarde daarvan
dusdanig verminderd, dait er op de in 1882
bestaande 491 branderijen een verlies is ge
leden van circa f 11,000,000!
De waarde der mouterijen is eveneens
■enorm gedaaldtot een dia-de daarvan, en
de molenaandcelen van f 1000, welke vroe
ger boven pari stonden, zijn nu te koop voor
f 20 voor de wind- on slechts luttel meer
voor d'o stoom molensNeemt men nu in
aanmerking, dat alle vaste goederen, ge
bouwd© zoowel als ongebouwde, huizen zoo
wel als Liudörijein, door vermindlenng van
welvaart cn. van koopkracht, mode aanmer
kelijk in waarde zijn achteruitgegaan, dan
kan men zich een voorstelling maken van de
enorm© kapitalen, welke in. Schiedam verlo
ren zijn.
Wat is nu do oorzaak van deze achteruit
gang?
Rij velen ligt het idee voor, dat onze in
dustrie niet met haar tijd 'is medegegaau eu
dat daaraan grootemleels deze ongelukkige
toevtamd te wijten is. Dit is editor ten. oenen-
male onjuist. Zooals bekend, wad Schiedam
de bakermat der gistfabricage. Langen tijd
hadden wij dan ook hot monopolie daarvan
voor westelijk Europa-, totdat in Frankrijk
gistfabrieken werden opgericht, welke, vol
gens een verbeterd! systeem, oen product le
verden waarvan do qualiteit die van het
Schied'amscho fabrikaat overtrof; ook iwEn
geland werden successievelijk verschillende
groote fabrieken opgericht. Om deze concur
rentie liet hoofd te leunen bicden, moesten
bier do bakens worden verzot en ma ©enige
vergeefsche pogingen glukto hot om hot to
Woenen gevolgde systeem in Ito voeren,
waarmede zulke goedo resultaten, werden ver
kregen, dat niet één. binnen- of buitenlandse!!
fabrikant op zulke hooge percentages kan bo
gen als mot do gewone tSchied'amsche bran
derijen te verkrijgen zijn. Hot is bovendien
een feit, dat onze kleine fabrieken uitmun
tend zij in ingericht en zeer voordeolig wer
ken, wat betreft arbeidsloon, reparatie, alge
meen© onkosten, etc. etc., zoodait, niotegon-
staando do driedubbele distillatie, welke voor
de fa'biicatic van den moorwaard'igen. mout-
wijin. -oen vereiseht-o is, dia fabrica-tiekosten
per 100 Kilo graan minder hoog zijn dan van
groote fabrieken,
Schiedam is bovendien bijzonder goed go-
legen voor de gistfabricatio. Te Rotterdam,
An twerpen en. Alm sterdam worden enorme
hoeveelheden van alle soorten en qua-liteiten
van granen aangevoerd, zoodat stoedls vol
doende voorraad! on keus aanwezig zijnde
vrachten voor kolen cn granen zijn gering;
de grachten veroorloven de schepen 'tot dicht
bij do opslagplaatsen' tc komen; hot werk
volk- heeft eon soort van crfelijlkon aanleg
voor hot brandersvak -en de bijkomend© be
drijven en, last not least, liet water blijkt
bij uitstek gunstig tc zijn voor hot bedrijf.
Wanneer mem al deze voordeden vergelijkt
met do dikwijls groote bezwaren als van
graankeuze, van transporten, van werklieden
en vooral van geëigen-d waiter, waarmede die
buiitonlandische fabrieken meestentijds te
kampen' hebben, dan moet men wel met mij
instemmen, wanneer ik zeg dat Schiedam d©
mpesfc gunstige positie heeft voor hot bran-
dtensbodrijf.
I Aangezien dus noch do inrichting of de
werkwijze, noch de situatie, welke de natuur
lijke redenen, kunnen uitmaken voor den
•achteruitgang der branderijen, de oorzaak
daarvan zijn, zoo moet desz» oorzaak gezodht
worden in omstandigheden, die buiten deze
natuurlijke redenen staan, dat is In dezulke;
waaraan de branders direct geen schuld heb
ben.
Een eerste oorzaak is voorzeker de bescher-
mendla rechten van de ons omringende lan
den. Eerst verloren wij Dtótsohland' als af
nemer door de prohibitive rechten, welke
daar voor de gist geheven iwerden, Tater
Frankrijk, welks verlies echter Hj verre niet
soo'n betieékenia had als dat van België, waar
in Januari 189S beschermende rechten op
gist werden ingevoerd en waardoor onze ex
port naar dat land verminderde van
2,331,000 kilo in 1896 tot op 857,300 kilo
in |1899, zijnde de jaariijksehe gislproductic
van meer dam 40 branderijen.
Ook on-dervinden wij ten zeerste de con
currentie, weike ons in het buitenland wordt
aangedaan door spiritus van die Jandien, wel
ke exportprem i es daarop geven. Daardoor
kunnen deze landen leveren beneden den
kostprijs en heeft de Nedcrlandsehe spiritus
geen kans naar liet buitenland te worden
gezonden, tenzij de prijs hier zóó laag is, dat
met het buitenland, kan worden geconcur
reerd, dus de kostprijs minus de door de an
dere landen gageven uitvoerpremie. Vroeger
was or geen spiritus-export en werd aan de
vraag voor consumptie voldaan d'oor het bin-
ncnlandsch fabnkaat, ©n had er tus-,chen bei
de zelfs wel eens invoer plaatsde bninen-
Jandsche s-piritusprijizen wanen daa-rdoor al
tijd hooger dam de buitenlandsche.
Sedert «.enige jaren echter wordt er hier
moer spiritus gefabriceerd dan uoodig is voor
de consumptie; deze extra hoeveelheid' moot
in het buitenland geplaatst weiden; doch
ka.iL zulks, zooals vroc-ger gezegd, niet eerder
plaats vindon, dan wanneer de prijs het
niveau van den spiritus van umvoerprcinio
gevende landen heeft bereikt, d. i. kostprijs
minus uitvoerpremie.
Niettegenstaande onze zoo gunstige situa
tie, is hot natuurlijk dat tot deze wereld
marktprijzen (kostprijs minus uitvoerpromie)
geen spiritus kan worden gefabriceerd, tenzij
onze regeer!ng daarin eveneens tegemoet
komt.
Do overproductie hier te lande komt ech
ter niet van den graauspiritus, doch van do-
zulke, welke uit melasse gestookt wordt, en
deze productie van mela-sse-spiritus is dan
ook do hoofdoorzaak van Schiedam's verval.
Deze uielassespiritus-prod'uctie hcefl het
cquiliber, dat er in de NederlaU.i-che <spi ri
tus-productie bestond, omvergeworpen.
Werd er vroeger te veel geproduceerd, dan
werden de prijzen lager cn aangezien zulks
verlies gaf, werd noodzakelijker wijze de pro
ductie ingekrompen. Met de melasse-piritns-
preductie is dit echter geheel ander» gewor
den.
Deze spiritus kan, dank zij do bescher
ming, waaronder melasse wordt gefabriceerd,
tot veel goedkoopore prijzen worden vervaar
digd dam de graan spin kus on is liet dus niet
te verwonderen, dat de fabricatie daarvan
zulk een viucht genomen heeft.
Door die overproductie ontslaat echter do
noodzakelijkheid van export, zooals vroeger
uitgeduid, ©11 omdat er hier te lande gic-n
uitvoerpremie bestaat, wordt dus de prijs
van alle spiritus- gebracht op hot niveau
van d-e wereldmarkt, d. i. kostprijs minus
do buitenlandsclie uitvoerpremièn, waartoe,
zooals mede reeds betoogd, begrijpelijkerwij
ze geen graanspiritu» kan worden gefabri
ceerd. Het natuurlijke gevolg hiervan is ech
ter niet alleen de verliesgevende prijs waar
voor die graauspiritus moot wordtin verkocht,
dóch werken deze uiterst lage spiritusprijzen
hot vermengen van spiritus met jenever in
de liand, waardoor het gebruik van spiritus
als drankwaar vermeerdert en van moutwijn
in dieeelfde mate vermindert, tot meerdere
schade der graanstokerijen.
De vraag stelt zich nu onwillekeurig, hoe
komt het, dab in een vrijen liandielsstaat de
melasseatokerijem, die indirecte bescherming
van liet rijk ontvangen 'en aldus de graan
stokerijen kunnen vernietigen
Tot duidelijk antwoord op deze vraag is
het uoodig de geschiedenis der suikerfabrica-
iie, waarvan de melasse een product is, in 't
kort na te gaan.
■Vroeger, vóór 1897, werden d» suikerfabri-
kanton aangeslagen volgens hot sap, dat uit
de bieten getrokken werd, en volgens liet ge
halte van dit sap werd hen den accijns here
kond, Dö fabrikanten wisten echter, d'oor
verbetering hunner werkwijze, nicer suiker
te winnen, dan waarvoor zij aocijus moesten
betalen, zij maakten alzoo wat men noemde
„overponden" on van die overponden staken
zij den! aocijns in hun zak. Dat was natuur
lijk oen, goed zaakje, doch die suikerfabrieatie
schijnt altijjd een troetelkind! dier regeering
te zijn geweest, gelijk de graanstokerijen al
tijd gewantrouwd en achteruitgezet, in één
woord moest stiefmoederlijk behandeld wer
den. Deze overponden zijn precies hetzelfde
wait biji de branderijen de overmaat is, cn als
wij ovenzoo den accijns van onze overm aten
had'deni mogen opstrijken, dan zouden wij er
nu anders vóór staan, geloof ik!
En nu begin ik met te vragenwaarom
mochten de suikerfabrikanton den accijns
van, die overmaat in, hun zak stoken on waar
om moesten de branders, die wiil ton volle
eventueels ondermaat moeten, betalen, die
gelijksoortigs overmaat, zonder de minst©
vergoeding, aan liet Rijik afdragen Een pas
send antiwoord op deze vraag zal moeilijk
kunnen gegeven worden.
Dóch1 hot mooist© daarvan is, dat toen die-
suikerfabrikanton door die overponden zoo
veel geld verdienden, dat het de spuigaten
uit begon te loop©», toni vond de regeering,
dat haar ook wat toekwam van die wumteii
en werd er een regeling gemaakt, die ten
doel had, om, terwijl aan de fabrikanten die
grooto accijnswilisten gelaten werden, ie ma
ken dat de verdere aceijnswuuten in de
schatkist zouden vloeien, das worde* daarbij
de grove accijnswin sten van de suikerfnbn-
kamten bestendigd'. Dat mag men toch wel
•een allerliefste zorg voor hit troetelkind noe
men En als mort daarbij m aanmerking
neemt, hoo men liet stiefkind, de graansto
kerijen. bleef behandelen- Men wilde het, om
slechts een voorbeeld uit vele te noemen,
langen tijd niet een» in staat stellen good-
koopero granen, d. i. granen vaat mindere
qualiteit, te'kunnen gebruiken, waardoor dui
zenden guldens aan te dure granen of aan
ondermaat moesten betaald wordendan
vraagt men zich toch af of de regiering bee
ldtaal verblind geweest is en krijgt men on
willekeurig respect voor de energie cu de wel
bespraaktheid, waarmede de suikerfabrikan
ton voor hun zaak zijn opgetreden j
Niettegenstaande deze verzekering van ac-
cijniwinst, jeremieerd'en d'e snikerfaibrikanten
en met hen vole Kamerleden, over den on
dergang welke de suikerindustrie tegemoet
ging met do nieuwe wetgeving cn de sui
kerproductie welke in 1896 circa 100,000,000
kilo bedroeg, is sedert vinneirderd tot
168.000,000 kilo in de laatste campagne'
Daaruit, waarde collega's, valt ecu ks te
trekken, die u eens goed tor harte moet ne
men
De sui kerfabrikanteft werden enorm voor
getrokken. verdienden veel geld, schreeuw
den om meer en \erkrcgen haf.
Wij. branders, worden achterafgezet, wer
ken onder allerlei onzinnig bezwarende bepa
lingen, doen niets eu krijgen dan ook niets'
Om nog een ander staaltje te geven hoe
zeer wij achterafgezet worden, wil ik hier nog
releveert n, dat uit-en inslag van suiker, con
trole, enz, enz., allemaal gratis gravhiedt,
terwijl de gra.in»tokiiijcn voor al zulke din
gen. die toch door dezelfde ambtenaren ge
daan worden, moeten betalen, zoodal, om
maar oen voorbeeld' te noemen, mijni firma
jaarlijks veel meer dan f 1000 uit dien hoof
de moet opbiengGii.
Door hun v-eroenigd optreden hebben de
suikerfabrikanton een wet gekregen; welke
de gunstigste is van heel Europa. Nergens
krijgen zij zulke hooge premiën cm nergens
heeft men vrijzinniger wetgeving.
Wc! heeft de heer D-e Ram destijds in de
debatten aangevoerd, dat die premie niet zoo
hoog is als zij lijkt, omdat andere landen be
dekt© preniien geven, door goedkoop spoor
wegvervoer, en daarom wilde die hoer de pre
mie liefst nóg meer verhoogd hcbhcni! Doch
Z.ILE. Ge»lr. vergat daarbij, dat nergens 't
verveer goedkooper is dan hier te landt", cn
wol door de rivieren cn kanalen, welke het
Rijk inet vel© kosten onderhoudt
Als een on.omstootelijk bewijw, dat de pre
mie veel te lioog is, kan dienen de enorme
uitbreiding, welke de bieteneultuur verkre
gen heeft sedert de nieuwe wet. Wan pl. tn.
100,000,000 KG. in 1S97 tot 168,000,000
KG. in 1899 zooals reeds gezegd. De Laatste
campagne was Nederland met Oostenrijk,
het cenige Land, waar de cultuur vooruitge
gaan is: in do andere landen was die cultuur
verminderd. Doch Nederland betaalde daar
voor in 1899 een premie van f 2,166,000 over
een fabricatie van 16S,000,000 K.G. en Oos
tenrijk slechts f 9,000,000 voor 1,000,000,000
K.G. of wel Nederland f 1.25 en Oostenrijk
slechts 90 cents per 100 K.G.
Nu heb ik er niets op tegen, dab de bieten-
cultimr uitgebreid en dat cr meer suiker vei-
vaariigd wordt. Ik zou mij zelfs zeer in den
vooruitgang van zulk een industrie verheu
gen, hoewel de voordeden daarvan veel te
brood uitgemeten worden, doch de uitbrei
ding van die cultuur heeft den ondergang ten
gevolge van onze eertijds zoo bloeiende graan
stokerijen, die werkelijk véél moer bijdra
gen tot de economisch welvaart, dan de sui
kerfabrieken en de bieten culturen.
Nu kom ik tot de eigenlijke beantwoording
der door mij gedanie vraagWaarom heeft
men dan toch de suikerindustrie beschermd
en daardoor de onze geruïneerd?
Men kan de redenen lezen in dó Kamer
verslagen: Alle Europeesahe landen, behal
ve Engeland, beschermen de suikerfabricatio
en daarom moest die liier óók beschermd' wor
den. Goed! Maar alle landen, Engeland
inbegrepen, beschermen door cxp&rtpremie
en anderszins de graanstokerijenwaarom
die hier te lande dan óók niet beschermd?
Zijn rij van minder economisch belang hier
dam in Duitschland, Oostenrijk, Frankrijk of
Engeland? Dit laatste land stélt ze zelfs blijk
baar hooger dan de suikerfa-brioatie; want
die is daar niet beschermd, terwijl de sto
kerijen het wel zijn door hoogo invoerrech
ten en een uitvoerpremie.
Dus van twee dingen éénBeschermt men
de suikerfabricatie in navolging van alle
Europeesche landen, behalve Engeland,
waarom d.m ook de grauustokerijen met be
schermd in navolging van alle andere Jan
den Warroni voor cle suikerfabricatie een
uitzondering gemaakt in on» vrijliandeistelsc-1
en niet voor de graanstokerijen, die niet min
stens even groote exportpremies, cn anders-
zin» te kampen hebben als de suikerindustrie
en voor den boerenstand van veel groeier be
lang rijn dan de bieteneultuur?
Men zal zich wellicht verwonderen over
deze laatste bewering, daar dc publieke opi
nie, dank zij de reclame, welke dc suiker-
fabrikanten maakten, heel anders is; doch
het is een vaststaand feit dat de graanstoke
rijen van veel grootcr gewicht en veel
bevorderlijker voor de welvaart- van den
boer zijn dan de suikerfabrieken, cn niette
genstaande dat, ziet de regeering toe, dat
deze door gene zullen worden verdrongen.
Om deze meerdere waarde te bewijzen,
dicne het volgende
De graanstokerijen verwerkten in 1897
(inclusief Delft) nog een hoeveelheid van
121,800,000 K.G. graan. Dc spoeling daar
van heeft, dc berekening van liet landbouw
proefstation volgend, een waarde van
f 3,360,000.
Datzelfde jaar 1897 werd er geproduceerd
400,000.000 K.G. suiker. Dc pulp van de bie
ten daarvoor gebruikt, vertegenwoordigde
een waarde van slechts f 1,270,000, terwijl
bovendien nog daarbij in acht gen-omen moet
worden, dat de spoeling een uitmuntend en
gezond en de pulp een eenzijdig cn ongezond'
voedsel is.
Van de in 1897 verkregen spoeling kun
nen 18,600 runderen per jaar geheel wor
den onderhouden, doch door den snellen vee-
omzit, welke de mesterijcu cn de ïnelkerijen
in hot spoelingdistrict hebben, i» het aantal
stuks, dat door de Ncderlandsche veefokker»
jaarlijks moet worden geleverd naar het
spoeiingdistriet minstens dubbel zoo groot,
dus vinden de veefokkers in het epochngdis-
trict een jaarlijkschen afzet van minstens
36,000 runderen en aangezien men voor on
derhoud circa oen rund rekent per hectare;
vil men door elkaar -drie jaar rekenen kan,
dat elk rund oen geheele hectare voedsel b»
noodigd heeft, voordat het bruikbaar is voor
het spoclingdistriot, zoo neemt do jaarlij'k-
re'lie afname van liet spcelingdistrict aan ree
op zijn minst- genomen d'e productie van
108,000 hectaren van den Ned-crinndsehen
bodem in beslag.
Dat het aantal runderen, da-t vroeger be-
noodigd was, toen cr meer stokerijen waren,
veel grootcr was en daardoor ook de voor die
productie benoodigde hoeveelheid land. be
hoeft geen betoog.
Volgens dezelfde betekening kunnen mot
de pulp die in dat jaar door de suikerfabrie
ken geleverd werd', 7000 runderen gevoederd
wordendoch daar die voeding uit den aard
der zaak viel zoo intensief kan zijn, rekenen
wij reeds tc veel, wanneer wij aannemen,
dat door die pulpe voeding een extra vraag
naar rundvee ontstaat van 7000 stuks per
jaar, waarvoor dan benoodigd zouden zijn
21,000 licct.tolt men -daarbij d© 30,000
hectaren, welke dat jaar met in Nederland
verwerkte bieten verbouwd zij», dan komt
men tot het cijfer van 51,000 beet., of nog
niet, de helft van wat door de graanstokerijen
productief gemaakt wordt.
Waar blijven nu de voordeden voor d-cn
boerenstand van de suikerindustrie, waar
voor dó graanstokerijen moeten worden op
geofferd
Er zijn misschien nog menscheii, die de be
wering dei- su i k orf abri kanten aannemen, dat
de iNcderlandsche landbouw -op do bieteneul
tuur drijft! Dat cr ©enige boeren, helaas'
drijvende gehouden worden door de voor
schotten, die de suikerfabrikanton geven,dat
neem ik wél aan, doch dat de landbouw al
leen gered wordt, omdat er 1.6 van de in
cultuur zijnde gronden met bieten worden
betecM, dat zal wel niemand willen, geloo-
venWol liet moest zijn echter diegenen
d'oor do schoone reden een ngon der suikerfa
brikanton op oen dwaalspoor gebracht, die
meotien, dat de bietenverbouwer iets thuis
krijgt van de premie, door li-et 'Rijk zoo gra
cieus] ijk aan de suikerfabrikanten afgestaan.
Gaf de bietenteelt veel winsten, dan zon
den de landbouwers wedijveren om maar mo
gelijks veel bieten te kunnen bouwen; dan
zouden alle beschikbare gronden daarmede
bezaaid worden en zou de prijs door het groo
te aanbod vanzelf moeten dalen, totdat- de
oorzaak van den te grooten verbouw op
houdt, d. i. totdat de verdiensten gelijk ko
men niet die van andere landbouwproducten.
Dat er echter geen kans bestaat dat er over
productie uoodig ie, om den bietenprijs in
overeenstemming te brengen met dien van
•andere landbouwproducten, daarvoor zorgen
do suikerfabrikanton we-1, die den landbou
wers maar juist zóóveel voor hun bieten ge
ven als noodig is om hen te bewegen ze te
verbouwen; daarbij niet vergeten-de de be-
koorjijke voorschotten, welke hierbij een
groote rol spelen.
Het is dan ook wel naief, merkte de lieer
Boer tijdens do suiker debat ton in de Tweede
Kamer op, te-verwachten, dat de suikerfabri-
kanten het cadeau uit de schatkist aan de
boeren zouden overdragen. Niet omd'at die
fabrikanten zoo hebzuchtig zijn, maar omdat
zij nienschen zijn niet misdeeld van die
eigenschap, die door alle eeuwen heen h©t
giootete motief van het menschelijk hande
len is geweesthet eigenbelang.
De premie komt dus -geenszins den land
bouwers toni goede, zooals ik vertrouw ge
noegzaam te hebben aangetoond, en daarom
zijn de verdiensten, welke de bieten-teelt den
boerenstand biedt, zoer beperkt, zoodat er
werkelijk geen grond bestaat de suikerfabrie
ken zoozéér boven de graanstokerijen te stel
len, dat de laatste daardoor geheel ten onder
gebracht worden, doch dal integendeel het
belang da-t ook landbouw en veeteelt bij liet
voortbestaan der graanstokerijen hebben,
van hot grootste gewicht is.
Een eigenlijke reden om de suikerindustrie
w e 1 en de graanstokerijen n i e t te bescher
men, bestaat <-ï dus niet. Die bescherming is
in onze vrijhandelslaat een „anomalie" en
het is voor ons oen ramp, dat wij de dupe
zijn van -deze eenzijdige en verkeerd uitgeval
len proefneming met het protectionismus.
Gelijk ik dus aantoonde heeft d'e boeren
stand méér belang bij de branderij, dan bij
de s-uikerfa-bricatic, doch zelfs ail ware dit
anders, dan blijft het toch een zeer immore-e-
le daad van de regeering om door bescher
ming een nieuwe industrie in hot leven te
roepen ten koste van ©en bestaande, wan
neer ©r ge©n maatregelen door haar genomen
worden om de verliezen 'te v-ergooden, welke
de belanghebbenden bij de oude industrie
in het algemeen belang lijden, door de op
richting inet hulp der regeering van de nieu
we. Als die nieuwe industrie van zóóveel be
lang i= dat zij a tout prix moet worden inge
voerd, zelf» ten koste van den ondergang van
eeno die sedert ecuwen bestaat, dan moet de
legeering ook bereid zijn alle consequenties
daarvan te dragen cn aan de belanghebben
den bij de- door een regecringsdaad tot on
dergang gedoemde indu&trie een vergoeding
geven eveuzoo ei
nt)it
■oed als bij een onteigening
ten algemcene nutte dc onteigenden vergoed
worden. Het zal wel geen nader betoog be
hoeven, dat het op hetzelfde neerkomt of
men ten algemeen en nutte panden onteigent,
of wol dat men zo ten algemeenen nutte bij
na waardeloos doet worden.
Deze gc-dachteiigang heeft men dan ook
steeds in andere landen gevolgd, hoewel daar
van waardeloos maken nog geen sprake was,
doch alleen was het een minder gunstige po
sitie, waarin de eigenaars dei- stokerijen w el-
1 i ch t konden worden gebracht.
Zoo laatstelijk nog in Zwitserland, toen al
daar hot rcgeeringsmoiiopolie op spiritualiën
werd ingevoerd. Alstoen kregen de stokers
hot recht om tegen volle vergoeding hun
bedrijf aan do regeering af -te staan. Hetzelf
de vond plaats in Duit-schland; alwaar bij de
invoering der Reichsgesetze betreffend d!ie
Bestenerung -des Braimtweins, diegenen die
meenden daardoor in oen mindere positie te
komen, eveneens hun bedrijf -tegen taxatie
konden afstaan aan de regeering.
Wil de Nederl. regeering dus om voor ons
onbegrijpbare staathuislioudikundige redenen
de graanstokerijen opheffen of zal -dat gebeu
ren door een ingrijpende actie der regeering,
dan behoort zij ruiterlijk er m-ede voor den
dag te komen en one, gelijk in a-ndere landen
geschied, do vergoeding geven die ons toe
komt. Doet zij dat met, dan begaat zij- een
iinmoreele daad', ecu hemelschreiende on-
reehtvaardighcid, waartegen wij' met alle
kracht moeten opkomen.
Zooals wij reeds zagen, is sedert- de nieuwe
wetgeving van 1897 de hoeveelheid geprodu
ceerde suiker geklommen dit jaar tot 168
millioen K.G. Dit komt hoofdzakelijk door
dat do premie hier te lande werkelijk veel
hooger is dan die van andere suikerpreniies-
gevende lauden, en ongelukkigerwijs heeft
deze te hooge premie, zooals wij aanvoerden,
tengevolge gehad d'at er nog méér suiker, dus
nog méér melasse werd geproduceerd, dus dat
er nog méér spiritus daaruit wordt gestookt.
Hot is dan ook een feit, dat, waar in 189G
slechts 25,650 heet. melasse-spiritus werd ge
produceerd, dit ge-tal in 1897 tot 76,893 is
gestegen om in 189S tot i04,630 en in 1899
tot 140,000 heet. te klimmen, terwijl de pro
ductie van dit jaar wordt verwacht te zullen
stijgen tot 260,000 heet. of bijna de helft
va.il do geheele productie van gedistilleerd
in ons landMoor deze laatste vermeer der in c
moeten weer een zestigtal branderijen, van
dc baan gedrongen warden 1
Is de bescherming van de suikerindustrie
een uitzondering in onzen vrijhandelstaat,
evenzoo is het gedrag der regeering een. uit
zondering vergeleken bij dat van andere lan
den, die m-ede suifcerpremies geven. In alle -
andere suikerpremie-gevendei landen zijn
maatregelen genomen om te voorkomen-, dat
die onder extra bescherming geproduceerde
melasse-spiritus, den graauspiritus zulk een
