Donderdag 5 Juli 1900 No. 10283 TJ it één wieg. 54"" Jaargang Transvaal en Oranje-Vrijstaat. BUITENLAND. BINNENLAND. SCHIEDAMSCHE COURANT jDeze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Ylaardingen fl. 1.25. Franco per post fl. 4.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 40 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan 'iet bureau bezorgd zijn. Bureau Boter straat 0S, Prijs der Advertentiën: Van 1G regels fl. 0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Taneven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Jtleine advertentiën opgenomen tot den prjjs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon Ulo. 123. Algemeen orerrlchf. SCHIEDAM, 4 Juli 1900. DE OORLOG. Nog steeds groote schaarschte aan nieuws uit Zuid-Afiika. Wijdt Roberts al zijn aan dacht voorshands aan De Wet? Ook Hunter is du de Vaal over en gaat een schakel vormen in den keten die De Wet moet om sluiten. Gelukkig kan het niet anders dan een ketting met wijde schalmen winden, zoodat er gelegenheid zal zijn voor de Boeren om te ontsnappen. Omtrent de Boerenmacht in het Zuiden van Tiansvaa! blijkt nader dat, naar generaal Buller 1 Juli uit Standerton meldde, generaal Talbot Coke 29 Juni mot de 10de brigade een verkenning ondernam naar Amersfoort. Hij vond daar 2000 Boeren met kanonnen in een sterke stelling. Na door de Boeien beschoten te zijn, trok Coke terug, zonder vervolgd te woi den. Het lijkt wel wat op een nederlaag dei Engelschen. De spoorweg van Natal naar Johannesbuig zal aan het eind dezer week heropend worden. Lord Roberts heeft dan een tweede, een vlugger en veiliger verbindingslijn met de 2ee, dan door den Oranje Vrijstaat en de Kaapkolonie. Lord Roberts heefteen vei bod uitgevaar digd, waarbij de terugkeer van burgers tiaar den Rand voorloopig vei boden werd. Daar uit valt op te maken, dat de Engelsche op perbevelhebber den oorlog nog niet als ge ëindigd beschouwt. Lord Roberts treedt te Pietoria krachtig op tegen Boerenspionnen. Ei zijn er reed*- het land uitgezet. Van de miliiaire attachés bij loid Robeits' leger blijft alleen de Russische attaché de eindoperntips volgpn. De correspondent der «Chicago Record" teMachadodoi p, beweert van President Kroger gehoord te hebben, dat de Engebchen de Boeren in het gebergte nooit zouden over winnen. De President is met het oog op het zachtere klimaat, van Maehadodorp naar Waterval vertrokken. Vele Vrijstaters hebben in den laatsten tijd de wapens weer opgevat. Volgens Michael Davitt, het gewezen ler- sche parlementslid, die uit Zuid-Afiika te Dublin is teruggekeerd, heelt Kiuger's be sluit om Pretoria niet te verdedigen, de lei ders der Boeren ten zeerste vei baasrl. Davitt geloof dat het einde van den ooi log spoedig daar zal zijn, mnnr Botha heeft thans de leiding, en van hem hangt de duur van den oorlog af. Er zijn nog 4500 Engelsche gevangeoen te Nooitgedacht en nog een duizendtal wor den er verwacht van de in de laatste weken gevangen gemaakfe Engelsche tioepen. De correspondent der «Times" te Lorer.po Mai- quez weet op gezag van een agent, die voor den Engelschen consul aldaar geld was gaan brengen aan de gevangenen, te vertellen dat de Engelsche officieren te Nooitgedacht in een jjzeren loods wareu opgesloten en de soldaten in ruwe hutten. Vier officieren van de Kaapsche vrijwilligers hadden een poging gedaan tot ontsnappen, doch waren na het Een. a-oman VAN IDA BOY-ED. 2> - Nabiji Tiet kerkhof namen de huizen' oen ander karakter aan. Er vertoonden zicli ge bouwtjes, waarin het ©ene grafkruis naast het auctor c-, do eene gedenksteen, naast den anderen stond. Winkels mot uitstallingen van grafkransen stonden didht bij het hek van 't kerkhof. „Nu, Goddank! we zijn er dadelijk. Ben. vriend ,te begraven is altijd een treurige zaak bij zulk. weer dubbel treurig." „Ben vriend?" vroeg Walekor hem iro nisch. De dokter vouwde wanhopig d!e handle®. „Nu ja dia® maar geen vriendEigenlijk stond immers geen rnensch tot dien man in, een nauwe betrekking. Maar als men! zoo iemand' sedert meer dan dertig jaren in alle omstandigheden des levens bijstond', hem zijn eerste en zijn laatste kind in1 de armen legde, dan is het zoo iemand tocli to moede, als droeg mem een stuk van zijn ©igen leven mee ten grave." „Hoor eens, als men het zoo eens indenkt, dan is het toch een ongehoorde wanbof, dat zoo'n trouwe patiënt eindelijk nog onder an dere medische hulp heengaat," zeide Walc- mislukken daarvan te Barberton gevangen gezet. Clilna. Dat de toestand hoogst ernstig is, blijlct uit de maatregelen die in DuitschLamd wor den genomen en uit de woorden door keizer Wilhelm gisteren gesproken. Bovenal uit het feit dat die Keizer zijn reis naar Noorwegen heeft uitgesteld. De monarch wil blijkbaar in het land blijven, om elke ver traging in. de afdoening der zaken te voor komen. In zijn toespraak tot de vertrekkende troe pen schetste keizer Wilhelm gisteren het ver moorden van den gezant als ©en ongehoord, brutaal, afschuwwekkend misdrijf. De Duit sche vlag is beleedigd. Het Duitsche rijk is gehoond. Dit verdient een voorbeeldige straf en wraakneming. De toestanden zijn zeer ernstig geworden en kunnen slechts door aaneengesloten troe penmachten aller beschaafde natiën worden opgelost. „Gij zult u tegenover een vijland bevin den," ging de Keizer voort, „die met minder doodsverachting heeft dan gij. Uw 'kamera den hebben, waar zij met Chineezen zijn saamgotroffen, don ouden Duitsch.cn wapen kreet met roem en glorie hoog gehouden. „Wij zenden u uit om onrecht te wreken Wij zullen niet' eerder lusten, voordat Duitschland's vlag met die der andere mo gendheden zegevierend boven de Cliinoesche wappert, geplant op de muren van Peking, waar wij den Chineezen den vrede zullen voorschrij ven." Voorts maande de Keizea- de troepen. aa,n goede kameraadschap te onderhouden met alle troepen. Russen, Engelschen, Fivmschen, wie het ook zij, vechten allen voor ©en ge meenschappelijke zaak, die der beschaving. Hij raadde 'hen. ook te denken aan onzen godsdienst en aan hen te denken, die buiten met hun leven voor den Heiland zijn opge treden. Ten slotte werdi aan de troepen gevraagd', het nieuwe vaandel, rein en vlekkeloos, even zoo terug te brengen. Bisschop Inzet' heeft, naar aanleiding dezer rede den Keizer geseind sik beluig Uwe Majesteit mijn diepe afschuw over de rnisdaad te Peking en mijn innigen dank voorde woor den over de missies in Uwer Majesteit» rede." Behalve do troepen die nu reeds in China zijn en die gisteren daarheen vertrokken, wordt nog een gemengde divisie uitgezonden, samengesteld uit vrijwilligers. Het „BerL Tag." ziet in het besluit van keizei- Wilhelm, om vier oorlogsschepen naar China te zond'en, een zeer ernstige militaire maatregel, alhoewel het geen oorlogsverkla ring beteekent. De divisie bestaat uit vier oorlogsschepen B a y e r n, W ii r t e m b u r g. Ba dem en Sach sen. Elk hunner heeft 7400 tons waterverplaatsing cn heeft een be manning van 440 man. Het lijdt geen twij fel of de Keizer heeft m«t de keus dezer vier schepen, de namen dragende van do vier grootste staten van hot Keizerrijk, aan d'e mogendheden een bewijs willen geven van de solidariteit der Duitsche natie. Te Weenen is men in diplomatieke kringen van oordeel dat Duitschland, welks gezant „Waarin jo je natuurlijk vergrinnikt," sprak dokter Fangart geërgerd. „Reeds op school hob je het daaraan niet laten ontbro ken, als er mij eens iets mislukte. Toen ik voor acht dage® naar München, naar d'e zil veren bzruiloft mijner zuster ging, kon ik vooruit toch niob weten, dat Werlhof een be roerte zou krijgen, niet waar? Au dors zou ik zeker 'thuis gebleven zijn, niet waar?" „Dat is zoo Maar als oan klontjo," zeide Wdicker, die er sedert zijn jongensjaren1 plei- zier in vond, den prikkolbaren vriend zijner jeugd te ergeren. „Overigens vervangt mij immers, als ik op reis ben, altijd mijn vriend Augustin. En deze zou mij ook terstond per telegram hier heen ontboden hebbendaarop kan je staat maken. Maar natuurlijk was dio Mauracli gelukkig, eens oen deftigen patiënt te heb ben. Tot debatten tusschen do dames Werl- hof heeft doze zaak natuurlijk aanleiding ge noeg gegeven. Ik kan mij '.t zoo voorstellen, alsof ik er bij geweest was. Lydia, die zoowat alle menschen, die men voor hun bemoeiin gen betaalt, ate haar dienstboden beschouwt, heeft terstond bevolen, dab men oni mij moest tefegrafeeren. Mama Werlhof heeft goedig te woerd, dat men mij in het genoe gen, aan de viering van de zilveren bruiloft verbonden, niet mocht storen. En toen heeft Malve gezegd, dat men toch vóór alle dingen verplichting aan dokter Manrach had, die haar armen, lieven papa zoo krachtdadig bij stond, toen hij drie stappen vóór diens wo ning neerzeeg. En de arme lieve papa, die immers de „edelaardige gezindheid" van zijn vermoord is, in den ooi log tegen China vooraan moet gaan. Anderzijds echter wordt het «landpunt verdedigd, dat de mogend heden er in volharden niet in oorlog met China te zijn. Ten deze verneemt de „Köln. Ztg." uit Parijs dab met name Rusland tegen een oor logsverklaring gekant is. Nu -echter de prin sen Tuan en Kangyi de uitroeiing der vreem delingen bevolen hebben, welk bevel niet aanvaard wordt door de onderkoningen, die integendeel de beide prinsen als oproerlingen beschouwen, is de Rnssisch-Fransche opinie dat de quaes tie hierdoor vergemakkelijkt is, daar men geen oorlog kan verklaren aan rebellen. Zoodoende zou de taak der mogendheden alleen zijn do schuldigen te straffen en den status quo te herstellen. De vraag is echter hoe Duitschland en, als gevolg daarvan, het Drievoudig Verbond den toestand' zal beschouwen, nu de Duitsche ge zant is vermoord. En hoe zal de toestand worden, indien be vestigd1 wordt wat de Londensche bladen uit Shang-hai vernemen, nl -dat met Von Kette ler op denzelfden d'ag nog drie gezanten zijn vermoord Te Shang-haï betwijfelt men zelfs of er nog één vreemdeling te Peking in leven is. Uit Parijs vernemen de Londensche Ma den bovendien dat, volgens een daar loopend gerucht, het Engelsche gezantschap weet dat ook de Fransche en de Engelsche gezant t-e Peking zijn vermoord; men weigert echter aan de legatie dit gerucht te bevestigen. Meer en meer dringen dus de feiten tot do noodzakelijkheid om inderdaad China den oorlog te verklaren, en zélfs Russische bladen dringen daar nu op aan. Volgens de „Daily Mail" heerscht onder de mogendheden weer oneenigheid, veroorzaakt door hot gebrek aan tucht onder de kozak ken, die -ongewapende en vredelievende Chi neezen vermoorden en overal, tot zelfs in Europeosche woningen van Ta-tku plunderen. In ieder geval zullen de Europeesche troepen in China geducht versterkt moeten worden. Japan gaat daarin krachtig voor. Volgens een telegram uit Kobe worden 3000 man gemobiliseerd. Markies Ilo waarschuwt daar tegen evenwel uit vrees voor een conflict met Rusland. De Fran»che troepen, nu 3500 man, zullen, wanneer de versterkingen zijn aangekomen op 8000 man zijn gebracht. De uiterst vijandig© houding der Chinee zen wordt d'oor velen toegeschreven aan over ijld optreden der verbonden mogendheden voor Ta-ku. De Chinecseke kommandant der forten voerde geen -kwaad in het schild en verzocht slechts om uitstel voor het vragen van instructies. De vreemde vloten weiger den echter te wachten, wilden d'e forten met geweld in bezit nemen en dreigden om tweo uur het bombardement te zullen beginnen. De Chitie-csclic generaals hielden toon krijgs raad en besloten het gevecht te beginnen. Intusschen schijnt om Tien-tsin weer ge vochten to worden. Admiraal Seymour zou gedood zijn. Ook in Wei-hoi-wei dreigt de opstand uit te breken. De soldaten der scheepsbrigade, die Zaterdag naar Ta-ku zouden gaan, zijn Malve onder dc pronkstukken der familie op genomen had, heeft met rijn laatste bewuste blikken toestemmend geknikt. Togen mij heeft men daarop gezegd, toen ik eergisteren aankwam, dat liet een attentie voor mij ge weest was, dat men mijn eeuigo zuster op haar feestdag niet va-n haar brooder had wil len bea-ooven." Zijn stem klank bepaald hatelijk. „Nu ja," zeide Walekor vergoelijkend, „bei de kan immers samengegaan zijndankbaar heid jegens Mauracli en -een attentie ten op zichte van jou. Deze laatste kon j© toch niet anders dan aangenaam zijn." „Voor den -drommel was zij dat!" riep de dokter uit. „Je kent liet publiek niet! Men schen van on-s slag worden als slaven van dat publiek beschouwd. „Hoe kon Fangart weg blijven, terwijl de oude Werlhof op sterven lag? Waarvoor heeft men dan een, huis arts, als hij ergens gaat feestvieren, terwijl men hem juist noodig heeft?" Zoo gaat het. En verder mag ik over 't algemeen zeggen- er zijn zaken en voorvallen, waarbiji men noodzakelijk tegenwoordig moet geweest zijn. Moot, zeg ik je!" „Voornamelijk am de nieuwsgierigheid van zijn andere patiënten met nauwkeurige verhalen te (kunnen bevredigen Op dezen nieuwen uitval kon de dokter niet meer antwoorden, wamt het rijtuig hield stil. „Laat ons hier uitstappen!" zeide Walc- -ker. „Als ons rijtuig nog tot bij' het hek voortrijdt, ben ik heel e maal bevroren." Zij stapten; uit. Overal, uit do rijtuigen teruggeroepen en door andere troepen ver vangen. De consuls in de stad hebben een stoom boot uitgezonden, die ui! Sehan-lung en Honen een groot aantal vluchtende zendelin gen heeft meegebracht, zoodat zich te Wei- hai-wei nu 73 zendelingen bevinden. Do Oregon die op de kust is geloopen, schijnt niet in gevaar te verkeeren. Er wor den slee-pbooten gezonden om het schip af te brengen. C. 0. do Jonge. Tot de eerste slachtoffers van den oorlog in Zuid-Afrika behoorde ook, gelijk bekend, de heer C. G. de Jonge Fzn„ seeretari» van het departement van onderwijs te Pretoria, en algemeen zijn na zijn heldendood bij Elandslaagte zijn groote verdiensten jegens zijn aangenomen vaderland gewaardeerd. Uit een door hem in zijne ambtelijke hoe danigheid den 13en Juni 1899 eigenhandig geschreven en geteekend stuk. dat aan de »Arnh. Ct." ter inzage en ten gebruike is afgestaan, blykt welk een warm en over tuigd strijder hij geweest is voor de rechten der Hollandsche taal in Zuid-Afrika. Een onderwijzer bij het gesubsidieerd onderwijs in Transvaal, benoemd tot assistent- leeraar in Hollandse!), Fian»ch eri Duitsch aan het sSouth-African College" te Kaapstad, had zijn ontslag aangevraagd als onderwijzer en ontving dit met een schrijven, waarvan het slot hel -choonste moment is ter nage dachtenis van den heer De Jonge als wakker kampvechter voor zijne moedertaal. Dit slot luidt woordelijk als volgt De Snpt. v. Onderw. kon niet nalaten mij, voor ik uwen brief beantwoordde, op hei gewicbtvolle van de u aangeboden betrekking te wijzen. Het «South African College" is eene oude ondervvijs-inrichting van naam. Gij zult daar als leeraar voor 't Holland«ch, Fransch en Duit»ch studenten onderwijs geven die zich voorbereiden voor het matriculatie, voor het intermediate- en voor het B. A. examen. Waar gij nu in deze Republiek den prooien strijd hebt leeren kermen, den strijd voor het behoud der Hollandsche, der moedertaal, die ook in de kolonie gestreden wordt en steeds meer en meer met alle ten dien°te staande eerlijke wapenen moet gevoerd worden, daar zult gij ook begrijpen, hoeveel gij in de u aangebodene betiekking kunt doen tol berei king van bet door alle ware patriotten ge- wensebte doel. Gij kent de vijanden, ten minste wat het algemeen betreft. Houd daar tekening mede. Dwing respect af èn door uwe kennis, èn door uwe beslistheid, èn door te toonen dat de opgevoede, ontwikkelde Hollander iemand is, die in beschaving, in fijnueid van vormen niet bij de ontwikkeldste gentlemen «lei En gelsche natie achter staat. Toon ook steeds, dat gij beslist van meeniüg zijl, dat het godsdienstig Piotestanl»ch element in de opvoeding niet kan en mag gemist worden. Dit is immers uwe overtuiging, niet waar? «Hoe kunt gij niet door den studenten liefde voor de Hollandsche taal in te boezemen in de toekomst invloed uitoefenen in de Kolonie, ja in geheel Zuid-Afrika. Hoe kunt van den gelieolen stilstaande®' -stoot kwamen do rouwdragende heeren. Zich onder opgesto ken parapluie's verschuilend, voorzichtig d!ro- ge plokjes voor hun voet zoekend, gingen dc groepen naar hot kerkliofshok toe, waardoor juist do van d'en lijkwagen opgenomen dood kist gedragen werd. Zwijgend vormde men zich tot oen ongeregelde groep cn wandelde naar de kapel toe. Dit was een gebouw in den Goiischen stijl van roode en zwarte baksteenen opgetrokken c-n zag er armzalig uit, als iets, dat in zijn groei achtergebleven is. Uit de hoeken van het mot pannen gedekte dak en uit do goten stroomde de regen neer. Van koude huiverend trad' Walcker de ka pel binnen. Hij word door den, loondïenaar, die in een deftige houding en niet onhoor bare schreden toegesneld was, naar de eerste rij der stoelen verwezen. Naast hem zat dok ter Fangart weder. Wakker was er de man niet naar om zich gemakkelijk te laten ontroeren. Het gezang, dat achter con haag van coniferen en lau- rierboomen, in welker halfrond het klei no al taar stond, rat klagend aangeheven wend, werkte wel een beetje op zijn zenuwen. Maar overigens beschouwde hij de dingen koelbloe dig. De d'oode man, die daar ,n de Ki-st lag, was voor hem niets anders geweest dan een interessant voorwerp voor zijn waarnemin gen. Een poosje keek hij peinzend naar de flik kerende kaarsen van de prachteandelabers, die bij de doodkist stondé®, en. naar do rook wolkjes, die door het flauwe daglicht), dat gij u niet verduizendvoudigen en in eiken student, die na afgelegd examen het college verlaat, den waren Afrikaners een waren, geharnasten medestrijder voor de rechten der moedertaal geven en den vijanden der moedertaai etn ontwikkelden tegenstander bezorgen, die met het vuur van den jeug digen mannelijken leeftijd, met een kracht, die kennis hem geeft, en met eene volhar ding evenredig oan de historische rechten der taal, pal staat voor wat hem heilig is. Laat dit uw voornemen, het doel van uw streven zijn, en de goede vvenschen van den supt. van onderw., van mij, van 'tgeheele departement, ja van alleo, die de Zuid-Afri kaners eens één vrij vo'k willen zien met de Hollandsche taal als hoofdtaal, zullen u ver gezellen, God bekwame u en make u ge trouw". De verzending van brieven en andere stuk ken voor de Transvaal en den Oranje-Vrij staat blijft, blijkens mededeeling van het hoofdbestuur der posterijen en telegraphie, als tot dusver geschieden over Lorenzo Marquez. Afzenders', die verzending van hun stuk ken over Kaapstad wen»chen, zullen dit met duidelyk schrift op de adreszgde moeten aan geven, in welk geval daaraan gevolg zal worden gegeven. Dr. E. van Rijckevorsel is uit Transvaal te Rotterdam teruggekeerd. Aan boord van de Iraouaddy van de Messageries Mari time», van welk schip hij den 27en Juni te Marseille landde, waren ook eenige leden va» de Nederlandse!)-Russische en dr. Ro- meyn van de eeiste Nederlandsche ambu lance. (»N. R. C.") Jobs. de Vries, een van de jongelieden, die uit Drenthe naar Transvaal zijn vertrokken, is, gelijk de familie te Assen, volgens de «Asser Ct.", vernomen heeft, 10 Mei met nog zeven Hollanders in het gevecht aan de Zand- rivier gevangen genomen. Hij was bjj liet afzenden van het beticht gezond en wel aan de Simonsbaai. Vaa het vervoer naar St.- Helena scheen niets te komen. De Koninginnen te Utrecht. Omtrent liet bezoek, gistermiddag door H. H. M M. aan Utrecht gebracht, kan nog liet volgende worden, vermeld. Dc officieel© ontvangst geschiedde on de gieus der gemeente, nabij ct© Lazarushuisjes, alwaar do burgemeester, de hoer Reiger, den stoet afwachtte. Deze werd voorafgegaan door een militair geleide, 3 officieren en 50 minderen van het (le reg. veldartillerie, on der bevel van den kapitein L. J. van H-euke- lom. Daarop volgden d'e rijtuigen met gevolg, en hot rijtuig van den burgemeester van Da Bilt, jhr. Block van Haersma do With. Op do grens der gemeente nam H. M. de Koningin van den heer Haersma de With' afscheid. Daarop begroette dc burgemeester van Utrecht H. M. do Koningin, Haar in korte woord©n bet welkom in de gemeente toeroepende. In gestrekte®. draf ging lietitoeni onder do donderende hoera,'3 der menigte, die H. H. AL M. beid -n vriendelijk beant woordden, voorwaarts naar het Hoogeland. door do in lood gevatte ramen viel, duidelijk zichtbaar bleven. Zijn gedachten waren bij eenige zeer drin gen do zaken, die op zijn kantoor op hem waditten', en hij ontwaakte eerst weder tot het bewustzijn zijner tegenwoordige taak, toen men onder den slotzang van het on zichtbare koor de kist opnam om haar naar het familiegraf der Wcrlhofs te dragen. Allen beschouwden het als een gelukkig toeval, dat dit graf geen twintig1 sdiroden van de 'kapel verwijderd, in de schaduw van eenige treuresschen, zijn zwarten mond open de. Do zerk, die* het andere bedekte, lag op den grond er naast. „De familie Werlïiof." zoo stond daarin gebeiteld en daaronder „1 Corinthen 13 8" naast een relief, dat een zandlooper en een vlinder voorstelde. De treuresschon waren nu kaal, en hun met kleine donkere knoppen bezette takken hin gen droevig boven de geopend» diepte, waar uit een modderlucht opsteeg. „Ach," dacht Walcker, „wat is dat begra ven toch een akelig ding!" llij sloeg, terwijl de geestelijke nog eenige woorden sprak, een vluchtigen blik op de verzamelde menigte. De moesten hadden een zwarten rok oan. Alle notabelen uit de stad waren tegenwoor dig. En verder eenige militairende majoor van heb hier in garnizoen liggende bataljon en verscheiden o jongere officieren, die vriend schappelijk in het huis van Werlhof verkeer den. (Wordt vervolgd.")

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1900 | | pagina 1