R, em t 54"4e Jaargang. Zaterdag 25 Augustus 1900. RYI ÏG Uit één wieg. No. 10327. en, N. 11? T Kennisgeving. BUITENLAND. Aen. S CHIEDAMSGHE COURAIT Dezcourant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen 11. 1.25. Franco Iper post fl. 1.65. Prys per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur 'iet bureau bezorgd zijn. Bureau Boterstraat 68. Prijs der Adverten tiën: Van 16 regels 11. 0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Taneven hier van zyn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde teleim* «dvcrtentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Iuterc. Telefoon ïïo, 123. öA-rfC» van n h. arijs Men laats ti in IllfiS' OUVf- KIEZERSLIJST KAMER van KOOPHANDEL en FABRIEKEN. Burgemeester en wethouders van Schiedam, Gezion artikel 9, alinea 2, van het koninklijk besluit van den 4den Mei 1896 (staatsblad no. 7b) Drengen bij deze ter kennis, dat de Kiezeislyst voor leden der Kamer van Koophandel en Fabrieken alhier den 23sten Augustus jl definitief opge maakt, met ingang van den isten September a.s., gedurende acht dagen voor een ieder op de ge meente-secretarie ter inzage is nedergelegd. £n is hiervan afkondiging geschied, waar hel [behoort, den 24sten Augustus 1900. Burgemeester en wethouders voornoemd, Mr. W. H. JANSEN, W. B. De secretaris, G. J. BISSCHOP. nus. 31 Algemeen ovenicht. SCHIEDAM, 24 Aug. 1900. SEutd-AfrIlca. De toestand in Transvaal wordt steeds onklaarder. Op eens hooren wij nu dat De "Wet maar 300 man bij zich heeft en daarmede naar den Vrijstaat teruggaat. Daarentegen zou President Steijn met een klein escorte den tocht naar het Oosten voortzetten om zich by Kruger te voegen. Heeft De Wet dan zijn kommando gesplitst en voert Steijn de rest mede? Maar deze heeft immers ook maar een klein escorte? Had De Wét dan maar zoo weinig mannen bg zich? In ieder geval blijken de Engelsche ope raties ten Noorden van Pretoria geen succes te hebben gehad. Want Steyn is de Pie- naarsrivier reeds overgetrokken. Volgens Roberts' telegram berichtte Paget uit Hammanskraal, 43 K. M. ten Noorden van Pretoria, dat Baden-Powell den ganscheu dag gestreden had met Grobler's achterhoede. Grobler werd ten Oosten der Pienaarsrivier teruggedreven en Baden-Powell bezette het spoorwegstation. In het gevecht schijnen Baden-PoweliV voorhoede en die der Boeren handgemeen te zijn geraakt, waarbij het Rhodesische regi ment zware verliezen leed. Natuurlijk leden de Boeren nog zwaarder vet liezen. Plumer en Hickman zetten Grobler na. Er is iets vreemds in dit bericht. Baden- Powell valt Grobler's achterhoede aan en zijn voorhoede raakt handgemeen met GioblerV achterhoede Neen, diens voorhoede. Hoe zit dat. Is Grobler dan later aanvallend op getreden of is een omtrekkende beweging der Engelschen door de voorhoede der Boeren afgeslagen Alles is even verward. Hoe komt Groblei hier eigenlijk, terwijl hij by Mafekiug heette te zyn? Waar is De la Re ij Wat voert Eenx roman. VAN IDA BOY-ED. 46) „Ik kan hen niet alleen laten," dacht Ly dia en gevoelde toch, dat zij moest heen gaan. Zij stond bij de dour, met db kruik reeds in de hand'. Tegen den, Manken, witten ach tergrond teeikende zij zich lang em slank af. Zij keek haar verloofde aan, toen. haar broeder. „Ik ben dadelijk weder hier," aeide zij. De achterblijven den zwegen een oogenblik. Reurieth gevoelde, dat hij moest sproken en een belangrijk onderwerp vinden, een ge sprek, waarin geen pijnlijke stilte kon ont staan. Wolfgang sbondi met gekruiste armen mid den in de kamer en scheen te wachten. „Hoe gélukkig, dat uw lieve mama niet ernstig ziek geworden ie," zei.de Reurietih. Wolfgang zweeg. „'Naar we hopen, zullen de agitaties over Malve'® trouwplannen tot bedaren gekomen njn, voondat uw mama weer ih onzen 'kring mag veakeemL" Wolfgamg zweeg. i tHet bloed, steeg Jbbat von Reurieth naar oe wangen. „Wat denkt hij vegen mij te zeggen Hoe lang zal hij mij alleen aan hot woord: laten dacht hij. „Ik hoop," zeide in], terwijl hij met moei te een ongedwongen toon bleef beiwaren, I Ian Hamilton eigenlijk uit? Hoe zit liet met dien teiugtocht van De Wet en vooral zijn kleine kommando De berichten laten ons in den steek, en wy kunnen alleen gissen dat de Boeren voort gaan met succes den kleinen oorlog te v< eren. Overal, ook in Natal, waar èn ten Noorden èn ten Zuiden van Newcastle aanslagen zijn gedaan op de spooilijn. Het departement van oorlog te Londen publiceert tegenwoordig bijna alleen verlies- lijsten. De wekelijksche staat van de Britsche ver liezen in Zuid-Afrika geeft, tot 18 Augustus buiten de zieken en gewonden in de hospi talen, een totaal van 39,166 man. Sedert zyn er nog zoowat 200 man bijgekomen. Als invalieden teruggezonden staan op de lijst vermeld 1151 officieren en 26,123 man. Roberts zet intusschen zijn barbaarsche politiek voort. Aanhoudend worden burgers uit Pretoria verbannen, zonder schijn van proces zelfs. Both a's adjudant o ver dei oorlog. De „Pungolo" bevat een verslag van. een onderhoud, dat een barer medewerkers te Napels had met jhr. Sand berg, adjudant van generaal Botha. Jhr. Sandberg moet gezegd hebben, niet te gekioven, dat de Bngelschem nog langon tijd in Zuid-Afrikai stand, zullen kunnen hou den en dat wel om' drie redenenomdat het verblijf van 200,000 man te kostbaar is; omdat het uiterst moeilijk ae hen, van pro viand te voorzien en omdat het klimaat ver derfelijk voor hen is. Verder ontkende jhr. Sandberg formeel, dat de Engelschen groote overwinningen, be haalden en dat de Boeren nederlagen en ver hezen lijden; integendeel, hij zeide, dat de Boeren nog in goeden toestand en vol ver trouwen in een eind-overwinning zijn. Het bezetten van Pretoria is voor de En- gelschen niet het begin van Ue onderwerping van Transvaal geweest. Na de sommatie* aan de Boerun gedaan, om de stad over te >tven op genade of on genade, waren jhr. Sandberg en generaal Cos- thijsen naar heb Engelsche kamp gegaan. Veldmaarschalk Roberts zeide hun, dat Pretoria zich onvoorwaardelijk moest over geven, omdat de Boeren, zoowel te Mafe- king a,ls te sKimberley en te Ladysmith den Engelschen geweigerd hadden, vrouwen en kinderen in veiligheid te doen brengen. Jhr. Sandberg ontkende krachtig, dat dit bij Ladyamibh, waar hij zelf geweesb was, was voorgevallen. Maarschalk Roberts antwoordde droog weg dat het nutteloos was, het onderhoud voort te zetten, dat hij onherroepelijk van plan was Pretoria te bezetten, dat hiji op 5 Juni bij het aanbreken van den dag de stad wilde binnentrekken, en dat, als hij weer stand ondervond, hij de stad zonder genade zou laten bombardeeren. Ten slotte zeide do Maarschalk, d'at als Botha hem wensehfce tv spreken, hij een bij eenkomst zou aannemen. Jhr. Sandberg bracht Botha rapport uit „d'at Malve van haar plan zal afzien. Beter nu een jaar tranen, dan levenslang saheeve verhoudingen. Malve is nog jong. Zoo iets zal zij wel te boven komen." „Mijn zuster heeft niet zulk cent aard', dat zij zoo iets met een paar tranen zal te boven komen," zeide Wolfgang scherp. „Ik wildo niets zeggen om haar te kleinee ren." Hij haalde zijn zakdoek uit en voegde daarmee zenuwachtig den mond af. „Maar gij beoordeelt het karakter mijner zuster naar heb uwe," voegde Wolfgang er spottend bij. „Mlaar „Gij denkt: liefhebben, verlaten, zich troosten dat gaat allee, evenals men an dere handschoenen aantrekt. En gij d'enkt .- zidh op een voordeélige manier aan den man of aan de vrouw brengen dat kan men later altijd nog wel." Jobst von Reurieth begreep alles. De broe der van zijn verloofds wilde hem prikkelen, beschimpen. Er was zoo iets gekomen al® een ure des gericht®, voor datgene, wat hij een maal aan Bleonore nad aangedaan. Hij richtte hot hoofd op en keek. hem aan. „Vergeet go met opzet, dat ik de aan- staandb echtgenoot van uw zuster Lydia ben vroeg hij koud'. „Ik koester den wensck, dat go nimmer de echtgenoot van haar zult worden," zeide Wolfgang; „want ik vereer en bemin mijn zuster te zeer, dan dat ik haar door iemand, die slechte op haar huwelijksgift aast, zou be drogen willen zien.'' „Dat ik mij deze. bék-ediging niet kan la ten welgevallen, ook niet van Lydiafs broer, zal Ui duidelijk rijn!" zeide Reurieth, die doodsbleek geworden was. en de Boerengeneraal schreef Roberts oen kort bnefje, om hem te meidon, dat hij, na kennis genomen tie hobben van do voorwaar den, van elk onderhoud afzag. Hij verklaar de verder, dat de Boeren altijd de vrouwen en kinderen ontzien hadden <en dat hun al tijd vrijheid was gegeven, met hun have heen te gaan- Jhr. Sandberg bracht dazen brief aan een Eingelsch officier. Botha verliet op 5 Juni te 4 uur voorm. mot 5000 man Pretoria. Te 9 uur trokken de Engelschen binnen en gaven vrouwen en kin deren vrijheid om te vertrekken, terwijl zij' de inwoners goed behandelden. Jhr. Sandberg weigerde eenige mededee- limg te doen over zijn zonding naar Europa. Hij is mot het ss. Kaiser aangekomen en op weg naar Holland. Hij geeft niet toe, dat tussehem de En gelschen en de Boeren een schikking te tref fen is; hiji verzekert, dat de laatsten niet moeten toegeven maar dat de Engelschen zich daartoe genoodzaakt zullen zien. Toen Pretoria bezet werd, had het Engel sche leger 23,000 zieken; het is onmogelijk, zich met do dooden te bemoeien, die voor het meerendeol onbegraven blijven. De verliezen der Engelschen zullen nog grooter worden. De Boeren hebben, zeide jjir, Sandberg, geen voldoende bronnen, om den Engelschen de schade, welko deze oorlog hun berokkend heeft, te vergoeden en de mijnen rijn vernietigd. „Onze taktiek is," zoo eindigde de adju dant, „verdedigend. De Engelschen zullen uitgeput raken. Wij beschikken nog over 100,000 mannen." Chamberlain en de oorlog. Het is niet van belaog ontbloot kennis te nemen van de brieven die Labouchère aan den Transvaalschen zaakgelastigde heett ge- schteven vóór den oorlog, en die Chamberlain aanleiding hebben gegeven hem mede te be trekken in de beschuldiging, zoo niet van landsverraad, dan toch van een hoogst onge paste houding tegenover de vijanden des lands. Zooals wij gisteren mededeelden heeft Labouchère zelf die brieven in zijn blad, de iTrulli", gepubliceerd. Labby schreef den 2den Aug. 1899: s Waarde heer Montagu White. Gij zult het stuk in vTruth" zien. Ik heb een of twee woorden verandeid, om liet grammaticaal juist te maken. Ik hoop, dat President Kruger op de een of andere wyze de voorgestelde conferentie zal aannemen. Bannerman en de geheele nFront Bench" gelooven, dat 't de eenige weg is, om Joe een toontje lager te doen zingen. De nieuwe stemrecht-wet is er. Het onus probandi, om aan te toonen, dat zij geen werkelijke vertegenwoordiging aan de uitlanders geeft en de Boeren den baas laten, is voor Chamberlain. Het verschil tusschen vyf en zeven jaar is geen giond voor bewijs. De bijzonderheden voor het regbtreeren bewijzen het evenmin. Laat President Kruger onze registratie-wetten aanhalen, die gij goed zoudt doen, hem te zen den en vergeet niet, dat een commensaal zich „Juist daarom heb ik haar uitgesproken," Zij sloegen elkander met vijandelijke blik ken 'gade. En Wolfgang® rechterhand! balde zich bot een vuist. Ja, doodschieten wüde hij dezen, man, opdat zijn bijzijn niemand' meer zou iboleedigen, noch rijn meisje, noch zij'n zuster, noch hem -self. „Ik zal u mijn getuigen zenden," zeide Reurieth. „Ik zal zo verwachten." Wolfgang maakte een stijve buiging en ging de deur uit. Jobst von Reurieth bleef alleen. Nu was het gebeurd. Sedert het oogenblik, waarop hij indertijd te weten kwam, dat Eleonore von Hammer door oen gril van het noodlot met hem te galijk in denzelfden fa miliekring zou komen, had hij dit onheil voe len aansluipen. Waarom verbrak hij indertijd niet ter stond don nog zoo lossen, dunnen band, die hem aan Lydia verhoud Toen had het nog gemakkelijk kunnen gebeuren. Zijn gevoel van eer had. hem daarvan teruggehouden. Hij zag Lydaa's handeu niet zoo vol goud, •ais hij verwacht had, hij wilde voor baai- niet staan als iemand die op haai- huwelijks gift aasde. Nu had haar Moedor hem dat woord tocli naar het hoofd geslingerd Een krenkend woord, dat men niet onge wroken kan 'laten, vooral niet belachelij ke tegenspraak! ais het waarheid behead. De zaak was toch zoo gelogen. Ja, hij had rijn liefde aan Lydia verklaard, omdat hij op haar huwelijksgift aasde Maar dat was een handelwijze, dia men hoogstens aan z:ch zelf bekent. Men hangt drt. niet aan de groo te klok. In dieze diagen weid zelfs onder ka- ieder jaar moet doen inschrijven. Hy staat niet van zelf op de kiezerslijst. In verband hiermede stelde Milner voor zes jaar. Hij zeide later, dat zes een vergis sing was en dat vyf bpdoeld was, maar Cham berlain zeide in zyn antwoord, zes jaar goed te keuren. H»t is onmogelijk, de uitwerking te gissen, zonder te weten, hoeveel uitlanders er zijn en hoe lang ieder in het land ver toefde. Om deze basis van onderzoek te vinden, zou langen tijd vorderen. Daar de beslissing zou gaan bij meerderheid van stemmen, zou de zaak bij den voorzitter liggen, wiens stem den doorslag zou geven. Zeker, het zou in Natal kunnen gebeuren met de Kaapkolonie en den Oranje-Vrijstaat, zoowel als de Transvaal, vertegenwoordigd en met een voorzitter een Engelschman, die nog geen meening heeft verkondigd. Mijn eigen indruk is, dat betrekkelyk wei nigen ooit Boeren zulleu worden onder de Engelschen. Zij zullen geen lust hebben hun nationaliteit te laten varen. De president heeft een mooie gelegenheid om Joe een anderen val te laten doen. Indien tegelijker tijd de dynamiet-concessie opgeheven is, zal er een stijging komen in vele aandeelen, en dit zal beschouwd worden als een barometer, dat alles goed en naar wenscli gaat. Het groote ding is om tijd te winnen. Binnen een paar maanden zullen wij bezig zijn met huilen over iets in een ander deel ran de wereld." Den 4den Aug. schreef Labouchère u Waarde heer White. Het is de algemeene opinie, dat Chamberlain een toontje lager zingt, Bannerman zeide tot mij, zijn rede voering was een beetje geraas van hem zelf, met de hoofdpunten gearrangeerd door zijn collega's en dezen zaten naast hem ais politie agenten, om toe te zien, dat hij ze voorlas. Hij las inderdaad alle belangrijke punten voor. Indien de president toestemt in eene com missie. dan zal het, wanneer gebruik wordt gemaakt van een handige tactiek, maanden duren eer er een regeling is getrofl-n. Wanneer de basis is vastgesteld, dat er een werkelijke vertegenwoordiging van uitlanders zal zyn, doch een, die de meerderheid der Boeren niet in gevaar kan brengen, dan kan er van deze commissie geen gevaar te wach ten zijn. De eenige moeilijkheid is, dat het een soort van erkenning is van ons recht om ons er mede te bemoeien. Maar dit kan vermeden worden op tweeërlei wijze, le. door Schreiner er in te hslen, en het een soort van Zuid- Afiikaansche quaestie te maken, 2e. door een overeenkomst te sluiten en alleen toe te stem men op voorwaarde, dat er arbitrage zou zijn voor alle gevallen, die de ware lezing der conventie raken. Maar indien het laatste wordt voorgesteld, dan moet de president een voorstel indienen, dat de hoofdrechters en een Engelsch rechter of gouverneur het tribunaal zouden vormen De algemeene opinie is, dat het Kabinet dit alles Chamberlain heeft opgedrongen, en dat zij besloten zyn geen oorlog te beginnen en iets zullen doen om hem kalmpjes aan te laten glippen. Salisbury's speech was op die basis opge steld en een beetje vaag getier, maar niets meer. meraden de schijn bewaard Als iemir. tien jaren geleden over gesproken bal. hij rijn vrijheid slechts zee- duur verkocht, deed bij bock, toen dan eindelijk zulk ecu handelsverdrag gesloten va®, als wag het een zaak des harten. Waaiom ook me I De schoono schijn ia zoo heilzaam, zoo helpeed. Dikwijls wordt deze zelfs door de waarheid op 'den voet gevolgd. Jobst von Reimeth zette ziéh neer en nam rijtn isalbül tusschen de knieën, vouwde de handen om het gevest cn staarde voa, zich uit. Den btoedter zijner verloofde kon hij niet doodschieten. Zooveel was duidelijk. Hij zelf, hij moest zich plaatsen als oen schietschijf voor hem. En de mder haatte hem. Hij was jaloersch op het verf -dene- Jobist herinnerde zich heb eerste gemeen schappelijke middagmaal m dit huis. Toen wae hij ook jaloersch geweist, toen hij zag, dat Bleonoré met Wolfgang een verliefd glimlachje wisselde. Hoe ver lag dat in het verledene? Een paar weken slecht®? Waren het met jaren? Jobst werd nu mot meer ja loersch, als hij Eleonore aan den arm van een ander zag. Daarvoor was rijn ziel te zeer van andore gedachten vervuld, daarvoor waren rijn ze nuwen te zeer in oproer. Of zij tranen om hem zou storten, zij, die zoo trotsch, zoo ondoorgrondelijk was? Daar buiten op het kerkhof lag er immer® reeds een, en men zeide, dat rij*1 zeer, zeer veëT om dezen had geiweond Over hem zou riji missohien slechts een oogeniblikkéLijko droefheid gevoelen. Vooi- rijn graf eü'eehts de bloemen, die van de kran sen voor den eerste afvielen Ik onderstreepte Bannerman's verklaringen omtrent vijandelijkheden, dit bindt de libe rale partij tegen oorlog." Commentaar is, dunkt otis, overbodig. Het komt ons voor dat de brieven niets bevatten waarover Labby zich behoeft te schamen. Intusschen komt ook Chamberlain met stukken voor den dag. Niet zijn eigen corres pondentie met Milner en Hawksley, waartoe Labouchère hem heeft uitgedaagd. Neen, hij heeft nu een aantal brieven die na de bezetting der Boerenhoofdsteden, zijn gevonden, laten drukken en aan de Engel sche bladen doen zenden. Het zijn brieveovan de leden van het Pailement G. B. Clark, John Ellis en Labou chère van do twee gebroeders De Villiers van Merriman, en van Te Water. Het belangrijkst zijn die van Clark aan Kruger en Joubert, gedateerd 29 September, dus vóór het ultimatum der Transvaalsche regeering. Claik schrijft aan Kruger dat hij een onder houd heeft gehad met Chamberlain, waarin hij den minister voorstelde, de geschillen bij scheidsrechterlijke beslissing te laten be slechten door vier hoofdrechters in Zuid- Afrika met eeo Engelsch hoofdrechter als arbiter. Chamberlain weigerde er op in te gaan, omdat die arbitrage, niet neutraal zou zyn. Clark had uit het gesprek den indruk ge kregen dat Chamberlain het betreurde dat de zaken zoo geloopen waren en dat hij wel geneigd scheen den op de conventie van 1881 steunenden eisch der Britsche suzereiniteit te laten varen. »Ik geloof niet," zegt Clark, dat Cham berlain ooit weer zoo brutaal zal zijn om dien waanzinnigen eisch voorop te stellen. Er is vandaag kabinetsraad; gij zult weldra weten, welk ultimatum meri zal omstellen. Ik maak echter uit verschillende dingen op dat de Engelsche voorstellen geS'yk zullen staan met een oorlogsverklaringhet Transvaalsche volk zal het, naar ik vrees, zoo opvatten wanneer de laatste Engelsche dépêche is openbaar gemaakt. Het Transvaaischo volk zal er de ^overtuiging uit krijgen dat de oorlog onvermijdelijk is." Clark zegt ten slotte dat hij Kruger geen raad wil geven. Misschien zou het goed zijn, indien de Boeren de bergpassen zouden be zetten. Maar daartegenover stelt hij dat dit een slechten indruk zou maken in Engeland. En dan constateert hij met profetischen geest dat, wat de Boeren ook doen, zy in Engeland belasterd zullen worden. Nu, dat is uitgekomen, meer nog dan Clark wel vermoed zal hebben, China. Nieuw® is er uifc China hitter weinig. Waai de Keizen tl-Weduwe zich ophoudt, weet men met. Er rijn er die denken dat rij gevlucht is naar het Noordoosten, naar Tsehöng-tö, waarheen rij reeds eene, an 1860, toen zij nog slechts tot do bijwijven van keizer Hien- Feng behoorde, voor do Franschen en Engel schen de wijk moest nemen. Onderhandelingen over den vrede zullen nu nog niet plaats vinden. Alle mogendhe den hebben terecht geweigerd, op Li-Hung- Tschang'® voorstellen in te gaan. Trouwens, Ach, moaht Wolfgang'® kogel hem maar treffen. Vlak in het hart. Dan kwam er aan al deze (kwellingen een einde. Het was missohien bet beste besluit van het wonderbaar demonische spél, dat zulk een heel' andere wending had genomen, dan hij ooit had gedacht. Hij, die al® een overwinnaar gekomen was, om rich te ontfermen over het hart, dat kern m liefdé schoen tegen te kloppen, 'hij, Aio toen gebleven wae, zich m rijn eigen eerlijke bedoelingen bespiegelend hij zat hier nui als een sidderende en twijfelende on vroeg rich af: hooft zij mij lief? Misschien zou hij dit weten, als rijn laat ste blik op haar gelaat viel. Dan kon liij daarop lezen Liefde of koelheid. Dat was het sterven waard'Te weten, ein delijk, geheel zonder twijfel te wetenik word bemind! Door haar! Onstuimig vloeide het bloed Jobst door de aderen. O God, neen, dan niet sterven dan le ven, levenEen leven vol gloeiende vreugdo en vurige dankbaarheid. Als Wolfgang hem doodde of ook maar zwaar verwondde was dan het geluk van dit huis niet voor immer verwoest? Hoe kon den zuster en broeder elkander dan ooit we der in vrede de hand toesteken? Neen, het wae onzin, het kon en mocht niat tot een duel komen. Ook al mocht liijf het onderspit delven, dan bleef hij toch de rustverstoorder tusschen de familieleden, be roofde hij hen van geluk en liefde. (Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1900 | | pagina 1