55"M Jaargang. Zondag 5 en Maandag 6 Januari 1902. No. 10744. F, Eerste Blad PRINSES DE LERNE, 4 Sluiting' BeiirsTürug. s P KENNISGEVIN G. BU1TEKLANB, V V* V lot: )oge jelfs erea te. ijn e. ïem xie, 37. jrr.| SCH1EDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt dageljjks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prigs per kwartaalVoor S c lx i e d a m en Y1 a a r d i n g e n fl. 1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Ylaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau «nierstraat 68. Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; ieücre regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zg innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde öe?e>e«*fes»**ëiB opgenomen tot den prgs van 40 cento per advertentie, bg vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon So. 123. CJB( BUUGE MEESTER EN WET II OUDE 11S van Schiedam, Goiet op arl. 18 der wet van den 4den De cember 1872 (Staatsblad no. 104), lot vuoi- ziening tegen besmettelijke ziekten Brengen bij deze ter kennis van de inge/e tenon, dat ton huize van den lieer N. F. ELZEVIER DOM, gemeente geneesheer, Linge Haven No. 98 alhier, np de gewone spi eek uren, dncimiandelijks en wel op den centen Dinsdag van elk kwartaal, gelegenheid zul bestaan tol kosteloozo inenting en UerinCnUng tegen pokken. Scliiodam, 4 Januari 1002. Burgemeester en wethouders voornoemd, VERSTEEG. De Secretaris WIJTEMA, BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Schiedam, brengen ter algemeene kennis dat vanaf hc«lcn de Beursbrug, wegens herstelling, voor bet verkeer GESLOTE» zal zijn. Schiedam, 4 Januari 1902, Burgemeester en Wethouders voornoemd VERSTEEG. De secretaris WIJTEMA. ALGEMEES OVERZICHT. SCHIEDAM, 4 Jan. 1902. ïuid.AfrlltB, Vnn het Oorlogntcrrctn. Vredesvoorstellen. In den uaoht van 31 December maakte Braco Hamilton een n ach te>l ijken marschön slaagde hij erin een Boercnlager te verras sen. De Boeren zagen de Engelsbhe strijdmacht aankomen. "Velen ontsnapten over do grens van Swaziland, maar 22 Boeren werden ge vangen genomen en 14 Wagens benevens 500 stuks veo buitgemaakt. De buit., die Do Wot bij, Twoefonlein ge maakt ibceft, wordt als volgt beschreven 67 wagens mot ammunitie, 1600 tot 1800 go- weren en 150 wagens met levensmiddelen. De officieele verliczenlijst geeft als gesneu veld op 6 man, als gewond. 12, als vermist 2 en als gedeserteerd 2. Aan ziekten zijn be zweken één officier en 42 man. De correspondent van do „Standard" te Pretoria erkent, in een brief van 6 Decern- Verhaal uit den tijd van de Restauratie, DOOR ERNEST BATJDET. 47) In plaats van te gehoorzamen, ging ik vlug naar mijn secretaire toe, dio open stond. De wierp het bocikje in een lad®, dio ik good af sloot en waarvan ik den sleutel in de plooien van mijn corsage verborg. Vervolgens keerde ik me naar Jean toe en inijfn oogen, hem aanziende, verboden hom hot te komen ha len, terwijl ik hernam „Ik zou geen rust hebben, als ik wist, dab go .die papieren bij. u iiadt," Bij deze woorden werd hij zeer bleek. Ik dacht, dab hij', gehoor .gevende aan dö in spraak van zijn hart, op me toe wilde snel len. Maar hij bedwong zich, en zefide „Maar welke reden moet ik aan mijn vrienden opgeven, als zo me vragen, waar dio kostbare, papieren zijn, dio ze mij hebben toevertrouwd Terwijl hij mij dat vroeg, zag ik, dab hij. eteolsgowijs c«n blik op do pendule wierp. Ik veinsde niets gezien te •hebben. Maar daar ik was gaan zitten, nood'igdc ik hem met een gebaar uit, naast mij' plaats 'e nemen. Hij| 'lxsi', dat in 1901 „elk gevecht van belang door de Boeren uitgelokt" is, al meent hij te mogen zeggen, dat die gevochten alle op een of twee uitzonderingen na in het voor deel dor Eivgelsehen geëindigd te zijn. De correspondent twijfelt geen oogenblifc, dat de Engolschcn het winnen zullen: deze vul len hun verliezen gemakkelijk aan, de Boe ien kunnen dat niet. Maar hot zal langzaam gaan, aangezien de Engelschen „hen niet kunnen bevechten (of niet willen) gelijk zij het de Engolsehen doen." Louis Botha heeft een rond schrijven ge zonden aan alle kommandanten, waarin hij hun verzoekt don strijd vol te houden, daar iie't Engelsche parlement begin Januari bij eenkomt, wanneer gevraagd zal worden om nog meer geld teil einde den oorlog voort te zetten. Het Engolsclie volle zal dit niet toeslaan, zegt Botha, en dientengevolge zul len de troepen uit het land worden terugge trokken. Het departement van Oorlog maakt een brief openbaar, gericht aan een dame, dio een uitknipsel had gestuurd uit het „Deut sche Blatt" van 15 Deoember. In dezen brief geeft lord Roberts do meest stellige verzekering, dat de meded-eeling in genoemd blad gedaan, met .betrekking tot de ver krachting van Boerenvrouwen en-meisjes uit Transvaal en den Oranje-Vrijstaat door En- gelsche officieren en soldaten, en het zenden van alle wouwen' boven 12 jaar uit liet con centratiekamp te Irene naai- Pretoria, voor onzedelijke doeleinden, onvoorwaardelijk on gegrond is. Uit Australië wordt aan het „Hbld"' toe gezonden een petitie van burgers van heb Gemec-nobest, bestemd voor het bestuur van de Prsebyteffiaansche. kerk in Victoria. In dit stuk wordt „in het belang van den vrede en de goede verstandhouding tusschen mensclien en volkeren" de medewerking van liet' kerkbestuur ingeroepen om het denk beeld ingang te doen vinden, dat de agressie ve veroverings- en vemietigiugsoorlog in Zuid-Afrika gestaakt behoort te worden. In uiterst gematigde termen wijzen de on derteekenaars op bet schandelijke van den oorlog, op de barbaarsch© oorlogvoering, de onmenscthelijke concentratiekampen en liet onvermijdelijk gevolg voor Engeland's naam c-u aanzien, als de oorlog aldus wordt voortge zet. Het stuk eindigt 'aldus „Daarom vee-zoeken wiji u in den naam van al wat heilig is, als vertolkers en bewakers van liet Evangelie van Vrede om aan het volk uiteen te zetten de volkomen onveree- nigbaarlieid van zulk een oorlog met do Christelijke grondbeginselen een oorlog die overhaast is aangegaan door ons volk zon- d©T een volkomen kennis der feiten, en het Parlement en de Regeering van Austra lië aan te sporen om tob liet Parlement en de Regeering van liet Vercenigd Koninkrijk het verzoek te richten de vijandelijkheden te staken op zoodanige voorwaarden als twee. dappere en vrijheidlievende Staten, zonder zich te vernederen of aan den eerbied voor gehoorzaamde en toen onze. handen elkaar aanraakten, bemerkte, ik aan de koortsach tige warmte van de zijne, dat hij aan de zelfde onrust ten prooi was als ik. Dit was do uitwerking van de bezorgdheid, d-f ik hem betoond had, door het gevaa-.ijke bode- je weg to sluiten. „Welk© reden ge aan uw vrienden opgeeft, dat 's mij hetzelfde, ige zult. er wel een vin den, die hun voldoet. Overigens komt dat er weinig op aan. Wat er voor mij op aan komt is, dat, daar ge verdacht wordt, er geen stukken op u gevonden worden, die u zouden kunnen aanklagen. Ik wil niet in angst zijn voor uw leven." Hij kwam dicht bij mij eu vroeg op een angsligen toon, tegelijk vermetel en beschei den „U hecht, dus waarde aan mijn leven V' Het Was geen tijd om te aarzelen, en daar ik hem niet wilde laten vertrekken, moest ik mijn wil wel tooncn. Dé deed het met een koenheid, dio, alg ik or mi aan denk, me in Verwarring brengt. „Uw leven is me dierbaarder, dan het mijne.'" „O, (D'orothéefluisterde hij. Hij1 vatte mijn hand'. Ik gevoelde rno machteloos, toen hij, ziju, hoofd togen mijn schouder legde. Wat had ik hem. reeds lief! Ik vergat alles, mijin naam en mijn rang! Zelfs .liet visioen van mijn. totale overgave, waarvan mijn zwakheid de. voorbode was, zichzelf te kort te doen. zullen kunnen aan nemen." Het is een verblijdend teeken dat zulk een verzoekschrift wordt opgesteld en gc-t-eekend, ook in Australië. Maar niet daarom alleen vestigen wij de aandacht op het stuk. Een zeer betreurenswaardig feit heeft zich daarbij voorgedaan. Naar de secretaris van het comité voor het verzoekschrift ons senrijft, is de petitie door het Kerkbestuur „allerbeleefdst geweigerdzonder dat dit li chaam den inhoud kende daar bij, don brief, waarin verlof word gevraagd om het stuk te mogen overhandigen „in het belang van de vrede", geen afschrift van liet ve-zocikschriffc was gevoegd. Dus, schrijft de secretaris: „was de beslis sing (van liet kerkbestuur) feitelijk oen vo tum tegen liet belang van den vrede. Wat zijn de machtigen diep .gevallen!" De »Ind, Beige" bevat liet volgende bericht over de reis van den pries van Wales naar het Duitsche hol. Deze reis wordt beschouwd als te zijn liet gevolg van de onderhandelingen door graal Von Metternieh, den Duitschen gezant te Londen, aldaar gevoerd betreffende den Zuid- Alrikaanschen oorlog. De plechtige opneming van den Engelschen troonopvolger in de orde van den Zwarten Adelaar zou slechts als voorwendsel dienen. De prins van Wales is zeer in het bijzonder geschikt om den rol van bemiddelaar te spelen, omdat hij bij geen enkele gelegen heid een standpunt heeft ingenomen ten opzichte der Zuid-Afrikannsche zaken, waar van hij zich steeds zorgvuldig verre heelt gehouden. Men heelt zelfs gezegd, dat hij in geen"n deele de opvattingen deelde van de Clmm- beriain-kliek, en dat hij stei k gekant is tegen de voortzetting van den oorlog. Eerst was het bericht verspreid, dat keiier Wilhelm naar Londen zou komen om met koning Ednard een onderhoud te hebben en daarna langs diplomatieken weg, zich inet president Kruger in verbinding te stellen om dezen tol eenige concessies te bewegen. Docli deze reis zou op een slechte wijze door de bevolking van hel Duitsche rijk zijn opgevat en beschouwd zijn geworden als een bepaalde tegemoetkoming gedaan aan Enge land vanwaar de tus-chenkomsl van den pi ins van Wales en diens aanstaande reis naar Bei lijn. Men neemt algemeen aan bet is nog steeds de Ind. Beige, die aan het woord is dat deze reis de zaak van den vrede een belang! ijke schrede voorwaarts zal laten doen. De graaf de Turenne, een Franscli ge zant, zendt aan do „Ind. Beige." den volgen den brief. D® daarin uitgesproken ïneniiingen laten wij natuurlijk geheel en al voor reke ning van den schrijver „Lord Roscbery sprak in een zijner laatste ledevoeringen de meaning uit, dat Engeland goed zou doen, door zijn edelmoedigheid een zekeren vrede in Afrika te verzekeren, en de gevoelens van wrok' te verzachten, die do tegenwoordige oorlog bij 'de Boerenbevolking heeft opgewekt. „De Staatsman, die aldus sprak, heeft zich gemaakt tot. de «oho van de publieke verdween. Dc zag niets, -dan dat .hij in mijn macht Was en mijn innerlijke stem, die hij niet. kon hooren, herhaalde, steeds „Ge zult niet weggaan." Hoelang we zoo bleven zitten in extase, zwijgend, terwijl het 'Moppen van onze harten hoorbaar was weet ik niet. Ik had alle besef van tijd verloren. Plotseling werd de keten verbroken. Hij' stond op en zuchtte: „Ik moet uit den bomél nederdalen, prin ses, ik moet weg." Tb was even vlug als hij opgestaan on ant woordde „Mij verlaten? Waarom? We zijn alleen, Jean. Mijn echtgenoot is op weg naar Lon den. Niemand heeft je- hier zien binnen gaan. Re laait, je niet gaan. En jij1 zoudt ma willen ontvluchten?" „Afijn vrienden wachten mo. Dc hob Bap- tistine gelast zo te ontvangen als zij. vóór mij' kwamen. Maar ik heb beloofd, dat ik tegen 'twaalf uur op zijn allorlaast, tegen woordig zou zijn." D'it nu wilde ik juist niet. Maar hoc hot hem te zeggen? Hoe hem te zeggen, dat de po litie hem opwachtte op huil rendez-vous, zon der in hem he'l gevoel van zijn plicht op te wekken? Anders zou hij zich van mij. losruk ken en zou ik machteloos zijn, hem te weer houden. Om hom hier te houden, om lietm zijn plicht te doen vergeten, moest hij: het gevaar niet kennen. Deze noodzakelijkheid drong zich aan mijl op. Zijl schreef mij mijn meening in rijn geboorteland. Behalve de Jingo's is men, 't zij liberaal of conservatief, algemeen van meening, dat het gewapende conflict, waarom het gaat, niet bijgedragen heeft tot den goeden Britschen naam bij -de vreemde volken noch tot het toenemen van zijn politiek en militair prestige, daar de oorlog veM langer geduurd heeft dan de grootste optimisten hebben durven denken. „Maar de edele lord heeft gezwegen (c-n met reden) over den weg die gevolgd moet worden om het begeerde -doel te bereiken. Het is op dit oogenblik niet goed, raadgevin gen van gematigdheid te geven, die zekere concessies van principes in zich sluiten, aan een volk, dat 50 jaar lang door de fortuin vertroeteld is en dat het daardoor des te on aangenamer vindt, zicli door eenige duizen den gewapende Boeren in zijn wensdien weer streefd to ziion. Er zijn zeer weinig personen m Engeland, die geneigd zijn, moedig een van dio oogenbhkkelijke tegenspoeden, die menigvuldig zijn in de geschiedenis van an dere landen, de grootste niet uitgezond end, onder hel oog tc zien. Yerwanb aan Engelsche families en vriend schapsbanden hebbende met de Boeren, go- loof ik, dat zonder den schijn van partijdig heid op mij' te laden, heb mij vergund zal zijn, de. gapingen in Rosebery's redevoering aan te vullen, waarbij de ondervinding die ik in do Zuid-Afrikaansehe politiek door ecu verblijf van vier jaar aan de Knap de Goede IIoop opgedaan heb, mij' ten stade zal ko men. Wat liet meeste gewicht dn de schaal legt in het tegenwoordige conflict, is dat liet voorafgegaan is door'n langdurig gespannen toestand. ITet verschil dateert van de inbe zitneming der mijnen hij Kimbc-rley door de Britsclie regeering. 'Do vermeerdering' van Engebeh gebied, O O O gepaard gaande met een vermindering van dat der Boeren, heeft verschillen in het le ven geroepen, die moeilijk to verzoenen zijn, ou waarvan de oplossing dit alternatief is: •de uitroeiing der Afrikaanders of een modus vivendi, die in staat zou zijn de verschil len uit den weg te ruimen. Wanneer een volk, dat over onuitputtelij ke bronnen, zoowel wat geld als manschap pen betreft, beschikt, besloten is tot de uiterste grenzen de uitioeiing van een kleine bevolking door te zetten, moet het ontegen zeggelijk z.jn dool hereiken, zelfs wanneer zijn tegenstander erin zou volharden den te genstand vol te houden. Dit feit moest eigenlijk geen nadere be wijzen of versterkingen noodig hebben om dadelijk liet denkbeeld van een oogrubiikke- lijke verzoening te doen aannemen. Er zijn er echter andere van oen niet min der verheven karakter, die, eveneens strij dende voor een ophouden der vijandelijkhe den, verdienen genoemd to worden. De mooiste parel van Engeland is de ge hechtheid, die de koloniën liet moederland toedragen. Alen behoeft slechts naar Canada te gaan, om to zien, hoe de bevolking tot ver zoening gekomen is, toen een verstandig mi lliter den olijftak kwam brengen. Ook zou de strijd, dien lord Kitchener voert, hoewel hij zonder genade is, de volkomen verdwij- gegedragalijn voor. Ik veinsde van mijn po gingen af te zien, hem te willen weerhou den. Alaar ik merkte op, dat het pas lialf elf was en dat, daar hij eerst te middernacht, verwacht werd, hij nog eenige oogcublikken aan mij kon wijden. En zachtjes haalde ik hem over, d'e plaats weer m 'te nemen, die hij* zooevcn verlaten had. Hij. bood geen weer stand. Hij! was zoo zwak tegenover mij,Weer lag zijn hoofd op mijn schouder. Weer omgaf ons onze zwijgende tcederheid. Ik won alchis nog een half uur. Toen zag ik, dat zijn blik weer de pendule zocht. Een beweging, dio hij maakte, waarschuwde mij, dai hij wil de opstaan. Ik sloeg mijn armen om zijn hals •>n zeide klagend, overwonnen: „Ga niet, Jcnn. Ik heb je lief." Na deze bekentenis zochten mijn lippen de zijne Toen we uit onze extase ont waakten, was het ver na middernacht. Hij1 kon niet meer naar zijn rendez-vous gaan. Toen beleende ik hem de hcole waarheid, waarom ik liem weerhouden had. Hij was te gelukkig, te veel overtuigd van de innig heid van mijn liefde, om boos te zijn of zich to beklagen. Maar hij was begaan, mot het lot van zijn vrienden en maakte zich onge rust over hetgeen zo wel van hem zouden denkou. Tk stelde hem gerust. Had bijl miji- zelf niet gezegd, dat alle bcwijizen van schuld vernietigd waren? Wat kon hij dan voor zijn vrienden vreezen? Bij gebrek aan beken- tenissen en bewijzen zou men hen niet voor ning van het Boerenras niet ten gevolge, kunnen hebben. Uit den tegenwoordigen oor log zou zelfs een bedreiging blijven voor een nieuwen. Door een immanente actie der natuur ver wijderen de deeltjes van een lichaam, zoodra zij in beweging gebracht zijn, zich van het middelpunt. Noch wetenschappelijk, noch historisch is er ééii uitzonderng oji dien re gel. Door zich to verwijderen, hebben do fi lialen van Engeland een onafhankelijkheid verkregen, die tol onmiddellijk gevolg een vermeerdering van moreclcn invloed gehad heeft. Evenzoo zal hel in Zuid-Afrika gaan, wanneer de Britsclie- regeering, afstand doende van een tot het uiterste toe doorge dreven centralisatie-politiek, door dfet vol macht aan de ondei handelaars gegeven, in plaats van de wrok van het verleden gesteld zal bobben do gevoelens van dankbaarheid, gelijk aan die, waarvan wij- de- uitdrukking zien in Canada en Australië. Ik ontveins mij niet, dai, door zoo'n denk beeld op te werpen ik er mij aan blootstel, veel tegenspraak te ontmoeten. Maar toch blijf ak mi voorstander van de oplossing, die gebod autonomie zou geven aan do landen ten zuiden van Bechuanaland, behalve in de betrekkingen tot builenlandsche mogendhe den. Of die federatie dan Veicenigde Stalen of Common-Wealth of Dominion of South-Afri ca zal hooien, is van weinig belang. Ik hen overtuigd, dat voorstellen in dien geest gun stig door president Kruger zouden ontvan gen worden. Op hot oogenblik inderdaad dat de ontegenzeggelijke meerderheid der Engel sche wapenen geen enkele hoop op succes van een voortzetting der vijandelijkheden overlaat, moet de omgeving van den Presi dent wat water in den wijn doen, indien zij r.iet een verantwoordelijkheid op zicli wil nemen, die de geschiedenis haar nooit verge ven zou. De eer der Boeren is gered na den schitterenden tegenstand, dien de Engel- schen beginnc-n te breken." Servië. De minister-president Buitseh heeft naai' het vooi beeld van zijn collega in Griekenland, aan den correspondent van de s Figaro", Degastan, allerlei inlichtingen verstrekt om trent de Servische politiek, en wel in het bijzonder over de betrekkingen van Servië tot de Baikanstaten, tot Oostenrijk-Ilongarije en tot Rusland. De minister is danrbg zoo voorzichtig geweest zich slechts in algenweue bewoordingen uit te laten. Alleen liet Buitseh deze reserve varen, toen hem naar het reisplan van liet koningspaar naar St, Peteisbnrg en naar de troonopvolging gevraagd werd. Betreflende lu t eeiste punt vei klaarde de minister-president: sDezereis za! plaats hebben. Dat de datum nog niet definitief is vastgesteld komt daardoor, dat de Czaar zicli op 't oogenblik niet wel genoeg voelt om gasten te ontvangen. Zoodra de Czaar hersteld zal zijn, zal het koningspaar zich naar Rusland begeven." Toen de journalist opmerktesDat kan mis schien nog lang duren", antwoordde Buitseh «Wat zal ik daarvan zeggen Er is niet alleen ons iiof. De koning en de koningin van Italië het gerecht kunnen brengen en na een ge vangenschap van een paar dagen zouden zo weer in vrijheid worden gesteld. Wat hem betrof, hij had zich nu to beschouwen als mijn gevangene. Ilijl zou het hotel de Lcrne iiiei verlaten, vóór ik een middel gevonden had, 'liem over cle grenzen 'te laten brengen. Tot zoolang zou hij bij mij blijven, verbor gen, vrij van alle gevaar. Bij alles wat ik gedaan bad, bad ik slechts Bcttina als medeplichtige en van die aan hankelijke, verknochte persoonlijkheid had men geen verraad te vreezen. Ik zeide hem dit alles, terwijl ik hem omvat hield, oog in oog, hem een vergiffenis vragende die niet geweigerd kon worden en die ik ontving door nieuwe kussen Nu is alles gezegd. Ik behoor aan Jean, naar lichaam en ziel. De dood alleen kan den band verbreken, die ons verbindt. Jean is mijn echtgenoot voor God. nij zal het voor de mensehen zijn, als de prins de Leme eer sterft dan ik. Ik heb hem willen tocbohoo- ren, mijn geweten verwijt mij niets. Wat ik voor hem heib gedaan om hem Je redden, zou iedere vrouw gedaan hebben, voor don- gene dien ze liefheeft. De wereld zou me kun nen veroordeolen door die morcele wetten, die soc'.alo conventies aan t© halen, dio zoo dikwijls de aanleiding zijn tot opstand. Alaar al degenen, die het rijk van cle liefde- gekend hebben, zullen me vergeven. (Slot volgt)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1902 | | pagina 1