ikon. Nog .aöltij'd is loi'd1 Salisbury's shrijd-
kre<ot: No shred) of ind'ependhaicei, (ig<oeii
sahijoi van oniafhaaifceaijlkheiid.) do leuze en. "biji
dan (lieea^dhenden gemoticlstoralmiidl aal dkrae
ovcirwrnmiiug diicn g-e'cst wn ondieaidnuikiklmig-
cor aanavalkkci'cji, titan hot besef doen d'oca-
dWrnven1, dtvt en maar één eindje, aaor d'eaon
otorffoig! asdbn Baeran do onafkanibalii]!kliaid!
la,ten. Dab wii Etnge&nd nOg al'tajd oodofc.
Mxuti- aian den and cam kant zuifca do ovcir-
■wJaanngMi van Do lla Key bij' do Boierom aan
dtai geesfc van veiaeb ni'eiuw vneiusell geivm on
ton sbeaiksni in torn besluiit
Liever dood ckul Engebdli.
Nn j[5 er coliter voor db 32ng,cllsdb.cn één
grooto -troost. Lord1 Kdtdbonteir meildit aan licit
eind'a van aijui rapport, dat ..do Wot iaigesSo-
tcn is!"
Niettegenstaande db la Rey's ovini winning
toeft K-.tcilienca- nog den tenirigeai moed go-
had! zijn wödfcsibaaitje te zuidWi, dut zoo wij,
ons niet vengtesm, liot niagerdto is, -dbt ooiit
door toni ovca-gesöiiid ifHet luidt:
(De colonnes rappo-itcend'en Jii tfa afgetfoo-
pen veoib zes Boeren getsneaweW, twea ge-
avond, S8 gevangen, 36 ondieiwterpai'.
De colonnes di'o aan -dta jongste operaties
naar do Haauisanith-'hinfo lvelbben d-'eoligjeno-
men, zijn thans wiitgurust en! teikfcan opnieanv
naar bot. Westen.
Onlangs tobben wijl in do vetrlïc|€!ijsb als
een ,,verb&tcirinig"' een fiijsfc geivonicLen van
venlieson geCicid'cn bijt Oiivciravadiit op 4 Jaam-
asvi. Van -eten vedbetaang is oalitctr geen spa%-
iko, dut is slöcbts oen gewone löBfc om aanvnil-
l.in'gen binnen ta smokkelen. Geen dieizet'
mannen was oo.t gcatippontcjelid. Do vedto-
ze-n voor Onvwvvxekt zijn nu gefeomefli op 2
ofiioiea-tin gedood' -en 4 gewond', 20 mansatoiip-
pil gedbodl 'on 31 gewond.
Lord, Boaobctry toii'litin'HdW dn zijn r-ekfcvoe-
niiigj te Glia'goiw-aijn oordeal dat d:e ooiiog
ibeimdEgd.1 zou moeiten worden dbor ©en wCit-
holijike «ikfeinuing of itgcfAiig, Ni-eits as drwa-
zer, moendie liij'. dim de Bomten ba beli.mdo-
fen alls roovdr®. Geen caiikele oplossing zou
voort diet toekomst van Zuid'-AInilkta afdoende
zijn, dte niet eenitg element bevat, waarin dlo
Boarcoiteidieirs zelf Iveibbcn toegestemd.
De „Loiklal Anzeiger" meildt dtat licit defA
niitïcif 'antwoord viand©BriteediQneigeitarvng op
den wensali van dien. Duitsdtom Burcai/lialfs-
bnnd1 om talent da zendingen naar die concen
tratiekampen in Z.-Afraka thans tö Boi'lijn as
annigetkamten en morgen dooa" cfan stiaatsse-
erat'ains Van Bd'c'litliofein aa,n tolt parlement
■zal wonddn medögödleeld.
©etneagde ffiiededcclinjïcss.
België.
Prins en Piinses Albert zuilen binnenkort
voor een dag of veertien de gasten zijn van
het Engelsche hof.
F r a n k r ij k.
Generaal Mercier, die Zondag te Caën kwam
om een nationalistische vergadering te pre*
sideeren, is daar het voorwerp geweest eener
vijandige manifestatie.
Spanje.
De couranten van Zaterdag achtten een
ministerieele crisis onvermijdelijk en geloofden
dat zij in den ministerraad die heden is
belegd, zou uitbreken.
Spanje heeft arbitrage-vei dragen gesloten
met Mexico, Argentinië, Dominique, Uruguay,
Bolivia, Columbia, Guatemala, Paraguay en
Salvador, waarin panijen zich verbinden zich
te beroepen op het Haagsche Hof ingeval
het onmogelijk is tot overeenstemming te
komen.
Italië.
De Kamer heeft met 350 van 402 slem-
men den heer Biancheri tot haar voorzitter
gekozen.
De uitslag van de verkiezing, die ten gunste
der regeering is, werd met levendig gejuich
begroet.
Amerika.
De Amerikaansche gezant te Konstanti-
nopel heeft geen genoegen genomen met het
antwoord der Turksche regeering in zake
terugbetaling van het ten behoeve van mej.
Stone aan haar schakers betaalde losgeld. De
Vereenigde Staten hebben een tweede nota
doen aanbieden, waarin gezegd wordt, dat
Turkije voor de roovers verantwoordelijk is,
daar mej. Stone op Turksch gebied is opge
licht, op Turksch gebied het losgeld betaald
is en ook daar de invrijheidstelling beeft
plaats gehad. De roovers zegt de nota
moeten zich dus aan de zijde der Turksche
grens bevinden.
Japan.
De «Times" verneemt uit Tokio: Het
Hoogerhuis heeft een motie aangetiomen,
waarin het ongrondwettig wordt genoemd,
dat het Lagerhuis heeft toegelaten dat een
zijner leden het Hoogerhuis aanviel en als den
vijand van het volk voorstelde. De tweedracht
tusschen Hooger- en Lagerhuis belemmert
het regeeringsstelsei eu belet Ito's terugkeer
tot het bewind.
Transvaal en Oranje-Vrijstaat,
Dr. Leijds heeft in een interview meteen
medewerker van de jEtoile beige" verklaard
dat hrj nog altijd hetzelfde vertrouwen had
in den einduitslag van den strijd. Het bezoek
van de heeren Wolrnarans en Wessels aan
de Vereenigde Staten heeft eenvoudig ten
doel de comité's tot hulpverschaffing aan de
Boeren opnieuw te organiseeren en niet om
een beweging ten gunste van den vrede uit
te lokken.
BINNENLAND.
Hofberichten.
H. M. de Koningin, Z. K. II. de Prins
en de Erfgraaf en Elfgravin Von Erbach
dineerden gisteren bij H. M. de Koningin-
Moeder.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins
der Nederlanden, in gezelschap van de Erf-
gnivin en den Erfgraaf von Erbach, woonden
gisteravond in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen, te 's-Gravenhage, de af-
scheidsvoorsteiling bij van het Bnjersche
üoeren-tooneel ensemble, de Tegernseeërs.
Opgevoerd werd yDas Goldene Kalb'l".
Het vorstelijk gezelschap verscheen ten 9 uur
in de Iloiloge. Met den aanvang der voor
stelling werd gewacht tot de aanwezigheid
van het Ilooge Bezoek.
Bij Hunne komst werden de Vorstelijke
Personen ontvangen door den directeur en
artistiek leider van liet Boeien-Ensemb!e, en
door de directie van de Sociale artistique
théatiale, tenvij! een der dames van het
tooneelgezelscliap, gekleed in de schilderach
tige dracht der Opper-Beijersche streken,
Hare Majesteit de Koningin meteen»Giiisz
Gott Majestat" een fraaie bloemgarve aan
bood, aan linten in de Beijfi'sche kleuren.
Toen IJ. M en de overige vorstelijke be
zoekers de hofloge binnentraden, klonk hun
het sWien Neëriand^ch Bloed", gevolgd door
het ïWiihelmus", tegemoet, aangeiieven door
het Tegernseeèi' Citer- en guitaar quintet.
Het publiek bleef in eerbiedige houding deze
volksliederen aanliooren en applaudiseerde
luide.
Hierna nam de voorstelling een aanvang.
H. M. de Koningin vereenigt hedenavond
aan het diner voor de buigerlijke en mili
taire autoriteiten ten Hove: den Voorzitter
van de Tweede Kamer; de Ministers, hoof
den der Depai tementenden vice-president
van den Raad van Stateden president en
den procureur-generaal van den Hoogen Rand;
den Directeur vau II. Ms. Kabinet; den
Commissaiis der Koningin in de provincie;
den burgemeester der residentie; de adju
danten in buitengewonen dienst van H. M.
de Koningin, te 's Gravenhage wonende de
Generaals, Vice-admiraals en Schouten-bij-
nacht te 's Gravenhage in functie.
Aan tafel zal de Militaire Kapel een con-
ceit-pogramma uitvoeren.
H. M. de Koningin-Moeder met Prinses
Alice van Albany en de Eifgraaf en Erf-
gravin Von Eibach waren hedenvoormiddag
te Scheveningen op den vuurtoren, vanwaar
toen verschillende seinen werden gegeven.
H. M. de Koningin-Moeder geeft heden
avond een thé dansant.
Hare Majesteiten de Koninginnen, de Prins
en de Vorstel jjlse logeergasten zullen morgen
namiddag ten 4 uur het Assaut bijwonen uit
ta voeren door het personeel van het Koninkl.
staldepartement en georganiseerd door den
ien stalmeester-adjudant in b. d. van H.M.
de Koningin, Baron Bentinck.
Gisteren werd het stedelijk museum te
Haarlem bezocht door prinses Alice van Groot-
Britannië, Elisabeth, eifgravio van Erbach-
Schönburg, prinses van Waldeck-Pyamont,
en haren echtgenoot Alexander erfgraaf von
Ei bach-Schönberg.
Bij Kon. besluit is benoemd bij den grooten
staf lot adjudant van Z. K. H. den Prins der
Nederlanden de kapitein jhr. C. L. Van
Suchtelen van de Haere, van dien staf, die
in veiband daarmede eervol is ontheven
uit de betrekking van Hr. Ms. adjudant, toe
gevoegd aan Z. ft. H. voornoemd,
Uit item van H. 1L dfa KJonitagiai bracht
eon adjuidlant «tan Ixsaaelk aian die Ooat'emr.-
Horag-aiairipclrei lelgotle, om aam. den aaaikg'eSlais-
thgidSei, graaf lUngladk, Hlaneir Majesteit® -déel-
mirdoiig met tob o-veriHj)d'em. van mtefvtr. diOko-
iiicSanyi, de gadia van disn gezant, c*rer te
brengen.
Woensdag] 12 Maait aal dn) de RfU'tsLsmhe-
Kapel aan d'an Sdievorragjscbeiii wegj tetn 12
mie e-em niet-ofhcd'eeie 'dlioni-Jfc vvomdicm giahoai-
-clioin, voor bekenden en beiliagstólilemdien ter
nagjedladlijtteiuis vtm mevrouw dfOko-l'ics!a;nyi,
geb. prinses Lolbtaow RosLomlky.
Minister Tan Ascli van Wijck.
Men setnti uit IJ trediib
Mumiïstör jhr. Van A?ch. van TVijidknfeiemb
steeds- in betersdhap toe. Prof. Niaatith. as zeea'
t-evixJdleia ovoi' den toesfcanid van) icilein patiënt.
Consuls
De heer L, J C. Von Zeppelin Obermiiller,
benoemd consul te Bangkok voor Siam, zal
aan het Departement tan Buiteniandsehe
Zaken te 's-Gravenbage voor belanghebbenden
te spreken zijn op Vrijdag 44 Maart e. k.,
des voormiddags van 10—12 uur en des
namiddags van 24 uren.
Overeenkomst niet België.
Aan het Departement van Buiteniandsehe
Zaken heeft de onderteekening plaats gehad
eener overeenkomst tusschen Nederland en
België tot wijziging van die, geteekeod te
Brussel 29 Juni 1895, betrefïende de verbe
tering van het kanaal GentTerneuzen.
Algemccne Rekenkamer.
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid van
de Algemeene Rekenkamer de heer M. de
Ras, lid van da Tweede Kamer der Stalen-
G en erna 1.
Onze oorlogsvloot.
Blijken bij het Dep. van Marine ontvangen
bericht is:
lo. Hr. Ms. schoener Suriname, onder
bevel van den kapt.-luit. ter zee N. S. R.
Wolterbeek, 8 dezer vao Tenerifle vertrok
ken, ter voortzetting van de reis naar West-
Indië.
2o. Hr. Ms. pantserschip Koningin
Regentes, onder bevel van den kapt.
ter zee A. W, F. C. van Woerden, in den
voormiddag van 9 dezer te Vlissingen aan
gekomen.
V
Ingevolge Kon. besluit zullen Hr. Ms. pant
serschip Schorpioen en Hr. Ms. monitor
Bloedhond, resp. liggende te Hellevoet-
sluis en te Willemsoord, met 21 dezer worden
in dienst gesteld.
Audiënties,
De gewone audiëntie van den minister van
marine, zal deze week niet plaats hebben.
Mr, van Naatnen van Eenuies f
Gistermiddag werd het stoffelijk hulsel
van mi*. Van Naamen van Eemnes, president
van de Eerste Kamer, van het sterfhuis
overgebracht naar liet Staatsspoorstation te
's-Gravenhage om vandaar naar Zwolle te
woiden vervoerd.
De louwwagen, gevolgd door een rijtuig
met de naaste bloedverwanten die het hulsel
naar Zwolle begeleidden, werd voorafgegaan
door de boden van de Eerste Kamer.
Eén krans dekte de lijkbaar, 'twas die
door H. M. de Koningin gezonden.
Tal van andere kransen waren vooiuitper
rijtuig naar het station gebracht om later op
de kist te worden gelegd.
Op het gedeelte van het perron, waar de
met romvdrnpeiieën behangen waggon gereed
stond, werd de aankomst van den lijkwagen
afgewacht door een breeden kring, waarin
in de eerste plaats werd opgemerkt de tijde
lijke voorzitter van de Eerste Kamer, de heer
Geertsema, die vergezeld was van den griffier,
mr. Ztllesen, en den commies-griffier, jhr.
Von Weeiervoorts het Eerste Kamerlid
mr. C. Pijnacker Hordijk, de vice-president
van den Raad van State, de president dei-
Tweede Kamer, de secretaris van den Raad
van State, mr. Roqaards, de oud-Ministers
Van Karnebeek, J. A. Röeil en Six, de Staats
raad mr. Huber, de Commissaris der Koningin
in Zuid-Holland, mr, Patijn, de leden der
Tweede Kamer jhr. Van Karnebeek, graaf
W. van Bylandt, Van Dedem, Rosll, voorts
jhr. mr. De Ranitz, raadsheer in den Hoogen
Raad, en verder verschillende dames en hee
ren uit de kringen waarin de nu ontslapene
verkeerde.
Onder een stillen afscheidsgroet van de
aanwezigen werd de kist in den waggon ge
plaatst, waarna allen den familiebetrekkingen
hun deelneming kwamen betuigen.
Te ongeveer zes uren vertrok de trein naar
Zwolle.
Financieel Nieuws,
De minister van financiën maakt bekend
dat op 8 dezer bij de betaalmeesters in kas
was f 1,746,183.591/2
en dat op denzeltden dag
door de Nederl. Bank, in
gevolge art. 11 bis van haar
octrooi, aan 's lands kas
een voorschot was ver
strekt ten bedrage van - 861,875.84
STADSNIEUWSr
Bjj Kon. besluit i3 met ingang van 8
Maart aan den commies der posterjjen 4e kl.,
den heer J. K. Smit, alhier, op zijn verzoek
ontslag uit 's Rijks dienst verleend.
Gelnkivenscli.
Geïnspireerd door de groote overwinning
die De la Rey zoo juist op de Engelschen
behaald heeft, hebbeo de leerlingen der 3e
klasse van de Hoogere Burgerschool alhier
net volgende telegram aan president Kruger
gezonden
Staatspresident Kruger, Utrecht.
Leerlingen deide klasse H. B. S. Schiedam
wenschen u geluk met de jongste overwinning
van commandant De 11 Rey en gevangen
neming generaal Melliuen.
3e klasse 11. B, 3. Schiedam.
Biavo! Jongelui I
R.-K, Volksbond.
Zoavdtegaródldlagiliad! in diem Twin dei gaw-onio
maanldykjlksclia Vfea.TgJ.-ndiearijngi plaat®, -Waatnbijl
id!a zamgjvieiieiemg;.biig St. Oamfa mulgja num
mers ten bedt© gjaf.
AJs spr. tod dua 'dleao aiea-giadeirlimig, ma af
loop dleir tajis'houdldl'ijfcö nMeataaamtodlein), op
mgr. Koonings van Amisltendl:uin. Wijl «mfcïde-
nen dkiaromtmeink aian tolk Vanslaig- dor „N.
Sell. Gt." tob volgcaiidla
Spr. iteeMfe voorop tolt grooite nut dleir vak-
afdlceïiinigon. in idem R.-K'. iVbfabomd, rnaar
betneuind'e lueit' dat dii'e tolt todjem nrJe!t zóó
bloesem ate d!ait> beihooaxfe. Oorzaak, daarvan
adhti spr. dait tföa vatafdleieliiiigieai mï'dfc stncu
tem ai>aaai vieirilietffiiig van lliet valk. Dtaar be
toont te crtxridleini gesprokem over loon, ar-
toklsiclluiuir en Ibesbaamdle mtetlamdieoi), ear diet
middeïem mööbem dlaar wbrdem ovenwoig'em om
tot verbetering] tte geraiktem. Die) Valklafidleieliiax-
geix moeten ook Miarbigem die) VakapMdliü^'
der jomgea-em toowel Itttieloa-latiisdi .aiïjS prac-
tisdh.
Spr. jni'dhit beiti totel, -Waamieiea-i d'el vakveroe-
nïgïngiem zidh oweli' lite)t gctheelQ triijjk oitglaarö-
seerem, nuiits die telacM blijifib bemustfeta 'biij dks
plaabsdliijike iargjriisiatS'ën. Dö -vootrikeiU!r sdlxemEt
spr. dlaarbij iaaai SeteteitoiiiiaJtleini Iboveiii) Ban
ton. DeüO deonaöarilajtiein zuililleln (tar slbhte ïao-
mjem -tot ééni giloottia anbeiiidlerabeluirs, iwaardloor
db itaideHbostodd' rf bestóeüieml woaidem. Op
idlfe wijze zURieii dei seBiieitiaaiEalfaeai Lelt miidldleH-
pimifc vwoïdén vlam' den aillgtemcteind -viüj'ö orgar
miteiltab dn) <dfej viakaifKlee-lliiig]eml tót! grootcm
Mtei ibkieailgeml.
Lozing Mr, P. 3. Troelslrn.
Voor de stampvolle zaal der Officierpn-
Vereeniging trad gisteravond het oud Kamer
lid mr. P. J. Troelstra op met het onderwerp
»De brandkast beschermd met Bijbel en Wie
rookvat."
In zijn openingswoord herinnerde de voor
zitter, de heer De Wit aan het feit, dat
ongeveer 3 jaar geleden ook mr. Troelstra
hier opgetreden was en dat zijn rede de
grondslag is geweest voor de stichting van
de afdeeiing Schiedam der S. D. A. P.
Daarna verkreeg Mr. Troelstra het woord.
Hij zeide, dat de overwinning van de chris
telijke paitijen bij de laatste verkiezingen het
onderwerp zou zijn van zijn besprekingen.
Volgens de christelijke persen de christelijke
staatslieden moet de overwinning toege
schreven worden anu het feit, dat het Ned.
volk tot den godsdienst teruggekeerd is, dat
het christelijke de overwinning behaald heeft
over hot ongeloof.
Is dnt waar? vraagt spr. Zoo ja, dan moet
natuuilijk het aantal nieuwe leden van kei k-
genootschappen zijn toegenomen, maar de
statistiek wijst uil, dat zulks niet het geval
is, immers de volgende cijfers zijn veikregen
bij de volkstellingen van 1889 en 1899. In
deze tien jaren is de bevolking met 13 pet.
toegenomen, en had nu liet chr. vooruit
gang gemaakt dan zouden de percenten hoo
ger moeten zijn dan 13 dit is echter niet
het geval, want de Ned. llerv. keik nam
toe met '12,6 pet., de Kath, met 12,1 pet.,
de Gm-ef. kerk met 12,2 pet. De Remon
stranten echter namen toe met 32 pet. en
het aantal personen tot geen kerkgenoot
schappen behoorende met 42 pet.
Deze cijfers, zegt spr. bewijzen, dat er aan
de oveiwinning der Chiistelijke een steekjr
los is.
Dadelijk na de verkiezingen is er dan ook
op gewezen door dr. Bronsveld, dat de over
winning niet eene van den godsdienst was,
want verscheidene liberalen, die vonden dat
mr. Pierson te ver ging, hebben op kerkelijke
candidaten gestemd. Ook het »Ilb!d." en dp
^Economist" lieten zich in gelijken zin uit
het eerste blad vond het dom, daar het beter
was telkens wat af te schuiven, want dan
hield men tenminste het kapitaal vast.
De liberale partij is dan ook niet verslagen,
omdat liet Chr. sterker is geworden, maar
omdat het liberalisme, de partij van den groot
handel, de partij van het kapitaal, dat in onze
koloniën belegd is, terrein veiliest.
De libel ale part ij is een nakomeling van
de oude patricische party, die in Holland en
Zeeland de lakens uitdeelde, daar zij het geld
in handen had, en ook in deze eeuw heeft
zij door het kapitaal de macht in handen we
ten te houden en door een niet uitgebreid
genoeg kiesrecht.
Bij de wet-Van Houten is eerst het kies
recht uitgebreid, waardoor de liberale partij
haar steunpunt verloor, omdat de arbeideis
in die party de handelskapitalisten zien. De
liberalen hebben geen vat op het volk, daar
zij geen mooi-klinkende phrases hebben.
Ook de a.-r. en r.-k. willen het uitbuiting
stelsel, maar deze partjjen hebben een ver
binding tusschen zich en het volk n.l. den
godsdienst en de kerk.
De R.-K. keik stelt het voor alsof de strijd
een godsdienstige en philosophische is, wat
niet waar is; men erkent niet, dat de strijd
tegen het kapitalisme gaat, door een specu-
leeren op het leven hiernamaals houdt men
verscheidene uitgebuitenen uit den strijd.
Ook de a.-r. doen zulks in plaats van de
arbeiders te leiden tegen geloovige en onge-
loovige kapitalisten.
De liberale party heeft die omhulsels niet,
zij staat naakt. Nog zal het eenigen tijd duren
voordat ook die theologische omhulsels, welke
het ware karakter verbergen, weggetrokken
zijo, maar weggenomen zullen zij worden,
en dan zal ieder vrij zijn om die kerk te
bezoeken, welke hij wil, De arbeider kan
met den patroon samen naar de kerk gaan,
maar daarbuiten moet het proletariaat front
maken tegen het kapitalisme.
Trouwens de keikelijken bemoeien zich
niet alleen met de geestelijke zaken, ook de
dubbeltjes-quaestis zit er achter o. a bij de
protectie, die door de Chr. wonlt voorgestaan.
De libeiale partij wil zulks niet, wat be
wijst dat Chiistendom een porie monnaie-
geloof is. Want door protectie worden de
graven en landjonkers verrijkt, terwijl het
gevolg icor de arbeiders is duurder brood
enz. Ja, zegt spr., ook ondi-r de liberalen zijn
nog piotectionnisten n.l. in Gioningen, waai
de dikke boeren gaarne bun land in waarde
zouden zien toenemen ten koste van hel
groote volk.
Ook by de kleine burgers zijn voorstanders
van proiectip, doch dat is alleen voor shet
zaakje", schoenmakers en kleermakers bijv.
hopen, dat, wanneer er invoerrechten ge
heven worden op hun artikelen, die in den
laatsten tijd uit magazijnen ais het Louvre
worden ingevoerd, hun zaken zullen vooruit
gaan, dat zij iets meer te doen krijgen dan
reparatiewerk. Maar die kleine burgerjj be
grijpt niet, dat zij lom zeep zal gaan",
want dan worden in het eigen land groote
magazijnen opgericht, die haar evenzeer in de
knel zullen brengen, en is een nationale dood
drukking zoojveel jeterdau een internationale?
De kleine burgerij zal dat gaan inzien, en
dan is het de vraag of het Chr. nogmaals
de overwinning zal behalen.
De oorsprong toch der tegenwoordige re
geering is reaclionnair en gericht tegen den
stroom des tijds, want in den godsdienst ligt de
oorsprong niet, het mengelmoes der regeering
bewijst dit wel. In het huidige kabinet zit
ten de grootste vijanden, de a.-r. en r.-k.,
welke laatsten nog steeds staan op den be
kenden syllabus van 1865, waarin de Paus
zich verklaart tegen vrybeid van denken,
geweten, vrijheid, vergadering enz., waarin
gezegd wordt, dat daar, waar de kath. de
macht in handen krijgen, de kath. gods
dienst als staatsgodsdienst geprockm,
moet worden. 1
De a.-r. daarentegen willen vrijheid J,
godsdienst. J
Bij da debatten, die naar aanleiding
de staatsbegrooting gevoerd werden, vriJ
men welk verband er tusschen de parref m
der chr. bestond. Dr. Kuvper antvvoorJp ai
»Wij, chr., gaan uit van oe openbaito J, d<
lib, en soc.-dem van de rede." Dit kljjf'
nu heel plechtig, doch het ongeluk is, <jf o]
de openbaring niet als een boek voor of v<
open ligt, maar verklaard moet worden dol w
de verduisterde rede. De Bijbel is al een t» lil
geleden geschreven en sinds dat oogenblik^ in
er veel, zeer veel veranderd, er wordt dan ol(t0|
van de verduisterde rede veel gevergd cj'w
daarin bepalingen en voorschriften te viniKte
voor de tegenwoordige maatschappij. EnT dl
die uitlegging van de openbaring heerfdi
groot verschil van meening. Als" voorbeëf w
haalt spr. aan de vraag wat een arbeid!
waard is, sj
In de «Provinciale Friesche Couraml hi
rkiezingsihj zc
zeide Mr. de Vries, uit dea ver
wel bekend, dat de oplossing voor dievra^ ja
te vinden was in Lucas X 7: «Een arift'-sl
der is zijn loon waard". Nu moest Mr, i dc
Vries met zijn rede uitmaken, wat loonW m
en bij meende dat een arbeider zooveel aio/ ei
verdienen, dat hij met zijn gezin daar gorf hi
en fatsoenlijk vau kan leven. Mr. LohW
die ook uit de Openbaring kan putten, vos-' vi
dat al te kras want dan zou er door d< w
kapitalisten meer betaald moeten worden,!!;) m
ging dan ook aan het zoeken en vond Matty! m
X 9 en 10: «Verkrijgt u noch goud,not|lot
zilver, noch koper in uwe gordels, noci'm
male tot den weg, noch twee rokken, nocf ar
schoenen, noch staf. Want de arbeider)
zijn voedsel waardig." Toen was hij er, waV ve
daaruit bleek, dat de arbeiders alléén op' m
voedsel recht hebben. is
Dr. Kuïjper echter zeide, dat geen v/ de
beide heeren het aan het techte eind hadden/lei
want de quaestie tusschen werkgevers a m
werknemers kan niet worden opgelost me' de
teksten, welke sloegen op de verhouiiic;
tusschen gastheeren en gasten. Dr. K, br. w<
weerde, dat omtrent dat punt geen orde/ ba
nantie Gods was, 1 wi
Het verschil tusschen openbaring en rede je'
gaat niet op, het verschil tusschen chr. de
lib. is, dat de laatsten zeggen, dat zeg it! we
de eersten, dat zegt God. Zoodra er veri zie
schil bestaat over de uitlegging van ces Ki
tekst, zal de patroon steeds in zijn voorde/
spreken, evenals de arbeider. s te
Een tweede verschil is dit: de Chr. vrager eei
eerst naar het geestelijke, de soc.-dem. naa: hu
het stoffelijke. Dit verschil is b.v. duideljbvai
herkenbaar in de Troonrede. Doch zulks b/ de
wijst niet veel op papier, daar kan die voir! te
orde makkelijk genomen worden; het t 1
echter te hopen, dat zij niet volgehouila
wordt in het werkelijke leven. Spr. 11611! Bil
Hierbij een grief tegen de Chr. partijen, nl aa!
dat zij niet consequent zijn: voor de niel^K-
bezittenden geldt in de eerste plaats he! K.
geestelijke, voor de rijken echter niet, fié zo1
Chr. zeggen, dat bezit ballast is, die stee/ v°c
veel zwaarder wordt en bij de eoge poonf dr.
den bezitter belet binnen te gaan. Waarc/ voc
dan die rijken niet wat geholpen, hun wat kw
ballast afgenomen, dan hebben zij het makke-: str
lijber en kunnen den armen ballast geven/ l|e'
Spr. wil beiden helpen, rijken en arme/
maar juist in omgekeerde volgorde van ie1 gin
Chr. zelf, kw
Spr. gaat nu over tot de praktijk en be*( mo
handelt daarvan de volgende onderdeelen: koi
Schoolquaestie. Altijd werd in den ver-', ma
kiezingstijd gehoord, dat do vrije school vof:
plaats moest maken voor de openbare. Doek
bij de staatsbegrooting antwoordde de pre-,1 J
mier op een daartoe gedane vraag, dat hï* ioe
niet van plan was de schoolquaesiie aan te' 1
vatten, daar de vorige regeering deze zaai' ki/s
goed had aangepakt. t Bij
Zending in Indië. Ook hierover was veel; bet
gepraat, de zwarte en bruine broeders moes-j aijb
ten geholpen worden en bekeerd, doch bj Z1J
de Ind. begrooting zeide de minister van}
koloniën dat daar niets aan gedaan zou; kas
worden, daar alles uitstekend door zjjn voor-j I
ganger behandeld was. ™aj
Opium. Evenals hier te lande uiljeneve/ }'st'
wordt in Indië uit opium geld voor de schat-; kyc
kist getrokken. Dr. K. had met alle kracht; I
zich tegen de liberalen in dit opzicht ge-r
kant en er over geschreven. De heer v. Kol] z'd1
las by de begrooting die stukken voor, maar]was
de zaak blijft bij het oude. >eanl
Doodstraf. De lib. en soc. dem. wildenJ1"1!
daar niets van weten, de chr. partijen zou,
ze echter weer invoeren, maar bij de begroo-f "V
ting van justitie antwoordde mr. Loeff opjden
een vraag van het lid Lucasse of de dool-Uan
straf zou worden ingevoerd als de kroon opfwihl
ons strafrecht, dat de regeering wel het recht jde 1
had, maar niet den plicht tot invoering, cn;De
dat zij het plan niet had het schavot of delheei
galg weer in Nederland op te richten. Denntv
beul, zoo zeide spr., was anders reeds gevon-Utra
den; ds. Rudolph had zich, indien geen anderfsfrat
zich aanbood, beschikbaar gesteld. evt
Men ziet dus, zoo ging Mr. Troelstra voort, geen
al is de overwinning behaald door de chr.[< Di
partijen, de oude liberale firma wordt opjson,
dezelfde wijze voortgezet. ,c°ns
trek!
Vervolgens sprak spr. over het sociale
democratische der tegenwoordige regeering^.
en hij merkte op, dat dr. K. niet alleen
chr, maar vooral als chr.-democraatde steun|ens
en troost van het volk is. Toen in 4890
soc.-dem. het hoofd begco op te steken
kwam er schrik onder de bourgeoisieer?
moest stelling worden genomen, dat begreep ff
dr. K. zeer goed, maar-tevens dat een streven I
in democratische richting tegenstand zoa'gar]g
vinden bij de groote heeren. igjt
In Patrimonium heelt liy erkend: er/s-pun»
een sociale quaestie, en dat voor verbeterin*
gen men entiek moest uitoefenen op dsa
opbouw en de inrichting dei' maatschappij'
Hij heeft daarbij op den voorgrond gesteld,
dut de soc.-dem. werken wilden, met de a.-r* L
opkwamen tegen den Mammon, Deze redef.
t
7v r
fWftS
