I. No. 10829. 6*" Jaargang. Donderdag 17 April 1902. De zaaiende hand. F. Wii rk Kennisgeving, en so BUITENLAND, ,:a te, .37. Uil- 'V i ill SCHIEDAMSCHE COURANT. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Pry's per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco -«W post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. f' Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur het bureau bezorgd zijn. Uur can Botcrstraat 68. Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regei meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel, Groote letters naar de plaats die zy innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummersdia Dinsdag-en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine adrerimnfiëta opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon So. 133. aar- aker bie- plan vol- ark. •k. >00 00 '00 '00 00 00 00 00 00 09 IBgl tot M, tot tik, de tol ieel DeBuboe meester van Schiedam, Brengt bij deze ter kennis van de ingezetenen Dat de koflieren van de Personeeie belasting fos, 3 en G dezer gemeente, over het dienstjaai 902, door den heer directeur der directe bc- ïstingen te Rotterdam op den 14 ten April 902 executoir verklaard, op heden aan den nwanger der directe boiastingen ter invorde- ing zijn overgemaakt. Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een verplicht is, zijnen aanslag op den bij de ret bepaalden voet ie voldoenalsmede dat éden de termijn van zes weken ingaat, binnen lelke de reclames togen dezen aanslag bobooren 1 worden ingediend. En is biervan afkondiging geschied, waar het «hoort, den löden April 1902. De Burgemeester voornoemd Mr. W. IJ. JANSEN, tv -b. 50 90 .sen den ilan taf, >nd, ngt ge ek- de en de idlg irs. aag dig dig •t ALOKMEKM OVERZICHT. SCHIEDAM, 16 April 1902. Xald.Afrlka. Kitchener seint uit Pretoria op den 15en ezerde colonne van Bruce Hamilton is isteravond aangekomen bij de linie Stan- ertongedurende de beweging langs de linie iiddelburg heeit hij 145 Boeren gedood, ge jond of gevangen genomen. :De avondbladen deelen mede, datde minis- trs gisteren het antwoord van de Boeren /vingenaangezien hierover vandaag een raadsiaging gehouden wordt, zijn de voor- izichten, dat men het eens worden zal, tmoedigend. Balfour zeide in bet Lagerhuiser is geen richt omtrent de vredesondeihandelingen dat kan er ook niet zijn by den huidigen tad van zaken. De regeeriog zal aanstonds iichtingen geven, zoodra er iets is, dat tenbaar gemaakt kan worden. Hicks Beach stelde voor een besluit te men, waarby machtiging wordt verleend tot t aangaan van een leening van 32,000,000 .st. aan 23/^ pet. consols. Bij de beraadslaging zeide Ilicks Beach [Sens de flnancieele positie van de Transvaal, It er in de laatste maanden een groote veran- iring had plaats gehad. Na nauwkeurig derzoek waren Chamberlain en Mtiner tol overtuiging gekomen, dat, als de spoor- egen zouden zijo overgegaan in handen van it burgerlijk bestuur, de kolonie gedurende it dienstjaar, aanvangende met 1 Juli een tomen zou hebben van 4 a 5 millioen pond Hing. net inkomen van het loopende jaar zou ker wel 1,200,000 p. st. beloopen, indien voorspellingen van Milner uitkwamen en i voorspellingen zouden stellig uitkomen, dam tl. >[0' ure. Roman VAN n>A BOY—ElD. 2e breidde de armen uit en wierp bet üfd achterover. Ilanr oogen straalden. Toen, eens een schertsenden toon aanslaande, ak ze 'Als men het zoogenaamde leven goed ui, dan kan men toch zoo oppervlakkig !gen, wat helhesteis. Niet? Maar in ernst, er is de man, voor wien het de moeite wd is, zoo'n volkomen vrouw te zijn in moet men eerst nog opvoeden." ?>Aha, dus op den «nieuwen man", dien i noodig hebben, loopt het uit," schertste ptlmer. Jerwijl hij en Fausta een met vee! lachen serbroken woordentwist voerden, wiens Jppen, toespelingen en dubbelzinnigheden >a niet begreep, klonk in haar oor, het n Fausta daareven gezegd had, wonder- te zamen met het woord van haar dat zij zich herinnerde: »Üe hand vrouw zaait goed en kwaad op den ler der menschheiddat is een groote !ht." doctor Edlessen met haar vaal, hoofdpijn- gelaat, lachte weemoedig voor zich n- Mechanisch verzamelde ze met haar fle vingers de broodkruimeltjes aan baar 'terhand. ^eh ja," zeide ze zachtjes, «het moet heerlijk zijn, zoo in den familiekring te als do hoop op vrede verwezenlijkt werd. Transvaal zai niet alleen iu staat zyn om de kosten te dragon van de Zuid-Afrikaansche politiemacht, maar bovendien den interest te betalon voor de schulden van de vroegere regeering; zijn eigen burgerlijk bestuur te bekostigen en de rente te betalen van de spoor wegobiigatiën. De regeering was altijd geneigd een deel an do ooi logskosten te bestrijden uit de opbrengsten der koloniën, wat ze gemakkelijk zouden kunu n dragen zonder dat het haar ontwikkeling m den weg ÊOÖ daan. Het zou voorbarig zijn een som vast te stellen als maximum van zulk een belasting, maar de regeering gelooft dat het mogelijk zal zijn na het beëindigen der vijandelijkheden zekere bronnen van inkomsten apart te houden voor den dienst der leeningen, die gedurende den ooi log zjjn aangegaan en in weinige jaren tyds uit deze inkomsten de rente te zulien vinden van een kapitaal van 30,000,000 p. st. Vooiloopig is die tjjd echter nog niet aange broken en moeten we leenen op den grond slag van ons eigen crediet. Het besluit, waarbij machtiging om te leenen wordt gegeven, is aangenomen met 229 tegen 103 stemmen. Het Lngeihuis nam met 186 tegen 119 stemmen het besluit aan, waarbjj het zegel recht voor zichtwissels, dividendbewijzen en chèques van een penny op 2 pence wordt gebracht. Seddon, de premier van Nieuw-Zeeland, is Zondag aan boord van het transportschip Drayton Grange, dat ook 500 militai ren overbrengt, naar Zuid-Afrika vei trokken. II y zal een bezoek brengen aan Pretoria. Zaterdag het woord voerende, zeide de praatgrage staatsman: «De afkondiging van den vrede in Zuid-Afrika zou groote vreugde aan het rijk bereiden, maar ofschoon wij den vrede wenschen, zjjn wy even vastbe sloten als ooit dat hij enkel tot stand kan komen ten gevolge van onvoorwaardelijke overgave". Reuter seint uit Bloemfontein, dat er in de Vrijstaalsche eoncentiatiekampen in Maart 38 geboorten en 27 steifgevallen zijn voor gekomen. Bravo 1 De Afrikaander stam wordt niet licht uitgeroeid. België. Be sfemrechfbcwcglng. De toestanden in België mogen wat minder te beteekenen hebben in de laatste dagen, de politieke toestand is meer dan ernstig en het is voorloopig niet te voorzien, waarop dit alles zal- uitloopen. De ernst van den politieken toestand spruit voort uit hetgeen gisteren in de Kamer ge schied is. De liberale partij had een schorsing gevraagd der zitting gedurende een halt uur om met de linkerzijde van den Senaat te beraadslagen. De regeeriog echter benutte dit half uur om een interpellatie over mar garine te beantwoorden. Na de terugkomst der liberalen neemt uit hun naam de heer Neujean het woord voor de volgende verklaring: kunnen werken. Maar toch niet iedereen valt zoo iets te beurt, en wij zijn er nu toch eenmaal ook." «Jullie zijt juist de offers van de bescha ving, mijn arm Trudelchen; wat zeg ik? neen, van de natuur 1 "Want zelfs aan den boom wordt niet iedere bloesem een vrucht. Daar is niets aan te doen. Hoogstens de mogelijkheid relatieve toestanden in liet leven te roepen. En daartoe zullen we nog wel komen 1 Alleen moeten we nooit vergeten, dat er sprake is van vergoeding, niet van aangeboren plichten 1 Dus ook van geen eigen lijke rechten 1 De natuur schiep je, om vrouw te zijn. Maar de onveranderlijke wetten van diezelfde natuur laten je niet aan de beurt komen, om je roeping te vervuilen. Dan springt de beschaving in, dat wil zeggen, het zal ertoe komen, dat ze inspringt eri je een surrogaat aanbiedt, dat dan de roe ping is." Ze bespraken nog lang een en ander en Ebba boorde, dat Trude Edlessen zonder ijverzucht Fausta prees, die als schrijfster, toch de groote macht der vrouw, veredelend op de ziel te werken, uitoefende. Toen be gonnen ze over personen en omstandigheden te spreken, welke Ebba vreemd waren. Ze was zoo moe, ze zou liefst maar in het ge heel niet meer luisteren, maar ze moest zich toch goed houden, het was haar, als moest ze op haar hoede zijn, gereed tot verdediging, "Want doctor Beuthner hield zich voortdurend met haar bezig. Nu eens rustte zijn blik op haar, dan weer bood bij haar een cigaret aan, verzocht haar Fausta de lucifers te willen overrijken, vroeg halfluid naar de meest onverschillige zaken, smeekte haar hem de bierkruik te willen toeschuiven, daar- tusschen vragend, waarom ze noch dronk, «De groepen der liberale linkerzijde heb ben, in een gevoel van rechtvaardigheid en verzoening, de noodzakelijkheid van grond wetsherziening erkend, van het begin af elk geweld veroordeelende. Sinds eenige dagen zyn wanordelijkheden uitgebroken op ver schillende punten van het land. Het uur is ernstig, het land wordt bedreigd meteen burgeroorlog. De liberale partij, besloten te streven naar grondwetsherziening in orde en wettelijkheid, zou haren plicht niet vervullen als zij niet trachtte een oplossing te vinden van de crisis, welke oplossing gelegen is in Kamerontbinding, die aan het geheels land gelegenheid zou geven zich uit te spreken over den tegenwoordigen toestand en het kiesrechtvrnagstuk. Ontbinding kan niet worden voorgesteld als een wijken voor het oproerhet is een loyale en grondwettelijke oplossing. Als de orde hersteld zal zyn, zal het tyd wezen om vast te stellen wie verantwoordelijk zijn. De liberalen hebben hun plicht gedaan, zij heb ben vertrouwen in de wijsheid en de vader landsliefde der regeering." De minister-president: De regeering verwachtte een dergelijk voor stel niet. Maar toch zal zij zich verklaien. Het recht van ontbinding berust by den Koning en niemand heeft de bevoegdheid pressie uit te oefenen op het recht van initiatief. In het belang der waarheid sta ik er op het parlement te waarschuwen tegen allo geruchten van toegeven. Qeen enkel is juist. Neujeau Wij hebben onzen plicht gedaan. Het land zal oordeelen. (Toejuichingen links). Janson (liberaal)Geen woord van verzoe ning is door de regeering gesproken Ik ben tegen geweld, maar zyn wij verantwoor delijk dat er bloed vloeit? Die verantwoor delijkheid is groot. Wij hebben bet algemeen kiesrecht geéischt. Wij hebben, om agitaties te voorkomen, voorgesteld bet land dooreen referendum te raadplegen. Wij hebben u ge vraagd een woord van verzoening te spreken in zake gemeentelijk en provinciaal kies recht en gij hebt in niets toegegeven. Wij hebben het recht den Koning te ver zoeken de Kamer te ontbinden (opschudding). Wij loopen met een licht hart naar den burgeroorlog en vreeselijk zal de verantwoor delijkheid der regeering zijn om op dezen gevaarlijken weg voort te gaan. (Toejuiching links). Woeste (clericaal). Er is geen burgeroorlog. liet zijn slechts daden van personen met slechte bedoelingen (mal intentionnées). Het hoogste belang van het land is de orde te herstellen. De meerderheid is dus besloten om de regeering met al haar krachten te steunen bij het herstel der orde. De liberale linker zijde wil de regeering zwak maken (énerver). Wij kunnen ons met geen enkel plan dat zwakheid verraadt vereeuigen. Men verwijt ons niet verzoeningsgezind te zyn. Men vraagt dat wy ons terugtrekken. Maar dat zal niet gebeuren (Toejuichingen rechts.) NeujeanDe liberale party heeft zich boven den partijstrijd geplaatst. De heer Woeste staat op veel lager standpunthij heeft zich niet kunnen onttrekken aan die noch rookte. Het was haar, als had deze man een onzichtbaar net uitgeworpen, waarin hij haar vangen wilde. Zij was bang voor hem en toen hij zich aanbood, om in de eerste dagen haar leidsman te zyn, sloeg ze dit met zichtbaren schrik af. Ilij glimlachte weer bij zichzelf. En terwijl hij daar zoo zat en haar met dien zekeren, doordringenden blik beschouwde, terwijl zijn neusvleugels trilden, streek hij met de hand door zijn blonden baard. Deze hand viel Ebba evenzoo op als zijn won derlijk orgaan, waarmede hij dadelijk zijn hoorders voor zich won. Ze was lang en slank, die hand, en opvallend goed verzorgd. Ilij koketteerde er mede, als met zijn orgaan. En Ebba bekroop een hevig verlangen, hem te toonen, hoo onuitstaanbaar zij hem vond. Maar bij het afscheidnemen kon ze niet verhinderen, dat hij haar de hand kuste. Ilij deed het niet op de gewone manier maar met een veelzeggende langzaamheid en een stevigen druk. Beuthner en Fausta hadden slechts een paar cigaretten gerookt, uit vrien delijkheid tegenover Frude Edlessen, die er volstrekt niet tegen kon. Maar toch was het salon mét een blauw- achtigen damp gevuld, welke ook in het kamertje drong, waar Ebba slapen moest. Daar maakte Resi, een flinke, oudere vrouw, die een paar zwarte vlechten op haar hoofd droeg, nu een bed gereed, terwijl Fausta in liet salon den rook met een servet het open raam uit tx-achtte te slaan. Over de juist vertrokken gasten maakte ze geen opmerkingen, ze vroeg Ebba ook niet, hoe ze haar bevielen en of de gesprek ken baar belang ingeboezemd lmdden. Ze scheen slechts vervuld van de zorg, om voor Ebba een dragelijk nachtkwartier gereed te ongelukkige partijbelangen. Wy echter heb ben onze grieven tegen de regeering op zijde gezet, wij willen een poging doen tot ver zoening. Wij veroordeelen de onderdrukking van onordelijkheden niet, maar vragen de regeeringdenk na. Nooit is het land zoo beroerd geweest als heden. Wij behoeven geen motie te richten tot den Koning, maar wij hebben den plicht ons te wenden tot de verantwoordelijke regeering. (Toejuiching links). Hiermede was het incident gesloten en de Kamer ging te midden van heftige be roering uiteen. Deze verklaringen door de SmeldeNayer (min.-pres.) afgelegd, die ons inziens zeer te betreuren zijn en getuigen van een zeer groote koppigheid der clericals meerderheid en do ernstigste gevolgen hunnen heiben, maken zeker een einde aan de vele praatjes in de Belgische bladen. Sedert verscheiden dagen n.l. vertelde men en publiceerde men de buitengewoonste din gen in verband met beweerde ineening3- verschillen en breuk tusschen den Koning en de ministers, welke laatsten het zelfs onderling oneens waren, en De Smet de Nayer zou, zoo verzekerde men, vervangen worden door De Trooz nis chef van het ka binet. De koning, zeide men, wilde den socialisten gedeeltelijk hun zin geven, maar zijn ministers verzetten er zich tegen. De socialisten en liberalen hebben niets te hopen van de regeering, die besloten is aan hun tegenwoordigen eisch weerstand te bieden. Niet alleen echter de liberalen, ook de socialisten hebben hun standpunt nog eens uiteengezet. Het Internationaa! Socialistisch Bureau al. heeft besloten een manifest uit te vaardigen, svaaiin alle werkliedenvereenigingen in het buitenland worden uitgenoodigd, de werk staking in België te steunen. Het manifest luidt als volgt «Het vorige jaar, op ongeveer denzelfden datum, deden wy een beroep op de inter nationale solidariteit ten gunste van het Russisch proletaiiaat. Heden is in het andere uiteinde van Europa de strijd tusschen het socialisme en de reactie ontketend. Sinds vele jaren arbeidt de Belgische werk liedenparty aan de verovering van het alge meen stemrecht en de afschaffing van het meervoudig stemrecht, dat bij alle vei kie zingen de weikiiedsmklasse doet verpletteren door de bezittende klassen. Na alle middelen die in hun macht staan in het werk gesteld te hebben, besloten de aibeiders van België hun toevlucht te nemen tot het eenige wet tige wapen dat hun restde algemeene werkstaking in alle groote industrieën tei verkrijging van grondwetsherziening. «Reeds den eersten dag staakten 100,000 man het weik, morgen zal hun aantal ver dubbeld zijn. De beweging, uitgaande van de groote centra, verspreidt zich over het ge heele land en de terroristische pogingen van de regeering, die deed schieten op de werk lieden in de straten van Brussel en de mijn- werkersdorpon van Henegouwen, zijn mis lukt tegenover de kalme energie van de werk liedenklasse. maken en toen Ebba reeds op den divan, onder liet dekbed, in haar dunne witte nacht japonnetje huiverend neerlag, kwarn ze nog even binnen, om te zien of alles goed was. Ze droeg een wit, wytl kleed, dat met veel kant en lint bezet was en dat ze slechts luchtig met de lirikerhand over de borst dicht hield, terwijl de opgeheven rechterhand een lamp droeg. Haar gelaat en de witte hals waren hel verlicht. Zij zag er jeugdig, bijna meisjesachtig uit. Ebba verzekerde, dat ze goed lag, ofschoon hot haar toescheen, dat ze links noch rechts beschut was voor de koude. En toen was ze eindelijk alleen en kon zich in het geheel niet begrijpen, dat ze daar lag, wat ze hier doen wilde, waarom ze hier naar toe gekomen was. Ze staarde de kamer in. Ze was slechts half donker, want van de straat kwam bet schijnsel van de daar brandende electrische lantaarns. Als een verlichte rechthoek stond het venster in den muur. Zij zog echter Fausta voor zich, zoo schoon, als zij haar zoo even verschenen was. Wat te voren, in het licht der werkelijkheid, in de tegenwoordigheid van anderen, slechts als een onwaarschijnlijk verhaal voorgekomen was, als iets, wat men niet gelooven kan, trad nu weer beangstigend voor haar. Ilij had Fausta eens lief gehad! Hoe begrijpelijk was dat En zou hij haar nu niet meer beminnen, als hij zag, wat zy van zichzelf gemaakt hadwie ze was Smartelijke ijverzucht kwam weer opnieuw bij haar boven. Het scheen haar onmogelijk met en naast die vrouw te leven, die hem eens gekust had. Ze trachtte zich die twee samen voor te stellen. En ze gevoelde, dat het slechte, Bewust van hare rechten, heeft zij de onwrikbare hoop die te doen zegevieren maar er zyn slachtoffers te ondersteunen, er moet hulp verleend worden aan de armsten onder de werkstakers, en in deze omstandig heden doen wij op verzoek van den alge- meenen raad der werkliedenpartij een beroep op de werklieden en vereenigingen in alle landen, en vragen hun, aan de Belgische socialisten materieelen en zedelyken steun te schenken. Wij rekenen vooral op de syn dicale groepen in de naburige landen, die afdoende maatregelen zullen weten te nemen om den triumf der werkstaking voor het algemeen stemrecht te verzekeren." Men ziet dus hoe de partijen tegenover elkander staan Van beide zijden is van geen toegeven sprake. Zooals wij boven reeds zeiden, de afloop is niet te voorzienveel hangt in deze af van den Koning. Het beste, wat 7„ M, zou kunnen doen, is de Kamer te ontbinden en het land te raadplegen. In de stad is het den geheelen dag vrij kalm geweest. Alleen heeft volgens de «Peuple" in den namiddag een charge van de politie plaats gehad in de Rue de Ligne, waarbij 6 personen in hechtenis zyn genomen. Ter- zelfdertyd zijn 4 arrestatiën gedaan in de Rue Louvain; 3 der gearresteerden hadden revolvers by zich. Tegen den avond had de stad een eenigs- zins luguber aanzien. De bewoners hadden hun winkels gesloten, en de koffiehuizen en publieke instellingen waren volkomen leeg. De politie en de burgerwachtposten bevinden zich in grooten getale op verschillende plaat sen in de stad. Het schynt, dat men het ergste vreesde als plotseling een zeer hevige stortbui valt, vergezeld van bliksemflitsen en onweer slagen. Na enkele minuten zyn de groepen nieuwsgierigen, de politie en de burgerwacht verstrooid als het zand der woestijn. De bui, te 71/2 uur begonnen, duurde nog te negen uur voort. Op dit oogenblik is het bedaard enkele groepen hebben zich gevormd in de buurt van het Yoikshnis, maar de regen begint opnieuw, waarvan het gevoig is, dat de betoogers en de burgerwacht naar huis gaan. Te 8 uur had een meeting plaats in de Cour Bruxelles, waar vier socialistenleiders liet woord voerden, van wie met name Van- dervelde hevig den Koning en de ministers aanviel. Er werd tot kalmte aangemaand en den aanwezigen werd verzocht moigenochtend te half zeven de teraardebestelling bij te wonen van Fievez, den socialist die Zaterdag gedood werd. Vandervelde heeft voor het handhaven der orde ingestaan. Op tahyke aanplakbiljetten, die 's middags zyn aangeplakt, wordt namens verschillende weiklielen- en stakingssyndi caten rendez-vous voor morgen gegeven. Het kost wat het wil zeggen de manifesten het algemeen stemrecht moet verkregen woi den. In het land breidt de werkstaking zich steeds meer en meer uit. Te Brussel staken bovendien 3000 metaal- beweikers en 600 kleermakers. Detypogra- onreine voorstellingen waren, die haar onge lukkig maakten. Een verterend verlangen naar hem, naar zijn stem, zijn liefdevolle, ernstige woorden, zijn diepen warmen blik, overmeesterde haar. Ze kon het niet begrijpen, dat ze eergisteren nog, op ditzelfde nachtelyke uur, samen met hem op een feest geweest was. Aan de toekomst, aan een beroepskeuze, aan de zorgvolle komende tyden dacht ze niet eens. In de schemering zag ze op de planken van Fausta's boekerij al de ruggen staan. Van sommige, die het meest verlicht waren, schitterden haar de gouden letters tegen. Dat herinnerde haar aan haars vaders studeerkamer. Zij weende. En eindelijk sliep ze in. Maar slechts om zwaar te droomen. Alles, wat ze heden beleefd had, kwam terug, maar in de dwaze, grillige, onmoge lijke vormen van den dioom: Ze reed vijf uur met den trein, maar naast haar zaten Helene en Richard, die hun huwelijksreis maakten, en toch was het ook weer, of het haar eigen huwelijksreis was. Ze hoorde de toonlooze stem van Trude Ed lessen tot haar spreken en wilde !t oudachtige, bleeke juffertje met het van hoofdpijn ver trokken gelaat zoo graag zeggen, dat ze al dadelijk veel van haar was gaan houden, maar haar lippen konden geen woord uit brengen. Fausta lachte haar daarom uit. En daar ging op eens langzaam de deur open en doctor Olof Beuthner trad binnen. In doodangst wilde Ebba naar hem slaan, maar hij boog zich over haar heen en drukte een langen innigen kus op haar lippen kuste haar juist zooals Andree haar gekust had. Van schrik gilde ze luid en werd wakker. Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1902 | | pagina 1