fts^™^rtvo,gena Tweede Blad, 20 Mei 1902. No. 10855. 56'"" jaargang. Zondag 18, Maandag 19 en Dinsdag Internationaal Dienstbetoon. BESNENLAND. V Wanneer men <le politieke quaesties, die op difc oogenblik aan de orde zijn, van nabij beschouwt, aldus Roland de Marès in de „Ind. Bol'ge", dan ontdekt men bij iedere algemeone actie een zekere neiging tot het internationaal maken van economische be langen. Er is als het ware geen enkel1 punt ter wereld meer, waar één enkele mogendheid liet recht heeft, afzonderlijk te handelen, zonder zich te bekommeren om de meenin gen der overige mogendheden. In het Uiter ste Oosten hebben wijt gezion, dat de Euro- peesche mogendheden er van afzagen om haar directe belangen te verwezenlijken, wij zagen ze gemeenschappelijk handelen, opdat de geheele beschaafde wereld voordeel1 7.0U hebben van de exploitatie der natuurlijke rijkdommen van China, opdat allo indus- trieele naties 111 het Hemelsche Rijk plaat sen zouden vinden om haar waren af te zot ten. V ïjftig jaar geleden nog zou één mikele mogendheid, Rusland of Engeland, het Chi- neesche gevaar gekeerd bobben, zou aan alle andere het recht- ontzegd hebben deel te no men aan een actie tegen (China. Het resul taat ervan zou geweest zijn, dat China alleen voor de overwinnende mogendheid openge steld sou zijn, terwijl' het nu vrijen toegang geeft aan alle volkeren zonder onderscheid, zoodat de gemeenschappelijke actio der mo gendheden, welke niet kan uitloopen op liet inbezitnemen van een Chineescho provincie door ééne, tot resultaat had, dat het Hemeb "y'sclie Rijk de volle zekerheid voor zijtn onaf hankelijkheid heeft. In denzelfden gedadhtenkring pas sop. do gemeenschappelijke belangen en de gemeen schappelijke pogingen om der Oostersche quacstie het gevaarlijk aanzien te ontnemen, dat zijl had tot den laatsten Russisch-Tiuk- schen oorlog. Ook hier hebben de mogend heden, die invloed 'hebben ,<>p de algomeono wereldpolitiek, zich vrijwillig verbonden om te boletten dat een barer de hand legt op het rijke Oosten, welks ongelukkig Otto- maansch bostuur de ontwikkeling van het algemeen welzijn belet. Welken tegenstand zij op dit oogenblik ook nog moge (Ontmoe ten, deze gemeenschappelijke actie zal eens moeten uitloopen op een al'gdheele reorgani satie der Oostelijke landen en het feit zelf, dat de Europeesche volkeren zonder onder scheid belang hebben bijl die qnaestie is or eon waarborg voor, dat de oplossing, die er- aan gegeven zal worden, aller belangen ge lijkelijk in het oog zal houden. Voor een pas kort geleden ontstane quacs tie, maar die ongetwijfeld spoedig .grootore afmetingen zal .aannemen on die in een niet var afzijude toekomst de .basis kan worden voor een nieuwe groepeering der continenta le mogendheden, voor de Marokko-quaestio, zien wijl hetzelfde verschijnsel, zien wijl een verbinding der gemeenschappelijke belan gen. Spanje, waarvan Marokko als bet ware het verlengstuk is, dead eertijds alleen zijn rechten in die streken golden; Engoland 'volgde daarop.Frankrijk op zijn beurt nam er zijn plaats in en in den laat-sten tijd heeft Duitschland duidelijk blijk gegeven van zijn. plan om met alle middelen zijn 'han delsbelangen te beschermen, die het met groote moeite daar heeft weten te scheppen. Plotseling heeft do Maroklkaansche quaes- ho het karakter van oen algemeens quaestie gekregen, plotseling zijn alle leidende mo gendheden verplicht geweest er rekening mede te houden in haar politieke cornbina- hes, Rusland' medegesleept door Frankrijk, Italië en Oostenrijk-Hengarijje door Duitseh- tand. -Het gemeenschappelijke der belan gen .is zoowel hier als in het Oosten en Uiterste Oosten gebleken en de gewelddadi ge bezetting zou toch niet in staat zijn een staat van zaken ,to veranderen, dien de een zoowel als de ander belang hebben te hand haven en ,te bestendigen. Set spreekt vanzelf, dat die gemeenschap pelijke pogingen met groote moeilijkheden gepaard gaan, dat iedere mogendheid' van plan is zich zooveel, mogelijk ten haven voor dele to bedienen van een naburige inogend- h®jd, dat de belangen van de eene mogend heid! gdhed en al in strijk! zijin met die van Wa. andere; men zeu zelfs 'kunnen .beweren, riat de mogendheden zich met elkander ver- ml0 lneb de bijbedoeling elkaar des heter te kunnen verlammenmaar dit is ■au weinig bolan'g, daar de gemeenschappen 0 actie bestaat, pindat die actie gemeen- !Wiappolijko belangen, in heb leven heeft ge- Imterc. Telefoon No. 123. roepen, omdat daardoor alle politieke en occononmche quaosties een algemeen karak ter k rijgen en aldus de mannen, uit do meest verschillende rassen voortgesproten, tot el- Kaar brongen. In hoofdzaak is dit het voornaamstetot elkaar brengen de menschen, die nu nog meeneu eikaars vijanden te zijn, omdat rij dezelfde taal niet sproken, omdat zij ver schillende zeden en gewoonten hebben. Men moet trachten die uiterlijke verschitókentee- kenen der rassen weg te nomen, om hij' allo steöhts de oorspronkelijke energie aan te kweekon, 'Men staat verstomd bij' de gedach te, dab er een volk is, dat gedurende eeuwen een ander volk bestreden heeft, hetwelk juist voortbracht, wat aan het eerste ont brak. Hoeveel rijikdommen, hoeveel wel vaart is daardoor verloren gegaanIndien deze twee volkeren een gemeenschappelijke poging voor een betere toekomst gedaan hadelen, in plaats van elkaar te bestrijden, zouden ziji er zioh op toegelegd hebben dé uitwisseling hunner producten te vergemak kelijken, zouden niet alleen bloedige, blad zijden haar plaats in de wereldgeschiedenis gevonden hebben, maar zou de al'gemeene welvaart veel volkomener geweest zijn dan zij nu is, (zou de geheele wereld niet honderd malen tegengehouden zijn op den .weg naar vooruitgang. Iedere .oorlog doet, behalve 'het vergoten bloed en 'het Verspilde geld, schatten energie verleren gaan, houdt voor jaren en jaren de voorwaartsche beweging der volkeren tegen. Do snelle verkeersmiddelen van heden,de opheffing der moreel© grenzen zijn noodig geweest om de leidende persoonlijkheden tot het inzicht, te brengen, dat mensehen van verschillende nationaliteit elkaar oecono- misch kunnen aanvullen, en /door een loyale verstandhouding hun bestaansvoorwaarden kunnen verbeteren. Hog is men niet geko men tob een volkomen begrip /der" gemeen schap van oeconomische belangen, daar men door heb protectionisme aan de natio nale industrieën een schijnbare ontwi'kko- Hng geeft, die slechts op overproductie on een duurder maken der eerste levensbe hoeften kan uitloopen; maai" oen eerste en beslissende stap is gedaan, omdat men in toonaangevende kringen zoover is dat men gemeenschappelijke politieke actie toelaat, omdat men begrijpt, dat de mogendheden één gemeenschappelijk dool kunnen hebben, één politieke richting .kunnen volgen, en on derling de vruchten van tiaar pogingen kun nen verdeelenimmers, dit. toegegeven op politiek .terrein, zal' men het spoedig toe staan op oeconomiscli gebied, des te eerder, omdat het particulier initiatief hier ved krachtiger is dan het officieele, en omdat do groote financiers, wel is waar niet altijd met een loffelijk 'dool, er reeds practiscli in ge slaagd zijn het internationaal maken hun ner kapitalen te verwezenlijken. ten ^gevolge van het aannemen door mr. P, C. t Hooft van de benoeming tot raadsheer in het Gerechtshof te Arnhem, Hofberichten. D(0 toestand van H. M. de Koningin Men meldt uit Het. Loo: De ontsmetting ten paleize zal eerst in den loop der volgende week plaats hebben, Men meldt ons uit Apeldoorn: Behalve mej. van Oosterzee, leclriee van H. M. de Koningin, die bjj het geheele ziekteproces behulpzaam was en thans ten gevolge van overspanning bedlegerig is, is mevrouw Kreuzler, lectrice van H. M. de Koningin-Moeder, ook ongesteld. De installatie der boerderij in het park is in volle werking. Tal van geëmailleeide be- noodigdheden zijn reeds aangekocht. (»N. R. C.") Onze oorlogsvloot. Blijkens bij het Dept. van Marine ontvangen bericht is Hr, Ms. pantserschip Koningin- Regentes, onder bevel van den kapt. ter zee A. W. F. 0, van Woerden, 16 dezer van Curasao naar Martinique vertrokken. Jhr. mr. J. H. F. K. ran SwJnderen. f Te Rys (Gaasterland) is in 64-jaaige ouder dom plotseling overleden jhr, mr. J. H. F. K. van Swinderen, lid der Eerste Kamer, bur gemeester van Gaastel land. Hofjes. Door den Minister van Binnenlandsche Za ken is van de commissarissen der Koningin gevraagd een opgaaf van de in hun provinciën bestaande dusgenaamde hofjes, begijnenhoven en soortgelijke instellingen, met vermelding van hun naam en het adres van hun besturen. Tweede Kamer. Suppletoirc Watorstaatsbegrooling. Teil aanzien van „de proefvelden" deelt do Minister in zijn antwoord op het Voor- loopig Verslag mode, dat belanghebbenden zich hetzij tot den rij.kslandb0uwlccraar, het zij tot de betrokken commissie van toezicht op de proefvelden kunnen wenden, ten ein de oen exemplaar van hot plan te erlangen Volgens den 'Minister is de toestand van den pomologisclien tuin te Tiel, dat de ver- eenignig tot exploitatie van den tuin een schuld heeft van ongeveer 1600 wegens nog onbetaalde oprichtingskosten, van ƒ1800 wegens te kort op de exploitatie, dus in het geheel van ongeveer 3400. Wordt do sub sidie met 1000 verhoogd en alzoo op ƒ1500 gebracht, dan zal het subsidie 'kunnen strek ken, ten eerste tot dekking van het jaar- lijkscli deficit op de exploitatie van bijna 1000, en tot aflossing van de schuld met jaarlijks 500. Over zeven jaar zal dan, ten zij zich onvoorziene omstandigheden voor doen, die schul kunnen gekweten zijn en 't subsidie tot 1000 'kunnen worden terueere- bracht. Wat de „boerenleenbanken" betreft, deelt de Minister in beginsel' geheel' 'het gevoelen van die leden, welke mennen dat een instel ling a-ls de Centrale Bank to Utrecht, niet mot Staatshulp in het leven behoort te wor den gehouden, men 'beoogt dan ook alleen haar een ondersteuning te geven in de moei lijke jaren die do Bank thans doormaakt. Voortaan zal het subsidie bij. wijze van voor schot worden verleend, maar men kan thans nog niet bedingen een restitutie tegen een vaste termijn. Sedert de oprichting van het hengsteveu- icn-depot in 1896 is tot en met het afgcloo- pen jaar besteed 178,458.79, waaronder 88,216 aan exploitatiekosten. De gemid delde opbrengst der verikoopingen hebben van 1898 tot en met 1902 ruim 17,000 be dragen, terwijl voor de exploitatie- en veulen-aankoopcn 111 1899, 1900 en 1901 dooreen genomen oiigev. 30,000 besteed is. Hoewel niet alle overtredingen der „Bo~ tcrwet" wetenschappelijk kunnen worden bewezen, ten gevolge waarvan de strafbepa lingen niet elke knoeierij! kunnen bereiken, leert de ervaring toch dat de meeste knoeie rijen, waarvan proces-verbaal wordt opge maakt, kunnen worden aangetoond. Sedert 1 April 1901 zijn meer dan 200 veroordee lingen uitgesproken wegens overtreding dei- wet. Haar het oerdeel van onderscheidene mannen van het vak, oefent de wet in me nig opzicht een giuistigen invloed uit. Anderen beschouwden het verkrijgen van een directe stoomvaart tusschcn Java, China en Japan als een zaak van beteekonis. Vele leden waren van oordeel' dat Shang hai in de routo der nieuwe lijn behoort te worden opgenomen. Eenigo leden meenden dat een siielvaartvcrbinding van China on Japan én met Indië én met Nederland bó ven oen stoomvaart welke zich bepaalt tot liet verkeer tusschon Indië en Oost-Aziü, de voorkeur verdient. Anderen betoogden dat aan zulk oen snelvaart niet te denkeri valt wegens do zware geldelijke offers die daar voor gevergd zouden worden. Algemeen word, bij do soberheid van toe lichting, op nadere inlichting aangedrongen. Oordeelcndc naar hetgeen thans hekend is, achtten verscheidene leden het voorgesteld subsidie te hoog en in het algemeen de posi tie van het kapitaal te zeer bevoorrecht. In hoeverre oen stoomvaartlijn van Indië op China en Japan subsidie behoeft, zou wel licht kunnen blijken indien tor zake een pu blieke of onderhandscli0 inschrijving werd uitgeschreven. Anderzijds werd betoogd dat toezegging van het subsidie aan bepaalde personen wcnschdijk is, o. a. om liet nario naai karakter dor onderneming te verzeke ren. Men vroeg nadere inlichtingen of er uitzicht bestaat dat de onderneming tot te ruggave van het subsidie in staat zal zijn. Afgescheiden daarvan was men van mce- ning en dit wordt nader uitvoerig uiteen gezet dat do in het wetsontwerp voorge stelde regeling dor terugbetaling niet aan nemelijk is. Tegenover deze beschouwingen werd m 't midden gebracht dat het bestuur oencr groo te stoomvaart-onderneming grooto vrijheid in het financieel beheer moei hebben 0111 die tot bloei en ontwikkeling te brengen. Het werd een lichtzijde der voorgedragen rege ling genoemd, dat daarbij deze vrijheid wordt toegekend. Vele leden achtten het noodzakelijk dat in het w. o. worde opgenomen de bepaling, dat het aangaan van obligatielesningen en de voorwaarden daarvan de goedkeuimg der Regeering zullen behoeven, ten eindo te voorkomen dat een groot deel der winsten, door hot uitgeven van obligation tegen lioo- go rente aan aandeelhouders, den Slaat cnt- trolcken worde. Het opleggen van oen bepaalde- verplich ting tot hot bouwen van schepen m Neder land waarop werd aangedrongen -,vcrd niet gewcnscht geacht. Sommige leden achtten het twijfelachtig of het billijk is een doei van heb subsidie ten laste van d© Indische geldmiddelen te bren gen. Anderen meenden daarentegen dat het brongen van niet meer dan de lielft van het subsidie ten laste van Indië, van vrijueviH beid jegens do kolonie getuigt. trolo van als genezen ontslagen patiënten van het gesticht Hoog-Hullen. Te 's-Graven- liage hebben zicli te dien einde een vijftal loden der afdeoling als „patroons" beschik baar gesteld. Het gevolg van een bespireking betreffen de de patronage was, dat bos!0teil werd ook bij de andere afdeelingen óp een toepassing van zulk een patronage aan te dringen. iDe aandacht vcstigdend op een denkbeeld van liet niet aanwezige bestuurslid, mr. Goe man Borge-sius, wees do voorzitter op het feit, dat het vaak voorkomt, dat bij armen zorg drankzuchtigen worden achtergesteld bij' nict-drankzuchtige armen. Vooropstellen de do nieuwe beschouwing, dab drankzucht minder een ondeugd dan wel een ziekte is, meende de voorzitter dat het op den weg der Vereeniging zqu liggen de bestuurderen van lichamen van armenzorg ervan te over- tuigen, dat drankzuchtigen zeer zeker niet minder dan andere armen steun behoeven; integendeel grootoro hulp, althans meerdere leiding vragen. Bij deze conclusie sloot zich de vergado rinsr aan. SclieepTaartcongre». Tot vertegenwoordigers der Nederlandsche legeering op het 9e internationale seheep- vaartcorigres te Dusseldorf van 29 Juoi tot 5 Juli te houden, zijn aangewezen de heeren: J. F, W. Conrad, oud-hoofdinspecteur van den waterstaat, lid van de Tweede Kamer R. O, van Manen, inspecteur van den water staat te 's-Giavenhage; J, W. Welcker, hoofd ingenieur van den waterstaat te 's-Graven- hage en C. A. Jolles, ingenieur le kl. van 's rijks waterstaat te Rotterdam. Heb Koninklijk Instituut ,van Ingenieurs heeft benoemd tot vertegenwoordigers dier instelling op liet schecpvaartcongres te Dus seldorf de hoeren A. Deking ,Dura, provin ciaal hoofdingenieur in Overijssel te Zwob 1c; Jan Leis, directeur der Nederl. Stoom- bootreederij („Rotterdam" te Kinderdijk, en R. A. van Sandick, algemeen secretaris van het Instituut en hoofdredacteur van het vakblad) „De Ingenieur" te 's-Gravenliage. Verkiezing Eorste Kamer, Bij Kon. besluit is machtiging verleend aan den Commissaris der Koningin inde provincie Geldeiland tot het bijeenroepen van de Stalen dier provincie in buitengewone vergadering op Woensdag 28 Mei 1902, ten einde alsdan aan de orde te stellen de verkiezing van een lid van de Eerste Kamer der Staten-Gene- raal, ter voorziening in de vacature, ontstaan liet aangovraagdo subsidie voor do ten toonstelling der Friesclie Mij. van Land bouw, ter gelegenheid van haai" 50-jarig be staan te bonden, zal slechts uitgekeerd wor den als do oindrekening een tekort aanwijst. Heb subsidie is niet bestemd voor het uitlo ven van prijzen, want daarvoor heeft hot bestuur zelf 9000 uitgetrokken. Het sub sidie voor bob internationaal oongres voor bijenteelt zal verleend worden op gelijke wijze als voor de landbouwmaatschappijen. S toom va ar tv orb biding tusschen Java, China en Japan. Blijkens liet afdecJingsvorslag konden sommige leden zioh niet verecnigen met den vorm van het wetsontwerp. Men liad het beter geacht een volledig concept-contract aan do goedkeuring der Stateu-Gcneraal te onderwerpen. Voorts wonscliten sommigen, dat in het w. 0. machtiging worde verleend tot het sluiten der overeenkomst niet met gegadig den, maar met de op te richten vennoot schap. Gevraagd werd waarom niet het advies gevraagd is van dö Nederlandsche Kamers van Koophandel, bijv, die te Rotterdam, Tilburg, in Twenlhe en in ander© industriee- le centra. ■Enkele leden achtten het tot stand'komen van een dergelijke stoomvaartverbinding van geen groot belang en er bestond, meen den zij, reden om to betwijfelen of het aan gaat zich te verbinden tot het vorleenon van een subsidie dat over 15 jaren verdeeld, in totaal 3| millioen zal beloopen. Herstel van Drankzuchtigen, Donderdag werd te Amstcidam een alge meone vergadering gehouden van do Veree niging tot bevordering van het herstel van drankzuchtigen. Vertegenwoordigd waren de afdeelingen Utrecht, Den Haag, Gronin gen en omstreken en Amsterdam. 'Het overzicht, door den voorzitter van liet afgoloopen voreenigiiigsjaar gegeven, duidde op een jaar van bloei. Daarbij word hulde gebiacht aan den afgetreden directeur van bot gesticht der vereeniging, dr. Rijtsma, voor den ijver en de toewijding, waarmede deze steeds zijn taak had vervuld, terwijl do besto wcnschen worden geuit voor den ar beid van den nieuw benoemden directeur- geneesheer dr. Posthumus. Het aantal verpleegden in het gesticht Hoog-Hulien, bij Groningen, beliep in het afgcloopcn jaar 30. Do resultaten bij dezen bereikt, waren alleszins bevredigend. Dc af deelingen landbouw en veeteelt der veieoni- giug verheugden zich in bloei. Blijkens het verslag van den genccshccr- direeteur, dr. Posthumus, geeft het poiso ned^ dor inrichting „Hoog Hullen" allo le den 'tot tevredenheid. In heb jaar 19001901 werden op Iloog- Hullen 30 patiënten opgenomen, terwijl 26 patiënten in dat jaar do inrichting verlie ten. Do algcmeeiio gezondheidstoestand der patiënten was zeer gunstig, terwijl do zucht naar drank met goed gevolg bestreden werd on in bijna alle gevallen 68 geiled verdween. 'I-leb werken in do buitenlucht bracht tot deze goede resultaten zeer veel hij. Dr. W. P. Riiysch werd bij' acclamatie tot voorzitter der vereeniging herkozen. 'Door mr. Bdinfante (Den Ilaag) werd vervolgens uiteengezet het nut van de zgn. „patronagezooals die in den laatsten tijd te 's-Gravenhage wordt toegepast- en die ge legenheid geeft voor een nauwkeurige cou- C'oniuitssie ran spoorwegdlenstregelingen. Do Minister van Waterstaat, Ilandel en NijVorlieid, gelet op de voordrachten van Gedcp. Staten der onderscheidene provin ciën heeft goedgevondenin de commissie van advies ever spoorwegdlenstregelingen, voor liet jaar 1902, te benoemen: tot lid en voorzitter G. Rijperman, lid van den Raad van .Toezicht op do Spoorwegdienstentob leden E. D'. Kits van Heyningen en E. H. Stieltjes, leden ,van den Raad van Toez. op do Spoorwegdiensten; C. L. Bressers, lid van Ged. Staten der prov. N.-Brabant, te Dongen; M. C. Wurfbain, voorzitter van do K. v. K. en fabrieken te Arnhem; A. Plato F.Jz., voorz. van do K. v. K. en F. te RotterdamA. Van Rossum, industrieel te HaarlemJos. Van Raalte, directeur der Kon. Mij. „D'e Scheldo", scheepsbouw- en weiktuigenfabriek te Vlissingen; J. N. Bas- terb, lid van Gcd. Staten der prov. Utrecht, te MaarseveenD. Harmens te Leeuwar den; A. Salomons, voorz. dor iZwolsch© ilan- dolsroizigersvercenen lid van het hoofd bestuur vail den Ned. Bond van handelsrei zigers te Zwolle; W. J. Roelfsema, voorz. van de K. v. IC. en F. te Groningenmr. J. Linthorst Uoman, lid van Gcd. Staten der prov. Drente, te Assen, en K. P. Iluengcs, mgen, van den prov. waterstaat, te Maas tricht 'tot secretarisL. Slagter, commies bij het Dep. van Waterstaat. Christelijk Nat. Schoolonderwijs. Donderdag 22 dezer zal in 'Musis Sacrum ie Arnhem de jaarvergadering plaats hebben van de Vereeniging van Christelijk-Hatio- iiaal schoolonderwijs. 'Des namiddags licefb een gemeenschappe lijke vergadering .plaats met de vereeniging Gereformeerd Schoolonderwijs, waar prof. i\ oordziji zal spreken over Vhccinedwaug, de heer Artsehut uit Hilversum do bespre king over de Leerplicht en heb Herhalings- onderwijs zal inleiden en de heer H. Bijle- vcld liet onderwerpVrije examens zal be handelen. Flnantieel Nieuws. Naar men verneemt, zal aan de algemeene vergadering van aandeelhouders der Neder landsche Maatschappy van Zekerheidsstelling voor Ambtenaren en Beambten, te Amster dam, worden voorgesteld het dividend over 1901 te bepalend op 8 pet. Ter voldoening aan de wetteljjke voor schriften maakt de minister van financiën in SCHiEDIMSCIt E per po iPrjjs per weck: Voor Schiedam en Vlaardin Afzoriderlqke nummers 2 cent. Abonnementen worden dageljjks aangenomen. g e n 10 cent. aan bet een uur Bereant Botes* traat ®g. Prps der A d v e r t e n t i n Van 1—6 regels fl. 0.92: iedere re<*ei innemon 0611 Rec!ameS 30 cents Per re8el- Groote !etters naar de plaats die°zy Advertent i n by abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hier van zgn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen worden zoogenaamde MeStae mdvertaHtiSm opgenomentot den prjjs van 40 cents por advertentie, bg vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1902 | | pagina 5