N,
I,
56"® Jaargang.
No. 10877.
LEERAAR la Je Fraaie laai
ai taar to natnar- ei weittiiitaÉ,
teduulip ei «mjrapMe,
ta LEERAAR ii fis-, Natnar- ei
ferffliliSe en Teeïiloiie,
De dochter ra den
F.
Leeraar In liet vatleetaH
Zaterdag 14 Juni 1902.
ar,
Burger-Avondschool te Schiedam,
30.
la's
aar
Gymnasium en Hoogere Burger
school le Schiedam.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
GIN
ure.
.37.
lap.
11)
BUITENLAND.
>*7,
t
lin,
tien
ren
SCHIEDAMSCHE COURAülT
Deze courant verschijnt dageljjks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl, 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weckVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
jan het bureau bezorgd zijjn.
Borctta t Moterstraat 68.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy
innemen.
Advertentiën bq abonnement op voordeehge voorwaarden. Taneven hier
van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, wonen
zoogenaamde ttïeima md#orte»1iëm opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Imtcrc. Telefoon ISo, 123.
Sollicitanten naar de betrekking van
aan het GYMNASIUM en vanEAEEKAAR
In do Franselie taal en letterkunde
aan de HOOGERE BURGERSCHOOL te
Schiedam, worden uitgenoodigd huo stukken
vóór of op 15 Jtant a.s. franco in te zenden
aan den Burgemeester.
De jaarwedde (voor 19—24 wekelijksche
lesuren) ad f 1900, benevens f 100 voor den
graad van doctor verkregen aan een Neder-
landsche Rijksuniversiteit of aan die der
gemeente Amsterdam en f 100 voor ieder
wekeiijksch lesuur boven het getal van 24,
kan wegens 3- en 10-jarigen dienst by hel
Hooger of Middelbaar Onderwijs verhoogd
worden met 5 en 10 pG't.
Aan de HOOGERE BURGERSCHOOL met
5-jarigen cursus te Schiedam wordt gevraagd
op eene jaarwedde van f2000.voor ten
hoogste 20 lesuren per week te geven aan
het Gymnasium of de Hoogere Burgerschool.
Yoor elk wekelyksch lesuur boven 20 wordt
f 100.betaald,
In de laatste jaren bedroeg het aantal
lesuren 15 aan de Hoogere Burgerschool en
2 non hel Gymnasium, evenals voor den
loopenden cursus.
Voor het bezit van den graad van doctor,
verkregen aan een Nederlandsche Rqksuni-
versiteit of aan die der gemeente Amsterdam,
wordt de jaarwedde verhoogd met 5 ten
honderd tot een maximum van flOO.
Bovendien kan de jaarwedde na 3- of 10-
jarigen dienst bjj het Hooger- of Middelbaar
Onderwijs, hetzij hier of elders, verhoogd
worden met 5 of 10 ten honderd.
Sollicitatiestukken ft anco in te zenden aan
den Burgemeester voor 15 Juni a.s.
TE SCHIEDAM.
Aan de BURGER-AVONDSCHOOL te
Schiedam wordt gevraagd
op een salaris van f 50.per wekelijksch
lesuur (duur van den cursus primo Septem
ber—ultimo Maart). Aantal lesuren 7.
Naar bob Fransch
van
ANATOLE LE BRAZ.
lila
ana
len
n f-
I
„AVat is de bewoonide wereld 'todh verre
leide ik gdheel ontdaan. „En welk een be
wonderenswaardig toevluchtsoord voor de
eenzaamheid." En nn mijzelf voegde ik er
nog bij
„En voor de liefde
„Het herinnert me hier ©enigszins aan het
park van het klooster," fluisterde zij.
En toen vervolgde zij op vasteren toon
„En mèen niet, dat onen hier het gezicht
»p de zee ontbeert Wilt at uzelf overtui
gen, mijnheer? Yan deze hoogte kan men
haar geheel overzien."
In het westelijke gedeelte van den tuin,
de plaats waar de .afsluiltingsmuur zich
''weenïgde met dien wan heb kasteel, was een
terras aangebracht, omzoomd met een haag
v*u keelkruid, waarop men zich hegeven.
Ion door middel1 van een granieten trap.
Hon kon er het geheele omliggende land
schap overzien, maar het vergezicht op do
l^e vooral was zeer uitgebreid. Men kon
öch verbeelden dat men op het dek van een
schip was, men was er 'als ingesloten door
'kn zeegroenen, waterspiegel en de reek» van
jdanden scheen zich aan onze voeten uit te
strekken.
„Hier heb ik mijn mooiste droombeelden
schapen," zeide Vefa. „Vindt u niet dat
omé van hieruit gelijkt op een. groot stei-
scrend paard? Hoe menigmaal heeft mijn
ouderlijke verbeelding het eiland niet voor
Voor het bezit van den graad van doctor,
verkregen aan een Nederlandsche Rijks
universiteit of aan die der gemeente Amster
dam wordt de jaarwedde verhoogd mrt 5
ten honderd tot een maximum vanflOO.—
Bovendien kan de jaarwedde na 3- of
10 jarigen dienst bij het Hooger of Middel
baar Onderwijs, hetzij hier of elders, verhoogd
worden met 5 of 10 ten honderd.
Sollicilatiestukken franco in te zenden aan
den Burgemeester vóór 15 Juni a.s.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam roepen voor den cursus 1902—1903
aan de Burger-Avondschool sollicitanten op
naar de betrekking van
(voor timmerlieden)
(15 lesuren per week k f50.per lesuur)
die in de praktijk werkzaam is of geweest is.
Zij die in het bezit zijn der akte M, O,
lijnteekenen genieten de voorkeur.
De stukken woiden franco ingewacht voor
15 Juni a.s. bij den Buigemeester.
ALI5EJSJEEW OVËRXICIIT,
SCHIEDAM, 13 Juni 1902.
Suid-Afrika.
Ho officieele „Gazette" te Pretoria bevat
een aantal proclamaties, -o. a. een, die de
wet op de spaarbanken wijizigt; een tot re
geling van de registratie van mijnredhten,
zgn. standplaatsen en erfpachtgronden,
waarbij' een registratiekantoor wordt inge
steld en een regisfcrateur benoemdeen tob
wijziging der wet op de krankzinnigenver
pleging een tot vestiging van een Hof van
resident-magistraten te Ernielo.
De „Times" schrijft
„'Het departement van oorlog ontvangt
vele vragen om inlichtingen betreffende het
vrijlaten van krijgsgevangenen in gevangen
schap of op parool, de verslapping van de be
palingen voor do uitgifte van verloven om
in Zuid-Afrika to landen en de censuur op
telegrammen en brieven. Het verzoekt nu
ons Wad, te molden dat Zr. Ms. regeering
deze vragen behoorlijk zal overwegen on dat,
voor or eon besluit is genomen om den be-
staanden regel te veranderen, geen aanvra
gen van bijzondere behandeling in indivi-
dueelo gevallen ingewilligd kunnen worden."
Renter's correspondent to Miafoking ver
telt van zijn onderhoud .met commandant
Kemp, dio zich aldaar overgegeven heeft.
Kemp maakbc een .gunstigon indruk op den
correspondent, die voud dat hij „meer van
een Eransehman dan vau een Hollander"
had. Kemp zeide hem o. ra.„Wij venvacht-
een rijpaard, aangezien dat met heldhaftige
bewegingen zich verplaatste naar fabelach
tige gewesten. U kunt niet begrijpen, welk
een rol Tomé in mijn leven gespeeld heeft.
Zijn naam kwam onophou lelijk voor in. de
verhalen van mijn juin. Nu nog schijnt mij
dat alles toe als een streek van legenden vol
geheimzinnigheid, zeer nabij en toch zeer
ver, die mij aantrekt en toch weer schrik
aanjaagt. U zult er misschien om lachen als
ik ,u zog dab ik er nog nooit geweest ben."
Ziji sprak klaarblijkelijk alleen om haal
verwarring te verbergen achter het geluid
harer eigen stem. lik luisterde met ontstelte
nis naar haar. Mijn liefde werd vermengd
met een oneindige teederliéid. Ik dacht aan
de vreeselijke ramp die boven dit mij zoo
dierbare hoofd hing, aan de afschuwelijke
noodzakelijkheid, waai-in ik was, om haar te
onteeren in 'haar vader, op gevaar af van
zelf tegen de eer te zondigen. Anne, arme
Yefa. Terwijl de volzinnen langzaam en
zacht over haar lippen vloeiden, doorleefde
ik andermaal met een wreede spanning bet
tooneel in liet sousterreiu, het misdadige ge
sprek der beide mannen, heel het geheim
van de ongeluiksvennootschap die plotseling
verrast was Ziende dat ik zweeg, onder
vroeg zij mij, om niet weder in het hinder
lijke stilzwijgen te vervallen, op de meest
reéhtstreeksehe wijze
„LT is er zeker wel eens geweest, luite
nant?"
Zij had zich naar mij toegekeerd en keek
mij recht aan, met een onrustige en tegelijk
vermetele kloekmoedigheid.
„Ik was er gisteren nog, mejuffrouw, en
u zult zéker niet raden wat ik er deed."
„Voor uw betrekking zeker. Behoort het
eiland niet tot uw gehied 1"
ten dat wij het zouden win,non, en eeist zeer
onlangs hebben wij begrepen dat ome zaaik
hopeloos bond." Hij voegde er hij dat heb
ontbreken van voedsel in het oosten van
Transvaal een der redenen voor de ovengaaf
was geweestin het westen was er nog wel
voor twee jaren genoeg.
•IK.»
Het transportschip Canada uit South
ampton vertrokken, zal troepen en reizi
gers naar Kaapstad overbrengen. Het schip
zal St. Helena aandoen en daar eenige krijgs
gevangenen aan boord nemen om hen naar
Zuid-Afrika te brengen. Onder dezen zal
waarschijnlijk Cronjé bobooren, die nu reeds
sedert 27 Februari 1900 gevangen zit. Den
9en of lOen Juli zal hij in Afrika kunnen
zijn.
Generaal F ©till ors to m h a-Ugli volgt generaal
Lyibtelton op 'als commandant van diet leger
in Natel.
De Engels-die geestelijkheid zal 13 Aug.
te Pretoria bijeenkomen om een bisschop
voor de diocese te kiezen.
Kitohener aeïnde den lOen dezer uit Pre
toria
„Gisteren hebben de commando's van Yan
Tonder en Van lieerden zidh bij Venters-
dorp met 403 geweren overgegeven. In bet
kampconcerb, dat later gegeven werd, zon
gen de Boeren „Auld Lang Syne" en „God
Save (ho King". Verdere overgave in W.-
Transvaal167 geweren en 23,009 patronen.
In bet district Ennelo 302 geweren en in
Zoutpansberg 136 geweren, makende sinds
mijn laatste rapport in het geheel 1023 in
geleverde geweren."
Waarom geeft Kitchener nu het aanbal
ingeleverde geweren en niet het aantal bur
gers op Moet er weer wat verzwegen wor
den?
In d© Juni-aflevoring van do „Review of
Reviews" maakt Stead zich kort van den
oorlog af. „Do 31e Mei," zoo schrijft hij,
„sinds lang een vermaarde dag in den En-
gelscöien kalender, is nu du'b'bol beroemd of
berucht. Den 31en Mei 1431 verbrandden de
Engelschen Jeanne d'Are te Rouen, en zij
verheugden zich in. de volvoering van een
der ergste misdaden sinds de kruisiging, ge-
loovendo dat zij daarmede hun macht over
Frankrijk beklonken hadden. Den 31en Mei
1902 ontwrongen de Engcbscken den Boeren
hun toestemming voor het ophouden van
hun volksvrijheid. Het gevolg vau het eer
ste was hét geheele verlies van onze Fran-
sche bozittingon, behalve Canada. Wat aal
hot gevolg zijn van hot tweede? Als de ver
gelijking volgehouden mag worden, het ge-
ixeele verlies van al onze 'Zuid-Afrikaansdhe
bezittingen behalve Simonsbaai."
Stead zegt, dat de oorlog al wel' twee jaar,
„IJ hebt het slechte ten deele geraden."
Een bovenaardsche macht, een macht ster
ker dan mij,n wilskracht, deed van uit mijn
hart de bekentenis naar mijn lippen vlooien,
die jk nimmer hadi moeten uiten. En met
een stem die trilde van hartstocht, vervolg
de ik:
„De waarheid is deze. Ik ging naar Tomé
om aan u te denken, Vefa! Ik wist toen
nog niet wat het uitverkoren plekje was
voor uw droom en, ofschoon uw voeten bet
nimmer betreden bobben. Het was mij vol
doende te weten dat het aan uw gezichtsein
der was. Ik wilde er slechts alleen zijn met
uw beeld uw beeld, dab ik voor eeuwig
in mij 'omdraag."
'Zij leunde nu tegen de borstwering, half
bezwijlmd, en mompelde onophoudelijk op
bewogen, bijna angStigen toon
„Ik smeek uIk smeek u!"
Ik had de kracht niet meer om mijzelf in
to houden.
„Vefa," zeide ik, „duid 'het mij' niet ten
kwade, maar zoowel voor u als voor mij is
dit een "plechtige ure. Pk spreek tot n met
wat ik in mijn ziel het diepst, het heiligst,
heb innigst heb Mijn betrekking gaat ge
paard met zware plachten en met groote ge
varen. Wat de toekomst u ook leeren moge
omtrent luitenant Le Demnat, ik smeek er
u om, wees overtuigd, dat u zijn eerste en
eenige liefde zult geweest rijh."
Zij had haar handen op de borst gekruist.
Ik wilde ze grijpen. Schaamte, meer nog
wroeging, beletten het mij'. Tranen verstik
ten mijn stem. Ik vluchtte.
IX.
Wat zal ik vertellen, mijnheer, van de
of althans 15 maanden uit had kunnen we
zen, had de* „koppige verdorvenheid" van
Milner en Chamberlain niet tegengehouden,
dat indertijd al de voorwaarden van nu wa
ren aangeboden.
Naai' aanleiding van do gevangenneming
van Lynch vroeg do lerscfho nationalist
O'Kelly in het Lagerhuis of het waar w.i3
dat Lynch, de afgevaardigde voor Gabvay,
in hechtenis was igonomen.
„Heb gorudkb gaat dat hij gearresteerd
is," antwoordde Balfour, „maar officieel
voet ik er niets van."
Reddy, een andere nationalist, vroeg of
dat bij'de kronigsfeesben boboorde. (Geroep
Tob de orde
„Heeft," vroeg O'Kelly weer, „een lid van
het Lagerhuis niet het recht, evenals ieder
ander burger of Kapenaar, zijn onderwer
ping te komen aanbieden?"
„Hij is geen burger," zeide Balfour.
Nu vroeg Mac Neill waarom de inhechte
nisneming van Lynch niet bijl koninklijko
boodschap aan bet IIuis was medegedeeld.
„Die vraag smoest niet aan mij geridhb
worden," antwoordde Balfour.
„Ik richt ze dan," hernam Mac Neill,
„met den diepsten eerbied bot den minister
van bïnnenlandscibo zakenik wensefli hem
eerst te vragen wat de beweegreden is van
deze inhechtenisneming, of de gearresteerde
beklaagd wordt van hoogverraad, en waar
om de zaak niet op de gewone wijze aan het
Huis is medegedeeld?"
Do minister van binnenTandsdhe zaken
antwoordde: „Ik geloof dat de heer Lynch
vandaag .in Bowsbreet voorkomt, zoodat zijn
zaak puibliek zal worden."
Crean, een nationalist, roept: „Dat is
geen antwoord
Mac Neill vroeg nu den Speaker, of bot
niet tot de volstrekte verplichtingen be
hoort van de Kroon om, als dezes de arresta
tie van een afgevaardigde uitloiklt onder be
schuldiging van misdrijf, het Huis daarvan
benidht te zenden.
De Speaker antwoordde: „Ik zal niet zeg
gen dat di't tot de bepaalde verplichtingen
behoort van de Kroon, maar ik. geloof dat
het de gewoonte is, den voorzitter de in
hechtenisneming van een lid van het Huis
schriftelijk mee te doelen." (Toejuichingen
op de Iensche banken.)
Frankryk,
Gisteren stond het nieuwe ministerie voor
het eerst, behalve het lezen van de verkla
ring, voor de Kanier.
D'e publieke tribunes waren alle vol. De
heer Bussière ontwikkelde een interpellatie
over de algemeene politiek, zeide dab het Ka
binet "Waldeek-Rousseau kalmte gebracht
beeft in de straten, noodigde net nieuwe Ka
binet uit een aanvallende houding aan te ne-
twee daarop volgende weken? Zij maken
van mijn leven een verward tijdstip uit,
waarin ik, om in den eigenlijken zin te spre
ken, nauwelijks wist dab ik 'leefde. Ik bracht
den tij'd door met af te wachten wat gebeu
ren zou, en verlangde naar den loon Augus
tus, waarvan de nadering alleen al mijn ver
mogens in spanning hield. Ik wenschte hem
en ik vreesde hem. Hij flikkerde voor mijn
oogen in vurige letters. Het was bezeten
heid, het was boeverij. Somtijds ging ik zoo
ver, dat ik hem een menscheüjké gestalte
verleende. Hij verhief rich aan het 'hoofd
einde van mijn bed, als heb stille beeld van
het noodlot. Todn ik nog slechts door één
nacht van bom gescheiden was, werden do
uren nog drukkender, nog -eindeloozer. Ik
dadht wefkdijk dab de dag nooit zou aan
breken.
Eindelijk toch brak hij aan men vierde
toen den 15en Augustus zelfs bij' de douane
administratie.
In den loop van den namiddag van den
14en droeg ik zorg om hardop te zeggen aan
allen die het hooren wilden, dat ik gebruik
wenschte te maken van den vrijen dag om
naar Perras te gaan, naar mijn moeder;
vervolgens -liet dk in den loop vau den
avond Quémémer in het wachthuis ontbie
den en overhandigde hem in bet diehtgelak-
te couvert het verslag dat ik aan mijn kapi
tein had gericht en waarvan ik mij geen
o ogenblik ontdaan ihad.
„Het ds een aangeteelkende brief," zeide
ik tot hem. „Ik geef hern u alleen voor het
géval 'ik Woensdagmorgen niet .terug zon
zijn (de 15e viel~op êea Dinsdag). Heb zou
kunnen rijn dat mijn moeder mij overhaal
de om te blijven. Als ik hem vóór tien uur
niet hij u heb teruggehaald, breng je hem
men, en spoorde het aan, zijn proga*amma
toe te passen. De spreker eischle vóór alies
van do regeering een meer billijke verdec-
ling van de openbare lasten.
Jtauros zeide, dat heb programma der re
geering voldoende sohijpt voor de socialis
ten vóór alles moet men zich met het even
wicht in de begrooting bezig houden, zeido
hij, en oischte krachtige toepassing van de
wot op de vereenigingen.
De socialisten, aldus ging hij Voort, zullon
voor hot leger hot militie-systeem voorstel
len. Spreker drong aan op aanneming van
liet Brusselsdh suikerverdrag, prees de schei
ding van kerk on staat. Do socialisten zul
len voorstellen indienen, zeido hij, om hun
theorieën in de wet neer te leggen. Hij hield
daarop een lang pleidooi ten gunste van de
ontwapening on baseerde hot op do Ilaag-
sche vredesconferentie.
Sembal bestreed de ministerieels verkla
ring en vroeg hervorming op rechtsgebied,
waarvan dc zaak-IIumberthet noodzakelijke
aantoont.
Lazies 'bestreed de theorieën van ontwape
ning; de oorlog 'kan, volgens hem, dichter
bij zijn dan men gelooft.
De minster-president Combes, antwoordde
en zeido dat het algemeen stemrecht zich
duidelijk: voor de politiek van het kabinet
Waldeck-ltousseou heeft uitgesproken. Hij
verzocht de Kamer, dio voort te zetten, tob
dc vijand tot machteloosheid is gebracht.
Het clericaal gevaar is minder groot, dank
zij Waldeck-Eouscau en Andrc; oen gedcol-
te der geestelijkheid heeft zich niet binnen
de grenzen van (haar amibtsbevocgdhekl ge
houden. Het handhaven van Andró, als mi
nister van oorlog, wijst op onze houding ten
opzichte van de nationalisten; wij willen 'b
leger onttrekken aan den geest van favori
tism©het leger moot zijn nationaal en niet
nationalistisch. Dé regeering zal zonder
zwakheid de web op do kerkelijke voreoni-
gingen toepassen.
Wij rijn vast besloten onze beloften to
houden. De meerderheid keilt ons program
ma; zij zal zeggen, of wij haar vertrouwen
hébben.
Langdurige toejuichingen van do linker
zijde begroetten deze rede.
De regeering nam oen motie aan, voorge
steld door Codct en Jaurès, luidende„De
Kamer, vertrouwen stellende in dc regee
ring, voor de toepassing van een strenge lee-
ken-politiek, fiscale hervormingen en maat
schappelijke solidariteit, gaat over tot de
orde van den dag."
Het eerste gedeelte der motie, het ver
trouwen der Kamer uitdrukkende, werd
aangenomen met 319 togen 124 stemmen.
Hot overige gedeelte (met het opstoken der
handen.
De zitting wend om half negen opgeheven.
zelf naar Lannion, Vergeet niet, als je hem
aan hot bureau afgeeft, om te zeggen dat er
haast bij is."
„Begrepen, luitenant. Ik zal een bowijs
van ontvangst vragen."
De warmte waarmede ik den braven on
derofficier de hand drukte, moet hom wél
verwonderd hebben ik gaf zelden zulke
blijken. !Hiji bespeurde echter niets aan
mij, terwijl mijn moeder! Alleen reeds
aan mijn uiterlijk, zoodra ik den drempel
van het kleine vertrek betrad, dat zij sedert
haar weduwstaat bewoonde, bespeurde zij
iets zonderlings.
„Er is iels aan ije veranderd," zeide ze,
terwijl zo mij in het licht plaatste, en haar
bril recht zotte om mij' beter to kunnen op
nemen.
„Maar moeder, dat is alleen omdat ik nu
luitenant ben Het is maar verbeelding."
„Ta, ta ,ta- je kadlb toch je -epauletten al,
toen je laatst hier bent geweest, de vorige
maand, .vóórdat je naar jo standplaats gingb,
en wat de verantwoording betreft, die heb
je nog wel zwaarder gehad, daar ginds in dc
buurt van die groote landgoederen. Traoht
me dus niets wijs te maken, Julien."
Ik eindigde met haar te bekennen dab ilc
op heb punt was om ernstig verliefd te wor
den.
„Maar vraag mij verder niets," Voegde ik
er bij. „Alles is nog zeer onzeker."
„Ja," zeide zij met haar Bretonsohe bij-
geloovigheid, „hot is onvoorzichtig, om over
zulke dingen te spreken zoolang ze niet be-
ritét zijn."
Wordt uervolgd.J^
5
