5M Zi
56'" Jaargang.
Donderdag 1 en Vrijdag 2 Januari 1903.
No. 11047.
Eerste Blad
De macht van het papier.
Kennisgeving.
Een terugblik.
B e r i c li t.
fa
BUITENLAND."
V
Pëgw?ii
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: "Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 4.65.-
Pjijs per -weckVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
- Afzonderlijke nummers 2 cent.
J Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zjjn.
BureauBoterstraat 9@.
«OV V' IT
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere reg el
meer 15 cents. Reclames 30 cents "per regel. Groote letters naar de plaats die >ij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hur-
van zg'n gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worCen
zoogenaamde bieét&a advartantiëm opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere, telefoon Mo. 128.
Met het oog op den MIeuwjaarsdag
zal de „Scliïedainsclie Courant"
Donderdag 1 Januari 19113 XI I'T
verschenen.
1 Burgemeester en Wethouders
van Schiedam,
Doen te weten, dat door den Raad dier ge
meente de volgende verordeningen zijn vast
gesteld
VERORDENING op de heffing van
schoolgeld wegens het herhalings-
ondenvijs ingevolge art. 17 der wet
op het Lnger Onderwijs.
Artikel 4, Er zal ter gemoetkoming in de
kosten van het herhalingsonderwijs, ingevolge
art. 17 der Wet op het Lager Onderwijs, een
schoolgeld worden geheven van iederen leerling
ten bedrage van 40 cents per maand.
Art. 2. Minvermogenden, ter beoordeeling van
Burgemeester on Wethouders, worden slechts
aan de helft van bovenstaande heffing onder
worpen.
Voor kinderen van bedeelden of van hen, die
ofschoon niet bedeeld, onvermogend zijn, een
en ander ter beoordeeling van Burgemeester en
Wethouders, is geen schoolgeld verschuldigd.
Art. 3. Het schoolgeld is verschuldigd door
de ouders, voogden, verzorgers of anderen, die
de kinderen ter school hebben gezonden.
Art. 4. Indien de leerlingen wegens ziekte of
andere wettige rodenen van verhindering, ter
beoordeeling van Burgemeester en Wethouders
de school gedurende eene maand of langer niet
hebben kunnen bezoeken, is over dat tijdvak
geen schoolgeld verschuldigd.
Art. 5 Deze vei ordening treedt in werking
den Isten November 1902.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering
van den Gemeenteraad van Schiedam, don 2don
en 30sten September 1902 en den 21 sten Oc
tober d.a.v'.
Do Voorzit/er,
VERSTEEG.
De Secretaris,
WIJTEMA.
VERORDENING regelende de invorde
ring van schoolgeld wegens het her-
halingsondeiwijs ingevolge art. 17 der
wet op het Lager Onderwijs.
Artikel 1. Het schoolgeld is verschuldigd voor
elke maand, gedeelte voor een geheel gerekend,
Het schoolgeld wordt vooruit boiaald.
Art. 2. Bij gebreke van voldoening op de
wijze in art. 1 voorgeschreven, geschiedt de
invordering overeenkomstig de bepalingen der
artt. 258 tot en met 262 der gemeentewet.
Art.-3. Deze verordening treedt in werking
den lsten November 1902.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering
Naar heb D'uitsck wan
FED'OR YON ZOBELTITZ.
16)
Iloofdsulk V.
N-
„Ktent u graaf Vliciszen, gravin vroeg
Voldker, tocrn 't rij buig het dorp uitreed.
De teugdis in haar 'handen beefden on
willekeurig.
„Ja, dik ken liem. Maar ,het is lang gele
den d'aifc ik hean voor dei laatste maal zag.
Hij is ©en neef van mij."
„Hij zeido mij, dab thiji met u verwant
Was. Eerst sedert kort, maakte lik met hem
kennis. Hij» heeft zioh mot een aanzienlijke
soon aan »onza onderneming Verbonden."
„Zoo Nu, dab llcan hij) doem. Hiji moet
zeer rijk zijn."
4 „Hiji heeft een rijke vrouw, Maar
„Maar wat? Geneer u niatl Oolc do rijk-
- dom heeft haar vóór en itogen
Hans knikte,
„To hooge schouders en eon boos golaat.
En daarbij een alleszins onaangename fami-
lie. Dte gravin is een geborene.» Diiren. I»k ken
'do afstamming van. dat huisgezin, uit oen
oudw boekdiruiklcorsfaniilie in do Rijtaiprovin-
cie. Dte vader van. do grnvita scheidde van
»z'iu brood ca-, die do damldceriji dn Kouion
§tif worniun, om die ijzergieterij van» zijn sdhoon-
lê?/ pttdere voorb te zetbon, En dat was zeer goed'
van den Gemeenteraad van Schiedam, den 2den
September 1902,
De Voorzitter,
VERSTEEG.
De Sccrctnris
WIJTEMA.
En is biervan afkondiging geschied, waar het
behoort, den 31sten December 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
De Secretaris,
WIJTEMA.
Wederom staan wij aan het einde van
een jaar vol lief en leed.
Slechts weinige uren moeten nog ver-
loopen voordat ook deze jaarkring zich zal
gesloten hebben, voordat 1902 zal roosten
plaats maken voor zijn opvolger, voordat het
thans schier geëindigde jaar voor ons zal
liggen als een geopend boek, waarin wy naar
willekeur de schoone en de droeve bladzijden
zullen kunnen opslaan, waarin al onze daden,
goede en slechte, zijn opgeteekend, ontrukt
aan de vergetelheid, slechts bewaard in de
herinnering.
Veel heeft dit jaar voorzeker ons allen
gebrachtmenigeen zal het zijn liefste wen-
schen in vervulling hebben doen gaaD, doch
ook velen zal het ontnomen hebben wat zij
gehoopt hadden te kunnen behouden, zal het
meer of minder leed, verdiend of onverdiend,
hebben gegeven.
Wanneer wij dan vluchtig nagaan wat
wij in de laatstverloopen twaalf maanden
hebben gedaan, dan zal menigeen spijt ge
voelen over* een onaangenaam woord, een
onedele daad, hy zal er berouw van hebben,
dat hij zijn drift, zijn egoïsme, zijn heersch-
zucht den vrijen teugel heeft gevierd, dat hij
door zijn verblindheid zich op een standpunt
heeft geplaatst, waarop hij geenszins staat,
zoodat bij zich in de oogen van anderen
belachelijk heeft gemaakt en leed heeft be
rokkend waar hij dank moest weten, zoodat
hij wonden heeft geslagen, waar hy helend
en te gemoet komend moest zijn opgetreden.
Er zullen echter ook voor velen schoone
bladzijden zyn in het jaarboek van 1902,
waarop zij met trots mogen wijzen, overtuigd
te hebben gehandeld alsmensch inden waren
zin des woords.
Moge voor ons allen de schoone bladzijden,
de droeve of de leeljjke verre in aantal
overtreffen 1
Ileeft 8r in onzen kleinen kring veel plaats
gehad, waarop wij met vreugde of droefheid
moeten terugzien, ook om ons heeft de nooit
rustende tijd zijn werk verricht.
Voor ons land bracht het afgeloopen jaar
eveneens zijn lief en zyn leed.
Wij denken hierbij in de eerste plaats
aan de bange dagen, die ons volk doorleef-
gezien, want het ijzergieten 'heeft hom. mil-
lionair gemaakt."
„Milliouairs zijn toc.li in de oogen der we
reld geen onaangename famililo!"
„Helaas is de broeder van Diiren, do Keu
lenaar, ni'eo als millionair gestorven. Zijn
zoon erfde do drukkerij! en boemedt tlians
rond in Berlijn om eveneens een nieuwe
courant in 't loven te roepen
„Ali zoo ecu concurrent!"
„De kemel 'beware mo geen concur
rent. Zij'n blad is voor geheel» andere tóngen
dan 'liot onze. 'Hij! wil zicli op de nieuwtjes
toeleggen cm we»l in den meest pikanten
vorm. Gij| ikunt u begrijpen dat dit voor eeü
gravin alles behalve aangenaam is om den
naam Diiren, »op zoo twijfelachtigewijze te
zien uitgebazuind. Deze Fraais Diiren is de
ziel der „Volksbode" ou de onaangename
bloedverwant van wien k sprak."
„Ik kan mei begrijpen, dat Vlieszen daar
over ontstcimd is. Maar, wanneer hij1 zoo rijk
is waarom stopt .hij dan zijn lieivenbloed
verwant ni'et den mond?"
„Dat moeit hij oolc liebbon beproefd', docli
ik vrees d'at mijnheer D'iireu zijn aanspraken
wat te ilioog stelde. Graaf Vlicszen maakte
beu minsts daarop ©en toespeling. Hiji lb ove
rigens een charmant persoon 1 Ridderlijk,
vriendschappelijk:, voorkomend en ik ge
loof ook een handig en veelzijdig ontwikkeld
man Pas -op, gravin. We zullen ito water
rijldien 1"
„He»b geen zorg," gaf ze lachend ten ant
woord en trok dte teugels wat aan. „Mijn
beestjes schuwen 'liet water
Toch was 't oen gevaarlijk ooigenblik. Dc
weg helde stek en liep daarbij' dithb langs
de, toen het onze vorstin door een zware
ziekte zag aangegrepen, toen het een jong
leven, dat schijnbaar alles bezat wat de wereld
kan bieden, zag bedreigd door de schaduw
des doods, docli vooral moeten wij gedenken
de algeheele blijdschap, toen het gevaar ge
weken was, en wij haar in het leven terug
gekeerd zagen, hersteld en van nieuwe
krachten voorzien.
Hoevele flinke mannen en vrouwen zagen
wij ons niet door den dood ontrukt; hoe
werd de Regeering getroffen in twee barer
leden, nog voordat dezen de gelegenheid had
den gehad te toonen, dat zij konden vol
brengen wat van hen verwacht en gevorderd
werd.
Doch ook dit jaar was het, dat twee zonen
van ons vaderland gehuldigd werden in den
vreemde, voor hetgeen zij in bet algemeen
belang der wetenschap gedaan hebben, waar
dig gekeurd onder zoovele geleerden begiftigd
te worden met de hooge onderscheiding,
openlijk erkend te worden als te zijn mannen
op wie hun land trotsch mag wezen.
Maar wij moeten doorbladeren en dan zien
wij, dat ook nu weer macht voor recht ging.
Wij zagen twee vrije volken ten onder
brengen door de hebzucht van weinigen en
het gevloekte zwijgend aanzien van alle
volken. Meer dan twee jaren hebben wij
hen zien worstelen den reuzen-worstelstrijd
van weinige mannen tegen vele uitge
hongerde roofdieren, totdat dit jaar ons het
gevreesde einde bracht in den ondergang
van hun land; niet verpletterd door de over
macht waren de helden docli gedwongen
door datgene, waartegen geen volharding,
geen moed bestand is, door de uitmoording
van hun ras tengevolge van de mets-ont
ziende heb- en heerschzucht, de verfijnde
laagheid hunner tegenstanders.
Hoe hebben wij getracht de voormannen
in dien worstelstrijd bij hun komst in ons
midden door onze sympathie te vei zoenen
met hun lot, een lot, waai aan wij zelf voor
jaren zijn ontkomen, en waarvan wij dus al
het verschrikkelijke vermoedden, het lot van
geknecht te worden onder het juk van den
overweldiger.
Nog gist het rondom ons, nog is alles
gereed om bij het minste en geringste tot
een uitbarsting te komenzelfs is al luier en
daar de fakkel van den krijg ontstoken, men
denke slechts aan het verre Westen, doch
ook doen zich hier en daar lichtpunten voor.
Meer en meer gaan er stemmen op, om
niet slechts de macht van den sterkste te
doen beslissen, niet slechts door het krank
zinnige duel der volken, den oorlog, geschil
punten te doen beslechten, reeds heeft het
Arbitragehof, in het leven geroepen door de
vredesboodschap van den Russischen heer-
scher, zijn eerste geschil berecht, maar toch
zyn wij nog verre, zeer verre van het eind
doel verwijderd.
den oever van 'bet meer. De ponnys draaf
den, maar de wagen was Jicht en had goede
veeren. Het had in cak geval weinig ge
scheeld of 't heel© spannetje was in 't water
terecht gekomen
Gorda leunde achterover, haar lippen wa
ren vast gesloten, ihaar oogen zagen strak
vooruit. Dei sterk-gespannen teugels dron
gen in haar handen, want bij. 't sturen droog
ze geen handschoenen. „Iloppl'a.riep ze.
Met krachtiigon ruk draaide de wagon en rol
de ©en oogonblik later weor lustig langs hot
meertje».
„Een onaangename weg," zei Hans.
„Wij hebben cr hier meer dergelijke,"
antwoordde ze lachend; de aanleg der yve-
gen laat nog veel te» wensdrom over. Nu heb
ben we editor niets meer te duchten. Is hot
hier uiot mooi Dio heuvelriji daarginds be
valt nog overblijfselen uil oxide» tijden. Papa
heeft cr onlangs opgravingen laten doen en
men heeft or van alles ontdekt: pijlspitsen,
dolken, zwaarden moest wapens. Dib
meaisdhen van vroeger tijd kwelden en be
streden alkander dus nog meer dan die van
den tegenwoordiigen tijd. Ginds duikt ook
de kerktoren van Httenhagcn op!
Zij» woes met do zweep over her water.
Hans was vroolijlk gestemd, en gelukkig
alleen naast .haair tö kunnen zitten slechts
rondom hen een wit-bliukende hemelsfeer cm
bloeiende» kante-vreugde. Hans was in oen
stemming, waarbij» hiji alles 'bewonderde cn
met geestdrift gaf hij daaraan uiting.
„Dte stad' is plebejisch, bet land aristo
cratisch. Gravin, ik begrijp nu dat dc. adel
zich slechts hier buiten thuis gevoelt. Ile»b
was altijd kaar woning en het zou oimatuur-
Het gaat niet aan hier melding te maken
van alles wat het afgeloopen jaar voor be
langrijks bracht; wij kunnen slechts hier en
daat' een greep doen, en moeten het nauw
keurige nalezen van dit pas geëindigde boek
aan anderen overlaten, doch terwijl wij hier
zoo oneindig veel onaangeroerd moeten laten,
willen wy den wensch uitspreken, dat het
nieuw in te treden jaar ons een stapje verder
moge brengen op den weg van den voor
uitgang en dat het jaar 1903 ên voor onzen
kleinen kring ód voor de groote maatschappij
om ons in waarheid moge zyn een gezegend
jaar
&JL6K8ÏEEM OVEI1ZHJHT.
SCHIEDAM, 31 December 1902.
Znfd -Afrika.
Do Boerengeneraals Botha .en do la Rey
kwamen gisteren te Kaapstad, aan. Botha's
igczondhcid was vooruitgaande.
De generaals hobben met grooten lof ge
sproken over de ontvangst die hun in Euro-
po is ten deol gevallen. Ilab publick stelt
meer dan ooit belang in do Zuid-Afrikaan-
schc politiek. Zijl Waren van plan vandaag
door te» reizen otm Chamberlain te Pretoria
te ontmoeten, maar zijl worden opgehouden
door de moeilijkheid om permits to verkrij
gen voor de zoons van Fischer.
Schalk Burger 'beeft een open brief ge
licht aan dö Kaapschc Afrikaandters, waarin
hiji zegtWij znMon onze regeeritog toonen
dat dei kracht van haar 'rögeering in Zuid-
Afrilca, ligt in den Afrikaander, die loyaal
zal blijven zoolang er rochtvaaadigheid
heersehb en zijn rechtmatig deol hean wordt
toebedeeld'.
Een telegram uit Kaapstad meldde dat
liet coutitogcnt Boeren dat in do Engelschc
gelederen zou Strijden in Somaliland, 240
man stark is. Met hun paaiden en ammuni
tie zouden zij zioh binnenkort inschepen op
de N a v a r lc. C as tl e en do G au 1. Piet
de Wot de Engelschgczinde broeder van
Ghristiaan, zou bun aanvoerder zijn.
Thans wordt gemeld dat dte Engelscbo re-
geering generaal Ben Yiljoen hoopt to kun
nen aanstellen als commandant van hebBoe-
ren-coutingent voor Somaliland. Het was
Yi'ljoen die zelf hot eerst zijn» diensten aan-
»bood, welke eerst niet werden aangenomen.
Kolonel Roahforb vertrok naar A'bessynië
om zich aan to sluiten, bij' dte Abessynische
Strijdmacht, welk© met dei Engelscken zal
samenwerken Itagen don Mullah.
Er wordt te Pretoria een regeling getrof
fen om 50 Boerenjongens van 15 tob 17 jaar-
op te leiden als leerlingen in do werkplaat
sen voor spoorwegmateriaal. Do jongen9 ont
vangen. vier en een haflve stuiven- per- uur en
een bohoorlij'ko opvoeding.
In Januari zal een bijeenkomst van ver-
lijlk zijn wanneer het omgekeerde zoo ware."
„Vraag ecus aan da nieuwe geslachten, of
zij uw meening doelen, mijnheer Yolteker.
Men zal u antwoordenhet land verboert
en de stad welkt de intolligontio. Sedert do
adol zijn zelfstandigheid verloren heeft cn
hot gevoel dat hiji overal meester is, gaat hij'
in do groot© aristocratische, -wereld te loor.
Wat schaadt. het als lxiji „verboert" Do edel
man is dan niets minder dan een boer met
'blauw bloed. En hiji is daarop trotsch!"
„Ik geloof niet dat baron Hunding er
trotsch op zou zijn als men 'hem een blauw-
blocdigon boor noemde. Maar werkelijk, hij
is langzamerhand,' van landjonker hoveling
geworden. Ik begrijp u, gravin. Ik meen
zelfs dat hot beter was, dat d'e adel zij'n land
goed behield in plaats van zich ito d© stad
op te dringen."
„Natuurlijk zou .heb beter zijfnlZi© slechts
naar mijn vader I Wat is hem niet aan zijn
landgoed gelegen? In den grond van zij'n
liart beschouwt hiji het, ais een blok aan het
been, waarvoor 'hij togen wd en d'ank zorg
draagt."
„Wat ik me van zijn standpunt uit kan
begrijpen, D'o historie wordt o»p steenon ta
felen gegrift, de moderne» tijd echter op het
vergankelijke papier. Dat gaat sneller, en
men kan liet voor hot oogonblik gemakke
lijker gebruiken. Buitendien is het niet de
hoofdzaak ni 't leven?"
Gerda, gaf hean lachend gelijk,
„Gij, zijb trots uw romantische neigingen
zeer practise! aangelegd, mijnheer Volcker.
En d'at moet ook wol. Nitel alloen als koop
man, maar oolc als man die met zijn tijd'
meeleeft. Als men maai- geen 'historisch©
tegenwoordigers der Boeren gehouden wor
den om. heit verslag der Boeren-generaals
over hun Europeeschei reis in ontvangst tel
nemen. Er zal dan een deputatie benoemd
worden om een ondecrihoudl te hebben met
Chamberlain.
51 a r o It k o.
Be oorlogstoestand cn de bescher
ming der vreemdelingen.
De gebeurtenifesen te Marokkoi schijnen
geen iiibernationajle verwikkelingen ïe mus-
ten vetrwakken. Spanje ontving de Verzeke
ring, dat Engeland' en Frankrijk de dingen
niet wilden bruskecren cn van plan zijn het
status quo te handhaven zelfs indien de te
genwoordige sultan onttroond wordt ten
gunste van den pretendent.
De Franscke regeeritog vreest blij'kba&r
dat een gemeenschappelijk optreden in Ma
rokko er toe leiden zou dat Engeland en
Spanje hun posities in Noord-Afrika nog
versterkten. Dit zou ontegenzeggelijk in
strijd zijn. mot do belangen der in Algiers
wonende Franscke onderdanen cn 't is blijk-
baar alleen daarom d»at de Franselie regen-
ring wei'gerdte zich met de MaroSdkaansehe
'kwestie in te laten.
Aan do „Tomps" wordt uit Madrid 'ge
seind
De rcgoeiing beperkt haar toebereidselen
tot het bezetten van Marokko en le»gb de
neiging aan den dag om het status quo te
verzekeren met de motgendheden. Er is bevel
'gegeven om vóór 15 Januari con paar sche
pen gereed ie maken, waaronder 3 kruisers.
Do beurzen te Madrid en Barcelona zijn
zeer ondor den indrukalle fondsen en
waarden zijn gedaald, dte wisselkoers is 1
punt gestegen.
Heit gerucht loopt dat de pretendent op
20 mijlen van Fez staat, maar flieb is twijfel
achtig of hiji de stad zal aanvallen. Da En-
gclsche .gezant lieeft aan do Engelsche inge
zetenen en reizigers aangeradten, zioh naar
de kust te begeven.
Do ernstige nedorlaag van dte keizerlijk©
troepen wordt bevestigd. Do pretendent
strekt zijn »gezag uit tot Sidi AHal op 10
mijlen van Fez, cu onderhandelt met do
stammen 'tussolien dit punt ein Fez over
vrijen doortocht tot de 'hoofdstad.
Uit Fez woidt 'gameid', dat de consuls zich
op 24 dezer naar den minister van buiteu-
landsehei zaken begaven om te spreken over
do maatregelen tot bcsdiea-ming van do
vieemdelingeu cn wezen op do ernstige ver
antwoordelijkheid! van de MaroOskaansch© re-
gearing. De minister antwoordde hun dat
da vreemdelingen niets te vreczen kaddten;
mocht do toestand ernstiger worden, dan
zon hij zich. meit dte consuls verstaan over da
te nemen maatregelen.
Volgens d!e „Daily Mail" is de toestand in
Marokko niet zoo ernstig als werd gemeld,
doch do vertegenwoordigers der mogendhe
den hebben den respectieven onderdanen ge
raden Fez te verlaten.
herinnering hooft op te houden. Dooh stel
u gerust, ook i k heb dit reeds lang prijs ge
geven."
„Waarlijk, dat stelt me gemist, gravin. Ik
was batig d'at de burchtvrouw in u nog meer
levendig was, dan ik zou wensdrom. Nu, i'k
lioud van hol geschiedkundige, maai- meer
als decoratie d'an naar de letter igenomen.
Alle scherts tor zijde hij' dte oplossing der
standen schijnt het mij onmogelijik van een.
historisch beroep van den adel te kunnen
spreken en des te, minder omdat haar ook de
laatste voorrechten zijn afgenomen."
„Daarvoor heeft de adel nog zijn vooroor-
dcclen 'behouden," zeido G-erdia en lachte.
Hans' blik gleed over baar golaat.
„Gij ook, gravin?"
„Wat ik? Of ik ook no,g met vooroor-
doelen ben behept? Zeker te,u minst© ik
geloof het. Maar zóó verstokt hen ik niet.
Bijvoorbeeld zou mijn kroon mij niet belet
ten winkeljuffrouw te worden. Alleen mijn
afkeer tegen de groote stad is nog in volle
kracht. Dien zal ik niet gemakkelijk te bo
xen komen. Ik geloof ook niet dat de alge
meen© vlucht van het platteland naar da
stad verlangen naar intelligentie tot drijf
veer heeft. Voor hot grootste deol komt dit
neer op bogecrïghoid naar snellen rijkdom,
naar genot en verstrooiing. Bijvoorbeeld!
ben i'k er van overtuigd! dat de, politiek dio
papa altijd naar Berlijn trekt, in den grond
sleöbis ©en middel is om afdoende verstrooi
ing te vitoden
(Wordt vervolgd.)
