m 56"* jaargang. Donderdag 22 Januari 1903. No. 11064. nerJiestediiig. buitenland/" De macht van het papier. STADSZIEKENHUIS. BROOD, SCHIEDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalYoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, Franco per post fl. 1.65. Prijs per weck: Yoor Schiedam en.Ylaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur jan het bureau bezorgd zjjn. Bureau j Boterstraat OS. Prijs der Advertentiën: Van 1b regels fl. 0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die 2ij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Taneven hier van zgn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde k!'ein& aéh»9*,t9»lti3s& opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bjj vooruitbetaling san het Bureau te voldoen. iGtere. Relcfoon Mo, 133. De COMMISSIE van ADMINISTRATIE voor het Stads-Ziekenhuis te Schiedam, zal op Vrydag 23 Januari 1003, opnieuw aanbesteden de levering geduiende het jaar 1903 van ten dienste van het Gesticht. De inschrjjvingsbiljetten, vergezeld van een monster, moeten, op den dag der aanbeste ding vóór 's middags 12 uur aan het Zieken huis bezorgd zijn. De voorwaarden van aanbesteding liggen aldaar ter lezing alle we: kdagen, des morgens van 9 tot 12 uren. Be Commissie voornoemd, VERSTEEG, Voorzitter. W. A. v. DOLDER Dz., Secr. Penn. JJLOKWISKW OVSSKKïtfïIT. SCHIEDAM, 21 Januari 1903 laid-lirl ka. I11 -Maart zal' do Wetgevende Raad. van Transvaal to Pretoria bijeenkomen. Do zit tingen zullen openbaar zijn. De Petit Bleu" doet een medodceling van Chamberlain's vindingrijkheid door voor bet oogcnbli'k de invoering van Cliineo scke arbeidskrachten in Zuid-Af rika af te keuren. In voorzichtige maar duidelijke woorden .heeft Chamberlain verklaard dat de naturellen tot arbeid in de mijnen moes ten worden gedwongen zelfs door middel van een hutbelasting, een belasting die de Kaf fers niet kunnen opbrengen dan door geld te gaan verdienen als mijnwerkers. Chamberlain zou te meer deze hutbelas ting willen heffen om daarmede een slaver nij den kop in te! drukken. D'o minister re deneerde volgens dei Petit Bleu" al dus op logische wijze Do Kaffers zijn altijd min oi' meer land bouwers en daarbij heerscht -onder hen veel wijverij'. Op zijn stukje l'and staan verschil lende hutten, die door elke vrouw afzonder lijk: worden bewoond. Do vrouwen helpen bij den veldarbeid en moeten het zwaarste werk verrichten. Aan die slavernij der vrou wen moet een eind' komen, zoo dacht Cham berlain, en daarom moeten we de Kaffers zelf tot hot werken iin do mijnen dwingen. Intussöhen, voegt het blad' er bij, is hot een feit dat de vrouwen wanneer d'o Kaffers Naar het Duitsch van FED OR VON ZOBELTITZ. 33) Dorothee was do vrouw van Bertram de groote, robuste, uitdrukkinglooze blondine in het blauw-zijd-cn. klocd, dat in d'e taille plooilen vertoonde-. Hans kwaan bereidwillig het verzoek des broeders 11a. Dbrotliec drukte hem als naar gewoonte zeer krachtig de hand en verzocht om ansichts&arbcn uit Pal'lanza, Lu- gamo, Como, Bolaggio en nog verscheidene andere plaatsen in Italië. IMalwine stond' in do nabijheid en alleen. Hans wilde niet grof zijn en ging ook van haar afscheid nemen. „Niets meer d'an adieu?" vroeg Malwine, „Och ja. Bertram vertelde er mijl van. Ik wcnsch jo geluk eu zegen toe-, M-aüly. Dat ik imeb je keus niet ben ingenomen, zai dk jo nilet verhelen." Do slanke brunette knikte. „Ik wist het, Ilans. Err het doet mijl ook leed omdat ik jo liefheb. Maar het hemd is nader d'an. de rok. Leef gelukkig Graaf Vlieszen stond mot Dittmax bij do deur -en liet zijn hl'ik door do zaal weiden. „Weet je wel, Ditt, dat 'het eigenlijk een zeer interessant gezelschap is," zei de eorste. „Die opmerking heb ik ook reeds ge maakt, Etienno. Van een zoo verstandig man als gij- zijt, had ik meer diepzinnige wijsheid verwacht, nadab gij vijf minuten lang zwijgend in het schuim van uw Prisoner hebt gestaard." „Ik dacht na iu elk geval; en sedert twee jaren doe ik dat ongaarne. Een zeer in de mijnen werken, niet van den zwaren ■el'darbekl zullen worden ontslagen Op die wijze doet Chamberlain zich voor als een philantroop die d'oor de Kaffers aan het werk -te zetten de emancipatie der zwar te vrouwen in ZuikiAfrika wil bevorderen. Te Dürban is do builenpest uitgebroken onder de inboorlingen. Reeds zijn 34 geval len voorgekomen waarvan 17 met doodolijf- 'ken afloop. Gisteren waren een 13-tal perso nen in 'behandeling, waaronder één Euro peaan. Duitse 1» land. De zitting van «ten ÏUjksdag. D'e afgevaardigde Vollmar komt in de voortgezette zitting terug op heb Swinemüu- der keizer-telegram en behandelt deze quaes- tie grondig. Als bij daarna in wil' gaan op do rede- van den keizer, gehouden na de zaak- Krupp, ontstaat oen zeer heftig debat tus schen hem en president Balie-strem, bege leid door zeer luid geroep van soeiaail-decmo- cralfechc zijde. Ballcstrem verklaart beslist, dab hij niet toe zal laten te spreken over do zaak-Krupp, die een particuliere aangelegenheid is, noch over do rede van den keizer, die op deze zaak betrekking had, daar ook deze rede tot het privaat gebied behoort. Vollmar protesteert tegen deze belemme ring van de vrijheid van spraken. liet debat eindigde met een polemiek te gen den rijkskanselier, igraaf V011 Bülow. In liet vorder veri'oop der zitting spreekt de nationaal-liberale afgevaardigde Sattler zijn tevredenheid uit over de buitenlandsehe en bihmenlandsckc politiek. Hij' bespreekt de noodzakdijlkheid van het afsluiten der handelsverdragen van 3'ango termijnen. De rijkskanselier zette -tegenover Vollmar uiteen, dat de monarchie in D'uitschland meer voor de arbeidende klassen heeft ge daan dan tot dusver in eenig ander land voor do arbeiders was geschied. De groot- che selieppiing der D'uitacho arbeiders rerze- kering staat tot heden eenig in d© wereld. Von Bülow verkil aarde verder, dat d© kei zer er van was doordrongen, dab de taak van den Staat is, de beschermende hand over de economisch zwaikken uit te strekken, dat de arbeiders gelijke rechten moeten "hebben als do andere standen. Wat moot dat gepraat van Bonapartisme en Ccsarisme? Nooit zijn de eonstitutiloneele re-chten van heb Deut sche volk door den keizer, de D'uitsche vor sten of hun ministers iki ecnigerlei opzicht geschonden. Het absolutisme is, evenmin als een Duiltsch woord, een Duitsclie- inrichting. Absolutisme is een Aziatisch product. De kanselier schetste vervolgens de ver houding tussdhen keizer on rijkskanselier. Hot Duitsohe volk wilde niet de schaduw interessaut gezelschap ondanks do paar kroontjes ginds en de uniformen over 't alge meen zeer democratisch. Zoo democratisch als in een paardentram, waarin ook van al lerhande is te vinden. -Ditt, mijn jongen, de aehleruitgang van den add maakt reuzen schreden, Ditt, mijn jongen, ik voorspel je: binnen korten tijd zult gij, het kleine jodin netje dat men je zoo zorgzaam tot tafel- buurvrouw gaf, naar liet altaar voeren." Dittmar zette zijn bierglas op de dichtbij- zijnde tafel en ging toen zelf op een stoel zitten. „Jo voorspelling heeft zoo n indruk op mij gemaakt," zei hij- lachend, „dat ik plaats moet nemen. D'us je gelooft werkelijk, dat men die ildeine Nathansokn naast mij heeft gerangschikt om laat mij, n niet nii> lachen, EtienncDo Volckcrs hebben de schikking der gasten aan tafel geregeld Hans en zijn broeder en zij denken daar aan in 't gebed niet och wat, wees niot zoo dwaas!" „Ik ben niet dwaas, dat heb ik bewezen door zelf een geld-huwölijjk te sluiten. Beste jongen, de adellijk© naam, heeft tegenwoor dig een flinke handelswaarde. Gij'zijt, op het zelfde nulpunt gedaald waarop ik mijt be vond voor een jaar of twee. E11 giji zult even zoo „handelen" als ilk; men kan ook van soliacheren spreken." Het cynisme van Vlieszen ergerde Ditt mar. „Ec meen dat ge mijn karakter geheel' verkeerd -beoordeelt, 'Etienno," gaf hij! ten antwoord. „D'ab ik lichtzinnig was, wil ik niet ftboehencu. Menige domme strook be rouwt mijl; maar zc door een nieuwen we der in 't reine te brengen, dat komt niet in mij op. Ik zal mijzelf loeren beheerschen en werken," van een keizer, maar een keizer van vleesch en bloed.1. Do rijkskanselier was volstrekt niot een uitsluitend uitvoerend orgaan. D'o keizer verdraagt zeer -goed tegenspraak. Hij wilde zelfs geen rijkskanselier, die niet, zoo uoodig, tegenwerpingen maakte. Von Bülow kondigde daarop een wijziging van het kies reglement aan ter waarborging van het kiesgohcim, die reeds bij de aanstaande, ver kiezingen voor den rij(ksaag in kracht zal treden. (Levendige toejuichingen.) Do rijkskanselier ging vervolgens over tot de Verklaringen van den vorigen spreker over de huitenlandsoha politiek. Hij, ver klaard©: Ook ik ben -er van overtuigd, dat rustige, vreedzame betrekkingen tusschen Duitschland' en Frankrijk van belang zijn voor hot welzijn van beide landen cn dat er zelfs tal van waagstukken zijn, waarbij bei de tot wedex-zijdsoh voordeel samen kunnen werken. Wat de Yen ezel aan scli-c quaeslie betreft verklaarde dö rijkskanselierOns streven be doelt heb gewapend optreden zoo spoedig mogelijk te beëindigen. De blokkade zal ver moedelijk worden opgeheven, zoodra d© on derhandelingen to Washington tot een be- vredigeud resultaat hebben geleid. Bulow sprak eindelijk nog over de ver keerdheden in do houding van een deel der Engelsche pers tegenover Düitschland en hij wees ter verklaring op do verbittering van het Engelsche volk over de 'heftigheid der continentale pers tegen Engeland gedurende den 'Zuid-Afrikaanschen oodog. De zitting werd verdaagd tot lieden. Venezuela. Uit Curapao wordt gemeld dat het optreden van het Üuitsche oorlogsschip Panther aanleiding schjjnt te hebben gegeven tot een bespoediging der ondei handelingen van de zjjde van Duitschland. De Duitsche regeering schijnt alles te willen vermijden wat verdere verwikkelingen kan verwekken. "Waarschijnlijk zal dit geschil te Washington worden bijgelegd, zoodat het hof van arbitrage er niet mede in kennis zal worden gesteld. Bljjkens nadere berichten over het gevecht tusschen de Panther en bet fort San Ca:los aan den ingang van liet meer van Maracaibo, had het garnizoen van liet fort vier gewonden, waaronder kolonel Romay. De commandant van het fort San Carlos heeft verklaard dat de bischieting door den Duitschen kruiser Pant lier plaats had niet alleen zonder eenigen grond, doch ook zonder eenige waai schuwing. De Panther, die, zooals reeds bekend is moest wijken voor het antwoord van den vasten wal, sverd beschoten door vier kanon nen, en moet volgens verklaring van den Veriezolaanschen commandant zeer gehavend zijn. Te "Washington betreurt men het incident bij Maracaibo zeer, nu juist Bowen daar zal V'lieszen vertrok den mond cn streek met- de vingers dbor den baard. „Goed zoo, Dith Ik hoorde dat gij- aan 't „Morgenblad" uw onschatbare- krachten gaat wijden. Dat is het begin van hot de- mocratikeercn van je toekomst. Of -liot „Mor genblad" conservatieve of liberale doelein den nastreeft is lood om oud-ijzer de macht van hot papier is steeds en onder allo omstandigheden, een democratische. Do samenstelling van d'it gezelschap istec- kenend. Alles schaart zich om de baniier van het „Morgenblad"hoveling cn winkelier, edelman eu jood', alles verkeert met elkaar op vriendschappelijke n voet, verbroedert en vermaagschapt zich zelfs met elkaar de macht van het papier wise-lit rang en stand uit en maakt allen gelijk. Goed zoo, uitste kend zelfs. Ook voor ons is het goed. Vind je ook nibt, Ditt! .Dab een graaf Dassel- re dacteur wordt, valt heden teu dage- niemand meer op. In vroeger tijd hadden de gezamen- lijlko voorvaderen zich in hun graf omge keerd. Vroeger stonden dagbladschrijvers in d'o oogen van lieden van onzen stand op ge lijke lijn met barbiers en kleermakers." Dittmar wilde een scherp antwoord geven dat hem op de lippen lag. Gravin Vi'ieszen naderde op dit oogcnbliik 'haar gemaal en zeido, met haar vermoeide, roodgerande oogen Dittmar vluchtig aanziende: „Etienno, 't jonge paar is weg, zullen we ook niet weggaan V' Vlieszen verklaarde zich terstond 'bereid. Het rijtuig was tegen tien uur besteld en zou reeds vóór staan. De graaf begeleidde zijn edhtgenooto in de garderobe- en 'hielp haar hulpvaardig hij, het aandoen van man tel, cape en talrijke doeken en shawls. Toen zijl beiden voor d© corridor nalbij het rijtuig etond'en, gereed om in te stappen, aankomen om te trachten een regeling der quaestie te krijgen, en volgens de rEvening Sun" vreest de Amerikaansche regeering nieuwe moeiljjkheden. De Engelsche bladen keuren algemeen de daad van brutaal geweld van de Panther af. De sDaily News" betreurt het zelfs dat het Duitsche oorlogs schip niet is in den grond geboord. Te Ca- aens en Laguayra is alles rustig. De Engelsche kruiser Tribune is voor Laguayia aangekomen. Generaal Velutini, die men bij de opstandelingen gevangen waande, is te Laguayra aangekomen in een kustbootje. De Amerikaansche gezant Bowen is eer gisteren te Charlestown in Zuid-Carolina aangekomen. Gisteren werd hij te Washington verwacht. j /- r - r j -hJesasngde WededeelSngee. Engeland. De regeering is genoodzaakt een officier van hoogen rang, de brigade-generaal Kem- ball aan het hoofd der expeditie te plaatsen tegen den emir van Kano in Nigeria. Hoewel eerst werd bekend gemaakt dat een kolonel de expeditie zou aanvoeren bewijst deze be noeming van hoeveel belang deze tocht is. Tusschen de stations voor draadlooze tele- rafie Kaap Cod, in de Vereenigde Staten, en Poldhu io Engeland, zijn gisteren de eerste Marconigrammen gewisseld en wol de groeten van president Roosevelt aan koning Edward en diens antwoord. De telegrammen werden na den overtocht van 3000 Engelsche mjjlen in goede orde ontvangen. F r a n k r ij k. Giron en de Saksische kroonprinses zijn thans te Mentone. Giron heeft van de ge legenheid nog eens gebruik gemaakt om in een interview te verklaren, dat alle berichten omtrent een scheiding tusschen hem en de prinses onjuist zijn. Dresdener bladen beweren dat de prinses met het Saksische hof tot overeenstemming is gekomen. De sBohemia" daarentegen ba- weert, dat door invloed van Giron, de onder handelingen zijn afgesprongen. Het Saksische hof moet nu de beslissing aan de speciale rechtbank willen overlaten. De Buigaarsehe minister van financiën thans te Parijs heeft aan een medewerker van de «Figaro" verklaard, dat de toestand in Ma cedonië zeer kritiek is en dat zonder vol doende hervormingen in het voorjaar zeker een algemeene opstand dreigt. De ellende onder de Normandische vis- schersbevolking blijft nijpendmaar men slaat in Frankrijk overal de handen inóën om den nood zoo veel mogelijk te helpen be strijden. Aan het hoofd der particuliere lijsten staat de heer Contbes met 3000 francs Waldeck-Rousseau teekende eveneens voor een aanzienlijk bedrag, en de kranten zamel- werden zij- door troepen jongens omstuwd dio do portier geërgerd terugduwde. „Dc nieuwe krant! Dei „Volksbode" schreeuwden de jongens „Twee centen por nummer 1" De arm van den graaf trilde onwillekeu rig toen bijl zijn vrouw iu d'o coupé hielp. Hij wendde zich nogmaals om en liet zich een nummer vau het nieuwe blad aanreiiken. „Betaal gij," zei 'liijl tot den portier, die -hem uitliet, hem een geldstuk in do hand drukkend. Het rijtuig rolde weg. Vi'ieszcn drukt© op een knopje, waardoor het electrisohe licht in het rijtuig ontstoken werd. „Do „Volksbode", Nina," de gravin heette Minna, doüh Wieszen noemde haar Nina „jo weet dat is liet- blad vau dien van dien neef van je. Kom je weet wel Zij knikto slaperig. „Ja, ik weet hot. Is dc krant werkelijk zoo gemeen V' „Dat moet ik eerst eens zien, Nina. De titel laat zich op allerhande voorbereiden. Ik zal mij op 't- blad ahounecren daarmede kan iik mij dan dagelijks amuseercii Dus dc' „Volksbode" heet zo." De gravin gaf geen antwoord. Zij' was we der in een halven dut verzonken, Etienno bestudeerde de courant. Opper vlakkig bekeken maakte zij geen slechten in druk. „Proefexemplaar" stond in vette let ters op den bovenrand. Dan volgde 't hoofd- vignet „Volksbode" niet in stijve druklet ters doch met sierlijke krullen, daaronder stondeu vermeld de aboimcments-voorwaai- don cn de prijs dei- advertentiën. Weer eon, regel lager: „Uitgever Frans Düren. Hoofdredac teur dokter Rolo Metzentihien. Verant- den reeds heel wat geld in. Er worden ver schillende weldadigheidsfeesten georganiseerd om aldus geld bijeen te brengen voor de arme visschers. Spanje. Volgens een telegram uit Madrid zou de minister van marine Sanchez Toca zyn ont slag hebben ingediend wegens de oppositie van de marine-officieren tegen zjjn hervor mingsplannen. Minister-president Silvela en de minister van oorlog zyn gisteren op het paleis ontboden. Dit feit wordt druk besproken. O o e t n r ij; k-H o n g a r ij e. Volgens het s Triester Tagebl." zal keizer Franz Joseph binnenkort den Rjjksraad ont binden en nieuwe verkiezingen uitschrijven volgens het nieuwe verkiezingsstelsel. Verder zou de keizer tegelijk een nieuw reglement van orde voor de Kamer uitvaardigen volgens hetwelk nnar beweerd wordt het ob structionisms onmogelyk gemaakt zal worden. Te Weenen staken 2250 confectie-arbeiders (stukwerkers) met 8000 helpers. Met vrouwen en kinderen mee zijn 25,000 personen in de staking betrokken. Bij een betooging der stakers trad de politie op. Vier comiiéleden zyn gearresteerd wegens huisvredebreuk, toen zij een werkplaats bin nen gingen om de arbeiders tot staking over te halen. Duitschland. Na het bezoek van den kroonprins aan St. Petersburg zou het mogeljjk zyri dat bjj ook Kopenhagen bezocht doch men vreesde reeds in hofkringen aldaar dat de zwakke gezondheid van koning Christiaan het bezoek niet zou toelaten. Van andere zijde wordt uit Athene gemeld dat keizer Wilhelm den koning van Grieken land officieel het bezoek van den kioonprins te Athene heeft aangekondigd. D1 en omarkon. Te Kopenhagen hebben de werkeloozen een groote betooging georganiseerd, met het doel de aandacht te vestigen op den door het geheele land heerschenden nood. T u r k ij e. Aan do „Morning Leader" wordt uit Wee nen gemeld dat een uit Macedonië terugkoe- rend priester door de Turkscke grenswacht word gevangen genomen en uitgeschud. Zijn vrouw en drie dochters werden verschrikke lijk mishandeld1. Dit gebeurde inÜiet gezioht der Bidlgaarsche grenswacht. Zondagavond is een aanval gedaan op oen trein, komende van Salonika; de machinist zag een vijftiental gewapende mannen op de rails staan, die hem beduidden halt te kou- woordelijk redacteur Ernst Schuriem. - "Uitgave en druk van G. Werner Co. Allen te Berlijn." Daarop begon de tekst zonder aanspraak aan heb publiek, zonder de gewon© premieën cn verzekoringsbeloften. De inhoud was ge rangschikt naar het model der Engolsoho penny-bi a d'e n. Veel nadruk werd gelegd op de hoofdjes. Een groot opïidkters-proces verwekte toentertijd sensatie onder de Ber- lijuschc gemoederen. Een breedvoerig verslag van de terechtzitting vormde het hoofdarti kel. In een vetgedrukt hoofdje 'heette hot Proces Galort-Hansen Een nieuwe getuige. Een onverwachte ontmoeting. De hyena's van het kapitaal. Dan volgde het verslag met handig effect bejag doorspekt. Het geheel was verdeeld in vele kleine hoofdstukjes die elk weer zijn speciaal hoofdje had zooals „de officier van justitie verschijnt", of „een Qui-pro- quo," of dc „Woekeraar en zijn kind." Tusschen den tekst waren allerhande af beeldingen iugelascht: portretten der aan geklaagden, -getuigen en rechters, een over zicht van de gerechtszaal, een paai- typee rend!© groepen van de publieke tribune. Op dcnzelfden grondslag als dit gerucht makende artikel was do geheele courant ge redigeerd. Het politiek -gedeelte bestond' uit ©enige korte entrefilets, meer als feuilleton- netjes gesteld, zooals: „De rijkskanselier is verkouden". „De nieuwe vriendjes van de sociaal-democratie." „Lood om oud- ijzerl" „Chamberlain in duizend ang sten.' (Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1903 | | pagina 1