508WJ Jaargang,
Dinsdag 17 Februari 1903.
No, 11086
De macht van het papier.
Kennisgeving.
t A
ai-d2A
BUiTENLAM).
Interc. Telefoon No. 133.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Ylaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dageljjks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Botcrstraat 68.
/J/St'i
- r -
BUROE MEESTER EN WETHOUDERS
VAN S C II E D AIS,
brengen, ter voldoening aan art. 15 van het
Kiesreglement voor de kamers van arbeid, ter
algemeene kennis, dat de op heden vastgestelde
lijsten van patroons en van weiklieden, kiezers
van leden der kamers van arbeid voor de Bouw
bedrijven, de Vocdings- en Genotmiddelen en de
Alcohol-Industrieter secretarie der gemeente
voor een ieder ter inzage zijn gelegd.
Schiedam, IG Februari 1003.
Burgemeester cn Wethouders van Schiedam
VERSTEEG.
De Secretaris
WIJTEMA.
OVKRZICHT.
SCHIEDAM, 16 Februari 1903.
u I <3 - A f r 1 k
Reuter's bureau meldt bet navolgende
In het Hollandsche adres, dat tc Graafl
Reinet Chamberlain is aangeboden ten gunste
van de Afrikaanderbevolking in dit district,
wordt verklaard, dat, hoe hoog de adressanten
ook de voorrechten van een vrije constitutie
schatten, zij niet minder oprecht de ver
binding waardeeren met Groot-Britannië,
waaraan zij hun vrijheid hebben te danken.
Z\j betuigen hun groote dankbaarheid aan
den heer Chamberlain voor zijn afwjjzing
van de petitie ten gunste eener schorsing
der grondwet, een petitie die ten doel had
de kortwieking hunner vrijheden.
Velen hadden verdrukking, beleedigingen
en onrechtvaardigheden moeten dulden bij
de toepassing der krijgswet en het was geen
wonder dat er nog verbittering heerschte.
Zij waren echter overtuigd, dat van hun
geding en hun daden afhankelijk was de
weivaart en voorspoed van het land en het
toekomstig geluk hunner kinderen die geen
ander thuis zouden kennen. Zij waren daarom
besloten het verleden den rug toe te keeren
en manmoedig de toekomst tegemoet te gaan
onder tie vrije instellingen, hun door wjjlen
hun beminde koningin verleend en onlangs
door den koning bevestigd. Concludeerende
verzekeren zij den heer Chamberlain hun
vast besluit trouw te blijven aan het Rijk.
Venezuela.
De cischcn der mogendheden In het
protocol.
Het Wolff-bureau te Berlijn publiceert den
woordelijken inhoud van het Venezuela-pro
tocol, dat uit acht paragrafen bestaat.
Venezuela erkent in principe de recht
vaardigheid der Duitsche eischen, en ver-
Naar het Duifcsek van
FED OR YON ZOBELTITZ.
bindt zich tot een voorafgaande betaling van
1,718,815 bolivares, zijnde het bedrag der
Duitsche vorderingen, voortgesproten uit de
burgeroorlogen van 1898 tot 1900, Van deze
som zal 137,500 bolivares in gereed geld
betaald worden, de rest in vijf op de 15e
van Maart, April, Mei, Juni, Juli en Augustus
vervallende wissels. De betaling dezer wis
sels wordt gewaarborgd door de douane-ont
vangsten in La Guayra en Puerto-Cabelio.
Tot regeling der overige Duitsche eischen
is een commissie benoemd, bestaande uit
ëen Duitscher en éen Venezolaan, welke bet
bedrag der vorderingen zal vaststellen. Kun
nen deze beiden het niet met elkander eens
worden, dan zal de president der Vereenigde
Stalen een voorzitter benoemen. Tot waar
borg van deze en gelijksoortige vorderingen
van andere mogendheden zal Venezuela vanaf
den len Maart 30 pCt. der douane-inkomsten
van Puerto-Cabello en La Guayra deponeeren
bij den vertegenwoordiger van de Engel3che
Bank te Caracas.
(Het jaarljjksch bedrag dezer inkomsten
wordt op 5l/g millioen bolivares geschat.)
De geschilpunten over bet recht der drie
blokkeerende mogendheden op een afzonder
lijke inwilliging hunner eischen zullen voor
het Haagsche Arbitragehof behandeld worden.
Venezuela verplicht zich zijn 5 leening,
welke grootendeels in Duitsche handen is,
te gelijk met zijn andere builenlandsche
schulden opnieuw te regelen, waarbij ook
gelet zal worden op de belangen van de
Duitsche groote Venezuela-spoorlijn.
De in beslaggenomen schepen zullen terug
gegeven worden.
De bladen Rome bevatten een telegram
uit Washington, waarin mededeeling wordt
gedaan dat de Italiaansche eischen, betref
fende de schadeloosstellingen voor verliezen,
geleden tijdens de revoluties van 18981900,
later besproken zullen worden, daar deze
Venezolaansche schuld door den Italiaanschen
gezant te Caracas op een bedrag van 2.810,250
bolivares vereffend en vastgesteld is.
De prioriteit van de betalingen der schul
den aan de blokkeerende mogendheden uit
de opbrengsten der douaenrechten zal onder
worpen worden aan het oordeel van het
Haagsche Arbitragehof. Er zal worden over
gegaan tot een voorloopige betaling van 5500
ponden sterling aan Italië en Engeland.
De handelsverdragen tusschen Venezuela
met Engeland en Italië zullen gecontinueerd
worden.
®«Esengde jiedetlecUngew.
Engeland.
Te Londen stierf de veldmaarschalk sir
Lintorn Simmons.
België.
De Kamer nam Zaterdag met 82 tegen
40 stemmen het eerste artikel van het
regeermgsontwerp aanwaarby de inko
mende rechten op alcoholische dranken, ge
distilleerd, en vruchten op brandewijn ver-
55)
„Hiji kan ziioli mot zijn idealen laten kis
ten," grijtnsde hij. „Ik vraag jc, collega, heb
ben wij cms ook niet somtijds moeten schik
ken naar omstandigheden? Zijn wij niet cle
knechtjes van Dtiren? Zijn wij dan niet
nu ja, in zekeren zin de slaven van hot
publiek? Als do lui liet e mm aal zoo wil
len dan is het immers krarikzhmigcn-
werk het anders td leveren Overtuiging
och, lieve 'hemel, met zijn overtuiging komt
men niet ver
„Overtuiging is 'n mooi ding,"antwoordde
de voormalige onderwijzer cn schoof zijn bril
veer op deal neus. „Maar zij moet nibt tot
idealisme overslaan, met name niet in do
pers. In do pers geldt als in de diplomatie:
men moet water in zijn wij|tu weten te doen.
Da macht van de pers is in nauwe betrek
king met de volksopinie. Ergo voor ons
geldt als stelregel altijd slechts naar de pij
pen van het voilk te dansen. Slechts op die
vijzo kunnen we opgang maken en voor
later tijden 'golden als een behoefte. Ja
Na deze groote woorden wijiddel doctor
Metzenhhien zich weer aan de politiek, om
ze d'an lezers in smakelijke artikeltjes voor
te kauwen
Intussehen was Pawel do lange, door een
enkel' gaspitje slecht verlichte gang doorge-
loopen. -Hiji beefde van innerlijke veront
waardiging. Waar moest hij de vrijheid zoe
ken? AVaren er dan op de wereld overal ke
tenen die hein bonden Van de eene slavernij
in de andere tot nu had liij het uitgehou
den op hoop van zegenhot moest een
maal immers beter wordenDiiren kon toch
niet eeuwig zijn gezond Verstand misbrui
ken, kon toch om hot plebs te believen zijn
blad niet in de diepte voeren.
Doch hot mocsst '',oo> zijm, en op zijn re-
dactile-bureaiux zaten slechts gehoorzame b0-
diend'en, werktuigen in menscliengedaank,,
die de wenschen van den patroon van zijn
lippen lazen. Het was smaad vol'
Pawel klbptö aan een deur in het eind
van de gang en trad binnen. In eon kleine,
laag-vati-verdieping en slecht geventileerde
kamer zat Olga aan den arbeid. Zij' voerde
de redactie van het bijjblad „Vrouwenwe
reld" en had juist de correctie onderhanden
naar hoofd was diep over de schrijftafel
gebogenin do blonde, voorhoofdilokk en
pareld'en eenigo zweetdroppels. Zij keek niet
op, toen Pawel binnenkwam.. Ze geloofde
dat do zetter haar tot spoed kwam aanma
nen en rifop
„Een oogenblik, Teterow, ik ben aan
stonds er mede Waar
„En ik bon reeds klaar," gaf Pawel ton
antwoord, „en wal tc verstaan geheel en al
en met alles. Ik verlaat dit liuis, ik verbreek
mijn contract kortweg. Ik blijf geen mi
nuut langer m deze strafgevangenis. Ik ben
het zat tot aan d'e keel
ITij bracht de woorden met moeite uit.
O'iga was verschrikt opgesprongen en keek
haar broeder met verbaasde oogen aan.
„Hemel Axel, wat is er gebeurd?!
Ben je beleedigd geworden?"
„Beleedigd ...I?1' Hij wierp zijn jas uit.
„Wat heorsclit hier een krankzinnig kooge
temperatuur-, Olli! Jc zult ziek worden!"
„Bekommer je niet om mij. Het raam is
kapot, het is niet moer open. te schuiven. En
hoogd worden en die op koffie afgeschaft
worden.
In de avondvergadering, zette de Kamer
de beraadslagingen voort over het wetsont
werp. Na lange debatten wordt aangenomen
met 82 tegen 30 stemmen artikel 2 van het
ontwerp, dat den accijns op inlandsche bran
dewijn verhoogt van 100 tot 150 francs per
hectoliter.
In den loop van de nachtzitting nam de
Kamer met 85 tegen 27 stemmen artikel 3
aan van het ontwerp ter verhoogiug der
invoerrechten op alcohol enz. Dit artikel be
treft de afschaffing van de rechten op koffie.
Artikel 4 vaststellende het deel der gemeen
ten van de opbrengst der nieuwe rechten op
alcohol en aan den staat overlatende de op
brengst der rechten op gebrande koffie werd
goedgekeurd. Vervolgens werden de artikelen
5 tot 11 bij een stemming van rechter- tegen
linkerzijde goedgekeurd.
Het geheele ontwerp werd daarna met 83
tegen 24 stemmen en één onthouding aan
genomen.
De zitting werd Zondagmorgen te 7 uur
45 min. opgeheven. Zij had bijna 22 uur
geduurd.
E r n fc r ij k.
De «Mèmorial diplomatique" spreekt het
bericht van een geschil tusschen den Fran-
schen gezant Lagarde en den negus Menelik,
tegen.
Jules Cornely heeft in het «Journal de
Genève" een artikel geschreven over de aan
staande onthullingen van Jaurès over de
Dreyfus-zaak. Hierin vertelt hij dat de voor
zitter van «len krijgsraad van Rennes, overste
Jouaust, nadat het «schuldig" %vas uitge-
pioken door de meerderheid der rechters,
dezen vroeg hoe zij tol zulk een besluit kon
den komen, daar er toch geen enkel bewys
van schuld geleverd was.
Een der rechters, een kapitein, antwoord
de »YVy hebben documenten gezien, welke
gij niet kent." Overste Jouaust merkte toen
op dat er dan onregelmatigheden in het pro
ces moesten zyn voorgekomen. De rechters
wilden daarna overstemmen, wat de voor
zitter weigerde.
Een dezer documenten is het bordereau
van den Duitschen keizer, met bet ver-
valschte randschrift.
De arme sardinevisechers van Brelagne
hebben niet te klagen over de mildheid der
Franschen. Het «Credit I^yonnais" ontving
voor deze ongelukkigen 700,000 francs, ler-
wyl 140,000 francs dadelijk door medelijden
den gezonden wedden aan de autoriteiten in
Quimper. De regeering gaf 500,000 francs,
welke som gebruikt zal worden voornamelijk
tot leniging der armoede in Finistère. Steeds
nog vloeien groote bedragen toe, terwijl veel
voedsel en kleeren reeds gezonden zijn.
Zaterdagmorgen duelleerde de bekende Max
Régis, de anti-semietische ex-burgemeester
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy
innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zyn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Jtleine advcrtentiSn opgenomen tot den prys van 40 cents
per advertentie, bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
ik houd van warmte Dus wat is er ge
beurd'?"
Weer wond hij zich op.
„Ik heb or genoeg van. Hoor je ik
word krankzinnig als ik nog langer in deze
geestelijke domperij moet leven. Ik word
hier verstikt
Zwijgend schoof zij hem een stool toe. Ze
kende hom en had een zoo woedende uitbar
sting van toom en onwil reeds l'ang ver
wacht. Desondanks beefde ze. Het was hier
werkelijk toch op betere wijze zijn brood ver
dienen dan bij Werner Co
Axel ging zitten.
„Ik zal kalm blijven, Ollinka Wees niet
boos op me. Allies verdooft en verstompt in
mij. Maar ik zal me bedaard houden Toen
Diiren ons drie jaren geleden het voorstel
deed om mede d'e redactie der „Volksbode"
le voeren, toen ademde ik op. Ik vermoedde
wel, d'at ik ook kier menigerlei zou vinden
wat mijl niet aanstond maar maar het
was toeh een uitkomst uit diepe slavernij,
uit de ellendige loonsehrijveiij voor een in-
haligen schurk Diiren heeft me zijn plan
non uiteengezet; ik liet me overhalen daar
op in to gaan het was er voorloopig om
te doen, hot nieuwe blad een zeker volkska
rakter te geven. Het was duidelijk dat men
voor de kringen van lezers waarin men wilde
doordringen, niet mot hoogdravende stukken
moest komen aandragen. Dus goed het
geestelijk peil verlaagd, al dieper on dieper
ja, waar is do grens?1 En er moet toch
ook voor een langzaam opheffen komen.
„Als er eerst maar een aantal vaste abon
nees is verworven, zoo maakte ik mezelf wijs,
dan kunnen we het wagen, het peil lang-
za-am-aan een beetje liooger te stellen, zulks
werkt gunstig ter verbetering van don
smaak, het loutert en werkt opvoedend.
van Algiers, met den uitgevei Laberdesgues.
Als wapen had men den degen gekozen.
Régis werd licht aan den rechterarm ge
wond. Dat koelde zijn heet bloed echter niet.
Onmiddellijk nadat deze «eerezaak" veref
fend was, trad hjj op als tegenstander van
den redacteur Landau. Thans zouden het
pistolen zjjn die de eei zouden redden. Bij dit
laatste duel werd geen der beide duellisten ge
troffen.
Spanje.
Geen enkel incident is voorgekomen
bij de werkstakingen te Barcelona, Reus of
Cadix. Van de algemeene staking.komt niets.
Alleen de metaalarbeiders en de visschers
staken nog, de eersten te verkiyging van
den achturigen arbeidsdag, de anderen ter
afschaffing der octrooirechten.
Duitschland.
Het bericht, dat de Duitsche keizer onge
steld zou zjjn en wel ten gevolge van zyn te
drukke werkzaamheden in verband met de
Venezolaansche quaestie, wordt door de
sPresse Associée" op goed gezag tegenge
sproken. Keizer Wilhelm beeft zich nooit zoo
goed gevoeld als tegenwoordig; en bovendien
heeft Z. M. zich nimmer overwerkt met de
Venezolaauscho aangelegenheden; de leiding
daarvan heeft hij niet persoonlijk gehad en
hij heeft slechts kennis genomen van de
quaestie uit rapporten en mededeelingen van
zijn rijkskanselier.
Saksen.
Men beweert dat de kroonprins van Saksen
binnenkort een bijzondere dispensatie zal aan
vragen om te hertrouwen, met het doel aan
zijne kinderen eene moeder en aan zyn land
eene vorstin te geven.
In den toestand van den tweeden zoon
van den kroonprins van Saksen Frederik
Christiaan is eene aanmerkelijke verbetering
te constateeren, zoodat men er reeds over
denkt geen ziekte-bulletins meer uit te geven.
Het doodsgevaar schijnt geweken.
O o s t e n r ij k-H o n g a r ij o.
Aartshertogin Elisabeth is Zaterdagmorgen
vroeg gestorven op 72-jarigen leeftijd, nog
vóórdat haar dochter de koningin-moeder van
Spanje, Mat ie Christine, Weenen had bereikt.
Zondag na middernacht kwam zij aldaar aan
en werd ontvangen door aartshertog Eugenius
en het personeel der Spaanscha ambassade.
Keizer Franz Joseph zal zijn verbljjf te
Budapest onderbreken en naar Weenen ver
trekken, om schikkingen voor de lijkdiensten
te treffen.
Een buitengewoon gezantschap is uit
Madrid naar Weenen vertrokken om deel te
nemen aan de begrafenis van de overleden
aartshertogin Elisabeth. De aanvoerder van
dit gezantschap is generaal Pacheco.
Want dat is tooit do plicht vani de pers, het
groote on schoono dool. Het werken on stre
ven van het leven der volken moot in do
pers zijn spiegelbeeld vinden.
„Ach, lieve li cm al, als nu na honderd ja
ren oen blad van do „Volksbode." is overge
bleven, lioo beklagenswaardig zal dan het
oordeel luilden van het nageslacht over den
geest van Duitschland aan hot einde van den
ïicgontienihonderdston jaarkring! En het
na ar-ben cd en -duwen, is juist daardoor af
schuwelijker -omdat er oen weg is om hooger-
op te zeilen
„Maar neen. Geen verheffen in reiner at-
mosfeeren altijd slechts kruipen in heb
stof en do vuiligheid. Sensatie-nieuws dat is
je ware pikante geschiedenissen, in plaats
van ernstige polemieken, flauwe moppen in
plaats van gekruid en humor. „Onze lezers
zijn niet literarisch gezind'", zegt Diiren. Dus
wij werken voor honderdduizend hersenloozc
wezensIk niet meer, Olli. Ik staak. Ik zet
geen voet meer op het redactie-bureau van
de „Volksbode"
Olga schudde bezorgd het hoofd.
„Je moet Diiren waarschuwen, Axel, jo
moet hem niet in den steek laten," verklaar
de zo.
„Och wat in den steek laten," gaf hij
brommend ten antwoord. „Ik weet drom
mels goed, dat mijtn werkzaamheid hem sinds
langen tijjd niet bevalt. Ik ben niet in staat
naar zij,a smaak te werken. De collega's
o, de collega's hebben 't mij' honderden
malen laten blijiken En lieeft hij mijl tot
nog toe aangehouden, zoo- geschiedde 't niot
mijnentwege, maar eenvoudig omdat hij j o u
gaarne lijden mag en ik je broer ben
Olga lachte en bloosde.
„Ik weet er niets van dat hij mij1 „gaarne
mag lijden". Och hemel dat ook nog
T u r x ij e.
Men beweert te Constantinopel, dat «te
sultan niet tevreden is met de wending,
welke het incident-Mahmoud Pacha heeft
genomen, en Munir Bey zal dientengevolge
niet meer als Turksch gezant naar Parijs
lerugkeeren.
Op het telegraafkantoor te Pera ztjn groote
kooeieryen ontdekt in de administratie. Die
knoeieryen betreffende het aantal woorden
zouden een schade van 13000 Turksche pon
den beloopen. Men zou eveneens geheime
cyferschrift-telegrammen hebben ontdekt
tusschen een regeeringspersoon aan een
gezant.
Do sultan heeft den Armonischen patriarch
Ormanian iu een byzondere audiëntie ont
vangen en sprak zijn leedwezen uit over den
op Ormanian gepleegden aanslag.
Ormanian betuigde de aanhankelijkheid
der Armeniërs aan den sultan en verzocht
de uitvoering der nog niet toegepaste iradés.
Üe sultan beloofde den grootvizier hiervan
instructies te zullen geven.
Hoewel de staat van zaken in Macedonië
nog ernstig is, gelooft men te Constantinopel
toch dat op een of andere wyze de lucht
zal opklaren, door de hervormingsplannen van
Oostenrijk-Hongarije en Rusland, die waar-
schynlyk heden de Porto zullen worden voor
gelegd.
De Porte verzekerde de Engelscho legatie,
dat de zendingen van lioepen naar Yemen
slechts betreffen de normale aflossing der
recruten. Consulaire belichten uit Syrië be
vestigen dit.
B u 1 g a r ij e.
Uit officieuse bron wo'dt uit bofia ge
meld, dat de politie Zaterdagnacht Zonlchef,
Michailowsky, Stonichof en andere hoofdper
sonen tot de Macedonische comités behoorende
in hechtenis heeft genomen.
Tegen de overige leiders, die op dit oogen
blik nog in het buitonland Jrjn nis Sarafof
enz,, heeft de regeermg eveneens bevelschrif
ten tot inhechtenisneming uitgevaardigd. JJ-
reeds geurresteerde leiders worden beschul
digd «opioenge benden te hebben gevormu."
De Bulgaarsehe correspondent van de «Zcit,"
verneemt van diplomatieke zjjde, dat Bul
garije bij de regeeiing te Petersburg over
de Turksche oorlogstoerustingen heeft ge
klaagd, maar dat het daar een ondubbelzin
nige, ja zelfs vi y scherpe afwijzing heeft ge
kregen. Te Petersburg zou men Bulgarije
hebben verklaard, dat het geen reden tot
klagen had. De militaire maatregelen tan
Turkije waren met het oog op de werkzaam
heid van het Macedonische comité verklaar
baar en gerechtvaardigd.
Marokko.
De sultan heeft in de groote moskee van
Maai- werkelijk ik ben Vlijtig en de „Vrou
wenwereld" zooals ik zo lever, is juist naar
zijn- smaak dan anecdotes, raadsels cn
prijsvragen
„Ja, Axel maar wat n u? Wil jo weer
aau jo tooneelstukken beginnen cn aan jo
romans?"
„Dank jö wel. Ten minstei voorloopig niet.
Het verblijf hier heeft mijp smaak tijdelijk
bedorven. Ik zou slechts naar betrekkingen
willen dingen, waarin ik mijl meer op mijn
plaats gevoel. Aan ecu blad dat kooger ataat
dan die ellendige „Volksbode"
„Ook solnmp niet zoo veelIk beu ook
nog hier."
„Ja zult toch niet willen blijven, sis ik
wegga?"
„Ik blijf. Niett uit dwang, maar uit dank
baarheid. Diiren heeft ons uit de el-lffindo op
geheven
„En weer in do diepte neergestort. Wer
ner of Duren zijl zijn root één sop over-
go-ten."
Olga haalde do schouders op.
„Waarom zou ik jo tegenspreken," zei zo
moedeloos en nam de pen weer op.
Hij stond op en kuste haar op hot voor
hoofd.
„Neen, geien tegenspraak, 'kleintje. Ik
voel mij werkelijk diep ellendig. Ik kan er
niets tegen doen. Ik ga een betrekking zoe
ken. Misschien dat ik bij' Qiet „Morgen-
blad"
„D a a r niet," viel' ze -haastig in de rode.
„D aar is geen plaats vrij."
„Tooh wel," gaf 'hij' hardnekkig ten ant
woord. „D'oct-or Eschwege heeft zijn ontslag
genomen als feuilleton-redacteur. De oolle-
ga's hebben 't mij' verteld. Dat zou eeu kolfje
naar mijn hand zijn.
{Wordt vervolgd^