S
568Sft Jaargang.
Vrijdag 20 Maart 1903.
No. 11113
mmb*
De macht van het papier.
Bericht.
Kennisgeving.
BUITENLAND.
ICHIEDIMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt, d a g e 1 y k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
prys per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prjjs per weckVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent,
Afzonderlijke nummere 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor hel eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau i Boterstraat ©8.
die zich met liet nieuwe kwar
taal, aanvangende April a s., op
de „Schledamsche Courant" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
BüROE MEESTER en WETHOUDERS
van C H I E D A M,
Gezien het verzoek van do Nanmlooze Ven
nootschap jDRUKKKRII DE EENDRACHT"
om vergunning tot uitbreiding hater
boekdrukker ij, staande aan de West-
Fiankelandsche laan no. 14, kadaster sectie M
no. 136, door bij-plaatsing van een gasmotor
van 6 paardenktaeht.
Gelet op de bepalingen der llindwwpt,
Doen te weten
dat voormeld verzoek mot de bijlagen op de
Fecretariü der gemeente is ter visie gelegd
dat op Donderdag den '2den Apiil as.,
des middags ten 12 ure, ton taadbuize
gelegenheid zal woiden gegeven om bezwaren
tegen hot toestaan van dat verzoek in te
brengen en die mondeling of schriltelijk toe te
lichten en
dat gedurende drie dagen vóór het tijdstip
biet boven genoemd, op de sectetario der gemeente,
van de schrifluien, die ter zake mochten zijn
ingekomen, kennis kan woiden genomen.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het
behoort, den 19den Maart 1903.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
.De Secretaris,
W LITEM A
AIzGESIËISM «VMSS-StCWS1.
SCHIEDAM, 19 Mauit 1903
'H u 1 d - A t r 1 k
Reuter, meldt uit Bloemfontein dat aldaar
grooteontevredenheid heerschtonderofficieren
en manschappen van bet leger ïu de nieuwe
kolonies. De groote meerderheid 'woont nog
in tenten en in sommige gevallen moeten
zelfs de officiersvrouwen daarin verblyf hou
den. De officieten beklagen zich ernstig over
de groote jeugd der nieuw gezonden recruten.
Sommigen zyn eigenlijk nog jongens, die
ongeschikt zijn voor het zware, harde werk
onder een vreemd klimaat. De Boeren drij
ven openlijk den spot met het jeugdig voor
komen der recruten.
Naar het Duitsch van
FED OR VON ZOBELTITZ.
82)
„Ik wiildei joeen belofte afleggen, Gerda,"
zei Hans, „hier ten aanschouw© van on
zen 'knaap. Haar uilet dei woorden alleen
doen het. Ik zal handelen in j on geest
Liova Gerda, iik was een domme kerel. Ja,
knik maar hot was zoo. En dab iik hen
was: misschien lag het aan mijn opvoeding,
aan een. al te voorspoedige jeugd, aan boozs
invloeden van hier en dkar, waaraan ,k
slechts al te zeer toegaf misschien zijn dat
de oorzaken, het is me onverschillig. Mijn
levensbeschrijvers kunnen, beproeven dit ge
wichtige vraagstuk op te lossen. Maar zij
mogen het voornaamste niet vergeten deze
Hans Voloker bezat een vrouw, die do lief
ste en verstandigste onder allen was. Het
was een vrouw dlte als do boste in staat was,
hart en verstand oen duo tei laten spelen.
Het was „de" vrouw Gcrda, je hooit liet,
mijn humor ib teruggekeerd', maar bijl spot
niet. Ik heb veel moeten doormaken, het
dwaze in mijl heeft zich zelf gestraft. Het
liet heeft me goed gedaan WelnuWeet
jo nog wat je iniji bijl het afscheid! zeidet? Je
zeidotreep mijt, maar roep mij dan eerst,
al'-sje een ander mensdh bent geworden. Ik
roep je niet ilk "ben zelf gekomen dooli als
c-en ander menseh, Gerda. Ik beloof nifets.
Geef miji de hand we zuillen een nieuw
leven beginnen, zij het dan niet voor ons,
laat liet, dan aan hom daar gewijld zijn!"
Hij wees op het slapende kind
ïntussehen schreden da beide Basseïs -ai
der en zoon, door stallen en. schurende
De gouverneur van de Duitsche kolonie
in Zuid-West Afrika heeft een belangrijk
rapport naar Bet lijn gezonden waarin hij er
op wijst dat aan het einde van het jaar
1902 het aantal Boeren en Kaapsehe Hol
landers dat zich in de Duitsche kolonie had
gevestigd bedroeg 1352, vrouwen en kinderen
inbegrepen. Volgens het rapport vormen
de Boeren reeds de meerderheid der blanke
bevolking in de kolonie.
Bovendien beklaagt de gouverneur er zich
over dat de Duitsche kolonisten met Boeren
dochters trouwen waarvan het resultaat is
dat de kinderen Boeren zijn en de Duitsche
bevolking dreigt te worden verdrongen door
het Boeren-element.
Te Kaapstad zal eene openbare meeting
gehouden wordenter verwelkoming van
dr. Jameson.
De vergadering zal tevens dienst doen als
protest tegen de aanvullen, waaraan de sheld
van Johannesburg" tijdens zijne afwezigheid
is blootgesteld geweest.
Frankr||k.
öc congrcgatlc-quacsilc in de Sianicr.
Minister-piesident Oombes verklaarde gis
teren in de Kamer bij de voortzetting van bet
debat over de congregaties, dat het ontwerp
geen aanslag op de vrijheid van onderwijs
bedoelde. Hij herinnerde, dat hij voor de
enquête-commissie verklaarde voorstander te
zijn van de vrijheid van onderwijs, maar op
voorwaarde dat de congregaties geen voor
rechten zouden hebben. Hat is natuurlijk dat
in zekere tijdperken men het onderwijs geven
vet biedt aan personen of vereenigingen, wier
leerstellingen in strjjd zyn met de staats
instellingen. Door de verklaring dat de con
gregaties ongeschikt zijn onderwijs te geven,
schendt de staat volstrekt geen rechten.
De regeering bestrijdt het onderwys van
congregaties, dat ten doel heeft de kinderen
afkeerig te maken van de in de maatschappij
geldende leerstellingen, verdeeldheid voot be
reidt en de zedelijke begrippen der natie
bedreigt.
De minister ontkent ooit leoiling van een
congregatie te zijn geweest. Hoe meer het
religieus onderlicht ouder de bourgeoisie
voideriogen maakte, hoe meer het zich van
de republiek verwijderde. Het werd daarom
lyd op te treden, om niet de fout van on
voorzichtigheid van het keizei rijk te herhaleu.
Minister Combes merkte verder op, dat
de congregaties zijn voor troon en altaar. Hij
herinnerde dat by de laatste verkiezingen het
land, zelfs Bretagne, zich volkomen voor de
regeering verklaarde en las statistieken voor
aantoonende, dat het aantal der leekeninrich-
tingen dalende was en dat der congregatto-
nistische inrichtingen was gestegen.
De congregaties bereidden een contra
revolutie voor. De Kamer zal hen doen ver
dwijnen en door een eenstemmig votum onze
politiek bevestigen. Afzonderlijke stemmingen
zouden de geheele wetgevende periode iu be-
rentmeestor vergezelde ben. Het was slechts
een eerste vluchtig overzicht, maar velerlei
werd' D'ittmar daarbij duidelijk. Er was Véél
verwaarloosd, docilr do inventaris verkeerde
in goeden, staat, de gebouwen hadlden liieir
en daar kleine reparaties nood'ig. Er ont-
brak in hoofdzaak niets dan de krachtige
hand van een bestuurder.
„Ik zal aftreden als landjonker, Ditt",
zeide dia oude D'assel na den rondgang; „ik
zal aftreden, en igij zult hier heer en meester
worden. Moge het je boter gelukken dan mij
om Uttemhagen weer tot zijn ouden bloei
op te heffen. Je licht do jeugd voor den
deel noig voor de borst. Ik 'ben oud' gewor
den en daarbij je weet het do politiek
neemt mij geheel in beslag. Ik ben hier over
bodig Ditt, je 'bent een man geworden,
geheel do school der loutering heb je dooi-
loopen. Ik ben zeer trotsdi op je. En ik
hoop dat do 'hemel jo mannelijk zal' laten
diagen al 't leed' dat 't noodlot j© 'heeft op
gelegd. Eu niet alleen verdtagenje zult
ook weer de oude word'en en leeren vergeten
or eenmaal zulgje weten voor w i e je op het
vad'emlijk erfdeel werkt..."
Toen echter wierp Duttmar zich. aan de
borst van den vader.
„Vergeten, vader", riep bij, „nooit weer
nooit! Na een lïbfde, die mij heeft berield,
kan mijn hart niet meer liefhebben. Genezen
zal' ik, ja, de hemel geve het maar mijn
heiligdom "blijft onontwijd. Dat is mij, ©en
troost dat d« herinnering aan mijn Holla
een onvermengde kan zijn, en niet uit te
wisschetn is in jaren en tientallen van
jaren nooit, vader... Laat mijl zorgen voor
den kleinen jongen daar "boven. In rijn adc
•ren ad ooit toch ook Dasselsch bloed' en
-als op Uttenhagen ©ens het geslariht der
(V-ol ckers welig Moeit, dan zal' één© er den
i'ê-mel zeker voor dankzeggenonzo Gerda
slag nemen. De Kamer zal de regeering niet
willen desavoueeren. Besluitende verklaarde
de minister, dat de Kamer door haar beslis
sing de belangen van de republiek en de
wenschen der demociatie zou welen te behar
tigen. (Langdurige toejuichingen links.)
Ribot trachtte in een uitvoerige rede Com
bes' woorden te wedet leggen. Daarop werd
het debat gesloten.
Een heftige discussie volgde nu over het
voorstel om over te gaan tot de behandeling
der artikelen. Ministerüombe» wilde spreken,
maar de uitroepen der rechterzijde maakten
hem onverstaanbaar. Jautès slaagde er in
stilte te verkrijgen. Combes kon nu aan het
woord komen, ter nadere toelichting van zijn
standpunt.
Men stemde vervolgens over de nrtikels-
gewijze behandeling te midden van groote
beweging. De uiterste linkerzijde zong de
Internationale. De beraadslaging der afzonder
lijke artikelen bleek ten slotte te zijn ver
worpen met 400 tegen '237 stemmen. De
linkerzijde riep: Leve de tepubiiek, a bas la
calotte en juichte langdurig.
Met 308 legen 228 stemmen werd besloten
tot het aanplakken van de rede can Combes.
Mel 287 tegen 134 stemmen werd naai' de
commissie teruggezonden een motie van den
afgevaaidigde Et nest Roelte, de regeering
uitnoodigende binnen een tijdsverloop van
zes maanden over te gaan tot de sluiting der
inrichtingen, aan welke de autorisatie is ge
weigerd.
De Kamer is tot Maandag uiteengegaan.
De zitting werd te tien uur 's avonds ge
sloten.
öi e-tó«e2Snfi«r<
België.
In de Kamer beeft de afgevaardigde Crom-
bez de regeering geïnterpelleerd over de
toelating der vreemde congregaties. In België
tesligen zich evenals ook in Nedeiiand
tal van orden welke elders zijn verdreven.
En zoo komt het dat België thans 200,000
kloosterlingen telt. De interpeüant zag in de
tegemoetkoming wolke de buitenlatidsclie
(met name de Ftanscbe) orden bij haar ves
tiging ondervonden, met alleen een binnen
landse! gevaar, maar ook een fout tegenover
de Fransche regeering, omdat aan de Belgische
grens de orden met het onderwijs aan de
Fransche kindeien ongestraft voort kunnen
gaan. De minister van justitie antwoordde
slechts, dat alien die de wetten en inrich
tingen van het land eerbiedigden recht had
den op de Belgische gastvrijheid.
Spanje.
Volgens de »L\beral" wordt de toestand
van het ministerie met den dag ernstiger.
Het gerucht blijft aanhouden dat de financiën-
minister Vdlaverde zijn ontslag zal nemen
omdat hy de credieten toor ooi log, marine
en binnenl. 'zaken niet kan toestaan.
Silvela heeft bet gerucht van een crisis
Wat mijl betreft, vader*, laat mijl blijven,
dia ik ben
In Mei werd het internationale pers-con
gres i!n de Duiteche hoofdstad gehouden.
Men was drie jaren geleden ie Madrid bij
eengekomen, het volgend jaar te Parijs, ver
leden jaar in Hom© en nu was Berlijn aan
de beurt. Dergelijke gelegenheden gaan
steed's gespaard niet een reeks van schitte
rend© feesten. Ook Berlijn was daarmede
niet achter gebleven ofschoon er luier aan
de internationale pca-s met minder enthou
siasme werd 'liulde gebracht als in. de zui
delijk© landen. Dtesondanks 'hadden de plaat
selijke jouraalfstenveresnigingen in samen
werking met liet stadbestuur en schouw
burg-directies gesteund door ecuige rijk©
kunstbeschermers, alles 'gedaan om de
vreemde gasten naar behooren to ontvan
gen. Er werden gloedvolle toespraken ge
houden, matinée's en soiree's, gala-opera-
voorstellingen, en concerten wisselden elkaar
af en ten slotte werd de rij der feestdagen
besloten met een. banket, dat de magistraten
ter cere der pea*s aanrichtten.
Er waren een vijfhonderd tal uitnoodigin-
gen i-oudgezonden. Natuurlijk waren de
ridders van do pen sterk, in de meerderheid.
Uit alle vreemde landen waren zo tezamen
gestroomd.; zwarte kleine Italianen, cn
geol'huidïge Spanjaarden, een paar „char
mante" Parij'zenaars van verre re'eds ken
baar aan liet rood© lint van het legioen van
eer zwartbehaarde M'agyaren en Wonde
Scandinaviërs, Itussen, Grieken en "Ëngél-
sclien, een 'boonestaakadlitige Portugees,
niet een verdacht groote medaille op de
berst, twee Turken met ïoode fes op 't
hoofd, ook een kleine Japanner en ©mi zigeu-
ner-achtige Bulgaar dile tea- eere van do
Prijs der Advertentiën: Van 1b regels fl. 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige vooivsvaarde Tarieven hnr-
van zyn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, wonen
zoogenaamde itteitso opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Istterc. Telefoon Ufo. 123.
laten tegenspreken. Da Kamer van landbouw
in boven-Aiagon heeft een manifest uitge
vaardigd waarin gezegd wordt dat het land
zyn vertrouwen in de monarchie heeft ver
loren en zyn hoop vestigt op de Republiek,
Portugal.
Uit Lissabon wordt gemeld dat 27 koop
lieden die handeldrijven op de koloniën, ver
oordeeld zijn van 5 tot 20 jaren deportatie
wegens uitlokken van een oproer te Loanda,
veroorzaakt door slavenhandel en mishandeling
van inboorlingen.
Nader blijkt dat de onlusten te Coïmbra
veroorzaakt zijn door de heffing eener zegel
belasting van de marktverkoopers en door
de bestraffing der wanbetalers. Vandaar ook
de woede tegen de inspecteurs van het zegel.
Eerst werd een betooging gehouden voor
het belastingkantoor, maar volgens den cor
respondent der sFrankf. Zlg." prikkelde de
houding der beambten de betoogers en de
menigte begon de ruiten in te werpen. Toen
traden de troepen op en dit gaf aanleiding
tot de la'.ere, zeer betreurenswaardige, bot-
singeo,
Alle aibeiders te Coirnbra staken thans, de
winkels zyn gesloten en de slaat van beleg
is afgekondigd; de couranten verschijnen niet
meer. ïntussehen heeft de regeering bekend
gemaaktdat de belastingheffing minder
streng zal worden doorgevoerd.
De censuur wordt streng gehandhaafd en
zelfs weigeren de leiegraafautoriteiten de
voor de verboden telegrammen reeds betaalde
seinkosten terug te geven.
Saksen.
Keizer Wilhelm die Dinsdag de gast was
van den koning van Saksen, toostte aan het
gala-diner en bracht drie hoera's op koning
George uit. Later legde de keizer een krans
op het graf van koning Albert en keerde
te 8 uur weder naar Berlijn terug.
De keizer heeft generaal von Treitzschke
het grootkruis van den rooden adelaar ver
leend en wederkeerig begiftigde de koning
van Saksen den chef van het Duitsche mari
ne-kabinet, von Sender-Bibran, het groot
kruis van de Albrecht-orde.
Koning George en prinses Mathilde zyn
des avonds 10 uur naar het Zuiden vertrokken.
Oostenrij k-H o n g a r ij o.
De Hongaatsche onafhajikelijkheidspaitij
beeft besloten den strijd tegen de militaire
wetten voort te zetten ter verkrijging van
de invoering van het Hongnatsch alsdienst-
taal in de Hongaatsche regimenten en de
verleening van Hongaatsche regiments
vaandels.
Bij de eerste lezing der ontwerpen betref
fende den Ausgleich en de douanetarieven
in den Rijksraad constateerde de minister
president von Körber gistei en met voldoening.
feestelijkheid oen houquetje in 't knoops
gat droeg. En vertegenwoordigers der Duit
sch© en Oosfcenrijlksolte journalistiek in
massa. Allo politieke richtingen en fraction,
alle partijscha keuringen en socialistische
nuances vereen ilgden zich in de banketzaal.
Maar in de beoard'eeling van de politieke
kleur naar het uiterlijke kon men ook hier
don bal misslaan. Daar was bijvoorbeeld' een
slanke, elegante Franschmau, onberispelijk
gekleed en met, gefriseerde snorrdbaarden,dio
tnon ongetwijfeld voor een afstammeling
van ©en oud-adellijk geslacht zou houden.
En toch was hij, d'o hoofdredacteur van een
ParijSch arbeidersblad dat in elk nummer
moord en brand schreeuwde en m de op-
zwopmg der massa ziek naar meuschelijko
kracht van haar taak kweet.
In 't algemeen maakte 'het gezelschap ©en
schitterenden indruk. Hot ontbrak niet aan
elegante verschijningen on met ridderlintjes
versierd© jas-opslagcn. En. gewichtige perso
nages ontbraken evenmin; naast den twee
den burgemeester zat de minister van on
derwijs; ook d© minister van binnenland-
sche zaken was aanwezig, de generaal-uiten-
dant van bet hoftheater en een vleugelad
judant van den keizer.
Ter opluistering was ook een groot© me
nigte beroemdheden uitgenoodigd, die niet
direct met de politieke dagbladpers in ver
binding stondenromanschrijvers en dra
maschrijvers' van naam en. een paar tooneel-
spelers van naam, die somtijds aanvechtin
gen hadden om feuilletons te schrijven. Men
zag- er stoere gestalten, die niet juist in hun
'klcedij schonen te passen, naast onberispe
lijke dandy's en pastorale types, rood© de
mocraten naast zwarte heoren van hot cen
trum en tallooze reporters die met het aan.-
teekenboekje en potloods in de hand door do
zaal slenterden om sitof op te doen.
dat de algemeene opinie gunstiger dan ooit
gestemd is voor het vergelijk, dat te verkiezen
is boven den tegenwoordigen toestand.
Het douanetarief moet zoowel voldoen aan
de belangen van Oostenryk als aan die van
Ilongarjje en den grondslag vormen van
nieuwe handelstractaten.
Indien wij het douanetarief intact laten
bij de onderhandelingen met het buitenland
zullen industrie en landbouw geen reden heb
ben zich te beklagen, zei de minister.
T u r ik ij e.
De »Times" ontvangt bericht uit Sofia
dat een treffen heeft plaats gehad tusschen
de Turksche troepen en een bende onder
commando van den woiwode Sandanski, in
het district Melnik. De bende werd uiteen
gedreven met achterlating van óen doode. De
Tui ken hadden drie dooden en vele gewonden.
Uit Salomki wordt nog van een ander
gevecht melding gemaukt. Vijftig opstande
lingen onder bevel van Saiafof die een aanval
beraamden op het Turksche kamp by Psarevo
Sello, werden door schildwachten ontdekt.
De bende werd omsingeld do»r de Turken
ten getale van 1000 man en moest 49 dooden
op het veld achterlaten. De verliezen der
Turken zyn onbekend.
Aan de rDaily Mail" wordt uit Constanti-
nopel gemeld dat de ministerraad een nota
aan den Britseheu gezant beeft gezonden,
waarbij de verwachting wordt uitgesproken,
dat de grenskwestie in hel Hinteiland van
Aden in der minne zal worden opgelost.
Marokko.
Te Tanger doet bet gerucht hardnekkig
de ronde dat de Sheriff van Ouazzan aldaar
tot sultan heeft uitgeroepen, Mouley Moham
med, broeder vnn den tegenwoordigen sultan.
Mouley Abdul Aziz hield zijn broeder zooals
men zich herinnert, sedert lang gevangen.
V er. Staten.
De Senaat heeft Dinsdag liet Panama-
kanaal-vei'drag bekrachtigd met 73 tegen 5
stemmen. Over het verdrag werd gestemd
in den vorm waarmede de eerste onderhan
delingen luidden plaats gehad, het is dus niet
gewyztgd.
M© x i c o.
Een Chineesch gezantschap is te Mexico
aangekomen om tot do regeering het verzoek
te richten de immigratie van Chineezen in
Mexico te mogen uitbreiden.
De delegatie werd door de autoriteiten
geen vriendelijke ontvangst bereid.
Y enozuola.
De correspondent van de »Matin" te Cara
cas meldt, dat gistei en do zitting van het
congres werd geopend, Generaal Ayala, vice-
prestdem van de republiek, heeft ontslag
Natuurtijlc waren ook do groote oouran-
ten-uiitgevera aanwezig. De Volckors ontbra
ken evenmin als D'iiren. Do „Volksbod©"
had zich snol ontwikkeld, maai- thans scheen
het alsof zijl op een stilstumdspunt stond. Z©
was ondanks all'© pogingen om een ©enigs
zins letterkundige bctcekonis to erlangen,
het orgaan d©r -onderste honderdduizend ge
bleven. Düren had zich ten slotte daarmede
tevreden gesteld; do winsten di© de courant
afwierp, waren zeer groot dan kon. men
haar weinig beteokenend politiokon invloed
licht over liet 'hoofd zien. Des te moer had
het „Morgeniblad" aan beteekenis gewon
nen. Het zelfstandig© karakter had nieuwe
vrienden doen verwerven. De becijfering
van Bertram was jnist gebleken. De lezers
kring breidde zich niet veel nit boven het
gopaakl'e aantal, doch -op die in alle geval
bewust© lezers kon men rekenen. Zij zouden
getrouw blijven. Een „zaakje" zooals de
„Vo-lksbodo" was het Volokcrsehe blad niet
en zou 'het oolc nooit worden. Docli het
„Morgenblad" verslond niet meer zooveel
kapitaal, hetgeen Stcffens vroeger zooveel
slof tot ergernis leverde. Ook Steffens was
tot andere gedachten gekomen. Hij bromde
wel is waar somtijds nog, doch begon ook in
te zien d'at de thans vast gegrondvcstte en
op eigen beencn. staande courant het aanzien
cn den roem der oude firma slechts kon be
vorderen en verhoogen. Want het blad' dien
de noch de nieuwsgierigheid van het pu
bliek noch de eenzijdige belangen van een
bepaalde politieke partij, het diende bet va
derland, ik» geest en in waarheid, onafhan
kelijk op alle gebied, critiek voerend in go-
zouden zin, dio elk op prijs moest stallen
(Slot volgt.)