57"* Jaargang.
Donderdag 11 Juni 1903.
No. 11181
Soldaten der Fortuin.
9A
Gymnasium te Schiedam.
27
44
90
95
52
97
27
67
30
Gemeente-Drinkwaterleiding.
BUITENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT,
Deze courant verschijnt <i a g eij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaar d i n g e n fi. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prjjs per weckVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
san bet bureau bezorgd zijn.
SSarcnu Botergtreat «8.
k* ^nt. ,fj\
Adverten tiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel
Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
Prjjs der
meer 15 cents,
innemen.
Advertentiën bij abonnement op vqordeehge voorwaarden Tarieven hmri
van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummersdie Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde hl*i»9 mdSveftemtiën opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. telefoon Ko. 123.
Adspiranten voor bet Admissie-examen
dat in het begin van Juli a.s. zal plaats
hebben, kunnen vóór 1 «Isill a.s. inge
schreven worden bij
Dr. C. J. VINKESTEIJN,
Gymn,-rector.
Schiedam, 27 Mei 1903.
Wegens reparatie aan de hoofd buis za! de
watertoevoer Dondcrilngavond 11 dezer
na 8 uur cenlgcn tijd afgesloten z||n.
DE DIRECTIE.
10 Juni 1903
E) n gein ml.
De graanrechten in liet Lagerhuis.
Bij het algemeen debat over do fiscale eu
economische rugceringspolitiek werd do be
spreking, na verklaring van den speaker,
strikt beperkt tot do kwestie der graanrech
ten.
Bij do beraadslagingen over liet amende
ment Chaplin, die de- graanrechten veroor
deelde, zette Ilicks Beaah, oud-kanselier van
de schatkist, uiteen, dat ilxij, het vorige jaar
voorstelde de graanrechten te behouden als
een blijvende heffing met het oog op- de
grooto toeneming der nationale uitgaven.
Hij protesteerde tegen deze toeneming,
maar zijn protesten werden met onverschil
ligheid ontvangen. Als zij met moer sympa
tic wat on begroet, behoefde hij thans niet
het Huis als gewoon lid toe te spreken. De
graanrechten waren voorgesteld als een fis
cale maatregel, niet als een maatregel van
protectie, maar in sommige kringen schijnt
men te meeuen, dat do heffing moet dienen
om do koloniën to bevoordcelcn. Als de re
geering de opheffing voorstelde om aan dit
misverstand een einde te maken, zou er wer
kelijk goede reden voor zijn Moeten wij de
meeningen van Chamberlain als de inccuing
van hel gehecle Kabinet beschouwen 7 (Toe
juichingen.)
De intrekking der graanrechten schijnt
mijl een directe hinderpaal voor de aanne
ming van de preferentieolo beginselen.
Meenen Balfour en Chamberlain nu waar
lijk dat zij eenigo kans ihobben op een alge-
meeue toestemming van het volk, die 1100-
dig is om do aanneming to verzekeren van
een grondige wijziging van ons fiseaal stel
sel?
Spr. was togen de beginselen van Cham
berlain, die Britannië zouden schaden, de
unionistische partij! tot scheuring zouden
brengen en meer zouden bijdragen tot do
afscheiding dan tot de eenheid van het rijk.
Hij deed een beroep op Balfour en Cham
berlain om hun positie te overwegen en eon
beroep op de ministers, die hot met Cham
berlain oneens zijn, om hun meening uit te
spreken. (Toejuichingen Van de oppositie.)
Spr. sympathiseerde met enkele bedenkin
gen tegen do opheffing der graanrechten,
maar de opheffing was de eenige politiek,
die gevolgd kan worden om grootcr kwaad
te voorkorten. 'Hij stelde daarom een amen
dement.
■Hicks Beacli werd door den speaker belet
meer in bijzonderheden de politiok van
Chamberlain te besproken.
Ritcliio zei de, dat do kwestie van de pre-
ferentieelo behandeling der koloniën een
zeer belangrijke kwestiö was, die liet land te
behandelen zou krijgen.
Do oppositie rieip Wanneer?
Ritchie: In geen geval nu!
ITij vervolgde, voorzichtigheidshalve van
liet manuscript lezende, dat do leden der re-
gecring die over dit onderwerp spraken,
slechts voor zich zelf spraken en niet voor
do regeering. Het is voor de regeering on
mogelijk haar denkbeelden niet zoo ver to
ontwikkelen als d^ regeeringsledeti deden
die over de zaak zich uitlieten, maar al wat
zij zeiden was dat het vraagstuk der prefe-
rentieelo behandeling zou worden besproken
en onderzocht. Ik zou verwonderd zijn als
het onderzoek eenig practisch middel aan
de hand zou doen om deze politiek uit te
werken. (Toejuichingen der oppositie.) Ik
erken z»lf een overtuigd vrijhandelaar te
zijlu en ik ga niet mode met de denkbeelden
van hen, die mecnen, dat de aan het vraag
stuk verbonden moeilijkheden kunnen wor
den overwonnen op de wij-zo als tot dusver
aangegeven.
Ik kan niet meegaan met een politiek die,
naar ik meen, nadeolig is voor Britannië en
de koloniën. (Toejuichingen der oppositie.)
Ik schri'k daarom niet voor eenig onderzoek
terug, dat ik in overeenstemming met al
mijn collega's wensahelijk acht, van welk
standpunt men ook uitgaat.
Howard Wurent, in do rode vallende,
vroeg of Ritchie voor zich zelf of voor do re-
geermg sprak. Ritchie antwoordde: Als
Will-cut goed geluisterd had naai- mijta op
merkingen, zou hij gemerkt hebben, dab ik
soms voor de rogecring sprak en elders voor
mijzelf. (Toejuichingen 'en gelach.)
Hij verdedigde ten slotte do politiek der
regeering om de graanrechten af te schaf
fen.
Fowler was van oordeel, dat de leden en
aanhangers der rogeering elkaar cu zich zelf
tegenspraken Een onderzoek naar liet fis
cale systeem is ounoodig. Vrijhandel is do
politiek, waaronder Groot-Britannië een
voorbeeldeloozen voorspoed genoot. In den
loop dor verdere beraadslagingen keurde do
meerderheid de-r sprekers de intrekking der
heffing goed, maar velen wezen op den bui-
tengewonen politie'ken toestand. Bryce zei-
de, dat de toestand gevaarlijk was en zonder
precedent. Het land zou or op staan, to we
ten welke de bedoelingen der regeoring zijn.
Elliott, secretaris van financiën, verklaarde
in to stemrm n met de Verklaringen van Rit
chie, wat betreft de resultaten van eenig
onderzoek, omtrent hot fiscale stolsel.
Do debatten worden lot heden verdaagd.
©eoaenjjde ReëiecïeelSïsgetB.
België.
In antwoord op een vraag in de Kamer
deelde de minister van Cnanciën het voor
nemen der regeering mede, om binnenkort
een ontwerp conventie in te dienen, waarin
het recht van België om den Kongospoorweg
over te nemen wordt uitgesteld. De Kamer
verzond het door den rr inisler van financiën
ingediende ontwerp betreffende den Kongo
spoorweg naar een speciale commissie.
Naar liet Engelsch
van
RICHARD HARDING DAVIS.
F r a. n k r ij k.
Op voorstel van den socialistischen afge
vaardigde De Pressemé heeft de Kamer
besloten Donderdag een commissie te be
noemen van 33 leden, belast met liet onder
zoek der voorstellen betreffende de scheiding
van kerk en staat,
Boodschappers van 7 ksours uit de oase
Figuig kwamen gisteren te Beni-Oumf vol
ledige onderwerping aanbieden. Geucraal
O'Connor weigerde hen te ontvangen, ver
klarende niet met gemach'igden te ondei-
handelen maar met de djëmaas zelf. De
generaal zon 24 uur tijd geien waarna h|j
een nieuwe actie zou beginnen.
De naburige stammen, die de lieden van
Figuig steunden, hebben den strijd opgegeven
en zijn naar hun vestigingen teruggekeerd.
Frankrijk heeft niet de bedoeling de oases
te vernielen, maar de bewoners van Figuig
zullen de kosten der expeditie moeten be
talen, en de moordenaars, plunderaais, be
nevens wapens en munitie moeten inleveren.
Volgens berichten bedraagt het aantal
hommen dat Maandag binnen Figuig werd
geworpen 600. De inwoners van Zenaga
zouden 300 dooden en vele gewonden heb
ben gekregen.
De stad zelf werd aan puinhoopen ge
schoten, zoodat vele bewoners daaronder
bedolven zullen liggen.
klaarde in de Kamer, dat de expeditie tegen
Figuig slechts ten doel had de afstraffing van
rebellen. De Spaansche regeering behoefde
niet tusschen beide te komen.
Italië.
In de Kamer verklaarde de onderstaats
secretaris van binnenlandsche zaken in ant
woord op eenige vragen, dat de maatregelen
van orde met het oog op de betoogingen te
Innsbrück genomen waren in het belang der
openbare orde en ter voldoening van een be-
vrienden en verbonden staat.
De Kamer nam met 182 tegen 137 stem
men de marinebegrooting aan.
Te "Weenen is groote ergernis gewekt door
de nieuwe anti- ostenryksche betoogingen in
Foggia, Napels, Genua en vooral te Udine, bij
de grens, waar met vele gasten uit Görz en
Triest het feest der constitutie op volkomen
irredenlistische wijze is gevierd. In den groo-
ten feesloptocht werden een zwarte banier
met het opschrift »Weg met Oostenrijk" en
een andere vlag met het opschrift »Evviva
Italia irredenta" en verder vlaggen van Istrië,
Dalmatië, Görz en Trentino gedragen.
Een priester hield een irredentistis-he toe
spraak. Volgens de sZeit" moeten ook mili
tairen en burgemeesters aan de betoogingen
hebben deelgenomen.
N oor weg en.
De koning heeft het ontslag van de minis
ters van oorlog en landbouw aangenomen.
Tot minister van oorlog is benoemd de ka
pitein der genie, Thomas Heftye.
Portugal.
De Ameriknansche marine-divisie verliet
gisteren Lissabon met bestemming naar Kiel,
Spanje.
De minister van buitenlandsche zaken ver-
54)
„Onder president Rojas zult giji vrijheid,
een rechtvaardig bestuur en welvaart heb
ben!" besloot Clay. „Onder Mcndoza zult
gij u onder een ijzeren dwangwet moeten
bukken. Ilij zal u uitzuigen door belastin
gen en knechten met dwang",vetten en gij
zult een onmensoliwaardig bestaan hebben.
Wien van boidon 'kiest gij', Rojas of Mcn
doza?"
„Rojas! Rojas!" riepen do inlaudsdio sol
daten. Zijl verlieten do rijen on drongen
rondom Clay's paard, liun sabels of gewei-
ren zwaaiend en schreeuwend „Rojas, leve
Rojas! Leve do regeoring! Dood aan Hon
do»!"
De Amerikanen waren op hun plaatsen
gebleven cn vergenoegden -zich er medo eon
driewerf 'hoera op Rojas uit te brengén.
Toen do troepen den opmarseli naar het
paleis begonnen, was het tumult eu de geest
drift in Kun rijen nog weinig verflauwd. Nog
altijd weerklonken kreten en nationale lie
deren door do straten en het lawaai deed do
burgers binnenshuis vluchten, zoodat de sol
daten door 'bijna uitgestorven straten met
gesloten deuren en venster-s trokken. Nie
mand versperde hun den wog, maar niemand
'begroette hen ook met gejuich. Thans kon
den zij reeds den voorgevel' van het rog00-
teigspaleis cn de! vlag der opstandelingen
zien, die vau eeu in den tuin geplanten vlag-
gestok wooi.
Op eonigen afstand van het paleis kwa
men zij do gehouwen der Amerikaan sche en
Engelscho ambassades voorbij', waarvan de
betreffende nationale vlaggen woeien. Ven
sters eu daken der beide gebouwen waren
met vrouwen en kinderen bezet, die aldaar
een veilige toevlucht hadden gezocht. De
troepen maakten halt toen consul Wei nier
cn sir Julian Prindar, de Engelscho gezant
blootshoofds do straat kwamen oploopeu en
Clay toewenkten.
„Daar onze gezant buitenslands is," ver
telde Weiii) er, „heb ik naar Truxdlo ge
seind om ons aldaar liggend oorlogsschip
naar hier to zenden en zooeven hebben we
ven-nomen, dat 'liet juist in een der buiten
havens is voor anker gekomen. Binnen een
kwartier kan het zijn matrozen aan land
'hebben gezet en sir Julian en ik zijn van
meening, dat gij' op deze niet onaanzienlijko
versterking moet wachten."
Ook de Engelscho gezant legde verma
nend een hand op de teugels van Clay's
paard.
„Wanneer gij Mendoza, in hot paleis wilt
aanvallen niet dezen troep gepeupel," gaf
■hij onwellevend in bedenking, „dan zal de
geheele stad op genade of ongenade aan de
bandelooshoid van die massa ten slachtoffer
vallen. Daarom verzoek ik u dringend, dio
lieden zoolang in toom to houden, totdat do
zeelieden zijn aangekomen om voor de orde
in de straten zorg te dragen eu den priva
ten eigendom te beschermen."
Clay wierp een blik over zijn schouders
naar da machinisten en ïcrsche werklieden,
die in onberispelijk militaire houding ach
ter liem; stonden.
„Eon troep gepeupel kunt gij mijn man
schappen toch nauwelijks noemen," gaf hij
■koel ten antwoord. „Zij zien er een beetje
ruw en kort-aangebonden uit, maar i'k sta
u borg voor hen. D'e beide andere afdeëlin-
o-en dio in do beide volgende straten aan-
R ualancl
De emigratie van Tartaren uit de Krim
naar Turkije duurt voort. Het meerendeel der
bewoners van Bakhschissarah verkoopen hun
landeryen en haasten zich om Rusland te
verlaten, aangelokt door de beloften die de
Turken hen doen om hen van den militairen
dienst en belastingen vrij te stellen.
De nTimes" meldt dat ni-uwe manifesta
ties tegen de Joden zijn voorgekomen, thans
te Berestechko, een stad in Russisch Polen
gelegen. Verscheidene duizenden boeren, die
met de jaarmarkt naar de stad kwamen,
hebben hun plan bekend gemaakt om den
Joden der stad hetzelfde lot te doen onder
gaan als hun geloofsgenoolen te Kischeneff.
Een paniek is onder de Joodsclie bevolking
ontstaan, alle magazijnen en winkels werden
gesloten en de Joden barrikadeeren hun wo
ningen. Verscheidene honderden Joden hebben
hun toevlucht gezocht te Uzijn, een stad op
de grens van Galicië.
In het district Brody is onmiddellijk aan
de regeering om bescherming getelegrafeerd.
Andere bijzonderheden ontbreken nog.
maakt de volgende bijzonderheden bekend
over Macedonië
Twee dorpen van de provincie Adrianopel
zjjn door de troepen en de Bachi-Boezoeks
belegerd. Meer dan 200 bewoners zijn gevan
gen genomen en evenveel gedood.
Het Turksche gezantschap te Londen heeft
kort geleden een schrijven gepubliceerd,
waarin de Turken de Macedonische opstande
lingen beschuldigen, onder bevel van .een
bandiet Tola, de grootste wreedheden op de
Mohamedaansche bevolking van de provincie
Ifskjub te hebben gepleegd. De bandiet Tola,
van wien het gezantschap spreekt, is geen
Macedonisch opstandeling, maar wel een be
rucht Albaneesch bandiet, die sedert jaren de
omstreken van Uskjub onveilig maakt en in
de heele provincie verscheidene diefstallen
en moorden pleegde. Hij wordt door de Turk
sche autoriteiten, met wie hij op goeden voet
staat en zelfs zijn buit broederlijk deelt, niet
vervolgd.
Blijkens verklaring van den Oostenr|jkschen
minister van buitenlandsche zaken zijn alle
mogendheden hot eens over de uitlegging
van het tractaat van Berljjn en steunen zij
de voorstellen van Oostenrijk en Rusland in
zake Macedonië. De overeenstemming tus
schen Rusland en Oostenrijk leveit den meest
oliden grondslag voor het behoud van den
rede. De Porte tracht loyaal de verbeteringen
in te voeren door de kabinetten te Weenen
en Petersburg voorgesteld,
In de districten Stib, Kratowa en Kuma-
nowo verdeelen de comités wapens. Met re
volvers en dynamielbommen gewapende lieden
zijn van Piiilippope! naar de grensprovincies
getrokken.
la een bijeenkomst van verscheidene dui
zenden personen te Sofia sprak professor
Michaïlowsky Maandag over de Macedonische
kwestie. Hij verklaarde dat de Maeedoniërs
geen steun van Rusland konden verwachten,
doch vestigde de aandacht op de sympathie
van Frankrjjk, Engeland eu Italië voor de
Macedonische zaak. Da vriendschap met Tur
kije zou echter thans de beste politiek zijn.
Michaïlowsky raadde aan geduld te hebben
gedurende de onderhandelingen, die op dit
oogenbiik plaats hebben.
T u r R ij e.
De Belgische Ligue des droits del'homme
stonds zullen verschijnen, zijn troepen der
rogeering eu volkomen berekend voor de
taak die hen wacht, de onrechtmatige in
dringers uit het regceringspaleis te verjagen.
Il'et beste wat gij' doen 'koudt, zou zijn, dat
gij in persoon naar de haven gaat en de ma
rine-soldaten en matrozen zendt naar do
plaatsen, waar gijl denkt, dat zij vau groot
nut kunnen zijn. Ik kan onmogelijk op lien
blijven wachten, maar lioe spoediger zij hier
zijn, hoe boter."
Clay stuurde den rechter- en linkervleu
gel van zij'n legertje langs een omweg naar
liet paleis om zich in dc straat achter den
botauisclien tuin te vcroenigen. Wanneer zij
liet geweervuur aan do voorzijde lioorden
knallen, moesten zij 'het paleis aan do ach
terzijde trachten binnen te dringen door 't
tuinhek te force-ereu,
„Mendoza heeft heb paleis aan do tuin-
zijde onneembaar laten verschansen," waar
schuwde Weimer Clay, „ook lieoft hij' drie
stukken veldgeschut opgesteld, waarmede
Iiij do drie straten volkomen bestrijkt. Gij
en uw lieden staat juist in de vuurlinie van
eon dor kanonnen. Iliji wacht er slechts mee
om los to hranden totdat gijlieden een wei
nig dioliterbiji zijt gekomen."
Vau de plaats waar Clay zich bevond,
'kon hij de staven van het tuinhek tellen,
maar do plankon, waarmede het hek gebar
ricadeerd was, verhinderden hem zich een
voorstelling to maken van do sterkte en do
verdeoling van Mendoza's troepen. Na Wci-
mcr's medcdeeling belegde Clay een krijgs
raad met do leden Van zijn staf en zette hun
den toestand uiteen.
„De schouwburg en do Uiiionclub liggen
juist aan den tcgenovergestelden kant van
het paleis op den hoek van deze straat,"
zcido hij. „Wij moeten ons in die gebouwen
verschansen, de vensters barricadeeren en
een soort borstwering aan den rand van het
platte dak opstellen en dan do lieden van
achter don gebamcadeerdeu tuin terugdriji-
veu in liet paleis zelf. Gij moet de beste
scherpschutters last geven in de eerste
plaats de artilleristen die de kanonnen be
dienen, dood te schieten of buiten gevecht
te stellen. Ik zal in de straat hier wachten
totdat gij' de kanonniers hebt verjaagd, dan
zal ik den tuin bestormen cn de geschiedenis
aldaar beslechten. Het dorde en vierde regi
ment moeten het gebouw tegelijkertijd van
de achterzijde bestormen on gij' moet zorgen
dat de opstandelingen vanaf de daken der
schouwburg cn Unionclub steeds op een
warm geweervuur worden onthaald."
Do beide regimenten hadden zich reeds
langs een omweg in beweging gesteld om
aan de achterzijde van het paleis den hun
gegeven last uit te voeren.
Clay trok de tengels strakker aan on waai'
scliuwdo zijn manschappen zoo dicht moge
lijk langs de huizenrijen zich voorwaarts te
bewegen. Thans ging het voorwaarts, terwijl
do soldaten het midden der straat steeds
open lieten.
Toen zij op ongeveer honderd schreden
van het tuinhek genaderd waren, werd eens
klaps een deel van de houten bedekking
achter het hek weggoschoven, een witte
rookwolk steeg op, gevolgd door een hovi-
gen 'knal. Een kanonskogel' sloeg in het dak
van eeu nabijzdjnd huis, zoodat de steenen
als hagel in do straat neervielen. "Vooi-dat
liet kanon wederom was geladen om los te
branden hadden de meeste soldaten don
schouwburg en het gebouw der Unionclub
bereikt. De deuren werden ingetrapt of met
do kolven der geweren aan splinters gesla
gen. Als bezetenen renden de soldaten de
schuilplaats binnen, waarvan de bewoneis
•het hazenpad hadden gekozen. Aanstonds
Z u i d-A f r i k a.
De Wetgevende Raad van Transvaal besloot
gistermiddag eenstemmig in het reglement
voor openbare vacantiedagen ook op te nemen
de viering van Dingaansdag door de Boeren.
De Hollandsche leden zeiden hun mede-leden
warm dank voor dit teeken van goeden wil,
opmerkende dat dit besluit meer zou bijdra
gen tot de verzoening dan honderd redevoe
ringen.
Uit een statistiek te Johannesburg gepu
bliceerd van den Kofferarbeid over April
blijkt dat ongeveer 9300 arbeiders werden
aangeworven 600 werden naar Barberton
werd een begin gemaakt met het barricadee
ren van vensters on 'liet aanbrengen van een
borstwering op liet dak.
Langham werd door do menschenmassa
over liet tooneel meegedrongen en met een
sprong kwam hij midden tusschen do muziek-
lesscnaars van liet orcliesb terecht, D'oor
een zijgang kwam hij in een voorzaal, waai
de spiegels de opgewonden gezichten van
hen dio hem gevolgd waren, veelvoudig
weerkaatsten. De zaal gaf toegang tot een
balkon, vanwaar .bij', naar adem hijgend in
den tuin van bet paleis kon zien, waar het
van soldaten wemelde cn 'kruitdamp aller-
wego opsteeg. Langham zag hoo de soldaten
in het tegenover liggende clubgebouw
soplia's en stoelen naar de vensters en op
bet dak sleeptonde lieden di© bij' hem
waren scheurde de gordijnen af en hingen
die over liet ijzeren balkon om hun bewegin
gen beter aan de oogen van den vijand to
onttrekken.
Kogels vorbrijzoldeu do ruiten met klet
terend geluid. Vanaf dei daken was heb
schieten reeds begonnen. In do aangren
zende straten en aan beide zijden van liet
paleis plaatsten de kooplieden in allerijl
ijzeren blinden voor do vensterruiten, en
manuen, vrouwen en kinderen zochten een
toavüuclit op do hooge trappen van do kerk
Santa Maria. Anderen stonden in zwarto
drommen op balkons en daken Van huizen
in de verte en hun aanmoedigingskreteu of
scheldwoorden waren hoorbaar en spoorden
do strijders tot meerdere krachtsinspanning
aan. In den tuin van het paleis vocht een
deel Van Mendoza's troepen achter de eerste
barricade, terwijl anderen tafels, bedd-egoed
en stoelen over de grooto terrassen sleepten
en naar beneden wierpen, waar een tweede
barricade werd opgeworpen.
f Wordt vervol ff d
iel
JiV
