57''" Jaargang.
Zaterdag 19 September 1903.
No. 11267.
Nieuw Adeldom.
Bericht.
BUITENLAND.
~~'~CJ1T DE PERS.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dadelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. franco
per post 1.65.
Prijs per week Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentién voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau t Botcistroat 68.
Z(j, die zicli niet het nieuwe kwar
taal, aanvangende 1 Bet. aop
de „Scliledamsche Courant" abon-
nccrcn. ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratig.
18 September 1903,
Ëugci&nd.
Chamberlain af.
Gistermiddag deden te Londen hardnek
kig berichten de rondo, dat de eerste stap
pen genomen waren voor een wijziging van
het kabinet. De lezingen waren tweeërlei.
De eerste luidde dat Chamberlain- zou, af
treden, do tweede dat (Ritclrib, waarschijn
lijk ook Hamilton en mogelijk nog ©enige
anderen ihun ontslag ingediend hadden.
Latere telegrammen bevestigden dat de
ministers Chamberlain, Hamilton en Rit
chie hnn ontslag namen en dab do koning
de ontslagaanvrago van Chamberlain, Rit
chie en Hamilton had aangenomen.
Chamberlain schroef den 9en September
een briof aan Balfour waarin hiji zeide dat
toen hiji on Balfour de aandacht vro«gen
voor do veranderingen in den handelstoe
stand van Engeland, geen van beiden de
bedoeling hadden een zuiver politiek ge
schil to laten opkomen. Niettegenstaande
dit, verwierpen van den beginne af do libe
rale leid ei-s een onderzoek van het fiscalo
stelsel, zonder -eenigen schroom gebruik ma
kende van den ouden kreet „duur brood!".
Op deza wijsze reeds een ernstig vo-ovo-ordeel
opwekkende, terwijl nog geen openbare be
raadslaging had plaats gehad. Daar Cham
berlain beseft dat do preferentieel© behan
deling dor koloniën als politieke kweslio
van onmiddellijk practisch belang niet met
koop op succes .kan worden vooropgesteld,
ofschoon een sterke meening bestaat ten
gunste dor repressaille, gelooft hiji heb best
zijn programma te kunnen' dienen buiten
liet kabinet, waarom hij dus zijn. ontslag
aanbood.
Balfour, dezen brief den 16en September
beantwoordende, neemt hot ontslag van
Chamberlain aan, zijl het dan ook met te
genzin. Hij) is heb met Chamberlain eons dat
do publieke opinio nog niet rijp is voor het
invoeren van eon preferentieel stelsel voor
de koloniën, wolk stelsel omvat belastingen
op voedingsmiddelen. In de tegenwoordige
omstandigheden acht Balfour het aldus het
verstandigst ten einde do kwestie der fis
cale hervormingen te bevorderen, om de be
lastingen o-p levensmiddelen to schrappen
uit ikeb politieke programma der unionisten.
Balfour zegt„Ongetwijfeld hebt gij ge
lijk in uw meening deze tak van fiscalo her
vorming niet te behandelen als zou hij on
afscheidelijk verbonden zijn aan dien ande
ren tak, welke naar onze opinio bet land
moot leeren beoordöelen, zonder vooroor-
Roman uit hetkedendaagsche leven
door
P. MICHAELIS.
40)
Am al ie ziet liem strak aan, met wijd open
gesperde oogen. Zijl dringt, door ouuitspre
id ijken afkeer aangegrepen, zijn hand weg
cn staat op. Ze heeft gedacht, dat hij on
gelukkig was, lichtzinnig, maar niet slecht.
Nu verneemt ze ook, dat hij een oerlooze
is, en ze wendt zich rillend van hem af.
„Ellendelingroept zij hem toe, hetzelf
de woord, dat hem sedert do laatste uren in
de ooren klinkt. En zij roept het hem. op
niik een toon van afschuw toe, dat Victor
suet aan de bedoeling twijfelen kan. Ook
Her heeft hij het spel verloren.
Büj stormt weg in vertwijfeling Hij wan
kelt door de straten, nauwelijks kan hij
meer rechtop gaan.
Zonder te weten wat er gebeurt, komt hij
°p rijt jonggezellen-kamer terug, die hij
reeds sedert twee dagen niet heeft betreden.
Een oogenblik aarzelt hiji nog of hij' wel
kinnen zal gaan. Misschien dat men reeds
politie beeft gewaarschuwd en dat die
hem reeds op hot spoor is. Maar hiji is doo-
'Mijk afgemat. Odk het ergste zou hem
thans niet meer kunnen deren.
Er ig niemand in zijn woning. Op tafel
ri?S'ei1 twee brieven. Do eeno is Van Mar
tha s hand. Morgen, schreef ze, zal de brui
°ft plaats vinden. Een briof vol roerende
getrouwheid en deemoed.
deel." Balfour betreurt Chamberlain's be
sluit om uit de regeering te treden, doch
'hij kan dit besluit uiet veroordeelen, waar
Chamberlain denkt 'bierdoor het best zijn
zaak van de Staats-éénlieid te kunnen die
nen.
Balfour spreekt er zijn Voldoening over
uit dat Austen Chamberlain aan de regee-
riug blijft.
Gisteren bad in liet district Standrews
een verkiezing plaats voor een lid van het
Lagerhuis. De tegenwoordige afgevaardigde
Austrufcher, unionist, moest aftreden na zijn
benoeming tot directeur van de Suez-Ka-
naal-Maatschappij'. Ellice, de liberale can-
didaat, werd gekozen met 1324 stemmen;
op den unionist, majoor Tihomston, waren
1288 stemmen uitgebracht; een overwin
ning dus voor de liberalen.
T u r k U
Oorlogskannen.
D'ei correspondent van de „Frankf. Ztg."
verkreeg van góed-ingelichte rijido over de
houding op dit oogenblik in officieelc- krin
gen t© Sofia aangenomen tegenover de ge
beurtenissen in Macedonië, de volgende op
recht en ernstig op te vatten verklaring
„Wij; zijn vredelievend en niet oorlogs
zuchtig, maar wijt kunnen niet met gekruis
te armen blijken toeziten wat daar ginds
geschiedt. Indien de wreedheden voortdu
ren en Europa de Turken niet dwingt, daar
mede te eindigen, dan moeten wijl onze vre
delievende houding opgeven, al zouden wij
van te voren weten dat ons een nederlaag
wacht."
De „Liberté" beeft liet volgende tele
gram uit Sofia ontvangen: De regeeriiig
heeft besloten tot de mobilisatie van het
Bulgaarsche leger. Het effectief in oorlogs
tijd bedraagt 126,870 man. De mobilisatie-
order verhoogt dit getal met 15,000 man.
Onder voorbehoud'.
'Het Bulgaarsohe ministerie van buitehl.
zaken ontving nit geloofwaardige bron hot
benolit dat do Turken do stad Kastoria ver
nielden en do bevolking, 10,000 mensehen,
vermoordden.
Uit particuliere berichten, afkomstig
van Uskjub blijkt dat wandaden van orn-
stigon aard bedroeven zijn door redifs en
troepen van Mustliafiz in de Christen-dor
pen van deze sandjak. Deze Wandaden
bestonden in rooverijen, het mishandelen
van vrouwen en andore beleedigingen.
Het Bulgaarsche ministerie van oorlog
riep alle officieren terug dife thans studee-
ron aan militaire scholen in Rusland,
Frankrijk, Oostenrijk en Italië.
De Duitsclie diplomatieke vertegenwoor
diger te Sofia richtte een nota tot de Bul
gaarsche regeering, waarin, in aansluiting
mot de veildariügen, afgelegd door Rusland
cn Oostenrijk, betoogd wordt dat Bulgarije
niet moot hopen op hulp van wien ook wan
neer het in oorlog komt met Turkije. -
Met eon vloek slingert hij het papier in
een hook.
Én het andere schrijven is van zijn vader.
Hij komt, ja, bijl is er reeds. Hij vergeeft
hem alles, wat hij, aan hem voor leed heeft
berokkend. Hij smeekt hem, zijn zoon, om
vergeving.
'Dat kan Victor's ziel niet verdragen. H!ij
moet den brief geheel lezen, steeds weer
lezen. De vader, aan wiens ondergang 'hij
ten deelo sdhuld heeft, en dien hij zoo on
eindig veel verdriet heeft berokkend, wiens
witte haren hem aanklagen, de vader wendt
zich om vergiffenis smeekend tot zijp.
schuldigen zoon.
D'at valt Victor in het hart als een etraa.1
van boven. Hij buigt bet hoofd en weent
om het ongeluk van deii vader, weent om
zijn eigen, verloren leven.
Dan wordt het verleden in liem' Wakker.
HHj herinnert zich zijp jeugd, bijl ziet zich
verstrikt in slecht gezelschap, overdenkt hoe
hij steeds meer zijp zelfaekting verliest, hoe
liij' steeds dieper is gezonken, tot een ge-
meen&n bedrieger.
Hiji oVerdchkt de smarten die hij aan
zijn jeugd-vriend Franz Link cn aan diens
zustor Martha'heeft berokkend. En ten slot
te 'bekent hij!, dat hij reddeloos verloren is.
Er bestaat voor liem geen nieuw loven meer,
vóór hem ligt slechts schande en smaad.
De wanhoop overmant Victor. Hij; haat
het leven, en allen, die hij gekend heeft.
Wanneer hij' het leven niet meer goed
maken kan, dan sal (hij er ten. minste een
eind aan maken.
En dan pleegt hij zelfmoord
Op de invoering van heb hervormingsplan
zal krachtig aangedrongen worden door den
Oostonrijkschen gezant, alleen dan wanneer
Bulgarije kalm blijft Is dit vorstendom niet
in staat den benden te beletten do gi onzen
over te trekken, dan zullon Oostenrijk en
Rusland rekening bouden met de onmacht
om deze taak te volbrengen. Turkije maakt
gebruik van zijn rechten wanneer het zijp
grondgebied verdodilgt bogen invallen van
vreemden, en de bimienlandsdbe rust hand
haaft.
Naar aanleiding van hot feit dat Bulga
rije drie divisies mobiliseert, deed de Turk-
sche opporeonimissaris te Sofia, in opdracht
van do Porto, de Bulgaarsclio regeering we
ten dat deze maatregel' een slechten indruk
gemaakt had, en dat wanneer deze mobilisa
tie gehandhaafd bleef, Turkije haar zou be
schouwen als een tot de Porto gerichte uit
daging.
Do Bulgaarsclio minister-president Pe-
troff, antwoordde dat do mobilisatie geen
offensief, doch een zuiver defensief kal aiktor
heeft.
In Konstantinopol neemt het aantal men-
schen dat op een oorlog aandringt, steeds
toe. Het is slechts een kwestie van. tijd, hoe
lang de sultan weerstand zal kunnen bieden
aan de wensolion van deze oorlogspartij. Als
toekenendo bijzonderheid kan gemold wor
den dat de sultan gisteren bij' een juwelier
te KonstantinopeL drie honderd zilveren
vlaggetjes bestelde, welke gewoonlijk ge
bruikt worden om de positie en bewdging
van troepen op oorlogskaarten aan te geven
Volgens de „Frankf. Ztg." is do mobili
satie gelast van het 4o legerkorps te Erzin-
gan en het 5e te Bagdad.
Die „St. Jamoa' Gazette" is in staat te
verklaren dat Rusland on Oostenrijk nieu
we voorstellen doden toekomen aan Enge
land, welke, wanneer zij aangenomen wor
den, naar gehoopt wordt, de rust in Mace
donië zullen horstellen. Do bedoeling zou
zijn Tiuikije zoo spoedig mogelijk te dwin
gen tot invoering der hervormingen.
Volgens de „Figaro" zou de reis van kei
zer Wilhelm naar Weenen van groot be
lang zijn ten aanzien van de Macedonische
kwestie or zon dan Van niet meer of min
der sprake zijn dan Van een gemeenschap
pelijk militair optreden op don Balkan.
Verscheidene Servische officieren hebben
hun voorloopig ontslag ingediend en zijn
naar Macedonië gegaan om ziek biji de bon
den der opstandelingen te voegen. Men ver
zekert 'hier dat koning Peter niet vroomd is
aan deze beweging. Da regeering zou ver
scheidene benden Serviboho vrijwilligers uit
gerust en deze naar de grenzen hebben ge
zonden met wapenen en munitie om do op
standelingen te steunen. Men voegt er zelfs
aan toe dat do Turksche regeering van dit
feilt zou zijn ingelicht on haar beklag hier
over zou 'hebben gedaan bij bet kabinet te
Belgrado.
HOOFDSTUK XXI.
Nu is de dag van 'hot huwelijk gekomen,
een droevige, sombere dag. De regen klet
tert tegen de ruiten op de vierde verdie
ping, waar Martha Link zich bevindt, ge
reed om den bruidegom te ontvangen.
Ze is een paar dagen geleden van bet
ziekbed opgestaan. Nog is de koorts niet ge
heel geweken, maar de vreugde heeft haar
sterk gemaakt, zoodat zij voor de bezorgde
blikken van don broeder eon genezing kan
huichelen, waarvan in werkelijkheid slechts
weinig to bekennen valt
Dus nu zal toch nog waarheid worden wat
ze in haar zoetste droomen niet had durven
hopen. Victor wil haar tot zijli vrouw ma
ken en haar voor elkeen een eerlijken naam
geven. Hij heeft het onrecht ,dat hij haar
aangedaan heeft,, ingezien en wil thans alles
wedeir good maken.
Neen, zo is geen verschoppeling. iZij lieeft
wel misdreven, o God en haar fouten bran
den haar maar al te goed in 't hart, maar
toch was rij niet slecht. Deed zij dan niet
alles, wat men haar kan verwijten, om
zijnentwil Omdat zij hem zoo oneindig lief
had en zijn verleidelijke woorden niet kon
weerstaan. En 'heeft zijl hem dan niet nog
steeds lief? Is het dan niet haar ceniig ver
langen en streven met !bem to kunnen ar
beiden, hem het loven aangenaam to ma
ken, hem in 't ongeluk op te beuren, zoo
veel in haar vermogen is?
Waarlij|k, Franz wil steeds van dio din
gen niets weten. H!ij| wil haar vau Victor
terughouden. Hij denkt er steeds aan, dat
Victor de plicht 'heeft, hur rijn naam te
Pi ijs der Advertentiën: Van 16 regels 11 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemon.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde kiciae adverten(të-n opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intere. Telefoon No. 123.
Ctcsnengdc Medcdceltngcn.
F r n k r ij k.
Donderdag verschenen voor den strafrech
ter te Marseille, de Italianen Picolo en Dac-
cliino, de bekende tomaten werpers van den
9en Augustus toen minister Combes een
bezoek bracht aan Marseille, wegens beleedi-
ging der ministers, het dragen van vei boden
wapenen en het beleedigen van agenten; de
eerste beschuldigde alleen voor de twee
laatste feiten. Picolo werd tot 6 maanden en
Dacchino tot 3 maanden hechtenis veroor
deeld.
Do.itsohl.and.
In de bijeenkomst van het sociaal-demo
cratisch congres hield Bebel gisleien een
belangrijke rede over de redevoeringen van
keizer Wilhelm te Essen en Breslau, waarin
deze betoogde dat soldaten op zijn bevel
moesten schieten op hunne oudeis.
Bebel wees nadiultkelyk op de taluiek dei
partij, die g.-en enkele harer eischen mocht
opgeven. Hij eindigde met een zeer schei pe
motie voor te stellen, gericlu tegen de iett-
siouisten, die concessies doen.
De vergadering betuigde door handgeklap
haat' instemming.
De volgende motie over do takllek is door
Bebel, Kautsky en Siriger voorgesteld
»De Partijdag geeft de Ryk^dagfractie in
overweging in hel vraagstuk der bezetting
van plaatsen van vice-president en secretin is
van den Rijksdag te volharden bij hare
totnogtoe aangenomen houdingweigering
van alle niet door het reglement voorge
schreven verplichtingen
»De Paitijdag veroordeelt op de meest
be-Iistu wijze de revisionistische pogingen om
de totnogtoe gevoerde, beproefde en door de
overwinning bekroonde taktiek der pat tij t
vei anderen in dezen zin dat, in de plaats
van de v<-roveimg dei politieke macht dom
overwinning »an onze tegenstander--, icn
poluitk zou komen van tegemoetkoming aan
de bestaande orde van zaken.
>De Partijdag vei wacht dat de Ryk-dag
fractie de grooteie macht, die zij door het
vermeerderd aantal hater leden en door de
gi-vvi-ldigo toeneming van de achter haar
staande kiezersmas<-a's verkregen heelt, iri
oveieenstemniing met de pron tsti'Üiugen tan
ons piogram zal gebittiken, om de belangen
dor arbeidersklasse, de vergrooting eri h,j
Vestiging der politieke viyheid en g, iyke
rechten voor allen zoo krachtg en nadruk
kelijk mogelyk te verdedigen, en den stiyd
tegen militarisme en mannisrtu-, tegen kolo
niale en wereldpolitiek, tegen on/echt, ondei-
diukking en uitbuiting in elk'-n vorm nog
krachtiger te voeren, dan liet haar totuogtoe
mogelijk was".
Rusland.
Volgens het blad vKawkas" kwamen den
15den September te Bakoe een menigte
Armeniëis samen, na het luiden van de
klokken, t ondom de kathedraal. Zij schoten
op- en wierpen met sieenen naar de politie.
De militairen, die aamukten om de politie te
helpen, werden eveneens met een hagelbui
geven, maai' verdor wil bij' van een gemeen
schap tusschen beiden niets weten.
Maar Martha weet wel beter. Wanneer
Victor maar eerst baar echtgenoot is, dan
kan geon macht, ter wereld haar ervan af
houden, naar 'hem te gaan. Dan kan nie
mand, ook haar broeder niet, bon van el
kaar rukken. En zij! zal haar plicht doen.
Zij zal voor hem een .gctro-uwe echtgenoot
zijndie voor hean de huishouding bestiert,
alle ontharing en alle lasterpraatjes ten
spot.
Zou Victor echter komen Hiji beeft met
een enkele maal naar baar gevraagd, zoo
lang zij] ziek was. Maar beseft do ongeluk
kige! geen zorgen genoeg? Moet liiji thans
niet voor rijn dagelijtkscb brood zwoegen,
daar' op Gersdorf alles zoo slecht gaat en
zijn vader hem niet oneer helpen kan En is
dan ootk Franz, boe wakker 'hij' anders rijn
mag, niet veel te ruw tegen zijhi jeugd
vriend opgetreden en heeft hij liet hem niet
onmogelijk gemaakt door zijn onbuigzaam
heid om naar 'haar te komen.
'Daarom is ze niet 'boos op Victor Hij!
weet immers hoezeer zijl bom lief beeft;
waartoe hebben zij' elkaar dan zooveel woor
den te zeggen? En is liet dan niet voldoen
de, dat bij' in het huwelijlk heeft toege
stemd? Is dat geen bewijs van veel meer
goedheid van zijn kant, dan rij ooit zou ver
wacht hebben, die zijl ooit weder goed kan
maken
Martha Link heeft zich netjes uitgedost
in een niouw wit gewaad, dat Franz haar
voor dezen dag heeft geschonken. Zo zit
in gelukzalige stemming in den ouden leun
stoel en wacht met groote blijdschap het
uur af, dat haar aanstaand# komen zal'.
van steenen en met geweerschoten ontvangen.
De militairen beantwooidden het vuur, de
menigte vluchtte in de keik, die door de
soldaten omsingeld werd. 45 Armeniëis wer
den gevangen genomen, de overigen vluchtten.
Er werden vele geweren gevonden. Een
militair werd gedood, zes werden gewond,
door steenworpen getroffen. De verhezen der
ordeverstoorders zijn onbekend.
Oostenrij k-H o n g a r ij e.
Keizer Franz Joseph heeft ria afloop der
manoeuvres een dagorder aan hot leger uitge
vaardigd waarin hij met den grootsten lof
gewaagt van de geoefendheid, het weerstands
vermogen en de capaciteiten van het Hon-
gaarsche leger, waarvan hij de opperbevel
hebber is.
De TltOONHEDE.
De „Nederlander" zegt dat da Troonrede
over bet algemeen ccn gooden indruk maakt.
Al is bot Kabinet, mee door de gebeurte
nissen van dit voorjaar, wat achterop ge
raakt met do afwerking van zijn taak, het
blijkt, dat het in de naaste toekomst aller
minst denkt stil te zitten en dat verschillen
de belangrijke ontwerpen 'hun voltooiing na
deren.
In de Troonrede van liet vorige jaar ont
braken bijrv. do herziening der Zondagswet;
do administratieve rechtspraak; do verze
kering togen ziekte, invaliditeit en ouder
dom; do herziening van bc't tanef van in
voerrechten; do uitbreiding der ongevallen
wet tot landbouw en zee visschcrijjcn do
lager-oiidorwijh-quaestie. Allemaal zaken dio
wèl voorkwamen in de eerste Troonrede vau
dit Kabinet, welke blijkbaar bedoelde een
program voor viel' jaren te geven.
Thans wordt dit alles weer vennokl, niet
deze uitzondering slechts dab do landbouw
nog van de ongovallenvci-zekering blijft uit
gesloten. Ongetwijfeld is dan ook die voor
do zeevissckerij, vooral na. wat jongstolijk
aan het licht, kwam, meer urgent.
Intusschen is or klaarblijkelijk nog ver
schil in den staat van voorbereiding, waar
in deze zaken verboeren. Do onderwijlsquaes-
tio, do Zondagsrust, do visschcirijverzekc-
ring, en ook de verzekering tegen riekte
schijnen reeds vor gevorderd. Daarentegen
is dit blijkbaar nfet liet geval met do verze
kering tegen invaliditeit cn ouderdom.
Yan administratieve rechtspraak en ta
riefsherziening kan worden verwacht, dat ze
mode dit jaar zullen inkomen. Dit zal dan
ook wel te meer uoodig rijn, waar bedde, elk
op haar wijs, blijkbaar onmisbare aanvul
ling of voorwaarde zijn van do sociale wet
geving.
Met veel genoegen heeft heb blad ook
kennis genomen van een paar nieuwe pun
ten op het program, m do beide vorige
Troonredes niet gonoemdde herziening
der Armenwet, en de quaestie van het on
derzoeik naar liet vaderschap.
Franz zit intusschen onrustig aan do
schrijftafel. Bij. al zijn zolfbeheersching
waarmede hij anders elke gemoedsbeweging
weet to onderdrukken, is het liem vandaag
niet mogelijk, to werken. Nauwelijks is hij
in staat voor Martha zijn opgewondenheid
to verbergen.
Ais Victor niet komt? Wanneer hij! liem
andermaal wil bedriegen O, wee beanEn
Franz ^knarst met de tanden, en koestert
wraakzuchtige plannen.
En liet afgesproken uur verstrijkt. Victor
ikomb niet. 'Martha, die iedere) minuut ziet
voortkruipen als waren bot uren, wordt on
rustig.
Franz beproeft haar te. troosten, bijl ver
keert zelf in een koortsachtige spanning on
vindt nauwelijks woorden voor zijn innerlij
ke woede.
En Victor komt niet 'Hiji zal hom bedrie
gen. Misschien is Ivij! er reeds van door.
Franz springt op.
„Hij komt niet1" jammert do zuster.
En dan antwoordt hij! vastbesloten
„Ik breng hem mede, dood of levend."
Zijl wil hem terughouden, maar met zach
te beslistheid weert hij haar af.
„Hot moet gebeuren Woes 'kalm, ik zal
hem medebrengen."
'Hij rent do trappen af en de stiaat op
naar Victor's woning. Een lange weg, einde
loos lang. Do regen slaat hem in 't gelaat en
doorweekt hem tot op de huid Maar hij
hoeft geen tijd om daarop te letten. Vindt
liiji Victor niet. dan is zijn zuster niet meer
te redden. De wanhoop zou baar dooden.
f Wt.rJl Vf.rvo 'ar-
