Aax,r„kuJ«^e«i,td°m en *0 Mam No 1J298 Derde Blad. SfeLÏ E«1™ 30 A JX «o l;xXne i 7.„d s'r v0"1? 57 Zondag 25 en Maandag 26 October 1903. INDISCHE rENKKASSUN. UIT BE PE1ÏS. ALLERLEI. sfe Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Abonnementen worden dagelijks aangenomen, aan h«m" fa midlhS! «1 Bureau«nierstraat OS. XXXII. Het. Walerlooploin is feitelijk niets dan een zeer .gewoon militair exercitieveld, 'n vierkante grasvlakte, door een flinkcn broe den rijweg omsloten. Midden op 't. „plein'' vciheft zich echter oen „monument", do .Leeuw van Waterloo voorstellende1, een gedenkteekon, dat met de meest bescheiden eisehen van kunst, ja zelfs van goeden smaak schijnt to spotten, liet bestaat uit oen witte gekalkte kolom, waar bovenop een naar verhouding voel te klein ■wit beestje troont, iet of waf gelijkende, op ccn kelijlkeu ongewasselien badaard poedel Een mislukte caricaluur op 'n leeuw, laf scliemionde de fiere majesteit van don ko ning dor diereu. Ik snap heusch niet, waarom ze dat af zichtelijke wanproduct niet eenvoudig wc opruimen. Het ontsiert 't „plein" op bot lacholijko wijzo en is tot. overmaat van ramp maar een lastige sta-in-den-weg bij exerci ties cu parades. ij rijden nu eerst langs de zuidzijde, cu pastoeren dan redds weêr een „blok" aar dige, kleine officierswoningen. On don ke per beschouwd, zien die huifjes cr wel vrij povertjes uit, doch de bewonen-, en vooral de gehuwden, liebben die nestjes zoo smaak vol aangekleed, dat 'i geheel „après teut" een zeer aangenameu en gezdligcn indruk maakt. Jammer maar, dat do vele onver wachte overplaatsingen, gevolgd door scha delijke venduties, menig jong huisvader met zijn budget in de war helpen. Dit geldt voor subalterno officieren even .goed als voor do inlandscho artsen. Alleen heel lioogo m,en- schen komen er door een overplaatsing wel eens bovenop. Ja. Indië is oen raar land, lezer 1 Een groot ongerief van die officiersblok- ken is, dat do huizen niet door een flink erf gescheiden zijn en men dus tegen wi] en dank precies kan ihoorou, wat cr al zoo bij de buren omgaat. Ecu zeer onaangename toestand dus, zoo wel voor vroolijke vrijgezellen als bravo eeldgciiootcn. t Langs de oostzijde loojit de stoomtram, diode u reteds bekende „oude stad" met bet Weltevreden hier en verder nog met. Mees ter C'ornelis verbindt. Al dadolijik zien wc thans de werkelijk praehtigo „militaire" sociëteit „Conoordia", vaan va n echter behalve alle officierenook nog vele ambtenaren en particulieren lid zijn. Zoowel op Zaterdag- als op Woensdag avond speelt 'hier de Indische „staf", die zich bovendien nog des Zondags en wel te gen 5 uur in den middag, op 't ..plein" doet hooroii en dan, behalve een zeer gemengd publiek van lulandsche huisjongens, baboes met kinderen, Ohi'ncezen, Indo-Europee seh© 'klerkjes, jongelui van de Hoogerc Bur gerschool, mindere militairen van zee- en landmacht en passagierende, meestal nog al vervelend luidruchtig doende koopvaardij matrozen de1 Balaviascho „high life" (rekt die, lui achterover geleund tn eigen rijtui gen of wel fier in 't zaal gezeten, al flirten de zich misschien verbeeldt, elkaar in het Bois de Boulogne of het Hyde-Park „ren dez vous" te geven. En dwaze vertooning bier zoo Zondags middags tegen half zes! Pouvvu qu'oii s amuse Do stafmuziek, waarbij ook vele Indo's dtonsfc doon, is hef eciiigo koros militaire vatanurisi in geheel ons Neclan'dsch-Indië. Zo speiolt niet onaardig, doch kan in de veiste verte niet vergeleken worden bij onzo grenadiers bijv. Naast de „Coiieor" verheft zidi ccn kolos- s&a gröot wit gebouw, dri'o verdiep)!ïigcn loog, dat bijna geheel dc oostzijde van liet >Vatwlooplcin beslaat. Voor het front pi ijkt, te midden van een soort parkje, het Raam standbeeld van Jan' Pieterszoon Koen, stioliter van Batavia, 4 Sept. 1876 door gouverneur-generaal van Lanabeirgo omt Nijverheid, en verder nog de Hoofdwacht van liet garnizoen en niet. te vergeten do provoosten voor ondeugende (koloniaalbjes cu schutters. In den zuidelijken vleugel be vinden! zich de zetterijen ca person der Landsdrukkerij!, waar o. a. de In'discho staatsbladen, de officdeclo „Java-Cournnfc" de Rcgeerings-Almanak, de bij hot leger maar al te goed bekende Algcmeenc Orders enz. enz. woiden gedrukt. Ge ziet, men 1 iceft met de ruimte gewoekerd. Langs de noord- en westzijde van 't „plein" lachen om weer vroolijkë officiers woningen toe, mij persoonlijk herinnerende aan die gelukkige dagen van 1896, toen ook ifc daar mijn eenvoudig doch gezellig kwar tier had_ opgclagen. Juist op den hoek be vindt zich de nieuwe Roomseh-Ivatholieko kerk met toren, net als in Europa. Do vori ge stortte in 1890 ongelukkigerwijze ineen. Hier aan de westzijde verbreedt zich plot- cling do rijweg en wel vlak tegenover do. prachtige schaduwrijke Willemslaan. Op deze ruimere plek dan bewonderen wo een bronzen gedenkteekon, daar evenals te Pa- dnng opgericht ter eer© van den dapperen generaal Michiels, den grondvester vail ons fezag op Sumatra's Westkust.. We zijn benieuwd of nu ook den overwin naar van Atjoili oftewel Sumatra's Noord kust een dergelijke welverdiende hulde wacht. Het tegenwoordige geslacht is niet. mg dankbaar uitgevallen en vergeet zijn grooto mannen maar al te gauw," doch wij hopen, dat Nederland nu toch begrijpen zat, wilt. het wel aan zijn Van 'Hxutsz i» \or- plicht. Laat de Regeering toch beginnen met dien dapperen veldoverste en tegelijk zoo tactvollen bestuurder het centrale op pergezag over gciheel ons Tndië toe te ver trouwen, zoodra de tegenwoordige gouver neur-generaal Rooschoom er het bijltje bij; neerlegt. Ik maak mij eenvoudig tot tolk van velen hier in Indië, die wat graag den cividen en militairen gouverneur van Atjeh te Buiten zoig zagen zetelen. Laat de Regeering voor al niet het oor Icen-cn aan kleinzielige clocnli invloedrijke tegenstanders van den gene raak Een zoo 'kiaehlige pcisoonlijlkheid aan het roer, d at tic.ft Indid noodig Laat men nu in 'shemclunam niet meer zoo dwaas wezen om mannen, dio volstrekt niet op de hoogte zijn van de Indische toestanden, naar Buitenzorg te dirigeeien. Wij vereeien den luitenant-generaal W. Koosoboom als ccn zeer kundig, humaan Ncckrlandsch opperofficier, als ecu man van karakter en van groote werkkracht, doch dat neemt niet weg, dat zijn benoeming in dertijd toch wel esnige bevreemding lieefb opgewekt- He generaal wist evenveel van Indië als het gros der Nederlanders, d. w. z. weinig of niets, hij heeft zich dus als een beginne ling overal moeten inwerken en nu Zijno Excellentie eindelijk op de hoogte is, slaat het. klokje van gehoorzaamheid en zal hij vert rekken Wij hopen, dat men alsdan bij die vervan ging niet zal vergeten, dat cr ook hier nog ccn zeer eminent man is, door de publieke opinio als aangewezen voor die moeilijke taak. Al pratende zijn wo het armoedige plaats- bureau genaderd en slaan we nu den ruwe" rechts in, om door liet mooi aangelegde Ilertogspark langs het paleis van Zijne Ex cellentie den legercommandant en langs de typisch in Moorseken stijl gebouwde Protes- tantsche Willemskerk, op het bekende Ko ningsplein te débouclicercn. liet begint. Icelijik warm te worden en 't genot van onzen rijtoer wordt vrij twijfel achtig. t Is cohtcr dienst, want hoe gaarne ik nu regelrecht naar Vhotcil 'koors zou zot ten, hebben do lezers recht van mij) te vor deren, dat ik zo 't voornaamste van Batavia laat zien. Lt. Clockener Brousson, b. d. Batavia, 23 Juni 1903. Prys der Ad ver t e n ti n Van 1—6 renels fl OQO. per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. 3 Intcre. Telefoon Mo. 123. huid. Hot „Kantor-Palts", zooals de hruino broeden- hot nctomt, werd in 1808 op last au Laendcls gebouwd en was bestemd tof wouvornements-hotel voor den Landvoogd. bIedc later minder geschikt voor v ©zen en thans wordt het voor vcrschil- teuiht U0° 11 itcenloopend© docOciudou go- fl r°n bevab a' do vergaderzaal voor van Neêrlandseli-Indië, alsmede ureaux dear bedde Departementen van ©g en van Onderwijs, Eexediensb en Een scheiding. Ei is voor liet eerst, scheiding gekomen onder de broederen, schrijft do „Arnh. Ot.", schrijdende over liet, in dc Tweede Kamer vernandeldeden boer Lohiiiau is het roer uit handen gevallen, en do Minister van Waterstaat heeft nu eens zijn zin niet «tt- kregen. De socialisten hadden ce'n amendement voorgesteld, inhoudende, dat dö arbeidsvoor- waarden van het personeel in do wet zou den worden vastgelegd. Dit was don hoer Talma niet naar den zin, d. w. z. dat do sociaal-democraten 't voorstel doden cn dus voor do arbeidersbelangen opkwamen; de heer lalrna is óók de woordvoerder van „Pa trimonium". Wat zou men nu arbeidsvoor waarden gaan voorschrijven, nu het arbeids contract binnenkort zal worden geregeld? Dat was niet wat ■men hebben moest.~IIct kwam aan op het loon en den arbeidsduur. D.iar zou liet mogelijk zijn om regels te stel len. Daar was het ook noodzakelijk. Immers, do Regooring gaat den concessionarissen voorschrijven, hoeveel zij per abounent nio gen rekenen. Is dat te kras voor den com cessionary, dan zou bij hem neiging kun non ontstaan om zijn tekort te verinden op cle loonen dat mag niet. Daarom een nieuw amenclemenL-Tn 1 ma, strékkende alleen om voor loon cn arbeidsduur een grens naar bc neden vast to stellen. liet principieel"4 werd dit bestreden dooi den heer Lobman ging men den mensahen voorschrijven, hoeveel zijl aan hun arbeiders moeten betalen, clan zou hot particulier ini tiatief worden verkoi t, wanneer een behoor lijk loon niet zou kunnen worden betaald. ITet was dus tegen liet belang der arbeiders. ïnlu«-clicn scheen men aan dc rechterzij do dit ni'ct 700 algemeen in to zien, althans ook dc heer Heemskerk schonk aan liet aniciidcment-Ta'ma zijn Meun. Zoodat dit laatste werd aangenomen met ongeveer de zelfde meerderheid als waarmede het anicii- demont-Mclclicrs was vei worpen. Dit was veinqipen, naar men van de mlitci/ijde opmerkte, omdat in zoo alge- mwneu zin als het amendement, bedoelde, de regeling zou verkregen worden bij- lietar- bcicPeontrari. De lieer Drueker echter sloeg hun dezen kapstak uit, do handen met de opmeikmg, dat, een wettelijke regeling van 'het arbeidscontract toch nimmer anders zou voorschrijven dan minima, waarmede men kon volstaan. Do regeling, door den Irci Melclioi» cs. voorgesteld, was daarmede olstrekt niet 111 strijd. De Slaat geve liet voorbeeld, dat het aldus te stellen minimum niet te laag mag zijn. Maar als dan eisehen werden gesteld, waaraan de concessionaris niet. kan voldoen? Dan zou het net, antwoordde de lieer Druc- kei, door den .Staat moeten woideu genaast. Maar dan kreeg men, langs ccn "onnveg, dc Staatsexploitatie, meende de heer Leh man, welke door de Kamer pas was venvor pen. Eu in zijn ontstemming over de kanum van het amendement-jgilma liet de heer Lobman zich ontvallen, dat die regeling roei opzet zoo werd gewonseht om tot Staatsex ploitatie to dwingen, en dat dit in str'-n was met den cisc'ii der waarheid. De lieer Dtucker, tegen vvien deze opnier- kmg gericht seinen, moest dientengevolge zich omtrent zijn bedoelingen nader vei kla ren, waarop de heer Lobman, ridd.uii'k man als hij1 is, erkennen moest lar hij z.ch had vergaloppeerd. De Minister van Waterstaat, bereid nis altijd om achter excepties zich te verschui len, zag hier voor dc' Staatsbemoeiing rem „rechtsgrond". Dit- tterd nu gelukkig^ok eens door een partijgenoot doorzienT de heer Talma voegde liern scherp toe, dat 1 ij dan maar eens moest zoeken naar cr n „rechtsgrond' voor de Staatsbcmoei'.ig i.<t do tarieven, cn dat hij dan bovsn cp dien zelfden rechtsgrond zijn amendement kon aanvaarden. Xoo heeft clan buiten clcn Minister van Oorlog voor het eerst een Minister van dit kostelijk. Kabinet een échecjo gele den. Merkwaardig zijn wederom clc stem mingen. Vóór hef amendement-Melcliers do gchcele linkcizijde, behalve natuurlijk weer do heoieu Van Karnebcek en Roëll ;d© heer van der Vlugt,cn zij'n eoho, uit Alkmaar heb ben zeker bij' ongeluk vóór gestemd. Im mers, aan liet amendclnicnt-Tahna, minder gevaarlijk, onthielden zij hun stem. Van do stemmen rechts vóór het amcndemenl-Tal- ma uigtchraoht, nolcercn wij de heeren de Visser, van Veen, Nolens, Kolkman. Aal- berse, cle Waal Malefijt, Krap eu van Bij- landt, De heer Lobman zal wol een slechten nacht hebben gehad. nal voerde hem naar ccn spelonk, waarbij ecu grooten schat voiul, bestaande uit oude geldstukken van allerlei herkomst, clic daar waarschijnlijk door Barbarijsch© zeeroovors vroeger was vei borgen. Uit dien zak geld stukken nam hij enkele, die licm het meeste waard schenen. Spaansche dubloenen, ging dezo te Napcis inwisselen, kwam met, een groot© som tcaug naar La Calle, een stad op de kust van Algcrië, trouwde daar, schafte zich verder alles wat voor zijn vestiging cp liet eiland cn voor de ontginning noodig was eu keerde daarna naar La Gadite terug, waar hij reeds 50 afstammelingen heeft. /ijn rijkje heeft nu een geschil met Let, buitenland, Darco heeft zijn eigen nationa liteit cn bevindt zich daarbij wel. Onzo mo derne Robinson Crusoë weigert daarom de 1'ransche nationaliteit aan te nemen env.il de bevoegdheden, toegekend aan 'n Fransoh- ïiinn, een gewezen sergeant, clic nu oj> net, eiland, als bcihoorcnd aan Frankrijk, in njn qualiteit, als politic-agent de orde moet handhaven, niet erkennen. De quacslie dreigde zelfs tot internatm nale verwikkelingen tusschen de groot e mo gendheden aanleiding te zullen geven. Dareo ging nl. naar Rome en nam groote fondsen mee om do Italiaausehe regeering voor /.ipi zaak to winnen. Maar dat gelukte hem mot Ttalio wenschtc or geen oorlog met Frank rijk om te beginnen. Onze vriend heeft, de zaak echter nog niet opgegeven. Hij is nu naar paus Piud gegaan. Tot zoover loopt op t, oogcnblik deze politieke ïoman. de in de grauwe variëteit verandcid, eu dus bewezen, dat zij dczc'fdo diersoort zijn, maar met verschillende kleuren, afhankelijk van de Odeur der omgevinv O O („Piscicmltura.") Een Parijsche in mannen kleeding. Do koningin van den dag, voor zoover het algomccnc belangstelling betreft, is thans te Parijs zekere Mme Jeanne Dieu- I.afoy, d© auteur van den bekroonden roman „Parysaüs waaruit Saint-Saëns liet libret to trok voor zijn onlangs met groot gevolz opgevoerde opera van dien naam. De bm kende schrijfster baart door haar eigen aardige persoonlijkheid opzien, vooral °ook door zekere verrassing die liaar bleeding- Een Jiobhison-kolonie. bedcit onheuglijke tijden vei laten en ver gelen ligt in de volle Middel!andsche Zee, tachtig KM. \an Biz.erla, het eilandje La Galite. Men heeft daar nu onlangs een gc hcele koilouic-Eobinson ontdekt, afstamme lingen van een Italiaan, Darco, dio, gedwon gen zijn vaderland wegens oen nocdlotti- gon messtcok te verlaten, tegen 1S50 op L.i Galite is geland. Ziju 'goed 'gesternte, vertelt het „Jour- Een dulje in den b<cr/nkuu. In den nacht van jl. Zondag nadoulo aldus verhaalt de „Itemer Ruud" ccn pas uit, de gevangenis Thorberg ontslagene, die do herkregen vrijheid al te druk niet den beker gevierd had, den muur vnu don beren kuil te Beril. Dei bruintjes der afdeeliug voor jonge beren, die zieh in den denneboom hadden te slapen gchgd, schrokken wakker door 'n plot telingen zwaicn val. De hesehon- kene had zich namelijk te ver o\er do boist- wcring heengebogen en was n,1s een zoutzak in den kuil neergevallen. Dc getuimelde keek daar, zeer begrijpelijk, nogal verba,T-d om zich hoen, en de jonge beren waren tot in den top van den boom aan den haal ge gaan. Geen gevaar ziende, legde de kerel zich oncler den denneboom neclcr, cu sliep weldra den slaap des bcschonkcnen Vóór liet aanbreken van den dag ontwaakte hij', eu zag hij, het gevaarlijke van zijn toestand in. lliji hop naar het hok aan liet vooruit springend gedeelte van het gebouw, klom daar op den muur, en huilde als cm beze tene. Waren do 21 maanden oucle beren in dc af de ring der jongeren niet bloeddorstig geweest, des te meer waren het de groote beren aan do andere zijde, der sloot, die zich oprichtten cu poogden den brullende met hun klauwen te grijpen, liet 23 jaren oude r'ijfjc', dat reeds éénmaal, zeven jaren gele den, nionscihenvlcesch proefde, liet op on heilspellende, wijze haar gebit, zien, ©n de drie andere bccron bromden woedend. Toen de oppasser aan de binnenzijde van den kuil met een ladder te hulp kwam, was de man op den muur de onmacht nabij. wekt: in plaats van oen dame in elegant toilet, zooals men verwacht te -zien, ver toont zich oen gestalte iii onberispelijk hee- rencostuum. Sinds 1881 kleedt Mme Dieu- lafoy met verlof van de regeering zich 02> dezo wijze. Niemand, die do aldus uitgedoste met haar geestig, markant gezicht en kort gesne den haar voor de ccrelc maal ontmoet, zou een vrouw in haar vermoeden. En toch is mine- Jeanne in 't minst geen verwoede fe ministe zooals haar Anierikaansehe pen dant, de sinds lange jaren z. ch in mannen- dracht, bewegende di. Maiy Walker, maar een echt vrouwelijk voelende natuur, wier grootst© geluk 'hierin bestaat, de geliefde vrouw te zijn van een geliefden man. Deze man is de eveneens beroemde inge nieur Marcel Dieulafoy, die, door zijn jonge vrouw begeleid, in opdracht der regeering, een arclmeologirehe onderzoekingstocht na re Perzié ondernomen heeft, waar hij de pa leizen van de koni'ugcn Darius 1 cn Arta- xerxes II ontdekte en buitengewoon ineik- waardige vondsten meebracht, die cenpktats kregen in een naar hem genoemde zaal van het Louvre. lijdeire deze Perzische reis zag mme Dieu lafoy zich gedwongen, «m, ten einde niet in levensgevaar te komen, mannenkioeren te diagen cu dit, beviel haar zoo goed, dat ze ze zeer ongaarne door vrouwenklceren zou Verkleurende vissclien. liet is een bij dierkundigen bcfkcncl feit, dat, de kleur van sommige vissollen veran dert met cle 'kleur van tl© omgeving, waarin zij worden geplaatst. De kleur komt zoo vee! mogelijk overeen met die dor ruimte, waarin cle viscli woont. Deze met de omgeving over eenkomende kleur is een belangrijk besehul- tingvmicklel tegen de verschillende vijanden, die de viscli niet zoo gemakkelijk kunnen waarnemen. Bij <le reeds bekend© feiten heeft zich een nieuw gevoegd, dat iu de „Allgenncin© Fisolierei-zttg. wordt gemeld. Van de kabeljauw ziju twee variëteiten bo kcud do zoogenaamde grauwe en ïoode va riëteit-. Da leider der Nooreche-Diepzce-cxpcdi tic, de' lieer Iljortih. meiktc op, dat do roode scoit slechts daar gevonden wordt, waar dc bodem met roode cn bruine zeewieren was bedekt, terwijl de grauwe vooral aangetrof fen wordt op een zondigen met grauw zee gras bclrieedcn bodem. Hij besloot hieruit, dat de grauwe ©u de roode kabeljauw geen velschillende rassen waren, maar dat uren bier te doen had met oen ldeurwisse'ling, die bij sommige andere vissclien, bijv. schollen, reeds lang bekend is. Een proef, genomen m ue biologische inrichting van Denemarken, heeft bewezen, dat lljortli de zaak juist in zag. Deze belangwekkende prcef was de vol gende: Een roode kabeljauw uit do Groote Belt werd in een bassin met donkere wan den gebracht. Reeds na 24 uren was do roo- Middernachtelijle huwelijken. In Amerika heeft men cr wederom eens iets op gevonden om te tooncn, dat het land van den dollar tevens het land van do excen triciteiten is. Daar worden in de hoogerc kringen d© huwelijken thans gesloten precies om mid dernacht. Het trouwpaar en de gasten gaan den avond to voren z©cr gezellig naar ccn theater of andere uitspanningsplaals, daarna gaat^men thuis gezellig soupeoren, waarna precies te middernacht het huwelijk wordt gesloten i'n een na bijgelegen kerk. Deze ker kelijke plechtigheid duurt slechts eemige minuten. Wederom gaat men naar zijn „home om daar met ccn bal, dat vaak tot den morgen duurt, de festiviteiten te slui ten. Soms staat, er dan nog een automobiel- toehtj© oji het program, In Juli moeten te New-York niet minder dan zestien huwelijken op deze wijze zijn gesloten. '3 zullen nu spoedig wel hooren van een huwelijk, gesloten in een bestuurbaren luchtballon, of in een automobiri.1 Een drijvend eiland. De voorbijgangers op den kustweg van Guestrow naar Goldberg, aan de Duitsclio kust, hebben dezer dagen een schouwspel kunnen waarnemen, dat aan een der ver halen van Jules Verne herinnert, Een Schiereiland, vnu 10.000 vierk. M. opper vlakte had zieh ïrl. van t vasteland losvc-- i likt cn dreef naar zeedc hoog© "boonien op 't, eilandje neigden sterk en sommigen raakten met de toppen de aarde reeds. liet. Schiereiland was steeds rijk aan wild en men kan zich dus voorstellen welk een ^paniek ©r oncler d© hazen en konijnen op 't drijvend jachtveld hccrsclit. Een grafmonument voor een hond. v1„ i xv-AL-ivcï>tru cil iczers wel ziu- (en gelezen hebben ik Jack, de lievelings hond van koning Edward VII, onlangs hi Iculand gestorven en plechtig begraven. Op het graf van de/en „beroemden" hond zal nu een steen worden geplaatst, wam op dei voorbijganger zal kunnen lezen „Ilier rust de lersch© tender Jack. d© lievelingshond van 'koning Edward VII. Hij, leefde nog slechts 12 dagen nadat hij' zijn 'geboortegrond weder had betreden. ILj stierf in het palcis vau den -oudedkeming, den len Juli 1903."

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1903 | | pagina 9