I mêw i Zondag 3 April 1904. kh Tweede Blad. 58"* Jaargang. No. 11432. n, s fi, 'Jn ITO Wa w-Pm i, Vacantie- en Gezondheidskolonies. 3De IKozsi!k:Ik;ezx. IN WSCKE PJ^RASSEn7 3Ch, SCHIEDAMSCHE COURAHT Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen- Pn'is ner kwartaalVoor Schiedam en V laar din gen 11. 1 25, Franco Prijs per "Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaar dingen 10 cent. ppr post 11. '1.65 Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. /~V\ Adveitentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur y; aan het bureau bezorgd zijn. fiarenn SBoter^tiraal ®S. •'/wfnw—t Prijs der Advertentiën: Van 1G regels 11. 0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het llureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdag» ond verschijnen, worden zoogenaamde fefeine advertentiën opgenomen tot den prjjs au 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Inlcrc. Telefoon Ko. 123. op en lis m. e- ft „Eih bion, je suis ravi", aldus begint do bekende Franscihman Fïancisque Sarcoy zijn voorrede tea' begeleiding van een klein boekje „Les colonies de vaeanccs", ik ben bepaald opigetoogon over do eer, dat heb mij vereund is het eerst de documenten te mo gen lezen, die dit deeltje samenstellen en ze aan h'eb publiek voor te mogen stellen. Ik heb, ze bestiideerende, kennis ge maakt met een braaf man, aan wien ik gaarne den sohoonen titel van philantroop zen groen, wist ik niet, dat dit woord zoo dikwijls mot minachtende ironie wordt ge bruikt en aangehoord. Die anau is de heer W, Bion, 'PfaiTsr te Zurich I Waarlijlk, het verfriseht het bloed - in aanraking te 'komen met een man, die zoo zeer zijn tijid en zijn krachten wijdt aan •Ie verbreiding ©ener nuttige idee, welker (.-uitnemendheid hij 'ddor een lange praktijk kaft ervaren." Wie 13 die Pfarrer Bion en ^'trelke is zdjin nieuw1® idee? Hij' i» dè iman, die zich' in heb bijzonder liet zwakke kind van den werkman lieeft ^aangetrokken, en de door Sarcoy ge- {noomd'e documenten gevern dei uitkomsten van een twintigjaiigon arbeid, zooals hij 'die zelf heeft meegedeeld in het door Sarcoy Vvertaal de 'boekje. Heb is een boekje, dat iederen lozer ver vult met warme sympathie voor zijiti per soon en zijn Weak en dat bijl Velen den .rauch heeft opgewekt zijln voetspoor to 'volgen. Hoo 'hiji kwam tot zijn arbeid, zegt hij daarin zelf. „Ha twintig jaar in het kanton Appenzell -als predikant gearbeid te hebben, werd mij in 1873 bat beroep in Ziirich, aangeboden. Ik moest nu met mijn gezin de landelijke bergstreek verlaten en miji w'erd eon pas torie in het oude gedeelte dier stad als woonplaats aangowezem. Onze vijf kinderen ondervonden spoedig de nadeolige gevolgen van deze verplaat sing, zij begonnen er blecak en zwak uit te zien, waarom' wijl besloten hen des zomers, gedurende den vacantietijd, naar ons voor malig dorp te zendon, ten eiudb Van do jfrissche berglucht to kunnen genieten. Ka een verblijf van vier weken keerden ze naar lichaam en geest Versterkt, veel s heter en gezonder in het oudorlijlke huis brug. Gedurende Ihun uitstapje bTeof ik meest te iZüirich. achter en hot viel mij dan ijbij het afleggen van vel© bezoeken in de stad, vooral in de arboidsbnuit op, hoe (véle arme kinderen. hun vacantietijd in be- dampte woningen en benauwde straten, •fmeesb zonder toezioht doorbraohteu. Ik kwam tot d'e oiverfcuiging, dat voor hen m st Zooals eenmaal oen koning van Enge land zijn leger doople mot den litel „Prins -Van U ales'zoo bevoorrechtte een Russisch keizer zijn meest geliefde onderdanen, do .^üzakkon, met don czarevitch (troonopvol ger) tot hun Ataman (betman) of opper t6 ^enoomen' Een regiment Kozak ~n maakt bovendien deel uit van het per soonlijk eskorte, dat „vadertje" bij officiee- Le gelegenheden steeds vergezelt, fe "dordaad heeft do wereld nooit beter flf d'chte cavalerie voortgebracht clan de 0 ^am die haar tenten had opgeslagen fn,de oevers van de Don (Zuid-Rusland) ,n 'het is geen wonder dat do Russische 'J or,ioitcn de stoutmoedige ruiters der Wpen hun vrijheid tol het volgen van hun 1 fP26vai1 oorlogvoeren hebben gelaten en ^ï^rmec hebben toegekend een soort li lCr^olieicling van de rest van het leger. ïk«C ..!^nS'en d'° dc Kozakken als „vecht- ïj.pi,eB Russische rijk in lengte van tijd hei t°" czcn> zijn ontelbaar. Zij waren j. file onder aanvoering van den dappe'- i\va^ °frnaa Yermak Siberië veroverden.Zij f^0_ d'° '1° Turken bevochten en zon Aan i "0 tle vesting van Azof innamen. lnbi.?n,W<as sloods opgedragen do moei- Xya, van 'Gen soldaat, die van hot b'c ij.. n- der grenzen, die door oproerige na- Inh S verontrust werden. Reizigers, i'ÜP ud liot "Uiden van Mantsjoorije te il! holiLon Geschreven hoo do Ko- voorposten de Mantsjoerijscho d'e vacantietijdi geen ontspanning, geern wel daad was, en rijl gedurenden den schooltijd beter bezorgdl waren, Nu maakte zidb de ge dachte van mijl meesterals aan mij(n kin deren, die het toch, wat woning ©n voedmg aangaat, zooveel boter hdbben dan zij, ©en kort verblijf op heb land ten goede komt, hoeveel te meer moet heb dan zijln voer amn© kinderen, en ik Vatte iheb besluit op, hun, zoo dit maar «enigszins kon, dezelfde wel daad te doen genieten. Aan niemand dan aan mijn vrouw en aan oen zeer goed vriend, die mijl tot beden steeds trouw geholpen heeft, deelde ik mijd plan medei. Ik vretedo, dat anderen met tal van bezwaren misschien mijn besluit aau het wankelen zouden trachten ta brengen. Mijn plan stoudi vast, daar heb mij vaa als of heb gegrond was op ©en hooger bevel ©n de vrucht van een inning medelijden, dat ik niet k O' n onderdrukken. Langen tijdi droeg ik mijm besluit in mij zelvon om ©n overlegde, hoe) ik dit heb best tot uitvoering 'kon brengen, todat ik het waagde in Jumi 1876 in het „Dagblad der slacl Zurich" oen bede aan de kindervrien den te richten om vrijwillig© bijldragon voor het voorgenomen plan. 'Het eerste antwoord van het publiek was een anoniem© brief, dio met deza woorden begon„Is het ingezonden stuk vau hed'en van een halven of oen ihcelen gek? Het is een veniitfkter Scsh windel (ellendige af zetterij)''. Andere beleedigingen volgden, o. a. de volgend© anonieme brief. 13 Juni 1876. „Zoooven lees ik in het Ziirichei' D'agblad" uw openlijke bede. Ik ben op dat blad geabonneerd, omdat ©r zoo dikwijls bewijzen in Voortkomen van den S o li w i n d o 1, die in Zurich onder vela vormen voorkomt. Iets schaamteloozeir op dit (gebied is mij echter nog niet voorge komen. Zoo, zoo, ook nu moet bet wel dadige on in 't bijzonder het vermogend© publiek der stad Zürieli de beurzon openen, opdat de hoopvolle straatjeugd van Ziirich. in de vacantie buitenpartijen zou kunnen houden," enz. Waarlijk ge©n bemoedigend begin 1 Ik had' echter toen reeds de overtuiging, die later door vele ervaringen bevestigd is A1 s n m e 11 s o h ©ei n w r k 1 ij' lc goed en n u tt ig w c 1* lc nx ot ed e 1 beweegredenen o 11 d r 11 o m t, zonder daarb ij iets voor zich to zoeken en to*t uitvoering daar van d juiste middelen aan wendt, d a 11 z a 1 li ij s 1 a g 11, r r u s t zegen op z ij 11 ver k." En de heer Bion slaagde en zijn booze te genstanders van toen zullen om hun dwaze woorden lachen, wanneer het hun gegeven mag zijn, er nog getuige van to zijn, hoo dc vacantie-kolonics over het grootste dcol dor beschaafde wereld zijn ingevoerd en zich steeds moer en moer uitbreiden. Met een gevoel van innige vreugde en genoeg doening, die allen den braven man gunnen, zal hij in gemeld boekje deze regels dan ook hebben neorgezcl: „Zoo is uit do zaadkor rel, die ik voor 20 jaar hoopend en vree- zend in den bodem van mijn - vaderland legde, een machtige boom gegroeid, die naar alle zijden zijn takken en twijgen uitbreidt." Naast de smaadschriften aan zijn adres ontving de heer Bion ook tal van schrifte lijke goedkemingen en aanmoedigingen en, wat meer zegt, aan giften 2310 francs, die hem in staat stelden G8 jongens en meisjes in drie Appenzcller (loipen veertien heer lijke dagen Ie doen doorbrengen. liet ligt builen ons bestek den arbeid van den heer Bion van af dit begin Lot op don huidigen dag na to gaan, de uitbreiding der vacantie- en daarmee gepaard gaande gezondheidskolonies over dc vcrschillicnde landen te beschrijven, een belangstellend lezer kan zich voor een zeer geiingen prijs een boekje daarvoor aanschaffen van den heer A. C. Bos „Gezondhcidskolonics". De heer Bion zelf heeft in 1901 een uit gebreid werk geschreven „Dio Fcrienkolo- nien mul flnverwajmlte Bestiebimgon auf dem Gebiete der Kiiirier-Gesimdheilspfle ge", waarin land voorland behandeld wordt. Slechts enkele cijfers daaruit willen wij putten om aan onze lezers iets te vertellen van hel doe! der vacanliekolonies en hoe men (lil in ons land tracht te bereiken. Ruim vijl en Iwinlig jaren is hel nu gele den dat in Zwitserland voor de eerste maal werd gepoogd een aantal zwakke, arme kinderen gedurende do zomervacantio in eert zuivere berglucht bij krachtige voeding en onder bekwame leiding een kuur te doen ondergaan. De bedoeling was niet onkel ze lichamelijk krachtig te maken, de kuur moest tevens opvoedend weiken. Lichamelijke aan geestelijke genezing ge paard: de vader der vacantiekolonies, Pfar rer Rion, zocht dit samengaan te vcikrij gen door de leiding te leggen in handen van opvoeders en wol van een zoo groot aantal, dat aan ieder kind de noodigo op merkzaamheid weid geschonken: mol de 68 kinderen gingen 10 ondenvijzers cn on derwijzeressen. Dc uitkomst was zoo verrassend, dat ouders, onderwijzers en doktoren van der gelijke kolonies als van een dringende be hoefte weiden oveiluigd. Thans heeft de Zuricher vcreeniging voor „Ferienkolonien" zelf een groot landgoed, „Schwiilirig", dat door zijn inrichting vol doet aan de strengste hygiënische en pae- dagogische eischen. liet is 34.60 TLA, groot, waaronder 13.63 H.A. bosch, en in zijn ge heel een der schoonste scheppingen op 't bied van kinderkolonies. In 't geheel zonden 25 Zwitsersche ge meenten in 1899 3460 kinderen uit, dio geza nienlijk 74,286 dagen verpleegd werden; door 171 vercenigingen werden in 't zelf de jaar in Duitschlnnd o. a. uitgezonden 32,174 kinderen; terwijl in minder of meerder mate voor vacanliekolonies woiclt gezorgd in bijna alle beschaafde huiden der wereld. grenzen bewaken en 111 de bijna ontoegan kelijke wildernissen en eindelooze sneeuw vlakten op hun post staan, ten bewijze dat zij nog steeds de oude taaiheid cn volhar ding bezitten, noodig voor het volbrengen van hun harden soldatonpliclit. 'tls geen wonder dat do Kozak een be roemd paardrijder is. Op den aanvalligen leeftijd van drie jaar leert hij reeds rechtop to zitten op het paard op do binnenplaats van do ouderlijke woning. Twee jaar latei- rijdt hij los te paard door 't dorp om zich met zijn kameraadjes in het paardrijden te oefenen. Geen wonder dat hij op twintigja rigen leeftijd als 't ware aan het dier zit vastgesmeed, dat hom draagt. Als de vrouw van een Kozak moeder is geworden, gaal zij veertig dagen na haar bevalling naar de kerk om to bidden, en lorugkeerond met haar zoon in de armen, gespt do vader ecu dolk aan hot middel van 'L kind en terwijl hij den jongen soldaat aan do moeder teruggeeft, wenscht hij haar geluk mol de geboorte van een Kozak. De, Kozakken zijn niet allijd onder Russi sche heerschappij geweest en volgons som mige schrijvers zijn zij afkomstig van land verhuizers, dio de slavernij van het Rus sische regeeringsstelscl niet wenschten to dcclon en tot aan do tiende eeuw een no maden-leven leidden in de Tartaren-steppen. Dozo rondzwervende rooverstannnon groei den sterk in aantal on werden een grooie macht, en toen dc Kozakken of „vrije man non" moer vriendschappelijk gezind werden jegens hun Russisch stamverwante volk dan jegens de Tartaren, vormden zij lusschon deze beida een buffer-staat. Zij kozen hun eigen hetmnns (opperhoof den), tot aan het begirt van deze eeuw; zij bezaten talrijke kudden vee en velen onder hen waren rijk aan groote bezittin gen. Toen zij in macht toenamen, onderwier pen zij de Tartaarsche 011 Ci rcassischo volks stammen. De Kozakken in de nabijheid van dc rivieren de D011 en de Dnieper werden groolendecls schippers en visscliers en tot aan de dagen van Yonnak bestond hun lo ven uit roover-aanvallen op karavanen van Russische kooplieden die do genoemde ri vieren kwamen afzakken. Onder de huidige regeering zijn er niet minder dan 51 Kozakken-regimenten, ver deeld over elf stamdivisies. De voornaamste van deze zijn de Kozakken van do Don die hun naam geven aan oen Russisch gouvernement mot anderhalf millioen in wonen. Doze Kozakkon waren bereid on der Russische heerschappij to komen en loonon zich het meest vatbaar voor bc schavfng. De Kozakken van de Don maken met 2 ïogimonton en een batterij artillerie dool uit van de garde, met 17 regimenten en 7 batterijen van do cavalerie en vormen drie onafhankelijke eskadrons. Het persoonlijk escorte van den czaar is aangevuld met do Kozakken van de Kou ban en de Torek. Hieronder volgen de namen vau de elf stalu-divisios 1. Kozakken van de Don. 2. Kozakken van de Kouban 3. Kozakken van de Terek. 4. Kozakken van Astrakhan. LIV. Nu begint d® z.g. „raikaat", d.W.z. hot vaste formulier, dat we in elk gebed der Matei mannen twe©, drie of vier maal zien herhalen. Zoo'n „raikaat" bestaat uit liet mill of moor hardop neuriën van Arabische Qoiaanvorzen, afgewisseld door de noodige lichaamsbewegingen, 't Zo<u' m© werkelijk niets verwonderen als d© „Profeet van Arabië" die rompbuigingen en knievallen had voorgeschreven om den indolenten. Oos terling ten minst© Vijf maal daags tot wat heilzame kamergymnastiek te dwingen I Mo hammed was '11 practiseh man. Vo-or don Westerling isi het .intusschen een vreemd gezicht, al die mannon ©n kna pen daar in de river bezig met hun „vrijle en otdeoefeningen" bedoeld als lof en hulde aan den Vader al'ler mensdienr'assen. D'e „rakaat" vangt aan met 't ui reöds bekende: „Bismièllaa Kierraahmitn Nier- ro'stóm" (zie Perikras 53). D'aarop volgen de zeven eerste v'erzen van den Qoriaan. 'Ze worden akfus uitgesproken of liever zaohtjes en op 'n eentonige melodie ge zongen „Alhamdoe lièlaahie röb'bïel alamrien. „Arrachman n'srroTihim 1 „Maaliekie jaomièiddin. „Ija/ka na bceddo© wa> yaka nastain. „Ieh'odionassierottol moesbalcièm. Sierrottoladiètia an-arnta, ALlaihiim. „Grairilmagrdoèbl Allailum Wailaddöün- Amièn I" Wat in goed Hollandsdh overgezet zou luiden ..Lof aan God, den Meester des (H'eelalsi, „Don Lankmoedige, dien Barmhartige I „Rechter op den Dag van het Laai de Oordeel. „U bidden wij aan, IIwe hulp roepen waj in. „Voea- ons langs den rechten weg. „Langs dten weg dergencn, die zich in Gods weldaden mogen verheugen. „Niet langs den weg dargenen, dlie Gods tdorn hebben opgewekt, „Amen l" Na. het slepend uitgesproken „Aniion 1" uitgesproken ongeveer op de U bekende wij ze onzer Heilsoldaten, bukt de vrome zich voorover, steunt met de handen op de knieën en roept: „Allah hooakbar!' (zie Penkras 53), dadelijk gevolgd door '<t drie miaal snel opzeggen Van do Woorden„Söe- bahan Allah wa bihamdiehie" (Gods heilige naam zij geprezen 1) Met ©en ruilt als 't Ware verheft zich daar na weder 't lichaam, d© handen Worden op do U reeds bekende wijze opgeheven, tor hoogte en dicht bij' d© oorem (ziet Peirkraa 53) ©n zachtjes, heel zachtjes klinkt nu hot: Samio Allah' hoeliman liammièda (.„'God luistert naar hen, dio IIc.m loven.") Is dit gezegd, dan werpt d'e moslim zich op do knieën, raakt met 't voorhoofd den grond aan, herhaalt zijn: „Allah hoeak- barl" en' preVrit ook nu weder tot drie maal toe, snel achter elkaar„Sooballian Allah wa bihamdielhie". Even Verrijst uu 't bovenlijf om dadelijk daarna nog eens weer dozo beweging van o&rbicd en ootmoed uit te voeren, nog eens Allah te huldigen iu d© taal van den Naihi, do Arabisch'©. Ik weid steeds getroffen door de harts tochtelijke! wijzo waarop de anders zoo fleg matieke Inlander dit deell Van 'b gebed, uit spreekt. Hij wedt al zijn goloofsijlvei' te leg gen in de kracht, waaiimede hijl voorhoofd en neus als 't war© tracht in te planten. Ik kan er iheuseh goen boter Woord voor vin den. Onder 't nogmaals mot vuur uitroepen van „Allah hoe^kb'arstaat onze grijsaard op en de eerste „rakaat" is volbracht. Hot „Sembalijang magrib, waarvan we thans hier getuig© zijn, heeft drie van di© verplicht© „rakaats" of gebedsb©wegingen, bet „Sembalijang soeboeh" slechts twee, doch d© drie overig© geboden elk vier' Onze oud© man Zal dus two© maal nog het boven omschreven© .herhalen. Na elk® twe© „rakaats", zoo luidt het voorschrift, moet do moslim een oogenblik geknield blijven on daarbij! de volgende woorden opzeggen (niet neuriën dus), dio d© z.g. „Tasjahdiocd" vormen. „Ata-hyatoèl mocbarokatoes tsalawatoet tojibatoe liellalii I Assalaaamo© alaika, ajoe- 'hannabijb© waiToohmatoeillahi wabarokatoe. Assalaaamo© alaina waai Ia ibadiellahi tsob- hion." (Offeren wij IJ 0 God, in dank voor Uw zegen, genade ©11 goedheid 1 Heil ook U Profeet, moge de genade en gelukzalig heid Godfe U deelachtig worden, Zegen ons O O en allen, idie roahtWaai'digilicid betrachten"). Dit wordt gevolgd door de „Sjahadat" of geloofsbelijdenis van den Islam, luidende: Asjhadoe Aulaaa Illaha illallalh wa asjha- doe anna. Moehamanadoer Rassoel l'Oollali! („Ik geloof, dat ©r maar één Gocl is cn Mohammad in Zijn Gezant"). De „Sja'liadat" uitgesproken zijnde, mod do z.g. „Tsalawat" (Aanroeping tot God) Worden, opgezegd: „Allahoèma. sale alia Sajiod' dièna OVIoehammad' dien wa' allaaaa- lichie wassalim" („O God 't is to hopen, dat de gelukzaligheid en genade aan onzen Heer Mohammad en zijn geslacht geschonken ■wobdt.") Hierna staat de geloovigo op onder 't uit roepen alweer van „Allah1 hooakbar!" 011 begint hiji de d'erde „rakaat." 'Hiet gebed Wordt steeds besloten met 't nogmaals geknield uitspreken van de „Tas- 5. Kozakken van de Oeral. G. Kozakken van Orenburg. 7. Kozakkon van Siberië. 8. Kozakken van Scmirietehié. 9. Kozakken van Transbaikalië. 10, Kozakken van de Amoer. 11. Kozakken van de Oessoeri. Bij Russische paiades spelen de Kozak ken altijd de eerste viool. In vele opzichten gelijkt het Russische leger op dat van ande re Europeosolic staten, maar de Kozakken hebben steeds hun eigenaardig karakter als volksstam behouden. Elk soldaat van hot eskadron is bi ervaren ruiter, die den han- digsten circus-acrobaat oen lesje kan ge ven; en de schietoefeningen in een dozijn verschillende houdingen, bijv. slaande bo ven op 't paard, Ion achterste voton op 't paard, gehurkt op den grond achter hel paard enz. kunnen slechts door orvaicn ruiters op goed-afgerichtc paarden woiden volbracht. In het veld is de Kozak daarom zoo'n uitstekend soldaal omdat hij gewend is aan schamel voedsel en buitengewoon strenge, koude kan verduren. Bovendien is or in de Europeesche legers geen beter fourageur aan lo wijzen dan de Kozak. Hot grooie leger van Napoleon van een half millioen soldalen, had 11a den terug tocht uit Moskou maar al te goed reden om de stoutmoedigheid van den Kozak Ie be treuren en het is overbekend dat de Ko- zakkenbonden de flanken cn de achterhoe de van het geteisterde Fransche teuzon- leger omzwermden en do cons zoo roem ruchtige legermacht onherstelbare verliezen berokkende, Op den eersten dag van den Russisch- Turkschcn ooilog van 1877 legde oen Kozak ken-regiment een afstand van 70 mijlen af in vier en twintig uur om een belangrijke militaire stolling aan een brug in te nemen 011 de laatste berichten uit Korea doen zien dat do Kozakken-voorposten gewaagde ver kenningstochten hebben gemaakt 111 het ge bied ion zuiden van de Yaïoe-rivicr, Ion spijt van de grooie overmacht van Japan- selie troepen, die zich bevinden in den drie hoek van Seoel, tot Ping-Yang en Monsa 11 (Gensan). Een opmerkelijke eigenaardigheid van don Russischen soldaal in 't algemeen en van den Kozak in hot bijzonder is diens on verschilligheid en ongevoeligheid van pijn. I11 den Russisch-Turkschen oorlog sleepten manschappen met de zwaarste cn breedste wonden zich naar de ambulance, zoodat bun kameraden iu dc vuurlinie niel voor hot feit zouden worden gesleld om hen lo moeten wegbrengen, maar konden doorva ren, totdat ook zij vielen. Een aardig trek je van koelbloedigheid van den Russischen soldaat wordt verhaald van oen der man schappon die in oen bastion te Sebastopol lagen tijdens don Krim-oorlog. Bij hol etens uur werd soep verstrekt, gekookt van groe ne kool. Een vijandelijke bom viel in lmit midden toen een dor soldaten de bom greep en in cle' soep doopte met do woorden: „Welkom, Maria Ivanovna, proef onze soep eens."

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1904 | | pagina 5