1 liKte Mam MateDYffMiip Tweede Blad. 58"" laargang. Zondag 12 Juni 1904. Een. IMI±scL&cL±g'@:r. INDISCHE FENKRA.SSEN. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van 7on- en Feestdagen Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaar 'dingen 0. 1 25. Fi since „,r poi-t fl. 1 -05. Prijs l"'r wct'kVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afi-nuetlijhe nummers 2 cent. y unuenientcn worden dagelijks aangenomen. Adveitentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags óór een uui jsi, liet bui eau bezorgd zijn. Rurcnu I6o<ersirua< 6B. N3~S> S Trijs der meer 15 emits. Advertentiën: Van 10 regels fi. 0.02 iedere regel Reclames 00 cents per regel. Groote lettei s i aar de plaats die zij innemen. A d v e t e n t i e n bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven 'nler- van zijn giatis aan bet Bureau te bekomen. In de nu m mees. die Dingdag-, Donderdag- en Zaterdag a o n <5 verschijnen, wmi'en /ongi uaamde e arlrertatl iën opgenomen tot den prye van 40 cents pei adverienlie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Sntes-c. 'E'ctciooö So. ÏS3. II. Uet verderfelijke van de Hooger Onder wijswet voor ons universitair onderwijs heb ben wo reeds aangetoond in oen hoofdarti kel in ons nummer van S Mei. Zij bevat: lo. d c r e g e 1 i n g v a n d e s u 1) s i d i e c- ring der bijzondere gymnasia; niemand zou zich togen deze subsidicering verzet hebben, iiulion de vvaatborgen voor een goede inlichting der gymnasia voldoen de waren, maar zelfs hel amendcmcnl, dal er aan die bijzondere gymnasia iu elk dei- leervakken evenveel lesuren moesion gege ven worden als aan dc openbare, werd ver worpen. „Waar zou dan do tijd blijven voor bet Religionsuntorricht", zei de Premier. En zoo kunnen deze gymnasia door hun bevoorrechting de openbare inrichtingen een- oneerlijke concuriontie aandoen en straffe- ontaarden in africhlingsscholcn voor bet examen; 2o. cl o i n s t e 11 i n g van li ij z o n d e r e leerstoelen aan openbare uni versiteiten; een denkbeeld, dal van de katholieke partij is uitgegaan cn bij nie mand bestrijding vond; 3o. liet toestaan van het volle dipl o me o r i n g s r e c li f aan univc r- si tei ten d o o r b ij z on d e r e vc r e en i- glngen opgericht; in casu aan de Vrije Universiteit. Hel is dit denle punl, dat bestrijding vond hij de gelieelo linkerzijde en h'ij de chris- (e/ijï-Mstorfcchon, zoodat zelfs de lieer De Visser legen dc gebeele wet stemde. Zelfs verklaarde deze, dal de chiisielijk- historische pari ij in 1901 niet mee zou ge holpen hebben de tegenwoordige meerder heid te kiezen, indien /.e geweten had, dat ie Hooger Onderwijswet zou woiden inge diend. Deze wet dient enkel om dr. Kuyper's universiteit te sterken, die door enkelespre- lers in de Tweede Knincr-debalten werd ge noemd een pröpaganda-inrichiing voor zijn beginselen. Zij verlaagt het peil van liet academisch wetenschappelijk onderwijs; de oppositie beeft niet gezegd, dat er aan de vrije uni- rersiteit geen kundige mannen kunnen stu- deeren, maar wel, dat zij niet kan zijn in den ruimen zin van 't woord een bron van wetenschap. De legende, die toon en ook nu nog dienst moet (loen, dat het aan de Rijksuniversitei ten niet zoo nauw genomen wordt met den godsdienst, is afdoende bestreden cn door den heer de Savornin Lobman krach tig ontkend, die voor de rijksuniversiteiten ten lans brak. En sedert de aanneming is er bij dc Eerste .Kamer van velerlei zijden cn voor- si door de i\Ted. Hervormde piedihanten (zoowel door orthodoxe als moderne) op aangedrongen deze Honger Onderwijswet Ie rerwerpen. Zou ,men nu niet met grond mogou ver wachten, (dat deze predikanten ei bij hun volgelingen op zullen aandringen, mede te werken tot de keuze van die leden der Prov. Sfalen, die met hen afkcerig zijn van deze partijwcl? De tariefwe t. Door de nieuwe Taiiefwet van minister IlarLc van Tecklenlnirg, in 't begin van dit jaar ingediend, zal vooi goed gebroken wor den met een handelspolitiek, die zich be woog in de richting van tarief-verlaging en zullen we dus gaan in de lichting "van ta rief-verhooging, indien althans dit ontwerp kracht van wet krijgt, wat niet te ho pen is. Als argument voor deze herziening van het tarief wordt ter eene zijde aangevoerd de behoefte aan versterking van 's rijks inkomsten, ter andeic zijde de bedo.eling de nationale n ij verhei d te slcunen, Voor dit ccrsle hooft de minister hel doel negen m i 11 i o e n gulden moer aan in voerrechten te heffen. Welnu, zoo de schat kist deze som daaruit zal Irckkon als zuivere winst, dan is hel voor ieder duidelijk, dat er in 't geheel heel wat meer moet worden op gebracht en niet alleen zullen de ingevoer de waren de kunstmatige verhooging onder gaan, maar ook do binncnlaudsche produc ten zullen daarvan profiieeron. Hoeveel meer er dus door hel volk zal moeten worden opgebracht is niet te bena deren. En wie moet dat opbrengen? Ieder zonder onderscheid moet daaraan meehelpen, want wel zijn dc luxe voorwer pen iets meer belast, maar de grooie som moet komen van de voorwerpen van het dagelijksch-gebruik.-- - Het zijn dus vooral de „kleine luyden" die 't niecsle zullen moeien lijden, al zegt do minister, dat het rechl op petroleum een arbeidersgezin „slechts op ld/s a 2 ct. per week kom t". Ware 't enkel op petroleum! maar naalden en spelden en garens en klompen en aardappelmeel en ieder stukje aardewerk en elk kleedingstukje zijn belast, om die li/s a 2 ct. per week te maken tol een som, die geen enkele gemeente in ons land van zijn inwoner met een dergelijk inkomen als hoofdclijken omslag zou duiven cischen. Neem slechts aan, dal er voor die arti kelen van dagelijksch gebruik een gebeele prijsverhooging komt van 10 millioen, dan zal dal per hoofd voor den Nedeilamler dooreen gerekend f 2 per jaar zijn cn aldus voor een arbeidersgezin met drie kindeien tien gulden, zegge 10 gulden. Maar, zeggen de voorstanders, die prijs verhooging wordt ongemerkt beiaald, men krijgt geen belastingbiljet, geen aanmaning, geen deurwaarder. Schiale troost voor de huismoeder, als zij ervaart, hoeveel minder zij' bij do ver hoogde prijzen voor het dikwijls (och al karige weekgeld kan koopen. Maar dat is ook juist de grieve der indi recte belastingen, zooals de invoerrechten zijn, dat ze zijn verkapte belastingen, die geen rekening houden met de draagkracht van den belastingschuldige. Tot nog toe ging de bclaslingpolilick in De familie van Anton Grigwj'ewitsdh IValkowslky, bestaande uit vrouw, een zoon een dtocibtentje, was bezig riclh ini den toto tlasse coupé van do N'okolojekvnaspooi', voor den naclht to insfcallccrcn. (Dé kinderen beiden slaperig, ofschoon 't nog niet lied teat was en de 'kiii'dénmtidj die men uib do 3 klasse afd'eöling had' l'aben komen, begon ie bedden in orde to awaken. Uib dien gidoo- fen grauwlinnen reiszak weitien. lakens, kus- tens ein ddlccns to voorschijn gehaald, men dioof de bovenste banken uib, klapte de ^tókken op en de twaalfjarige Sohorsohik de negenjarige Somja klauterden naar ®wén; de tvc® ondfersfce bcdld'en bleven 'dj voor de ouders. «Je moet tot liver hier biji ons in de 'oupé blijven, Njanja," zei tot de oude kin dermeid, Aldfete Saweljewna. Walk'owskaja, £;ea mooié 'brundtte, in oen Hdh'tlgrijb ele gant reisüvosbuuin gekleed. „We steppen ar "inners ia Iwer uit. Anton Ut zou daar gr&ag willen sonp'eoren V' ,Ja stellig zuillou Wo d'aar mtJstappdn," udliefIn bver is 't eten vrij goddl. We Ju"Ba! zorgen d'at 'Njanja daar dau ook wat krijgt," voegde Walkwvslky •erbij, torivijl hij do onHe vrouw vriendelijk, ladhenld toe knikte. Walkcnvelky was Hel van do recht bank to Mosikcw Ou onderscheidde zich dbor zijn bijlzondér goedhartig, week; go- moed en bijna, vroiuweilijlkb fijngevoeligheid. Adole aanbad haar man 011 het echtpaar Zou Volkomen gelukkig zijn, indien zijl niet oen groote fout had gehad, namelijk die van zeer j aloe inch te zijn. ITelb 'kwam. haar voor, dat iedereen zich dadelijk aiangetrck- k'cn moest voelen tot mik eon innemend sympathiek ïneasch als lraar man Was. I11 de1 vijftien jar,11, did ze ©Venwel sedert hun huwelijk samen in volkomen zielemhar- mte'nia d'oorloöM liadden, had za gekgen- •hdid genolog .had, 0111 lio© langelr hoe moer overtuigd te wélden Van den zed'eilijk'en •ernst van zijn karakter en Van de diieipe, hartdlijko affectie die hij voor haar koes- teildb, zood'at haar aanvallen van jailouzie ook zeldzamer gowoatién waren. liet was i,n één woord, een uiterst tevreden, geluk- IkJig gerin. Ze) loefden in Zoagcloozci o'mistan- fcldgfhc'don, hadden liévé, intelligente Ikünde- ren, een kring van go'ctle vrienden on ken nissen wat kan men nieter verlangen 1 Hun beste vrienden te Mbstoow beitteur- dbn 't zéér, d'at ze nu juisb met 't Kerst feest, hctwtelk zd bijl AJdfele's m'oédoi' to Pbtei-sibuig wilden vieren, afwdzig stonden tlo richting, dat zij den zwakkere ontlastte, don sterkere wat meer liet betalen. Door do afschaffing der patenten en haar vervanging door de bedrijfsbelasting, weid de eersle belasting, door 431,000 meoren- deels minder rijke personen opgebracht, ge legd op 256,000 cn alzoo 178,000 ontlast door dc herziening der personecle bolas- ling word deze met G millioen verminderd en 'dit tekorl weer aangevuld door do ver mogensbelasting; door heide verande ringen word een opbrengst van 30 millioen overgebracht van de zwakkeren op de ster koren. E11 n'u| met deze Lariefwet zouden wc juist weer gaan in tegengestelde richting. E11 waarvoor is deze versterking der schatkist noodigl Uit de laalsle millioencniedo van den mi nister Ilaite bleek, dat dc gezamenlijke te korten dei laatste 11 jaien iu 't geheel 8 milloen bcdiocgcn, lei wijl or in dien lijd 110Ia bene 35 millioen was besteed voor den aanlog van spoorwegen, waai voor men loeningen had mogen sluiten. „Ze is noodig voor sociale wettenziek te- en oudeidomsverzekcringen", heet het van de overzijde. Maar het ouderdomspensioen behoort tot nog ioe tot de „twintig beloften", die zijn gedaan een wetsontwerp is nog niet aan hangig. En welk een fraaie edelmoedigheid, Ic geven mot de linkerhand, nadal eersl me! de rechterhand is genomen meer dan de gift bedraagt. De tarieven zouden slrokken Ier bevor dering der nationale nijverheid. Ilol ware oneindig heler, eer de voor standers der tarieven hun volgelingen het „beter 'duur brood dan geen werk" (nog onlangs te Overschie ^verkondigd) maar steeds lieten uitroepen, dal zo eindelijk eens kwamen, met argumenten voorde stelling: bescherming is werkverschaffing. Doch dan ware hol tocli nog werkverschaf fing in ieder geval ten koste van den handel, wantin alleen reeds pen 80,000 personen boven de IS jaar meer werkzaam zijn dan in do fabrieken, len kosle van den land bouw, don tuinbouw en dc veeteelt en de visscherij, die bovendien bij een larieven- conflict zouden blijven gillen mot hun groen ten, hun zuivelproducten, Juin viscli. Maar hel is meermalen .bewezen en door induslrieelen gezegd: onze jndusliic be hoeft geen bescherming, /.ij bloeit zonder deze en kwijnde mot deze. Er op te wijzen op welk een govaailijken 011 reactionairen weg ,ons deze lariefwet zal brengen, mag wol overbodig boelen. En toch zal zij komen indien we niet allen samenwerken ons daarvoor lo behoe den, dooi le zorgen voor een krachtige Eer ste Kamer, gekozen door liberale Provin ciale Slaton. IVel mocht de „Nederlander" zeggen: „de strijd zal een gewichtige episode zijn in ons nationale leven". Grooie gevaren dreigen alleen krach tig en eendrachtig samenwerken zullen die van ons afwenden. I11 de „N, R. Ct." word onlangs aange toond, hoe een der disfiictcn .van Roltcr- zijii. Maai' Anton Grig'orjewitscli was or niet van af te brengen en d'ei familie vertrok in dein avond .van den 22s!ten, D'e'cennber mc-t dein. nachttrein. Aan 'het station had een igtTaOhe vrien denschaar zich verzameld, om, da reizigwa nog- cvten te begroeten tfn Itrun een gaecte reis toe tc wensc.hen. „Bk breng je hier ook ivog d'ön revolver mee, dien ja getrokken hebt, Ambonzei tat Walk'mvsiky zijn vriend! Sea-gjcf Andre- jawiteclh Skurntow. „ÏMisBcIhcn Ikcmt hij! jo nog wal te .pas. Maar wees vdomclhltig li ij is geladen." „Zoo lleb je daar d'at gevaarlijk dimgsko? Geef hier! Mijn ziw'aigor gaat op jacht „Dtein'kt 11 lang te Poterahmlg te hlij,- vciilvroeg mevrouw Rubsowa, do piano- ondeitwijzercs. der kinderen. „Het zal stellig wel '11 maand worden A'dotó lic'eft haar modder in meeir dan '11 half jaar niet •gezien." Na het tweede ge bel, nam db familie Walk'owsky afscheid van ham vrienden. „Tot weerziens!" „iZml ,jc* dok oansschrij ven „Amuseer jo gded', cn wiet ziek worden„Yexigctt ons mieifc cn sdlirijf d'ik'wijilsklonk hdL verivaid 'ddorcéu. D'c trein zotte zidh in heWeig'in'g, 011 rolde zwaar ratelend over het spoor; liet geUiluisdh dam voor de (Prov. Stelen veiloren ging, terwijl het voor de Tweede Kamer aan den liberalen candidaat een groole meerderheid bezorgde. I Zoo is hel altijd geweestdo verkiezing voor de Prov. Slaton werd altijd als een bijzaakje beschouwd, d. w. z. door de libe ralen, niet door de kerkdijken. Zoo zal liet nu niet zijn we hopen dat hel nooit meer zoo zal woulen en dat hel gevaar van heden rje oogen zal geopend hebben, ook voor de toekomst Maar tocli blijf! er nog altijd een groep kiezers over, die bijna alle politieke over tuiging missen, bij ,wic hol aanhoudend is piccken voor doovemans poren, hij wie elk woord afsluit op jict onverschillige „wal kan hot mij gehelen", een onverschilligheid, zoo 'dikwijls uit pnkundc voorlvloeiend. Dr. Kuyper hoemdc deze groepde kleurlooze middenstof. Zij zijn I10I, jlio bon, welke zich in den verkiezingstijd 'mot hel (praclische) voikic- zingswoik belasten, dikwijls Jot wanhoop brengen 'door hun onverschilligheid, hun lauwheid. Bij eerslo stemming ,zijn zij zelden naai de stembus lo krijgen„er komt tocli een herslemming", daar wagen ,zij het op en als de uilkomst jien bedrogen doet uilko- men, clan „hadden zo '1 niet gedacht". En komt er oen herstemming, ja, dan, aangemaand en aangezet, Jeomen ook zij ter stembus, vandaar het zooveel groolcre aantal nilgobrachlc stemmen. Ieder kiezer kcal pr uil zijn omgeving, ieder kiezer kan dus meewerken kleur aan dio „kleurlooze middenstof" le geven en meewerken tol, de eind-overwinning, jiiel enkel door zijn stem. En ten slotte «duiten we met een woord uit de „N. R. Ct.", dal we zoo (en volle beamen „Als er ouder/le „klouilooze middenslof" geweest zijn, die, toegevende aait kleine grieven of gedreven door nngsl dal de libe rale regeering, die ^sociale wetten voordroeg, te 'diep in Jmmion geldbuidel zou laslen. hel nu eens mei dc „Christelijke" pailijcn wilden probeoien, dan hebben zij Huns ge noeg gezien van Jict huidige Kabinet en de 'hovend lij veilde parlijen, om overtuigd le zijn, dat hunne rekening niet uitkomt, dat zij een gedachten misslag hebben be gaan. Hel is waar, wal de heer Cromer in zijn rede 1e Amsterdam aan tde zoodanigen loc- riep: Gij vreesdet, (lat de liberalen u met roedon zouden gcoselen, inaar de kerkdijken zullen u gcoselen met schorpioenen! Van „dc dure klompen en pellen,, spreekt minachtend de ïninisicrieelc pers, als zij gewaagt van den tegenstand, dien liet tarief in het land vindt. Alsof er van nicls anders spiakc was dan van klompen en petten. Also file talrijke adressen van alle kanten en uit verschillenden kring alleen de klom pen en petten' betroffen. Duro klompen 011 petten? Maar moet dan de belasting van 9 a 10 millioen, die men do bevolking wil .opleggen, alleen van de klompen en petten (komenUil de adressen blijkt, dat do handel 011 lal van takken van nijverheid zich door deze lariefwet ernstig bcdieigd zien en (le ministcrieclo pers be antwoordt de bezwaren 'mol een minachtend spotten mei (luie klompen cn peilen! En hol is niet enkel in hunne maleifoclo belangen, dat die kiezers van do „kleuiloo- zo middenstof" bedreigd jvoideu, maar er is moor, wat zij wel zoor ernstig overdenken mogen. De mannen, die in dc „Christelij ke" pmtijen, thans aan hel bewind, don toon aangeven, hebben om dit alleen maar tc zeggen een opvatting van gods dienst 011 moraal, dio het geheolc maatschap pelijke en persoonlijke leven heheerscht. Zij zouden, als het aan hen stond, aan dat leven een plooi geven, die zich wol ver draagt met de slrenge Purileinsche zeden, maar zokei niet met de cischen van het moderne leven." overstemde de laatste vrien-dlelijlke afscheids groeten. Adcle Saweljeiwiia hielcl zicili met de kin deren bezig', toonde ham d© sterrcbcielden, noemde de namen er van en vertelde de ("naiPaan verbonden legenden, uit den rijken schat der o'ud-Grieikscho onytlh'ol'ogie. Anton Grigtoa-jciwitscih. leunde tegen hat andero venster en l>lükte> dirocanerig op 'de vto'oi'hij ij'lcm'cte, grenzenlcoswitte vlakte. Te Iwer aangekomen, mitttgid© de eciht- g'enootcn oen 'goed so-upOr cn stegen weder in lm 11 coupé; de kindermeid sbimrtle ze naar haar plaats, na li'aar 'n paar, in papier gewikkelde gebraden karbonaden met war me aardappels en brood gegerv'en te hebben. Zoo uit het gewoon dwgelijlksdhe sleur- lck'cn gekbmen voelden -ze zicili heiden jong, frisdh, •opgewekt en vrcolijk als op hun buwalijksavis. D'a trein raasde weer vertier. A-dèlc, dia niet aan vcol reizen gewend Was, shiimcatlc bijt het regehnatig geiiraisclli der widen in. Zö zat naast lmar anan en had haar, ietwat verward ihtoofdjo, tcghh zijn schouder aangeleund; weldra sliep zo zóó vast in, d'at ze niet eens hainieafkta, dat An'kon G-rig'orjevitsch haar voorzichtig cn z'adlit als een kind op het gespreide bed droeg en neervlride, dö kraag van haar blcnsoi opcmhaa'kte, do sdlwentjeis Van haar kleine voeten nam én ze tegen warme pan- LX1V. In de laatste Ponkras heb ik aangeloond, dat onze Indische weermacht sinds 1S96 zeer in lnuikbaarhoid toenam. Ik heb 11 meegedeeld, hoe we dit vooial moeten dan ken aan do eneigie van onzen lmidigen Landvoogd cn iegelijk de hoop uitgespro ken, dat. een hiileuant-genciaal Van Hculsz diens opvolger zal zijn. Thans moei ik u echter zoggen, dal (le logerslorldc hache lijk klein is, dat onze mannen zullen te kampen bobben tegen tiendubbele over macht! Wanneer men de strijdkrachten, wel ke .ons bij een oorlog mot hel machiigo •Tapau Ier beschikking staan, vei gelijk! mei do troepenmacht, dio Engeland naar Zuid- Afnka c-xpediecido, dan wordt zelfs de grootste optimist moedeloos geriemd! Ons gebeele Indische leger tocli is volgens in formatie slechte 31,000 militairen sterk cn daarvan bevinden zich op .lava, hel cerate en voornaamste aanvalsdoel, slechte 17000 man. Ik tel hierbij niet de Euupeesche schutterijen, de Barman san Mudocia. on het Solosclic Legioen van Mungkoe Negoro. Voor de verdediging van Java mag ui trekt niet gerekend worden op do troepen der Builenhozif liiigcn. Afgesclu iden nog yïui de vraag of de vijandelijke imnine het liansport niet zou onmogelijk maken, moe ten do oveiige eilanden ioch zeker ook zoo lang mogelijk verdedigd woulen cn zou hel op dc Inlandsche bewoners al een zeer vieemdcu induik maken, als de nulilniie macht lion in den sleok lietEr zijn gewes ten, waar eerder dan op Java, de bevol king naast het leger slaan zal, er zijn er echter ook ,\vaar 't verbek der soldaten 't sein zou worden voor '11 opstand, van moord en doodslag 1 Niet alleen Java, ook de Buitenbezittingen zijn Nedcrlandsch grondgebied, ook de Bui tenbezittingen moeien dus worden verde digd. .Of 'I mogelijk zal wezen, zeker, als Holland jmoar wil Voor hel oogenblik echter moet helaas! woulen geconstateerd, dat, er in India een wel is waar dapper, goed geoefend, maar beslist veel te zwak leger met onze defensie is belast. Alvorens ik echter verder ga een enkel woou! aan mijn nicl-mililaire lezers, die 't wellicht vervelend zullen vinden, dat toffels verruilde; daarop ddbfce hij haar met oen warme reisplaid zorgvuldig toe, kust© haar zaciht op licfc vitforHioofd, ochikta op de and'orc b'anlk zijn eigen in orde, waar op hij zich ook spoedig uitgestrekt had. Zoo gebeurde 't, dat Adéle ook niet den ontzettende 11 hartveisdicurwiiden giL boor- do, dio plotseling in den. nacihtelijken ne vel klonk en als natrillend in d'o lucht bleef hangen Maar Walkowsky, die juist ingtelumord was, oniiwaaikt© o'ogenblik'ke- lijk en sprong versdhriikt op. „Wat Is "tt Wat is ei- gehcurd i" Het ratelen dor wielen Incl'd plotseling op de trein stolid stil. Walkowsky haast te zich naar liet raam vèr, rond a 11 om strdk'to rich dc onbegrensde, vlakte uit. waad'op liét licht uit de wagens, lange hel dere stropen wierp. Donlkero gestalten liepen daar .ontsteld1, in ztonuiwacilitigén haast hoen en weer; mén odhreciuwde1, riep elkaar iets toe eu door al dat verschrikte stemmenmmtoer heen, klonk aldoor dat jammerlijk klagbn- de stennen. „Wat is er ttaWh gehemd WaLkowdky kede naar zijn vroaiwze ble'ef rustig cn vast doorslapendoor do half geopende roo'do lippen ging kalm haar ademtocht. Toen rustts rijn Miik oven op dé kinderenodk dio lagen rustig te slapen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1904 | | pagina 5