58*w Jaargang. Zoniag 10 Juli 1904. Lt.-flanlJ.ETAI HEÜTSZ. Wo, 11513, Tweede Blad. De les die hij leerde. Volledige tweejarige cursus ter opleiding voor liet examen van Hoofdonderwijzer, SCHIEDAMSCHE COIiHULIT. Dei# courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjjs per kwartaal"Voor Schiedam enVlaardingenfl. 1,25, Franco per post fl. 4.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Ylaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau i Botentrut OS. Advertentiën: Van 1- Eeclames 30 cents per regel. -6 regels fl, 0.92iedere regel Groots letters naar de plaats die zij Prijs der meer 15 cents, innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde hleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. luiere. Telefoou Ko. 123. Aantal wekelijteche lesuren Ie jaar 101/g uur, 2e jaar 41 uur (Dinsdagavond, Woens dagavond, Zaterdagnamiddag"). Schoolgeld f 25. Zij die wensctien ded te nemen aan dezen cursu*», die den 2en September a. s geopend woidt, worden verzocht z'ch voor 1 Augus tus 9.S. schiiftelijk op te geven aan F A. C. LEC1INER, Waarn, voorz der Pi. Commvan TotsicH op het Lager Onderwijs. Schiedam, Juli 1904. Een naam dia in den laatsten tijd op veler lippen is e'n did door de grqota on kleine pers met lof en cere wordt uitge bazuind is zekcir dien Van generaal van Heutsz, den strengen,onverzebtdijkem krijgs man, met open on critischen blik did de noodlottige en betreurenswaardige Atjeb- oo-rlog ia -banen van pacificatie heeft weten ta leddan. Voor wid zijn portret niet kent diene dat do generaal is een korte, breed geschouderde1 gestalte, openhartig gdlaat maar strengen b'ik, het typei van een milli- tair. Joannes Bencdictus vair Heutsz, 3 Februari 1851 te Koovorden geboren trad 10 Apni 1867 als vrijwilliger in dienst bij' liet instructie-bataljon te Kampen en werd na zijn opleiding daarioe ontvangen te heb ben aan. -den Hoofdcursus, den 13en Augus tus 1872 aangesteld tot 2e luitenant bij liet 6e regiment infanterie te Breda. Kort daarop brak de Aibjeh-ooi'log uit en. Van Heutsz vroeg en verkreeg den 23on Juli van 't- volgend jaar zijn overplaatsing in rang en anoionniteit bij het 'eger in Ned erl a ndseh -I n d i Den 9en Moi 1875 vinden wij lienii daar temg als adjudant van den 2en bevelhebber der krijgsmacht in Atjeh, Biji vele gevochten die plaats vonden in het geibied rondom dom Kraton wist Van He'utz zich de Militaire Willemsorde 4e klasse to verwerven. In 1881 volgde hij) zijn bestemming naar bet Moederland om aan do tegenwoordige Iltoogere Krijjgssohool in Den Haag zijn studies to voltooien. Daar na keerde Van Heutsz weer naar Indië te rug waar iu 1886 zijn aanstelling tot kapi tein en. thefc volgend jaar zijtn overplaatsing in dien rang bij den generalen staf olgde. Van dat oogenblik af bad Van Heutsz go- legemheid zijtri groot© bekwaamheden aan den dag te leggen. D'e toestand in Atjeh gaf hem daarvoor alleszins de gelegenheid. Sinds Februari 1885 liad! men in Gioot Atjeh, de z.g. gc- Mijnheer Jaok Counyngliain, vijf en veertig jaar oud, en zijn neef Jack Cou nyngham, twintig jaar jonger-, woonden in Washington City. 'Zij behoorden tot dezelfde club en niet tegenstaande hun verschil in leeftijd, gin gen zij als vrienden met eilkandor om. Hoe het 'kwam dat da oom, niet „da oudo" en de -neef niet „do jong© Counyngham" ge naamd' wördl wist niemand, maai* liet was een feit dat de eerste den titel „mijnheer" behouden had', hoewel do laatste reeds lang oud genoog was om op dab voorvoegsel aanspraak te mogen maken. Hij) was een voudig Jaok Counyngham gebleven, hot was regel heui zoo to noemen en als er op dien regel niet eens eon uitzondering was gemaakt zou dit verhaal nooit geschreven zijn geworden. Angela Mforningsbah was een beeld schoon meisje, levendig en ontwikkeld, het eenigo kind' van toegevende1 ouders; zij wend overal gaarne gezien. Jaok Counyng ham stoaid vooraan in. do rijf harer aanbid ders; maaiJ ofschoon Angola tegen lietn vriendelijker was dan tegen lotmand anders, Ontbrak 't be»m toch, aan moed, bet beslis- concentneerde stelling d. w. z. mietn wachtte geduldig -af, dat de vijtand het hoofd m den schoot zou leggen er „,is haar onderwerping zou komen aa.eolen. Dab d'ezei weinig eer- volte taktiek niet zou leiden tot d'ön vurig verlangden vredo is voor leekeu achteraf beschouwd goedl te begrijpen, dooli Van Heutsz, wiens voortvarendheid hier in 't voorbijgaan als een zijner gunstige 'karak ter! ken zijt aangestipt, was zooals to den ken valt van den beginne af dei voorstander vau een actieve houding. In zij|n brochure „D'e onderwerping van Atjeh" wijst Van Heutsz er op: „de geheel© zaak1' zegt hij dan „komt hierop neer, dat men op handige wijze actief tegen don. vijland op treedt en heim -d'oor middlel van" pracitiseh gestelde hinderlagen, hoofdzakelijk in zij'n terrein, i'n of nabij' zijn loopgraven buiten d'e lijn onzer posten en op of nabij! do toe- gangspaden naar onze linie en dooi" hier en daar verrassend optredende patrouilles in voortdurende onrust houdt, hein do koop jes laat snappen, welke hij ons toedenkt." Van ilïoutsz wist dien chef Van den staf te bewegen tot actief optreden en in d'en nacht van 5 op 6 Jau. 1890 zien wij heim Kota Toeamkoe bij verrassing nemen, als eerste uiting van zijn meening dat er offensief moest worden gehandeld', hoe tmeini te Ba tavia en in hot Moederland ooik gekant was tegen dergelijke „uitstapjes" waarvan men s'eohts vemoocldo dat zij gedlaan werden om lauweren1 te behalen ten 'koste van Hollandsch' blood. Ondanks een levensgevaarlijk© verwon ding die Van Heutsz op den 8 Fabr. 1890 had gekregen verliet Mjt het oorlogstorrein niöb en werd heim de eetcsaibal toegekend met het opsahrift: „Koning Willem, III, voor betoonde dapperheid." D© intusscheu idtgebrokein onlusten op de' oortkurt van Atjeh schonken den kundigen staf-officier opnieuw gettegenbeid zich te ondln-scheiden. Voor zijn uitstekende militaire' daden, volgde in Oct. 1891 zijn buitengewone be vordering tot majoor, een zeldzame onder scheiding. In de bovengenoemde brochure „De on derwerping van Atjeh" komt Van Beuts'/.'s karakter in zij'n vcvlle grootheid op den voorgrond. Wij' k/.eu daarin, dat hij een diepe achting koesterde voor hetgeen gene raal Kniel van der Hcydeu in Atjeh had gedaan, die, zcoa's men weet, eveneens de offensieve taktiek tot stelregel liad gekozen. Dan behandelt do schrijver de laakbare systemen achtereen volgens in Atjah ge volgd, het opbimistischci „berustende sys teem van concentratie, en liiji stelt daar tegenover zijn taktiek het „laten voelen de macht to bezitten" en telkens herbaalt hij zijn -krachtig© waarschuwing in zijn bo- ahure1 „Afgescheiden van don godlsdiengb, zal bat Atjelisolie volk zich slechts onderwer pen on ontzag t-o'o'nem aan lienr, die voelen laat dei macht te bezitten, onn zijln wil te doen eerbiedigen." Ten slotte zagen ook de autoriteiten m, dat 'het dien wog, door Van Heuitsz aange geven, op moest en d'at aan het dappere en vrijheidlievende! volk van Atjeh moest aende woord te spreken. 'Hij schaamde zich werkelijk over zijn besluiteloosheid! en be sloot eindelijk <te eerste de beste gelegenheid aan t-e grijjpen om zijia lot te vernemen. Twee dagen na dit besluit gaf do Britsclie minister zijn jaarlijfcsok bal. Jack ging or heem in d'e hoop er zijn aangebeden© aan te troffen en haar ou der con verrukkelijke wals of in een rustig hoekje zijn liofdo ta verklaren. Hiji kwam laat ©n keek verlangend rond' of hiji haar ■ergens ontdokken 'kon. Ja, daar ginds aan 't andere eind der zaal stond zij in levendig gesprek mot zijln oom. Langzaam begaf in; zich op weg naar haar, maar er waren zooveel menschen dat het ©enige» minuten duurde voor hij den hoek kon bereiken waar zij sbond'on. Ondertusschen werd liet volgende ge sprek tusschen mijnheer Jaok Counyng ham en mejuffrouw Morgenstar govoord. „Do versieringön zijn van avond prach tig,zcid© do jong© dame, ©en blik wer pend© op oen massa weelderig© bloemen „Deze rozen zijn verrukkelijk." „Maar kijk toch. eens naar deze orclii- cleé'u, juffrouw Angela; 'liebb gc ooit zulko prachtige ontwikkeld!© bloemen gezien De aangesprokene* zweog even, toon blijk baar toegevende aan eon oogonblikkelijke gedacht©, zeid'e zij'; „Ik schaam mijl het te bekennen, mijn heel* Counyngham, maar waarlijk zij' zijn mij onverschillig." getooud! worden dab da Hollanders bun meesters waren. Uit bet schrijven van die brochure blijkt ook duidelijk d'at Van Ueutez was da rechte man op de rechte plaats. B© critiek die hij uitoefende was ecu bewijs voor zijn groo- ten zedelijkcn moed, waar hij* geheel andere denkbeelden voorstond' dau da hooga leget- autariteïten en in oen van die chefs af- liankelijlke positie* verkeerde. Geen wonder dus dab majoor Van Heutsz alles behalve persona grata was bijl de „liooga oomes!" Van Heutsz' stem was nochtans als die oens roependen in d© woestijn. Toen' hij Juni 1893 met 2-jarig verlof naar Europa ver trok brak een tijdperk van veel tegenwer king on telouirstelling voor hein aan en be kroop hem menigmaal den lust den dienst vaarwel te zeggen -en in de burgermaat schappij, ecu werkkring tö zoeten waar zijn ■energie en werkkracht beter tot haar recht konden komen en meer waardleorin'g zou den vinden. Van Heutsz koerd© echter als luitenant- kolonel Jan. 1895 naar Indië terug en werd hij belast met het militair commando' van Sumatra's Oostkust. iMeb het laug go- vreesde verraad van Toekoei Oemar in het voorjaar van 1896 kwam Van Heutsz weer te Kota Radja tor beschikking van com mandant van Afcjeli. Nog steedfe wcr-d Van Heutsz's advies in dan wind geslagenzijn opinie stond lijnrecht tegenover dio van de'n regeoringseommassaris. liet zou ons te ver voeren -don wakkeren officier, di© iu die -dagen menige zware, moeilijke expeditie had op te 'knappen, te volgen in dö tal- lco-za fasen van den guerilla-ooaiog. Het ziji genoeg ei* op te wijlzen dat liet Hollandsche leger in die dagen hard en. zWaar werk ver lichtte en d'at hoofdzakelijk aan. Van 'Heutsz' eniergia heb te danken is dat er nieuwen moed in de troepen kwam, het ver trouwen in onze' wapens weer hersteld werd, waar dat vertrouwen bij de soldaten zelf vroeger een knak had gekregen. De beloo ning bleef niet uit: Vau Heutsz werd in Sept 1897 ridder der M. W. O. 3e klasse en benoemd tot cibef van den Generalen Staf. In de Pidië-expeditie waren voor Van Heutsz nieuws lauweren weggelegd'. Heb is van algmncene bekendheid d'at do pre tendent-suit au on Toekoei Oomar die tegen stand der Atjehcis aldaar tegen ons met succes wisten te conce'ntroeren. In Mei 1898 vertrok! Van Heutsz als gouverneur naar Atjeh, waar liiji den Ion Juli bevel gaf tot de Sigli-expcditie. Vau Heutsz had go-s'dl gezien.: de*/H'oIIandsclio wapenen bleken kracht ta bezitten voort durend don vijand verslaand! ru'kte do co lonne voort on 14 Juni 1898 werd! voor de» eer-te maal heb iu liet Zuiden van Pidië gelegen Kcumala bereikt. Na 14 dagen was dezen ouden zetel vau heb onverzoenlijke sul tansgeslacht ingenomen, het onmogelijke in de oogen der klehrmo'edigeuwaa door Van Heutsz bereikt. Rusteloos! achter volgde hij' de vijandelijke! benden. In dien tijd! was aan de Oostkust van Atjohi een ernstige beroering uitgebroken. Zekere Teungko Tapa (da kluizenaar) een Mijnheer Couuyiighamj stond ontzet; hij was een vurig bewonderaar van orebideëen en dacht d'at iedereen, hun! schdonheid moest •erkennen, «n wenschen.de dit schoon© meisje tot zijn inzichten te keeren, boog hiji zich tot haar en aeide, op zijn dringende ma nier: „Lievo juffrouw Angela, weet ge wel dat ik bepaald aanbidding „Met uw vorloif, juffrouw Angela .'at is onze wals, viel een zeer gezien gezantschaps attaché 'heen in de redo on, met eon beval lig© buiging verliet ziji zijn zijde en mijn heer Counyngham ontglipte de gel eigen hoid om haar t© vertellen waarom hij orchideeën aanbad. Jack bereikte zijn oomi juist toen heb jonge* paar voulwcen. (Hij liop wat rond, boos op zichzelf dat deze* kans hem nu we der ontgaan was, tot do figuur vau den dans Angela vlak bij hein deed stilstaan, juist toen dö muziek ophield. Hiji ging' naar haar toe>, bood baar zij'n arm au bracht haar naar d© serre». Daar in den zoeten geur dor bloemen cm. bet zil veren geklater clcr fontein, meende Jaok dat bet hom licht zou vallen zijn liefde to belijden. Maar noen De gloeiende woorden die hiji zoo zorgvuldig bedacht bad wilden hem niet over der lippen. Eenigo oogon'oïikkcn zat hij) zwijgend naast baar, sprak niet haar over omvorsdii'lligc zaken en trachtte te ver geefs zich zijn toespraak te berin neren. fanatiek bewoners d'ea' Gajö-landen had een grooten aanhaug weten te verwerven en had den heiligen oorlog gepredikt. Van Houtsz was ook hier do man die raad wist. Door ©enige stoutmoedige troepenbewegin gen slaagde bij er in de* vijandelijke stelling offl te trekken en 's vijiand's hoofdmacht t-eruig te wei-pen. Had zelden of nooit een. godsdienstige beweging in zulk een korten tijd zulk een grooten omvang genomen, nimmer werd ook zulk een, opstandl in zoo korten tijd! dnderdrukt. Ook hier bad dns wper het verrasseind snel en, krachtig agee- ■11011 van Van Heutsz da pogingen van den vijand verijdeld. De voornaamste tegenstand was toen nog te duchten van Toekoe Oemar, den prenten- dent-sultau en Panglima Pólom, di© zich met bun talrijke volgelingen hadden genes teld in dc Tangsé-valled, ongeveer CO* KM. van Sigli. Bte expeditie d'aaadioen is genoeg zaam ook uit onz© kolommen be'kondl, aan gestipt mag nog worden, dat bij) dezen tocht ©en groot© verantwoordelijkheid! op Van Heutsz rustte» waar men oprukt© naar een plaats, waarvan ligging en afstand vau ons bivak moeilijk te» schetsen waren. Heb gevolg dezer expeditie was d'at Toekoe Oomar en zijln benden de wijk moesten ne men van d© onherbergzame' oorden van Atjeh's Westkust en daardoor werd da stemming in de Pid!iö-sbre*clk voor ons gun stiger. Binnen 4 maanden tijjds had Van Heutsz geheel Pidië bedwongen en cl1© Oost kust tob rust gebracht. 'Na October 1898 Van, Heutsz was in middels tot ge'neraal-majoor benoemd zïcin wij homi weder in het veld) tegen Toekoe Ocmar iu de streken op Atjeh's Westkust. Bij een, dier nachtelijk© gevechten viol O em ar, een ■onzer felste en meest geduchte tegenstanders. 1 Juni 1899 begon de groötsche tocht ten Noord- e*n Oostkust. Het doeJ gold ook d'e fanatiek© Pasé-Etröefc, waai- nog geen maand daarna liet verzet gebreken was en de wil van het gouvernement tot wet was gew'orden. D'e toestand in Atjeh was na twe<e jaren van het optreden, van Van iHleutsz, in zoo vel- ei' op verbeterd dat de Hollanders over al in het groote rijk van Atjeh wat na tuurschoon betreft een der prachtigste lan den detr wereld met hun troepen konden komen maar dat beteokend© nog geen vrede1 In het open veld trad dö vijand' niet meoi* op, maar hij smeedde listige plannen on logde» verraderlijk© hinderlagen, zijn laat st© toevlucht om te ontkomen aan de macht van den ongeloovigen Hollander. Er dreig de verraad op el'k pad, achter eiken boom in ieder bosschage. In het voorjaar van 1901 was nog een enkele groote expeditie noodiig en wol naar Samalanga. Een enkele» episode uit dezen tocht mog© liier volgen en wel de vermees tering van bet bekende Batéë Ilië, waar voor generaal van der Heyden driemaal het* hoofd had' gestooten. Daar sbroomd'eta. dhi- 7enden strijders tezamen om onder de lei ding van den pretendent-sultan en Pangli ma Pblém d'ö verdediging van bun laatste bolwerk op zich te nemen. Einde Januari Eindelijk zcidö hij] in zijln wanhoop „Juffrouw Angela, gij weet dat ik u aan bid. Kunt gij mij niet een weinig liefde hebben en met mij trouwen, Angela „Eindelijk heb ik u gevonden. Wat heb ik naar u gezocht, juffrouw Morningstar,' riep op oens een vroolijk© stem en d© hooge gestalte van ee-n vail Jack's vrienden ver toonden ziob voor hom. Tob nu toe had Jaok Erederik T'rewayne een besten kerel genoemd; maai- nu mam- pelde hij: „Beroerde vent!" eai wendde zich toen weer tot Angela, die», ofschoon in «cmdig ontroerd, er in geslaagd! was een glimlachend gezicht te zetten. Toen zij opstond' verhief zich Jack ook vast besloten nog vorder te gaan. „Nog even con woordje juffrouw Angela over hetgeen wij' zooeve'u bespraken. Zouclt gij zoo vriendelijk willen zijn mij morgen- ochtend in dc1 club per briefj© te laten we ten wat gij doen wilt?" Argela vermaakte zich zeer met Jack'; verlegenheid, maar zij, had hem lief en was van plan hem gelukkig to maken; on baar vroolijkheid onderdrukkenda beloofd© zij! bet briefj© te* zenden en verliet toen. met Fredcrik Trewayne* d© sen*©, terwijl! Jack aebterbteef, allerlei vcrwonschingeu mompelend aan bet adres van dion vervloek ten dwaas. Juffrouw Morningstar's geleider was on- gesteld» geworden en zijl verlieten het bal vroeg; Jack vernam dia onwelkome tij 1901 -begon dö opmarseh onzer troepen, gesteund doer een tweetal 'krachtige ©n verdragende marinö-kanonnen. D'e vesting Batéë Iliö werd! aan een kracihtig kanon vuur blootgesteld', terwijil de maréchaussee d© heuvels ten oosten dor vesting bezetten. Na heb staken van. bet artillerie-vuur ruk ten de marécihausséa voorwaarts en voordlat de vijand, wi-cr hoofdmacht binnen de ves ting was, d© situatie onz,er troepen, goed kan overzien waren de neven-bentings reeds genomen en sloten de» onzen bet cordon random de» hoofdversterking. Na een held'- haftiga verdediging werd' Batéë Ilië stor menderhand' genomen. 'Een bekende! foto, waar Van Heutsz met zijn staf dö bestor ming volgt, geefb ©enigszins, den ihdruk weer hoe het bij zulk een geVöoht toegaat. Thans restte Van Heutsz nog de» achter volging van den pretendlent-sultan die in do Gajo-landen een goed heenkomen had ge zocht. Dö calanne-Van Daalön kamt do oer too hij dia gelegenheid' om onzer gduchtste tegenstanders te hebben gepakt, D'o pre tendent viel niet in onze handen maar, zooals *men weet, boog dleze in hot voorjaar van 1903 het hoofd voor d© „compeuni" wel'dra* gevolgd door allo vijandige hoofden uit het tot no»g toe* oproerige» gebied'. Gouverneur Van Heutsz, inmiddels tob luitenant-generaal aangesteld, ontving dö benoeming tot adjudant in buiten gewonen, diönst van 'H. M. de» Koningin en den rang van groot-officier ©n het grootkruis der Militaite Willemsorde. In korte trekken hebben wijl Van Heutsz 5-jarig© werkzaamheid op Atjah geschetst, Waar hij niet alleen als doortastend en on vermoeid krijgsman zicih onvorwelkbaren roam verwierf, maar ook in zijn hoedanig heid als bestuurder niöb minder uitbtonk. Zijln doel was, het tab rust en Welvaart brengen van bet land d'oor den Atjober en zij'n hoofden te overtuigen dat hun eigen belang parallel loopt mot dat van bet gou vernement. Nog zijln eukola hoofden vijan dig gezindo a. Oenrar's weduwe Tjoet Nja. D'in en Todlcoe Bèn, en ook zullen onze colonnes no'g d© Gajo-landen moeten door- maToheeren naar de geïsoleerd© Alasbmd'en (waar volgens de laatste! berichten nog he vig verzet is getoond) een feit blijft het, dat Van Heutsz' streven Nederland heeft gebracht cïieht n-abij liet doeldie pacifi catie van Altjöh. Mem. mompelde dikwijls dat Van Heutsz steeds veine (geluik) had! op zijn tochten maar hot valt niet te betwij felen -dat de doortastendheid en het onbe grensd© zelfvertrouwen van dien generaal meer gewicht in do schaal legde dan het toeval. Wat Van H©utsz tob sband bracht, op Sumatra's Noordpunt zal steeds oen der schoonste bladfaijden vullen in d'ö geschie denis van Nederiandboh-Indië, de verd!©rfeL Rj'ke Abjeh-fkrij'g reed's 30 jaren gaande! is door Van Heutsz zoo goed' als bedwongen ■en daarvoor is Nederland generaal Van 'Hieutsz grooten d'arrk schuldig. ding lervijll hiji bezig was haar te zoeken iu de hoop het belangrijks gesprek te kun nen voortzetten. Het w<i.» dicw nacht laat voor bijl in slaap viel ©n tengevolge1 daan-van wcr-di hij' ook niet vroeg wakker; zij'n eerst© gedachte was natuurlijk aan Angela's brief, die ze ker op hem lag te wachten. Hij! kleedde zich snel aan en ging naar de club; liet was twaalf uur, do winter zon schoen vroolijfc, do hemel was b'auw on; Jack's hart was vol blijde verwach ting. „Mijn brieven, Boilings," zoide hij naar den ouden kellner toegaande. „Er is vanmorgen niets voor u mijnheer," zeide deze met een stevigen hoofdknik. „Wat? Niets! Weet ge* dat zeker Bil lings?" Ja, Billings wisb het zeker. Jack zon'k in een donkeren hoek op een stool neder en trachtte na te denken. Daar vloog een denkbeeld door zijn li-oofd. An gela's stilzwijge-n bcteek-end© een weigering; zij zag' er tegen op, zijl kon het niet over zioli verkrijgen hem teleurstellende woor den t© schrijtvon. Ziji had liem bedrogen; zij beminde lietm niet. Toen voelde bij een woeste b-egeerte daar vandaan te komen weg van zijn eigene gedachten, van al wat hem aan haar kon herinneren. En gevolg gevendö aan den indruk van het oogenblik schreef lmji een briefje aan zijn oom. „Ik ben naar New-York. Telegrafeer

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1904 | | pagina 1