Sf. 58""* Jaargang. Woensdag 27 Juli 1904. 1T No. 11527. II. '5 mee. Reis-Abonnementen. De Schoolartsen-verordening in den Gemeenteraad. I) Onder den Knoet. 33) e C BUITENLAND. SCIIIEDAMSCHE 0DUH1NT. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, Prijs per kwartaalYoor Schiedam en Ylaardingen fl, 1.25. Franco per post fl. 4.65, Prijs per weekYoor Schiedam en Ylaardingen 40 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen, Advertentiftn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur ,an het bureau bezorgd z'yn. Kor eau t Botentraat OS. Prijs der Advertentlëa: Yan 46 regels fl, 0.92; iedere regel meer 45 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij Innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. ïn de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kletme advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intern. Telefoon Ho. 123. .Rol- llerd. iriété am» Drdig 'RIJ. $En- ners. zijne De adminislartic van de „Seliiedamsehe Courant" is gaarne bereid om tegen, ver goeding tan porto's aan haar abonnee's die voor korten of langen tijd op reis gaan, de Courant aan hun tijdelijk adres te zenden. Ook abonnementen voor den tijd van een halve of heolö maand w rrdai gedurende liet reissc-i'/.oen verstrekt. In de spoedeiscli'encle vergadering1 tegen morgen belegd zal d'o gemeenteraad, behalve over den aankoop van perceelen, te beslis sen hebben over liet amendement-Ris be treffende de instructie voor de Schoolartsen, waarover in de vorige vergadering de stem men staakten. Wijl achten dit amendement van zoo groot belang, dat wo niet kunnen, nalaten eb nog eens even bij stil te staan. G-elijik bekend' is zijn wij, Nederlanders op het gebied' der sociale wetgeving al zeer verre ten achteren bij onze naburen de DuitSchers. Waar dus in oins land op eenig gebied van gemeentezovg, .hygiëne, (school- hygiëne in 't bijzonder), zorg voor het schoolkind, etc. eenige zaak ter sprake komt, kan men zich inlichtingen omtrent het punt in kwestie verschaffen bij de Duit- schers, die in een zeer uitgebreide litera tuur alle sociale vragen en de verschillen de pogingen tob oplossing daarvan, hebben behandeld. Uit die literatuur hebben wij bijv. geput de gegevens voor ons artikel over den ver korten leertijd, gelijk wij! daaruit meer- "malen aanhalingen en beschouwingen ge bruikten voor andere artikelen van maat- schappelijken aard. Ook in ons artikel over Schoolartsen (2 Nov. 1903) wezen wijl er weer op, dat ckzo in Diutsehland sedert jaren bestonden: wijl gaven hun werkkring aan en 'hun instructie's, en eveneens de resultaten van hun arbeid. Onze lezers herinneren zichi nog wel, hoe de aanstelling der schoolartsen in den raad en daarbuiten tot cenige onverkwik kelijke gedachten wisselingen aanleiding gaf, tot het einde was: onze gemeen tcgenees- heeren nemen vcorloopig op zich te vervul len de functie van schoolarts tegen een sala ris v'an f 100 's jaars. Nn daargelaten, dat dit salaris ecu te laag is .in Verhouding tot wat vam den schoolarts wordt geeisdht, constateeren wij enkel, dat de gemeontegeneealieeren. de func- lie op zich namen, schoon ook zij do beloo- ning veel te gering moesten adhlen. Roman van SEiMèNE ZEMLAK. I T Ver brief In 't uur. ireu- hel 3.25. 1.50. Intusselien had hij zijn zelfbeheorsching spoedig terug. Hij vatte weer moed en ant woordde „Je bedriegt mij'dus? Je waagt 't trots do knoet, trots de aanwezigheid1 van don com missaris, die van jon aanstonds rekenschap verlangen kan voor al je bedreigingen 1" „Lk heb dat uit je hand gelezen. Je weet nu, wat er in geschreven staat." »0, je hebt het gelezen 1" hoonde Juri. „Bit Wanneer komt dio voorspelling uit, wanneer komt voor mijl de dood? Zeg het mij toch!" i/Misschien reeds morgen." eer werd liet volkomen stil in het ver- Domna dood het spinnewiel weer i.aaiou, de kat likte haar pooton. Ondanks zijn zelfheheorsöhing, die Jnri sohijnbaar j"1 vorÜGfc, had de voorspelling indruk op tt gemaakt en een geheimziniygei vrees 1 liem tot in den grond' van zijii ziel 'be vangen. J De stanowoi-pristaw en zijn handlangers la eii weer binnen. Mot luidei' sterns gaf do c°mmandanb het bevel tor'htej'j» ^cr'na Dub en juk en haar dooh- vatt <4© boeren, die op heb erf de «din i a<^en' S°^'>u<4en, word er op uitgö- rd orn beid© vrouwen te halen. jJ» ei.^a 3 kruilofi weggehaaild, vernam w onte^S dat de politie haar huis om ^l?!Jlge?r°ngö11 01 te2eliilk oofc vvaar- 3 dat §®4aan had. Het Verschrikkelijke Immers ook zijl hebben zich, toen er sprake van was hun die betrekking op te dragen, van de taak van den schoolarts op th .hoogt© moeten stellen en zijl hebben moeten lezen, welke literatuur zijl ook raad pleegden, dat die taak een andere en veel uitgebreidere is, dan die in de instructie is omschreven. Mot recht kwam) dus de heer Ris tegen deze instructie op. Hij wees er op, dat z. i. het v o o r- n a a msrte voorschrift ontbrak. De groote waarde van den schoolarts ligt in het con stateeren, bijl tijds, d). i. zoo vroeg mogelijk van eventueels afwijkingen van 'het school kind. D'it kan eerst dart goed geschieden, wanneer van den beginne' af de schoolarts zich door speciaal onderzoek van ieder kind vau den lichamelijker. toestand overtuigt. Dan eerst zullen geringe graden van bij ziendheid, van ruggegraatsVerkromming) van tuberculose etc. ontdekt Worden en kunnen zij do ouders bijtijds van de in ont wikkeling zijnde ziekte op do hoogte stel len. In 't bijlzonder geldt dit voor het kind, dat pas op school komt, opdat tengevolge van dit o-nderzoek elke schadelijke invloed vati het schoolgaan biji ieder 'kind zooveel mogelijk worde tegengegaan. "Vandaar dat de heer Ris zich niet tevre den kan stellen mot heb vagei art. lid, dat ze'gt: „D© schoolartsen gaan' telkens na of zich op de Schalen bij do leerlingen ge vallen voordoen, van ziekten, gebreken of afwijkingen, die het voor ouders of verzor gers van belang is to kennen, opdat daar tegen zoo tijdig mogelijk maatregelen, kun nen ge'nomen worden." Het amendebient-Ris luidt „De nieuwe leerlingen or> de> aan lnm toezicht toevertrouwde scholen worden, zoo spoedig mogelijk: na aanneming door den schoolarts onderzocht. Deze bepaalt dan, of de nieuwe leerlingen aan alle lessen kunnen deelnemen' (gymnastiekles, zangles e. a.) Tevens wijzen zijl kun, de plaats aan in 't schoollocaal, als afwijkingen van gezichts- of gehoorschcrptei of ruggegraatsverkrom- miiigen dit weuschelijik maken; in een daartoe bestemd' register houdbu zij voor iederen loorling aanteekening Van de door hen geconstateerd© lichaamsafwijlkingen, lengte, gewicht enz." Dit amendement is volkomen in overeen stemming met de eisehen, die men elders dm schoolarts stelt. Wij' wezen er reeds op in ons art. van Nov. 1903. dat de instructie voor den school arts to Heilbron (een stad ongeveer van de grootte van Schiedam) ia f De schoolarts onderzoekt ieder kind, Aat de school voor 't eerst komt bezoeken, en hot ïesultaat van zijn onderzoek wordt ingevuld op den „Gresmiclkedtsschein." (gezondheids staat), waarop zioh de volgend!© rubrieken bevinden; 1. datum en 'b schooljaar2. al- gemeene lichaamsbouw; 3. grootte, gewicht, borsto-mvang; 4. horst on buik; 5. huid; 6. wervelkom en ledematen; 7. oogen en gezichtsvermogen; 8. ooren en 't «©hoor 9. mond, neus en spraak10. opmerkingen en voorstellen betreffend© bijzondere behan- dlrug in de school, bijlv,bijzondere zit plaats, vrijstelling van gymnastiek aan de werktuigen, enz.;-. 11. m od!edeeli n g aan de ouders; 12. opmerkingen van den onderwijzer. Minstons eenmaal per maand moeten de schoolartsen de scholen bezoeken, de bezwa ren dei- onderwijzers aanhooren en de b-or- lingan onderzoeken, zoo 't uoodig is, ieder of sommige afzonderlek. En we halen ter versterking nu nog het volgend© aan. In de instructie van Wies- baden lozen we: „Zij moeten de nieuwe scholieren nauw keurig' onderzoeken, wat betreft hun licha melijiken toestand en 'hun gezondheid en dan tevens vaststellen, of een voortdurende medische controle onbijzondere maatregelen bij 't onderwijs nooclig zijn. Van ieder kind Wordt een hygiënelijrt in gevuld etc. Die van Frankrijk zegt: „Iodet' ldnA wordt vóór de plaat sing geneeskundig onderzocht cm krijgt een boekje, waarop zijn gezondheidsgeschie- denis wordt bijgehouden, zoolang het de school .bezoekt." Art. 2 van. Koningsbergen begint ook al weer „Nieuwe leerlingen moeten door den schoolarts zeer spoedig na hun opneming nauwkeurig op hun gezondheidstoestand on derzocht Worden." Uit al deze en uit tal van andere blij'kfc, dat de voornaamste taak is van den school arts, wat ook in het amend.-Ris Wordt g©- scgd, verplicht ond'erzoelc van alle schoolgaande kinderen, in 't b ij zonder van de pas toegola- tene eni aanteekeninghouden van ieder onderzoek, om zooveel mogelijk ernstige storing te voorkomen. Zoo er dus sprake is van eeuige instructie dan is hot die, welke hl het amend.-Ris 'igt opgesloten. Wij hopen dan ook vau harte, dat dit amendement door een krachtige meerder heid worde gesteund', opdat de raad' daar door te kennen geve zijn wil, dat, nu hij eenmaal schoolartsen benoemde, deze ook in w er ke 1 ij k hei d school artsen zullen z ij ai. beeld, dat zich daarbij voor haar geest plaat ste, liet haar de toekomst vol zwarte wol ken en stroomon bloed zien en in 'de nacthte- lijke stilte meende zij reeds 'het suizen van den knoet oti het schreien van haar kind te hooron. D'e .knoet! O, zij had hem reeds gezien, die eg Van den czaar, die het vle'esck van het volk openrijt Zou zijl dien geesel nogmaals te zien krijgen? „O, mijn dochter, inljm dochter," zucht te de ongelukkige. „Ik wil mij laten ver moorden, maar ik verraad) geen woord." Dit besluit deed! liaar weder moed vatten en toen ziji door haar leidsman vergezeld, voor den stanowoï verscheen, toen door stond zij rustig zijn blik, zonder haai' oogen new te slaan. „De dochter?" schreeuwde de commis saris. „Zij was op dfe bruiloft), zijl is voor mij weggegaan." „Waai' is zij?" „Zij heeft zioh zeker' ondeï de schaar jong© meisjes gemengd, die in dezen nacht het dorp doortrekken met de bruid." „Zoekt haar! Brengt ze hier!" Verscheidene mannen uit de groep gin gen heen om Oliana te zoeken. „De knoet i" brulde de commissaris. „TJw hoogedelgestrenge, ik heb hem ge leed," antwoordde Juri, De commissaris zette het verhoor voort: „Jerina Dubonjuk, jij en je dochter hebt een 7,Waar misdrijf gepleegd, 'hetgeen de wet nooit vergeeft. Spreek, zeg wat ja weet!" „Ik Weet niets, mijnheer, mijn dochter ook niet. Wij weten üi 't geheel niets." „Weet zij niets? En de deserteur, die 's avonds hierheen komt en 's morgens weg gaat onr zich in den Seredni-Horb te ver bergen V' 26 Juli 1904 OE BIS §8 SSC EB -.f AI* A XSC IS SC OOBLOS. liet gevecht b ij T a s j i k i a o. De „Daily Mail" verneemt over dit ge vocht het volgende; Nadat de Japanners onder generaal Okoo Sjitigsjoeling genomen hadden, rukten zij Donderdagnacht langs omwegen op naar Tapingsjan'gs cn Hsiapingsjagn, twee dor pen, lussehen kleine heuvels, 15 kilometer nooi doos lelijk van Tasjikiao gelegen. Zij stuiiton op geringen tegenstand en brach ten Viijdag de stukken geschut van hvee batterijen op alle wegen, die deze slcllinig behcerschen. Zaterdagmorgen vroeg begon een Russi sche divisie onder generaal Kondratowilsj den aanval icgon de Japanners in liet ge bied oosielijk van Tasjikiao en onderhield een geweldige, doch wegens den groeten afstand weinig succes hebbende kanonnade. In den middag wcul de Russische artil lerie versterkt, en twee uren lang, zonder onderbreken, schoot zij. Ton slotte tiokkcn de Russen cellier lenig naar bun basis zon der resultaten bereikt te hebben. Vijf offi cieren en veertig man, die aan het gevecht hadden deelgenomen en later te Nioel- sjwang kwamen, spraken van een veilics van slechts vijf man, terwijl uit andere bi on vernomen werd, dat do verliezen zeer aanzienlijk geweest zouden zijn. Van flaitsjcng rukken versterkingen aan op Tasjikiao en naar bericht wenl, zou een nieuwe aan'val plaats gehad hebben. De „Malin" ontvangt via Peking oen eigen berichl over het gevecht -bij Tasjikiao. Ei staat niet veel nieuws in. De Russen, on der Staekolborg, vochten verwoed, op bosol van Koeropatkin „om met alle macht voi ic houden en tot eiken prijs". Hot lele- gram eindigt met de medcdeeling, dat hot gevecht zicii tegen 5 uur 's middags naar het NT. scheen tc verplaatsen. Volgens de „Times" is Koeropatkin met 40.000 man tc Liaojatig en bevindt zich een tweede sterke strijdmacht te Hailsjong. - NTi o o Is j w an g on tr ui m d. Te Washing!on is bericht ontvangen van Conger, den Amerikaanschen gezant tc Pe king, waarin hij molding maakt van do hem gedane medcdeeling dat de Russen Nioet- sjwang ontruimd hebben. Dit bericht wordt bevestigd door een te legram in London ontvangen, meldende dat do Russen, op bevel van Koeropatkin, eer gisteren begonnen waren Nioclsjwang to verlaten. Het Russische spoorwegstation „Ik weet niets van con man, die 's nachts bier komt." „Maar de knoet, ken je dien?" Jerina gaf geen antwoord. „Spreek op of ik sla!" „Ik weet Van niets." „Als j© je misdaad bekent, als je den el lendeling uitlevert, die het gewaagd heeft, meinoedig te worden aan den ozaar cm. aan God, dan zal je 'geen haar gekrenkt worden en je dochter evenmin. Dö staat zal je zelfs beioonen." „Ik weofc niet, mijnheer, van welken, man gij spreekt." „Je kent hem hondsvot! Dat mensdbi i9 de minnaar van je dochter, en je waagt het te loochenen, iiemi gekend te hebben 1" „Mijn dochter heeft geen minnaar." Da stanowoi-pristaw nam de Kozakken- zweep nit Juri's hand en wikkelde ze voor de oogeu der ongelukkige vrouw los. „Spreek op!" gebood hij). „Ik weet niets." „Hola, mannen! Kom hier! Houdt baal vast en sla toe'" Een oogenblik nog' verteerde niemand zidh Van de groep, die rondom Juri stond. De vrouw was bejaard', zij) kadi sneeuwwit haar. „Leg haar neerSla or opDo wet ge biedt 'hetbrulde de stanowoï. nij. overhandigde de geduchte zweep aan den sotzki, de zweep; di© uit zoor fijne lederen riemen Was gevlochten, de gedaante en de buigzaamheid van 'n slang had en de snijdende scherpte van ©en zwaard. Do mannen legden Jerina languit op den vloer. De sotzki aarzelde nog steeds. „Sla er op!" D'e zwfeep suisde en kwam neer op Je- rina's rug. Een luide door merg en been dringende gil, deal den. beulsknecht op houden, zou in don loop van don morgen afgebrand zijn.. In Korea. Dc Japanners Ie Seoel hebben oen pro clamatie uitgevaardigd, waarin zij mede- dcelcn van plan tc zijn zelf zich to belas ten mot bet polilioloczichl tor bescherming van bun eigen belangen. Zij zuilen er voor waken dat geen enkele anli-Japansche bij eenkomst gehouden woidl. Deze maatregel spruit vooil uit een be weging, welke ontslaan is in verhand met het geven van giend-concessies aan Japan ners. Het beslagleggen op schepen. liet in beslaggenomen Duilschess. Scan dia beeft zijn reis hervat cn is gisleien van Port-Saïd het Suczkanaat binnenge- stoomd. Hot „Berk Tagobil." schrijf f naar aanlei ding van bet bevel der Russische regce- ring tot onmiddelijke vrijlaling van de Scandia o.a. hol volgende: Deze oplos sing was o.i. noodzakelijk èn vooi Duilsch- land, wilde bet zijn presligo handhaven zon der naar de wapenen ie grijpen voor wet telijke zelfverdediging, cn voor Rusland, wanneer het geen loopje wilde nemen met dc Duitschc vriendschap en zijn inlernalio- nale vei wikkelingen nog niet ernstiger wilde maken. Ten slotte noemt 'I blad een vei Idijdend verschijnsel, dat do Duilsche regeering m krachtige taal gesproken heeft iot zijn Rus- sischen vriend en buur". Meikwaardig is bei, dal de Ihissisebe ka piteins allen bevel bobben gokiegen politie diensten op zee (c verrichten, want nu komt weer bericht van de aanhouding van het Duitsclie ss. Lisboa uil Oldenburg. Dit schip werd op reis van Abo naar ïrang- sund bij het eiland Iloglaml (golf van Fin land) door een Russisch ooilogsschip aan gehouden en dooi snuf fold. Het aangehou den schip voor Lussehen twee Finselie ha vens en kon dus met ooiiog en conhnbanric niets te maken hebben. Men vermoed! dat do Russen loeren op dingen, die in vei band staan mot den moord op Rrobikoff en de opgewondenheid van dc Fmncn. Nog een Duilseh ss. Aral)ia van de Hamburg-Amerikalijn is vermoedelijk dooi' do Russen opgebracht. Hot schip was on derweg van Por flanel naar Hongkong. Bij zonderheden ontbreken nog. Het Engolsebe ss. Ardova is gisteren vrijgelaten, de Russische officieren cn ma trozen zijn (e Suez aan wal gegaan. Een verklaring v a n Minister Bal f o u r. Minister Balfour an! woord do gisteren in bet Lagerhuis op een aantal vragen, be- lieer," stameidio de man, di© op bevel den tel van beul moest spelen, „lieer zij> is zoo oud!" Een. vTeeselijke blik uit de oogen van den keizerlijken ambtenaar sneed hem de verdere woorden af. „Sla toe De zweep suisde nogmaals. Een bloed roods plek, zoo lang en smal als een slang, vertoonde zioh op het witte liemd der vrouw. „Spreek op!" bulderde de man der wet. „Ik weet niets" antwoordde een stem, die in snikken smoorde. „Sla toé!" De bloedrood© plekken vergrootten zich, bet slachtoffer gaf echter geen geluid meer, „Heer," stamelde de sotzki, „zij! houdt het niet uit." „Spreek op!" herbaalde de commissaris, terwijl liiji met den voet tegen het bewe- giuglooze lichaam aanstiet. Hij kreeg geen antwoord. „'Ziji is dbod!" riepen de boeren. „Geef haar koud water, dan komt zij wol weer biji kennis." „Uwe edelheid," zei Jnri zachtjes, „zij is iu 't geheel niet dood. Schopt haar nog ecJns met don voet." Een doodscli stilzwijgen, volgde op de nieuwe tuchtiging. Domna sloop als een spook naderbij, boog zich over het bloedend© lichaam en be- Vodhtigdb Jerina's lippen met koud water. „Laten wijl haai' optillen en! een kaars naast 'haar neerzotten. Als haar ziel naar boven stijft, dan zal zij bijl 't schijnsel cener gewijde kaars van ons weggaan." Domna regelde alle voorbereidingen voor bet doodsbed en scheen op de aanwezigheid van den commissaris geen acht te slaan. Men legde de ongelukkige moeder to bed. Jï'ct zien van liet bloed had des c'ommis- samV drift een weinig bekoeld, Domna stak een waskaars aan, die zich voor dö heilige boelden, door verdroogde bloemen omkranst, stond en knielde daar op aan bet voeteneinde van het bed, waar op ihefc slachtoffer lag. Stom en terneergesla gen stonden de boeren in spanning toe te kijken. „Drie man bewaken dit hnis," beval de commissaris. „Een man ga den pope (geestelijke) ha len," verzocht Domna. „Zij zal niet sterven," was het antwoord van den ambtenaar. „Morgen aal ziji weer praten. Slarosta, sotzki! Biji bet aanbre ken van den dag op jacht! Dood of levend, wij moeten liem vinden Op dit oogenblik keerden de lieden terug, die uitgezonden waren om Oliana te zoeken. Zij vertelden dat zij het meisje nergens gevonden hadden. „Uwe edelheid, zij is gevlucht," mompel de Juri Worobetz. „Daar heibt gij nog een bewijs te meer." Nadat de mannen uitgekozen waren, wie dit verdachte liuis en diens bewoners zouden bewaken en nadat- het bevel was gegeven, de'n vader en de moeder van Petro Topola te halen, trok de stanowoï zich in een d'er boerenwoningen terug diei voor zijn ver blijf in der haast was ingericht. Hij riep de beide dorpshoofden, bijl zich en zetfe hen zijn plan uiteen over do aan staande klopjacht: dertig boeren moesten •bet bosoh in allo richtingen doorkruisen, zooveel mogelijk moesten ziji zich met ge weren bewapenensleden en jachthonden zouden gereed' worden gehouden om hen op liet eerste signaal hulp te verleenen; biji het aanbreken van den dag zou de gcbeelo beudc- op marsdli gaan. ('Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1904 | | pagina 1