weerspannige» eigenaar het eigendomsrecht
der mijn te ontnemen. Inmiddels kan vol
gens een "besluit van de ministers van han
del en financiën door een daartoe te be
noemen mijnbestaurder de exploitatie der
mijji worden gedreven.
O o a t e n r ij ik-H o n g a r ij a
Frans Kossuth heeft in de „Magyar
Orszag" de eischen der vereenigde oppo
sitie nader aangeduid: economische schei
ding van Oostenrijk; instelling van een
.zelfstandig tolgebied met een nationale
bank; aanzienlijke uitbreiding van het kies
recht; belasting-, bestuurs-, en sociaal-po
litieke hervormingen; dooi voering van het
Hongaarsche nationale karakter, de Hon-
gaarsehe taal, de llongaarsche vlag, het
Hongaaische wapen in het leger. Over deze
eischen zijn de vereenigde oppositie-par
tijen het volkomen eens. Zonder inwilliging
van /We eischen is geca biniieukuuhche
vrede mogelijk.
De sociaal-democratische partij in Hon
garije besloot op den dag van het optreden
van het nieuwe kabinet 50,000 arbeiders
te doen postvatten voor het parlcments-ge-
bomv en den president der Kamer een pe
titie te overhandigen, waarin herinnerd
wordt aan de gedane belofte van algemeen
kiesrecht.
Mocht de politie deze massa-beiooging
verbieden, dan zal de optocht in groepjes
plaats hebben.
Het llongaarsche parlement is bij schrij
ven van den koning geopend verklaard.
Zuid-A friikat
Volgens de „Standard" zal lord Mi In er
worden opgevolgd door lord Balfour of Bur
leigh in zijn ambt van hoogen commissa
ris. Voor de vreedzame ontwikkeling der
koloniën wordt een onpartijdig man voor
deze betrekking noodig geacht. Balfour of
Burleigh is een unionist, maar geen aan
hanger van Chamberlain's fiscale politiek.
TÏEÖïENLAj!?©.
Hofberichten
De voor het publiek reeds gesloten ten
toonstelling van werken van oude meesters
in het gebouw van het schilderkundig ge
nootschap rPulehri Studio" te 's-Gravenhage
werd nog bezichtigd in de eerste plaats door
H. M. de Koningin-Moeder en daarna door
H. M. de Koningin, beiden met gevolg. De
vorstelijke personen werden hij haar bezoe
ken rondgeleid door den bezitter van de
portefeuille van genoemde schilderwerken,
den heer J. Langerhuizer uit Bussum, als
mede door den voorzitter van de kunstzaal
den heer Willem Maris en de commissarissen
de heeren Fred. Duehattel en Fl. Amtzenius.
Z. K. H. de Prins heeft door zijn adju
dant, kapitein jhv. van Suchtelen van de
Haere, aan den zaakgelastigde van Rusland
in het hotel Den Ouden Doelen zijn gevoe
lens van deelneming laten overbrengen bij
den dood van grootvorst Sergius.
Be voorzitter van den ministerraad dr.
Kuyper bracht mede een bezoek aan den
diplomatieken vertegenwoordiger van den
tsaar. De kleine mis ter eere van den ver
moorden grootvorst volgde gisteren in de
Russische kapel na de gewone voormiddag
godsdienstoefening. Het gebruik is, op den
dag der bijzetting van de overblijfselen in
Rusland in de kapel te 's-Gravenhage een
lijkpleehtigheid te houden in tegenwoordig
heid van de diplomatieke en hooge autori
teiten.
Kamerverkiezingen.
De R.-k. kiesvereeniging en de Ohristelijk-
Bistorische kiesvereeniging in district VIII
te Amsterdam zullen geen eigen candidaat
stellen maar de candidatuur van mr. S. de
Vries Czn. overnemen.
In het district Hontenisse is door de
socialisten candidaat gesteld de heer rnr G.
W. Sannes te Middelburg.
Kamerclnbs.
Aan de Noordbrabanter wordt uit den
Haag geschreven, dat de achttien katholieke
leden, die thans in onzen Senaat zitting heb
ben, zich voor enkele weken geconstitueerd
hebben tot een club, op de wijze zooals de
ze sedert jaren in de Tweede Kamer bestaat.
De constitueereende vergadering moet reeds
hebben plaats gehad en daarin is tot voor
zitter gekozen mr." E. H. J. M. van Zinnicq
Bergmann, afgevaardigde voor Noord-Bra-
brant, tot onder-voorzitter de heer F. J.
M. A. Reekers, afgevaardigde voor Gelder
land, en tot secretaris mr. Regout, afgevaar
digde voor Limburg.
R, K Propagandaelnb.
In een der zalen van het Zuad-CHbllaindscih
Kcffiehrfs te 's-Gravenhage, zijp. gisteren
de afgevaaaid'igden dear It. K. Piopaganda-
cfabe uit verschillende plaatsen van öns
■land bijteen geweest <et® hebben etr definitief
een nationalen bond van R. K. Politiek1®
Propagan'dlacuifcs gcstécht. Uit eenige plaat
sen van de provinciën Friesland, tNwrd-
Rrab&nt en Limburg1, waarvan geen afge
vaardigden waren, opgielkometn, sJijin telegra
fische bewijzen van sympathie ingekomen.
Het centrales bestuur is gekozen en bestaat
uit d© .heerenC. D. Wessseülintg, D'e-n Haag,
voorzitterBom, Loosduinen, Secretaris;
Wolf, AmsterdamPoeldijik en Landd-
msm, Delft.
Administratieve rechtspraak.
Bij êo Tweede Kamer zijln inigeStenien
ilrio ornvaugrijSte ontworpen van wet hou-
dotida maatregelen tot regeSjimSg der Admini-
stratiero Rechtspraak en wolI, Wetbbdk
van Administoatiev'a Redhrtsvtedletmngj; II.
Wijziging der wet op do iRedhibedlijlke Or-
gardsatio en het BelMd detr JiuistMel; UI.
Klassen en SanionstelOing dier gerechten on
jaiarwteddSeail dar Uëcthterlijpde ambten.vr«n
en beambten.
Do minister van' jua'itid begint ia zajjn
toelfcQitdng met de veriMaaingt, dab aan den
verscheiden hooglödraair Buya de omivergaii-
ikd'ipte eer toekomt, liet probleetni den ad',
miiristratievc neöhfssprtaalk gesteld!, ziijtn bo-
teokeaiis ontvouwd en zijlru oplosjdnig Voor
een goed deel voorbereid te hebbent
De minister zet ui toen dat dia regeling
Van de administratieve rechtspraak meer
vordert dan ééne waf. 'Behalve een wet op
dra ivtehtapraoik zelve, in Reu bettekikaMjk
ontwerp-wotibaak van adinimetraiti'letva
recSitavtwdardng genoemd (otntwarp I) moest
eten wijeiging van de wet op da radhtar-
Injlke organisatie warden ontworpen (ont
werp II). Do beperking van het kdlantaj
van de 'kamers dar hoogona getretahten, da
Vorming van administratieve kamara, de in
voering eenar l'eeiftijdsgreins Voor h'eb redh-
tedijik pea son eel en nog tail van veramdetrin-
gen in de bestaande reahtarlij|ko organisatie,
met de invoerring der administratieve redht-
spra&k nauw samerihanigend!, wairein) todh al
leen dooi- een herziening dier wet te berei
ken. Dan leidt de invoering dezer recilit-
epraatk, gdijlk zal blijpten, tot ■Vedhoogt'img
van de salarissen der reehterlijika ambte
naren, tot wijizaging van idle samenrt-eRing
der gerechten en tob gedeeltalijjke ibeiraieu
nimg hunner dassifieatiei. In1 den ontwerp
van een nieuwe wet op de samensteUpng der
gerechten en de Wedden van. heb rebhtteflilijik
personeel rijn des» veranderingen! niöerge-
•legd (ontwerp III) Vervolgens dienen de
griffietra-emdumenien te wonden «ifgstodhaHb
ooik deze materie edbaht een iselfsitandig ont
werp (ontwerp IV). Verder moet de reidbt-
spraaik in ongevafanzakeai opcojLeuw ge
regeld wardeneen ontweiqp xm een njieuwë
Beroepswet zal drus saamgesteil'd moeten
worden (ontwerp V). En eindelijk zullen! in
bet -ontwerp eener Invoeringswet (ontweap
VI) de verschillende (kleinere vrijzigingen
worden vesreenigd die/, behailve d'e! ganPsm.de,
nog tal van andere wetteta in verband met
de invoering detr administratfeive redht-
spraaJk bdhooren ta ondergaan.
De drie eerste ontwerpen vormen, een af
gerond geheel', voor zelfstandige 'bethamde)-
ling vatbaian Hhin indiening beBxbefde dds
niet te warden uitgesteld, totdat ook de
voorbereiding dar omfigé wotSvOoadiraohten
baatr beslag getknegetni had.
OYERSCHIE, 20 Februari. Op de voor
dracht ter benoeming van een ouderwijzer
aan de school voor gew. 1. o. 3e kl. no. 5
te Rotterdam is no. 2 geplaatst de heerW.
Smit van hier. Voor een gelijke school no.
25 is de zelfde als no. 3 geplaatst.
OVERSCHIE. 20 Februari. Naar wij ver
nemen heeft de samenkomst van de weezen
van Neerbosch in de Ned. Herv. Kerk
alhier aan die stichting een bedrag van
bijna f300 opgeleverd.
STADSNIEUWS.
De OnderrrRs-noTell*.
Zaterdagavond had in Musis -een open
bare vergadering plaats, belegd door de
bier bestaande afdeeling van de vereeni-
ging „Volksonderwijs", waarin rnr. J. A,
Levy zou spreken over de Onderwijsno-
velle.
Nadat de voorzitter, de heer A.
Gouka, de aanwezigen had welkom gehee-
ten en gewezen had op de noodzakelijkheid
om een krachtige vereeniging te vormen
ter verdediging van de openbare school,
verkreeg de heer Levy het woord.
Spr. zei dat hij met deze lezing beoog
de de aandacht te vestigen op de verder
felijke strekking van de thans aanhangige
ondenvijsnovelle.
Een groote en rechtmatige agitatie is op
gewekt tegen dit ontwerp van wet, omdat
het bedreigt onze volksschool, die kan be
schouwd worden als het symbool van Neer-
land's eenheid.
Wanneer men aangevallen ziet wat ons
lief Is, dan vindt men sterker aandrang om
zich rekenschap te geven waarom ons dat
bestredene lief is, en "komt mon meer tot
de vraag: waarop steunt onze sympathie
in easu voor de volksschool En het ant
woord daarop, kan slechts zijn: omdat de
volksschool is de veraanschouwelijking van
de eenheid in het Nederlandsche volk.
Dit wil spr. hedenavond nader bespreken.
Spr. wil zich daarbij in de eerste plaats
bepalen tot de staatrechtelijke historie
d.w. z. de wijze waarop de openbare school
in ons staatsrecht is geworteld.
Velen uwer, zoo zegt spr., zullen hebben
gevolgd de algemeene beschouwingen, ge
houden bij de behandeling der Staatsbe-
grooiing in de Staten-Generaal, en kan het
dezen dus bekend zijn, dat dr. Kuyper
heeft gesproken van een antithese, een tegen
stelling in de deelen van het Nederland
sche volk. Hij had daarbij de vrijmoedig
heid te spreken van één deel, dat het ge
loof had en van hel andere doel, dat pa-
ganistisch was.
Het wooul paganistisch toch beteekent
heidensch.
Die tegenstelling getuigt van een twee
ledige levensbeschouwing,
In wetenschappelijken zin vindt men die
terug in de oudste tijden zoowel als in de
middeleeuwen.
Hij had dus niet het recht te spreken
van een veraohsrpte tegenstelling,wöl-
ko h.\j dienstbaar maakte aan de bedoelin
gen die hij beoogde.
De levensbeschouwing, die aan ons staats
recht ten grondslag ligt, is vastgeknoopt aan
iwee namen van personen, waarop Neder
land trotsch mag zijn, Thorbecke, de grond
legger van jcle Nederlandsche staatsinstel
lingen, en Groen van Prinsterer, de man
die Thorbecke steeds noemde zijn ouden
.vriend, tusschon wien de goede verstand
houding is gebleven, niettegenstaande den
vuortdurenden strijd van beginselen in en
buiten de Kamer.
Groen was de man die van zichzelf ver
klaarde dat hij moer evangeliebelijder was
dan politicus en die daarbij getuigde: in
ons isolement ligt onze kracht
Door Thorbecke is een juiste uiting van
hun verschillende levensbeschouwingen ge
geven in con brief .aan Groen, geschreven
in 1830, en opgenomen in de serie brieven
v.m hem aan zijn vriend, die in druk zijn
volschonen en waaraan de antwoorden van
Groen aan Thorbecke helaas nog steeds ont
breken. Hij schreef daarin, dat hij steeds
bang was om de kwestie van religie te be
spreken zelfs met zijn nauwst verbonden
vriend, omdat het is een zaak van gevoel
,die geiieel door het individualisme wordt
beheerschl. De religie beschouwt hij als
hot heiligste van een ander en is hem
heilig in diens ziel.
Die levensbeschouwing is nog de grond
slag van de liberale partij.
Maar daarnaast handhaaft zij de zelfstan
digheid van het staatsrecht dat niet wor
telt in den godsdienst, maar in zichzelf,
gesteund door do motieven uit zichzelf
voortkomend.
Daaraan beantwoordt de openbare, de
volksschool, die door Thorbecke werd aan
bevolen, gekend en gehuldigd.
Thorbecke heeft als hoqgleeraar te Lei
den aanteekeningen gemaakt op de giond-
wet van 1840. Daarbij schreef hij dat de
overheid bij uitstek waardig was te waken
voor het licht ten behoeve van de volks
ontwikkeling; zij zorgt voor het publiek on
derwijs. Maai* dat publiek onderwijs behoeft
niet het eenige te zijn, het sluit het bizon
der onderwjjs niet uit.
De grondwet van 1848 nam deze stelling
op en bepaalt daarin de verhouding tus-
gchen den staat en het openbaar en het
bizonder onderwijs.
Het openbaar onderwijs is een onder
werp van de voortdurende zorg van de
overheid, en daarnaast erkent zij de vrij
heid voor hert bizonder onderwijs.
Dat is 'de staatsrechtelijke toestand van
het onderwijs in de grondwet van 1848.
Onder 'die grondwet kwam de eerste on
derwijswet, van 1857, tot stand, ingediend
door het ministerie-Van Reene en verde
digd door den minister v. d, Brugge.
Groen was in dien tijd ook' lid der 2e
Kamer en hij kantte zich toen reeds tegen
die beginselen, omdat hij het bizonder on
derwijs de plaats wilde doen innemen, die
aan het openbaar onderwijs was toegedacht.
Hij werd daarbij bestreden niet enkel
door de liberalen, maar door den minister
v. d, Brugge, die het ontwerp verdedigde
en "die een volkomen rechtschapen en recht
zinnig man was.
V. d, Brugge verklaarde het gevoelen van
Groen te deelen van het standpunt van di
lettant-theoloog en van paedogoog, maar
piet van het standpunt van staatsman. De
gemengde school was nationaal gewor
den en hij achtte zich niet geroepen de
natie te bekeeren. Een exclusieve houding,
als door Groen werd aangenomen, zou zijns
inziens nooit nationaal worden; zij zou
alleen ten gevolge hebben, dat de school
kwam onder de partijen en aanleiding zou
geven tot haat en tweedracht.
Die woorden hebben thans een profetische
beteekenis gekiegen.
De grondwet is 'in 1887 herzien. Toen
werd erkend dat de openbare school was
die, welke zich zon mogen verheugen in
de voortdurende zorg der overheid en de
bizondere school alleen de vrijheid genie
ten kon om te bestaan.
De ïechten de'- bizondere school wei-den
verdedigd door prof. De Geer van Jutfaas,
reeds overleden, en jhr. De Savornin Lob
man, thans nog lid der 2e Kamer.
Beiden hebben deel uitgemaakt van de
Staats-commissie ter voorbereiding dier
grondwetsherziening. Zij hebben als zooda
nig een afzonderlijke nota gevoegd bij het
rapport der commissie. Zij beklaagden zich
daarbij dat bij constante ioepas'-ing der
grondwet de openbare school de voortdu
rende zorg der overheid genoot en de bizon
dere schooi alleen de vrijheid van bestaan.
Tijdens de behandeling heeft dr. Sehaep-
man een poging gedaan om in deze een
principieele en fundamenteele herziening
van de schoolkwestie te verkrijgen door
voor te stellen dat „het (dat is alle) on
derwijs is een voorwerp van de aanhou
dende zorg der overheid."
Dit voorstel werd wel aangenomen in de
2e Kamer, doch de 1ste Kamer verwierp
bet.
De verhouding bleef dus zooals ze was.
In 1889, onder het ministerie-Mackay,
een ministerie van antirevolutionairen hui
ze, werd een wet aangenomen, die bekend
js als de pacificatiewet, die ten doel had,
een einde te maken aan den voortdurenden
schoolstrijd, en die den steun der liberalen
heeft gekregen, omdat die strijd als een
struikelblok werd beschouwd voor het tot
stand brengen van andere noodzakelijke
wetten op sociaal gebied.
Bij die gelegenheid heeft men den libe-
ï-aleü beloofd dat er met aanneming dier
wet een einde aan den strjjd over het on
derwijs zou komen.
Afgaande op die belofte, heeft de liberale
partij haar steun gegeven aan die wet van
'89. Maar het woord, dat door de Regee
ring en door de kerkelijke partijen werd
gegeven, is niet gehouden.
Toen do tegenwoordige regeering optrad,
is al dadelijk verklaprd dat die wet van
1889 niet was een eindpunt, maar een punt
van aanvang, waaruit een ljjn zou worden
getrokken, rakende zoowel het middelbaar
als het hooger onderwijs. Op het oogenblik
is nog aanhangig de wet op hot Hooger
onderwijs, dat deze tak van onderwijs in
den grond zal bederven, omdat zij aan'dit
onderwijs ontneemt wat het in de eerste
plaats noodig ,heeft: vrijheid.
Spr. zal hierop thans niet verder ingaan,
doch wil nu slechts constateeren dat deze
ondenvijsnovelle den geest van het tegen
woordige kabmet weergeven.
Deze novelle staat tegenover de wet van
'89 en wanneer beweerd wordt, dat het
slechts een toepassing dier wet is, dan
moet die bewering met kracht bestreden
worden, omdat zij is een onwaarheid.
De wet van '89 beweldadigdedieoudeis
die het openbaar onderwijs niet voor hun
kinderen wenschfcn. Deze novelle gaat niet
een stap verder, maar slaat een ande
ren weg In.
Het hoofdbeginsel dezer novelle is, dat
de minimum-salarissen der onderwijzers bij
bet bizonder onderwijs zullen worden be
taald uit do openbare kas, als ware dezen,
evenals de openbare onderwijzers, ambte
naren.
Hier is dus een strijd met de grondwet
en spr. acht die zóó zonneklaar, dat hij
zich niet kan voorstellen dat aan deze fun
damenteele bepaling de steun kan gegeven
worden zelfs door de leden der rechterzijde.
Waar dr. Dc Visser reeds bij het H. 0.-
ontwerp zijn stem daaraan heeft onthou
den, mag verwacht worden dat de rech
terzijde ook nu niet zal medegaan met dit
ontwerp, alleen omdat het van deze regee-
iing komt, waar dit ontwerp is in flagran
te» strijd met de grondwet. Een wet, in
strijd met de grondwet, is daardoor reeds
geoordeeld en veroordeeld.
Spr. ligt zijn meening toe met een voor
beeld.
Een werkman vraagt een paar dagen vrij
bijv. wegens een familieaangelegenheid, en
de patroon geeft hem die dagen vrij. Te
ruggekeerd, vraagt hij den patroon vergoe
ding voor reis- en verblijfkosten tijdens zijn
vrije dagen. Ieder zal toch erkennen dat
dit een volkomen onbillijke vraag is. Toch
is dit de verhouding tusschen den staat
en het bizonder onderwijs. De grondwet
staat 't bizonder onderwijs toe alleen vrij
heid, niets meer. De strijd tusschen het
ontwerp en de grondwet is "dus zoo hel
der als de middagzon.
Een tweede argument tegen de novelle
is van zielkundigen aard.
De openbare school moet aan deugde
lijke eischen voldoen en aan die eischen
doet de bizondere school afbreuk.
Aan de liberale partij wordt dikwijls ten
laste gelegd dat zij de bizondere school
in do ban heeft gedaan en dat het doel
is, de openbare school zoo te steunen, dat
er voor de bizondere school geen plaats
meer zal zijn.
Niels is minder waar dan deze laster;
en het is niet de eenige laster, die de volks
school treft.
Een christelijke school, waarin geloerd
wordt naar de bergrede, zou ook aan de
vrijzinnigen welkom zijn. Niet dus de
cliristelijke school wordt door de libe
ralen bestreden, maar de confessionee-
1 e school, de school waar dogmatisch on
derwijs wordt gegeven. En in de bestrijding
van de confessioneele school vindt
die laster zijn oorsprong.
Ongodsdienstig mag de openbare school
niet zijn.
De wet van 1857 eischt de opvoeding
tot christelijke en maatschappelijke deug
den. Voor het onderwijs in de religie wor
den dan ook lokalen, vuur en licht beschik
baar gesteld.
De onderwijzer die de school godsdienst
loos zou willen maken, zou vallen onder
de censuur va(u het Toezicht op het L. 0.
In dit ontwerp tracht men echter juist
het confessioneele onderwijs te verkrijgen.
Spreker bespreekt hierbij met een enkel
woord het werk van dr. Bavinck, hoog-
leoraar aan de vrije universiteit te Am
sterdam, over paedagogische beginselen.
Dit werk weid door „De Standaard" ge
noemd „de gids voor de bijzondere school".
Doch er waait door dit werk een middel-
eeuwsche geest.
De kern van dit boek ligt in een zinsnede
op pag. 155: Een religie zonder eenig dog
ma is geen religie meer, evenals het den
ken zonder wetten geen denken meer is.
Deze bewering is geen dwaling, geen ver
gissing, zij is een monstruositeit.
Immers, niet het dogma behcersclit den
godsdienst, maar de godsdienst beheerscht
het dogma. Ware dit niet zoo, dan zou
het religieuse aan een .uiterlijk 'te consta
teeren zjjn, doch het religieuse is een toe
stand van hel gemoed.
En hoe gevaarlijk het dogma is, heeft
de geschiedenis geleerd: de inquisitie maak
te in naam van het dogma duizenden
slachtoffers.
Op do confessioneele lagere school moet
dus aan kinderen van 6 tot 12 jaar dog
ma's worden geleerd volgens dr. Bavinck,
Uitvoerig toont spr. aan dat de kinderen
van dien leeftijd daarvoor volkomen on-
rijp zijn en die dogma's gevaar oplevoren
voor lateren godsdienstwaanzin.
Niet dus de religieuse begrippen moeten
den "kinderen worden onthouden, maar de
ze moeten zóó worden ingekleed, dat zij
blijven buiten het dogmatische. Dit alge
meen religieuse wilde ook Thorbecke op
do volksschool gegeven zien.
Een 3e reden voor sympathie voor de open
bare school is een maatschappelijke be
staansrede, samenhangende met verdraag,
zaamheid.
Alen behoeft slechts om zich heen te
zien om waar te nemen dat geloofsverdeeld
heid, confessioneele haat en tweedracht
toenemen, dat bekladding en verdachtma
king aan de orde van den dag zijn, en
daarom wil spr. vragen: Is het niet zaak,
is het niet hoog noodig en de plicht dor
overheid om te zorgen dat zoodanige stroo
ming worde gekeerd; en moet men niet
erkennen dat, waar er is een wetsontwerp
dat de uitgesproken bedoeling heeft om
confessioneele scholen in het leven te roe
pen, aan die .strooming voedsel wordt ge
geven
In het voorloopig verslag wordt ook dit
punt behandeld; blijkbaar van kerkelijke
zijde wordt daarbij het bescheid gegeven:
wanneer nog ue eerste bijzondere school
moest worden geopend, dan kon uw be
zwaar. beteekenis hebben. De bizondere
school roept de onverdraagzaamheid niet
in het leven, ze is er alleen een uiting van.
Maai-, vraagt spr., wat zou men zeggen
wanneer men bij de drankbestrijding zeide:
De vele drankwinkels roepen het misbruik
ran drank niet in het leven, zij zijn slechts
een uiting daarvan; daarom steun zei?
Is het niet onverantwoordelijk om in een
land de godsdiensthaat te ontketenen en
de religieuse hartstochten aan te blazen?
De verdraagzaamheid wordt in haar ziel
belaagd door dit wetsontwerp. Het doel er
van is de stichting van confessioneele scho
len, waar geleerd zal worden: Bij mij al
leen is de waarheid, al het andere is des
duivels, geen ander kent de waarheid.
Het laatste punt, dat spr. wenscht te be
handelen, is de opvoedkundige reden
Om de minima der jaarwedden voor de
onderwijzers te kunnen ontvangen, is noo
dig;
lo. een schoolbestuur,
2o. 25 kinderen.
3o. een voor salaris afgegeven kwitantie.
Een schoolbestuur bestaat uit particulie
ren, aangesteld door particulieren, afhanke
lijk van particulieren, rekenplichtig aan par
ticulieren, verantwoordelijk tegenover par
ticulieren, zoo ver het oog reikt niets dan
particulieren, vergaderende binnen particu
liere muren.
En m den boezem van het bestuur als
leider de geestelijke, die het geheel be
heerscht, omdat hij op het gebied der dog
matiek het beste thuis is en de hoofdscho
tel moet zijn bij het onderwijs.
De onderwijzer, die de hoofdzaak moest
zijn, staat dus onder het onmiddellijk ge
zag van den geestelijke. Zij zullen oogen-
dienaars worden.
Een aantal van 25 'kinderen is gemak
kelijk bijeen te krijgen, doch die zijn van
verschillenden leeftijd, moeien dus verdeeld
worden in 6 klassen waarvoor 1 onderwij
zer, die zijn taak niet kan vervullen zoo
als dat voor het onderwijs dier kinderou
noodig zal zijn; het onderwijs gaat er dus
door verloren.
De kwitantie geeft geen waarborg, dat
het geld zal komen in den zak van hem
of haar voor wie(n) het bestemd is. Men
denke aan het bericht dat dezer dagen in
de bladen werd vermeld van een onder
wijzer, die een salaris heette te genieten
van f 600.doch slechts f 500.ontving,
terwijl de zesde f100.werd gebracht op
een lijst van giften aan het onderwijs.
En ten slotte: bij het openbaar onder
wijs geschiedt .alles in het volle daglicht
en hij het -bizonder onderwijs blijft .alles
in besloten kring.
Van de gelegenheid tot debat weid door
een vijftal aanwezigen gebruik gemaakt;
di ie dezer vulden aan of verscherpten een
enkel punt in de rede van den spreker,
of deden een paar vragen ter nadere toe
lichting. Twee antirevolutionairen verzetten
zich tegen enkele beweringen van den spr.
Door mi-. Levy werd 'het aangevoerde
even gereleveerd, waarna hij sloot met een
levendige opwekking om to strijden voor
de belangen van het openbaar onderwijs.
Do voorzitter dankte namens de aan
wezigen den cpr. voor zijn keurige rede,
die, getuigende het applaus, hij de aanwe
zigen Re grootste instemming had verwor
ven. I
Spr. wekte daarna allen op, zich aan te
sluiten bij de afd. Volksonderwijs, om daar
door een kracht to vormen in den strijd ter
verdediging van de openbare school.
St. Cecilia.
Gisteren vierde de zangvereeniging „St.
Cecilia", onderafdeeling van den N. R. C.
Volksbond alhier, haar 1.21/2 jarig bestaan
alsmede het gelijkjarige directeurschap van
den heer A, M. den Draak.
I11 do fraai met groen versierde zaal van
het Bondsgebouw werd te dien einde een
buitengewone vergadering gehouden, welke
omstreeks één uur door den directeur-pres.
van „St Cecilia" geopend werd met een
geestige rede, waarin hij een overzicht gal
van het afgelegde tijdperk, welke rede met
luid applaus werd begroet.
De dilettantenclub „Alberdink Thijm" fe
liciteerde daarna de zangvereen. en bood
een fraaie krans aan, j
-i„tv-v-v /-»✓ y /v r
